]> git.lyx.org Git - lyx.git/blob - lib/examples/ja/xypic.lyx
Whitespace cosmetics
[lyx.git] / lib / examples / ja / xypic.lyx
1 #LyX 2.3 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
2 \lyxformat 544
3 \begin_document
4 \begin_header
5 \save_transient_properties true
6 \origin /systemlyxdir/examples/ja/
7 \textclass scrartcl
8 \begin_preamble
9 \usepackage[all]{xy}
10
11
12 % define new commands used in sec. 5.1
13 \newcommand{\xyR}[1]{
14   \xydef@\xymatrixrowsep@{#1}}
15 \newcommand{\xyC}[1]{
16   \xydef@\xymatrixcolsep@{#1}}
17
18 \newdir{|>}{!/4.5pt/@{|}*:(1,-.2)@^{>}*:(1,+.2)@_{>}}
19
20 % a pdf-bookmark for the TOC is added
21 \let\myTOC\tableofcontents
22 \renewcommand\tableofcontents{%
23   \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
24   \myTOC }
25
26 % redefine the \LyX macro for PDF bookmarks
27 \def\LyX{\texorpdfstring{%
28   L\kern-.1667em\lower.25em\hbox{Y}\kern-.125emX\@}
29   {LyX}}
30 \end_preamble
31 \options BCOR7.5mm
32 \use_default_options false
33 \maintain_unincluded_children false
34 \language japanese
35 \language_package default
36 \inputencoding auto
37 \fontencoding global
38 \font_roman "ae" "default"
39 \font_sans "default" "default"
40 \font_typewriter "default" "default"
41 \font_math "auto" "auto"
42 \font_default_family default
43 \use_non_tex_fonts false
44 \font_sc false
45 \font_osf false
46 \font_sf_scale 100 100
47 \font_tt_scale 100 100
48 \use_microtype false
49 \use_dash_ligatures false
50 \graphics default
51 \default_output_format pdf
52 \output_sync 0
53 \bibtex_command default
54 \index_command default
55 \paperfontsize 12
56 \spacing single
57 \use_hyperref true
58 \pdf_title "Using XY-pc in LyX"
59 \pdf_author "H. Peter Gumm"
60 \pdf_subject "LyX's XY-pic manual"
61 \pdf_keywords "LyX, documentation"
62 \pdf_bookmarks true
63 \pdf_bookmarksnumbered true
64 \pdf_bookmarksopen true
65 \pdf_bookmarksopenlevel 2
66 \pdf_breaklinks false
67 \pdf_pdfborder false
68 \pdf_colorlinks true
69 \pdf_backref false
70 \pdf_pdfusetitle false
71 \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue,pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true,pdfstartview=XYZ, plainpages=false, pdfpagelabels"
72 \papersize a4paper
73 \use_geometry false
74 \use_package amsmath 1
75 \use_package amssymb 1
76 \use_package cancel 0
77 \use_package esint 0
78 \use_package mathdots 1
79 \use_package mathtools 0
80 \use_package mhchem 1
81 \use_package stackrel 0
82 \use_package stmaryrd 0
83 \use_package undertilde 0
84 \cite_engine basic
85 \cite_engine_type default
86 \biblio_style plain
87 \use_bibtopic false
88 \use_indices false
89 \paperorientation portrait
90 \suppress_date false
91 \justification true
92 \use_refstyle 0
93 \index 索引
94 \shortcut idx
95 \color #008000
96 \end_index
97 \secnumdepth 3
98 \tocdepth 3
99 \paragraph_separation indent
100 \paragraph_indentation default
101 \is_math_indent 0
102 \math_numbering_side default
103 \quotes_style english
104 \papercolumns 1
105 \papersides 2
106 \paperpagestyle default
107 \tracking_changes false
108 \output_changes false
109 \html_math_output 0
110 \html_css_as_file 0
111 \html_be_strict false
112 \use_minted 0
113 \end_header
114
115 \begin_body
116
117 \begin_layout Title
118 \begin_inset ERT
119 status collapsed
120
121 \begin_layout Plain Layout
122
123
124 \backslash
125 Xy
126 \end_layout
127
128 \end_inset
129
130 -Picを\SpecialChar LyX
131 で使用する
132 \end_layout
133
134 \begin_layout Author
135 H.
136  Peter Gumm
137 \end_layout
138
139 \begin_layout Abstract
140
141 \family typewriter
142 preview
143 \family default
144 スタイルの導入された\SpecialChar LaTeX
145 システムと、比較的新しい版の\SpecialChar LyX
146 があれば、\SpecialChar LyX
147 内部からグラフ描画パッケージ
148 \family typewriter
149
150 \begin_inset ERT
151 status collapsed
152
153 \begin_layout Plain Layout
154
155
156 \backslash
157 Xy
158 \end_layout
159
160 \end_inset
161
162
163 \family default
164 -Picを便利に使用することができます。\SpecialChar LyX
165 のメイン編集ウィンドウ内部で、図式を編集したり表示したりすることができるのです。ここでは、主に圏論や代数などの関連領域で
166 使用される図式を描いたり、編集したり、プレビューしたりするためには、
167 \family typewriter
168 xypic
169 \family default
170
171 \family typewriter
172
173 \backslash
174 xymatrix
175 \family default
176 コマンドを\SpecialChar LyX
177 内部からどのように使えばいいのかを説明します。
178 \end_layout
179
180 \begin_layout Abstract
181 \begin_inset CommandInset toc
182 LatexCommand tableofcontents
183
184 \end_inset
185
186
187 \end_layout
188
189 \begin_layout Section
190 はじめに
191 \end_layout
192
193 \begin_layout Standard
194
195 \family typewriter
196 xypic
197 \family default
198 パッケージは、\SpecialChar LaTeX
199 においてグラフと図式を簡単に構成するための便利なツールとして、長い間使われてきています。不幸にして長い間、\SpecialChar LyX
200 中でこのパッケージを使えるのは、悪名高き\SpecialChar TeX
201
202 コードボックスに限定されてきたため、\SpecialChar LyX
203 エディタでは、完成した図式ではなく\SpecialChar LaTeX
204 ソースしか表示されませんでした。しかしついに、AUC\SpecialChar TeX
205 プロジェクト
206 \begin_inset CommandInset citation
207 LatexCommand cite
208 key "AUCTeX"
209 literal "true"
210
211 \end_inset
212
213 の一部である新しい\SpecialChar LaTeX
214 スタイル
215 \family typewriter
216 preview
217 \family default
218 によって、\SpecialChar LyX
219 内部から構成し、表示し、対話式に編集する形で、
220 \family typewriter
221 xypic
222 \family default
223 図式の編集や表示ができるようになりました。
224 \end_layout
225
226 \begin_layout Standard
227 \begin_inset VSpace defskip
228 \end_inset
229
230
231 \end_layout
232
233 \begin_layout Standard
234 \align center
235 \begin_inset Graphics
236         filename xyfigure.png
237         width 80col%
238         BoundingBox 0bp 0bp 680bp 445bp
239         clip
240
241 \end_inset
242
243
244 \end_layout
245
246 \begin_layout Standard
247 \begin_inset VSpace defskip
248 \end_inset
249
250
251 \end_layout
252
253 \begin_layout Standard
254 このメモでは、
255 \begin_inset ERT
256 status collapsed
257
258 \begin_layout Plain Layout
259
260
261 \backslash
262 Xy
263 \end_layout
264
265 \end_inset
266
267 -Picを\SpecialChar LyX
268 内部からどのように使用すればよいか、図式をどのように作成し編集すればよいかを説明します。下記の手順は、Windows
269 \begin_inset space \thinspace{}
270 \end_inset
271
272 XPおよびWindows Vistaそれぞれの環境下で、\SpecialChar LyX
273 の第1.3.7版から第1.6版までを使用して検証されています。
274 \end_layout
275
276 \begin_layout Standard
277 操作には二つのモードがあります。最初のうち、何回かの練習では、まず
278 \begin_inset ERT
279 status collapsed
280
281 \begin_layout Plain Layout
282
283
284 \backslash
285 Xy
286 \end_layout
287
288 \end_inset
289
290 -Picコードを\SpecialChar LyX
291 ウィンドウに入力し、その全体を選択した後、
292 \family sans
293 Ctrl-m
294 \family default
295
296 \family sans
297 Ctrl-M
298 \family default
299 を押して
300 \begin_inset Foot
301 status collapsed
302
303 \begin_layout Plain Layout
304 【訳註】これはキー割り当てがcuaの場合です(以下同)。その他のキー割り当てであれば、
305 \family typewriter
306 math-mode
307 \family default
308 関数に割り当てられたキーになります。たとえば、emacs配列では
309 \family typewriter
310 Ctrl-m m
311 \family default
312 です。
313 \end_layout
314
315 \end_inset
316
317 図表示に変換するのが、最も簡単でしょう。
318 \begin_inset ERT
319 status collapsed
320
321 \begin_layout Plain Layout
322
323
324 \backslash
325 Xy
326 \end_layout
327
328 \end_inset
329
330 -Picをもっとよく使うようであったり、最初に作った図を修正したりしたいのであれば、目的の図は、\SpecialChar LyX
331 数式エディタを使って組み立て、修正した方がよいでしょう。
332 \end_layout
333
334 \begin_layout Standard
335 カーソルを図式の上に動かすと、図式はノードコマンドと矢印コマンドの配列として表示され、これは対話的に変更することができます。カーソルを編集領域から動かすと、図式
336 が再び表示されます。
337 \end_layout
338
339 \begin_layout Standard
340 この文書の最初の2節では、上述した最初のモードで\SpecialChar LyX
341 を使うにはどうすればよいか説明し、可換図やグラフやオートマトンを描くのに便利な、すべての
342 \begin_inset ERT
343 status collapsed
344
345 \begin_layout Plain Layout
346
347
348 \backslash
349 Xy
350 \end_layout
351
352 \end_inset
353
354 -Picの機能を紹介します。第
355 \begin_inset CommandInset ref
356 LatexCommand ref
357 reference "sec:数式エディタ"
358
359 \end_inset
360
361 節では、数式編集領域内での
362 \begin_inset ERT
363 status collapsed
364
365 \begin_layout Plain Layout
366
367
368 \backslash
369 Xy
370 \end_layout
371
372 \end_inset
373
374 -Picコマンドの使い方を説明します。
375 \end_layout
376
377 \begin_layout Standard
378 この文書の意図は、新しい
379 \begin_inset ERT
380 status collapsed
381
382 \begin_layout Plain Layout
383
384
385 \backslash
386 Xy
387 \end_layout
388
389 \end_inset
390
391 -Picの入門を書くことではなく、これらのうち最も重要なコマンドが\SpecialChar LyX
392 内部でどう機能するのかを紹介することにあります。というのも、
393 \begin_inset ERT
394 status collapsed
395
396 \begin_layout Plain Layout
397
398
399 \backslash
400 Xy
401 \end_layout
402
403 \end_inset
404
405 -Pic取扱説明書
406 \begin_inset CommandInset citation
407 LatexCommand cite
408 key "xypic manual"
409 literal "true"
410
411 \end_inset
412
413 で説明されているキー割り当ては、\SpecialChar LyX
414 内部では必ずしも正しく動作しないからです。
415 \end_layout
416
417 \begin_layout Section
418 準備
419 \end_layout
420
421 \begin_layout Standard
422 ここからは、\SpecialChar LaTeX
423 パッケージの
424 \family typewriter
425 xypic
426 \family default
427
428 \family typewriter
429 preview
430 \family default
431 が、\SpecialChar LaTeX
432 システムに導入されていることが必要です。これらはCTANから入手することができます。それぞれ
433 \begin_inset CommandInset citation
434 LatexCommand cite
435 key "instant-preview"
436 literal "true"
437
438 \end_inset
439
440
441 \begin_inset CommandInset citation
442 LatexCommand cite
443 key "xypic"
444 literal "true"
445
446 \end_inset
447
448 を参照してください。これらを新しく導入した場合には、\SpecialChar LyX
449 のメインメニューから
450 \family sans
451 編集\SpecialChar menuseparator
452 再設定
453 \family default
454 を実行する必要があるかもしれません。すると、\SpecialChar LyX
455 で最初の図式を作るための手順は以下のようになります。
456 \end_layout
457
458 \begin_layout Enumerate
459
460 \family typewriter
461 preview
462 \family default
463 の有効化とテスト
464 \end_layout
465
466 \begin_deeper
467 \begin_layout Enumerate
468 \SpecialChar LyX
469 を開き、
470 \family sans
471 ツール\SpecialChar menuseparator
472 設定\SpecialChar menuseparator
473 操作性\SpecialChar menuseparator
474 表示
475 \family default
476 を選択して、
477 \emph on
478 自動プレビュー
479 \emph default
480 ドロップダウンメニューを「有効」にしてください。
481 \end_layout
482
483 \begin_layout Enumerate
484 \SpecialChar LyX
485 文書を開き、適当な数式、たとえば
486 \begin_inset Formula $a+b=c$
487 \end_inset
488
489 を入力して、
490 \family typewriter
491 instant-preview
492 \family default
493 が動作するかどうかテストします。
494 \end_layout
495
496 \begin_layout Enumerate
497 カーソルを数式の外に出し、その外観が、DVI文書やPostScript文書の仕上がりと同じような外観に変化するのを確認してください。
498 \end_layout
499
500 \end_deeper
501 \begin_layout Enumerate
502 \begin_inset ERT
503 status collapsed
504
505 \begin_layout Plain Layout
506
507
508 \backslash
509 Xy
510 \end_layout
511
512 \end_inset
513
514 -Picの有効化とテスト
515 \end_layout
516
517 \begin_deeper
518 \begin_layout Enumerate
519 \SpecialChar LyX
520 文書内部で
521 \family typewriter
522
523 \begin_inset Newline newline
524 \end_inset
525
526
527 \backslash
528 xymatrix{A 
529 \backslash
530 ar[r] & B}
531 \family default
532  .
533 \begin_inset Newline newline
534 \end_inset
535
536 という文を入力してください。
537 \end_layout
538
539 \begin_layout Enumerate
540 この文章全体を選択して、
541 \family sans
542 挿入\SpecialChar menuseparator
543 数式\SpecialChar menuseparator
544 別行建て数式
545 \family default
546 を選択するか、対応する短絡キー
547 \family sans
548 Ctrl-M
549 \family default
550 を使用してください。
551 \end_layout
552
553 \begin_layout Enumerate
554 マウスカーソルを編集ボックスから出し、
555 \begin_inset Formula $\xymatrix{A\ar[r] & B}
556 $
557 \end_inset
558
559 のような矢印が現れるまでほんの一瞬待ってください。
560 \end_layout
561
562 \end_deeper
563 \begin_layout Standard
564 \begin_inset ERT
565 status collapsed
566
567 \begin_layout Plain Layout
568
569
570 \backslash
571 Xy
572 \end_layout
573
574 \end_inset
575
576 -Picの作成者Kristoffer H.
577  Roseが書いた
578 \begin_inset ERT
579 status collapsed
580
581 \begin_layout Plain Layout
582
583
584 \backslash
585 Xy
586 \end_layout
587
588 \end_inset
589
590 -Picの取扱説明書
591 \begin_inset CommandInset citation
592 LatexCommand cite
593 key "xypic manual"
594 literal "true"
595
596 \end_inset
597
598 から採った、以下の図式は、このパッケージで利用できる機能の多くに対する使用例となるでしょう。
599 \end_layout
600
601 \begin_layout LyX-Code
602
603 \backslash
604 xymatrix{
605 \begin_inset Newline newline
606 \end_inset
607
608   U     
609 \backslash
610 ar@/_{1pc}/[ddr]_
611 \backslash
612 psi
613 \backslash
614 ar@/^{1pc}/[drr]^
615 \backslash
616 varphi
617 \begin_inset Newline newline
618 \end_inset
619
620
621 \backslash
622 ar@{.>}[dr]|-{(x,y)}
623 \backslash
624
625 \backslash
626
627 \begin_inset Newline newline
628 \end_inset
629
630     & X 
631 \backslash
632 times_Z Y 
633 \backslash
634 ar[d]^q 
635 \backslash
636 ar[r]_p  &  X 
637 \backslash
638 ar[d]_f
639 \backslash
640
641 \backslash
642
643 \begin_inset Newline newline
644 \end_inset
645
646     & Y 
647 \backslash
648 ar[r]^g                      &  Z }
649 \end_layout
650
651 \begin_layout LyX-Code
652
653 \end_layout
654
655 \begin_layout Standard
656 先ほどと同じように、このコードをグラフィカルな出力に置き換えるには、これを一度に全部、
657 \family typewriter
658
659 \backslash
660 xymatrix{
661 \family default
662  \SpecialChar ldots
663 から閉じ波括弧\SpecialChar ldots
664  
665 \family typewriter
666 }
667 \family default
668 までを選択して、上述したように別行建て数式に変えてください。カーソルを数式領域から出してしばらくすると、以下のような輝かしいフルグラフィックスとして図式が表示さ
669 れるはずです。
670 \end_layout
671
672 \begin_layout Standard
673 \begin_inset Formula $\xymatrix{U\ar@/_{1pc}/[ddr]_{\psi}\ar@/{}^{1pc}/[drr]^{\varphi}\ar@{.>}[dr]|-{(x,y)}\\
674  & X\times_{Z}Y\ar[d]^{q}\ar[r]_{p} & X\ar[d]_{f}\\
675  & Y\ar[r]^{g} & Z
676 }
677 $
678 \end_inset
679
680  
681 \end_layout
682
683 \begin_layout Subsection
684 図式の行列レイアウト
685 \end_layout
686
687 \begin_layout Standard
688
689 \family typewriter
690 xymatrix
691 \family default
692 は、図式の頂点のレイアウトを定義するのに、行列を使います。上記の例では、
693 \begin_inset Formula $3\times3$
694 \end_inset
695
696 行列が必要とされ、そのうち5つの場所は、
697 \begin_inset Formula $U$
698 \end_inset
699
700
701 \begin_inset Formula $X\times_{Z}Y$
702 \end_inset
703
704
705 \begin_inset Formula $X$
706 \end_inset
707
708
709 \begin_inset Formula $Y$
710 \end_inset
711
712
713 \begin_inset Formula $Z$
714 \end_inset
715
716 の各頂点用に使用され、残りの位置は空のままに残されています。この場合には、以下の行列がレイアウトを決定しています。
717 \end_layout
718
719 \begin_layout LyX-Code
720
721 \backslash
722 xymatrix{
723 \begin_inset Newline newline
724 \end_inset
725
726     U                       
727 \backslash
728
729 \backslash
730  
731 \begin_inset Newline newline
732 \end_inset
733
734        & X
735 \backslash
736 times_Z Y   & X  
737 \backslash
738
739 \backslash
740  
741 \begin_inset Newline newline
742 \end_inset
743
744        & Y             & Z    } 
745 \end_layout
746
747 \begin_layout Standard
748 このパターンは\SpecialChar LaTeX
749 で慣れておられると思います。ここには3つの行があり、最初の2行は行末マーカ
750 \family typewriter
751
752 \backslash
753
754 \backslash
755
756 \family default
757 で終わっています。各行には、各要素がアンパサンド
758 \family typewriter
759 &
760 \family default
761 で区切られて入っています。
762 \end_layout
763
764 \begin_layout Subsection
765 矢印
766 \end_layout
767
768 \begin_layout Standard
769 頂点を入れたので、それらの間に矢印を加えます。矢印を生成する
770 \family typewriter
771 xypic
772 \family default
773 の基本コマンドは
774 \family typewriter
775
776 \backslash
777 ar
778 \family default
779 ですが、これを矢印の始まる行列セルに入れます。矢印の終点は、方向コマンド
780 \family typewriter
781 u
782 \family default
783 (上)・
784 \family typewriter
785 d
786 \family default
787 (下)・
788 \family typewriter
789 l
790 \family default
791 (左)・
792 \family typewriter
793 r
794 \family default
795 (右)で決定します。これらは経路を表すように結合して、角括弧の中に入れます。たとえば、左上角の頂点
796 \begin_inset Formula $U$
797 \end_inset
798
799 を起点として、右下の
800 \begin_inset Formula $X\times_{Z}Y$
801 \end_inset
802
803
804 \begin_inset Formula $Y$
805 \end_inset
806
807
808 \begin_inset Formula $X$
809 \end_inset
810
811 に向かう矢印はそれぞれ、
812 \family typewriter
813
814 \backslash
815 ar[dr]
816 \family default
817
818 \family typewriter
819
820 \backslash
821 ar[ddr]
822 \family default
823
824 \family typewriter
825
826 \backslash
827 ar[drr]
828 \family default
829 と定義します。よって、上記の図式にすべての矢印を加えたものは以下のようになります。
830 \end_layout
831
832 \begin_layout LyX-Code
833
834 \backslash
835 xymatrix{
836 \begin_inset Newline newline
837 \end_inset
838
839     U 
840 \backslash
841 ar[ddr] 
842 \backslash
843 ar[drr] 
844 \backslash
845 ar[dr]
846 \backslash
847
848 \backslash
849
850 \begin_inset Newline newline
851 \end_inset
852
853     & X 
854 \backslash
855 times_Z Y 
856 \backslash
857 ar[d] 
858 \backslash
859 ar[r]& X 
860 \backslash
861 ar[d]
862 \backslash
863
864 \backslash
865
866 \begin_inset Newline newline
867 \end_inset
868
869     & Y 
870 \backslash
871 ar[r] & Z }
872 \end_layout
873
874 \begin_layout Standard
875 \begin_inset Formula $\xymatrix{U\ar[ddr]\ar[drr]\ar[dr]\\
876  & X\times_{Z}Y\ar[d]\ar[r] & X\ar[d]\\
877  & Y\ar[r] & Z
878 }
879 $
880 \end_inset
881
882
883 \end_layout
884
885 \begin_layout LyX-Code
886
887 \end_layout
888
889 \begin_layout LyX-Code
890
891 \end_layout
892
893 \begin_layout Subsection
894 ラベル
895 \end_layout
896
897 \begin_layout Standard
898 矢印に加えるラベルは、
899 \family typewriter
900
901 \backslash
902 ar
903 \family default
904 コマンドに上添字または下添字として書き加えれば、付けることができます。したがって、
905 \family typewriter
906
907 \backslash
908 ar[drr]^
909 \backslash
910 varphi
911 \family default
912 と書けば、セルを一つ下に下がって二つ右に行く矢印で、上に
913 \begin_inset Formula $\varphi$
914 \end_inset
915
916 というラベルを付けた矢印を定義することになります。ラベルを矢印の下に付けるには、
917 \family typewriter
918
919 \backslash
920 ar[ddr]_
921 \backslash
922 psi
923 \family default
924 のように、ラベルを下添字にしてください。実は、この説明は右向きの矢印にのみ該当します。正確には、矢印が指している方向に矢印に沿って見ると、上添字はラベルを矢印の
925 左に置き、下添字は右に置くのです。その結果、
926 \family typewriter
927
928 \backslash
929 ar[l]^
930 \backslash
931 alpha_
932 \backslash
933 beta
934 \family default
935 のように右から左に向いている矢印では、ラベル
936 \begin_inset Formula $\alpha$
937 \end_inset
938
939 が矢印の下、ラベル
940 \begin_inset Formula $\beta$
941 \end_inset
942
943 が上になり、
944 \begin_inset Formula $\xymatrix{\  & \ \ar[l]_{\beta}^{\alpha}}
945 $
946 \end_inset
947
948 のようになります。^や_の代わりに、|という文字を使用すると、ラベルを矢印の上に(柄の部分が埋もれてしまいますが)置くこともできます。
949 \end_layout
950
951 \begin_layout Standard
952 通常、ラベルは、矢印の起点となるオブジェクトと終点のオブジェクトの中点に置かれます。以下の図式では、
953 \begin_inset Formula $U$
954 \end_inset
955
956 から始まる真ん中の矢印にあるラベル
957 \begin_inset Formula $(x,y)$
958 \end_inset
959
960 は、それがつなぐ二つのオブジェクトの中点ではなく、矢印の柄の中点にあります。これは、
961 \family typewriter
962
963 \backslash
964 ar[dr]|-{(x,y)}
965 \family default
966 のように、ラベルの前にマイナス記号を付けることで実現しています。
967 \end_layout
968
969 \begin_layout LyX-Code
970
971 \backslash
972 xymatrix{
973 \begin_inset Newline newline
974 \end_inset
975
976     U 
977 \backslash
978 ar[ddr]_
979 \backslash
980 psi 
981 \backslash
982 ar[drr]^
983 \backslash
984 varphi
985 \backslash
986 ar[dr]|-{(x,y)}
987 \backslash
988
989 \backslash
990
991 \begin_inset Newline newline
992 \end_inset
993
994     & X 
995 \backslash
996 times_Z Y 
997 \backslash
998 ar[d]^q 
999 \backslash
1000 ar[r]_p& X 
1001 \backslash
1002 ar[d]_f
1003 \backslash
1004
1005 \backslash
1006
1007 \begin_inset Newline newline
1008 \end_inset
1009
1010     & Y 
1011 \backslash
1012 ar[r]^g & Z }
1013 \end_layout
1014
1015 \begin_layout LyX-Code
1016 \begin_inset Formula $\xymatrix{U\ar[ddr]_{\psi}\ar[drr]^{\varphi}\ar[dr]|-{(x,y)}\\
1017  & X\times_{Z}Y\ar[d]^{q}\ar[r]_{p} & X\ar[d]_{f}\\
1018  & Y\ar[r]^{g} & Z
1019 }
1020 $
1021 \end_inset
1022
1023
1024 \end_layout
1025
1026 \begin_layout Standard
1027 \begin_inset ERT
1028 status collapsed
1029
1030 \begin_layout Plain Layout
1031
1032
1033 \backslash
1034 Xy
1035 \end_layout
1036
1037 \end_inset
1038
1039 -Picは、通常、
1040 \family typewriter
1041 (.3)
1042 \family default
1043 のように比率をラベルの前に付けることによって、ラベルを矢印の先の方や根本の方にずらすことができますが、これは\SpecialChar LyX
1044 では、
1045 \family typewriter
1046
1047 \backslash
1048 ar[r]|(0.3){
1049 \backslash
1050 phi}
1051 \family default
1052 のように矢印の上に置かれているラベルに関してのみ行うことができます。
1053 \end_layout
1054
1055 \begin_layout Standard
1056 これは、矢印の右や左に置かれているラベルに対しては機能しないのです。\SpecialChar LyX
1057 の数式エディタは、このような場合に対応する、
1058 \family typewriter
1059
1060 \backslash
1061 ar[r]^(.3)
1062 \backslash
1063 phi
1064 \family default
1065
1066 \family typewriter
1067
1068 \backslash
1069 ar[r]_(.3)
1070 \backslash
1071 psi
1072 \family default
1073 と云った
1074 \begin_inset ERT
1075 status collapsed
1076
1077 \begin_layout Plain Layout
1078
1079
1080 \backslash
1081 Xy
1082 \end_layout
1083
1084 \end_inset
1085
1086 -Picコードを正しく解釈できません。これを回避する二つの方法は、この文書の最後の節で提案されています。
1087 \end_layout
1088
1089 \begin_layout Subsection
1090 矢印の修正
1091 \end_layout
1092
1093 \begin_layout Standard
1094 矢印のデザインや形状や配置の修正は、
1095 \family typewriter
1096 @
1097 \family default
1098 文字を使って行われます。その後に括弧対を置き、その括弧の形、
1099 \family typewriter
1100 { }
1101 \family default
1102
1103 \family typewriter
1104 < >
1105 \family default
1106
1107 \family typewriter
1108 / /
1109 \family default
1110 が、矢印のデザインを修正したいのか配置を変えたいのか曲率を変えたいのかを示します。これと同時に、矢印に対する様々な修正も加えることができます。
1111 \end_layout
1112
1113 \begin_layout Subsubsection
1114 矢印のデザイン
1115 \end_layout
1116
1117 \begin_layout Standard
1118 矢印の柄に対しては、
1119 \emph on
1120 実線
1121 \emph default
1122
1123 \emph on
1124 点線
1125 \emph default
1126
1127 \emph on
1128 二重線
1129 \emph default
1130 のような様々なデザインを施すことができます。これと同時に、様々な鏃や根本を指定できます。一般的に、矢印のデザインは、
1131 \family typewriter
1132
1133 \backslash
1134 ar
1135 \family default
1136 コマンドの直後に
1137 \family typewriter
1138 @
1139 \family default
1140 印を置き、その後に矢印の根本と柄、鏃を指定する文字を入れた括弧対{\SpecialChar ldots
1141 }を置くことで指定することができます。この指定文字は、実際の矢印をASCII文字で模したような
1142 ものになっています。たとえば、
1143 \family typewriter
1144
1145 \backslash
1146 ar@{>..>>}
1147 \family default
1148 と書くと、二股の矢羽根に、点線の矢柄、二重の鏃を持つ矢印が生成されます。その他の矢印デザインを下記の表に多数列挙しておきます。
1149 \begin_inset Formula $\xymatrix{A\ar@{^{(}->}[r] & B}
1150 $
1151 \end_inset
1152
1153 のような埋込矢印の矢羽根は、
1154 \family typewriter
1155
1156 \backslash
1157 ar@{^(->}[r]
1158 \family default
1159 のように左括弧を上添えにするか下添えにするかで記述します。
1160 \family typewriter
1161
1162 \begin_inset Newline newline
1163 \end_inset
1164
1165
1166 \end_layout
1167
1168 \begin_layout Standard
1169 \begin_inset Tabular
1170 <lyxtabular version="3" rows="11" columns="2">
1171 <features islongtable="true" longtabularalignment="center">
1172 <column alignment="center" valignment="top">
1173 <column alignment="center" valignment="top">
1174 <row>
1175 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1176 \begin_inset Text
1177
1178 \begin_layout Plain Layout
1179 出力
1180 \end_layout
1181
1182 \end_inset
1183 </cell>
1184 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1185 \begin_inset Text
1186
1187 \begin_layout Plain Layout
1188 \SpecialChar LyX
1189 中のソースコード
1190 \end_layout
1191
1192 \end_inset
1193 </cell>
1194 </row>
1195 <row>
1196 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1197 \begin_inset Text
1198
1199 \begin_layout Plain Layout
1200 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar[r] & \ }
1201 $
1202 \end_inset
1203
1204
1205 \end_layout
1206
1207 \end_inset
1208 </cell>
1209 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1210 \begin_inset Text
1211
1212 \begin_layout Plain Layout
1213
1214 \family typewriter
1215
1216 \backslash
1217 ar 
1218 \end_layout
1219
1220 \end_inset
1221 </cell>
1222 </row>
1223 <row>
1224 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1225 \begin_inset Text
1226
1227 \begin_layout Plain Layout
1228 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@{-->}[r] & \ }
1229 $
1230 \end_inset
1231
1232
1233 \end_layout
1234
1235 \end_inset
1236 </cell>
1237 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1238 \begin_inset Text
1239
1240 \begin_layout Plain Layout
1241
1242 \family typewriter
1243
1244 \backslash
1245 ar@{-->}
1246 \end_layout
1247
1248 \end_inset
1249 </cell>
1250 </row>
1251 <row>
1252 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1253 \begin_inset Text
1254
1255 \begin_layout Plain Layout
1256 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@{..>}[r] & \ }
1257 $
1258 \end_inset
1259
1260
1261 \end_layout
1262
1263 \end_inset
1264 </cell>
1265 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1266 \begin_inset Text
1267
1268 \begin_layout Plain Layout
1269
1270 \family typewriter
1271
1272 \backslash
1273 ar@{..>}
1274 \end_layout
1275
1276 \end_inset
1277 </cell>
1278 </row>
1279 <row>
1280 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1281 \begin_inset Text
1282
1283 \begin_layout Plain Layout
1284 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@{~>}[r] & \ }
1285 $
1286 \end_inset
1287
1288
1289 \end_layout
1290
1291 \end_inset
1292 </cell>
1293 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1294 \begin_inset Text
1295
1296 \begin_layout Plain Layout
1297
1298 \family typewriter
1299
1300 \backslash
1301 ar@{~>}
1302 \end_layout
1303
1304 \end_inset
1305 </cell>
1306 </row>
1307 <row>
1308 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1309 \begin_inset Text
1310
1311 \begin_layout Plain Layout
1312 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@{->>}[r] & \ }
1313 $
1314 \end_inset
1315
1316
1317 \end_layout
1318
1319 \end_inset
1320 </cell>
1321 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1322 \begin_inset Text
1323
1324 \begin_layout Plain Layout
1325
1326 \family typewriter
1327
1328 \backslash
1329 ar@{->>}
1330 \end_layout
1331
1332 \end_inset
1333 </cell>
1334 </row>
1335 <row>
1336 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1337 \begin_inset Text
1338
1339 \begin_layout Plain Layout
1340 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@{-->>}[r] & \ }
1341 $
1342 \end_inset
1343
1344
1345 \end_layout
1346
1347 \end_inset
1348 </cell>
1349 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1350 \begin_inset Text
1351
1352 \begin_layout Plain Layout
1353
1354 \family typewriter
1355
1356 \backslash
1357 ar@{-->>}
1358 \end_layout
1359
1360 \end_inset
1361 </cell>
1362 </row>
1363 <row>
1364 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1365 \begin_inset Text
1366
1367 \begin_layout Plain Layout
1368 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@{>->>}[r] & \ }
1369 $
1370 \end_inset
1371
1372
1373 \end_layout
1374
1375 \end_inset
1376 </cell>
1377 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1378 \begin_inset Text
1379
1380 \begin_layout Plain Layout
1381
1382 \family typewriter
1383
1384 \backslash
1385 ar@{>->>}
1386 \end_layout
1387
1388 \end_inset
1389 </cell>
1390 </row>
1391 <row>
1392 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1393 \begin_inset Text
1394
1395 \begin_layout Plain Layout
1396 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@{_{(}->}[r] & \ }
1397 $
1398 \end_inset
1399
1400
1401 \end_layout
1402
1403 \end_inset
1404 </cell>
1405 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1406 \begin_inset Text
1407
1408 \begin_layout Plain Layout
1409
1410 \family typewriter
1411
1412 \backslash
1413 ar@{_(->}
1414 \end_layout
1415
1416 \end_inset
1417 </cell>
1418 </row>
1419 <row>
1420 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1421 \begin_inset Text
1422
1423 \begin_layout Plain Layout
1424 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@{^{(}->}[r] & \ }
1425 $
1426 \end_inset
1427
1428
1429 \end_layout
1430
1431 \end_inset
1432 </cell>
1433 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1434 \begin_inset Text
1435
1436 \begin_layout Plain Layout
1437
1438 \family typewriter
1439
1440 \backslash
1441 ar@{^(->}
1442 \end_layout
1443
1444 \end_inset
1445 </cell>
1446 </row>
1447 <row>
1448 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1449 \begin_inset Text
1450
1451 \begin_layout Plain Layout
1452 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@{|-|}[r] & \ }
1453 $
1454 \end_inset
1455
1456
1457 \end_layout
1458
1459 \end_inset
1460 </cell>
1461 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1462 \begin_inset Text
1463
1464 \begin_layout Plain Layout
1465
1466 \family typewriter
1467
1468 \backslash
1469 ar@{|-|}
1470 \end_layout
1471
1472 \end_inset
1473 </cell>
1474 </row>
1475 </lyxtabular>
1476
1477 \end_inset
1478
1479
1480 \end_layout
1481
1482 \begin_layout Standard
1483 \noindent
1484 @文字の後に、2や3や^を続けることによって、二重・三重線の矢柄を持つ矢印や、鏃と矢羽根の上側ないし下側のみが表示された矢印を作ることができます。最後の例が示す
1485 ように、矢印は必ずしも鏃と矢羽根を持っていなくてはならないということはありません。
1486 \begin_inset Newline newline
1487 \end_inset
1488
1489
1490 \end_layout
1491
1492 \begin_layout Standard
1493 \begin_inset Tabular
1494 <lyxtabular version="3" rows="8" columns="2">
1495 <features islongtable="true" longtabularalignment="center">
1496 <column alignment="center" valignment="top">
1497 <column alignment="center" valignment="top">
1498 <row>
1499 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1500 \begin_inset Text
1501
1502 \begin_layout Plain Layout
1503 出力
1504 \end_layout
1505
1506 \end_inset
1507 </cell>
1508 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1509 \begin_inset Text
1510
1511 \begin_layout Plain Layout
1512 \SpecialChar LyX
1513 中のソースコード
1514 \end_layout
1515
1516 \end_inset
1517 </cell>
1518 </row>
1519 <row>
1520 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1521 \begin_inset Text
1522
1523 \begin_layout Plain Layout
1524 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@2[r] & \ }
1525 $
1526 \end_inset
1527
1528
1529 \end_layout
1530
1531 \end_inset
1532 </cell>
1533 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1534 \begin_inset Text
1535
1536 \begin_layout Plain Layout
1537
1538 \family typewriter
1539
1540 \backslash
1541 ar@2
1542 \end_layout
1543
1544 \end_inset
1545 </cell>
1546 </row>
1547 <row>
1548 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1549 \begin_inset Text
1550
1551 \begin_layout Plain Layout
1552 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@3[r] & \ }
1553 $
1554 \end_inset
1555
1556
1557 \end_layout
1558
1559 \end_inset
1560 </cell>
1561 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1562 \begin_inset Text
1563
1564 \begin_layout Plain Layout
1565
1566 \family typewriter
1567
1568 \backslash
1569 ar@3
1570 \end_layout
1571
1572 \end_inset
1573 </cell>
1574 </row>
1575 <row>
1576 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1577 \begin_inset Text
1578
1579 \begin_layout Plain Layout
1580 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@_{->}[r] & \ }
1581 $
1582 \end_inset
1583
1584
1585 \end_layout
1586
1587 \end_inset
1588 </cell>
1589 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1590 \begin_inset Text
1591
1592 \begin_layout Plain Layout
1593
1594 \family typewriter
1595
1596 \backslash
1597 ar@_{->}
1598 \end_layout
1599
1600 \end_inset
1601 </cell>
1602 </row>
1603 <row>
1604 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1605 \begin_inset Text
1606
1607 \begin_layout Plain Layout
1608 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@^{->}[r] & \ }
1609 $
1610 \end_inset
1611
1612
1613 \end_layout
1614
1615 \end_inset
1616 </cell>
1617 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1618 \begin_inset Text
1619
1620 \begin_layout Plain Layout
1621
1622 \family typewriter
1623
1624 \backslash
1625 ar@^{->}
1626 \end_layout
1627
1628 \end_inset
1629 </cell>
1630 </row>
1631 <row>
1632 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1633 \begin_inset Text
1634
1635 \begin_layout Plain Layout
1636 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@^{>>->>}[r] & \ }
1637 $
1638 \end_inset
1639
1640
1641 \end_layout
1642
1643 \end_inset
1644 </cell>
1645 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1646 \begin_inset Text
1647
1648 \begin_layout Plain Layout
1649
1650 \family typewriter
1651
1652 \backslash
1653 ar@^{>>->>}
1654 \end_layout
1655
1656 \end_inset
1657 </cell>
1658 </row>
1659 <row>
1660 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1661 \begin_inset Text
1662
1663 \begin_layout Plain Layout
1664 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@{^{<}-_{>}}[r] & \ }
1665 $
1666 \end_inset
1667
1668
1669 \end_layout
1670
1671 \end_inset
1672 </cell>
1673 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1674 \begin_inset Text
1675
1676 \begin_layout Plain Layout
1677
1678 \family typewriter
1679
1680 \backslash
1681 ar@{^<-_>}
1682 \end_layout
1683
1684 \end_inset
1685 </cell>
1686 </row>
1687 <row>
1688 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1689 \begin_inset Text
1690
1691 \begin_layout Plain Layout
1692 \begin_inset Formula $\xymatrix{\ \ar@2{--}[r] & \ }
1693 $
1694 \end_inset
1695
1696
1697 \end_layout
1698
1699 \end_inset
1700 </cell>
1701 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1702 \begin_inset Text
1703
1704 \begin_layout Plain Layout
1705
1706 \family typewriter
1707
1708 \backslash
1709 ar@2{--}
1710 \end_layout
1711
1712 \end_inset
1713 </cell>
1714 </row>
1715 </lyxtabular>
1716
1717 \end_inset
1718
1719
1720 \end_layout
1721
1722 \begin_layout Subsubsection
1723 自作の矢印をデザインする
1724 \end_layout
1725
1726 \begin_layout Standard
1727 一定の制限内であれば、自作の矢印をデザインする方法もあります。
1728 \family typewriter
1729 ><|ox+/()[
1730 \family default
1731 という文字のうちいくつかを使えば、プリアンブル中で
1732 \family typewriter
1733
1734 \backslash
1735 newdir
1736 \family default
1737 コマンドを使って、自作の鏃をデザインすることができます。説明は
1738 \begin_inset ERT
1739 status collapsed
1740
1741 \begin_layout Plain Layout
1742
1743
1744 \backslash
1745 Xy
1746 \end_layout
1747
1748 \end_inset
1749
1750 -Picの取扱説明書にゆだねますが、以下はそこから採った例です。
1751 \end_layout
1752
1753 \begin_layout Standard
1754
1755 \family typewriter
1756
1757 \backslash
1758 newdir{|>}{!/4.5pt/@{|}*:(1,-.2)@^{>}*:(1,+.2)@_{>}}
1759 \family default
1760 .
1761 \end_layout
1762
1763 \begin_layout Standard
1764 \noindent
1765 これは
1766 \family typewriter
1767 |>
1768 \family default
1769 で参照される新しい鏃を定義し、
1770 \family typewriter
1771
1772 \backslash
1773 ar@{-|>}[r]
1774 \family default
1775 とすれば、\SpecialChar LyX
1776 中で以下のように正しく表示されます。
1777 \begin_inset Formula 
1778 \[
1779 \xymatrix{A\ar@{-|>}[r] & \ \ B}
1780 \]
1781
1782 \end_inset
1783
1784
1785 \end_layout
1786
1787 \begin_layout Subsection
1788 矢印の配置
1789 \end_layout
1790
1791 \begin_layout Standard
1792 矢印は、修飾子
1793 \family typewriter
1794 @<
1795 \family default
1796
1797 \begin_inset Formula $\ldots$
1798 \end_inset
1799
1800  
1801 \family typewriter
1802 >
1803 \family default
1804 を使えば、横にずらすことができます。ここで省略符号の部分には正か負の長さを入れます。たとえば、二つのノードの間に右向きと左向きの矢印を並べてデザインするには、矢
1805 印の間が離れるようにシフトさせなくてはなりません。(正の)シフトの方向は、矢印に沿って見たときに左側になることに注意してください。したがって、
1806 \end_layout
1807
1808 \begin_layout Standard
1809
1810 \family typewriter
1811
1812 \backslash
1813 xymatrix{
1814 \backslash
1815 circ 
1816 \backslash
1817 ar@<1ex>[r]& 
1818 \backslash
1819 circ 
1820 \backslash
1821 ar@<1ex>[l]}
1822 \end_layout
1823
1824 \begin_layout Standard
1825 \noindent
1826 とすれば、以下のように出力されます。
1827 \begin_inset Formula 
1828 \[
1829 \xymatrix{\circ\ar@<1ex>[r] & \circ\ar@<1ex>[l]}
1830 \]
1831
1832 \end_inset
1833
1834
1835 \end_layout
1836
1837 \begin_layout Subsubsection
1838 行内図式と中央揃え図式
1839 \end_layout
1840
1841 \begin_layout Standard
1842 矢印と図式は、
1843 \begin_inset Formula $\xymatrix{\circ\ar@<1ex>[r] & \circ\ar@<1ex>[l]}
1844 $
1845 \end_inset
1846
1847 のように、行内で使用することができます。上記のように、このコードを\SpecialChar LyX
1848 内で書いたならば、それを選択して、行内表示にしたければ
1849 \family sans
1850 Ctrl-m
1851 \family default
1852 を押し、別行建てにしたければ
1853 \family sans
1854 Ctrl-M
1855 \family default
1856 を押します。
1857 \family sans
1858 編集\SpecialChar menuseparator
1859 数式\SpecialChar menuseparator
1860 数式の表記を変更
1861 \family default
1862 を行内として作られた図式は後から中央揃えにすることもできますし、逆に中央揃えの図式を行内にすることもできます。
1863 \end_layout
1864
1865 \begin_layout Subsection
1866 矢印を曲げる
1867 \end_layout
1868
1869 \begin_layout Standard
1870 矢印を曲げるには、簡単な方法が二つあります。最初の方法は、矢印の柄の中点をどれだけ持ち上げるか、あるいはどれだけ押し下げるかを示す値を明示的に与える方法です。も
1871 う一つの方法は、矢印が起点を指定した方角に出るように指定し、終点に指定した方角から入るように規定する方法です。必要な矢印の曲率は、自動的に決定されます。以下でこ
1872 の二つの方法を説明します。
1873 \end_layout
1874
1875 \begin_layout Subsubsection
1876 矢柄を持ち上げる
1877 \end_layout
1878
1879 \begin_layout Standard
1880 矢印を曲げるには、修飾子@/
1881 \begin_inset Formula $\ldots$
1882 \end_inset
1883
1884 /を使用します。省略記号の部分には、\SpecialChar TeX
1885 式の長さを下添字か上添字として入力する必要があります。たとえば、矢印を
1886 \family typewriter
1887 1pc
1888 \family default
1889 下に曲げるには、
1890 \family typewriter
1891 xypic
1892 \family default
1893 では
1894 \family typewriter
1895
1896 \backslash
1897 ar@/_1pc/
1898 \family default
1899 と書けばいいのですが、\SpecialChar LyX
1900 では直接このように書くことはできません。\SpecialChar LyX
1901 では、長さを
1902 \family typewriter
1903
1904 \backslash
1905 ar@/_{1pc}/
1906 \family default
1907 のように波括弧対の中に入れる必要があります。下記の例は、それぞれ.5ピカ分曲げられた、
1908 \begin_inset Formula $A$
1909 \end_inset
1910
1911
1912 \begin_inset Formula $B$
1913 \end_inset
1914
1915 の間で対向する二つの矢印です。以下のソースコードで与えられます。
1916 \end_layout
1917
1918 \begin_layout Standard
1919
1920 \family typewriter
1921
1922 \backslash
1923 xymatrix{A 
1924 \backslash
1925 ar@/_{.5pc}/[r] & B 
1926 \backslash
1927 ar@/_{.5pc}/[l]}
1928 \end_layout
1929
1930 \begin_layout Standard
1931 \begin_inset Formula 
1932 \[
1933 \xymatrix{A\ar@/{}_{.5pc}/[r] & B\ar@/{}_{.5pc}/[l]}
1934 \]
1935
1936 \end_inset
1937
1938
1939 \end_layout
1940
1941 \begin_layout Subsubsection
1942 入射角と出射角を指定する
1943 \end_layout
1944
1945 \begin_layout Standard
1946 矢印を曲げるもう一つの方法は、起点を出る際と終点に入る際の方角を指定する方法です。方角は、北・北東・東などと指定はしないで、
1947 \family typewriter
1948 u
1949 \family default
1950 (up:上)・
1951 \family typewriter
1952 ur
1953 \family default
1954 (up-right:右上)・
1955 \family typewriter
1956 r
1957 \family default
1958 (right:右)・
1959 \family typewriter
1960 dr
1961 \family default
1962 (down-right:右下)・
1963 \family typewriter
1964 d
1965 \family default
1966 (down:下)・
1967 \family typewriter
1968 dl
1969 \family default
1970 (down-left:左下)・
1971 \family typewriter
1972 l
1973 \family default
1974 (left:左)・
1975 \family typewriter
1976 ul
1977 \family default
1978 (up-left:左上)というふうに指定します。方角は@(
1979 \emph on
1980 出射
1981 \emph default
1982 ,
1983 \emph on
1984 入射
1985 \emph default
1986 )のように指定し、
1987 \emph on
1988 出射
1989 \emph default
1990 は最初のオブジェクトを出る方角を示し、
1991 \emph on
1992 入射
1993 \emph default
1994 は終点に入る方角を示します。例として、曲がった矢印と、矢印の終点を指定せずに入射角と出射角のみを指定すると作ることのできるループを示します。
1995 \end_layout
1996
1997 \begin_layout Standard
1998 \begin_inset Formula 
1999 \[
2000 \xymatrix{A\ar@(dr,dl)[r]\ar@(dr,dl)[rr] & B\ar@(d,r)[dl] & C\\
2001 E\ar@(ul,ur)
2002 }
2003 \]
2004
2005 \end_inset
2006
2007
2008 \end_layout
2009
2010 \begin_layout LyX-Code
2011
2012 \backslash
2013 xymatrix{A 
2014 \backslash
2015 ar@(dr,dl)[r]
2016 \backslash
2017 ar@(dr,dl)[rr] 
2018 \begin_inset Newline newline
2019 \end_inset
2020
2021                     &B
2022 \backslash
2023 ar@(d,r)[dl]  &C 
2024 \backslash
2025
2026 \backslash
2027  
2028 \begin_inset Newline newline
2029 \end_inset
2030
2031             E 
2032 \backslash
2033 ar@(ul,ur)}
2034 \end_layout
2035
2036 \begin_layout Subsection
2037 頂点を修正する
2038 \end_layout
2039
2040 \begin_layout Standard
2041 上述の例は、オートマトン図式を思い起こさせますが、通常、オートマトン図式では、状態が小さな丸で囲まれ、最終状態は二重丸で囲まれています。
2042 \end_layout
2043
2044 \begin_layout Subsubsection
2045 オブジェクトに枠を付ける
2046 \end_layout
2047
2048 \begin_layout Standard
2049 \begin_inset ERT
2050 status collapsed
2051
2052 \begin_layout Plain Layout
2053
2054
2055 \backslash
2056 Xy
2057 \end_layout
2058
2059 \end_inset
2060
2061 -Picでは、要素の前に
2062 \family typewriter
2063 *[F-]
2064 \family default
2065 または
2066 \family typewriter
2067 *[F=]
2068 \family default
2069 と付けて、枠を付けたい要素部分を波括弧で囲えば、
2070 \begin_inset Formula $\xymatrix{*+[F]{A}}
2071 $
2072 \end_inset
2073
2074
2075 \begin_inset Formula $\xymatrix{*+[F=]{B}}
2076 $
2077 \end_inset
2078
2079 のように、要素に一重または二重の枠を付けることができます。通常、枠は非常に窮屈なので、前に
2080 \family typewriter
2081 +
2082 \family default
2083 または
2084 \family typewriter
2085 ++
2086 \family default
2087 を付けて枠を広げなくてはなりません。
2088 \begin_inset Formula $\xymatrix{*++[o][F]{A}}
2089 $
2090 \end_inset
2091
2092
2093 \begin_inset Formula $\xymatrix{*++[o][F=]{B}}
2094 $
2095 \end_inset
2096
2097 のように丸い枠は、形を
2098 \family typewriter
2099 [o]
2100 \family default
2101 として指定することで得ることができます。この後者の例は、*++[o][F=]{B}として構成されています。このようにして、以下のオートマトン
2102 \end_layout
2103
2104 \begin_layout Standard
2105 \begin_inset Formula 
2106 \[
2107 \xymatrix{\txt{\text{開始}}\ar[r] & *++[o][F]{1}\ar[r] & *++[o][F=]{2}\ar@(ur,dr)\ar@(ur,ul)[l]}
2108 \]
2109
2110 \end_inset
2111
2112
2113 \end_layout
2114
2115 \begin_layout Standard
2116 \noindent
2117 は、下記のようにして組版することができます。
2118 \end_layout
2119
2120 \begin_layout LyX-Code
2121
2122 \backslash
2123 xymatrix{
2124 \backslash
2125 txt{開始}
2126 \backslash
2127 ar[r]
2128 \end_layout
2129
2130 \begin_layout LyX-Code
2131             & *++[o][F]{1}
2132 \backslash
2133 ar[r]
2134 \end_layout
2135
2136 \begin_layout LyX-Code
2137             & *++[o][F=]{2}
2138 \backslash
2139 ar@(ur,dr)
2140 \backslash
2141 ar@(ur,ul)[l]
2142 \end_layout
2143
2144 \begin_layout LyX-Code
2145            }.
2146 \end_layout
2147
2148 \begin_layout Standard
2149 \SpecialChar LaTeX
2150 コマンドの
2151 \family typewriter
2152
2153 \backslash
2154 entrymodifiers={
2155 \family default
2156 \SpecialChar ldots
2157
2158 \family typewriter
2159 }
2160 \family default
2161 は、ある要素の様式を既定に設定するものですが、もちろん各要素において、この様式を上書きすることができます。したがって、
2162 \family typewriter
2163
2164 \backslash
2165 entrymodifiers={++[o][F-]}
2166 \family default
2167 の後では、
2168 \begin_inset ERT
2169 status collapsed
2170
2171 \begin_layout Plain Layout
2172
2173
2174 \backslash
2175 Xy
2176 \end_layout
2177
2178 \end_inset
2179
2180 -行列内のすべての要素は丸で囲まれるようになります。
2181 \end_layout
2182
2183 \begin_layout Subsubsection
2184 長方形による枠付け
2185 \end_layout
2186
2187 \begin_layout Standard
2188 \begin_inset ERT
2189 status collapsed
2190
2191 \begin_layout Plain Layout
2192
2193
2194 \backslash
2195 Xy
2196 \end_layout
2197
2198 \end_inset
2199
2200 -行列内での長方形の囲いは、マクロ対
2201 \family typewriter
2202
2203 \backslash
2204 save ...
2205  
2206 \backslash
2207 restore
2208 \family default
2209 で作れます。長方形の寸法は、長方形の左上と右下を示す点をピリオドでつなげた対
2210 \family roman
2211 \series medium
2212 \shape up
2213 \size normal
2214 \emph off
2215 \bar no
2216 \noun off
2217 \color none
2218
2219 \begin_inset Formula $P_{0}.P_{1}$
2220 \end_inset
2221
2222 で与えられ、その各点は、行
2223 \begin_inset Formula $x$
2224 \end_inset
2225
2226 と列
2227 \begin_inset Formula $y$
2228 \end_inset
2229
2230 のコンマ区切りを二重引用符でくくったもの
2231 \begin_inset Quotes eld
2232 \end_inset
2233
2234
2235 \begin_inset Formula $x,y$
2236 \end_inset
2237
2238
2239 \begin_inset Quotes erd
2240 \end_inset
2241
2242 で与えられます。その後には、以下のような図を生成するための枠付けコマンドが続きます。 
2243 \begin_inset Formula 
2244 \[
2245 \xymatrix{A & B\ar@(d,r)[dl]\sp(0.2)\phi\sp(0.7)\psi\save"1,1"."2,1"*+[F=]\frm{}\restore\,\\
2246 C & \save"1,1"."1,2"*++[F]\frm{}\restore
2247 }
2248 \]
2249
2250 \end_inset
2251
2252 ここで
2253 \family typewriter
2254 \series default
2255 \shape default
2256 \size default
2257 \emph default
2258 \bar default
2259 \noun default
2260 \color inherit
2261
2262 \backslash
2263 save"1,1"."2,1"*+[F=]
2264 \backslash
2265 frm{}
2266 \backslash
2267 restore
2268 \family roman
2269 \series medium
2270 \shape up
2271 \size normal
2272 \emph off
2273 \bar no
2274 \noun off
2275 \color none
2276 というコードは、二重線長方形を生成し、もう一つの横に長い長方形は、
2277 \family typewriter
2278 \series default
2279 \shape default
2280 \size default
2281 \emph default
2282 \bar default
2283 \noun default
2284 \color inherit
2285
2286 \backslash
2287 save"1,1"."1,2"*++[F]
2288 \backslash
2289 frm{}
2290 \backslash
2291 restore
2292 \family roman
2293 \series medium
2294 \shape up
2295 \size normal
2296 \emph off
2297 \bar no
2298 \noun off
2299 \color none
2300 で作られます。このコードは、
2301 \family default
2302 \series default
2303 \shape default
2304 \size default
2305 \emph default
2306 \bar default
2307 \noun default
2308 \color inherit
2309
2310 \begin_inset ERT
2311 status collapsed
2312
2313 \begin_layout Plain Layout
2314
2315
2316 \backslash
2317 Xy
2318 \end_layout
2319
2320 \end_inset
2321
2322 -行列のどのセルにも置くことができます。
2323 \end_layout
2324
2325 \begin_layout Section
2326 \SpecialChar LyX
2327 数式エディタを使う
2328 \begin_inset CommandInset label
2329 LatexCommand label
2330 name "sec:数式エディタ"
2331
2332 \end_inset
2333
2334
2335 \end_layout
2336
2337 \begin_layout Standard
2338
2339 \family typewriter
2340 xypic
2341 \family default
2342 コードを書いてそれをマークし、
2343 \family sans
2344 Ctrl-m
2345 \family default
2346
2347 \family sans
2348 Ctrl-M
2349 \family default
2350 を適用して数式編集環境に変換する方法以外にも、\SpecialChar LyX
2351 数式エディタ内でxypic図式を作成して編集することができます。上記のような図を編集する手順を説明することにしまし
2352 ょう。
2353 \end_layout
2354
2355 \begin_layout Subsection
2356 注意—波括弧の入れ方
2357 \end_layout
2358
2359 \begin_layout Standard
2360 \SpecialChar LyX
2361 数式エディタでは、マクロパラメータを囲む波括弧の対
2362 \family typewriter
2363 {
2364 \family default
2365
2366 \family typewriter
2367 }
2368 \family default
2369 は、
2370 \family typewriter
2371
2372 \backslash
2373 {
2374 \family default
2375 を一回入力するだけで入れなくてはなりません。閉じ括弧は自動的に付け加えられ、間にはパラメータを入れるボックスが現れます。
2376 \begin_inset ERT
2377 status collapsed
2378
2379 \begin_layout Plain Layout
2380
2381
2382 \backslash
2383 Xy
2384 \end_layout
2385
2386 \end_inset
2387
2388 -図式との関連について云えば、矢羽根・矢柄・鏃を指定するために、通常
2389 \family typewriter
2390 @{
2391 \family default
2392  \SpecialChar ldots
2393  
2394 \family typewriter
2395 }
2396 \family default
2397 の形で入力する矢印修飾子についても同じことが云えます。数式エディタ内では、
2398 \family typewriter
2399 @
2400 \backslash
2401 {
2402 \family default
2403 とだけ入力して、\SpecialChar LyX
2404 がボックスと閉じ括弧を入れてくれるのを待ち、そこに矢印の指定を入れてください。
2405 \end_layout
2406
2407 \begin_layout Standard
2408 バックスラッシュ
2409 \family typewriter
2410
2411 \backslash
2412
2413 \family default
2414 なしで入れた波括弧は、打ったとおりに出ますが、マクロパラメータを受けるために使用することはできません。こうした波括弧は、集合などを示すのに便利です。たとえば、
2415 \family typewriter
2416 {x
2417 \backslash
2418 in X 
2419 \backslash
2420 mid x
2421 \backslash
2422 notin x}
2423 \family default
2424
2425 \begin_inset Formula $\{x\in X\mid x\notin x\}$
2426 \end_inset
2427
2428 と表示されます。
2429 \end_layout
2430
2431 \begin_layout Subsection
2432 行列を用意する
2433 \end_layout
2434
2435 \begin_layout Standard
2436
2437 \family sans
2438 Ctrl-m
2439 \family default
2440 または
2441 \family sans
2442 Ctrl-M
2443 \family default
2444 で数式環境を開始し、
2445 \family typewriter
2446
2447 \backslash
2448 xymatrix
2449 \family default
2450 と入れてください。すると、1
2451 \begin_inset Formula $\times$
2452 \end_inset
2453
2454 1-
2455 \begin_inset ERT
2456 status collapsed
2457
2458 \begin_layout Plain Layout
2459
2460
2461 \backslash
2462 Xy
2463 \end_layout
2464
2465 \end_inset
2466
2467 -行列が作られます。行を追加するには、
2468 \family sans
2469 Ctrl-Enter
2470 \family default
2471 と入力し、列を追加するには、
2472 \family sans
2473 Alt-m c i
2474 \family default
2475 と入力します。
2476 \end_layout
2477
2478 \begin_layout Standard
2479 行や列は、
2480 \family sans
2481 編集\SpecialChar menuseparator
2482 数式
2483 \family default
2484 にあるコマンド、あるいは
2485 \family sans
2486 Alt-m c
2487 \family default
2488 で始まる列コマンド短絡キーや
2489 \family sans
2490 Alt-m w
2491 \family default
2492 で始まる行コマンド短絡キーを使って、いつでも追加したり削除したりすることができます。
2493 \end_layout
2494
2495 \begin_layout Subsection
2496 ノード・矢印・ラベルを入力する
2497 \end_layout
2498
2499 \begin_layout Standard
2500 まずノードを行列中の正しい位置に入力してください。行列の外にカーソルを動かすと、ノードレイアウトの最初のレンダリングを見ることができます。次に、矢印を開始するノ
2501 ードに
2502 \family typewriter
2503
2504 \backslash
2505 ar[
2506 \family default
2507 \emph on
2508 p
2509 \family typewriter
2510 \emph default
2511 ]
2512 \family default
2513 と打って矢印を加えてください。ここで
2514 \emph on
2515 p
2516 \emph default
2517 は、
2518 \family typewriter
2519 u
2520 \family default
2521
2522 \family typewriter
2523 d
2524 \family default
2525
2526 \family typewriter
2527 l
2528 \family default
2529
2530 \family typewriter
2531 r
2532 \family default
2533 の文字を組み合わせて作られたパスを示します。このパスが、本当に行列中の既存ノードに向かっていることを確認してください。正しくないと、カーソルを編集領域から出して
2534 も、図が表示されません。
2535 \end_layout
2536
2537 \begin_layout Standard
2538 次に、矢印のパスの終わりに上添字か下添字としてラベルを書くことで、矢印にラベルを付けてください。\SpecialChar LyX
2539 数式エディタにおいては常に、アンダースコア
2540 \family typewriter
2541 _
2542 \family default
2543 を打つと下添字のボックスが開き、
2544 \family typewriter
2545 ^
2546 \family default
2547 の後にスペースを押すと上添字のボックスが開きます。ラベルには、\SpecialChar LaTeX
2548 コードを自由に入れることができます。
2549 \end_layout
2550
2551 \begin_layout Subsection
2552 矢印を修飾する
2553 \end_layout
2554
2555 \begin_layout Standard
2556 最後に、@-修飾子
2557 \family typewriter
2558 @{
2559 \family default
2560 \SpecialChar ldots
2561
2562 \family typewriter
2563 }
2564 \family default
2565
2566 \family typewriter
2567 @<
2568 \family default
2569 \SpecialChar ldots
2570 >・
2571 \family typewriter
2572 @(
2573 \family default
2574 \SpecialChar ldots
2575 ,\SpecialChar ldots
2576 )・
2577 \family typewriter
2578 @/
2579 \family default
2580 \SpecialChar ldots
2581
2582 \family typewriter
2583 /
2584 \family default
2585 を入れることによって、矢印の見かけを修正することができます。上記の注意は、最初の修飾子のみに該当し、
2586 \family typewriter
2587 @
2588 \backslash
2589 {
2590 \family default
2591 と打つと出てくるボックスの中に矢印の指定を入力するようにしなくてはなりません。このボックスを空のままにしておくと、空の矢印を指定したことになります。次節で見るよ
2592 うに、これもまた便利な作図法です。
2593 \end_layout
2594
2595 \begin_layout Standard
2596 その他の修飾子
2597 \family typewriter
2598 @<
2599 \family default
2600 \SpecialChar ldots
2601
2602 \family typewriter
2603 >
2604 \family default
2605
2606 \family typewriter
2607 @(
2608 \family default
2609 \SpecialChar ldots
2610 ,\SpecialChar ldots
2611
2612 \family typewriter
2613 )
2614 \family default
2615
2616 \family typewriter
2617 @/
2618 \family default
2619 \SpecialChar ldots
2620
2621 \family typewriter
2622 /
2623 \family default
2624 は、省略記号部分を矢印の指定に置き換える他は、そのまま入力します。曲がった矢印のコードは、
2625 \family typewriter
2626 xypic
2627 \family default
2628 では、
2629 \family typewriter
2630 @/_
2631 \family default
2632 \emph on
2633 寸法
2634 \family typewriter
2635 \emph default
2636 /
2637 \family default
2638 または
2639 \family typewriter
2640 @/
2641 \emph on
2642 ^
2643 \family default
2644 寸法
2645 \family typewriter
2646 \emph default
2647 /
2648 \family default
2649 として入れます(ここで
2650 \emph on
2651 寸法
2652 \emph default
2653 は有効な\SpecialChar TeX
2654 寸法であり、最初のスラッシュ/の後に上添字または下添字として入力します)。最後のスラッシュが、上添字や下添字の一部のままにならないように注意してください
2655
2656 \end_layout
2657
2658 \begin_layout Subsection
2659 おかしくなったらどうするか
2660 \end_layout
2661
2662 \begin_layout Standard
2663 図式を作図するときに、ときどきカーソルを編集領域の外に出して、自動プレビューがグラフィカル出力に正しく変換されるかどうかを確かめると良いでしょう。うまく変換され
2664 ないときには、何らかの理由で自動プレビューがグラフィックスを再描画すべきことに気づかないせいかもしれません。カーソルを編集領域にいったん入れてからまた出すと、自
2665 動プレビューが引き起こされることがあります。
2666 \end_layout
2667
2668 \begin_layout Standard
2669 もっと深刻な理由としては、入力中の文法エラーであることもあります。必要であれば、
2670 \emph on
2671 Ctrl+Z
2672 \emph default
2673 を使って編集の最後の手順をやり直すか、
2674 \emph on
2675 Ctrl+D
2676 \emph default
2677 または
2678 \family sans
2679 表示\SpecialChar menuseparator
2680 DVI
2681 \family default
2682 を使って、\SpecialChar LyX
2683 ファイルを
2684 \emph on
2685 DVI
2686 \emph default
2687 に変換してみてください。いくつかエラーが出力されるはずなので、間違いの原因についてのヒントが得られるかもしれません。
2688 \end_layout
2689
2690 \begin_layout Section
2691 手を入れる
2692 \end_layout
2693
2694 \begin_layout Standard
2695 一部には、\SpecialChar LyX
2696 内部では正しく動作しないものがあります。私たちが(かつて)最も望んでいたものは、図式の水平・垂直伸縮であり、矢印の正確な配置でした。これにはいくつか回
2697 避法があり、それをここで説明します。
2698 \end_layout
2699
2700 \begin_layout Subsection
2701 水平・垂直伸縮
2702 \end_layout
2703
2704 \begin_layout Standard
2705 行間コマンドや列間コマンドを使用して、図式全体の水平寸法や垂直寸法を伸縮させることが便利なことがよくあります。
2706 \begin_inset ERT
2707 status collapsed
2708
2709 \begin_layout Plain Layout
2710
2711
2712 \backslash
2713 Xy
2714 \end_layout
2715
2716 \end_inset
2717
2718 -取扱説明書によれば、たとえば
2719 \family typewriter
2720
2721 \backslash
2722 xymatrix@R=1pc{
2723 \family default
2724 \SpecialChar ldots
2725
2726 \family typewriter
2727 }
2728 \family default
2729 とすると、1ピカの行間を持つ
2730 \begin_inset ERT
2731 status collapsed
2732
2733 \begin_layout Plain Layout
2734
2735
2736 \backslash
2737 Xy
2738 \end_layout
2739
2740 \end_inset
2741
2742 -行列が定義されます。同様に、
2743 \family typewriter
2744
2745 \backslash
2746 xymatrix@C=
2747 \family default
2748 \SpecialChar ldots
2749
2750 \family typewriter
2751 {
2752 \family default
2753 \SpecialChar ldots
2754
2755 \family typewriter
2756 }
2757 \family default
2758 とすれば、列間を指定することができます。残念ながら@-文字は、\SpecialChar LyX
2759
2760 \begin_inset ERT
2761 status collapsed
2762
2763 \begin_layout Plain Layout
2764
2765
2766 \backslash
2767 Xy
2768 \end_layout
2769
2770 \end_inset
2771
2772 -行列マクロの終わりと解釈されてしまうので、これらのコマンドは、現在のところ、\SpecialChar LyX
2773 内では動作しません。
2774 \end_layout
2775
2776 \begin_layout Standard
2777 \begin_inset ERT
2778 status collapsed
2779
2780 \begin_layout Plain Layout
2781
2782
2783 \backslash
2784 Xy 
2785 \end_layout
2786
2787 \end_inset
2788
2789 が、行間および列間を
2790 \family typewriter
2791
2792 \backslash
2793 xymatrixrowsep@
2794 \family default
2795 変数と
2796 \family typewriter
2797
2798 \backslash
2799 xymatrixrowsep@
2800 \family default
2801 変数に保存することが知られていることから、プリアンブル(
2802 \family sans
2803 文書\SpecialChar menuseparator
2804 設定\SpecialChar menuseparator
2805 \SpecialChar LaTeX
2806 プリアンブル
2807 \family default
2808 )に以下のマクロを付け加えます。
2809 \begin_inset Newpage pagebreak
2810 \end_inset
2811
2812
2813 \end_layout
2814
2815 \begin_layout LyX-Code
2816
2817 \backslash
2818 newcommand{
2819 \backslash
2820 xyR}[1]{% 
2821 \end_layout
2822
2823 \begin_layout LyX-Code
2824
2825 \backslash
2826 xydef@
2827 \backslash
2828 xymatrixrowsep@{#1}}
2829 \end_layout
2830
2831 \begin_layout LyX-Code
2832
2833 \end_layout
2834
2835 \begin_layout Standard
2836
2837 \family typewriter
2838
2839 \backslash
2840 xymatrixrowsep@
2841 \family default
2842
2843 \family typewriter
2844
2845 \backslash
2846 xymatrixcolsep@
2847 \family default
2848 に変えることによって、
2849 \family typewriter
2850
2851 \backslash
2852 xyC
2853 \family default
2854 マクロも定義できます。すると、
2855 \begin_inset ERT
2856 status collapsed
2857
2858 \begin_layout Plain Layout
2859
2860
2861 \backslash
2862 Xy
2863 \end_layout
2864
2865 \end_inset
2866
2867 -行列に
2868 \backslash
2869 xyR{...}を入れることによって、図を伸縮することができます。カーソルを行列の内部、最初の要素の前に置きます。そこに、
2870 \family typewriter
2871
2872 \backslash
2873 xyR
2874 \backslash
2875 {
2876 \family default
2877 または
2878 \family typewriter
2879
2880 \backslash
2881 xyC
2882 \backslash
2883 {
2884 \family default
2885 、あるいは両者を入力します。バックスラッシュを忘れないようにし、閉じ括弧は\SpecialChar LyX
2886 が自動的に供給することに注意してください。波括弧の中に寸法を入れます。既定値は、
2887 \family typewriter
2888 2pt
2889 \family default
2890 です。以下は、
2891 \family typewriter
2892
2893 \backslash
2894 xyR{9pc}
2895 \backslash
2896 xyC{.5pc}
2897 \family default
2898 と指定して、縦方向に圧縮し、横方向に伸ばした図式の例です。
2899 \end_layout
2900
2901 \begin_layout Standard
2902 \begin_inset Formula 
2903 \[
2904 \xyC{.5pc}\xyC{9pc}\xymatrix{A\ar[r]\ar[d] & B\\
2905 C\ar@{}[ur]|{\text{{\text{水}\text{平}\text{方}\text{向}\text{に}\text{延}\text{ば}\text{す}}}}
2906 }
2907 \]
2908
2909 \end_inset
2910
2911
2912 \end_layout
2913
2914 \begin_layout Subsection
2915 ラベルの位置
2916 \end_layout
2917
2918 \begin_layout Standard
2919 もう一つの便利な
2920 \begin_inset ERT
2921 status collapsed
2922
2923 \begin_layout Plain Layout
2924
2925
2926 \backslash
2927 Xy
2928 \end_layout
2929
2930 \end_inset
2931
2932 -コマンドに、ラベルを矢柄の正確な位置に配置させるものがあります。ラベルの既定位置が絵を汚くしてしまったり、下記の図における矢印の交点のように、他の要素と干渉し
2933 てしまったりする場合には、この機能が必要となります。矢柄に沿ってラベル位置を移動させるために、
2934 \begin_inset ERT
2935 status collapsed
2936
2937 \begin_layout Plain Layout
2938
2939
2940 \backslash
2941 Xy 
2942 \end_layout
2943
2944 \end_inset
2945
2946 では、括弧の中に十進数を入れて、矢の中でラベルを配置する相対位置を指定することができます。たとえば、
2947 \family typewriter
2948
2949 \backslash
2950 ar[r]|(0.3)
2951 \backslash
2952 varphi
2953 \family default
2954 というコードは、ラベルを柄の3分の1のところに配置します。同じことを矢印の上や下に付けるラベルに対してしようとして、
2955 \family typewriter
2956
2957 \backslash
2958 ar[dr]^(0.3)
2959 \backslash
2960 varphi
2961 \family default
2962 あるいは
2963 \family typewriter
2964
2965 \backslash
2966 ar[ur]_(0.3)
2967 \backslash
2968 phi
2969 \family default
2970 としたとしても、\SpecialChar LyX
2971 の内部からではうまく動作しません。その代替策として、ハット記号^あるいはアンダースコア_を、それぞれ
2972 \family typewriter
2973
2974 \backslash
2975 sp
2976 \family default
2977
2978 \family typewriter
2979
2980 \backslash
2981 sb
2982 \family default
2983 に置き換え、
2984 \family typewriter
2985
2986 \backslash
2987 ar[dr]
2988 \backslash
2989 sp(0.3)
2990 \backslash
2991 varphi
2992 \family default
2993 または
2994 \family typewriter
2995
2996 \backslash
2997 ar[ur]
2998 \backslash
2999 sb(0.3)
3000 \backslash
3001 phi
3002 \family default
3003 のようにしてください。じつは、このようにして複数のラベルを入れ、たとえ矢印が曲がっていても、これらのラベルを正確に配置することができるのです。以下の図では、
3004 \family typewriter
3005
3006 \begin_inset Newline linebreak
3007 \end_inset
3008
3009
3010 \backslash
3011 ar@(r,r)[d] 
3012 \backslash
3013 sp(0.2){
3014 \backslash
3015 phi_{1}} 
3016 \backslash
3017 sp(0.4){
3018 \backslash
3019 phi_{2}} 
3020 \backslash
3021 sb(0.6){
3022 \backslash
3023 phi_{3}}
3024 \begin_inset Newline linebreak
3025 \end_inset
3026
3027
3028 \backslash
3029 sp(0.8){
3030 \backslash
3031 phi_{4}}
3032 \family default
3033 と指定することによって、4つのラベルを持つ曲がった矢印を生成しています。
3034 \end_layout
3035
3036 \begin_layout Standard
3037 \begin_inset Formula 
3038 \[
3039 \xyC{4pc}\xymatrix{\bullet\ar[dr]\sp(0.3)\varphi & \circ\ar@{}[d]|\vdots\ar@(r,r)[d]\sp(0.2){\phi_{1}}\sp(0.4){\phi_{2}}\sb(0.6){\phi_{3}}\sp(0.8){\phi_{4}}\\
3040 \circ\ar[ur]\sb(0.3)\phi & \bullet
3041 }
3042 \]
3043
3044 \end_inset
3045
3046
3047 \end_layout
3048
3049 \begin_layout Subsection
3050 見えない矢印の引き延ばし
3051 \end_layout
3052
3053 \begin_layout Standard
3054 図式の好きなオブジェクトを(ほぼ任意の)好きな場所に配置するトリックとして、見えない矢印を使う方法がよく使われます。見えない矢印を作成し、パスに伸縮比
3055 \family typewriter
3056 (0.6)
3057 \family default
3058
3059 \family typewriter
3060 (1.4)
3061 \family default
3062 などを加えて、その行き先を縮めたり延ばしたりしてください。この見えない矢印にラベルを付加します。
3063 \end_layout
3064
3065 \begin_layout Standard
3066 したがって、上図中の、矢柄の(0.3)の位置に
3067 \begin_inset Formula $\varphi$
3068 \end_inset
3069
3070 というラベルを付けた下向きの矢印は、通常の矢印
3071 \family typewriter
3072
3073 \backslash
3074 ar[dr]
3075 \family default
3076 に、ラベル
3077 \begin_inset Formula $\varphi$
3078 \end_inset
3079
3080 を持った見えない矢印
3081 \family typewriter
3082
3083 \backslash
3084 ar@{}[dr(0.6)]^
3085 \backslash
3086 varphi
3087 \family default
3088 を付け加え、それを比率0.6に縮めることによっても作成することができます。そのラベルは、元の見える矢印の0.3の位置に表示されることになります。
3089 \end_layout
3090
3091 \begin_layout Standard
3092 この回避法には、2つ微少な短所があります。一つは、これは曲がった矢印には機能しないことです。二つめは、見えない矢印を図全体の正常な寸法を超えて延ばしてしまうと、
3093 図のボックスの余白を延ばしてしまい、図と前後の段落との間に垂直余白を取りすぎることになってしまうことです。
3094 \end_layout
3095
3096 \begin_layout Standard
3097 それでも、見えない矢印は、基本的に図式中の任意の場所に情報を置くのに用いることができるので、重要なツールなのです。たとえば、上図中では、
3098 \family typewriter
3099
3100 \backslash
3101 vdots
3102 \family default
3103 をラベルとしておくのに見えない矢印が使われていますし、その前の図では、図の真ん中に「
3104 \family typewriter
3105 水平方向に延ばす
3106 \family default
3107 」という文章を置くのに見えない矢印を使用しています。
3108 \end_layout
3109
3110 \begin_layout Subsection
3111 その他の
3112 \family typewriter
3113
3114 \begin_inset ERT
3115 status collapsed
3116
3117 \begin_layout Plain Layout
3118
3119
3120 \backslash
3121 Xy
3122 \end_layout
3123
3124 \end_inset
3125
3126
3127 \family default
3128 -トリック
3129 \end_layout
3130
3131 \begin_layout Standard
3132 ここでは、
3133 \family typewriter
3134
3135 \backslash
3136 xymatrix
3137 \family default
3138 コマンドに焦点を当てましたが、これは、Kris Roseによる素晴らしい
3139 \family typewriter
3140
3141 \begin_inset ERT
3142 status collapsed
3143
3144 \begin_layout Plain Layout
3145
3146
3147 \backslash
3148 Xy
3149 \end_layout
3150
3151 \end_inset
3152
3153
3154 \family default
3155 -パッケージの機能の一つに過ぎないのです。
3156 \family typewriter
3157
3158 \begin_inset ERT
3159 status collapsed
3160
3161 \begin_layout Plain Layout
3162
3163
3164 \backslash
3165 Xy
3166 \end_layout
3167
3168 \end_inset
3169
3170
3171 \family default
3172 -Picの取扱説明書
3173 \begin_inset CommandInset citation
3174 LatexCommand cite
3175 key "xypic manual"
3176 literal "true"
3177
3178 \end_inset
3179
3180 には、このパッケージの進んだ使い方が多く示されています。そこでは簡潔な説明しか与えられていないため、そこにある多くの実例をあれこれ試したり修正したりする必要があ
3181 るかもしれないので、注意してください。Lauda 
3182 \begin_inset CommandInset citation
3183 LatexCommand cite
3184 key "Lauda"
3185 literal "true"
3186
3187 \end_inset
3188
3189 には、組ひも・コボルディズム・ひも図式などを作るための
3190 \begin_inset ERT
3191 status collapsed
3192
3193 \begin_layout Plain Layout
3194
3195
3196 \backslash
3197 Xy
3198 \end_layout
3199
3200 \end_inset
3201
3202 -Picの使い方がたくさん説明されています。
3203 \family typewriter
3204
3205 \begin_inset ERT
3206 status collapsed
3207
3208 \begin_layout Plain Layout
3209
3210
3211 \backslash
3212 Xy
3213 \end_layout
3214
3215 \end_inset
3216
3217
3218 \family default
3219 -行列へのシステマティックで良い入門書は
3220 \begin_inset CommandInset citation
3221 LatexCommand cite
3222 key "Ouvaton"
3223 literal "true"
3224
3225 \end_inset
3226
3227 です。あなたが私同様にエスペラント語に長けていないとしても、ほとんどの部分はわかるでしょう。
3228 \end_layout
3229
3230 \begin_layout Bibliography
3231 \begin_inset CommandInset bibitem
3232 LatexCommand bibitem
3233 label "1"
3234 key "xypic manual"
3235 literal "true"
3236
3237 \end_inset
3238
3239 Kristoffer H.
3240  Rose: 
3241 \begin_inset ERT
3242 status collapsed
3243
3244 \begin_layout Plain Layout
3245
3246
3247 \backslash
3248 Xy
3249 \end_layout
3250
3251 \end_inset
3252
3253
3254 \emph on
3255 -Pic User's Guide
3256 \emph default
3257 .
3258  Version 3.7, Feb.
3259  16, 1999.
3260 \begin_inset Newline newline
3261 \end_inset
3262
3263 \SpecialChar LaTeX
3264 パッケージ
3265 \family typewriter
3266 xypic
3267 \family default
3268 の一部として入手できます。
3269 \end_layout
3270
3271 \begin_layout Bibliography
3272 \begin_inset CommandInset bibitem
3273 LatexCommand bibitem
3274 label "2"
3275 key "instant-preview"
3276 literal "true"
3277
3278 \end_inset
3279
3280  
3281 \begin_inset Flex URL
3282 status collapsed
3283
3284 \begin_layout Plain Layout
3285
3286 http://www.gnu.org/software/auctex/preview-latex.html
3287 \end_layout
3288
3289 \end_inset
3290
3291
3292 \end_layout
3293
3294 \begin_layout Bibliography
3295 \begin_inset CommandInset bibitem
3296 LatexCommand bibitem
3297 label "3"
3298 key "xypic"
3299 literal "true"
3300
3301 \end_inset
3302
3303  
3304 \begin_inset Flex URL
3305 status collapsed
3306
3307 \begin_layout Plain Layout
3308
3309 http://mirrors.ctan.org/macros/generic/diagrams/xypic/doc/xyguide.pdf
3310 \end_layout
3311
3312 \end_inset
3313
3314
3315 \end_layout
3316
3317 \begin_layout Bibliography
3318 \begin_inset CommandInset bibitem
3319 LatexCommand bibitem
3320 label "4"
3321 key "AUCTeX"
3322 literal "true"
3323
3324 \end_inset
3325
3326  
3327 \begin_inset Flex URL
3328 status collapsed
3329
3330 \begin_layout Plain Layout
3331
3332 http://www.gnu.org/software/auctex/
3333 \end_layout
3334
3335 \end_inset
3336
3337
3338 \end_layout
3339
3340 \begin_layout Bibliography
3341 \begin_inset CommandInset bibitem
3342 LatexCommand bibitem
3343 label "5"
3344 key "Lauda"
3345 literal "true"
3346
3347 \end_inset
3348
3349 Aarlon Lauda: 
3350 \begin_inset ERT
3351 status collapsed
3352
3353 \begin_layout Plain Layout
3354
3355
3356 \backslash
3357 Xy
3358 \end_layout
3359
3360 \end_inset
3361
3362
3363 \emph on
3364 -Pic
3365 \emph default
3366  
3367 \emph on
3368 tutorial with an archive of examples
3369 \emph default
3370 .
3371 \begin_inset Newline newline
3372 \end_inset
3373
3374
3375 \begin_inset Flex URL
3376 status collapsed
3377
3378 \begin_layout Plain Layout
3379
3380 http://mirrors.ctan.org/macros/generic/diagrams/xypic/doc/xyguide.pdf
3381 \end_layout
3382
3383 \end_inset
3384
3385
3386 \end_layout
3387
3388 \begin_layout Bibliography
3389 \begin_inset CommandInset bibitem
3390 LatexCommand bibitem
3391 label "6"
3392 key "Ouvaton"
3393 literal "true"
3394
3395 \end_inset
3396
3397 Filipp Ouvaton: 
3398 \begin_inset ERT
3399 status collapsed
3400
3401 \begin_layout Plain Layout
3402
3403
3404 \backslash
3405 Xy
3406 \end_layout
3407
3408 \end_inset
3409
3410
3411 \emph on
3412 -Pic
3413 \emph default
3414
3415 \emph on
3416 Enkonduko pri Xymatrix
3417 \emph default
3418 .
3419 \begin_inset Newline newline
3420 \end_inset
3421
3422
3423 \begin_inset Flex URL
3424 status collapsed
3425
3426 \begin_layout Plain Layout
3427
3428 http://mirrors.ctan.org/macros/generic/diagrams/xypic/doc/xyguide.pdf
3429 \end_layout
3430
3431 \end_inset
3432
3433
3434 \end_layout
3435
3436 \end_body
3437 \end_document