1 #LyX 2.3 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
5 \save_transient_properties true
6 \origin /systemlyxdir/examples/de/
7 \textclass tufte-handout
8 \use_default_options false
9 \maintain_unincluded_children false
11 \language_package default
14 \font_roman "default" "default"
15 \font_sans "helvet" "default"
16 \font_typewriter "default" "default"
17 \font_math "auto" "auto"
18 \font_default_family default
19 \use_non_tex_fonts false
22 \font_sf_scale 100 100
23 \font_tt_scale 100 100
25 \use_dash_ligatures false
27 \default_output_format pdf2
29 \bibtex_command bibtex
30 \index_command default
31 \paperfontsize default
36 \use_package amsmath 1
37 \use_package amssymb 1
40 \use_package mathdots 1
41 \use_package mathtools 1
43 \use_package stackrel 1
44 \use_package stmaryrd 1
45 \use_package undertilde 1
47 \cite_engine_type default
51 \paperorientation portrait
56 \index Stichwortverzeichnis
62 \paragraph_separation indent
63 \paragraph_indentation default
65 \math_numbering_side default
70 \paperpagestyle default
71 \tracking_changes false
80 \begin_layout Standard
81 \begin_inset Note Note
84 \begin_layout Plain Layout
89 : Um dieses Dokument als PDF zu betrachten, muss das \SpecialChar LaTeX
94 in ihrem \SpecialChar LaTeX
95 -Sytem installiert sein.
96 Wenn Sie MiK\SpecialChar TeX
97 benutzen, werden Sie automatisch danach gefragt dieses Paket
98 zu installieren, wenn sie das Dokument als PDF ansehen.
99 Wenn Sie \SpecialChar TeX
100 Live benutzen,verwenden Sie \SpecialChar TeX
109 \begin_layout Standard
110 \begin_inset Note Note
113 \begin_layout Plain Layout
118 angeben, wird das aktuelle Datum automatisch eingefügt.
127 Ein Beispiel zur Verwendung der Tufte-Handout-Klasse
131 Die Tufte-LaTeX-Entwickler und das LyX-Team
134 \begin_layout Abstract
136 Dieses Dokument beschreibt die Dokumentklasse
141 Es zeigt anhand von Beispielen, wie die Klasse verwendet wird.
142 Das Dokument basiert auf der Beispieldatei, die mit der \SpecialChar LaTeX
147 vertrieben wird, wurde aber an \SpecialChar LyX
148 -Spezifika angepasst.
151 \begin_layout Standard
160 \begin_layout Plain Layout
163 \begin_inset Flex URL
166 \begin_layout Plain Layout
168 http://ctan.org/tex-archive/macros/latex/contrib/tufte-latex
178 ist an jenen angelehnt, den
182 in seinen Büchern und Handouts verwendet.
183 Tuftes Stil zeichnet sich durch einen extensiven Gebrauch von Marginalien,
184 eine starke Verknüpfung von Grafiken und Text und gute, reflektierte Typographi
186 Dieses Dokument soll die Besonderheiten der
190 demonstrieren und gleichzeitig in seine Benutzung einführen.
197 \begin_layout Section*
199 \begin_inset CommandInset label
201 name "sec:Seitengestaltung"
208 \begin_layout Subsection*
209 Überschriften- und Absatzgestaltung
210 \begin_inset CommandInset label
212 name "sec:ueberschriften"
219 \begin_layout Standard
220 Der vorliegende Stil bietet
229 \begin_inset space \thinspace{}
241 , jeweils nummeriert und nicht-nummeriert), wie man an diesem Abschnitt
245 \begin_layout Standard
246 Wenn Sie mehr als zwei Überschriftenebenen benötigen, müssen Sie diese derzeit
247 selbst definieren; Überschriften unterhalb der Ebene
251 sind nicht vordefiniert.
255 \begin_layout Plain Layout
258 \begin_inset Quotes pld
261 Neue Abschnittsüberschriften definieren
262 \begin_inset Quotes grd
270 \begin_inset CommandInset ref
272 reference "sec:abschnitte-definieren"
287 The Elements of Typographic Style
290 \begin_inset CommandInset citation
298 \begin_inset Quotes gld
301 so viele Überschriftenebenen verwenden, wie Sie brauchen: nicht mehr, und
303 \begin_inset Quotes grd
309 \begin_layout Standard
310 \begin_inset Flex NewThought
313 \begin_layout Plain Layout
314 In seinen späteren Büchern
320 \begin_inset CommandInset citation
327 beginnt Tufte jeden Abschnitt mit etwas vertikalem Abstand, ohne Absatzeinrücku
328 ng, und er zeichnet die ersten paar Wörter des Abschnittes in
338 Wenn Sie dies auch tun wollen, verwenden Sie den Zeichenstil
344 Bearbeiten\SpecialChar menuseparator
345 Textstil\SpecialChar menuseparator
351 \begin_layout Subsection*
353 \begin_inset CommandInset label
355 name "sec:Randnotizen"
362 \begin_layout Standard
363 Eine der auf\SpecialChar ligaturebreak
364 fälligsten Eigenschaften der vorliegenden Klasse ist seine extensive
365 Nutzung von Randnotizen.
366 Der Stil definiert einen breiten rechten Rand, der viel Raum für Randnotizen
367 und kleine Abbildungen bietet.
368 Jede Fußnote wird automatisch als nummerierte Randnotiz ausgegeben.
372 \begin_layout Plain Layout
373 Dies ist eine nummerierte Randnotiz, die als
382 Alternativ können Sie nummerierte Randnotizen auch direkt eingeben, und
385 Einfügen\SpecialChar menuseparator
386 Benutzerdefinierte Einfügungen\SpecialChar menuseparator
387 Randnotiz (nummeriert)
390 \begin_inset Flex Sidenote
393 \begin_layout Plain Layout
394 Dies ist eine nummerierte Randnotiz, eingegeben über
396 Einfügen\SpecialChar menuseparator
397 Benutzerdefinierte Einfügungen\SpecialChar menuseparator
398 Randnotiz (nummeriert)
408 \begin_layout Standard
409 Nicht nummerierte Randnotizen gibt es ebenfalls; Sie finden Sie in
411 Einfügen\SpecialChar menuseparator
412 Benutzerdefinierte Einfügungen\SpecialChar menuseparator
413 Randnotiz (nicht nummeriert)
416 \begin_inset Flex Marginnote
419 \begin_layout Plain Layout
420 Dies ist eine nicht-nummerierte Randnotiz.
421 Weder vor der Randnotiz selbst noch im Text findet sich eine Nummer.
426 Die normale Randnotiz, die Sie aus anderen \SpecialChar LyX
429 Einfügen\SpecialChar menuseparator
432 ), funktioniert ebenfalls, sie sieht aber nicht sehr elegant aus.
433 \begin_inset Marginal
436 \begin_layout Plain Layout
437 Das ist die normale Randnotiz.
438 Verwenden Sie sie besser nicht.
446 \begin_layout Subsection*
450 \begin_layout Standard
451 Literaturhinweise werden ebenfalls – als Randnotizen neben den Literaturverweise
452 n – im Rand platziert.
453 Verwenden Sie hierfür einfach den normalen Literaturverweis-Befehl.
457 \begin_layout Plain Layout
458 Der erste Abschnitt dieses Dokuments enthält einen solchen Literaturverweis.
466 \begin_layout Standard
467 Eine vollständige Bibliographie können sie ebenfalls ausgeben, und zwar
470 Einfügen\SpecialChar menuseparator
476 \begin_inset space \space{}
479 Inhaltsverzeichnis\SpecialChar menuseparator
481 -Literaturverzeichnis
483 (am Ende dieses Dokuments sehen Sie ein Beispiel).
484 Wenn Sie keine vollständige Bibliographie ausgeben möchten, platzieren
485 Sie das Bib\SpecialChar TeX
486 -Literaturverzeichnis in eine \SpecialChar LyX
487 -Notiz und setzen Sie in den Text
498 \begin_layout Section*
499 Abbildungen und Tabellen
500 \begin_inset CommandInset label
502 name "sec:Abbildungen-Tabellen"
509 \begin_layout Standard
510 Abbildungen und Grafiken spielen in Tuftes Arbeiten eine zentrale Rolle.
511 Ergänzend zu den Standard-Gleitobjekten für Abbildungen und Tabellen stellt
512 diese Klasse daher spezifische Gleitobjekte für Abbildungen und Tabellen,
513 die den Rand mitnutzen.
516 \begin_layout Standard
517 Abbildungen und Tabellen, die in den Rand hineinragen, bekommen Sie, wenn
522 im Gleitobjekt-Dialog aktivieren.
523 Um Abbildungen und Tabellen in den Rand zu setzen, verwenden Sie die spezifisch
538 \begin_inset CommandInset ref
540 reference "fig:Randabbildung"
545 \begin_inset Note Note
548 \begin_layout Plain Layout
549 Leider ist die Zählung im \SpecialChar LyX
550 -Arbeitsfenster falsch.
551 Normale und Rand-Gleitabbildungen werden separat gezählt, Sie verwenden
552 aber in der Ausgabe denselben Zähler.
558 \begin_inset Float marginfigure
563 \begin_layout Plain Layout
564 \begin_inset Box Boxed
574 height_special "totalheight"
579 backgroundcolor "none"
582 \begin_layout Plain Layout
584 Ersetzen Sie die Box durch Ihre Abbildung!
592 \begin_layout Plain Layout
593 \begin_inset Caption Standard
595 \begin_layout Plain Layout
596 Dies ist eine Randabbildung.
597 \begin_inset CommandInset label
599 name "fig:Randabbildung"
616 \begin_layout Standard
622 \begin_inset CommandInset ref
624 reference "fig:Ganzabbildung"
628 zeigt eine Abbildung, die den Rand mitnutzt und Abbildung
633 \begin_inset CommandInset ref
635 reference "fig:Textabbildung"
639 eine, die dies nicht tut (normale Gleitabbildung).
641 \begin_inset Float figure
646 \begin_layout Plain Layout
647 \begin_inset Box Boxed
657 height_special "totalheight"
662 backgroundcolor "none"
665 \begin_layout Plain Layout
667 Ersetzen Sie die Box durch Ihre Abbildung!
675 \begin_layout Plain Layout
676 \begin_inset Caption Standard
678 \begin_layout Plain Layout
679 Eine weite Abbildung (
686 Beachten Sie, dass diese den Rand mitnutzt.
689 \begin_inset CommandInset label
691 name "fig:Ganzabbildung"
708 \begin_layout Standard
709 \begin_inset Float figure
715 \begin_layout Plain Layout
716 \begin_inset Box Boxed
726 height_special "totalheight"
731 backgroundcolor "none"
734 \begin_layout Plain Layout
736 Ersetzen Sie die Box durch Ihre Abbildung!
744 \begin_layout Plain Layout
745 \begin_inset Caption Standard
747 \begin_layout Plain Layout
748 Dies ist eine normale Abbildung.
751 Beachten Sie, dass diese nur die Textbreite nutzt.
754 \begin_inset CommandInset label
756 name "fig:Textabbildung"
773 \begin_layout Standard
779 \begin_inset CommandInset ref
781 reference "tab:normaltab"
785 zeigt eine Tabelle, die das
789 Paket verwendet (das entspricht dem Rahmenstil
790 \begin_inset Quotes gld
794 \begin_inset Quotes grd
797 in den Tabellen-Einstellungen).
798 Beachten Sie, dass es keine vertikalen Tabellenlinien gibt – diese zerstören
799 ohnehin nur das Tabellenbild.
802 \begin_layout Standard
803 \begin_inset Float table
809 \begin_layout Plain Layout
812 <lyxtabular version="3" rows="6" columns="2">
813 <features booktabs="true" tabularvalignment="middle">
814 <column alignment="left" valignment="top">
815 <column alignment="left" valignment="top">
817 <cell alignment="left" valignment="top" topline="true" bottomline="true" usebox="none">
820 \begin_layout Plain Layout
826 <cell alignment="left" valignment="top" topline="true" bottomline="true" usebox="none">
829 \begin_layout Plain Layout
837 <cell alignment="left" valignment="top" usebox="none">
840 \begin_layout Plain Layout
846 <cell alignment="left" valignment="top" usebox="none">
849 \begin_layout Plain Layout
850 \begin_inset Formula $\unit[8\nicefrac{1}{2}]{inches}$
860 <cell alignment="left" valignment="top" usebox="none">
863 \begin_layout Plain Layout
869 <cell alignment="left" valignment="top" usebox="none">
872 \begin_layout Plain Layout
873 \begin_inset Formula $\unit[11]{inches}$
883 <cell alignment="left" valignment="top" usebox="none">
886 \begin_layout Plain Layout
892 <cell alignment="left" valignment="top" usebox="none">
895 \begin_layout Plain Layout
896 \begin_inset Formula $\unit[6\nicefrac{1}{2}]{inches}$
906 <cell alignment="left" valignment="top" usebox="none">
909 \begin_layout Plain Layout
910 Abstand Textblock/Randnotiz
915 <cell alignment="left" valignment="top" usebox="none">
918 \begin_layout Plain Layout
919 \begin_inset Formula $\unit[\nicefrac{3}{8}]{inches}$
929 <cell alignment="left" valignment="top" bottomline="true" usebox="none">
932 \begin_layout Plain Layout
938 <cell alignment="left" valignment="top" bottomline="true" usebox="none">
941 \begin_layout Plain Layout
942 \begin_inset Formula $\unit[2]{inches}$
958 \begin_layout Plain Layout
959 \begin_inset Caption Standard
961 \begin_layout Plain Layout
962 Die verschiedenen Maße der
967 \begin_inset CommandInset label
986 \begin_layout Section*
987 Vollbreite Textblöcke
990 \begin_layout Standard
991 Ergänzend zu den neuen Gleitobjekten gibt es auch eine Absatzumgebung
996 Diese erstreckt sich über den Textblock hinaus und nutzt den Randbereich
998 Außerdem ist sie linksbündig:
1001 \begin_layout Full Width
1002 Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit.
1003 Ut purus elit, vestibulum ut, placerat ac, adipiscing vitae, felis.
1004 Curabitur dictum gravida mauris.
1005 Nam arcu libero, nonummy eget, consectetuer id, vulputate a, magna.
1006 Donec vehicula augue eu neque.
1007 Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames
1010 Cras viverra metus rhoncus sem.
1011 Nulla et lectus vestibulum urna fringilla ultrices.
1012 Phasellus eu tellus sit amet tortor gravida placerat.
1013 Integer sapien est, iaculis in, pretium quis, viverra ac, nunc.
1014 Praesent eget sem vel leo ultrices bibendum.
1016 Morbi dolor nulla, malesuada eu, pulvinar at, mollis ac, nulla.
1017 Curabitur auctor semper nulla.
1018 Donec varius orci eget risus.
1019 Duis nibh mi, congue eu, accumsan eleifend, sagittis quis, diam.
1020 Duis eget orci sit amet orci dignissim rutrum.
1027 \begin_layout Section*
1029 \begin_inset CommandInset label
1031 name "sec:Typographie"
1038 \begin_layout Subsection*
1040 \begin_inset CommandInset label
1042 name "sec:typefaces"
1049 \begin_layout Standard
1058 installiert sind, werden sie automatisch verwendet.
1059 Andernfalls greift die Klasse auf die
1066 \begin_layout Subsection*
1068 \begin_inset CommandInset label
1070 name "sec:Zeichenabstand"
1077 \begin_layout Standard
1078 Diese Dokumentklasse beinhaltet zwei neue Zeichenstile, und sie verbessert
1079 einige vorhandene Zeichenstildefinitionen.
1082 \begin_layout Standard
1084 \begin_inset Flex AllCaps
1087 \begin_layout Plain Layout
1088 GROSSBUCHSTABEN (VERSALIEN)
1094 \begin_inset Flex SmallCaps
1097 \begin_layout Plain Layout
1103 ausgezeichnet wird, sollte der Abstand zwischen den einzelnen Zeichen leicht
1104 erhöht werden (leichte
1109 \begin_inset CommandInset citation
1111 key "Bringhurst2005"
1122 Bearbeiten\SpecialChar menuseparator
1123 Textstil\SpecialChar menuseparator
1126 ) bietet einen solchen optimierten Zeichenabstand für
1127 \begin_inset Flex AllCaps
1130 \begin_layout Plain Layout
1142 Bearbeiten\SpecialChar menuseparator
1143 Textstil\SpecialChar menuseparator
1147 \begin_inset Flex SmallCaps
1150 \begin_layout Plain Layout
1157 Innerhalb dieser Zeichenstile werden die Buchstaben auch automatisch in
1170 \begin_layout Standard
1171 Der normale Kapitälchenstil wurde ebenfalls so umdefiniert, dass die Zeichen
1172 leicht gesperrt werden.
1173 Die Groß-\SpecialChar breakableslash
1174 Kleinschreibung wurde allerdings nicht angetastet.
1175 Das ermöglicht die (im Deutschen übliche) Verwendung von Groß- und Kleinbuchsta
1176 ben innerhalb von Kapitälchensequenzen:
1178 Die Anfangsbuchstaben der Nomina in diesem Satz sind Grossbuchstaben.
1181 \begin_layout Section*
1183 \begin_inset CommandInset label
1185 name "sec:Anpassung"
1192 \begin_layout Subsection*
1193 Optionen der Dokumentklasse
1194 \begin_inset CommandInset label
1203 \begin_layout Standard
1208 -Klasse basiert auf der Dokumentklasse
1213 Daher können Sie alle aus dieser Klasse bekannten Optionen verwenden.
1214 Hinzu kommen jedoch noch einige spezifische Optionen der
1221 \begin_layout Itemize
1226 verwendet als Papiergröße A4 anstelle des Klassenstandards US letter.
1229 \begin_layout Itemize
1234 bewirkt, dass Randnotizenin
1236 serifenloser Schrift
1238 anstelle von Serifenschrift (Antiqua) gesetzt werden.
1241 \begin_layout Itemize
1246 verändert die Kolumnentitel dahingehend, dass die Seitenzahl am jeweils
1247 äußeren Rand (und nicht, wie im
1258 \begin_layout Itemize
1263 setzt die Randnotizen an den jeweils äußeren Rand der Seite.
1264 Das entspricht der üblichen Konvention im Buchdruck, widerspricht aber
1265 Tuftes Buchdesign, in dem Randnotizen immer rechts erscheinen.
1266 Diese Option aktiviert auch automatisch die Option
1273 \begin_layout Itemize
1278 setzt den Text im Blocksatz.
1279 Der Standard hingegen ist linksbündig, was unnötige Zeilentrennung vermeidet
1280 und den Text in den relativ engen Spalten besser lesbar macht.
1283 \begin_layout Subsection*
1284 Neue Abschnittsüberschriften definieren
1285 \begin_inset CommandInset label
1287 name "sec:abschnitte-definieren"
1294 \begin_layout Standard
1296 \begin_inset space ~
1300 \begin_inset CommandInset ref
1301 LatexCommand pageref
1302 reference "sec:ueberschriften"
1306 erwähnt, definiert die
1310 -Klasse nur zwei Abschnittsüberschriften:
1321 \begin_layout Standard
1322 Wenn Sie beispielsweise eine Abschnittsüberschrift
1326 definieren möchten, können Sie dies folgendermaßen tun:
1329 \begin_layout LyX-Code
1335 \begin_layout LyX-Code
1343 \begin_layout LyX-Code
1346 @startsection{paragraph}% der Name des neuen Abschnitts
1349 \begin_layout LyX-Code
1350 {4}% Die Abschnittsnummer
1353 \begin_layout LyX-Code
1354 {0em}% Einrückungsmaß
1357 \begin_layout LyX-Code
1360 baselineskip}% Abstand vor der Überschrift
1363 \begin_layout LyX-Code
1364 {-1.5em}% Abstand nach der Überschrift
1367 \begin_layout LyX-Code
1375 \begin_layout LyX-Code
1379 \begin_layout LyX-Code
1385 \begin_layout Standard
1386 Nachdem Sie diesen Code in
1388 Dokument\SpecialChar menuseparator
1389 Einstellungen\SpecialChar menuseparator
1393 eingegeben haben, können Sie
1399 im \SpecialChar LaTeX
1403 \begin_layout Standard
1404 Für weitere Informationen zur Definition von Abschnittsüberschriften lesen
1407 The \SpecialChar LaTeX
1409 \begin_inset space \space{}
1415 \begin_inset CommandInset citation
1422 oder verwenden Sie das Paket
1429 \begin_layout Section*
1431 \begin_inset CommandInset label
1433 name "sec:Unterstuetzung"
1440 \begin_layout Subsection*
1442 \begin_inset CommandInset label
1444 name "sec:Abhaengigkeiten"
1451 \begin_layout Standard
1452 Im Folgenden werden die Pakete aufgelistet, auf die die
1456 -Klasse angewiesen ist.
1457 Mit Sternchen markierte Pakete sind optional.
1460 \begin_layout Itemize
1464 \begin_layout Itemize
1468 \begin_layout Itemize
1472 \begin_layout Itemize
1476 \begin_layout Itemize
1480 \begin_layout Itemize
1484 \begin_layout Itemize
1488 \begin_layout Itemize
1492 \begin_layout Itemize
1496 \begin_layout Itemize
1500 \begin_layout Itemize
1504 \begin_layout Itemize
1508 \begin_layout Itemize
1512 \begin_layout Itemize
1516 \begin_layout Subsection*
1517 Tufte-\SpecialChar LaTeX
1519 \begin_inset CommandInset label
1528 \begin_layout Standard
1529 Die Website des Tufte-\SpecialChar LaTeX
1530 -Paketes finden Sie unter
1531 \begin_inset Flex URL
1534 \begin_layout Plain Layout
1536 https://tufte-latex.github.io/tufte-latex/
1542 Hier finden Sie Links zum
1543 \begin_inset Flex SmallCaps
1546 \begin_layout Plain Layout
1552 -Archiv, eine Mailingliste, eine Fehlerdatenbank und weitere Dokumentation.
1555 \begin_layout Standard
1556 \begin_inset CommandInset bibtex
1558 bibfiles "../biblioExample"