]> git.lyx.org Git - lyx.git/blob - lib/doc/pl/Tutorial.lyx
doc files: remove unneeded labels, fix image paths, update fileformat - part 3
[lyx.git] / lib / doc / pl / Tutorial.lyx
1 #LyX 1.6.0svn created this file. For more info see http://www.lyx.org/
2 \lyxformat 340
3 \begin_document
4 \begin_header
5 \textclass book
6 \begin_preamble
7 \sloppy
8 \end_preamble
9 \language polish
10 \inputencoding latin2
11 \font_roman default
12 \font_sans default
13 \font_typewriter default
14 \font_default_family default
15 \font_sc false
16 \font_osf false
17 \font_sf_scale 100
18 \font_tt_scale 100
19
20 \graphics none
21 \paperfontsize 12
22 \spacing single
23 \use_hyperref false
24 \papersize default
25 \use_geometry false
26 \use_amsmath 0
27 \use_esint 0
28 \cite_engine basic
29 \use_bibtopic false
30 \paperorientation portrait
31 \secnumdepth 3
32 \tocdepth 3
33 \paragraph_separation indent
34 \defskip medskip
35 \quotes_language polish
36 \papercolumns 1
37 \papersides 1
38 \paperpagestyle headings
39 \tracking_changes false
40 \output_changes false
41 \author "" 
42 \author "" 
43 \end_header
44
45 \begin_body
46
47 \begin_layout Title
48 The LyX Tutorial
49 \end_layout
50
51 \begin_layout Author
52 by Amir Karger and the LyX Team
53 \begin_inset Newline newline
54 \end_inset
55
56 polskie tłumaczenie: Wojtek Pękala
57 \end_layout
58
59 \begin_layout Standard
60 \begin_inset CommandInset toc
61 LatexCommand tableofcontents
62
63 \end_inset
64
65
66 \end_layout
67
68 \begin_layout Chapter
69 Wprowadzenie
70 \end_layout
71
72 \begin_layout Section
73 LyX wita.
74 \end_layout
75
76 \begin_layout Standard
77 Dokument niniejszy 
78 \begin_inset Flex URL
79 status collapsed
80
81 \begin_layout Plain Layout
82
83 http://friko2.onet.pl/wr/voyttek
84 \end_layout
85
86 \end_inset
87
88  jest przeznaczony dla tych, którzy nigdy nie słyszeli o LaTeX-u lub znają
89  go tak sobie.
90  Bez obaw - aby móc używać LyX-a nie trzeba uczyć się LaTeX-a.
91  O to w końcu w LyX-ie chodzi: ma on być wizualnym interfejsem do LaTeX-a
92  w stylu prawie WYSIWYG.
93 \end_layout
94
95 \begin_layout Standard
96 Niektórzy zapewne sięgnęli do tego dokumentu, bo próbowali wpisać dwie spacje
97  po kropce (
98 \begin_inset Quotes gld
99 \end_inset
100
101 .
102 \begin_inset Quotes erd
103 \end_inset
104
105 ) albo wstawić 3 puste linie między akapitami.
106  Po paru frustrujących próbach zrozumieli jednak, że to niemożliwe.
107  Z czasem zauważą, że większość chwytów używanych w innych edytorach po
108  prostu nie działa w LyX-ie.
109  Dzieje się tak, ponieważ większość innych edytorów jest w gruncie rzeczy
110  przereklamowanymi maszynami do pisania.
111  Wymagają od użytkownika ręcznego wprowadzania wszystkich spacji, zmian
112  czcionki itd.
113  W końcu autor oprócz napisania dokumentu wykonuje chcąc nie chcąc skład
114  drukarski.
115  I tu pojawia się LyX; jego rolą jest przejęcie składu drukarskiego.
116  Pozwala przez to skupić się na istotnych sprawach, takich jak treść utworu.
117 \end_layout
118
119 \begin_layout Standard
120 Tak więc uzbrój się w cierpliwość i czytaj dalej.
121  Trud opanowania elementarza zwróci się na pewno.
122 \end_layout
123
124 \begin_layout Section
125 O podręczniku
126 \end_layout
127
128 \begin_layout Standard
129 Na wstępie tej sekcji należy zaznaczyć, że w przeciwieństwie do innych pod\SpecialChar \-
130 ręczni
131 ków ten zakłada, że użytkownik 
132 \series bold
133 \emph on
134 NIE
135 \series default
136 \emph default
137  
138 \emph toggle
139 jest głupi i wie po co jest kla\SpecialChar \-
140 wiatura, umie użyć myszy oraz posługiwać
141  się oknami.
142  Z drugiej strony z założenia nie musi mieć pojęcia o LaTeX-u.
143 \end_layout
144
145 \begin_layout Standard
146
147 \emph on
148 \begin_inset Quotes gld
149 \end_inset
150
151 Elementarz
152 \begin_inset Quotes erd
153 \end_inset
154
155
156 \emph default
157  
158 \emph toggle
159 używa notacji opisanej we
160 \emph default
161  
162 \emph on
163
164 \begin_inset Quotes gld
165 \end_inset
166
167 Wprowadzeniu
168 \begin_inset Quotes grd
169 \end_inset
170
171
172 \emph toggle
173 .
174  Jeśli go jeszcze nie przeczytałeś, zrób to teraz.
175 \end_layout
176
177 \begin_layout Standard
178 Powodem odsyłania do innych rozdziałów osobnego podręcznika jest lenistwo.
179  Zespół LyX-a jest wystarczająco zajęty rozbudową programu i usuwaniem błędów,
180  żeby nie redagować 5 identycznych wersji tej samej sekcji w 5 różnych dokumenta
181 ch.
182  Zatem przeczytaj 
183 \emph on
184
185 \begin_inset Quotes gld
186 \end_inset
187
188 Wprowadzenie
189 \emph toggle
190
191 \begin_inset Quotes grd
192 \end_inset
193
194 , zawierające wszystko, co potrzebne na temat
195 \emph default
196  
197 \emph on
198 wszystkich
199 \emph default
200  
201 \emph toggle
202 podręczników.
203  Po powrocie podejmij lekturę od tego miejsca.
204 \end_layout
205
206 \begin_layout Standard
207 Skoro już wiadomo, co oznaczają różne czcionki, opiszemy po krótce cel 
208 \emph on
209
210 \begin_inset Quotes pld
211 \end_inset
212
213 Elementarza
214 \emph toggle
215
216 \begin_inset Quotes prd
217 \end_inset
218
219 .
220 \end_layout
221
222 \begin_layout Section
223 Czym 
224 \emph on
225 jest
226 \emph default
227  
228 \emph toggle
229 Elementarz i czym
230 \emph default
231  
232 \emph on
233 nie jest 
234 \end_layout
235
236 \begin_layout Subsection
237 Od Pioniera słów kilka\SpecialChar \ldots{}
238
239 \end_layout
240
241 \begin_layout Standard
242 Oto krótka notka 
243 \emph toggle
244 \noun on
245 John'a Weiss'a
246 \emph default
247 \noun default
248 , pierwszego autora 
249 \emph on
250
251 \begin_inset Quotes pld
252 \end_inset
253
254 Elementarza
255 \begin_inset Quotes prd
256 \end_inset
257
258
259 \emph default
260 :
261 \end_layout
262
263 \begin_layout Quotation
264 Początkowo miałem szerokie plany co do 
265 \emph on
266
267 \begin_inset Quotes pld
268 \end_inset
269
270 Elementarza
271 \begin_inset Quotes prd
272 \end_inset
273
274
275 \emph toggle
276 \noun toggle
277 .
278  Lecz, tak jak w przypadku innych przedsięwzięć, rzeczywistość je zwe\SpecialChar \-
279 ryfikowała.
280  Uświadomiłem sobie, że mogę spędzić nad nim resztę życia, jeśli nie ograniczę
281  go do sensownego zakresu.
282  Stwier\SpecialChar \-
283 dziłem również, że pokryje się on w dużej mierze z
284 \emph default
285  
286 \emph on
287
288 \begin_inset Quotes pld
289 \end_inset
290
291 Podręcznikiem użytkownika
292 \begin_inset Quotes prd
293 \end_inset
294
295
296 \emph toggle
297 .
298  Po co dwa razy pisać to samo?
299 \end_layout
300
301 \begin_layout Quotation
302 Tak czy inaczej, zacząłem rozumieć, że ludzie najlepiej uczą się przez:
303 \end_layout
304
305 \begin_deeper
306 \begin_layout Enumerate
307 oglądanie przykładów
308 \end_layout
309
310 \begin_deeper
311 \begin_layout Quotation
312 lub
313 \end_layout
314
315 \end_deeper
316 \begin_layout Enumerate
317 robienie rzeczy samemu.
318 \end_layout
319
320 \end_deeper
321 \begin_layout Quotation
322 Z ciężkim sercem wyrzuciłem jakieś 20 stron, które już napisałem i zacząłem
323  od początku.
324  Jedyną pozostałością jest podrozdział 
325 \begin_inset CommandInset ref
326 LatexCommand ref
327 reference "sec:what-is-lyx"
328
329 \end_inset
330
331 .
332  Cała reszta to przykłady i ćwiczenia.
333 \end_layout
334
335 \begin_layout Subsection
336 Najlepsze wykorzystanie Elementarza
337 \end_layout
338
339 \begin_layout Standard
340 Zgodnie z zapowiedzią John'a Weiss'a 
341 \emph on
342
343 \begin_inset Quotes pld
344 \end_inset
345
346 Elementarz
347 \begin_inset Quotes prd
348 \end_inset
349
350
351 \emph default
352  
353 \emph toggle
354 składa się z ćwiczeń i przykładów.
355  Aby jak najlepiej z niego skorzystać należy przeczytać go, pisząc po drodze
356  wszystkie rzeczy, o które proszą i wykonując wszystkie ćwiczenia.
357  Dla wygody warto wydrukować niniejszy dokument.
358 \end_layout
359
360 \begin_layout Standard
361 Podrozdział 
362 \begin_inset CommandInset ref
363 LatexCommand ref
364 reference "sec:what-is-lyx"
365
366 \end_inset
367
368  jest pozostałością poprzedniej wersji 
369 \emph on
370
371 \begin_inset Quotes pld
372 \end_inset
373
374 Elementarza
375 \begin_inset Quotes prd
376 \end_inset
377
378
379 \emph default
380  
381 \emph toggle
382 i cechuje go swoista bezpośredniość.
383  Tym niemniej stanowi sympatyczne wprowadzenie do LyX-a i wykładnię idei
384  tej aplikacji.
385 \end_layout
386
387 \begin_layout Subsection
388 Czego 
389 \emph on
390 nie
391 \emph default
392  znajdziecie:
393 \end_layout
394
395 \begin_layout Itemize
396 Instrukcji jak:
397 \end_layout
398
399 \begin_deeper
400 \begin_layout Itemize
401 posługiwać się myszą
402 \end_layout
403
404 \begin_layout Itemize
405 używać programu w X-Windows
406 \end_layout
407
408 \begin_layout Itemize
409 posługiwać się klawiaturą
410 \end_layout
411
412 \begin_layout Standard
413 Opanowanie powyższych umiejętności jest konieczne i nie wchodzi w zakres
414  tego podręcznika.
415  Spełnia on za to mnóstwo innych zadań
416 \begin_inset Foot
417 status collapsed
418
419 \begin_layout Plain Layout
420 \SpecialChar \ldots{}
421 and occupational therapy ain't one of 'em! (Sarkastyczny styl oryginału
422  rozmija się ze skromnymi możliwościami tłumacza, jak również jego poglądem
423  na rzetelny podręcznik)
424 \end_layout
425
426 \end_inset
427
428
429 \end_layout
430
431 \end_deeper
432 \begin_layout Itemize
433 Prowadzenia za rękę, protekcjonalności czy łopatologii .
434 \end_layout
435
436 \begin_deeper
437 \begin_layout Standard
438 To przecież tylko program komputerowy, bez obaw ! Poza tym zakładamy, że
439  czytelnik jest rozgarnięty.
440  Może być zagubiony, zdezorientowany, ale nie głupi.
441 \end_layout
442
443 \end_deeper
444 \begin_layout Itemize
445 Opisu wszystkich możliwości LyX-a.
446 \end_layout
447
448 \begin_deeper
449 \begin_layout Standard
450 Nie ma potrzeby powielania 
451 \emph on
452
453 \begin_inset Quotes pld
454 \end_inset
455
456 Podręcznika użytkownika
457 \begin_inset Quotes prd
458 \end_inset
459
460
461 \end_layout
462
463 \begin_layout Standard
464 Celem tego dokumentu jest wprowadzenie czytelnika na właściwe obroty, tak
465  by po jego przeczytaniu nie potrzebował niczego poza 
466 \emph on
467
468 \begin_inset Quotes pld
469 \end_inset
470
471 Podręcznikiem użytkownika
472 \begin_inset Quotes prd
473 \end_inset
474
475
476 \emph default
477 .
478  Próba zawarcia informacji o wszystkich możliwościach LyX-a w 
479 \emph on
480
481 \begin_inset Quotes pld
482 \end_inset
483
484 Elementarzu
485 \begin_inset Quotes prd
486 \end_inset
487
488
489 \emph default
490  owocowałaby jego chroniczną nieaktualnością.
491 \end_layout
492
493 \begin_layout Standard
494 Nie znaczy to oczywiście, że nie zostaną przedstawione żadne z możliwości
495  LyX-a.
496  Zaprezentowane będą czynności, które najprawdopodobniej nie ulegną zmianie,
497  jak np.
498  otwieranie i drukowanie pliku.
499  Nie obejdzie się bez paru rozdziałów z przykładami i ćwiczeniami dotyczącymi
500  kilku bardziej zaawansowanych funkcji, jak tryb formuł.
501  [Naturalnie sposób pracy z formułami nie ulegnie istotnej zmianie.
502  Być może zostanie udoskonalony, ale całkowita zmiana jest raczej niemożliwa.]
503 \end_layout
504
505 \end_deeper
506 \begin_layout Itemize
507 Szczegółowego objaśnienia LaTeX-a.
508 \end_layout
509
510 \begin_deeper
511 \begin_layout Standard
512 Niepotrzebne.
513  Chcącym opanować sztuczki z LaTeX-em polecamy książki na ten temat.
514  Opublikowano już kilka dobrych tytułów.
515 \end_layout
516
517 \end_deeper
518 \begin_layout Standard
519 Komu w drogę, temu czas.
520  Można rzucić okiem na następny podrozdział lub przejść wprost do podrozdziału
521  
522 \begin_inset CommandInset ref
523 LatexCommand ref
524 reference "sec:first-doc-ex"
525
526 \end_inset
527
528 .
529 \end_layout
530
531 \begin_layout Section
532 Czym jest LyX?
533 \begin_inset CommandInset label
534 LatexCommand label
535 name "sec:what-is-lyx"
536
537 \end_inset
538
539
540 \end_layout
541
542 \begin_layout Subsection
543 Przegląd
544 \end_layout
545
546 \begin_layout Standard
547 Niektórzy nowi użytkownicy LyX-a mają kłopoty z przestawieniem się na właściwe
548  temu programowi podejście do zagadnienia edycji tekstu.
549  Większość innych procesorów tekstu nie jest bowiem niczym innym niż przereklamo
550 wanymi maszynami do pisania.
551  W przeszłości były one jedynym narzędziem do tworzenia dokumentów, co zmusiło
552  użytkowników do wynalezienia repertuaru chwytów pozwalających obejść ich
553  ograniczenia.
554  Podkreślanie, które sprowadza się do nadpisywania wyrazów znakiem 
555 \begin_inset Quotes pld
556 \end_inset
557
558 _
559 \begin_inset Quotes prd
560 \end_inset
561
562 , stało się sposobem na wyróżnienie tekstu.
563  Aby utworzyć tabele należało najpierw określić wielkość każdej kolumny,
564  a następnie ustawić tabulatory.
565  To samo dotyczyło liczb i tekstu wyrównywanego do prawej.
566  Dzielenie wyrazów u końca linii wymagało wprawnego oka i zdolności przewidywani
567 a.
568 \end_layout
569
570 \begin_layout Standard
571 Innymi słowy użytkownicy nauczyli się martwić detalami i rozmieszczeniem
572  poszczególnych znaków.
573 \end_layout
574
575 \begin_layout Standard
576 W konsekwencji prawie wszystkie procesory tekstu powielają to podejście.
577  Wciąż używają tabulatorów celem uzyskania pustego miejsca.
578  Użytkownik nadal musi się martwić, w którym miejscu strony pojawi się dany
579  element.
580  Wyróżnienie tekstu polega na zmianie czcionki, tak jakby się zmieniało
581  głowi\SpecialChar \-
582 cę w elektrycznej maszynie do pisania.
583  Wiadomo w czym rzecz.
584 \end_layout
585
586 \begin_layout Standard
587 Tu właśnie LyX różni się od pozostałych procesorów tekstu.
588  Nie trzeba się martwić położeniem każdego znaku.
589  Użytkownik określa, 
590 \emph on
591 co zamierza pisać
592 \emph default
593  
594 \emph toggle
595 a LyX troszczy się o resztę, stosując zestaw reguł zwany
596 \emph default
597  
598 \emph on
599 stylem
600 \emph toggle
601 .
602  Oto przykład:
603 \end_layout
604
605 \begin_layout Standard
606 Załóżmy, że piszesz raport.
607  Aby go rozpocząć, potrzebujesz podrozdziału zwanego 
608 \begin_inset Quotes pld
609 \end_inset
610
611 Wprowadzenie
612 \begin_inset Quotes prd
613 \end_inset
614
615 .
616  Otwierasz w swoim procesorze tekstu menu, które zmienia rozmiar czcionki
617  i wybierasz odpowiednią wielkość.
618  Następnie wpisujesz 
619 \begin_inset Quotes pld
620 \end_inset
621
622 1.___Wprowadzenie
623 \begin_inset Quotes prd
624 \end_inset
625
626 .
627  Oczywiście jeżeli zechcesz przenieść dany podrozdział w inne miejsce lub
628  wstawić przed nim coś innego, musisz zadbać o zmianę numeracji, jak również
629  zawartości spisu treści.
630 \end_layout
631
632 \begin_layout Standard
633 W LyX-ie rozwijasz listę umieszczoną na lewym skraju paska zadań, wybierasz
634  pozycję 
635 \family sans
636 Section
637 \family default
638  i piszesz 
639 \begin_inset Quotes pld
640 \end_inset
641
642 Wprowadzenie
643 \begin_inset Quotes prd
644 \end_inset
645
646 .
647  Tak, to wszystko.
648  Jeśli wytniesz ten podrozdział i wkleisz gdzie indziej, zostanie automatycznie
649  przenumerowany, gdziekolwiek się znajdzie.
650  Jest nawet sposób na automatyczną aktualizację wszelkich odnośników do
651  tego podrozdziału w obrębie pliku.
652 \end_layout
653
654 \begin_layout Standard
655 Istnieje jeszcze problem spójności.
656  Po pięciu dniach ponownie otwierasz raport i zaczynasz czwarty podrozdział,
657  jednakże zapominasz, że używałeś wytłuszczonej czcionki 18-punktowej zamiast
658  16-punktowej.
659  W ten sposób nagłówek podrozdziału czwartego różni się od nagłówka podrozdziału
660  pierw\SpecialChar \-
661 szego.
662  Tego rodzaju problem w LyX-ie w ogóle nie występuje.
663  To komputer martwi się o uciążliwe księgowanie, jaki element ma jaką czcionkę,
664  nie użytkownik.
665  W końcu z tym komputery radzą sobie najlepiej.
666 \end_layout
667
668 \begin_layout Standard
669 Oto inny przykład.
670  Załóżmy, że tworzysz listę.
671  W innych edytorach lista jest po prostu grupą tabulatorów i końców linii.
672  Sam musisz dojść, gdzie wstawić numer/symbol dla każdej pozycji listy,
673  jaki numer to ma być, ile pustych linijek wstawić między nimi itd.
674  W LyX-ie trzeba wiedzieć tylko dwie rzeczy: jakiego rodzaju ma być ta lista
675  i co ma zawierać.
676  To wszystko.
677  
678 \end_layout
679
680 \begin_layout Standard
681 Na tym polega podstawowa idea LyX-a: określ co robisz, a nie jak to zrobić.
682 \end_layout
683
684 \begin_layout Subsection
685 Różnice między LyX-em a innymi edytorami
686 \end_layout
687
688 \begin_layout Standard
689 Istnieje cała gama sposobików z innych edytorów, które nie znajdą zastosowania
690  w LyX-ie.
691  Na początku może to irytować.
692  Nie szkodzi.
693  Pozbycie się niedobrych nawyków wymaga czasu.
694 \end_layout
695
696 \begin_layout Standard
697 Oto mała lista rzeczy, których nie ma w LyX-ie:
698 \end_layout
699
700 \begin_layout Itemize
701 Niesławna linijka tabulatora, szeroko obecna we współczesnych komercyjnych
702  edytorach tekstu.
703 \end_layout
704
705 \begin_layout Itemize
706 Tabulatory
707 \end_layout
708
709 \begin_layout Itemize
710 Dodatkowe puste linie [uzyskiwane dwu- lub więcejkrotnym przyciśnięciem
711  Enter]
712 \end_layout
713
714 \begin_layout Standard
715 Tabulatory, które wraz z linijką służą do wskazania położenia poszczególnych
716  słów na stronie, są w LyX-ie kompletnie bezużyteczne.
717  To program zajmuje się takimi rzeczami, nie użytkownik.
718  Podobnie z dodatkowymi pustymi liniami.
719  LyX dodaje je tam, gdzie są niezbędne, w zależności od kontekstu.
720  Co do odstępów, samodzielne ich określanie to kompletny przeżytek.
721  Odstępy między liniami tekstu są zmienne, tak jak odstępy między słowami.
722 \begin_inset Foot
723 status collapsed
724
725 \begin_layout Plain Layout
726 Istnieją sposoby regulacji minimalnych i maksymalnych odstepów, lecz wymagają
727  znajomości LaTeX-a.
728  O tym potem.
729 \end_layout
730
731 \end_inset
732
733
734 \end_layout
735
736 \begin_layout Standard
737 A to lista elementów obecnych w LyX-ie, lecz zachowujących się w sposób
738  nieco odmienny od oczekiwanego:
739 \end_layout
740
741 \begin_layout Itemize
742 Sterowanie wcięciami
743 \end_layout
744
745 \begin_layout Itemize
746 Końce stron
747 \end_layout
748
749 \begin_layout Itemize
750 Odstępy między liniami
751 \end_layout
752
753 \begin_layout Itemize
754 Puste miejsca, poziome i pionowe
755 \end_layout
756
757 \begin_layout Itemize
758 Czcionki różnych rozmiarów
759 \end_layout
760
761 \begin_layout Itemize
762 Różne kształty [wytłuszczenie, kursywa, podkreślenie]
763 \end_layout
764
765 \begin_layout Standard
766 Choć wyżej wymienione występują w LyX-ie, użytkownik zasadniczo ich nie
767  potrzebuje.
768  To program zajmuje się nimi w sposób zależny od treści publikacji.
769  Różne części dokumentu automatycznie są pisane czcionką różnego kształtu
770  i rozmiaru.
771  Wcięcia akapitów zależą od ich rodzaju.
772  Końce stron również wstawiane są w automatyczny sposób.
773  Jedynym wyjątkiem są odstępy między liniami, gdzie można określić odległość
774  między akapitami, jak również między liniami w obrębie akapitu.
775  Choć większość szczegółów znajduje się w 
776 \emph on
777 Podręczniku użytkownika
778 \emph toggle
779 , czytelnik zostanie ogólnie zapoznany z powyższymi możliwościami.
780 \end_layout
781
782 \begin_layout Standard
783 W końcu istnieją obszary, w których LyX [i LaTeX] przewyższa zwykłe edytory:
784 \end_layout
785
786 \begin_layout Itemize
787 Dzielenie i przenoszenie wyrazów
788 \end_layout
789
790 \begin_layout Itemize
791 Listy dowolnego rodzaju
792 \end_layout
793
794 \begin_layout Itemize
795 Formuły matematyczne
796 \end_layout
797
798 \begin_layout Itemize
799 Tabele
800 \end_layout
801
802 \begin_layout Itemize
803 Odnośniki
804 \end_layout
805
806 \begin_layout Standard
807 Oczywiście wiele nowoczesnych edytorów obsługuje symbole matematyczne, tabele
808  i przenoszenie wyrazów.
809  Jednakże tymi możliwościami dysponują od niedawna, podczas gdy LyX jest
810  nakładką LaTeX-a.
811  LaTeX z kolei funkcjonuje od ponad 10 lat i sprawdza się.
812  Przez ten czas usunięto wszystkie błędy
813 \begin_inset Foot
814 status collapsed
815
816 \begin_layout Plain Layout
817 Wprawdzie nic nie jest doskonałe, ale LaTeX jest naprawdę bliski ideału.
818 \end_layout
819
820 \end_inset
821
822 .
823  Co więcej, rzadko który z nowoczesnych edytorów obsługuje pośrednie odnośniki,
824  które, podobnie jak formuły matematyczne, są obecne w LyX-ie od samego
825  początku.
826  Niektóre z tych funkcji zostaną omówione w dalszych pod\SpecialChar \-
827 roz\SpecialChar \-
828 działach.
829  Inne, jako nieco bardziej zaawansowane, zostaną przedstawione pod koniec
830  tego dokumentu lub w 
831 \emph on
832 Podręczniku użytkownika
833 \emph toggle
834 .
835 \end_layout
836
837 \begin_layout Subsection
838 Czym u licha jest LaTeX?
839 \end_layout
840
841 \begin_layout Standard
842 LaTeX to system przygotowywania dokumentów zaprojektowany przez Leslie Lamport-a
843  w 1985
844 \begin_inset Foot
845 status collapsed
846
847 \begin_layout Plain Layout
848 Żródłem informacji w tym podrozdziale jest 
849 \begin_inset Quotes eld
850 \end_inset
851
852
853 \emph on
854 A Guide to LaTeX2e
855 \emph default
856 ,
857 \begin_inset Quotes erd
858 \end_inset
859
860 , praca Helmuta Kopki i Patrick-a Daly, znajdująca się w bibliografii 
861 \emph on
862 Podręcznika użytkownika
863 \emph default
864 .
865 \end_layout
866
867 \end_inset
868
869 .
870  LaTeX jest nakładką języka typograficznego o nazwie TeX, stworzonego przez
871  Donalda Knuth-a w 1984.
872  
873 \begin_inset Quotes pld
874 \end_inset
875
876 TeX
877 \begin_inset Quotes prd
878 \end_inset
879
880  wymawia się 
881 \begin_inset Quotes pld
882 \end_inset
883
884 tech
885 \begin_inset Quotes prd
886 \end_inset
887
888 .
889  Wokół TeX-a narosło sporo nieporozumień.
890  TeX wykonuje sekwencje poleceń zawarte w plikach ASCII.
891  Rezultatem są pliki w formacie 
892 \begin_inset Quotes pld
893 \end_inset
894
895 sprzętowo niezależnym
896 \begin_inset Quotes prd
897 \end_inset
898
899 , skrótowo (z angielska) 
900 \begin_inset Quotes pld
901 \end_inset
902
903 Dvi
904 \begin_inset Quotes prd
905 \end_inset
906
907 .
908  Plik taki można wysłać do dowolnego urządzenia obsługującego Dvi lub przetworzy
909 ć na inny format, jak Postscript.
910 \end_layout
911
912 \begin_layout Standard
913 Gdyby TeX nie miał innych możliwości, byłby niczym więcej niż procesorem
914  składu drukarskiego.
915  Jednakże TeX pozwala na definiownie makr.
916  I tu zaczyna się właściwa akcja.
917 \end_layout
918
919 \begin_layout Standard
920 Większość użytkowników TeX-a tak naprawdę używa pakietu makr stworzonych
921  przez Knutha celem ukrycia szczegółów składu.
922  To właśnie ten pakiet mają oni na myśli mówiąc o TeX-u.
923  Zwykli użytkownicy nie pracują z surowym TeX-em, składającym się z gołych
924  poleceń drukarskich.
925  Tym zajmują się twórcy nowych pakietów makr.
926  Jednym z nich jest Leslie Lamport, który pracował nad pakietem bardziej
927  przyjaznym dla użytkownika niż zorientowanym drukarsko.
928  Jego polecenia składają rozdziały, tabele czy formuły matematyczne w spójny,
929  przystępny sposób.
930  Pakietem tym stał się LaTeX.
931 \end_layout
932
933 \begin_layout Standard
934 Odtąd, obok rozwoju LaTeX-a, inni użytkownicy tworzyli własne pakiety makr,
935  obsługujące prezentacje, artykuły dla pism matematycznych itp.
936  Jedni używali surowego TeX-a, inni modyfikowali LaTeX-a.
937  W celu opanowania tego bałaganu pod koniec lat 80-tych grupa LaTeX-owców
938  z Lamportem na czele rozpoczęła prace nad LaTeX-em 2e, obecną wersją LaTeX-a.
939  Ta nowa wersja ułatwia dostęp do poleceń TeX-a służących do tworzenia makr,
940  wspiera użycie nowych rodzajów czcionek itd.
941  W gruncie rzeczy LaTeX sam w sobie jest całkiem rozbudowanym językiem !
942 \begin_inset Foot
943 status collapsed
944
945 \begin_layout Plain Layout
946 ...i był nim również przed wersją 2e, która jedynie poszerzyła niektóre jego
947  możliwości.
948 \end_layout
949
950 \end_inset
951
952  
953 \end_layout
954
955 \begin_layout Standard
956 Użytkownicy na całym świecie dodają swoje własne rozszerzenia do standardowych
957  funkcji LaTeX-a.
958 \end_layout
959
960 \begin_layout Standard
961 Istnieją dwa sposoby rozszerzania LaTeX-a: klasy i style.
962  
963 \emph on
964 Klasa
965 \emph default
966  
967 \emph toggle
968 to zbiór makr LaTeX-a i
969 \begin_inset space ~
970 \end_inset
971
972 TeX-a opisujący nowy typ dokumentu, jak książka czy artykuł.
973  Istnieją klasy dla prezentacji, pism fizycznych, matematycznych...
974  niektóre uniwersytety mają nawet własne klasy dla prac naukowych.
975
976 \emph default
977  
978 \emph on
979 Styl
980 \emph default
981  
982 \emph toggle
983 różni się od klasy tym, że nie definiuje nowego typu dokumentów, lecz
984 \emph default
985  
986 \emph on
987 zachowanie
988 \emph default
989  
990 \emph toggle
991 już istniejących.
992  Na przykład LyX określa marginesy stron i odstępy między liniami w oparciu
993  o dwa różne pliki stylów LaTeX-a.
994  Istnieją pliki stylów dla mnóstwa rzeczy: drukowania etykiet na koperty,
995  zmianę zasad wcięć akapitów, dodanie nowych czcionek, obsługę grafiki,
996  efektowne nagłówki stron, własne bibliografie, zmianę położenia i wyglądu
997  przypisów, tabel i rysunków, specjalne rodzaje list itd.
998  itp.
999 \end_layout
1000
1001 \begin_layout Standard
1002 Oto podsumowanie:
1003 \end_layout
1004
1005 \begin_layout List
1006 \labelwidthstring 00.00.0000
1007 TeX: Język składu drukarskiego używający makr.
1008 \end_layout
1009
1010 \begin_layout List
1011 \labelwidthstring 00.00.0000
1012 LaTeX: Pakiet makr TeX-a\SpecialChar \@.
1013
1014 \end_layout
1015
1016 \begin_layout List
1017 \labelwidthstring 00.00.0000
1018 klasa: Opis typu dokumentu w LaTeX-u\SpecialChar \@.
1019
1020 \end_layout
1021
1022 \begin_layout List
1023 \labelwidthstring 00.00.0000
1024 styl: Modyfikuje sposób działania LaTeX-a.
1025 \end_layout
1026
1027 \begin_layout List
1028 \labelwidthstring 00.00.0000
1029 LyX: Graficzny WYSIWYM procesor tekstu używający LaTeX-a do drukowania.
1030 \end_layout
1031
1032 \begin_layout Standard
1033 U podstaw tego wszystkiego leży stary dobry TeX, tworzący pliki Dvi.
1034  Większość użytkowników przekształca te pliki na format Postscript, wysyłane
1035  następnie do drukarek laserowych.
1036  Krążą również pogłoski o urządzeniach, które naprawdę obsługują format
1037  Dvi.
1038  Tak czy inaczej rozdział niniejszy miał wyjaśnić 
1039 \emph on
1040 czemu
1041 \emph default
1042  
1043 \emph toggle
1044 LyX działa trochę inaczej od innych edytorów.
1045  Powód jest prosty: LyX używa LaTeX-a jako zaplecza drukarskiego i tak jak
1046  LaTeX koncentruje się na zawartości dokumentu.
1047  To komputer zajmuje się jego wizualną stroną.
1048 \end_layout
1049
1050 \begin_layout Standard
1051 I jeszcze jedno.
1052  LaTeX wymawia się jak TeX --- czyli 
1053 \begin_inset Quotes pld
1054 \end_inset
1055
1056 latech
1057 \begin_inset Quotes prd
1058 \end_inset
1059
1060 .
1061  Inna wymowa, a szczególnie taka, jak w nazwie materiału szeroko stosowanego
1062  w przemyśle gumowym, jest błędna.
1063  Z kolei 
1064 \begin_inset Quotes pld
1065 \end_inset
1066
1067 LyX
1068 \begin_inset Quotes prd
1069 \end_inset
1070
1071  wymawia się 
1072 \begin_inset Quotes pld
1073 \end_inset
1074
1075 lyks
1076 \begin_inset Quotes prd
1077 \end_inset
1078
1079 .
1080  Albo 
1081 \begin_inset Quotes pld
1082 \end_inset
1083
1084 laks
1085 \begin_inset Quotes prd
1086 \end_inset
1087
1088 , albo 
1089 \begin_inset Quotes pld
1090 \end_inset
1091
1092 luks
1093 \begin_inset Quotes prd
1094 \end_inset
1095
1096 , zależnie od kraju pochodzenia użytkownika\SpecialChar \ldots{}
1097
1098 \end_layout
1099
1100 \begin_layout Chapter
1101 Pierwsze kroki w LyX-ie
1102 \end_layout
1103
1104 \begin_layout Section
1105 Pierwszy dokument w LyX-ie
1106 \end_layout
1107
1108 \begin_layout Standard
1109 \begin_inset CommandInset label
1110 LatexCommand label
1111 name "sec:first-doc-ex"
1112
1113 \end_inset
1114
1115 Przed przystąpieniem do pisania przyda się kilka informacji ułatwiających
1116  pracę z 
1117 \emph on
1118
1119 \begin_inset Quotes pld
1120 \end_inset
1121
1122 Elementarzem
1123 \begin_inset Quotes prd
1124 \end_inset
1125
1126
1127 \emph toggle
1128 .
1129 \end_layout
1130
1131 \begin_layout Standard
1132 Ponieważ nie ujęto w nim mnóstwa wiadomości, pierwszą rzeczą jest umieć
1133  dotrzeć do innych plików z pomocą.
1134  To na szczęście jest dość proste.
1135  Należy uruchomić LyX-a, następnie wybrać 
1136 \family sans
1137 Podręcznik użytkownika
1138 \family default
1139  z menu 
1140 \family sans
1141 Pomo
1142 \bar under
1143 c
1144 \family default
1145 \bar default
1146 .
1147  Można również wczytać 
1148 \emph on
1149
1150 \begin_inset Quotes pld
1151 \end_inset
1152
1153 Elementarz
1154 \begin_inset Quotes prd
1155 \end_inset
1156
1157
1158 \emph default
1159  
1160 \emph toggle
1161 (o ile nie ma go już na ekranie).
1162  W ten sposób można czytać je redagując jednocześnie swój własny dokument
1163 \begin_inset Foot
1164 status collapsed
1165
1166 \begin_layout Plain Layout
1167 Same podręczniki mogą być jednocześnie dobrymi przykładami użycia różnorodnych
1168  funkcji LyX-a.
1169 \end_layout
1170
1171 \end_inset
1172
1173 .
1174  Jeżeli otwarto więcej niż jeden dokument to do przełączania między nimi
1175  służy menu 
1176 \family sans
1177 \bar under
1178 D
1179 \bar default
1180 okumenty
1181 \family default
1182 .
1183
1184 \emph default
1185  
1186 \emph on
1187
1188 \begin_inset Quotes pld
1189 \end_inset
1190
1191 Elementarz
1192 \begin_inset Quotes prd
1193 \end_inset
1194
1195
1196 \emph default
1197  
1198 \emph toggle
1199 nie będzie objaśniał szczegółowo tematów opisanych w innych podręcznikach.
1200  Może to na początku nieco utrudnić lekturę, ale zapobiega rozdęciu
1201 \emph default
1202  
1203 \emph on
1204
1205 \begin_inset Quotes pld
1206 \end_inset
1207
1208 Elementarza
1209 \begin_inset Quotes prd
1210 \end_inset
1211
1212
1213 \emph toggle
1214 .
1215 \end_layout
1216
1217 \begin_layout Standard
1218
1219 \emph on
1220 \begin_inset Quotes pld
1221 \end_inset
1222
1223 Elementarz
1224 \begin_inset Quotes prd
1225 \end_inset
1226
1227
1228 \emph default
1229  
1230 \emph toggle
1231 zakłada, że działa pełna wersja LyX-a i LaTeX-a, xdvi lub inna przeglądarka
1232  dvi, dvips lub inny sposób konwersji dokumentu dvi do formatu Postscript,
1233  oraz drukarka.
1234  To dość duże wymagania.
1235  Jeżeli któryś z w/w warunków nie jest spełniony trzeba będzie (np.
1236  z pomocą administratora systemu) system należycie doposażyć.
1237  Potrzebne informacje dostępne są w innych podręcznikach.
1238 \end_layout
1239
1240 \begin_layout Standard
1241 Ponadto napisano ćwiczebny dokument LyX-a.
1242  Nazywa się 
1243 \family typewriter
1244 example_raw.lyx
1245 \family default
1246  i wygląda, jakby został napisany przez kogoś nie mającego pojęcia o fantastyczn
1247 ych możliwościach LyX-a.
1248  W miarę poznawania nowych funkcji programu należy poprawiać odpowiednie
1249  fragmenty tego pliku.
1250  Zawiera on także wskazówki co do ulepszenia dokumentu.
1251  Drogą na skróty albo sprawdzeniem rezultatów pracy może być plik 
1252 \family typewriter
1253 example_lyxified.lyx
1254 \family default
1255 , zawierający ten sam tekst, napisany i złożony przez eksperta.
1256 \end_layout
1257
1258 \begin_layout Subsection
1259 Pisanie, oglądanie, drukowanie
1260 \end_layout
1261
1262 \begin_layout Itemize
1263 Otwórz nowy plik poleceniem 
1264 \family sans
1265 Nowy
1266 \family default
1267  z menu 
1268 \family sans
1269 Plik
1270 \end_layout
1271
1272 \begin_layout Itemize
1273 Napisz zdanie, np.: 
1274 \family typewriter
1275 To mój pierwszy dokument w LyX-ie !
1276 \begin_inset Foot
1277 status collapsed
1278
1279 \begin_layout Plain Layout
1280 W porządku.
1281  Można wpisać cokolwiek.
1282  To naprawdę wszystko jedno.
1283  Przepraszamy za powyższy przykład, jak również za pozostałe zdania, o wpisanie
1284  których poprosimy w przyszłości.
1285 \end_layout
1286
1287 \end_inset
1288
1289
1290 \end_layout
1291
1292 \begin_layout Itemize
1293 Zapisz dokument poleceniem 
1294 \family sans
1295 Zapisz
1296 \family default
1297  
1298 \family sans
1299 \bar under
1300 j
1301 \bar default
1302 ako
1303 \family default
1304  z menu 
1305 \family sans
1306 Plik\SpecialChar \@.
1307
1308 \end_layout
1309
1310 \begin_layout Itemize
1311 Uruchom LaTeX-a celem utworzenia pliku dvi, używając polecenia 
1312 \family sans
1313 Obejrzyj jako
1314 \family default
1315  
1316 \family sans
1317 \bar under
1318 D
1319 \bar default
1320 VI
1321 \family default
1322  z podmenu 
1323 \family sans
1324 Pod
1325 \bar under
1326 g
1327 \bar default
1328 ląd
1329 \family default
1330  w menu 
1331 \family sans
1332 \bar under
1333 P
1334 \bar default
1335 lik
1336 \family default
1337 .
1338  LyX uruchomi kdvi (lub inną przeglądarkę dvi), co otworzy nowe okno przedstawia
1339 jące wygląd dokumentu na wydruku
1340 \begin_inset Foot
1341 status collapsed
1342
1343 \begin_layout Plain Layout
1344 Dobrym pomysłem oszczędzającym czas jest pozostawienie otwartego okna kdvi
1345  po obejrzeniu dokumentu.
1346  Następnym razem wystarczy użyć polecenia 
1347 \family sans
1348 Aktualizuj DVI
1349 \family default
1350  z podmenu 
1351 \family sans
1352 Podgląd
1353 \family default
1354 , by móc dużo szybciej ujrzeć dokument w kdvi.
1355 \end_layout
1356
1357 \end_inset
1358
1359 .
1360 \end_layout
1361
1362 \begin_layout Itemize
1363 Wydrukuj dokument poleceniem 
1364 \family sans
1365 \bar under
1366 D
1367 \bar default
1368 rukuj
1369 \family default
1370  z menu 
1371 \family sans
1372 \bar under
1373 P
1374 \bar default
1375 lik
1376 \family default
1377 , po naciśnięciu OK\SpecialChar \@.
1378
1379 \end_layout
1380
1381 \begin_layout Standard
1382 Gratulacje ! Napisałeś i wydrukowałeś Twój pierwszy dokument w LyX-ie.
1383  Cała reszta to tylko szczegóły, opisane w 
1384 \emph on
1385
1386 \begin_inset Quotes pld
1387 \end_inset
1388
1389 Elementarzu
1390 \begin_inset Quotes prd
1391 \end_inset
1392
1393
1394 \emph toggle
1395 ,
1396 \emph default
1397  
1398 \emph on
1399
1400 \begin_inset Quotes pld
1401 \end_inset
1402
1403 Podręczniku użytkownika
1404 \begin_inset Quotes prd
1405 \end_inset
1406
1407
1408 \emph default
1409  
1410 \emph toggle
1411 i
1412 \emph default
1413  
1414 \emph on
1415
1416 \begin_inset Quotes pld
1417 \end_inset
1418
1419 Opisie poleceń
1420 \begin_inset Quotes prd
1421 \end_inset
1422
1423
1424 \emph toggle
1425 .
1426 \end_layout
1427
1428 \begin_layout Subsection
1429 Proste operacje
1430 \end_layout
1431
1432 \begin_layout Standard
1433 W LyX-ie można wykonać większość czynności znanych z innych procesorów tekstu.
1434  Przenosi on automatycznie słowa czy robi wcięcia w akapitach.
1435  Otwórz kilka menu by przekonać się, że większość prostych poleceń jest
1436  na swoim miejscu (np.
1437  
1438 \family sans
1439 \bar under
1440 W
1441 \bar default
1442 yjście
1443 \family default
1444
1445 \family sans
1446 \bar under
1447 W
1448 \bar default
1449 klej
1450 \family default
1451
1452 \family sans
1453 \bar under
1454 D
1455 \bar default
1456 rukuj
1457 \family default
1458 ) pod nazwami jakich mogłeś oczekiwać, i zachowuje się zgodnie z przewidywaniami.
1459  Poniżej znajduje się krótki opis innych funkcji:
1460 \end_layout
1461
1462 \begin_layout Description
1463 Cofnij LyX posiada 
1464 \begin_inset Quotes pld
1465 \end_inset
1466
1467 nieograniczone cofnięcie
1468 \begin_inset Quotes prd
1469 \end_inset
1470
1471 , co oznacza , że można cofnąć wszystkie zmiany dokonane od otwarcia dokumentu
1472  używając polecenia 
1473 \family sans
1474 \bar under
1475 C
1476 \bar default
1477 ofnij
1478 \family default
1479  z menu 
1480 \family sans
1481 \bar under
1482 E
1483 \bar default
1484 dycja
1485 \family default
1486 .
1487  Jeśli cofnąłeś się zbyt głęboko polecenie Przywróć z tego samego menu naprawi
1488  błąd.
1489 \end_layout
1490
1491 \begin_layout Description
1492 Wytnij/Wklej/Kopiuj Polecenia 
1493 \family sans
1494 \bar under
1495 E
1496 \bar default
1497 dycja->Wy
1498 \bar under
1499 t
1500 \bar default
1501 nij
1502 \family default
1503
1504 \family sans
1505 \bar under
1506 E
1507 \bar default
1508 dycja->
1509 \bar under
1510 W
1511 \bar default
1512 klej
1513 \family default
1514  i 
1515 \family sans
1516 \bar under
1517 E
1518 \bar default
1519 dycja->
1520 \bar under
1521 K
1522 \bar default
1523 opiuj
1524 \family default
1525  służą do wycinania wklejania i kopiowania.
1526  Automatyczne wklejanie zaznaczonego tekstu odbywa się za pomocą środkowego
1527  przycisku myszy.
1528 \end_layout
1529
1530 \begin_layout Description
1531 Znajdź/Zastąp Polecenie 
1532 \family sans
1533 \bar under
1534 E
1535 \bar default
1536 dycja->
1537 \bar under
1538 Z
1539 \bar default
1540 najdź
1541 \begin_inset space ~
1542 \end_inset
1543
1544 i
1545 \begin_inset space ~
1546 \end_inset
1547
1548 zastąp
1549 \family default
1550  służy do przeszu\SpecialChar \-
1551 kiwania z uwzględnieniem wielkości liter.
1552  W oknie polecenia strzałki w przód i w tył określają kierunek szukania,
1553  a przycisk 
1554 \family sans
1555 \bar under
1556 Z
1557 \bar default
1558 astąp
1559 \family default
1560  powoduje zastąpienie znalezionych słów.
1561 \begin_inset Foot
1562 status collapsed
1563
1564 \begin_layout Plain Layout
1565 Po zakończeniu zamknij okno, lub jeśli to wygodniejsze, zostaw je otwarte.
1566  Większość okien w LyX-ie --- włącznie z 
1567 \family sans
1568 \bar under
1569 Z
1570 \bar default
1571 najdźj
1572 \begin_inset space ~
1573 \end_inset
1574
1575 i
1576 \begin_inset space ~
1577 \end_inset
1578
1579 zastąp
1580 \family default
1581
1582 \family sans
1583 Spisem
1584 \begin_inset space ~
1585 \end_inset
1586
1587 treści
1588 \family default
1589  i 
1590 \family sans
1591 \bar under
1592 U
1593 \bar default
1594 kładem
1595 \family default
1596 , jak również różnymi oknami fromuł---daje się wysłać w tło bez konieczności
1597  zamykania.
1598  Klika okien, jak 
1599 \family sans
1600 \bar under
1601 P
1602 \bar default
1603 lik->
1604 \bar under
1605 O
1606 \bar default
1607 twórz
1608 \family default
1609  wymaga zamknięcia przed wpisaniem czegokolwiek w oknie głównym.
1610 \end_layout
1611
1612 \end_inset
1613
1614
1615 \end_layout
1616
1617 \begin_layout Description
1618 Formatowanie
1619 \begin_inset space ~
1620 \end_inset
1621
1622 znaków Tekst może być 
1623 \emph on
1624 wyróżniony
1625 \emph default
1626  
1627 \emph toggle
1628 (z reguły kursywą),
1629 \emph default
1630  
1631 \series bold
1632 \emph toggle
1633 wytłuszczony
1634 \series default
1635 \emph default
1636  
1637 \emph toggle
1638 lub napisany jako 
1639 \noun on
1640 nazwa własna
1641 \noun toggle
1642  (zwykle kapitalikami, np.
1643  nazwiska) za pomocą przełączalnych przycisków z menu Układ.
1644 \end_layout
1645
1646 \begin_layout Description
1647 Pasek
1648 \begin_inset space ~
1649 \end_inset
1650
1651 narzędzi Poniżej menu znajduje się pasek narzędzi, ułatwiający wykonanie
1652  najpopularniejszych poleceń, takich jak Wklej i Drukuj.
1653  Jeśli kursor myszy znajdzie się na dłużej nad przyciskiem z paska zadań,
1654  pojawi się mała żółta podpowiedź funkcji tego przycisku.
1655 \end_layout
1656
1657 \begin_layout Standard
1658 Naturalnie jak dotąd nie napisałeś tak dużo, by skorzystać z większości
1659  tych funkcji.
1660  W miarę postępów jednak próbuj cofania, wklejania itd.
1661 \end_layout
1662
1663 \begin_layout Subsection
1664 WYSIWYM: puste miejsca w LyX-ie
1665 \end_layout
1666
1667 \begin_layout Standard
1668 \begin_inset CommandInset label
1669 LatexCommand label
1670 name "sec:whitespace"
1671
1672 \end_inset
1673
1674  Jedną z najtrudniejszych dla nowego użytkownika nowinek jest sposób w jaki
1675  LyX obchodzi się z pustymi miejscami.
1676  Nieważne, ile razy przyciśnie się Return, w efekcie powstanie tylko jedna
1677  pusta linijka.
1678  W pustej linijce nie można wpisać nawet jednej spacji.
1679  Klawisz Tab nie przesuwa kursora do następnego tabulatora - tak naprawdę
1680  nie ma tabulatorów! Brak linijki u szczytu strony, która pozwalałaby na
1681  ustawienie marginesów lub tabulatorów.
1682 \end_layout
1683
1684 \begin_layout Standard
1685 Wiele komercyjnych edytorów bazuje na zasadzie 
1686 \emph toggle
1687 WYSIWYG --- What You See Is What You Get (Dostajesz to, co widzisz).
1688  LyX z kolei spełnia zasadę 
1689 \begin_inset Quotes eld
1690 \end_inset
1691
1692 What You See Is What You
1693 \emph default
1694  
1695 \emph on
1696 Mean
1697 \emph default
1698 .
1699 \begin_inset Quotes erd
1700 \end_inset
1701
1702  (Dostajesz to, o co ci chodzi).
1703  Wpisujesz treść, a LyX składa ją tak, żeby całość miała ładny wygląd.
1704  Naciśnięcie 
1705 \family sans
1706 Return
1707 \family default
1708  w sensie gramatycznym rozdziela akapity, zaś spacja słowa, tak więc nie
1709  ma sensu powielanie ich obok siebie; tabulator nie ma żadnej funkcji gramatyczn
1710 ej, zatem LyX go nie używa.
1711  Pracując z LyX-em użytkownik koncentruje się na zawartości dokumentu, a
1712  nie jego formacie.
1713  Przejrzyj podrozdział 
1714 \begin_inset CommandInset ref
1715 LatexCommand ref
1716 reference "sec:what-is-lyx"
1717
1718 \end_inset
1719
1720  celem lepszego poznania zasady WYSIWYM.
1721 \end_layout
1722
1723 \begin_layout Standard
1724 LyX posiada wiele metod na dopasowanie formatu dokumentu do potrzeb.
1725  Ostatecznie LyX niekoniecznie musi wygenerować 
1726 \emph on
1727 dokładnie
1728 \emph default
1729  
1730 \emph toggle
1731 to, o co chodzi.
1732  Podręcznik użytkownika opisuje szczegółowo te metody.
1733  Należą do nich wypełnienia poziome i pionowe --- bardziej skuteczne i wszechstr
1734 onne niż grupy spacji czy pustych linijek --- i ręczne sposoby zmiany wielkości
1735  i stylu czcionki, jak i wyrównywania akapitów.
1736  Zasadą jednakże jest pisanie treści dokumentu i wprowadzanie zmian formatu
1737  na końcu.
1738  Standardowe edytory wymagają rozpraszanie się formatowaniem w trakcie powstawan
1739 ia dokumentu.
1740 \end_layout
1741
1742 \begin_layout Section
1743 Środowiska
1744 \end_layout
1745
1746 \begin_layout Standard
1747 Różne części dokumentu pełnią różną funkcję; części te nazwiemy środowiskami.
1748  Dokument składa się w większości ze zwykłego tekstu.
1749  Tytuły podrozdziału (rozdziału, sekcji itd.) pozwalają czytelnikowi zorientować
1750  się w jego zawartości.
1751  Pewne typy dokumentów wymagają specjalnych środowisk.
1752  Artykuł będzie wymagał streszczenia i tytułu.
1753  List ich nie potrzebuje, ale zawiera zapewne środowisko dla adresu nadawcy.
1754 \end_layout
1755
1756 \begin_layout Standard
1757 Środowiska stanowią ważny składnik LyX-owego hasła 
1758 \begin_inset Quotes pld
1759 \end_inset
1760
1761 dostajesz, o co Ci chodzi
1762 \begin_inset Quotes prd
1763 \end_inset
1764
1765 .
1766  Środowisko może określać styl, rozmiar czcionki, rodzaj wcięć akapitu,
1767  odstępy między linijkami i inne.
1768  Co więcej, konkretny format danego środowiska może się zmieniać: jedno
1769  wydawnictwo drukuje wycentrowane nagłówki podrozdziałów wytłuszczoną czcionką
1770  18 punktową, podczas gdy inne wyrównuje je do lewej używając 15 punktowej
1771  kursywy; w różnych językach różnie wyglądają wcięcia akapitów, w dużym
1772  zakresie zmieniają się także standardy bibliografii.
1773  LyX pomaga uniknąć konieczności uczenia się tych różnych stylów formatowania.
1774 \end_layout
1775
1776 \begin_layout Standard
1777 Lista środowisk znajduje się w lewym rogu paska narzędzi (pod menu 
1778 \family sans
1779 \bar under
1780 P
1781 \bar default
1782 lik
1783 \family default
1784 ) i wskazuje bieżące środowisko.
1785  Rozpoczęcie pracy w każdym dokumencie następuje w środowisku 
1786 \begin_inset Quotes pld
1787 \end_inset
1788
1789 Standard
1790 \begin_inset Quotes prd
1791 \end_inset
1792
1793 , domyślnym dla tekstu.
1794  Tytułem ćwiczenia użyj kilku różnych środowisk w pisanym przez siebie dokumenci
1795 e.
1796  W tym celu wybierz konkretne środowisko klikając na strzałce w dół umieszczonej
1797  przy prawym brzegu rozwijalnej listy środowisk.
1798 \end_layout
1799
1800 \begin_layout Subsection
1801 Sekcje i podrozdziały
1802 \end_layout
1803
1804 \begin_layout Standard
1805 Napisz słowo 
1806 \family typewriter
1807 Wprowadzenie
1808 \family default
1809  w pierwszej linijce nowego dokumentu LyX-a i wybierz środowisko 
1810 \family sans
1811 Section
1812 \family default
1813  z listy środowisk
1814 \begin_inset Foot
1815 status collapsed
1816
1817 \begin_layout Plain Layout
1818 Nie musisz 
1819 \emph on
1820 zaznaczać
1821 \emph default
1822  
1823 \emph toggle
1824 linijki.
1825  Jeśli niczego nie zaznaczyłeś LyX zmienia środowisko akapitu, w którym
1826  znajduje się kursor.
1827  Środowisko kilku akapitów naraz może zostać zmienione przez zaznaczenie
1828  ich przed wyborem nowego środowiska.
1829 \end_layout
1830
1831 \end_inset
1832
1833 .
1834  LyX nadaje podrozdziałowi numer 
1835 \begin_inset Quotes pld
1836 \end_inset
1837
1838 1
1839 \begin_inset Quotes prd
1840 \end_inset
1841
1842  i składa tytuł podrozdziału większą czcionką.
1843  (Oczywiście tytuł ten zostanie prawidłowo złożony w pliku dvi lub na wydruku.)
1844  Następnie naciśnij 
1845 \family sans
1846 \emph toggle
1847 Return
1848 \family default
1849 .
1850  Zauważ, że zawartość listy środowisk zmieniła się z 
1851 \begin_inset Quotes pld
1852 \end_inset
1853
1854 Section
1855 \begin_inset Quotes prd
1856 \end_inset
1857
1858  z powrotem na 
1859 \begin_inset Quotes pld
1860 \end_inset
1861
1862 Standard
1863 \begin_inset Quotes prd
1864 \end_inset
1865
1866 .
1867  Tytuły podrozdziałów, jak większość środowisk kończą się automatycznie
1868  wraz z naciśnięciem Return..
1869  Wpisz klika słów wprowadzenia:
1870 \end_layout
1871
1872 \begin_layout LyX-Code
1873 To jest wprowadzenie do mojego pierwszego dokumentu w LyX-ie.
1874 \end_layout
1875
1876 \begin_layout Standard
1877 Naciśnij 
1878 \family sans
1879 Return
1880 \family default
1881  ponownie i jeszcze raz wybierz 
1882 \family sans
1883 Section
1884 \family default
1885  z listy środowisk.
1886  LyX wstawi 
1887 \begin_inset Quotes pld
1888 \end_inset
1889
1890 2
1891 \begin_inset Quotes prd
1892 \end_inset
1893
1894  i czeka na dalszy ciąg.
1895  Wpisz 
1896 \family typewriter
1897 Takie tam
1898 \family default
1899  i zauważ, że LyX ponownie składa tekst jako tytuł podrozdziału.
1900  
1901 \end_layout
1902
1903 \begin_layout Standard
1904 To nie koniec.
1905  Idź na koniec pierwszego podrozdziału (po: 
1906 \family typewriter
1907 mojego pierwszego dokumentu w LyX-ie
1908 \family default
1909 ) i naciśnij Return raz jeszcze, następnie wybierając środowisko 
1910 \family sans
1911 Section
1912 \family default
1913 .
1914  LyX znowu wstawia 
1915 \begin_inset Quotes pld
1916 \end_inset
1917
1918 2
1919 \begin_inset Quotes prd
1920 \end_inset
1921
1922  czekając na ciąg dalszy.
1923  Napisz 
1924 \family typewriter
1925 O tym dokumencie
1926 \family default
1927 .
1928  Podrozdział 
1929 \begin_inset Quotes pld
1930 \end_inset
1931
1932 Takie tam
1933 \begin_inset Quotes prd
1934 \end_inset
1935
1936 , który miał numer 2, został automatycznie przenumerowany na 3! W stylu
1937  prawdziwego WYSIWYM twoim jedynym zadaniem jest wskazanie fragmentów, które
1938  będą tytułami, a LyX zajmuje się ich numeracją i składem.
1939 \end_layout
1940
1941 \begin_layout Standard
1942 Naciśnij Return aby powrócić do środowiska 
1943 \family sans
1944 Standard
1945 \family default
1946  i wpisz następujące pięć zdań:
1947 \end_layout
1948
1949 \begin_layout LyX-Code
1950 Podrozdziały i sekcje zostały opisane poniżej.
1951 \end_layout
1952
1953 \begin_layout LyX-Code
1954 Opis Podrozdziału
1955 \end_layout
1956
1957 \begin_layout LyX-Code
1958 Podrozdziały są większe niż sekcje.
1959 \end_layout
1960
1961 \begin_layout LyX-Code
1962 Opis sekcji
1963 \end_layout
1964
1965 \begin_layout LyX-Code
1966 Sekcje są mniejsze niż podrozdziały.
1967 \end_layout
1968
1969 \begin_layout Standard
1970 Kliknij na drugiej linijce i wybierz środowisko 
1971 \family sans
1972 Subsection
1973 \family default
1974 .
1975  LyX oznaczy sekcję 
1976 \begin_inset Quotes pld
1977 \end_inset
1978
1979 2.1
1980 \begin_inset Quotes prd
1981 \end_inset
1982
1983 , i złoży ją czcionką większą od normalnego tekstu lecz mniejszą od tytułu
1984  podrozdziału.
1985  Zmień środowisko czwartej linijki na 
1986 \family sans
1987 Subsection
1988 \family default
1989 .
1990  Zgodnie z przewidywaniami LyX nadał jej numer 
1991 \begin_inset Quotes pld
1992 \end_inset
1993
1994 2.2
1995 \begin_inset Quotes prd
1996 \end_inset
1997
1998 .
1999  Gdyby wstawić jeszcze jeden podrozdział przed podrozdziałem 2, zostałby
2000  on przenumerowany na 3 i sekcje nosiły by numery 
2001 \begin_inset Quotes pld
2002 \end_inset
2003
2004 3.1
2005 \begin_inset Quotes prd
2006 \end_inset
2007
2008  i 
2009 \begin_inset Quotes pld
2010 \end_inset
2011
2012 3.2
2013 \begin_inset Quotes prd
2014 \end_inset
2015
2016 .
2017 \end_layout
2018
2019 \begin_layout Standard
2020 Kolejne poziomy zawierają 
2021 \family sans
2022 Subsubsection
2023 \family default
2024
2025 \family sans
2026 Paragraph
2027 \family default
2028
2029 \family sans
2030 i Subparagraph
2031 \family default
2032 .
2033  Przetrenuj je na własną rękę.
2034  Być może zauważysz, że nagłówki akapitów i podakapitów nie są numerowane
2035  i że podakapity są wcinane.
2036  Jeśli chcesz to zmienić przeczytaj 
2037 \emph on
2038 Podręcznik użytkownika
2039 \emph toggle
2040 .
2041  Tytuły rozdziałów --- środowisko Chapter --- są najwyższym poziomem, powyżej
2042  podrozdziałów, ale można ich używać tylko w niektórych typach (klasach)
2043  dokumentów LyX-a (patrz podrozdział
2044 \emph default
2045  
2046 \begin_inset CommandInset ref
2047 LatexCommand ref
2048 reference "sec:textclasses"
2049
2050 \end_inset
2051
2052 ).
2053  
2054 \end_layout
2055
2056 \begin_layout Standard
2057 Jeżeli nie chcesz numerowanych rozdziałów i podrozdziałów, użyj odpowiednich
2058  środowisk.
2059  Środowisko Section* (znalezienie go na liście może wymagać jej przewinięcia)
2060  nadaje tytułowi podrozdziału te same atrybuty ale bez numerowania go.
2061  Istnieją odpowiednie środowiska 
2062 \begin_inset Quotes pld
2063 \end_inset
2064
2065 z gwiazdką
2066 \begin_inset Quotes prd
2067 \end_inset
2068
2069  dla 
2070 \family sans
2071 Subsection
2072 \family default
2073  
2074 \family sans
2075 i Subsubsection
2076 \family default
2077 .
2078  Zmień środowiska niektórych sekcji na ich odpowiedniki 
2079 \begin_inset Quotes pld
2080 \end_inset
2081
2082 z gwiazdką
2083 \begin_inset Quotes prd
2084 \end_inset
2085
2086  i zwróć uwagę na zmianę numeracji pozostałych sekcji.
2087 \end_layout
2088
2089 \begin_layout Standard
2090
2091 \series bold
2092 Ćwiczenie
2093 \series default
2094 : Popraw tytuły sekcji i podrozdziałów w 
2095 \family typewriter
2096 example_raw.lyx
2097 \family default
2098 .
2099  Znajdziesz ten dokument w katalogu 
2100 \family typewriter
2101 examples/
2102 \family default
2103 .
2104  Wykonaj polecenie Plik->Otwórz i naciśnij Przykłady.
2105  Otwórz dokument i zachowaj go poleceniem Plik->Zapisz
2106 \begin_inset space ~
2107 \end_inset
2108
2109 jako w swoim katalogu jako kopię roboczą.
2110 \end_layout
2111
2112 \begin_layout Subsection
2113 Listy i podlisty
2114 \end_layout
2115
2116 \begin_layout Standard
2117 LyX dysponuje szeregiem różnych środowisk do składu list.
2118  Środowiska te uwalniają użytkownika od uciążliwego naciskania Tab milion
2119  razy lub przenumerowywania listy za każdym razem gdy wstawia coś w środek,
2120  pozwalając mu skoncentrować się na zawartości
2121 \begin_inset Foot
2122 status collapsed
2123
2124 \begin_layout Plain Layout
2125 Tak, przesadzamy z ciągłym podkreślaniem tego faktu w 
2126 \emph on
2127 Elementarzu
2128 \emph toggle
2129 .
2130  Ale na tym polega LyX, więc prosimy o wyrozumiałość.
2131 \end_layout
2132
2133 \end_inset
2134
2135 .
2136  Różne listy wymagają odpowiednich środowisk:
2137 \end_layout
2138
2139 \begin_layout Itemize
2140 Lista z wierszami rozpoczynanymi znaczkiem --- środowisko Itemize --- nadaje
2141  się do prezentacji celem opisania poszczególnych punktów.
2142 \end_layout
2143
2144 \begin_layout Itemize
2145 Numerowane listy i podlisty środowiska 
2146 \family sans
2147 Enumerate
2148 \family default
2149  byłyby właściwe w streszczeniu.
2150 \end_layout
2151
2152 \begin_layout Itemize
2153 Dokument opisujący pakiety oprogramowania może używać środowiska 
2154 \family sans
2155 Description
2156 \family default
2157 , w którym każda pozycja listy rozpoczyna się wytłuszczonym drukiem.
2158 \end_layout
2159
2160 \begin_layout Itemize
2161 Środowisko 
2162 \family sans
2163 List
2164 \family default
2165  --- nieobecne w LaTeX-u --- to trochę inna forma środowiska 
2166 \family sans
2167 Description
2168 \family default
2169 .
2170  
2171 \end_layout
2172
2173 \begin_layout Standard
2174 Wypisz listę powodów, dla których LyX jest lepszy niż inne edytory .
2175  W dowolnym miejscu dokumentu napisz:
2176 \end_layout
2177
2178 \begin_layout Standard
2179
2180 \family typewriter
2181 LyX jest lepszy niż inne edytory, ponieważ:
2182 \end_layout
2183
2184 \begin_layout Standard
2185 i naciśnij Return.
2186  Teraz wybierz 
2187 \family sans
2188 Itemize
2189 \family default
2190  z listy środowisk.
2191  LyX postawi znaczek (konkretnie znak mnożenia, który zostanie wydrukowany
2192  jako kółko).
2193  Wylicz swoje argumenty i naciśnij 
2194 \family sans
2195 Return
2196 \family default
2197
2198 \end_layout
2199
2200 \begin_layout LyX-Code
2201 Robi za ciebie skład drukarski.
2202 \end_layout
2203
2204 \begin_layout LyX-Code
2205 Formuły tworzy w trybie WYSIWYG
2206 \end_layout
2207
2208 \begin_layout LyX-Code
2209 Bardzo łatwo tworzy listy!
2210 \end_layout
2211
2212 \begin_layout Standard
2213 Środowiska list, w przeciwieństwie do tytułów nie kończą się wraz z przyciśnięci
2214 em Return.
2215  Zamiast tego, LyX zakłada kontynuację wpisywania pozycji listy.
2216  Powyższy przykład utworzy zatem listę trzech argumentów.
2217  Jeśli któraś z pozycji listy ma mieć więcej niż jeden akapit, należy użyć
2218  bezpiecznego końca linii, uzyskiwanego przyciśnięciem 
2219 \family sans
2220 C-Return
2221 \family default
2222 \emph toggle
2223 .
2224  Aby zakończyć listę, należy ponownie wybrać środowisko Standard z listy
2225  środowisk (lub kombinacją klawiszy
2226 \emph default
2227  
2228 \family sans
2229 M-p
2230 \begin_inset space ~
2231 \end_inset
2232
2233 s
2234 \family default
2235 ).
2236 \end_layout
2237
2238 \begin_layout Standard
2239 Powstała piękna lista argumentów.
2240  Można obejrzeć jak LaTeX poradzi sobie z wydrukiem.
2241  Ale jak uzyskać numerację argumentów? Po prostu zaznacz całą listę
2242 \begin_inset Foot
2243 status collapsed
2244
2245 \begin_layout Plain Layout
2246 LyX nie pozwoli na zaznaczenie pierwszego znaczka, o ile nie zostanie zaznaczony
2247  akapit przed listą, co akurat nie jest potrzebne.
2248  Podobnie nie można zaznaczyć numeru postawionego przed tytułem rozdziału.
2249  Nie szkodzi.
2250 \end_layout
2251
2252 \end_inset
2253
2254  i z listy środowisk wybierz 
2255 \family sans
2256 Enumerate
2257 \family default
2258 .
2259  Voila ! Jak wspomniano, LyX troszczy się o numerację listy w przypadku
2260  dodania lub wstawienia pozycji.
2261 \end_layout
2262
2263 \begin_layout Standard
2264 Jeśli lista jest wciąż zaznaczona można wypróbować pozostałe dwa środowiska,
2265  
2266 \family sans
2267 Description
2268 \family default
2269  and 
2270 \family sans
2271 List
2272 \family default
2273 .
2274  W obu lista składa się z hasła -- pierwszego słowa danej pozycji oraz następują
2275 cej po nim definicji, która tworzy resztę akapitu (aż do naciśnięcia 
2276 \family sans
2277 Return
2278 \family default
2279 ).
2280  Hasło jest wytłuszczone (
2281 \family sans
2282 Description
2283 \family default
2284 ) lub odseparowane 
2285 \begin_inset Quotes pld
2286 \end_inset
2287
2288 tabulatorem
2289 \begin_inset Quotes prd
2290 \end_inset
2291
2292
2293 \begin_inset Foot
2294 status collapsed
2295
2296 \begin_layout Plain Layout
2297 Ale jest to tabulator drukarski, a nie żałosny, ograniczony, niereformowalny
2298  tabulator maszyny do pisania.
2299 \end_layout
2300
2301 \end_inset
2302
2303  (
2304 \family sans
2305 List
2306 \family default
2307 ) od reszty akapitu.
2308  Hasło składające się z więcej niż jednego słowa można uzyskać rozdzielając
2309  jego składniki twardą spacją, wstawianą naciśnięciem 
2310 \family sans
2311 C-Space
2312 \family default
2313  i wyświetlaną jako małe, różowe 
2314 \begin_inset Quotes pld
2315 \end_inset
2316
2317 u
2318 \begin_inset Quotes prd
2319 \end_inset
2320
2321 .
2322 \end_layout
2323
2324 \begin_layout Standard
2325
2326 \series bold
2327 Ćwiczenie
2328 \series default
2329 : Sformatuj listy z pliku 
2330 \family typewriter
2331 example_raw.lyx.
2332 \end_layout
2333
2334 \begin_layout Standard
2335 Listy można zagnieżdżać na wszelkie możliwe sposoby.
2336  Narzucającym się przykładem byłoby pisanie planu.
2337  Listy numerowane i ze znaczkami mają różne sposoby numerowania i oznaczania
2338  podlist.
2339  W 
2340 \emph on
2341 Podręczniku użytkownika
2342 \emph default
2343  
2344 \emph toggle
2345 można znaleźć szczegółowy opis różnych typów list, jak również przykłady
2346  z użyciem
2347 \emph default
2348  
2349 \emph on
2350 mnóstwa
2351 \emph default
2352  
2353 \emph toggle
2354 zagnieżdżeń.
2355 \end_layout
2356
2357 \begin_layout Subsection
2358 Inne środowiska: Verses, Quotations, i inne
2359 \end_layout
2360
2361 \begin_layout Standard
2362 Istnieją dwa środowiska wyróżniające cytaty z otaczającego tekstu: 
2363 \family sans
2364 Quote
2365 \family default
2366  dla krótkich, a 
2367 \family sans
2368 Quotation
2369 \family default
2370  dla długich cytatów.
2371  Programy komputerowe (środowisko 
2372 \family sans
2373 LyX-Code
2374 \family default
2375 , używane również w Elementarzu w przykładach dłuższych tekstów) pisane
2376  są czcionką maszynową.; środowisko to jest jedynym w LyX-ie, gdzie można
2377  używać wielokrotnych spacji celem formatowania kodu.
2378  Do pisania poezji służy środowisko 
2379 \family sans
2380 Verse
2381 \begin_inset Foot
2382 status collapsed
2383
2384 \begin_layout Plain Layout
2385 nie wspominając o odrobinie talentu.
2386 \end_layout
2387
2388 \end_inset
2389
2390 , z klawiszem Return
2391 \family default
2392  rozdzielającym strofy, a 
2393 \family sans
2394 C-Return
2395 \family default
2396  linijki wewnątrz strofy.
2397  
2398 \emph on
2399 Podręcznik użytkownika
2400 \emph default
2401  
2402 \emph toggle
2403 drobiazgowo opisuje wszystkie dostępne środowiska.
2404 \end_layout
2405
2406 \begin_layout Standard
2407
2408 \series bold
2409 Ćwiczenie
2410 \series default
2411 : Użyj środowisk 
2412 \family sans
2413 Quote, LyX-Code,
2414 \family default
2415  i 
2416 \family sans
2417 Verse
2418 \family default
2419  celem poprawnego sformatowania pliku 
2420 \family typewriter
2421 example_raw.lyx
2422 \end_layout
2423
2424 \begin_layout Chapter
2425 Pisanie dokumentów
2426 \end_layout
2427
2428 \begin_layout Standard
2429 Zadaniem poprzedniego rozdziału było wdrożenie użytkownika do pisania tekstów
2430  w LyX-ie.
2431  Przedstawiono tam podstawowe operacje, jak również posługiwanie się środowiskam
2432 i.
2433  Większość użytkowników zamierza jednak pisać za pomocą LyX-a dokumenty:
2434  artykuły, prace, książki, podręczniki lub listy.
2435  Ten rozdział ma poszerzyć umiejętność pisania tekstu o tworzenie całych
2436  dokumentów.
2437  Zostaną wprowadzone klasy tekstu, pozwalające na pisanie różnych typów
2438  dokumentów, oraz dodatki, które stanowią o różnicy między tekstem, a dokumentem
2439 , takie jak tytuły, przypisy, odsyłacze, bibliografie i spisy treści.
2440 \end_layout
2441
2442 \begin_layout Section
2443 Klasy tekstu i wzorce: pisanie listów
2444 \end_layout
2445
2446 \begin_layout Standard
2447 \begin_inset CommandInset label
2448 LatexCommand label
2449 name "sec:textclasses"
2450
2451 \end_inset
2452
2453
2454 \end_layout
2455
2456 \begin_layout Standard
2457 Różne typy dokumentów wymagają różnego formatowania.
2458  Na przykład książki zasadniczo są drukowane na obu stronach kartki, zaś
2459  artykuły na jednej.
2460  W dodatku wiele dokumentów zawiera specjalne środowiska: listy mają adres
2461  nadawcy i podpis, którenie mają sensu w książce czy artykule.
2462  Klasy tekstu
2463 \begin_inset Foot
2464 status collapsed
2465
2466 \begin_layout Plain Layout
2467 Dla użytkowników LaTeX-a: ekwiwalent latexowej 
2468 \emph on
2469 documentclass
2470 \end_layout
2471
2472 \end_inset
2473
2474  w LyX-ie służą do opisu tych zasadniczych różnić między typami dokumentów.
2475  Ten 
2476 \emph on
2477 Elementarz
2478 \emph default
2479  
2480 \emph toggle
2481 został napisany w klasie
2482 \emph default
2483  
2484 \family sans
2485 \emph toggle
2486 Book
2487 \family default
2488 .
2489  Klasy to kolejny element WYSIWYM; informują LyX-a jak składać dokument,
2490  uwalniając od tego użytkownika.
2491 \end_layout
2492
2493 \begin_layout Standard
2494 Twój dokument jest prawdopodobnie klasy 
2495 \family sans
2496 Article
2497 \begin_inset Foot
2498 status collapsed
2499
2500 \begin_layout Plain Layout
2501 To domyślna klasa, chyba że ją zmienić w pliku 
2502 \family typewriter
2503 lyxrc
2504 \family default
2505 .
2506 \end_layout
2507
2508 \end_inset
2509
2510 .
2511  Spróbuj zmienić klasę używając listy klas w oknie polecenia Układ->Dokument
2512 \family default
2513 , celem obejrzenia różnic w formatowaniu dokumentów.
2514  Jeśli zmienisz klasę swojego dokumentu na 
2515 \family sans
2516 Book
2517 \family default
2518  i obejrzysz listę środowisk, zauważysz, że większość z nich nie uległa
2519  zmianie.
2520  Dodatkowo pojawi się środowisko 
2521 \family sans
2522 Chapter
2523 \family default
2524 .
2525  W razie wątpliwości, czy dane środowisko istnieje w klasie najlepiej zajrzeć
2526  na listę środowisk.
2527 \end_layout
2528
2529 \begin_layout Standard
2530 Rozmiary czcionek, druk jedno- lub dwukolumnowy, nagłówki stron to możliwe
2531  różnice między formatami czasopism.
2532  W miarę rozpowszechniania się komputerów czasopisma zaczęły przyjmować
2533  artykuły drogą elektroniczną i stworzyły pliki stylu LaTeX-a, tak by autorzy
2534  mogli dokonać prawidłowego składu.
2535  LyX również je akceptuje.
2536  Na przykład LyX obsługuje format (i dodatkowe środowiska) dla biuletynu
2537  Amerykańskiego Towarzystwa Matematycznego stosując klasę 
2538 \family sans
2539 Article
2540 \begin_inset space ~
2541 \end_inset
2542
2543 (AMS)
2544 \family default
2545 .
2546 \end_layout
2547
2548 \begin_layout Standard
2549 Oto bardzo krótki zestaw niektórych klas.
2550  Jak zwykle Podręcznik użytkownika zawiera brakujące szczegóły:
2551 \end_layout
2552
2553 \begin_layout Standard
2554 \begin_inset VSpace 0.3cm
2555 \end_inset
2556
2557
2558 \end_layout
2559
2560 \begin_layout Standard
2561 \align center
2562 \begin_inset Tabular
2563 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
2564 <features>
2565 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2566 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2567 <row>
2568 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2569 \begin_inset Text
2570
2571 \begin_layout Plain Layout
2572 Nazwa
2573 \end_layout
2574
2575 \end_inset
2576 </cell>
2577 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2578 \begin_inset Text
2579
2580 \begin_layout Plain Layout
2581 Uwagi
2582 \end_layout
2583
2584 \end_inset
2585 </cell>
2586 </row>
2587 <row>
2588 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2589 \begin_inset Text
2590
2591 \begin_layout Plain Layout
2592 article
2593 \end_layout
2594
2595 \end_inset
2596 </cell>
2597 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2598 \begin_inset Text
2599
2600 \begin_layout Plain Layout
2601 druk jednostronny, bez rozdziałów
2602 \end_layout
2603
2604 \end_inset
2605 </cell>
2606 </row>
2607 <row>
2608 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2609 \begin_inset Text
2610
2611 \begin_layout Plain Layout
2612 article (AMS)
2613 \end_layout
2614
2615 \end_inset
2616 </cell>
2617 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2618 \begin_inset Text
2619
2620 \begin_layout Plain Layout
2621 układ i środowiska dla American Math Society
2622 \end_layout
2623
2624 \end_inset
2625 </cell>
2626 </row>
2627 <row>
2628 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2629 \begin_inset Text
2630
2631 \begin_layout Plain Layout
2632 report
2633 \end_layout
2634
2635 \end_inset
2636 </cell>
2637 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2638 \begin_inset Text
2639
2640 \begin_layout Plain Layout
2641 dłuższy niż article, druk dwustronny
2642 \end_layout
2643
2644 \end_inset
2645 </cell>
2646 </row>
2647 <row>
2648 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2649 \begin_inset Text
2650
2651 \begin_layout Plain Layout
2652 book
2653 \end_layout
2654
2655 \end_inset
2656 </cell>
2657 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2658 \begin_inset Text
2659
2660 \begin_layout Plain Layout
2661 report + dodatki z przodu i z tyłu
2662 \end_layout
2663
2664 \end_inset
2665 </cell>
2666 </row>
2667 <row>
2668 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2669 \begin_inset Text
2670
2671 \begin_layout Plain Layout
2672 slides
2673 \end_layout
2674
2675 \end_inset
2676 </cell>
2677 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2678 \begin_inset Text
2679
2680 \begin_layout Plain Layout
2681 slajdy (z FoilTeX-em włącznie)
2682 \end_layout
2683
2684 \end_inset
2685 </cell>
2686 </row>
2687 <row>
2688 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2689 \begin_inset Text
2690
2691 \begin_layout Plain Layout
2692 letter 
2693 \end_layout
2694
2695 \end_inset
2696 </cell>
2697 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2698 \begin_inset Text
2699
2700 \begin_layout Plain Layout
2701 list---mnóstwo dodatkowych środowisk dla adresu, podpisu\SpecialChar \ldots{}
2702
2703 \end_layout
2704
2705 \end_inset
2706 </cell>
2707 </row>
2708 </lyxtabular>
2709
2710 \end_inset
2711
2712
2713 \end_layout
2714
2715 \begin_layout Standard
2716 \begin_inset VSpace 0.3cm
2717 \end_inset
2718
2719
2720 \end_layout
2721
2722 \begin_layout Section
2723 Wzorce: pisanie listu
2724 \end_layout
2725
2726 \begin_layout Standard
2727 Jedną z najbardziej popularnych klas tekstu jest Letter (list).
2728  Nowy list można rozpocząć tworząc nowy plik poleceniem Nowy, i wybierając
2729  Letter z listy Klasa w oknie polecenia Układ->Dokument.
2730  Choć taki sposób wydaje się najbardziej oczywisty, nie jest wcale ekonomiczny.
2731  Za każdym razem chcąc napisać list musimy w nim zawrzeć adresy nadawcy
2732  i odbiorcy, podpis itp.
2733  Dlatego LyX posiada wzorzec listu, będący przykładowym listem.
2734  Posiadając wzorzec można po prostu zastąpić jego fragmenty własnym tekstem
2735  kiedy pisze się własny list.
2736 \end_layout
2737
2738 \begin_layout Standard
2739 Utwórz nowy plik poleceniem Plik->Nowy ze wzorca.
2740  Po podaniu nazwy nowego pliku, w oknie Wybierz wzorzec wybierz 
2741 \family typewriter
2742 latex_letter.lyx
2743 \family default
2744 .
2745  Zapisz i wydrukuj plik celem obejrzenia formatu poszczególnych środowisk.
2746 \end_layout
2747
2748 \begin_layout Standard
2749 Na liście środowisk znajduje się teraz kilka pozycji włącznie ze środowiskiem
2750  
2751 \family sans
2752 My
2753 \begin_inset space ~
2754 \end_inset
2755
2756 Address
2757 \family default
2758  (mój adres), których nie ma w innych klasach.
2759  Inne środowiska jak 
2760 \family sans
2761 Quote czy Description
2762 \family default
2763 , są już znane.
2764  Warto wypróbować ich działanie.
2765  Można np.
2766  zauważyć, że środowisko 
2767 \family sans
2768 Signature
2769 \family default
2770  rozpoczyna się słowem 
2771 \begin_inset Quotes pld
2772 \end_inset
2773
2774 Signature:
2775 \begin_inset Quotes prd
2776 \end_inset
2777
2778  na czerwono przed właściwym podpisem.
2779  Słowo to nie pokaże się na wydruku.
2780  Istnieje tylko w celu pokazania miejsca podpisu.
2781  Nieważne zresztą, gdzie to środowisku znajduje się w pliku.
2782  Należy pamiętać, że LyX jest WYSIWYM; środowisko 
2783 \family sans
2784 Signature
2785 \family default
2786  może być wstawione gdziekolwiek, ale LyX sprawi, że na wydruku zostanie
2787  umieszczone na końcu.
2788 \end_layout
2789
2790 \begin_layout Standard
2791 Wzorzec jest normalnym plikiem LyX-a.
2792  Oznacza to, że możesz wstawić swój adres i podpis i zapisać tak zmieniony
2793  plik jako nowy wzorzec.
2794  Od tego momentu, każdy list możesz zacząć od otworzenia tego nowego wzorca.
2795  Nie proponujemy tu żadnego szczególnego ćwiczenia.
2796  Po prostu napisz do kogoś list
2797 \begin_inset Foot
2798 status collapsed
2799
2800 \begin_layout Plain Layout
2801 Jedno ostrzeżenie.
2802  Jeśli wykasujesz cały tekst ze środowiska np.
2803  wykasujesz całe pole 
2804 \family sans
2805 My
2806 \begin_inset space ~
2807 \end_inset
2808
2809 Address
2810 \family default
2811  celem wpisania własnego adresu i przemieścisz kursor nic nie wpisując,
2812  ryzykujesz zniknięcie środowiska.
2813  Dzieje się tak , ponieważ środowisko nie może istnieć bez tekstu.
2814  Aby je odzyskać należy wybrać je ponownie z listy środowisk.
2815 \end_layout
2816
2817 \end_inset
2818
2819 !
2820 \end_layout
2821
2822 \begin_layout Section
2823 Tytuły dokumentu
2824 \end_layout
2825
2826 \begin_layout Standard
2827 Tytuł (który może składać się z właściwego tytułu, autora, a nawet streszczenia)
2828  jest uważany w LyX-ie (podobnie jak w LaTeX-u) za osobną część dokumentu.
2829 \end_layout
2830
2831 \begin_layout Standard
2832 Wróć do swojego pliku 
2833 \family typewriter
2834 newfile.lyx i
2835 \family default
2836  upewnij się
2837 \family typewriter
2838 ,
2839 \family default
2840  że używa klasy 
2841 \family sans
2842 Article
2843 \family default
2844 .
2845  Wpisz tytuł w pierwszej linijce, i zmień środowisko na 
2846 \family sans
2847 Title
2848 \family default
2849 .
2850  W następnej linijce wpisz swoje imię i nazwisko i ustaw środowisko 
2851 \family sans
2852 Author
2853 \family default
2854 .
2855  W następnej linijce napisz datę w środowisku 
2856 \family sans
2857 Date
2858 \family default
2859 .
2860  Napisz ze dwa akapity podsumowujące zawartość dokumentu w środowisku 
2861 \family sans
2862 Abstract
2863 \family default
2864 .
2865  Teraz obejrzyj wydruk.
2866 \end_layout
2867
2868 \begin_layout Standard
2869
2870 \series bold
2871 Ćwiczenie
2872 \series default
2873 : Popraw tytuł, datę i autora 
2874 \family typewriter
2875 w example_raw.lyx
2876 \end_layout
2877
2878 \begin_layout Section
2879 Etykiety i odnośniki
2880 \end_layout
2881
2882 \begin_layout Standard
2883  Zaetykietować można podrozdział (albo sekcję, czy też, rzadziej, pop prostu
2884  kawałek tekstu) w dowolnym dokumencie.
2885  Dzięki temu powstaje możliwość odwołania się do tego podrozdziału w innych
2886  miejscach dokumentu przy użyciu odnośników.
2887  Można odwoływać się albo do numeru podrozdziału, albo do numeru strony
2888  jego początku.
2889  Podobnie jak w przypadku przypisów i notatek, LyX zajmuje się aktualizacją
2890  odnośników.
2891  Automatyczne etykiety i odnośniki to jedna z największych zalet LyX-a (i
2892  LaTeX-a) w porównaniu do zwykłych edytorów.
2893 \end_layout
2894
2895 \begin_layout Subsection*
2896 Pierwsza etykieta
2897 \end_layout
2898
2899 \begin_layout Standard
2900 Oznaczmy nasz drugi podrozdział zatytułowany 
2901 \begin_inset Quotes pld
2902 \end_inset
2903
2904 O tym dokumencie
2905 \begin_inset Quotes prd
2906 \end_inset
2907
2908 .
2909  Kliknij na końcu linijki tytułu podrozdziału i użyj polecenia 
2910 \family sans
2911 Wstaw->Etykietę
2912 \family default
2913 .
2914  W oknie wpisz nazwę podrozdziału: 
2915 \family typewriter
2916 sec:o_dok
2917 \family default
2918 , która wygląda na dobre opisowe oznaczenie, niekolidujące z ewentualnymi
2919  innymi nazwami etykiet
2920 \begin_inset Foot
2921 status collapsed
2922
2923 \begin_layout Plain Layout
2924 Piszemy 
2925 \begin_inset Quotes pld
2926 \end_inset
2927
2928 sec:
2929 \begin_inset Quotes prd
2930 \end_inset
2931
2932  , bo można etykietować także równania.
2933  tabele i rysunki.
2934 \end_layout
2935
2936 \end_inset
2937
2938 .
2939  Po naciśnięciu OK nazwa etykiety zostanie umieszczona w prostokącie obok
2940  tytułu podrozdziału.
2941 \end_layout
2942
2943 \begin_layout Standard
2944 Skądinąd etykieta mogłaby być wstawiona w dowolnym miejscu w środku podrozdziału.
2945  Odnośniki do podrozdziału wskazują na ostatni podrozdział lub sekcję, której
2946  tytuł znajduje się przed etykietą.
2947  Umieszczenie jej w linijce tytułu (czy w pierwszej linijce tekstu) zapewnia
2948  odwołanie do początku podrozdziału.
2949 \end_layout
2950
2951 \begin_layout Standard
2952 Jak dotąd niewiele się zmieniło --- plik 
2953 \family typewriter
2954 dvi
2955 \family default
2956  wygląda dokładnie jak wyglądał, ponieważ etykiety nie pojawiają się na
2957  wydruku.
2958  Tym niemniej jeśli dołożono etykietę, to można się do niej odwołać za pomocą
2959  odnośnika.
2960  Zrobimy to w następnym kroku.
2961 \end_layout
2962
2963 \begin_layout Subsection*
2964 Pierwszy odnośnik
2965 \end_layout
2966
2967 \begin_layout Standard
2968 Umieść kursor w dowolnym miejscu swojego dokumentu.
2969  Napisz:
2970 \end_layout
2971
2972 \begin_layout LyX-Code
2973 Jeśli chcesz zasięgnąć więcej informacji o tym dokumencie,zobacz podrozdział
2974  , który rozpoczyna się na stronie .
2975 \end_layout
2976
2977 \begin_layout Standard
2978 Następnie --- z kursorem po słowie podrozdział --- użyj polecenia 
2979 \family sans
2980 Wstaw->Odnośnik
2981 \family default
2982 .
2983  Otworzy się okno 
2984 \family sans
2985 Wstaw
2986 \begin_inset space ~
2987 \end_inset
2988
2989 odnośnik
2990 \family default
2991 , pokazując listę możliwych etykiet.
2992  W tej chwili powinna być tylko jedna: 
2993 \begin_inset Quotes pld
2994 \end_inset
2995
2996 sec:o_dokumencie
2997 \begin_inset Quotes prd
2998 \end_inset
2999
3000 .
3001  Wybierz ją i kliknij na 
3002 \family sans
3003 Wstaw
3004 \begin_inset space ~
3005 \end_inset
3006
3007 odnośnik
3008 \family default
3009 .
3010  Teraz przesuń kursor za słowo 
3011 \begin_inset Quotes pld
3012 \end_inset
3013
3014 stronie
3015 \begin_inset Quotes prd
3016 \end_inset
3017
3018  i kliknij na 
3019 \family sans
3020 Wstaw
3021 \begin_inset space ~
3022 \end_inset
3023
3024 numer
3025 \begin_inset space ~
3026 \end_inset
3027
3028 strony
3029 \family default
3030  w oknie 
3031 \family sans
3032 Wstaw
3033 \begin_inset space ~
3034 \end_inset
3035
3036 odnośnik
3037 \family default
3038 .
3039 \end_layout
3040
3041 \begin_layout Standard
3042 LyX wstawia odnośnik do prostokąta w miejscu kursora.
3043  Na wydruku prostokąt z odnośnikiem zostanie zastąpiony numerem podrozdziału,
3044  względnie strony ( w zależności co wskazałeś w oknie 
3045 \family sans
3046 Wstaw
3047 \begin_inset space ~
3048 \end_inset
3049
3050 odnośnik
3051 \family default
3052 ).
3053  Dla wygody odnośniki działają jak hiperłącza w trakcie edycji dokumentu
3054  LyX-a; kliknięcie na nich przenosi kursor do wskazywanej etykiety.
3055  Użyj polecenia 
3056 \family sans
3057 Plik->Podgląd->Obejrzyj
3058 \begin_inset space ~
3059 \end_inset
3060
3061 jako
3062 \begin_inset space ~
3063 \end_inset
3064
3065 DVI
3066 \family default
3067  aby zobaczyć, że na ostatniej stronie odsyłamy do 
3068 \begin_inset Quotes pld
3069 \end_inset
3070
3071 podrozdziału 2
3072 \begin_inset Quotes prd
3073 \end_inset
3074
3075  i 
3076 \begin_inset Quotes pld
3077 \end_inset
3078
3079 strony 1
3080 \begin_inset Quotes prd
3081 \end_inset
3082
3083  (czy innej, na której akurat jest tytuł 2.
3084  podrozdziału).
3085 \end_layout
3086
3087 \begin_layout Subsection*
3088 Więcej o etykietach
3089 \end_layout
3090
3091 \begin_layout Standard
3092 Wspomniano o obsłudze numerowania odnośników przez LyX-a; teraz można ją
3093  przetestować.
3094  Dodaj nowy podrozdział przed podrozdziałem 2.
3095  Uaktualnij podgląd --- voilŕ! --- odnośnik zmienił numer na 3! Zmień środowisko
3096  
3097 \begin_inset Quotes pld
3098 \end_inset
3099
3100 O tym dokumencie
3101 \begin_inset Quotes prd
3102 \end_inset
3103
3104  na 
3105 \family sans
3106 Subsection
3107 \family default
3108 , a odnośnik wskaże sekcję 2.1 zamiast podrozdziału 3.
3109  Odnośnik do strony nie zmieni się oczywiście tak długo, aż nie wpiszesz
3110  całej strony tekstu przed wskazywaną etykietą.
3111 \end_layout
3112
3113 \begin_layout Standard
3114 W ramach poszerzonych ćwiczeń spróbuj wstawić etykietę 
3115 \begin_inset Quotes pld
3116 \end_inset
3117
3118 sec:moja_etykieta
3119 \begin_inset Quotes prd
3120 \end_inset
3121
3122  w miejsce pierwszego odnośnika i umieść w innym miejscu dokumentu odnośnik
3123  do niej.
3124  Podczas częstego wstawiania odnośników warto zostawić otwarte okno 
3125 \family sans
3126 Wstaw
3127 \begin_inset space ~
3128 \end_inset
3129
3130 odnośnik
3131 \family default
3132 .
3133 \end_layout
3134
3135 \begin_layout Standard
3136 Jeżeli chcesz sprawdzić, czy odnośniki wyświetlają prawidłowe strony we
3137  większych dokumentach, skopiuj kilka stron z 
3138 \emph on
3139 Podręcznika użytkownika
3140 \emph default
3141  i wklej pożyczony tekst do swojego dokumentu.
3142 \begin_inset Foot
3143 status collapsed
3144
3145 \begin_layout Plain Layout
3146 Skopiowanie tytułu rozdziału może spowodować błąd LyX-a, ponieważ rozdziały
3147  nie są dozwolone w klasie Article.
3148  W takim przypadku skasuj tytuł rozdziału.
3149  Jeśli chcesz wiedzieć, czemu tak się dzieje, zobacz podrozdział 
3150 \begin_inset CommandInset ref
3151 LatexCommand ref
3152 reference "sec:textclasses"
3153
3154 \end_inset
3155
3156 .
3157  
3158 \end_layout
3159
3160 \end_inset
3161
3162 .
3163 \end_layout
3164
3165 \begin_layout Standard
3166
3167 \series bold
3168 Ćwiczenie
3169 \series default
3170 : Popraw odnośniki w 
3171 \family typewriter
3172 example_raw.lyx
3173 \end_layout
3174
3175 \begin_layout Section
3176 Przypisy i notatki
3177 \end_layout
3178
3179 \begin_layout Standard
3180 Przypisy są dodawane za pomocą przycisku 
3181 \family sans
3182 Wstaw
3183 \begin_inset space ~
3184 \end_inset
3185
3186 przypis
3187 \begin_inset Foot
3188 status collapsed
3189
3190 \begin_layout Plain Layout
3191 Przycisk oznaczony jest strzałką wskazującą przypis
3192 \end_layout
3193
3194 \end_inset
3195
3196  z paska narzędzi lub poleceniem Wstaw
3197 \begin_inset space ~
3198 \end_inset
3199
3200 przypis
3201 \family default
3202 .
3203  Kliknij na końcu słowa 
3204 \begin_inset Quotes pld
3205 \end_inset
3206
3207 LyX
3208 \begin_inset Quotes prd
3209 \end_inset
3210
3211  gdzieś w dokumencie i naciśnij przycisk 
3212 \family sans
3213 Wstaw
3214 \begin_inset space ~
3215 \end_inset
3216
3217 przypis
3218 \family default
3219 .
3220  Poniżej bieżącej linijki otworzy się linijka przypisu.
3221  Przy jej lewym końcu jest słowo 
3222 \begin_inset Quotes pld
3223 \end_inset
3224
3225 foot
3226 \begin_inset Quotes prd
3227 \end_inset
3228
3229  napisane czerwonym kolorem na szarym tle.
3230  Reszta linijki jest okolona czerwoną linią.; tu właśnie należy wpisać tekst
3231  przypisu.
3232  Kursor powinien znajdować się na początku tej linijki.
3233  Napisz
3234 \end_layout
3235
3236 \begin_layout LyX-Code
3237 LyX jest procesorem tekstu dokonującym składu drukarskiego.
3238 \end_layout
3239
3240 \begin_layout Standard
3241 Teraz kliknij na słowie 
3242 \begin_inset Quotes pld
3243 \end_inset
3244
3245 foot
3246 \begin_inset Quotes prd
3247 \end_inset
3248
3249 .
3250  Linijka przypisu zniknęła pozostawiając słowo 
3251 \begin_inset Quotes pld
3252 \end_inset
3253
3254 foot
3255 \begin_inset Quotes prd
3256 \end_inset
3257
3258  zapisane jako czerwony indeks górny, pokazując gdzie na wydruku znajdzie
3259  się przypis; nazwiemy to 
3260 \begin_inset Quotes pld
3261 \end_inset
3262
3263 zwijaniem
3264 \begin_inset Quotes prd
3265 \end_inset
3266
3267  przypisu.
3268  Można ją także w każdej chwili rozwinąć przez kliknięcie na czerwonym znaczku.
3269 \end_layout
3270
3271 \begin_layout Standard
3272 Można zapytać, czemu przypis pokazywany jest jako czerwony indeks, a nie
3273  jako liczba.
3274  Dzieje się tak, gdyż LyX zajmuje się numerowaniem przypisów 
3275 \emph on
3276 na wydrukach
3277 \emph default
3278 , o czym możesz się przekonać oglądając plik dvi (lub wydruk).
3279  Dodanie nowego przypisu powoduje odpowiednie przenumerowanie już istniejących.
3280  Ponieważ LyX (a właściwie LaTeX) radzi sobie z tym na bieżąco, nie ma potrzeby
3281  zapisywania numerów przypisów w pliku LyX-a.
3282 \end_layout
3283
3284 \begin_layout Standard
3285 Przypis może być wycinany i wklejany tak jak zwykły tekst.
3286  Przekonaj się o tym sam ! Wystarczy zaznaczyć znaczek przypisu,
3287 \begin_inset Foot
3288 status collapsed
3289
3290 \begin_layout Plain Layout
3291 Być może łatwiej zaznaczyć go przy pomocy klawiszy.
3292  Zaznaczając znaczek stopki myszą można przypadkiem otworzyć stopkę.
3293 \end_layout
3294
3295 \end_inset
3296
3297  poczym wyciąć go i wkleić.
3298  Poza tym można zamienić w przypis zwykły tekst, zaznaczając go i naciskając
3299  przycisk 
3300 \family sans
3301 Wstaw
3302 \begin_inset space ~
3303 \end_inset
3304
3305 przypis
3306 \family default
3307 .
3308 \end_layout
3309
3310 \begin_layout Standard
3311 Przycisk Wstaw
3312 \begin_inset space ~
3313 \end_inset
3314
3315 notatkę dodaje notatki na marginesach
3316 \begin_inset Foot
3317 status collapsed
3318
3319 \begin_layout Plain Layout
3320 Przycisk przedstawia strzałkę wskazującą kolumnę tekstu na marginesie i
3321  powinien znajdować się po prawej stronie przycisku 
3322 \family sans
3323 Wstaw
3324 \begin_inset space ~
3325 \end_inset
3326
3327 stopkę
3328 \family default
3329  na pasku narzędzi.
3330 \end_layout
3331
3332 \end_inset
3333
3334 , co osiągnąć można również poleceniem 
3335 \family sans
3336 Wstaw->Notatkę
3337 \family default
3338 \SpecialChar \@.
3339  Notatki zachowują się jak przypisy, z tym że: 
3340 \end_layout
3341
3342 \begin_layout Itemize
3343 znaczki na ekranie mają napis 
3344 \begin_inset Quotes pld
3345 \end_inset
3346
3347 margin
3348 \begin_inset Quotes prd
3349 \end_inset
3350
3351  zamiast 
3352 \begin_inset Quotes pld
3353 \end_inset
3354
3355 foot
3356 \begin_inset Quotes prd
3357 \end_inset
3358
3359
3360 \end_layout
3361
3362 \begin_layout Itemize
3363 notatki pojawią się na marginesie, a nie pod tekstem 
3364 \end_layout
3365
3366 \begin_layout Itemize
3367 notatki nie są numerowane
3368 \end_layout
3369
3370 \begin_layout Itemize
3371 Kiedy notatka jest zwinięta, na marginesie pojawia się wykrzyknik, który
3372  nie pokaże się na wydruku.
3373 \end_layout
3374
3375 \begin_layout Standard
3376 Zmień swój przypis o LyX-ie z powrotem w tekst, a następnie w notatkę.
3377  Obejrzyj plik dvi aby zobaczyć jak wygląda taka notatka.
3378 \end_layout
3379
3380 \begin_layout Standard
3381
3382 \series bold
3383 Ćwiczenie
3384 \series default
3385 : Popraw przypis w 
3386 \family typewriter
3387 example_raw.lyx
3388 \end_layout
3389
3390 \begin_layout Section
3391 Bibliografie
3392 \end_layout
3393
3394 \begin_layout Standard
3395 \begin_inset CommandInset label
3396 LatexCommand label
3397 name "sec:bibliographies"
3398
3399 \end_inset
3400
3401  Bibliografie zachowują się podobnie do odnośników.
3402  Bibliografia zawiera listę odsyłaczy do literatury na końcu dokumentu,
3403  do których można się odwoływać w tekście.
3404  Podobnie jak tytuły podrozdziałów pozycje bibliografii są przez LyX-a i
3405  LaTeX-a automatycznie numerowane, jak również odwołania do nich.
3406 \end_layout
3407
3408 \begin_layout Standard
3409 Idź na koniec dokumentu i ustaw środowisko 
3410 \family sans
3411 Bibliography
3412 \family default
3413 .
3414  Teraz każdy akapit będzie pozycją bibliografii.
3415  Napisz 
3416 \family typewriter
3417 Elementarz LyX-a, Zespół Dokumentacji LyX-a
3418 \family default
3419  jako swoją pierwszą pozycję.
3420  Zauważ, że LyX automatycznie umieszcza numer w prostokącie przed każdą
3421  pozycją.
3422  Kliknij na takim numerze, aby otworzyć okno 
3423 \family sans
3424 Pozycja
3425 \begin_inset space ~
3426 \end_inset
3427
3428 bibliografii
3429 \family default
3430 .
3431  Pierwsze z pól, edycyjnych, 
3432 \family sans
3433 Klucz
3434 \family default
3435 , służy do odwołań z tekstu dokumentu LyX-a.
3436  Domyślnie jest on liczbą.
3437  Wpisz w to pole 
3438 \begin_inset Quotes pld
3439 \end_inset
3440
3441 elementarz
3442 \begin_inset Quotes prd
3443 \end_inset
3444
3445  celem łatwiejszego zapamiętania.
3446 \end_layout
3447
3448 \begin_layout Standard
3449 Znajdź teraz w swoim dokumencie jakieś miejsce do umieszczenia odwołania
3450  do literatury.
3451  Wstaw je za pomocą 
3452 \family sans
3453 Wstaw->Odwołanie
3454 \begin_inset space ~
3455 \end_inset
3456
3457 do
3458 \begin_inset space ~
3459 \end_inset
3460
3461 literatury
3462 \family default
3463 \SpecialChar \@.
3464  LyX wstawi w tekst prostokąt z trzema znakami zapytania w nawiasach kwadratowyc
3465 h i pojawi się okno 
3466 \family sans
3467 Wstaw
3468 \begin_inset space ~
3469 \end_inset
3470
3471 odwołanie
3472 \family default
3473 .
3474  Używając rozwijalnej listy na prawo od pola 
3475 \family sans
3476 Klucz
3477 \family default
3478 , wybierz 
3479 \begin_inset Quotes pld
3480 \end_inset
3481
3482 elementarz
3483 \begin_inset Quotes prd
3484 \end_inset
3485
3486  (w tej chwili to jedyna pozycja bibliografii).
3487  Obejrzyj na podglądzie wygląd odwołania w tekście.
3488 \end_layout
3489
3490 \begin_layout Standard
3491 Do czego służą pozostałe pola? Pole 
3492 \family sans
3493 Uwaga
3494 \family default
3495  w oknie 
3496 \family sans
3497 Odwołanie
3498 \family default
3499  wstawia notkę (jak strona lub rozdział w przywołanej książce lub artykule)
3500  w nawiasach po odwołaniu.
3501  Jeśli wolisz skróty zamiast liczb (np.
3502  
3503 \begin_inset Quotes pld
3504 \end_inset
3505
3506 [Smi95]
3507 \begin_inset Quotes prd
3508 \end_inset
3509
3510  odwołuje się do artykułu Smith-a z 1995) użyj pola 
3511 \family sans
3512 Etykieta
3513 \family default
3514  z okna 
3515 \family sans
3516 Pozycja
3517 \begin_inset space ~
3518 \end_inset
3519
3520 bibliografii
3521 \family default
3522 .
3523  Jak zwykle szczegóły opisano w 
3524 \emph on
3525 Podręczniku użytkownika.
3526
3527 \emph default
3528  
3529 \end_layout
3530
3531 \begin_layout Standard
3532
3533 \series bold
3534 Ćwiczenie:
3535 \series default
3536  Wykonaj bibliografię i odwołania w 
3537 \family typewriter
3538 example_raw.lyx
3539 \end_layout
3540
3541 \begin_layout Section
3542 Spis treści
3543 \end_layout
3544
3545 \begin_layout Standard
3546 Jeśli zamierzasz wstawić spis treści na początku dokumentu, LyX znakomicie
3547  to ułatwi.
3548  Naciśnij 
3549 \family sans
3550 Return
3551 \family default
3552  za tytułem dokumentu i przed pierwszym tytułem podrozdziału
3553 \begin_inset Foot
3554 status collapsed
3555
3556 \begin_layout Plain Layout
3557 Nawet nie próbuj umieścić kursora przed numerem podrozdziału.
3558  Nie uda się.
3559  Tak czy inaczej nie można ręcznie poprawiać tego numeru, bo LyX numeruje
3560  podrozdziały automatycznie.
3561 \end_layout
3562
3563 \end_inset
3564
3565  i wykonaj polecenie 
3566 \family sans
3567 Wstaw->Spisy->Spis
3568 \begin_inset space ~
3569 \end_inset
3570
3571 treści
3572 \family default
3573 .
3574  W prostokącie w pierwszej linijce dokumentu pojawi się napis 
3575 \begin_inset Quotes pld
3576 \end_inset
3577
3578 Spis treści
3579 \begin_inset Quotes prd
3580 \end_inset
3581
3582 .
3583 \end_layout
3584
3585 \begin_layout Standard
3586 Wygląda to niepozornie, ale na podglądzie widać kompletny spis treści dokumentu
3587  w całej okazałości.
3588  Jak zwykle, w przypadku zmiany kolejności rozdziałów lub dodania nowych,
3589  spis treści na wydruku zostanie uaktualniony.
3590 \end_layout
3591
3592 \begin_layout Standard
3593 Spis treści nie pokazuje się w edytowanej wersji dokumentu, bo i tak nie
3594  ma możliwości jego edycji.
3595  Można jednak wyświetlić go za pomocą polecenia 
3596 \family sans
3597 Edycja->Struktura
3598 \begin_inset space ~
3599 \end_inset
3600
3601 dokumentu
3602 \family default
3603 .
3604  To bardzo użyteczne narzędzie, które umożliwia łatwe poruszanie się po
3605  dokumencie.
3606  Kliknięcie na tytule podrozdziału w oknie 
3607 \family sans
3608 Struktura
3609 \begin_inset space ~
3610 \end_inset
3611
3612 dokumentu
3613 \family default
3614  wyróżnia ten tytuł i przenosi w to miejsce kursor (w oknie edycyjnym).
3615 \end_layout
3616
3617 \begin_layout Standard
3618 Pozbyć się spisu treści można kasując go tak jak inne znaki.
3619 \end_layout
3620
3621 \begin_layout Standard
3622
3623 \series bold
3624 Ćwiczenie
3625 \series default
3626 : Wstaw spis treści w pliku 
3627 \family typewriter
3628 example_raw.lyx
3629 \end_layout
3630
3631 \begin_layout Chapter
3632 Formuły matematyczne
3633 \end_layout
3634
3635 \begin_layout Standard
3636 LaTeX jest używany przez wielu naukowców z powodu jego świetnie wyglądających
3637  równań, powstających bez potrzeby używania znaków kontrolnych i edytorów
3638  równań spotykanych w innych procesorach tekstu.
3639  Wielu z nich zżyma się jednak na styl pracy z LaTeX-em, bardziej przypominający
3640  programowanie niż pisanie tekstu.
3641  Na szczęście LyX obsługuje równania w trybie wizualnym.
3642  Przyzwyczajeni do pisania w LaTeX-u zauważą, że wszystkie normalne polecenia
3643  LaTeX-a działają jak zwykle, poza tym, że ich efekt pokazuje się na bieżąco.
3644  Z drugiej strony użytkownicy nigdy nie korzystający z LaTeX-a mogą użyć
3645  paska narzędzi formuł matematycznych, który umożliwia tworzenie profesjonalnie
3646  wyglądających równań w sposób łatwy i szybki
3647 \begin_inset Foot
3648 status collapsed
3649
3650 \begin_layout Plain Layout
3651 LyX nie potrafi, niestety, sprawdzić 
3652 \emph on
3653 poprawności
3654 \emph default
3655  
3656 \emph toggle
3657 tych równań.
3658 \end_layout
3659
3660 \end_inset
3661
3662 .
3663 \end_layout
3664
3665 \begin_layout Section
3666 Tryb formuł matematycznych
3667 \end_layout
3668
3669 \begin_layout Standard
3670 W dowolnym miejscu swojego dokumentu napisz: 
3671 \end_layout
3672
3673 \begin_layout LyX-Code
3674 Lubię równanie Einsteina, E=mc^2, bo  jest takie proste
3675 \end_layout
3676
3677 \begin_layout Standard
3678 Takie równanie nie wygląda za ładnie, nawet na podglądzie.
3679  Brak w nim spacji między literami a znakiem równości i prawdziwego indeksu
3680  górnego dla 
3681 \begin_inset Quotes pld
3682 \end_inset
3683
3684 2
3685 \begin_inset Quotes prd
3686 \end_inset
3687
3688 .
3689  Taki nieciekawy skład jest skutkiem tego, że LyX nie został poinformowany
3690  o pisaniu równania i złożył je jak zwykły tekst.
3691 \end_layout
3692
3693 \begin_layout Standard
3694 Tekst matematyczny powinno pisać się w trybie formuł matematycznych.
3695  Aby wejść w tryb formuł wystarczy nacisnąć przycisk na pasku narzędzi oznaczony
3696  niebieskim symbolem 
3697 \begin_inset Formula $\frac{a+b}{c}$
3698 \end_inset
3699
3700  .
3701  LyX wstawi w tekst mały niebieski prostokąt okolony czerwoną ramką.
3702  Niebieski prostokąt to punkt wstawiania, gdzie pojawią się elementy formuły,
3703  zaś czerwona ramka sygnalizuje tryb formuł.
3704  LyX umieścił już kursor w niebieskim prostokącie, więc wystarczy wpisać
3705  ponownie E=mc^2.
3706  Wyrażenie napisane jest na niebiesko, a niebieski prostokąt znika kiedy
3707  punkt wstawiania nie jest pusty.
3708  Teraz naciśnij Esc celem opuszczenia trybu matematycznego (zauważ, że powtórne
3709  przyciśnięcie przycisku Tryb
3710 \begin_inset space ~
3711 \end_inset
3712
3713 formuł 
3714 \emph on
3715 nie opuszcza
3716 \emph default
3717  
3718 \emph toggle
3719 trybu formuł).
3720  Znika czerwona ramka, kursor znajduje się na prawo od wyrażenia, ewentualne
3721  dalsze pisanie będzie w trybie zwykłego tekstu.
3722 \end_layout
3723
3724 \begin_layout Standard
3725 Obejrzyj podgląd i zauważ ładnie złożone równanie, zawierające spacje między
3726  literami i znakiem równaości, a także 
3727 \begin_inset Quotes pld
3728 \end_inset
3729
3730 2
3731 \begin_inset Quotes prd
3732 \end_inset
3733
3734  jako indeks górny.
3735  Litery w trybie formuł traktowane są jak zmienne i pisane są kursywą.
3736  Liczby traktowane są jak liczby.
3737 \end_layout
3738
3739 \begin_layout Standard
3740 Edycja formuł to kolejny przykład podejścia WYSIWYM.
3741  W LaTeX-u wyrażenie matematyczne tworzy się pisząc tekst i używając poleceń
3742  typu 
3743 \backslash
3744 sqrt; może to być uciążliwe, z braku możliwości zobaczenia wyrażenia zanim
3745  uruchomi się program LaTeX-a, co powoduje stratę czasu na poprawkę ewentualnych
3746  błędów jak zgubione nawiasy itd.
3747  Z drugiej strony LyX nie próbuje przedstawiać wyglądu równania dokładnie
3748  tak jak na wydruku, ale prezentuje bardzo dobre przybliżenie końcowego
3749  efektu.
3750  W następnej kolejności LaTeX zajmuje się profesjonalnym składem, po którym
3751  w 99% nie trzeba ręcznie poprawiać rozmiarów czcionki czy odstępów.
3752  W ten sposób (przepraszamy za powtarzanie się), użytkownik może skupić
3753  się na zawartości wyrażeń matematycznych, a nie na ich formacie.
3754 \end_layout
3755
3756 \begin_layout Section
3757 Praca z równaniem
3758 \end_layout
3759
3760 \begin_layout Standard
3761 Zmień teraz 
3762 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3763 \end_inset
3764
3765  na 
3766 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
3767 \end_inset
3768
3769 .
3770  Użyj klawiszy strzałek aby przemieścić kursor do wnętrza wyrażenia.
3771  Zauważ, że kiedy kursor znajdzie się w środku, pojawi się czerwona ramka
3772  informując o przejściu w tryb formuł.
3773  Za pomocą strzałki w lewo i w prawo przesuń kursor za znak równości i napisz
3774  
3775 \begin_inset Quotes pld
3776 \end_inset
3777
3778 1+
3779 \begin_inset Quotes prd
3780 \end_inset
3781
3782 .
3783  Jak poprzednio można użyć klawiszy strzałek lub 
3784 \family sans
3785 Esc
3786 \family default
3787  celem opuszczenia trybu formuł, co spowoduje zniknięcie czerwonej ramki.
3788  W opinii wielu użytkowników wejście w tryb formuł kursorem jest bardzo
3789  wygodne, ale zawsze można kliknąć w którymś miejscu wyrażenia, żeby przenieść
3790  tam kursor i przejść tym samym do trybu formuł.
3791 \end_layout
3792
3793 \begin_layout Standard
3794 W odróżnieniu od specjalnych klawiszy opisanych poniżej, pisanie w trybie
3795  formuł nie różni się od pisania zwykłego tekstu.
3796  
3797 \family sans
3798 Delete
3799 \family default
3800  i 
3801 \family sans
3802 Backspace
3803 \family default
3804  kasują znaki, zaznaczać tekst można za pomocą klawiszy lub myszy, działa
3805  
3806 \family sans
3807 Edycja->Cofnij
3808 \family default
3809 , wycinanie oraz wklejanie.
3810  Z jednym trzeba ostrożnie: po wyjściu z trybu formuł nieopatrzne 
3811 \family sans
3812 Backspace/Delete
3813 \family default
3814  potrafi za jednym zamachem skasować całe wyrażenie.
3815  Na szczęście 
3816 \family sans
3817 Cofnij
3818 \family default
3819  naprawi błąd.
3820 \end_layout
3821
3822 \begin_layout Standard
3823 Jak zmienić 
3824 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3825 \end_inset
3826
3827  na 
3828 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}+1$
3829 \end_inset
3830
3831 ? Jak poprzednio, można od razu kliknąć myszą we właściwe miejsce.
3832  Można także użyć klawiszy strzałek.
3833  Jeśli kursor znajduje się zaraz za 
3834 \begin_inset Quotes pld
3835 \end_inset
3836
3837 c
3838 \begin_inset Quotes prd
3839 \end_inset
3840
3841 , ale przed 
3842 \begin_inset Quotes pld
3843 \end_inset
3844
3845 2
3846 \begin_inset Quotes prd
3847 \end_inset
3848
3849 , naciśnięcie strzałki w górę przesunie kursor na poziom indeksu górnego,
3850  tuż przed 
3851 \begin_inset Quotes pld
3852 \end_inset
3853
3854 2
3855 \begin_inset Quotes prd
3856 \end_inset
3857
3858 .
3859  Dodaj 
3860 \begin_inset Quotes pld
3861 \end_inset
3862
3863 .5
3864 \begin_inset Quotes prd
3865 \end_inset
3866
3867 .
3868  Naciśnięcie strzałki w dół przesunie kursor z powrotem na zwykły poziom.
3869  Naciśnięcie tej strzałki w dowolnym miejscu indeksu górnego przenosi kursor
3870  w miejsce zaraz 
3871 \emph on
3872 za
3873 \emph default
3874  
3875 \emph toggle
3876 tym indeksem (tak że od razu możesz dopisać 
3877 \begin_inset Quotes pld
3878 \end_inset
3879
3880 +1
3881 \begin_inset Quotes prd
3882 \end_inset
3883
3884 ).
3885 \end_layout
3886
3887 \begin_layout Standard
3888 Do poruszania się po wyrażeniu można także użyć spacji.
3889  Jeżeli kursor znajduje się w strukturze matematycznej (indeksie dolnym,
3890  górnym, ułamku, pierwiastku, ograniczniku czy macierzy, które zostaną opisane
3891  w następnych podrozdziałach), naciśnięcie spacji przesunie kursor za tę
3892  strukturę, ale nie wyłączy trybu formuł.
3893  Tak więc jeśli kursor znajduje się gdziekolwiek w indeksie górnym, naciśnięcie
3894  spacji przeniesie go na zwykły poziom tuż za indeksem.
3895  Oznacza to, że możesz napisać 
3896 \begin_inset Formula $E=mc^{1+x}-2$
3897 \end_inset
3898
3899  bez używania myszy czy klawiszy strzałek.
3900  Uważaj, żeby nie nacisnąć spacji między 
3901 \begin_inset Quotes pld
3902 \end_inset
3903
3904 1
3905 \begin_inset Quotes prd
3906 \end_inset
3907
3908  a 
3909 \begin_inset Quotes pld
3910 \end_inset
3911
3912 +
3913 \begin_inset Quotes prd
3914 \end_inset
3915
3916 , inaczej opuścisz indeks górny.
3917  W miejscach, gdzie spacja nie ma sensu (np.
3918  między 
3919 \begin_inset Quotes pld
3920 \end_inset
3921
3922 m
3923 \begin_inset Quotes prd
3924 \end_inset
3925
3926  i 
3927 \begin_inset Quotes pld
3928 \end_inset
3929
3930 c
3931 \begin_inset Quotes prd
3932 \end_inset
3933
3934 ), naciśnięcie spacji jest ignorowane
3935 \begin_inset Foot
3936 status collapsed
3937
3938 \begin_layout Plain Layout
3939 Spacja i tabulator nie służą do wstawiania dodatkowego wolnego miejsca między
3940  częściami równania.
3941  Odstępy są zagadnieniem składu drukarskiego, co oznacza, że użytkownik
3942  powinien pozostawić je LyX-owi (LaTeX-owi) (zobacz podrozdz.
3943  
3944 \begin_inset CommandInset ref
3945 LatexCommand ref
3946 reference "sec:whitespace"
3947
3948 \end_inset
3949
3950 ) Jeśli nie satysfakcjonuje Cię efekt składu LyX-a, istnieją sposoby zmiany
3951  odstępów, o czym więcej pisze Podręcznik użytkownika --- ale odłóż poprawki
3952  dopóki nie ukończysz pisania treści dokumentu.
3953 \end_layout
3954
3955 \end_inset
3956
3957 .
3958 \end_layout
3959
3960 \begin_layout Standard
3961 Zauważ, że opuszczenie trybu formuł klawiszem 
3962 \family sans
3963 Esc
3964 \family default
3965  powoduje brak spacji za wyrażeniem.
3966  Nie jest to problem, jeżeli piszesz potem kropkę lub przecinek, ale jeśli
3967  chcesz napisać jakieś słowo, musisz dodatkowo nacisnąć spację.
3968  Istnieje skrót, działający na samym końcu obszaru w trybie formuł.
3969  Naciśnięcie spacji wychodzi z tego trybu i wstawia spację za formułą.
3970  W ten sposób można szybciej napisać 
3971 \begin_inset Quotes pld
3972 \end_inset
3973
3974
3975 \begin_inset Formula $f=ma$
3976 \end_inset
3977
3978  to moje ulubione równanie
3979 \begin_inset Quotes prd
3980 \end_inset
3981
3982  zamiast 
3983 \begin_inset Quotes pld
3984 \end_inset
3985
3986
3987 \begin_inset Formula $f=ma$
3988 \end_inset
3989
3990 to moje ulubione równanie
3991 \begin_inset Quotes prd
3992 \end_inset
3993
3994 .
3995 \end_layout
3996
3997 \begin_layout Section
3998 Potęgi i indeksy
3999 \end_layout
4000
4001 \begin_layout Standard
4002 Wykładnik może być wprowadzony z paska narzędzi, ale prościej jest użyć
4003  znak 
4004 \begin_inset Quotes pld
4005 \end_inset
4006
4007 ^
4008 \begin_inset Quotes prd
4009 \end_inset
4010
4011 .
4012  LyX ustawia wówczas punkt wstawiania (niebieski prostokąt) w indeks górny,
4013  dzięki czemu cokolwiek napiszesz będzie wyżej i mniejszą czcionką.
4014  Cały dalszy pisany tekst do naciśnięcia spacji (lub Esc celem opuszczenia
4015  trybu formuł) będzie indeksem górnym.
4016 \end_layout
4017
4018 \begin_layout Standard
4019 Pisanie indeksów dolnych jest równie proste --- zaczyna się naciśnięciem
4020  klawisza podkreślenia, 
4021 \begin_inset Quotes pld
4022 \end_inset
4023
4024 _
4025 \begin_inset Quotes prd
4026 \end_inset
4027
4028 .
4029  Można podnosić i opuszczać oba indeksy, np.:
4030 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
4031 \end_inset
4032
4033 .
4034  
4035 \end_layout
4036
4037 \begin_layout Standard
4038
4039 \series bold
4040 Ćwiczenie
4041 \series default
4042 : Przerób equation 1 z 
4043 \family typewriter
4044 example_raw.lyx
4045 \family default
4046  w trybie formuł.
4047 \end_layout
4048
4049 \begin_layout Section
4050 Pasek narzędzi formuł matematycznych
4051 \begin_inset Foot
4052 status collapsed
4053
4054 \begin_layout Plain Layout
4055 W klyx-ie jest to pasek, w lyx-ie panel
4056 \end_layout
4057
4058 \end_inset
4059
4060
4061 \end_layout
4062
4063 \begin_layout Standard
4064 Pasek narzędzi do wygodny sposób na wprowadzanie symboli i wykonywanie skompliko
4065 wanej edycji formuł.
4066  Wiele z jego funkcji może być przywołanych z klawiatury.
4067  Na razie jednak skupimy się na posługiwaniu się paskiem narzędzi, aby zapoznać
4068  się z jego zawartością; skrótów klawiaturowych można się nauczyć z innych
4069  podręczników.
4070  Otwórz zatem pasek narzędzi i pozostaw go otwartym na czas lektury tego
4071  podrozdziału.
4072 \end_layout
4073
4074 \begin_layout Subsection
4075 Litery greckie i symbole
4076 \end_layout
4077
4078 \begin_layout Standard
4079 Naciśnięcie przycisku oznaczonego napisem 
4080 \begin_inset Quotes eld
4081 \end_inset
4082
4083
4084 \begin_inset Formula $\Gamma\rho\epsilon\epsilon\kappa$
4085 \end_inset
4086
4087
4088 \begin_inset Quotes erd
4089 \end_inset
4090
4091  otwiera menu z greckimi literami.
4092  Wybór którejś powoduje wstawienie jej do tekstu.
4093  Zauważ, że istnieje kilka wariantów epsilon, pi, fi, teta, i sigma.
4094  Wybór elementu z paska narzędzi formuł zawsze powoduje przejście w tryb
4095  formuł
4096 \end_layout
4097
4098 \begin_layout Standard
4099 Cztery pozostałe przyciski u końca paska oferują szeroką gamę symboli matematycz
4100 nych: strzałek, relacji, operatorów, sum i całek.
4101  Ostatni przycisk przeznaczono na 
4102 \begin_inset Quotes pld
4103 \end_inset
4104
4105 różne
4106 \begin_inset Quotes prd
4107 \end_inset
4108
4109 .
4110  
4111 \begin_inset Quotes eld
4112 \end_inset
4113
4114 Nothing you can do that can't be done\SpecialChar \ldots{}
4115  All you need is 
4116 \begin_inset Formula $\heartsuit$
4117 \end_inset
4118
4119 .
4120 \begin_inset Quotes erd
4121 \end_inset
4122
4123  
4124 \end_layout
4125
4126 \begin_layout Subsection
4127 Pierwiastki, wektory i nawiasy
4128 \end_layout
4129
4130 \begin_layout Standard
4131 Aby utworzyć pierwiastek wystarczy nacisnąć przycisk oznaczony pierwiastkiem.
4132  Pierwiastek pojawi się w tekście, a pod nim kursor w punkcie wstawiania.
4133  Możesz wpisywać zmienne, liczby, inne pierwiastki, ułamki itp.
4134  LyX automatycznie dostosuje rozmiar pierwiastka do tego, co w środku.
4135 \end_layout
4136
4137 \begin_layout Standard
4138 Nadpisywanie znaków (
4139 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
4140 \end_inset
4141
4142 ) lub ich grup (
4143 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
4144 \end_inset
4145
4146 ) odbywa się w ten sam sposób.
4147  Naciśnij przycisk 
4148 \family sans
4149 Daszki, tyldy, wektory
4150 \family default
4151 , oznaczony niebieskim prostokątem przykrytym czarną tyldą
4152 \begin_inset space ~
4153 \end_inset
4154
4155 (~).
4156  Kliknij na symbolu, żeby wstawić go w tekst wraz punktem wstawiania nad
4157  lub pod symbolem.
4158  Następnie napisz, co chcesz, w punkcie wstawiania i opuść tryb formuł naciśnięc
4159 iem spacji.
4160 \end_layout
4161
4162 \begin_layout Standard
4163 Ograniczniki takie jak nawiasy okrągłe, kwadratowe i klamrowe działają podobnie,
4164  ale są trochę bardziej skomplikowane.
4165  Naciśnij przycisk 
4166 \family sans
4167 Ogranicznik
4168 \family default
4169 , oznaczony niebieskim prostokątem w czarnych nawiasach kwadratowych.
4170  Otwiera on okno ograniczników.
4171  Kliknij na lewym ograniczniku używając 
4172 \emph on
4173 lewego klawisza
4174 \emph default
4175  
4176 \emph toggle
4177 myszy, następnie na prawym używając
4178 \emph default
4179  
4180 \emph on
4181 prawego klawisza
4182 \emph toggle
4183 .
4184  (względnie użyj przycisków wyboru opcji oznaczonych 
4185 \begin_inset Quotes pld
4186 \end_inset
4187
4188 Lewy
4189 \begin_inset Quotes prd
4190 \end_inset
4191
4192  i 
4193 \begin_inset Quotes pld
4194 \end_inset
4195
4196 Prawy,
4197 \begin_inset Quotes prd
4198 \end_inset
4199
4200  poczym kliknij na odpowiednim ograniczniku
4201 \emph default
4202  
4203 \emph on
4204 lewym
4205 \emph default
4206  
4207 \emph toggle
4208 klawiszem myszy.) Wybrane ograniczniki pokazane są w ramce u szczytu okna.
4209  Domyślnie jest to para nawiasów okrągłych, ale w opisany powyżej sposób
4210  można je zmienić na kwadratowe, parę kwadratowy -- okrągły a nawet wybrać
4211  nawias 
4212 \begin_inset Quotes pld
4213 \end_inset
4214
4215 pusty
4216 \begin_inset Quotes prd
4217 \end_inset
4218
4219  celem wygenerowania wzoru
4220 \emph default
4221  
4222 \begin_inset Quotes pld
4223 \end_inset
4224
4225
4226 \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
4227 \end_inset
4228
4229
4230 \begin_inset Quotes erd
4231 \end_inset
4232
4233  (pusty ogranicznik wyświetlany jest jako linia przerywana w LyX-ie, ale
4234  nie pojawia się na wydruku).
4235 \end_layout
4236
4237 \begin_layout Standard
4238 Po wyborze ograniczników kliknij 
4239 \family sans
4240 OK
4241 \family default
4242  aby wstawić je w wyrażenie (albo naciśnij 
4243 \family sans
4244 Zastosuj
4245 \family default
4246 , jeśli chcesz pozostawić okno otwarte).
4247  Leniuchy mogą pisać nawiasy wprost z klawiatury zamiast wybierać je z paska
4248  narzędzi, ale tak wstawiane nawiasy będą wielkości normalnego tekstu, co
4249  wygląda źle, kiedy otaczają duży ułamek albo macierz.
4250  Pośrednictwo paska narzędzi gwarantuje, że rozmiar ograniczników dostosowuje
4251  się wyrażeń pomiędzy nimi.
4252 \end_layout
4253
4254 \begin_layout Standard
4255 Istnieje możliwość obudowania istniejącego tekstu pierwiastkiem, wektorem
4256  lub ogranicznikami.
4257  W tym celu należy zaznaczyć potrzebny fragment formuły i użyć paska narzędzi
4258  do wyboru odpowiedniego symbolu.
4259  Zastosuj ten sposób do zmiany formy zapisu drugiego prawa Newton'a ze skalarnej
4260  na wektorową (
4261 \begin_inset Formula $f=ma$
4262 \end_inset
4263
4264  na 
4265 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
4266 \end_inset
4267
4268 ).
4269  Poznana właśnie metoda posłuży również do wstawiania między nawiasy macierzy.
4270 \end_layout
4271
4272 \begin_layout Subsection
4273 Ułamki
4274 \end_layout
4275
4276 \begin_layout Standard
4277 Aby w trybie formuł wstawić ułamek, wystarczy nacisnąć przycisk oznaczony
4278  niebieskimi kwadratami oddzielonymi czarną kreską ułamkową.
4279  LyX umieszcza w ułamku dwa punkty wstawiania.
4280  Jak można się domyślać, po ułamku można poruszać się klawiszami strzałek
4281  lub myszą.
4282  Kliknij na górnym prostokącie i naciśnij 
4283 \begin_inset Quotes pld
4284 \end_inset
4285
4286 1
4287 \begin_inset Quotes prd
4288 \end_inset
4289
4290 .
4291  Następnie naciśnij strzałkę w dół i wpisz 
4292 \begin_inset Quotes pld
4293 \end_inset
4294
4295 2
4296 \begin_inset Quotes prd
4297 \end_inset
4298
4299 .
4300  Stworzyłeś ułamek ! Oczywiście w każdy z prostokątów można wpisać wszystko:
4301  zmienne z wykładnikami, pierwiastki czy inne ułamki.
4302 \end_layout
4303
4304 \begin_layout Standard
4305
4306 \series bold
4307 Ćwiczenie
4308 \series default
4309 : Napisz 2 równanie z 
4310 \family typewriter
4311 example_raw.lyx
4312 \family default
4313  w trybie formuł.
4314 \end_layout
4315
4316 \begin_layout Subsection
4317 Tryb TeX-a: granice, log, sin i inne
4318 \end_layout
4319
4320 \begin_layout Standard
4321 Ponieważ litery w trybie formuł interpretowane są jako zmienne, jeżeli napiszesz
4322  
4323 \begin_inset Quotes pld
4324 \end_inset
4325
4326 sin
4327 \begin_inset Quotes prd
4328 \end_inset
4329
4330 , LyX zrozumie to jako iloczyn zmiennych 
4331 \begin_inset Formula $s$
4332 \end_inset
4333
4334
4335 \begin_inset Formula $i$
4336 \end_inset
4337
4338  i 
4339 \begin_inset Formula $n$
4340 \end_inset
4341
4342 .
4343  Te trzy litery zostaną napisane kursywą, podczas gdy tak naprawdę powinny
4344  być symbolem 
4345 \begin_inset Quotes pld
4346 \end_inset
4347
4348 sin
4349 \begin_inset Quotes prd
4350 \end_inset
4351
4352  złożonym czcionką Roman.
4353  W dodatku LyX nie wstawi spacji między słowo 
4354 \begin_inset Quotes pld
4355 \end_inset
4356
4357 sin
4358 \begin_inset Quotes prd
4359 \end_inset
4360
4361  i 
4362 \begin_inset Quotes pld
4363 \end_inset
4364
4365 x
4366 \begin_inset Quotes prd
4367 \end_inset
4368
4369  (naciśnięcie spacji po prostu opuści tryb formuł).
4370  W jaki sposób zatem uzyskać 
4371 \begin_inset Quotes eld
4372 \end_inset
4373
4374
4375 \begin_inset Formula $\sin x$
4376 \end_inset
4377
4378
4379 \begin_inset Quotes erd
4380 \end_inset
4381
4382  zamiast 
4383 \begin_inset Quotes eld
4384 \end_inset
4385
4386
4387 \begin_inset Formula $sinx$
4388 \end_inset
4389
4390
4391 \begin_inset Quotes erd
4392 \end_inset
4393
4394
4395 \end_layout
4396
4397 \begin_layout Standard
4398 Wybierz 
4399 \begin_inset Quotes pld
4400 \end_inset
4401
4402 sin
4403 \begin_inset Quotes prd
4404 \end_inset
4405
4406  z rozwijalnej listy 
4407 \begin_inset Quotes pld
4408 \end_inset
4409
4410 Funkcje
4411 \begin_inset Quotes prd
4412 \end_inset
4413
4414  na pasku narzędzi formuł.
4415  Wstawione słowo 
4416 \begin_inset Quotes pld
4417 \end_inset
4418
4419 sin
4420 \begin_inset Quotes prd
4421 \end_inset
4422
4423  napisane jest na czerwono, czcionką Roman, w trybie znanym skądinąd jako
4424  tryb TeX-a.
4425  Całe słowo traktowane jest jak symbol, tak więc użycie Backspace spowoduje
4426  skasowanie całego słowa.
4427  Teraz napisz 
4428 \begin_inset Quotes pld
4429 \end_inset
4430
4431 x
4432 \begin_inset Quotes prd
4433 \end_inset
4434
4435 , które wyświetlone będzie niebieską kursywą, jak tego można się spodziewać
4436  po trybie formuł.
4437  Sprawdź, że na podglądzie wyrażenie zostało poprawnie złożone.
4438 \end_layout
4439
4440 \begin_layout Standard
4441 Inne polecenia wymagające wstawiania w trybie TeX-a z użyciem listy funkcji
4442  to funkcje trygonometryczne i ich odwrotności, funkcje hiperboliczne, logarytmy
4443 , granice i kilka innych.
4444  Funkcje te mogą być wzbogacane o indeksy górne i dolne, konieczne w wyrażeniach
4445  typu 
4446 \begin_inset Quotes pld
4447 \end_inset
4448
4449
4450 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
4451 \end_inset
4452
4453
4454 \begin_inset Quotes erd
4455 \end_inset
4456
4457  lub 
4458 \begin_inset Quotes pld
4459 \end_inset
4460
4461
4462 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
4463 \end_inset
4464
4465
4466 \begin_inset Quotes erd
4467 \end_inset
4468
4469 .
4470 \end_layout
4471
4472 \begin_layout Standard
4473
4474 \series bold
4475 Ćwiczenie
4476 \series default
4477 : Przepisz equation 3 z 
4478 \family typewriter
4479 example_raw.lyx
4480 \family default
4481  w trybie formuł.
4482 \end_layout
4483
4484 \begin_layout Subsection
4485 Macierze
4486 \end_layout
4487
4488 \begin_layout Standard
4489 \begin_inset CommandInset label
4490 LatexCommand label
4491 name "sec:matrices"
4492
4493 \end_inset
4494
4495
4496 \end_layout
4497
4498 \begin_layout Standard
4499 Naciśnij przycisk 
4500 \family sans
4501 Macierz
4502 \family default
4503  na pasku narzędzi.
4504  Okno 
4505 \family sans
4506 Macierz
4507 \family default
4508  ma dwa suwaki pozwalające wybrać ilość wierszy i kolumn macierzy.
4509  Wybierz 2 wiersze i 3 kolumny, poczym naciśnij 
4510 \family sans
4511 Zastosuj
4512 \family default
4513  lub 
4514 \family sans
4515 OK
4516 \family default
4517 .
4518  LyX wstawi 6 punktów wstawiania w macierzy 
4519 \begin_inset Formula $2\times3$
4520 \end_inset
4521
4522 .
4523  Jak zwykle można wstawiać dowolne wyrażenia matematyczne (pierwiastek,
4524  inną macierz itd.).
4525  Można również pozostawić niektóre komórki macierzy puste.
4526 \end_layout
4527
4528 \begin_layout Standard
4529 Do poruszania się po macierzy w poziomie służy klawisz 
4530 \family sans
4531 Tab
4532 \family default
4533 .
4534  Dodatkowo można użyć klawiszy strzałek.
4535  Strzałka w prawo użyta na prawym brzegu jednej komórki przenosi kursor
4536  do komórki obok, strzałka w dół do kolejnego wiersza itd.
4537 \end_layout
4538
4539 \begin_layout Standard
4540 Zobacz w 
4541 \emph on
4542 Podręczniku użytkownika
4543 \emph default
4544  
4545 \emph toggle
4546 jak zmienić poziome wyrównywanie wyrażeń w każdej kolumnie i jak zmienić
4547  pionowe położenie całej macierzy.
4548  Jeżeli zachodzi potrzeba utworzenia tabeli wypełnionej tekstem, należy
4549  raczej użyć doskonale obsługiwanych prze LyX-a tabel, niż próbować pisać
4550  tekst w macierzy.
4551 \end_layout
4552
4553 \begin_layout Subsection
4554 Tryb równań
4555 \begin_inset Foot
4556 status collapsed
4557
4558 \begin_layout Plain Layout
4559 Ten podrozdział dotyczy opcji nieobecnej w menu klyx 0.9.6, gdzie występuje
4560  ona na pasku narzędzi.
4561  (przyp.
4562  tłum.)
4563 \end_layout
4564
4565 \end_inset
4566
4567
4568 \end_layout
4569
4570 \begin_layout Standard
4571 Wszystkie wyrażenia poznane dotychczas znajdowały się w jednej linijce z
4572  tekstem.
4573  Wystarcza to w przypadku krótkich, prostych wyrażeń, ale większe powinny
4574  odróżniać się od tekstu.
4575  Do pisania takich wyrażeń służy tryb równań.
4576  Dodatkowo, tylko wyrażenia w tym trybie mogą być numerowane i etykietowane
4577  (patrz: 
4578 \emph on
4579 Podręcznik użytkownika
4580 \emph toggle
4581 ), a ponadto równania wielolinijkowe (patrz podrozdz.
4582 \emph default
4583
4584 \begin_inset CommandInset ref
4585 LatexCommand ref
4586 reference "sec:multiline"
4587
4588 \end_inset
4589
4590
4591 \emph toggle
4592 )muszą być pisane w tym trybie.
4593 \end_layout
4594
4595 \begin_layout Standard
4596 Naciśnij przycisk 
4597 \family sans
4598 Równanie
4599 \family default
4600  na pasku narzędzi, oznaczony czarnymi linijkami tekstu nad i pod niebieskim
4601  prostokątem.
4602  LyX umieści w tekście punkt wstawiania, który pojawi się na środku nowej
4603  linijki.
4604  Następnie obejrzyj podgląd.
4605  Przycisk 
4606 \family sans
4607 Równanie
4608 \family default
4609  jest w istocie przełącznikiem.
4610  Posłuż się nim w stosunku do kilku już utworzonych formuł matematycznych,
4611  przełączając je w tryb równań i z powrotem.
4612 \end_layout
4613
4614 \begin_layout Standard
4615 Tryb równań różni się w paru punktach od zwykłego trybu formuł matematycznych:
4616 \end_layout
4617
4618 \begin_layout Itemize
4619 Domyślny rozmiar niektórych symboli jak 
4620 \begin_inset Formula $\sum$
4621 \end_inset
4622
4623  i 
4624 \begin_inset Formula $\int$
4625 \end_inset
4626
4627  jest nieco mniejszy
4628 \end_layout
4629
4630 \begin_layout Itemize
4631 Indeksy granic i sum (ale nie całek) są pisane raczej poniżej niż obok symboli
4632 \end_layout
4633
4634 \begin_layout Itemize
4635 Tekst jest wyrównywany do środka
4636 \end_layout
4637
4638 \begin_layout Standard
4639 Poza tymi różnicami wyrażenia zwykłe i te w trybie równań są do siebie bardzo
4640  podobne.
4641 \end_layout
4642
4643 \begin_layout Standard
4644 Końcowa uwaga co do składu wyrażeń w trybie równań: wyrażenie może być w
4645  nowym akapicie lub nie.
4646  Jeśli równanie ma być w środku zdania lub akapitu, nie naciskaj 
4647 \family sans
4648 Return
4649 \family default
4650 , w przeciwnym razie 
4651 \emph on
4652 za
4653 \emph default
4654  
4655 \emph toggle
4656 równaniem rozpocznie się nowy akapit, którego pierwsza linijka będzie wcięta
4657  - efekt którego zapewne chciałbyś uniknąć.
4658 \end_layout
4659
4660 \begin_layout Standard
4661
4662 \series bold
4663 Ćwiczenie
4664 \series default
4665 : Obejrzyj formuły z pliku 
4666 \family typewriter
4667 example_raw.lyx
4668 \family default
4669  w trybie równań i uchwyć różnice składu.
4670 \end_layout
4671
4672 \begin_layout Standard
4673
4674 \series bold
4675 Ćwiczenie
4676 \series default
4677 : Posługując się różnymi narzędziami poznanymi w tym podrozdziale, powinieneś
4678  umieć złożyć następujące równanie: 
4679 \begin_inset Formula \[
4680 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
4681 \log_{8}x & x>0\\
4682 0 & x=0\\
4683 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0\end{array}\right.\]
4684
4685 \end_inset
4686
4687
4688 \end_layout
4689
4690 \begin_layout Section
4691 Równania wielolinijkowe
4692 \end_layout
4693
4694 \begin_layout Standard
4695 \begin_inset CommandInset label
4696 LatexCommand label
4697 name "sec:multiline"
4698
4699 \end_inset
4700
4701  Spróbuj napisać następujące równania i obejrzyj podgląd.
4702  Zadanie wymaga dwukrotnego utworzenia oddzielnych formuł w trybie równań.
4703 \end_layout
4704
4705 \begin_layout Standard
4706 \begin_inset Formula \[
4707 x=y+y+y+y+y\]
4708
4709 \end_inset
4710
4711
4712 \end_layout
4713
4714 \begin_layout Standard
4715 \begin_inset Formula \[
4716 =5y\]
4717
4718 \end_inset
4719
4720
4721 \end_layout
4722
4723 \begin_layout Standard
4724 Wynik wygląda źle ! Jeżeli pisze się dwa lub więcej równań jedno za drugim,
4725  wyglądają o wiele lepiej kiedy ich znaki równości są wyrównane; widać to
4726  zwłaszcza gdy drugie równanie nie ma lewej strony.
4727  LyX pozwala pisać równania wielolinijkowe panując do pewnego stopnia nad
4728  wyrównywaniem.
4729 \end_layout
4730
4731 \begin_layout Standard
4732 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
4733 x & = & y+y+y+y+y\\
4734  & = & 5y\end{eqnarray*}
4735
4736 \end_inset
4737
4738
4739 \end_layout
4740
4741 \begin_layout Standard
4742 To wygląda 
4743 \emph on
4744 dużo
4745 \emph default
4746  
4747 \emph toggle
4748 lepiej! Znaki równości są wyrównane i jest mniejszy pionowy odstęp między
4749  równaniami.
4750 \end_layout
4751
4752 \begin_layout Standard
4753 Aby móc zacząć równanie wielolinijkowe, należy wejść w tryb równań i nacisnąć
4754  C-Return.
4755  Pojawią się dwie linijki, każda z trzema pustymi punktami wstawiania.
4756  Spróbuj samemu odtworzyć wyżej pokazane równanie.
4757  Podobnie jak w macierzach, do poruszania się po równaniu można użyć myszy,
4758  klawisza 
4759 \family sans
4760 Tab
4761 \family default
4762  lub klawiszy strzałek.
4763  Nie szkodzi jeśli w równaniu wielolinijkowym zostanie jeden lub więcej
4764  pustych punktów wstawiania.
4765  Może być to użyteczne, jak w poprzednim przykładzie, albo w przypadku podziału
4766  na mniejsze bardzo długich równań, jak np.: 
4767 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
4768 x & = & a+b+c+d\\
4769  &  & +e+f+g\end{eqnarray*}
4770
4771 \end_inset
4772
4773
4774 \end_layout
4775
4776 \begin_layout Standard
4777 LyX wyrównuje drugie (środkowe) pole w każdej linijce, tak więc zwykle tam
4778  będziesz umieszczać znak równości czy inny operator relacji; w gruncie
4779  rzeczy można go wstawić gdziekolwiek.
4780  Nie należy jednak używać równania wielolinijkowego do tworzenia macierzy;
4781  służy do tego osobny symbol macierzy (patrz podrozdz.
4782  
4783 \begin_inset CommandInset ref
4784 LatexCommand ref
4785 reference "sec:matrices"
4786
4787 \end_inset
4788
4789 ).
4790 \end_layout
4791
4792 \begin_layout Standard
4793 Jeżeli chcesz pisać jeszcze dłuższe równania, posłuż się 
4794 \family sans
4795 C-Return
4796 \family default
4797  do wstawienia nowej linijki z trzema pustymi punktami wstawiania.
4798  Jeśli w momencie naciskania 
4799 \family sans
4800 C-Return
4801 \family default
4802  kursor nie jest na końcu linijki, reszta linijki zostanie przeniesiona
4803  do nowoutworzonej.
4804  Jeśli naciśniesz 
4805 \family sans
4806 C-Return
4807 \family default
4808  po napisaniu równania jednolinijkowego, znajdzie się ono całe w pierwszym
4809  polu.
4810  Przesuń kursor przed pierwszy znak równości i naciśnij C-Tab aby przenieść
4811  resztę równania do następnego pola.
4812  Następnie przesuń kursor za znak równości i powtórnie naciśnij C-Tab aby
4813  przenieść prawą stronę równania na trzecie pole.
4814  Spróbuj przerobić równanie 
4815 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
4816 \end_inset
4817
4818  na
4819 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
4820 E & = & mc^{2}\\
4821  & = & mc\times c\end{eqnarray*}
4822
4823 \end_inset
4824
4825
4826 \end_layout
4827
4828 \begin_layout Standard
4829 Jeżeli wstawiłeś za dużo linijek, przesuń kursor na koniec bieżącej linijki
4830  i naciśnij 
4831 \family sans
4832 M-e
4833 \begin_inset space ~
4834 \end_inset
4835
4836 k
4837 \family default
4838  aby skasować następną nadmiarową linijkę.
4839  Usunie to koniec linijki i dołączy (wszystkie trzy punkty wstawiania) do
4840  bieżącej linijki.
4841  Jeżeli następna linijka jest pusta, spowoduje to jej skasowanie.
4842  Ostrzeżenie: naciśnięcie 
4843 \family sans
4844 M-e
4845 \begin_inset space ~
4846 \end_inset
4847
4848 k
4849 \family default
4850  kiedy kursor nie jest na końcu linijki może prowadzić do dziwnych efektów.
4851 \end_layout
4852
4853 \begin_layout Section
4854 Jeszcze więcej matematyki
4855 \end_layout
4856
4857 \begin_layout Standard
4858 Tryb formuł matematycznych posiada dużo więcej możliwości.
4859  Dotychczas pokazano podstawy, w 
4860 \emph on
4861 Podręczniku użytkownika
4862 \emph default
4863  znajdują się wskazówki co do:
4864 \end_layout
4865
4866 \begin_layout Itemize
4867 Etykietowania i numerowania wyrażeń.
4868 \end_layout
4869
4870 \begin_layout Itemize
4871 Zmiany czcionki, np.
4872  pisania tłustym drukiem w wyrażeniu.
4873  Tutaj wspomnimy tylko, że przyciśnięcie przycisku trybu formuł w trakcie
4874  pisania formuły zmienia czcionkę na Roman aż do naciśnięcia spacji.
4875 \end_layout
4876
4877 \begin_layout Itemize
4878 Poprawianie rozmiarów czcionki i odstępów wewnątrz wyrażenia.
4879  (Nie przejmuj się tym przed ostatecznym wydrukiem!)
4880 \end_layout
4881
4882 \begin_layout Itemize
4883 Pisania makr.
4884  Bardzo pomocne narzędzie.
4885  Dzięki definicji makra na początku dokumentu można go używać w całej zawartości.
4886  Zmiana definicji powoduje zmianę w całym dokumencie.
4887  Makro może nawet przyjmować argumenty.
4888 \end_layout
4889
4890 \begin_layout Itemize
4891 Mnóstwa innych rzeczy, które nie zmieściły się w niniejszym 
4892 \emph on
4893 Elementarzu
4894 \emph default
4895 .
4896 \end_layout
4897
4898 \begin_layout Chapter
4899 Różne
4900 \end_layout
4901
4902 \begin_layout Section
4903 Inne ważniejsze możliwości LyX-a
4904 \end_layout
4905
4906 \begin_layout Standard
4907 Nie opisano wszystkich poleceń LyX-a i nie było to zamiarem tego podręcznika.
4908  Jak zwykle, więcej informacji można znaleźć w 
4909 \emph on
4910 Podręczniku użytkownika
4911 \emph toggle
4912 .
4913  Dokładna funkcja każdego polecenia z menu jest opisana w
4914 \emph default
4915  
4916 \emph on
4917 Opisie poleceń
4918 \emph toggle
4919 .
4920  Poniżej wspomnimy o kilku ważniejszych możliwościach LyX-a
4921 \emph default
4922 \SpecialChar \ldots{}
4923
4924 \end_layout
4925
4926 \begin_layout Itemize
4927 LyX ma wizualną obsługę tabel.
4928  Polecenie 
4929 \family sans
4930 W
4931 \bar under
4932 s
4933 \bar default
4934 taw->Ta
4935 \bar under
4936 b
4937 \bar default
4938 elę
4939 \family default
4940  służy do umieszczenia w tekście tabeli.
4941  Kliknięcie 
4942 \emph on
4943 prawym klawiszem
4944 \emph default
4945  myszy na tabeli wywołuje okno pozwalające na jej wszechstronną edycję.
4946 \end_layout
4947
4948 \begin_layout Itemize
4949 LyX obsługuje grafikę postscriptową (lub w LaTeX-u) wstawianą do dokumentu.
4950  (Zgadłeś: 
4951 \family sans
4952 W
4953 \bar under
4954 s
4955 \bar default
4956 taw->
4957 \bar under
4958 R
4959 \bar default
4960 ysunek
4961 \family default
4962 .
4963  Następnie kliknij na rysunku, by wybrać plik z rysunkiem do wstawienia,
4964  możesz go potem rozciągnąć, obrócić itp.) Tabele i rysunki mogą mieć podpisy,
4965  a LyX automatycznie generuje ich spisy.
4966 \end_layout
4967
4968 \begin_layout Itemize
4969 Istnieje kontrola wersji dokumentów za pośrednictwem RCS (po więcej informacji
4970  wykonaj polecenie 
4971 \family typewriter
4972 man rcsintro
4973 \family default
4974 )
4975 \end_layout
4976
4977 \begin_layout Itemize
4978 LyX jest wysoce konfigurowalny.
4979  Wygląd programu i wydruku daje się zmieniać na różne sposoby.
4980  Informacja o tych sposobach jest dostępna dzięki poleceniu 
4981 \family sans
4982 \bar under
4983 P
4984 \bar default
4985 omoc->Przystosowywanie
4986 \family default
4987 .
4988 \end_layout
4989
4990 \begin_layout Itemize
4991 Program LyX jest tworzony przez zespół programistów z pięciu kontynentów.
4992  Z tego powodu LyX ma lepszą obsługę języków innych niż angielski (niderlandzkie
4993 go, niemieckiego, greckiego, czeskiego, tureckiego,\SpecialChar \ldots{}
4994 ) niż niejeden procesor
4995  tekstu.
4996  Co więcej, obsługa ta wciąż się poprawia.
4997 \end_layout
4998
4999 \begin_layout Itemize
5000 Pisownia dokumentu jest sprawdzana poleceniem Edycja->Sprawdzanie
5001 \begin_inset space ~
5002 \end_inset
5003
5004 pisowni
5005 \begin_inset Foot
5006 status collapsed
5007
5008 \begin_layout Plain Layout
5009 od kursora do końca dokumentu
5010 \end_layout
5011
5012 \end_inset
5013
5014 .
5015 \end_layout
5016
5017 \begin_layout Section
5018 LyX dla użytkowników LaTeX-a
5019 \end_layout
5020
5021 \begin_layout Standard
5022 Jeśli nie masz pojęcia o LaTeX-u, nie musisz czytać tego podrozdziału.
5023  Mógłbyś wszakże nauczyć się LaTeX-a i dopiero tutaj wrócić.
5024  Jednakże wielu użytkowników LyX-a zna już LaTeX-a.
5025  Zastanawiają się oni czy rzeczywiście LyX potrafi to samo co LaTeX.
5026  Odpowiadając w skrócie, LyX potrafi zrobić w ten czy inny sposób prawie
5027  wszystko to co LaTeX i zasadniczo upraszcza większość faz pisania dokumentu
5028  LaTeX-a.
5029  Obecnie może irytować konwersja starszych dokumentów LaTeX-a i parę innych
5030  zagadnień, ale następne wersje LyX-a rozwiążą i te problemy.
5031 \end_layout
5032
5033 \begin_layout Standard
5034 Ponieważ jest to tylko elementarz, poruszymy w nim wyłącznie rzeczy których
5035  nowi użytkownicy LyX-a najprawdopodobniej są ciekawi.
5036  Aby przesadnie nie rozdymać 
5037 \emph on
5038 Elementarza
5039 \emph default
5040  
5041 \emph toggle
5042 zostaną podane tylko podstawowe informacje.
5043
5044 \emph default
5045  
5046 \emph on
5047 Podręcznik Użytkownika
5048 \emph default
5049  
5050 \emph toggle
5051 jest obfitym źródłem wiadomości o różnicach między LyX-em i LaTeX-em, oraz
5052  stosowaniu LaTeX-owych trików w LyX-ie.
5053 \end_layout
5054
5055 \begin_layout Subsection
5056 Tryb TeX-a
5057 \end_layout
5058
5059 \begin_layout Standard
5060 Cokolwiek napisze się w trybie TeX-a jest przekazywane wprost do LaTeX-a
5061  i wyświetlane na ekranie czerwonym kolorem.
5062  W tryb TeX-a wchodzi się poleceniem 
5063 \family sans
5064 \bar under
5065 U
5066 \bar default
5067 kład->
5068 \bar under
5069 F
5070 \bar default
5071 ormat
5072 \begin_inset space ~
5073 \end_inset
5074
5075 TeX-a
5076 \family default
5077 , albo klikając na czerwonym przycisku-przełączniku TeX-a na pasku narzędzi.
5078 \end_layout
5079
5080 \begin_layout Standard
5081 W trybie formuł format TeX-a jest obsługiwany trochę inaczej.
5082  Do formatu TeX-a wchodzi się pisząc backslash.
5083  Nie jest on pokazywany, ale cokolwiek napisze się później wyświetlane jest
5084  na czerwono.
5085  Wyjście z tego formatu następuje po naciśnięciu spacji lub innego znaku
5086  niealfabetycznego, jak liczba, podkreślenie, caret czy nawiasy.
5087  Po wyjściu z trybu formatu TeX-a, jeżeli LyX zna wpisane polecenie, przekształc
5088 a je wizualnie.
5089  Tak więc jeśli w trybie formuł napiszesz 
5090 \family typewriter
5091
5092 \backslash
5093 gamma
5094 \family default
5095 , a potem spację, LyX zastąpi czerwone 
5096 \begin_inset Quotes pld
5097 \end_inset
5098
5099 gamma
5100 \begin_inset Quotes prd
5101 \end_inset
5102
5103  niebieskim 
5104 \begin_inset Quotes pld
5105 \end_inset
5106
5107
5108 \begin_inset Formula $\gamma$
5109 \end_inset
5110
5111
5112 \begin_inset Quotes prd
5113 \end_inset
5114
5115 .
5116  Tak się dzieje dla prawie wszystkich prostych makr matematycznych (jednakże
5117  zauważ, że funkcje jak 
5118 \family typewriter
5119
5120 \backslash
5121 sin
5122 \family default
5123  pozostaną na czerwono, bo ich forma nie różni się od zapisu).
5124  Taka procedura może być szybsza niż korzystanie z paska narzędzi, zwłaszcza
5125  dla doświadczonych użytkowników LaTeX-a.
5126 \end_layout
5127
5128 \begin_layout Standard
5129 Szczególnym traktowaniem w trybie formuł w TeX-u cieszy się nawias klamrowy,
5130  wstawiany na czerwono i w parach otwierający-zamykający.
5131  Kursor po wstawieniu nawiasów znajduje się w środku 
5132 \emph on
5133 poza
5134 \emph default
5135  
5136 \emph toggle
5137 formatem TeX-a, co pomaga przy wprowadzaniu poleceń nieznanych LyX-owi,
5138  które to polecenia wymagają argumentów.
5139 \end_layout
5140
5141 \begin_layout Standard
5142 LyX nie potrafi zrobić absolutnie wszystkiego co LaTeX (jeszcze?).
5143  Kilka wyszukanych funkcji nie jest wcale obsługiwanych, inne nie działają
5144  w trybie wizualnym.
5145  Format TeX-a pozwala użytkownikom korzystać z pełnej elastyczności LaTeX-a
5146  oraz wygody LyX-a, takich jak wizualny tryb formuł, tabele i edycja.
5147  LyX nigdy nie będzie mógł obsługiwać każdego pakietu LaTeX-owego.
5148  Jednak, pisząc 
5149 \family typewriter
5150
5151 \backslash
5152 usepackage{foo}
5153 \family default
5154 w preambule (zobacz podrozdz.: 
5155 \begin_inset CommandInset ref
5156 LatexCommand ref
5157 reference "sec:preamble"
5158
5159 \end_inset
5160
5161 ), możesz użyć dowolnego pakietu, choć bez wizualnej obsługi jego funkcji.
5162 \end_layout
5163
5164 \begin_layout Subsection
5165 Konwersja dokumentów LaTeX-a do LyX-a -- tex2lyx
5166 \end_layout
5167
5168 \begin_layout Standard
5169
5170 \lang english
5171 You can import a LaTeX file into LyX by using the 
5172 \family sans
5173 \bar under
5174 F
5175 \bar default
5176 ile\SpecialChar \menuseparator
5177
5178 \bar under
5179 I
5180 \bar default
5181 mport\SpecialChar \menuseparator
5182
5183 \bar under
5184 L
5185 \bar default
5186 aTeX
5187 \family default
5188  command in LyX.
5189  This will call 
5190 \family typewriter
5191 tex2lyx
5192 \family default
5193  which will create a file 
5194 \family typewriter
5195 foo.lyx
5196 \family default
5197  from the file 
5198 \family typewriter
5199 foo.tex
5200 \family default
5201  --- and then open that file.
5202  If the translation doesn't work, you can try calling 
5203 \family typewriter
5204 tex2lyx
5205 \family default
5206  from the command line, possibly using fancier options.
5207 \end_layout
5208
5209 \begin_layout Standard
5210
5211 \family typewriter
5212 \lang english
5213 tex2lyx
5214 \family default
5215  will translate most legal LaTeX, but not everything.
5216  It will leave things it doesn't understand in TeX mode, so after translating
5217  a file with 
5218 \family typewriter
5219 tex2lyx
5220 \family default
5221 , you can look for red text and hand-edit it to look right.
5222 \end_layout
5223
5224 \begin_layout Standard
5225
5226 \family typewriter
5227 \lang english
5228 tex2lyx
5229 \family default
5230  has its own manpage.
5231  Read it to find out about which LaTeX commands and environments aren't
5232  supported, bugs (and how to get around them), and how to use the various
5233  options.
5234 \end_layout
5235
5236 \begin_layout Subsection
5237 Konwersja dokumentów LyX-a do LaTeX-a
5238 \end_layout
5239
5240 \begin_layout Standard
5241 Może zaistnieć potrzeba konwersji dokumentu LyX-a na format LaTeX-a.
5242  Na przykład współpracownik lub współautor nie ma LyX-a aby móc przeczytać
5243  dokument.
5244  Wystarczy w tym celu wykonać polecenie 
5245 \family sans
5246 Plik->Eksport->jako
5247 \begin_inset space ~
5248 \end_inset
5249
5250 LaTeX.
5251
5252 \family default
5253  Utworzy to plik coś.tex z edytowanego coś.lyx.
5254  LyX zawsze tworzy tymczasowy plik LaTeX-a zanim uruchomi ten program, ale
5255  pliki te są trudne do czytania i zapisywane w tymczasowych katalogach.
5256 \end_layout
5257
5258 \begin_layout Subsection
5259 Preambuła LaTeX-a
5260 \end_layout
5261
5262 \begin_layout Subsubsection
5263 Klasa dokumentu
5264 \end_layout
5265
5266 \begin_layout Standard
5267 Okno wywoływanie poleceniem Układ->Dokument ustawia szereg opcji, które
5268  przekazywane są do polecenia 
5269 \family typewriter
5270
5271 \backslash
5272 documentclass
5273 \family default
5274  .
5275  W tym oknie można zmienić klasę dokumentu, domyślny rozmiar czcionki i
5276  papieru.
5277  Ewentualne dodatkowe opcje dla 
5278 \family typewriter
5279
5280 \backslash
5281 documentclass
5282 \family default
5283  należy wpisać w polu 
5284 \family sans
5285 Dodatkowe
5286 \begin_inset space ~
5287 \end_inset
5288
5289 opcje
5290 \family default
5291 .
5292 \end_layout
5293
5294 \begin_layout Subsubsection
5295 Inne wykorzystanie preambuły
5296 \end_layout
5297
5298 \begin_layout Standard
5299 \begin_inset CommandInset label
5300 LatexCommand label
5301 name "sec:preamble"
5302
5303 \end_inset
5304
5305  Jeśli chciałbyś wstawić specjalne polecenia do preambuły dokumentu LaTeX-a,
5306  możesz użyć ich również w dokumencie LyX-a.
5307  Wykonaj polecenie 
5308 \family sans
5309 Układ->Preambuła
5310 \begin_inset space ~
5311 \end_inset
5312
5313 LaTeX-a
5314 \family default
5315  i napisz je w otworzonym oknie.
5316  Cokolwiek tam wpiszesz, zostanie bezpośrednio przekazane LaTeX-owi (podobnie
5317  jak tekst pisany w trybie TeX-a).
5318 \end_layout
5319
5320 \begin_layout Subsection
5321 BibTeX
5322 \end_layout
5323
5324 \begin_layout Standard
5325 LyX obsługuje BibTeX w sposób dobry acz niekompletny.
5326  BibTeX pozwala budować bazy danych odwołań do literatury celem użycia w
5327  wielu dokumentach.
5328  Użyj 
5329 \family sans
5330 Wstaw->Spisy->Odsyłacz
5331 \begin_inset space ~
5332 \end_inset
5333
5334 BibTeX-a
5335 \family default
5336  celem włączenia pliku typu bib.
5337  Kliknięcie na powstałym w ten sposób prostokącie oznaczonym 
5338 \family sans
5339 Odnośniki wygenerowane przez BibTeX
5340 \family default
5341  otworzy okno BibTeX-a.
5342  W polu 
5343 \family sans
5344 Baza
5345 \begin_inset space ~
5346 \end_inset
5347
5348 danych
5349 \family default
5350  wpisz to co wpisałbyś nawiasach polecenia 
5351 \family typewriter
5352
5353 \backslash
5354 bibliography{}
5355 \begin_inset Foot
5356 status collapsed
5357
5358 \begin_layout Plain Layout
5359 Tak jak w LaTeX-u, bibliografie powinny być odseparowane przecinkami, nie
5360  spacjami/tabulatorami.
5361 \end_layout
5362
5363 \end_inset
5364
5365
5366 \family default
5367  .
5368  W polu 
5369 \family sans
5370 Styl
5371 \family default
5372  wpisz, to co wpisałbyś nawiasach polecenia 
5373 \family typewriter
5374
5375 \backslash
5376 bibliographystyle{}
5377 \family default
5378 .
5379 \end_layout
5380
5381 \begin_layout Standard
5382 Po wykonaniu powyższych czynności można używać cytatów z dowolnych bibliografii
5383  włączanych poleceniem 
5384 \family sans
5385 Wstaw->Odwołanie
5386 \begin_inset space ~
5387 \end_inset
5388
5389 do
5390 \begin_inset space ~
5391 \end_inset
5392
5393 literatury
5394 \family default
5395  (zobacz podrozdz.:
5396 \begin_inset CommandInset ref
5397 LatexCommand ref
5398 reference "sec:bibliographies"
5399
5400 \end_inset
5401
5402 ).
5403  LyX zajmie się użyciem BibTeX-a.
5404  Powód, dla którego, piszemy, że LyX ma 
5405 \begin_inset Quotes pld
5406 \end_inset
5407
5408 dobrą lecz niepełną obsługę bibliografii
5409 \begin_inset Quotes prd
5410 \end_inset
5411
5412  jest ten, że LyX nie potrafi samodzielnie tworzyć plików bib i nie podpowie
5413  listy wszystkich odwołań do literatury w oknie 
5414 \family sans
5415 Literatura
5416 \family default
5417 .
5418 \end_layout
5419
5420 \begin_layout Subsection
5421 Inne
5422 \end_layout
5423
5424 \begin_layout Standard
5425 Twardą spację wstawia się przez 
5426 \family sans
5427 C-space
5428 \family default
5429 .
5430  Na ekranie wygląda jak małe, różowe 
5431 \begin_inset Quotes pld
5432 \end_inset
5433
5434 u
5435 \begin_inset Quotes prd
5436 \end_inset
5437
5438 .
5439  Jest ich mnóstwo w niniejszym Elementarzu.
5440  W menu Wstaw->Znak
5441 \begin_inset space ~
5442 \end_inset
5443
5444 specjalny znajduje się więcej znaków specjalnych, z wielokropkiem, wymuszonym
5445  końcem linii i punktem podziału włącznie.
5446 \end_layout
5447
5448 \begin_layout Section
5449 Błędy!
5450 \end_layout
5451
5452 \begin_layout Standard
5453 Czasem, po uruchomieniu LaTeX-a pojawiają się błędy na skutek nie zrozumienia
5454  przez LaTeX lub LyX fragmentów dokumentu.
5455  W takim wypadku LyX generuje etykiety błędów (prostokąt z napisem 
5456 \begin_inset Quotes pld
5457 \end_inset
5458
5459 Błąd
5460 \begin_inset Quotes prd
5461 \end_inset
5462
5463 ).
5464  Kliknięcie na takiej etykiecie otwiera okno objaśniające rodzaj błędu.
5465  Bardzo rzadko błąd dotyczy LyX-a.
5466  Błędy LaTeX-a, występujące najczęściej we wstawkach TeX-a, cytowane są
5467  przez LyX-a dosłownie.
5468 \end_layout
5469
5470 \end_body
5471 \end_document