]> git.lyx.org Git - lyx.git/blob - lib/doc/pl/Tutorial.lyx
Intro.lyx:
[lyx.git] / lib / doc / pl / Tutorial.lyx
1 #LyX 1.6.8svn created this file. For more info see http://www.lyx.org/
2 \lyxformat 345
3 \begin_document
4 \begin_header
5 \textclass book
6 \begin_preamble
7 \sloppy
8 \end_preamble
9 \use_default_options false
10 \language polish
11 \inputencoding latin2
12 \font_roman default
13 \font_sans default
14 \font_typewriter default
15 \font_default_family default
16 \font_sc false
17 \font_osf false
18 \font_sf_scale 100
19 \font_tt_scale 100
20
21 \graphics none
22 \paperfontsize 12
23 \spacing single
24 \use_hyperref false
25 \papersize default
26 \use_geometry false
27 \use_amsmath 0
28 \use_esint 0
29 \cite_engine basic
30 \use_bibtopic false
31 \paperorientation portrait
32 \secnumdepth 3
33 \tocdepth 3
34 \paragraph_separation indent
35 \defskip medskip
36 \quotes_language polish
37 \papercolumns 1
38 \papersides 1
39 \paperpagestyle headings
40 \tracking_changes false
41 \output_changes false
42 \author "" 
43 \author "" 
44 \end_header
45
46 \begin_body
47
48 \begin_layout Title
49 The LyX Tutorial
50 \end_layout
51
52 \begin_layout Author
53 by Amir Karger and the LyX Team
54 \begin_inset Newline newline
55 \end_inset
56
57 polskie tłumaczenie: Wojtek Pękala
58 \end_layout
59
60 \begin_layout Standard
61 \begin_inset CommandInset toc
62 LatexCommand tableofcontents
63
64 \end_inset
65
66
67 \end_layout
68
69 \begin_layout Chapter
70 Wprowadzenie
71 \end_layout
72
73 \begin_layout Section
74 LyX wita.
75 \end_layout
76
77 \begin_layout Standard
78 Dokument niniejszy 
79 \begin_inset Flex URL
80 status collapsed
81
82 \begin_layout Plain Layout
83
84 http://friko2.onet.pl/wr/voyttek
85 \end_layout
86
87 \end_inset
88
89  jest przeznaczony dla tych, którzy nigdy nie słyszeli o LaTeX-u lub znają
90  go tak sobie.
91  Bez obaw - aby móc używać LyX-a nie trzeba uczyć się LaTeX-a.
92  O to w końcu w LyX-ie chodzi: ma on być wizualnym interfejsem do LaTeX-a
93  w stylu prawie WYSIWYG.
94 \end_layout
95
96 \begin_layout Standard
97 Niektórzy zapewne sięgnęli do tego dokumentu, bo próbowali wpisać dwie spacje
98  po kropce (
99 \begin_inset Quotes gld
100 \end_inset
101
102 .
103 \begin_inset Quotes erd
104 \end_inset
105
106 ) albo wstawić 3 puste linie między akapitami.
107  Po paru frustrujących próbach zrozumieli jednak, że to niemożliwe.
108  Z czasem zauważą, że większość chwytów używanych w innych edytorach po
109  prostu nie działa w LyX-ie.
110  Dzieje się tak, ponieważ większość innych edytorów jest w gruncie rzeczy
111  przereklamowanymi maszynami do pisania.
112  Wymagają od użytkownika ręcznego wprowadzania wszystkich spacji, zmian
113  czcionki itd.
114  W końcu autor oprócz napisania dokumentu wykonuje chcąc nie chcąc skład
115  drukarski.
116  I tu pojawia się LyX; jego rolą jest przejęcie składu drukarskiego.
117  Pozwala przez to skupić się na istotnych sprawach, takich jak treść utworu.
118 \end_layout
119
120 \begin_layout Standard
121 Tak więc uzbrój się w cierpliwość i czytaj dalej.
122  Trud opanowania elementarza zwróci się na pewno.
123 \end_layout
124
125 \begin_layout Section
126 O podręczniku
127 \end_layout
128
129 \begin_layout Standard
130 Na wstępie tej sekcji należy zaznaczyć, że w przeciwieństwie do innych pod\SpecialChar \-
131 ręczni
132 ków ten zakłada, że użytkownik 
133 \series bold
134 \emph on
135 NIE
136 \series default
137 \emph default
138  
139 \emph toggle
140 jest głupi i wie po co jest kla\SpecialChar \-
141 wiatura, umie użyć myszy oraz posługiwać
142  się oknami.
143  Z drugiej strony z założenia nie musi mieć pojęcia o LaTeX-u.
144 \end_layout
145
146 \begin_layout Standard
147
148 \emph on
149 \begin_inset Quotes gld
150 \end_inset
151
152 Elementarz
153 \begin_inset Quotes erd
154 \end_inset
155
156
157 \emph default
158  
159 \emph toggle
160 używa notacji opisanej we
161 \emph default
162  
163 \emph on
164
165 \begin_inset Quotes gld
166 \end_inset
167
168 Wprowadzeniu
169 \begin_inset Quotes grd
170 \end_inset
171
172
173 \emph toggle
174 .
175  Jeśli go jeszcze nie przeczytałeś, zrób to teraz.
176 \end_layout
177
178 \begin_layout Standard
179 Powodem odsyłania do innych rozdziałów osobnego podręcznika jest lenistwo.
180  Zespół LyX-a jest wystarczająco zajęty rozbudową programu i usuwaniem błędów,
181  żeby nie redagować 5 identycznych wersji tej samej sekcji w 5 różnych dokumenta
182 ch.
183  Zatem przeczytaj 
184 \emph on
185
186 \begin_inset Quotes gld
187 \end_inset
188
189 Wprowadzenie
190 \emph toggle
191
192 \begin_inset Quotes grd
193 \end_inset
194
195 , zawierające wszystko, co potrzebne na temat
196 \emph default
197  
198 \emph on
199 wszystkich
200 \emph default
201  
202 \emph toggle
203 podręczników.
204  Po powrocie podejmij lekturę od tego miejsca.
205 \end_layout
206
207 \begin_layout Standard
208 Skoro już wiadomo, co oznaczają różne czcionki, opiszemy po krótce cel 
209 \emph on
210
211 \begin_inset Quotes pld
212 \end_inset
213
214 Elementarza
215 \emph toggle
216
217 \begin_inset Quotes prd
218 \end_inset
219
220 .
221 \end_layout
222
223 \begin_layout Section
224 Czym 
225 \emph on
226 jest
227 \emph default
228  
229 \emph toggle
230 Elementarz i czym
231 \emph default
232  
233 \emph on
234 nie jest 
235 \end_layout
236
237 \begin_layout Subsection
238 Od Pioniera słów kilka\SpecialChar \ldots{}
239
240 \end_layout
241
242 \begin_layout Standard
243 Oto krótka notka 
244 \emph toggle
245 \noun on
246 John'a Weiss'a
247 \emph default
248 \noun default
249 , pierwszego autora 
250 \emph on
251
252 \begin_inset Quotes pld
253 \end_inset
254
255 Elementarza
256 \begin_inset Quotes prd
257 \end_inset
258
259
260 \emph default
261 :
262 \end_layout
263
264 \begin_layout Quotation
265 Początkowo miałem szerokie plany co do 
266 \emph on
267
268 \begin_inset Quotes pld
269 \end_inset
270
271 Elementarza
272 \begin_inset Quotes prd
273 \end_inset
274
275
276 \emph toggle
277 \noun toggle
278 .
279  Lecz, tak jak w przypadku innych przedsięwzięć, rzeczywistość je zwe\SpecialChar \-
280 ryfikowała.
281  Uświadomiłem sobie, że mogę spędzić nad nim resztę życia, jeśli nie ograniczę
282  go do sensownego zakresu.
283  Stwier\SpecialChar \-
284 dziłem również, że pokryje się on w dużej mierze z
285 \emph default
286  
287 \emph on
288
289 \begin_inset Quotes pld
290 \end_inset
291
292 Podręcznikiem użytkownika
293 \begin_inset Quotes prd
294 \end_inset
295
296
297 \emph toggle
298 .
299  Po co dwa razy pisać to samo?
300 \end_layout
301
302 \begin_layout Quotation
303 Tak czy inaczej, zacząłem rozumieć, że ludzie najlepiej uczą się przez:
304 \end_layout
305
306 \begin_deeper
307 \begin_layout Enumerate
308 oglądanie przykładów
309 \end_layout
310
311 \begin_deeper
312 \begin_layout Quotation
313 lub
314 \end_layout
315
316 \end_deeper
317 \begin_layout Enumerate
318 robienie rzeczy samemu.
319 \end_layout
320
321 \end_deeper
322 \begin_layout Quotation
323 Z ciężkim sercem wyrzuciłem jakieś 20 stron, które już napisałem i zacząłem
324  od początku.
325  Jedyną pozostałością jest podrozdział 
326 \begin_inset CommandInset ref
327 LatexCommand ref
328 reference "sec:what-is-lyx"
329
330 \end_inset
331
332 .
333  Cała reszta to przykłady i ćwiczenia.
334 \end_layout
335
336 \begin_layout Subsection
337 Najlepsze wykorzystanie Elementarza
338 \end_layout
339
340 \begin_layout Standard
341 Zgodnie z zapowiedzią John'a Weiss'a 
342 \emph on
343
344 \begin_inset Quotes pld
345 \end_inset
346
347 Elementarz
348 \begin_inset Quotes prd
349 \end_inset
350
351
352 \emph default
353  
354 \emph toggle
355 składa się z ćwiczeń i przykładów.
356  Aby jak najlepiej z niego skorzystać należy przeczytać go, pisząc po drodze
357  wszystkie rzeczy, o które proszą i wykonując wszystkie ćwiczenia.
358  Dla wygody warto wydrukować niniejszy dokument.
359 \end_layout
360
361 \begin_layout Standard
362 Podrozdział 
363 \begin_inset CommandInset ref
364 LatexCommand ref
365 reference "sec:what-is-lyx"
366
367 \end_inset
368
369  jest pozostałością poprzedniej wersji 
370 \emph on
371
372 \begin_inset Quotes pld
373 \end_inset
374
375 Elementarza
376 \begin_inset Quotes prd
377 \end_inset
378
379
380 \emph default
381  
382 \emph toggle
383 i cechuje go swoista bezpośredniość.
384  Tym niemniej stanowi sympatyczne wprowadzenie do LyX-a i wykładnię idei
385  tej aplikacji.
386 \end_layout
387
388 \begin_layout Subsection
389 Czego 
390 \emph on
391 nie
392 \emph default
393  znajdziecie:
394 \end_layout
395
396 \begin_layout Itemize
397 Instrukcji jak:
398 \end_layout
399
400 \begin_deeper
401 \begin_layout Itemize
402 posługiwać się myszą
403 \end_layout
404
405 \begin_layout Itemize
406 używać programu w X-Windows
407 \end_layout
408
409 \begin_layout Itemize
410 posługiwać się klawiaturą
411 \end_layout
412
413 \begin_layout Standard
414 Opanowanie powyższych umiejętności jest konieczne i nie wchodzi w zakres
415  tego podręcznika.
416  Spełnia on za to mnóstwo innych zadań
417 \begin_inset Foot
418 status collapsed
419
420 \begin_layout Plain Layout
421 \SpecialChar \ldots{}
422 and occupational therapy ain't one of 'em! (Sarkastyczny styl oryginału
423  rozmija się ze skromnymi możliwościami tłumacza, jak również jego poglądem
424  na rzetelny podręcznik)
425 \end_layout
426
427 \end_inset
428
429
430 \end_layout
431
432 \end_deeper
433 \begin_layout Itemize
434 Prowadzenia za rękę, protekcjonalności czy łopatologii .
435 \end_layout
436
437 \begin_deeper
438 \begin_layout Standard
439 To przecież tylko program komputerowy, bez obaw ! Poza tym zakładamy, że
440  czytelnik jest rozgarnięty.
441  Może być zagubiony, zdezorientowany, ale nie głupi.
442 \end_layout
443
444 \end_deeper
445 \begin_layout Itemize
446 Opisu wszystkich możliwości LyX-a.
447 \end_layout
448
449 \begin_deeper
450 \begin_layout Standard
451 Nie ma potrzeby powielania 
452 \emph on
453
454 \begin_inset Quotes pld
455 \end_inset
456
457 Podręcznika użytkownika
458 \begin_inset Quotes prd
459 \end_inset
460
461
462 \end_layout
463
464 \begin_layout Standard
465 Celem tego dokumentu jest wprowadzenie czytelnika na właściwe obroty, tak
466  by po jego przeczytaniu nie potrzebował niczego poza 
467 \emph on
468
469 \begin_inset Quotes pld
470 \end_inset
471
472 Podręcznikiem użytkownika
473 \begin_inset Quotes prd
474 \end_inset
475
476
477 \emph default
478 .
479  Próba zawarcia informacji o wszystkich możliwościach LyX-a w 
480 \emph on
481
482 \begin_inset Quotes pld
483 \end_inset
484
485 Elementarzu
486 \begin_inset Quotes prd
487 \end_inset
488
489
490 \emph default
491  owocowałaby jego chroniczną nieaktualnością.
492 \end_layout
493
494 \begin_layout Standard
495 Nie znaczy to oczywiście, że nie zostaną przedstawione żadne z możliwości
496  LyX-a.
497  Zaprezentowane będą czynności, które najprawdopodobniej nie ulegną zmianie,
498  jak np.
499  otwieranie i drukowanie pliku.
500  Nie obejdzie się bez paru rozdziałów z przykładami i ćwiczeniami dotyczącymi
501  kilku bardziej zaawansowanych funkcji, jak tryb formuł.
502  [Naturalnie sposób pracy z formułami nie ulegnie istotnej zmianie.
503  Być może zostanie udoskonalony, ale całkowita zmiana jest raczej niemożliwa.]
504 \end_layout
505
506 \end_deeper
507 \begin_layout Itemize
508 Szczegółowego objaśnienia LaTeX-a.
509 \end_layout
510
511 \begin_deeper
512 \begin_layout Standard
513 Niepotrzebne.
514  Chcącym opanować sztuczki z LaTeX-em polecamy książki na ten temat.
515  Opublikowano już kilka dobrych tytułów.
516 \end_layout
517
518 \end_deeper
519 \begin_layout Standard
520 Komu w drogę, temu czas.
521  Można rzucić okiem na następny podrozdział lub przejść wprost do podrozdziału
522  
523 \begin_inset CommandInset ref
524 LatexCommand ref
525 reference "sec:first-doc-ex"
526
527 \end_inset
528
529 .
530 \end_layout
531
532 \begin_layout Section
533 Czym jest LyX?
534 \begin_inset CommandInset label
535 LatexCommand label
536 name "sec:what-is-lyx"
537
538 \end_inset
539
540
541 \end_layout
542
543 \begin_layout Subsection
544 Przegląd
545 \end_layout
546
547 \begin_layout Standard
548 Niektórzy nowi użytkownicy LyX-a mają kłopoty z przestawieniem się na właściwe
549  temu programowi podejście do zagadnienia edycji tekstu.
550  Większość innych procesorów tekstu nie jest bowiem niczym innym niż przereklamo
551 wanymi maszynami do pisania.
552  W przeszłości były one jedynym narzędziem do tworzenia dokumentów, co zmusiło
553  użytkowników do wynalezienia repertuaru chwytów pozwalających obejść ich
554  ograniczenia.
555  Podkreślanie, które sprowadza się do nadpisywania wyrazów znakiem 
556 \begin_inset Quotes pld
557 \end_inset
558
559 _
560 \begin_inset Quotes prd
561 \end_inset
562
563 , stało się sposobem na wyróżnienie tekstu.
564  Aby utworzyć tabele należało najpierw określić wielkość każdej kolumny,
565  a następnie ustawić tabulatory.
566  To samo dotyczyło liczb i tekstu wyrównywanego do prawej.
567  Dzielenie wyrazów u końca linii wymagało wprawnego oka i zdolności przewidywani
568 a.
569 \end_layout
570
571 \begin_layout Standard
572 Innymi słowy użytkownicy nauczyli się martwić detalami i rozmieszczeniem
573  poszczególnych znaków.
574 \end_layout
575
576 \begin_layout Standard
577 W konsekwencji prawie wszystkie procesory tekstu powielają to podejście.
578  Wciąż używają tabulatorów celem uzyskania pustego miejsca.
579  Użytkownik nadal musi się martwić, w którym miejscu strony pojawi się dany
580  element.
581  Wyróżnienie tekstu polega na zmianie czcionki, tak jakby się zmieniało
582  głowi\SpecialChar \-
583 cę w elektrycznej maszynie do pisania.
584  Wiadomo w czym rzecz.
585 \end_layout
586
587 \begin_layout Standard
588 Tu właśnie LyX różni się od pozostałych procesorów tekstu.
589  Nie trzeba się martwić położeniem każdego znaku.
590  Użytkownik określa, 
591 \emph on
592 co zamierza pisać
593 \emph default
594  
595 \emph toggle
596 a LyX troszczy się o resztę, stosując zestaw reguł zwany
597 \emph default
598  
599 \emph on
600 stylem
601 \emph toggle
602 .
603  Oto przykład:
604 \end_layout
605
606 \begin_layout Standard
607 Załóżmy, że piszesz raport.
608  Aby go rozpocząć, potrzebujesz podrozdziału zwanego 
609 \begin_inset Quotes pld
610 \end_inset
611
612 Wprowadzenie
613 \begin_inset Quotes prd
614 \end_inset
615
616 .
617  Otwierasz w swoim procesorze tekstu menu, które zmienia rozmiar czcionki
618  i wybierasz odpowiednią wielkość.
619  Następnie wpisujesz 
620 \begin_inset Quotes pld
621 \end_inset
622
623 1.___Wprowadzenie
624 \begin_inset Quotes prd
625 \end_inset
626
627 .
628  Oczywiście jeżeli zechcesz przenieść dany podrozdział w inne miejsce lub
629  wstawić przed nim coś innego, musisz zadbać o zmianę numeracji, jak również
630  zawartości spisu treści.
631 \end_layout
632
633 \begin_layout Standard
634 W LyX-ie rozwijasz listę umieszczoną na lewym skraju paska zadań, wybierasz
635  pozycję 
636 \family sans
637 Section
638 \family default
639  i piszesz 
640 \begin_inset Quotes pld
641 \end_inset
642
643 Wprowadzenie
644 \begin_inset Quotes prd
645 \end_inset
646
647 .
648  Tak, to wszystko.
649  Jeśli wytniesz ten podrozdział i wkleisz gdzie indziej, zostanie automatycznie
650  przenumerowany, gdziekolwiek się znajdzie.
651  Jest nawet sposób na automatyczną aktualizację wszelkich odnośników do
652  tego podrozdziału w obrębie pliku.
653 \end_layout
654
655 \begin_layout Standard
656 Istnieje jeszcze problem spójności.
657  Po pięciu dniach ponownie otwierasz raport i zaczynasz czwarty podrozdział,
658  jednakże zapominasz, że używałeś wytłuszczonej czcionki 18-punktowej zamiast
659  16-punktowej.
660  W ten sposób nagłówek podrozdziału czwartego różni się od nagłówka podrozdziału
661  pierw\SpecialChar \-
662 szego.
663  Tego rodzaju problem w LyX-ie w ogóle nie występuje.
664  To komputer martwi się o uciążliwe księgowanie, jaki element ma jaką czcionkę,
665  nie użytkownik.
666  W końcu z tym komputery radzą sobie najlepiej.
667 \end_layout
668
669 \begin_layout Standard
670 Oto inny przykład.
671  Załóżmy, że tworzysz listę.
672  W innych edytorach lista jest po prostu grupą tabulatorów i końców linii.
673  Sam musisz dojść, gdzie wstawić numer/symbol dla każdej pozycji listy,
674  jaki numer to ma być, ile pustych linijek wstawić między nimi itd.
675  W LyX-ie trzeba wiedzieć tylko dwie rzeczy: jakiego rodzaju ma być ta lista
676  i co ma zawierać.
677  To wszystko.
678  
679 \end_layout
680
681 \begin_layout Standard
682 Na tym polega podstawowa idea LyX-a: określ co robisz, a nie jak to zrobić.
683 \end_layout
684
685 \begin_layout Subsection
686 Różnice między LyX-em a innymi edytorami
687 \end_layout
688
689 \begin_layout Standard
690 Istnieje cała gama sposobików z innych edytorów, które nie znajdą zastosowania
691  w LyX-ie.
692  Na początku może to irytować.
693  Nie szkodzi.
694  Pozbycie się niedobrych nawyków wymaga czasu.
695 \end_layout
696
697 \begin_layout Standard
698 Oto mała lista rzeczy, których nie ma w LyX-ie:
699 \end_layout
700
701 \begin_layout Itemize
702 Niesławna linijka tabulatora, szeroko obecna we współczesnych komercyjnych
703  edytorach tekstu.
704 \end_layout
705
706 \begin_layout Itemize
707 Tabulatory
708 \end_layout
709
710 \begin_layout Itemize
711 Dodatkowe puste linie [uzyskiwane dwu- lub więcejkrotnym przyciśnięciem
712  Enter]
713 \end_layout
714
715 \begin_layout Standard
716 Tabulatory, które wraz z linijką służą do wskazania położenia poszczególnych
717  słów na stronie, są w LyX-ie kompletnie bezużyteczne.
718  To program zajmuje się takimi rzeczami, nie użytkownik.
719  Podobnie z dodatkowymi pustymi liniami.
720  LyX dodaje je tam, gdzie są niezbędne, w zależności od kontekstu.
721  Co do odstępów, samodzielne ich określanie to kompletny przeżytek.
722  Odstępy między liniami tekstu są zmienne, tak jak odstępy między słowami.
723 \begin_inset Foot
724 status collapsed
725
726 \begin_layout Plain Layout
727 Istnieją sposoby regulacji minimalnych i maksymalnych odstepów, lecz wymagają
728  znajomości LaTeX-a.
729  O tym potem.
730 \end_layout
731
732 \end_inset
733
734
735 \end_layout
736
737 \begin_layout Standard
738 A to lista elementów obecnych w LyX-ie, lecz zachowujących się w sposób
739  nieco odmienny od oczekiwanego:
740 \end_layout
741
742 \begin_layout Itemize
743 Sterowanie wcięciami
744 \end_layout
745
746 \begin_layout Itemize
747 Końce stron
748 \end_layout
749
750 \begin_layout Itemize
751 Odstępy między liniami
752 \end_layout
753
754 \begin_layout Itemize
755 Puste miejsca, poziome i pionowe
756 \end_layout
757
758 \begin_layout Itemize
759 Czcionki różnych rozmiarów
760 \end_layout
761
762 \begin_layout Itemize
763 Różne kształty [wytłuszczenie, kursywa, podkreślenie]
764 \end_layout
765
766 \begin_layout Standard
767 Choć wyżej wymienione występują w LyX-ie, użytkownik zasadniczo ich nie
768  potrzebuje.
769  To program zajmuje się nimi w sposób zależny od treści publikacji.
770  Różne części dokumentu automatycznie są pisane czcionką różnego kształtu
771  i rozmiaru.
772  Wcięcia akapitów zależą od ich rodzaju.
773  Końce stron również wstawiane są w automatyczny sposób.
774  Jedynym wyjątkiem są odstępy między liniami, gdzie można określić odległość
775  między akapitami, jak również między liniami w obrębie akapitu.
776  Choć większość szczegółów znajduje się w 
777 \emph on
778 Podręczniku użytkownika
779 \emph toggle
780 , czytelnik zostanie ogólnie zapoznany z powyższymi możliwościami.
781 \end_layout
782
783 \begin_layout Standard
784 W końcu istnieją obszary, w których LyX [i LaTeX] przewyższa zwykłe edytory:
785 \end_layout
786
787 \begin_layout Itemize
788 Dzielenie i przenoszenie wyrazów
789 \end_layout
790
791 \begin_layout Itemize
792 Listy dowolnego rodzaju
793 \end_layout
794
795 \begin_layout Itemize
796 Formuły matematyczne
797 \end_layout
798
799 \begin_layout Itemize
800 Tabele
801 \end_layout
802
803 \begin_layout Itemize
804 Odnośniki
805 \end_layout
806
807 \begin_layout Standard
808 Oczywiście wiele nowoczesnych edytorów obsługuje symbole matematyczne, tabele
809  i przenoszenie wyrazów.
810  Jednakże tymi możliwościami dysponują od niedawna, podczas gdy LyX jest
811  nakładką LaTeX-a.
812  LaTeX z kolei funkcjonuje od ponad 10 lat i sprawdza się.
813  Przez ten czas usunięto wszystkie błędy
814 \begin_inset Foot
815 status collapsed
816
817 \begin_layout Plain Layout
818 Wprawdzie nic nie jest doskonałe, ale LaTeX jest naprawdę bliski ideału.
819 \end_layout
820
821 \end_inset
822
823 .
824  Co więcej, rzadko który z nowoczesnych edytorów obsługuje pośrednie odnośniki,
825  które, podobnie jak formuły matematyczne, są obecne w LyX-ie od samego
826  początku.
827  Niektóre z tych funkcji zostaną omówione w dalszych pod\SpecialChar \-
828 roz\SpecialChar \-
829 działach.
830  Inne, jako nieco bardziej zaawansowane, zostaną przedstawione pod koniec
831  tego dokumentu lub w 
832 \emph on
833 Podręczniku użytkownika
834 \emph toggle
835 .
836 \end_layout
837
838 \begin_layout Subsection
839 Czym u licha jest LaTeX?
840 \end_layout
841
842 \begin_layout Standard
843 LaTeX to system przygotowywania dokumentów zaprojektowany przez Leslie Lamport-a
844  w 1985
845 \begin_inset Foot
846 status collapsed
847
848 \begin_layout Plain Layout
849 Żródłem informacji w tym podrozdziale jest 
850 \begin_inset Quotes eld
851 \end_inset
852
853
854 \emph on
855 A Guide to LaTeX2e
856 \emph default
857 ,
858 \begin_inset Quotes erd
859 \end_inset
860
861 , praca Helmuta Kopki i Patrick-a Daly, znajdująca się w bibliografii 
862 \emph on
863 Podręcznika użytkownika
864 \emph default
865 .
866 \end_layout
867
868 \end_inset
869
870 .
871  LaTeX jest nakładką języka typograficznego o nazwie TeX, stworzonego przez
872  Donalda Knuth-a w 1984.
873  
874 \begin_inset Quotes pld
875 \end_inset
876
877 TeX
878 \begin_inset Quotes prd
879 \end_inset
880
881  wymawia się 
882 \begin_inset Quotes pld
883 \end_inset
884
885 tech
886 \begin_inset Quotes prd
887 \end_inset
888
889 .
890  Wokół TeX-a narosło sporo nieporozumień.
891  TeX wykonuje sekwencje poleceń zawarte w plikach ASCII.
892  Rezultatem są pliki w formacie 
893 \begin_inset Quotes pld
894 \end_inset
895
896 sprzętowo niezależnym
897 \begin_inset Quotes prd
898 \end_inset
899
900 , skrótowo (z angielska) 
901 \begin_inset Quotes pld
902 \end_inset
903
904 Dvi
905 \begin_inset Quotes prd
906 \end_inset
907
908 .
909  Plik taki można wysłać do dowolnego urządzenia obsługującego Dvi lub przetworzy
910 ć na inny format, jak Postscript.
911 \end_layout
912
913 \begin_layout Standard
914 Gdyby TeX nie miał innych możliwości, byłby niczym więcej niż procesorem
915  składu drukarskiego.
916  Jednakże TeX pozwala na definiownie makr.
917  I tu zaczyna się właściwa akcja.
918 \end_layout
919
920 \begin_layout Standard
921 Większość użytkowników TeX-a tak naprawdę używa pakietu makr stworzonych
922  przez Knutha celem ukrycia szczegółów składu.
923  To właśnie ten pakiet mają oni na myśli mówiąc o TeX-u.
924  Zwykli użytkownicy nie pracują z surowym TeX-em, składającym się z gołych
925  poleceń drukarskich.
926  Tym zajmują się twórcy nowych pakietów makr.
927  Jednym z nich jest Leslie Lamport, który pracował nad pakietem bardziej
928  przyjaznym dla użytkownika niż zorientowanym drukarsko.
929  Jego polecenia składają rozdziały, tabele czy formuły matematyczne w spójny,
930  przystępny sposób.
931  Pakietem tym stał się LaTeX.
932 \end_layout
933
934 \begin_layout Standard
935 Odtąd, obok rozwoju LaTeX-a, inni użytkownicy tworzyli własne pakiety makr,
936  obsługujące prezentacje, artykuły dla pism matematycznych itp.
937  Jedni używali surowego TeX-a, inni modyfikowali LaTeX-a.
938  W celu opanowania tego bałaganu pod koniec lat 80-tych grupa LaTeX-owców
939  z Lamportem na czele rozpoczęła prace nad LaTeX-em 2e, obecną wersją LaTeX-a.
940  Ta nowa wersja ułatwia dostęp do poleceń TeX-a służących do tworzenia makr,
941  wspiera użycie nowych rodzajów czcionek itd.
942  W gruncie rzeczy LaTeX sam w sobie jest całkiem rozbudowanym językiem !
943 \begin_inset Foot
944 status collapsed
945
946 \begin_layout Plain Layout
947 ...i był nim również przed wersją 2e, która jedynie poszerzyła niektóre jego
948  możliwości.
949 \end_layout
950
951 \end_inset
952
953  
954 \end_layout
955
956 \begin_layout Standard
957 Użytkownicy na całym świecie dodają swoje własne rozszerzenia do standardowych
958  funkcji LaTeX-a.
959 \end_layout
960
961 \begin_layout Standard
962 Istnieją dwa sposoby rozszerzania LaTeX-a: klasy i style.
963  
964 \emph on
965 Klasa
966 \emph default
967  
968 \emph toggle
969 to zbiór makr LaTeX-a i
970 \begin_inset space ~
971 \end_inset
972
973 TeX-a opisujący nowy typ dokumentu, jak książka czy artykuł.
974  Istnieją klasy dla prezentacji, pism fizycznych, matematycznych...
975  niektóre uniwersytety mają nawet własne klasy dla prac naukowych.
976
977 \emph default
978  
979 \emph on
980 Styl
981 \emph default
982  
983 \emph toggle
984 różni się od klasy tym, że nie definiuje nowego typu dokumentów, lecz
985 \emph default
986  
987 \emph on
988 zachowanie
989 \emph default
990  
991 \emph toggle
992 już istniejących.
993  Na przykład LyX określa marginesy stron i odstępy między liniami w oparciu
994  o dwa różne pliki stylów LaTeX-a.
995  Istnieją pliki stylów dla mnóstwa rzeczy: drukowania etykiet na koperty,
996  zmianę zasad wcięć akapitów, dodanie nowych czcionek, obsługę grafiki,
997  efektowne nagłówki stron, własne bibliografie, zmianę położenia i wyglądu
998  przypisów, tabel i rysunków, specjalne rodzaje list itd.
999  itp.
1000 \end_layout
1001
1002 \begin_layout Standard
1003 Oto podsumowanie:
1004 \end_layout
1005
1006 \begin_layout List
1007 \labelwidthstring 00.00.0000
1008 TeX: Język składu drukarskiego używający makr.
1009 \end_layout
1010
1011 \begin_layout List
1012 \labelwidthstring 00.00.0000
1013 LaTeX: Pakiet makr TeX-a\SpecialChar \@.
1014
1015 \end_layout
1016
1017 \begin_layout List
1018 \labelwidthstring 00.00.0000
1019 klasa: Opis typu dokumentu w LaTeX-u\SpecialChar \@.
1020
1021 \end_layout
1022
1023 \begin_layout List
1024 \labelwidthstring 00.00.0000
1025 styl: Modyfikuje sposób działania LaTeX-a.
1026 \end_layout
1027
1028 \begin_layout List
1029 \labelwidthstring 00.00.0000
1030 LyX: Graficzny WYSIWYM procesor tekstu używający LaTeX-a do drukowania.
1031 \end_layout
1032
1033 \begin_layout Standard
1034 U podstaw tego wszystkiego leży stary dobry TeX, tworzący pliki Dvi.
1035  Większość użytkowników przekształca te pliki na format Postscript, wysyłane
1036  następnie do drukarek laserowych.
1037  Krążą również pogłoski o urządzeniach, które naprawdę obsługują format
1038  Dvi.
1039  Tak czy inaczej rozdział niniejszy miał wyjaśnić 
1040 \emph on
1041 czemu
1042 \emph default
1043  
1044 \emph toggle
1045 LyX działa trochę inaczej od innych edytorów.
1046  Powód jest prosty: LyX używa LaTeX-a jako zaplecza drukarskiego i tak jak
1047  LaTeX koncentruje się na zawartości dokumentu.
1048  To komputer zajmuje się jego wizualną stroną.
1049 \end_layout
1050
1051 \begin_layout Standard
1052 I jeszcze jedno.
1053  LaTeX wymawia się jak TeX — czyli 
1054 \begin_inset Quotes pld
1055 \end_inset
1056
1057 latech
1058 \begin_inset Quotes prd
1059 \end_inset
1060
1061 .
1062  Inna wymowa, a szczególnie taka, jak w nazwie materiału szeroko stosowanego
1063  w przemyśle gumowym, jest błędna.
1064  Z kolei 
1065 \begin_inset Quotes pld
1066 \end_inset
1067
1068 LyX
1069 \begin_inset Quotes prd
1070 \end_inset
1071
1072  wymawia się 
1073 \begin_inset Quotes pld
1074 \end_inset
1075
1076 lyks
1077 \begin_inset Quotes prd
1078 \end_inset
1079
1080 .
1081  Albo 
1082 \begin_inset Quotes pld
1083 \end_inset
1084
1085 laks
1086 \begin_inset Quotes prd
1087 \end_inset
1088
1089 , albo 
1090 \begin_inset Quotes pld
1091 \end_inset
1092
1093 luks
1094 \begin_inset Quotes prd
1095 \end_inset
1096
1097 , zależnie od kraju pochodzenia użytkownika\SpecialChar \ldots{}
1098
1099 \end_layout
1100
1101 \begin_layout Chapter
1102 Pierwsze kroki w LyX-ie
1103 \end_layout
1104
1105 \begin_layout Section
1106 Pierwszy dokument w LyX-ie
1107 \end_layout
1108
1109 \begin_layout Standard
1110 \begin_inset CommandInset label
1111 LatexCommand label
1112 name "sec:first-doc-ex"
1113
1114 \end_inset
1115
1116 Przed przystąpieniem do pisania przyda się kilka informacji ułatwiających
1117  pracę z 
1118 \emph on
1119
1120 \begin_inset Quotes pld
1121 \end_inset
1122
1123 Elementarzem
1124 \begin_inset Quotes prd
1125 \end_inset
1126
1127
1128 \emph toggle
1129 .
1130 \end_layout
1131
1132 \begin_layout Standard
1133 Ponieważ nie ujęto w nim mnóstwa wiadomości, pierwszą rzeczą jest umieć
1134  dotrzeć do innych plików z pomocą.
1135  To na szczęście jest dość proste.
1136  Należy uruchomić LyX-a, następnie wybrać 
1137 \family sans
1138 Podręcznik użytkownika
1139 \family default
1140  z menu 
1141 \family sans
1142 Pomo
1143 \bar under
1144 c
1145 \family default
1146 \bar default
1147 .
1148  Można również wczytać 
1149 \emph on
1150
1151 \begin_inset Quotes pld
1152 \end_inset
1153
1154 Elementarz
1155 \begin_inset Quotes prd
1156 \end_inset
1157
1158
1159 \emph default
1160  
1161 \emph toggle
1162 (o ile nie ma go już na ekranie).
1163  W ten sposób można czytać je redagując jednocześnie swój własny dokument
1164 \begin_inset Foot
1165 status collapsed
1166
1167 \begin_layout Plain Layout
1168 Same podręczniki mogą być jednocześnie dobrymi przykładami użycia różnorodnych
1169  funkcji LyX-a.
1170 \end_layout
1171
1172 \end_inset
1173
1174 .
1175  Jeżeli otwarto więcej niż jeden dokument to do przełączania między nimi
1176  służy menu 
1177 \family sans
1178 \bar under
1179 D
1180 \bar default
1181 okumenty
1182 \family default
1183 .
1184
1185 \emph default
1186  
1187 \emph on
1188
1189 \begin_inset Quotes pld
1190 \end_inset
1191
1192 Elementarz
1193 \begin_inset Quotes prd
1194 \end_inset
1195
1196
1197 \emph default
1198  
1199 \emph toggle
1200 nie będzie objaśniał szczegółowo tematów opisanych w innych podręcznikach.
1201  Może to na początku nieco utrudnić lekturę, ale zapobiega rozdęciu
1202 \emph default
1203  
1204 \emph on
1205
1206 \begin_inset Quotes pld
1207 \end_inset
1208
1209 Elementarza
1210 \begin_inset Quotes prd
1211 \end_inset
1212
1213
1214 \emph toggle
1215 .
1216 \end_layout
1217
1218 \begin_layout Standard
1219
1220 \emph on
1221 \begin_inset Quotes pld
1222 \end_inset
1223
1224 Elementarz
1225 \begin_inset Quotes prd
1226 \end_inset
1227
1228
1229 \emph default
1230  
1231 \emph toggle
1232 zakłada, że działa pełna wersja LyX-a i LaTeX-a, xdvi lub inna przeglądarka
1233  dvi, dvips lub inny sposób konwersji dokumentu dvi do formatu Postscript,
1234  oraz drukarka.
1235  To dość duże wymagania.
1236  Jeżeli któryś z w/w warunków nie jest spełniony trzeba będzie (np.
1237  z pomocą administratora systemu) system należycie doposażyć.
1238  Potrzebne informacje dostępne są w innych podręcznikach.
1239 \end_layout
1240
1241 \begin_layout Standard
1242 Ponadto napisano ćwiczebny dokument LyX-a.
1243  Nazywa się 
1244 \family typewriter
1245 example_raw.lyx
1246 \family default
1247  i wygląda, jakby został napisany przez kogoś nie mającego pojęcia o fantastyczn
1248 ych możliwościach LyX-a.
1249  W miarę poznawania nowych funkcji programu należy poprawiać odpowiednie
1250  fragmenty tego pliku.
1251  Zawiera on także wskazówki co do ulepszenia dokumentu.
1252  Drogą na skróty albo sprawdzeniem rezultatów pracy może być plik 
1253 \family typewriter
1254 example_lyxified.lyx
1255 \family default
1256 , zawierający ten sam tekst, napisany i złożony przez eksperta.
1257 \end_layout
1258
1259 \begin_layout Subsection
1260 Pisanie, oglądanie, drukowanie
1261 \end_layout
1262
1263 \begin_layout Itemize
1264 Otwórz nowy plik poleceniem 
1265 \family sans
1266 Nowy
1267 \family default
1268  z menu 
1269 \family sans
1270 Plik
1271 \end_layout
1272
1273 \begin_layout Itemize
1274 Napisz zdanie, np.: 
1275 \family typewriter
1276 To mój pierwszy dokument w LyX-ie !
1277 \begin_inset Foot
1278 status collapsed
1279
1280 \begin_layout Plain Layout
1281 W porządku.
1282  Można wpisać cokolwiek.
1283  To naprawdę wszystko jedno.
1284  Przepraszamy za powyższy przykład, jak również za pozostałe zdania, o wpisanie
1285  których poprosimy w przyszłości.
1286 \end_layout
1287
1288 \end_inset
1289
1290
1291 \end_layout
1292
1293 \begin_layout Itemize
1294 Zapisz dokument poleceniem 
1295 \family sans
1296 Zapisz
1297 \family default
1298  
1299 \family sans
1300 \bar under
1301 j
1302 \bar default
1303 ako
1304 \family default
1305  z menu 
1306 \family sans
1307 Plik\SpecialChar \@.
1308
1309 \end_layout
1310
1311 \begin_layout Itemize
1312 Uruchom LaTeX-a celem utworzenia pliku dvi, używając polecenia 
1313 \family sans
1314 Obejrzyj jako
1315 \family default
1316  
1317 \family sans
1318 \bar under
1319 D
1320 \bar default
1321 VI
1322 \family default
1323  z podmenu 
1324 \family sans
1325 Pod
1326 \bar under
1327 g
1328 \bar default
1329 ląd
1330 \family default
1331  w menu 
1332 \family sans
1333 \bar under
1334 P
1335 \bar default
1336 lik
1337 \family default
1338 .
1339  LyX uruchomi kdvi (lub inną przeglądarkę dvi), co otworzy nowe okno przedstawia
1340 jące wygląd dokumentu na wydruku
1341 \begin_inset Foot
1342 status collapsed
1343
1344 \begin_layout Plain Layout
1345 Dobrym pomysłem oszczędzającym czas jest pozostawienie otwartego okna kdvi
1346  po obejrzeniu dokumentu.
1347  Następnym razem wystarczy użyć polecenia 
1348 \family sans
1349 Aktualizuj DVI
1350 \family default
1351  z podmenu 
1352 \family sans
1353 Podgląd
1354 \family default
1355 , by móc dużo szybciej ujrzeć dokument w kdvi.
1356 \end_layout
1357
1358 \end_inset
1359
1360 .
1361 \end_layout
1362
1363 \begin_layout Itemize
1364 Wydrukuj dokument poleceniem 
1365 \family sans
1366 \bar under
1367 D
1368 \bar default
1369 rukuj
1370 \family default
1371  z menu 
1372 \family sans
1373 \bar under
1374 P
1375 \bar default
1376 lik
1377 \family default
1378 , po naciśnięciu OK\SpecialChar \@.
1379
1380 \end_layout
1381
1382 \begin_layout Standard
1383 Gratulacje ! Napisałeś i wydrukowałeś Twój pierwszy dokument w LyX-ie.
1384  Cała reszta to tylko szczegóły, opisane w 
1385 \emph on
1386
1387 \begin_inset Quotes pld
1388 \end_inset
1389
1390 Elementarzu
1391 \begin_inset Quotes prd
1392 \end_inset
1393
1394
1395 \emph toggle
1396 ,
1397 \emph default
1398  
1399 \emph on
1400
1401 \begin_inset Quotes pld
1402 \end_inset
1403
1404 Podręczniku użytkownika
1405 \begin_inset Quotes prd
1406 \end_inset
1407
1408
1409 \emph default
1410  
1411 \emph toggle
1412 i
1413 \emph default
1414  
1415 \emph on
1416
1417 \begin_inset Quotes pld
1418 \end_inset
1419
1420 Opisie poleceń
1421 \begin_inset Quotes prd
1422 \end_inset
1423
1424
1425 \emph toggle
1426 .
1427 \end_layout
1428
1429 \begin_layout Subsection
1430 Proste operacje
1431 \end_layout
1432
1433 \begin_layout Standard
1434 W LyX-ie można wykonać większość czynności znanych z innych procesorów tekstu.
1435  Przenosi on automatycznie słowa czy robi wcięcia w akapitach.
1436  Otwórz kilka menu by przekonać się, że większość prostych poleceń jest
1437  na swoim miejscu (np.
1438  
1439 \family sans
1440 \bar under
1441 W
1442 \bar default
1443 yjście
1444 \family default
1445
1446 \family sans
1447 \bar under
1448 W
1449 \bar default
1450 klej
1451 \family default
1452
1453 \family sans
1454 \bar under
1455 D
1456 \bar default
1457 rukuj
1458 \family default
1459 ) pod nazwami jakich mogłeś oczekiwać, i zachowuje się zgodnie z przewidywaniami.
1460  Poniżej znajduje się krótki opis innych funkcji:
1461 \end_layout
1462
1463 \begin_layout Description
1464 Cofnij LyX posiada 
1465 \begin_inset Quotes pld
1466 \end_inset
1467
1468 nieograniczone cofnięcie
1469 \begin_inset Quotes prd
1470 \end_inset
1471
1472 , co oznacza , że można cofnąć wszystkie zmiany dokonane od otwarcia dokumentu
1473  używając polecenia 
1474 \family sans
1475 \bar under
1476 C
1477 \bar default
1478 ofnij
1479 \family default
1480  z menu 
1481 \family sans
1482 \bar under
1483 E
1484 \bar default
1485 dycja
1486 \family default
1487 .
1488  Jeśli cofnąłeś się zbyt głęboko polecenie Przywróć z tego samego menu naprawi
1489  błąd.
1490 \end_layout
1491
1492 \begin_layout Description
1493 Wytnij/Wklej/Kopiuj Polecenia 
1494 \family sans
1495 \bar under
1496 E
1497 \bar default
1498 dycja->Wy
1499 \bar under
1500 t
1501 \bar default
1502 nij
1503 \family default
1504
1505 \family sans
1506 \bar under
1507 E
1508 \bar default
1509 dycja->
1510 \bar under
1511 W
1512 \bar default
1513 klej
1514 \family default
1515  i 
1516 \family sans
1517 \bar under
1518 E
1519 \bar default
1520 dycja->
1521 \bar under
1522 K
1523 \bar default
1524 opiuj
1525 \family default
1526  służą do wycinania wklejania i kopiowania.
1527  Automatyczne wklejanie zaznaczonego tekstu odbywa się za pomocą środkowego
1528  przycisku myszy.
1529 \end_layout
1530
1531 \begin_layout Description
1532 Znajdź/Zastąp Polecenie 
1533 \family sans
1534 \bar under
1535 E
1536 \bar default
1537 dycja->
1538 \bar under
1539 Z
1540 \bar default
1541 najdź
1542 \begin_inset space ~
1543 \end_inset
1544
1545 i
1546 \begin_inset space ~
1547 \end_inset
1548
1549 zastąp
1550 \family default
1551  służy do przeszu\SpecialChar \-
1552 kiwania z uwzględnieniem wielkości liter.
1553  W oknie polecenia strzałki w przód i w tył określają kierunek szukania,
1554  a przycisk 
1555 \family sans
1556 \bar under
1557 Z
1558 \bar default
1559 astąp
1560 \family default
1561  powoduje zastąpienie znalezionych słów.
1562 \begin_inset Foot
1563 status collapsed
1564
1565 \begin_layout Plain Layout
1566 Po zakończeniu zamknij okno, lub jeśli to wygodniejsze, zostaw je otwarte.
1567  Większość okien w LyX-ie — włącznie z 
1568 \family sans
1569 \bar under
1570 Z
1571 \bar default
1572 najdźj
1573 \begin_inset space ~
1574 \end_inset
1575
1576 i
1577 \begin_inset space ~
1578 \end_inset
1579
1580 zastąp
1581 \family default
1582
1583 \family sans
1584 Spisem
1585 \begin_inset space ~
1586 \end_inset
1587
1588 treści
1589 \family default
1590  i 
1591 \family sans
1592 \bar under
1593 U
1594 \bar default
1595 kładem
1596 \family default
1597 , jak również różnymi oknami fromuł—daje się wysłać w tło bez konieczności
1598  zamykania.
1599  Klika okien, jak 
1600 \family sans
1601 \bar under
1602 P
1603 \bar default
1604 lik->
1605 \bar under
1606 O
1607 \bar default
1608 twórz
1609 \family default
1610  wymaga zamknięcia przed wpisaniem czegokolwiek w oknie głównym.
1611 \end_layout
1612
1613 \end_inset
1614
1615
1616 \end_layout
1617
1618 \begin_layout Description
1619 Formatowanie
1620 \begin_inset space ~
1621 \end_inset
1622
1623 znaków Tekst może być 
1624 \emph on
1625 wyróżniony
1626 \emph default
1627  
1628 \emph toggle
1629 (z reguły kursywą),
1630 \emph default
1631  
1632 \series bold
1633 \emph toggle
1634 wytłuszczony
1635 \series default
1636 \emph default
1637  
1638 \emph toggle
1639 lub napisany jako 
1640 \noun on
1641 nazwa własna
1642 \noun toggle
1643  (zwykle kapitalikami, np.
1644  nazwiska) za pomocą przełączalnych przycisków z menu Układ.
1645 \end_layout
1646
1647 \begin_layout Description
1648 Pasek
1649 \begin_inset space ~
1650 \end_inset
1651
1652 narzędzi Poniżej menu znajduje się pasek narzędzi, ułatwiający wykonanie
1653  najpopularniejszych poleceń, takich jak Wklej i Drukuj.
1654  Jeśli kursor myszy znajdzie się na dłużej nad przyciskiem z paska zadań,
1655  pojawi się mała żółta podpowiedź funkcji tego przycisku.
1656 \end_layout
1657
1658 \begin_layout Standard
1659 Naturalnie jak dotąd nie napisałeś tak dużo, by skorzystać z większości
1660  tych funkcji.
1661  W miarę postępów jednak próbuj cofania, wklejania itd.
1662 \end_layout
1663
1664 \begin_layout Subsection
1665 WYSIWYM: puste miejsca w LyX-ie
1666 \end_layout
1667
1668 \begin_layout Standard
1669 \begin_inset CommandInset label
1670 LatexCommand label
1671 name "sec:whitespace"
1672
1673 \end_inset
1674
1675  Jedną z najtrudniejszych dla nowego użytkownika nowinek jest sposób w jaki
1676  LyX obchodzi się z pustymi miejscami.
1677  Nieważne, ile razy przyciśnie się Return, w efekcie powstanie tylko jedna
1678  pusta linijka.
1679  W pustej linijce nie można wpisać nawet jednej spacji.
1680  Klawisz Tab nie przesuwa kursora do następnego tabulatora - tak naprawdę
1681  nie ma tabulatorów! Brak linijki u szczytu strony, która pozwalałaby na
1682  ustawienie marginesów lub tabulatorów.
1683 \end_layout
1684
1685 \begin_layout Standard
1686 Wiele komercyjnych edytorów bazuje na zasadzie 
1687 \emph toggle
1688 WYSIWYG — What You See Is What You Get (Dostajesz to, co widzisz).
1689  LyX z kolei spełnia zasadę 
1690 \begin_inset Quotes eld
1691 \end_inset
1692
1693 What You See Is What You
1694 \emph default
1695  
1696 \emph on
1697 Mean
1698 \emph default
1699 .
1700 \begin_inset Quotes erd
1701 \end_inset
1702
1703  (Dostajesz to, o co ci chodzi).
1704  Wpisujesz treść, a LyX składa ją tak, żeby całość miała ładny wygląd.
1705  Naciśnięcie 
1706 \family sans
1707 Return
1708 \family default
1709  w sensie gramatycznym rozdziela akapity, zaś spacja słowa, tak więc nie
1710  ma sensu powielanie ich obok siebie; tabulator nie ma żadnej funkcji gramatyczn
1711 ej, zatem LyX go nie używa.
1712  Pracując z LyX-em użytkownik koncentruje się na zawartości dokumentu, a
1713  nie jego formacie.
1714  Przejrzyj podrozdział 
1715 \begin_inset CommandInset ref
1716 LatexCommand ref
1717 reference "sec:what-is-lyx"
1718
1719 \end_inset
1720
1721  celem lepszego poznania zasady WYSIWYM.
1722 \end_layout
1723
1724 \begin_layout Standard
1725 LyX posiada wiele metod na dopasowanie formatu dokumentu do potrzeb.
1726  Ostatecznie LyX niekoniecznie musi wygenerować 
1727 \emph on
1728 dokładnie
1729 \emph default
1730  
1731 \emph toggle
1732 to, o co chodzi.
1733  Podręcznik użytkownika opisuje szczegółowo te metody.
1734  Należą do nich wypełnienia poziome i pionowe — bardziej skuteczne i wszechstron
1735 ne niż grupy spacji czy pustych linijek — i ręczne sposoby zmiany wielkości
1736  i stylu czcionki, jak i wyrównywania akapitów.
1737  Zasadą jednakże jest pisanie treści dokumentu i wprowadzanie zmian formatu
1738  na końcu.
1739  Standardowe edytory wymagają rozpraszanie się formatowaniem w trakcie powstawan
1740 ia dokumentu.
1741 \end_layout
1742
1743 \begin_layout Section
1744 Środowiska
1745 \end_layout
1746
1747 \begin_layout Standard
1748 Różne części dokumentu pełnią różną funkcję; części te nazwiemy środowiskami.
1749  Dokument składa się w większości ze zwykłego tekstu.
1750  Tytuły podrozdziału (rozdziału, sekcji itd.) pozwalają czytelnikowi zorientować
1751  się w jego zawartości.
1752  Pewne typy dokumentów wymagają specjalnych środowisk.
1753  Artykuł będzie wymagał streszczenia i tytułu.
1754  List ich nie potrzebuje, ale zawiera zapewne środowisko dla adresu nadawcy.
1755 \end_layout
1756
1757 \begin_layout Standard
1758 Środowiska stanowią ważny składnik LyX-owego hasła 
1759 \begin_inset Quotes pld
1760 \end_inset
1761
1762 dostajesz, o co Ci chodzi
1763 \begin_inset Quotes prd
1764 \end_inset
1765
1766 .
1767  Środowisko może określać styl, rozmiar czcionki, rodzaj wcięć akapitu,
1768  odstępy między linijkami i inne.
1769  Co więcej, konkretny format danego środowiska może się zmieniać: jedno
1770  wydawnictwo drukuje wycentrowane nagłówki podrozdziałów wytłuszczoną czcionką
1771  18 punktową, podczas gdy inne wyrównuje je do lewej używając 15 punktowej
1772  kursywy; w różnych językach różnie wyglądają wcięcia akapitów, w dużym
1773  zakresie zmieniają się także standardy bibliografii.
1774  LyX pomaga uniknąć konieczności uczenia się tych różnych stylów formatowania.
1775 \end_layout
1776
1777 \begin_layout Standard
1778 Lista środowisk znajduje się w lewym rogu paska narzędzi (pod menu 
1779 \family sans
1780 \bar under
1781 P
1782 \bar default
1783 lik
1784 \family default
1785 ) i wskazuje bieżące środowisko.
1786  Rozpoczęcie pracy w każdym dokumencie następuje w środowisku 
1787 \begin_inset Quotes pld
1788 \end_inset
1789
1790 Standard
1791 \begin_inset Quotes prd
1792 \end_inset
1793
1794 , domyślnym dla tekstu.
1795  Tytułem ćwiczenia użyj kilku różnych środowisk w pisanym przez siebie dokumenci
1796 e.
1797  W tym celu wybierz konkretne środowisko klikając na strzałce w dół umieszczonej
1798  przy prawym brzegu rozwijalnej listy środowisk.
1799 \end_layout
1800
1801 \begin_layout Subsection
1802 Sekcje i podrozdziały
1803 \end_layout
1804
1805 \begin_layout Standard
1806 Napisz słowo 
1807 \family typewriter
1808 Wprowadzenie
1809 \family default
1810  w pierwszej linijce nowego dokumentu LyX-a i wybierz środowisko 
1811 \family sans
1812 Section
1813 \family default
1814  z listy środowisk
1815 \begin_inset Foot
1816 status collapsed
1817
1818 \begin_layout Plain Layout
1819 Nie musisz 
1820 \emph on
1821 zaznaczać
1822 \emph default
1823  
1824 \emph toggle
1825 linijki.
1826  Jeśli niczego nie zaznaczyłeś LyX zmienia środowisko akapitu, w którym
1827  znajduje się kursor.
1828  Środowisko kilku akapitów naraz może zostać zmienione przez zaznaczenie
1829  ich przed wyborem nowego środowiska.
1830 \end_layout
1831
1832 \end_inset
1833
1834 .
1835  LyX nadaje podrozdziałowi numer 
1836 \begin_inset Quotes pld
1837 \end_inset
1838
1839 1
1840 \begin_inset Quotes prd
1841 \end_inset
1842
1843  i składa tytuł podrozdziału większą czcionką.
1844  (Oczywiście tytuł ten zostanie prawidłowo złożony w pliku dvi lub na wydruku.)
1845  Następnie naciśnij 
1846 \family sans
1847 \emph toggle
1848 Return
1849 \family default
1850 .
1851  Zauważ, że zawartość listy środowisk zmieniła się z 
1852 \begin_inset Quotes pld
1853 \end_inset
1854
1855 Section
1856 \begin_inset Quotes prd
1857 \end_inset
1858
1859  z powrotem na 
1860 \begin_inset Quotes pld
1861 \end_inset
1862
1863 Standard
1864 \begin_inset Quotes prd
1865 \end_inset
1866
1867 .
1868  Tytuły podrozdziałów, jak większość środowisk kończą się automatycznie
1869  wraz z naciśnięciem Return..
1870  Wpisz klika słów wprowadzenia:
1871 \end_layout
1872
1873 \begin_layout LyX-Code
1874 To jest wprowadzenie do mojego pierwszego dokumentu w LyX-ie.
1875 \end_layout
1876
1877 \begin_layout Standard
1878 Naciśnij 
1879 \family sans
1880 Return
1881 \family default
1882  ponownie i jeszcze raz wybierz 
1883 \family sans
1884 Section
1885 \family default
1886  z listy środowisk.
1887  LyX wstawi 
1888 \begin_inset Quotes pld
1889 \end_inset
1890
1891 2
1892 \begin_inset Quotes prd
1893 \end_inset
1894
1895  i czeka na dalszy ciąg.
1896  Wpisz 
1897 \family typewriter
1898 Takie tam
1899 \family default
1900  i zauważ, że LyX ponownie składa tekst jako tytuł podrozdziału.
1901  
1902 \end_layout
1903
1904 \begin_layout Standard
1905 To nie koniec.
1906  Idź na koniec pierwszego podrozdziału (po: 
1907 \family typewriter
1908 mojego pierwszego dokumentu w LyX-ie
1909 \family default
1910 ) i naciśnij Return raz jeszcze, następnie wybierając środowisko 
1911 \family sans
1912 Section
1913 \family default
1914 .
1915  LyX znowu wstawia 
1916 \begin_inset Quotes pld
1917 \end_inset
1918
1919 2
1920 \begin_inset Quotes prd
1921 \end_inset
1922
1923  czekając na ciąg dalszy.
1924  Napisz 
1925 \family typewriter
1926 O tym dokumencie
1927 \family default
1928 .
1929  Podrozdział 
1930 \begin_inset Quotes pld
1931 \end_inset
1932
1933 Takie tam
1934 \begin_inset Quotes prd
1935 \end_inset
1936
1937 , który miał numer 2, został automatycznie przenumerowany na 3! W stylu
1938  prawdziwego WYSIWYM twoim jedynym zadaniem jest wskazanie fragmentów, które
1939  będą tytułami, a LyX zajmuje się ich numeracją i składem.
1940 \end_layout
1941
1942 \begin_layout Standard
1943 Naciśnij Return aby powrócić do środowiska 
1944 \family sans
1945 Standard
1946 \family default
1947  i wpisz następujące pięć zdań:
1948 \end_layout
1949
1950 \begin_layout LyX-Code
1951 Podrozdziały i sekcje zostały opisane poniżej.
1952 \end_layout
1953
1954 \begin_layout LyX-Code
1955 Opis Podrozdziału
1956 \end_layout
1957
1958 \begin_layout LyX-Code
1959 Podrozdziały są większe niż sekcje.
1960 \end_layout
1961
1962 \begin_layout LyX-Code
1963 Opis sekcji
1964 \end_layout
1965
1966 \begin_layout LyX-Code
1967 Sekcje są mniejsze niż podrozdziały.
1968 \end_layout
1969
1970 \begin_layout Standard
1971 Kliknij na drugiej linijce i wybierz środowisko 
1972 \family sans
1973 Subsection
1974 \family default
1975 .
1976  LyX oznaczy sekcję 
1977 \begin_inset Quotes pld
1978 \end_inset
1979
1980 2.1
1981 \begin_inset Quotes prd
1982 \end_inset
1983
1984 , i złoży ją czcionką większą od normalnego tekstu lecz mniejszą od tytułu
1985  podrozdziału.
1986  Zmień środowisko czwartej linijki na 
1987 \family sans
1988 Subsection
1989 \family default
1990 .
1991  Zgodnie z przewidywaniami LyX nadał jej numer 
1992 \begin_inset Quotes pld
1993 \end_inset
1994
1995 2.2
1996 \begin_inset Quotes prd
1997 \end_inset
1998
1999 .
2000  Gdyby wstawić jeszcze jeden podrozdział przed podrozdziałem 2, zostałby
2001  on przenumerowany na 3 i sekcje nosiły by numery 
2002 \begin_inset Quotes pld
2003 \end_inset
2004
2005 3.1
2006 \begin_inset Quotes prd
2007 \end_inset
2008
2009  i 
2010 \begin_inset Quotes pld
2011 \end_inset
2012
2013 3.2
2014 \begin_inset Quotes prd
2015 \end_inset
2016
2017 .
2018 \end_layout
2019
2020 \begin_layout Standard
2021 Kolejne poziomy zawierają 
2022 \family sans
2023 Subsubsection
2024 \family default
2025
2026 \family sans
2027 Paragraph
2028 \family default
2029
2030 \family sans
2031 i Subparagraph
2032 \family default
2033 .
2034  Przetrenuj je na własną rękę.
2035  Być może zauważysz, że nagłówki akapitów i podakapitów nie są numerowane
2036  i że podakapity są wcinane.
2037  Jeśli chcesz to zmienić przeczytaj 
2038 \emph on
2039 Podręcznik użytkownika
2040 \emph toggle
2041 .
2042  Tytuły rozdziałów — środowisko Chapter — są najwyższym poziomem, powyżej
2043  podrozdziałów, ale można ich używać tylko w niektórych typach (klasach)
2044  dokumentów LyX-a (patrz podrozdział
2045 \emph default
2046  
2047 \begin_inset CommandInset ref
2048 LatexCommand ref
2049 reference "sec:textclasses"
2050
2051 \end_inset
2052
2053 ).
2054  
2055 \end_layout
2056
2057 \begin_layout Standard
2058 Jeżeli nie chcesz numerowanych rozdziałów i podrozdziałów, użyj odpowiednich
2059  środowisk.
2060  Środowisko Section* (znalezienie go na liście może wymagać jej przewinięcia)
2061  nadaje tytułowi podrozdziału te same atrybuty ale bez numerowania go.
2062  Istnieją odpowiednie środowiska 
2063 \begin_inset Quotes pld
2064 \end_inset
2065
2066 z gwiazdką
2067 \begin_inset Quotes prd
2068 \end_inset
2069
2070  dla 
2071 \family sans
2072 Subsection
2073 \family default
2074  
2075 \family sans
2076 i Subsubsection
2077 \family default
2078 .
2079  Zmień środowiska niektórych sekcji na ich odpowiedniki 
2080 \begin_inset Quotes pld
2081 \end_inset
2082
2083 z gwiazdką
2084 \begin_inset Quotes prd
2085 \end_inset
2086
2087  i zwróć uwagę na zmianę numeracji pozostałych sekcji.
2088 \end_layout
2089
2090 \begin_layout Standard
2091
2092 \series bold
2093 Ćwiczenie
2094 \series default
2095 : Popraw tytuły sekcji i podrozdziałów w 
2096 \family typewriter
2097 example_raw.lyx
2098 \family default
2099 .
2100  Znajdziesz ten dokument w katalogu 
2101 \family typewriter
2102 examples/
2103 \family default
2104 .
2105  Wykonaj polecenie Plik->Otwórz i naciśnij Przykłady.
2106  Otwórz dokument i zachowaj go poleceniem Plik->Zapisz
2107 \begin_inset space ~
2108 \end_inset
2109
2110 jako w swoim katalogu jako kopię roboczą.
2111 \end_layout
2112
2113 \begin_layout Subsection
2114 Listy i podlisty
2115 \end_layout
2116
2117 \begin_layout Standard
2118 LyX dysponuje szeregiem różnych środowisk do składu list.
2119  Środowiska te uwalniają użytkownika od uciążliwego naciskania Tab milion
2120  razy lub przenumerowywania listy za każdym razem gdy wstawia coś w środek,
2121  pozwalając mu skoncentrować się na zawartości
2122 \begin_inset Foot
2123 status collapsed
2124
2125 \begin_layout Plain Layout
2126 Tak, przesadzamy z ciągłym podkreślaniem tego faktu w 
2127 \emph on
2128 Elementarzu
2129 \emph toggle
2130 .
2131  Ale na tym polega LyX, więc prosimy o wyrozumiałość.
2132 \end_layout
2133
2134 \end_inset
2135
2136 .
2137  Różne listy wymagają odpowiednich środowisk:
2138 \end_layout
2139
2140 \begin_layout Itemize
2141 Lista z wierszami rozpoczynanymi znaczkiem — środowisko Itemize — nadaje
2142  się do prezentacji celem opisania poszczególnych punktów.
2143 \end_layout
2144
2145 \begin_layout Itemize
2146 Numerowane listy i podlisty środowiska 
2147 \family sans
2148 Enumerate
2149 \family default
2150  byłyby właściwe w streszczeniu.
2151 \end_layout
2152
2153 \begin_layout Itemize
2154 Dokument opisujący pakiety oprogramowania może używać środowiska 
2155 \family sans
2156 Description
2157 \family default
2158 , w którym każda pozycja listy rozpoczyna się wytłuszczonym drukiem.
2159 \end_layout
2160
2161 \begin_layout Itemize
2162 Środowisko 
2163 \family sans
2164 List
2165 \family default
2166  — nieobecne w LaTeX-u — to trochę inna forma środowiska 
2167 \family sans
2168 Description
2169 \family default
2170 .
2171  
2172 \end_layout
2173
2174 \begin_layout Standard
2175 Wypisz listę powodów, dla których LyX jest lepszy niż inne edytory .
2176  W dowolnym miejscu dokumentu napisz:
2177 \end_layout
2178
2179 \begin_layout Standard
2180
2181 \family typewriter
2182 LyX jest lepszy niż inne edytory, ponieważ:
2183 \end_layout
2184
2185 \begin_layout Standard
2186 i naciśnij Return.
2187  Teraz wybierz 
2188 \family sans
2189 Itemize
2190 \family default
2191  z listy środowisk.
2192  LyX postawi znaczek (konkretnie znak mnożenia, który zostanie wydrukowany
2193  jako kółko).
2194  Wylicz swoje argumenty i naciśnij 
2195 \family sans
2196 Return
2197 \family default
2198
2199 \end_layout
2200
2201 \begin_layout LyX-Code
2202 Robi za ciebie skład drukarski.
2203 \end_layout
2204
2205 \begin_layout LyX-Code
2206 Formuły tworzy w trybie WYSIWYG
2207 \end_layout
2208
2209 \begin_layout LyX-Code
2210 Bardzo łatwo tworzy listy!
2211 \end_layout
2212
2213 \begin_layout Standard
2214 Środowiska list, w przeciwieństwie do tytułów nie kończą się wraz z przyciśnięci
2215 em Return.
2216  Zamiast tego, LyX zakłada kontynuację wpisywania pozycji listy.
2217  Powyższy przykład utworzy zatem listę trzech argumentów.
2218  Jeśli któraś z pozycji listy ma mieć więcej niż jeden akapit, należy użyć
2219  bezpiecznego końca linii, uzyskiwanego przyciśnięciem 
2220 \family sans
2221 C-Return
2222 \family default
2223 \emph toggle
2224 .
2225  Aby zakończyć listę, należy ponownie wybrać środowisko Standard z listy
2226  środowisk (lub kombinacją klawiszy
2227 \emph default
2228  
2229 \family sans
2230 M-p
2231 \begin_inset space ~
2232 \end_inset
2233
2234 s
2235 \family default
2236 ).
2237 \end_layout
2238
2239 \begin_layout Standard
2240 Powstała piękna lista argumentów.
2241  Można obejrzeć jak LaTeX poradzi sobie z wydrukiem.
2242  Ale jak uzyskać numerację argumentów? Po prostu zaznacz całą listę
2243 \begin_inset Foot
2244 status collapsed
2245
2246 \begin_layout Plain Layout
2247 LyX nie pozwoli na zaznaczenie pierwszego znaczka, o ile nie zostanie zaznaczony
2248  akapit przed listą, co akurat nie jest potrzebne.
2249  Podobnie nie można zaznaczyć numeru postawionego przed tytułem rozdziału.
2250  Nie szkodzi.
2251 \end_layout
2252
2253 \end_inset
2254
2255  i z listy środowisk wybierz 
2256 \family sans
2257 Enumerate
2258 \family default
2259 .
2260  Voila ! Jak wspomniano, LyX troszczy się o numerację listy w przypadku
2261  dodania lub wstawienia pozycji.
2262 \end_layout
2263
2264 \begin_layout Standard
2265 Jeśli lista jest wciąż zaznaczona można wypróbować pozostałe dwa środowiska,
2266  
2267 \family sans
2268 Description
2269 \family default
2270  and 
2271 \family sans
2272 List
2273 \family default
2274 .
2275  W obu lista składa się z hasła – pierwszego słowa danej pozycji oraz następując
2276 ej po nim definicji, która tworzy resztę akapitu (aż do naciśnięcia 
2277 \family sans
2278 Return
2279 \family default
2280 ).
2281  Hasło jest wytłuszczone (
2282 \family sans
2283 Description
2284 \family default
2285 ) lub odseparowane 
2286 \begin_inset Quotes pld
2287 \end_inset
2288
2289 tabulatorem
2290 \begin_inset Quotes prd
2291 \end_inset
2292
2293
2294 \begin_inset Foot
2295 status collapsed
2296
2297 \begin_layout Plain Layout
2298 Ale jest to tabulator drukarski, a nie żałosny, ograniczony, niereformowalny
2299  tabulator maszyny do pisania.
2300 \end_layout
2301
2302 \end_inset
2303
2304  (
2305 \family sans
2306 List
2307 \family default
2308 ) od reszty akapitu.
2309  Hasło składające się z więcej niż jednego słowa można uzyskać rozdzielając
2310  jego składniki twardą spacją, wstawianą naciśnięciem 
2311 \family sans
2312 C-Space
2313 \family default
2314  i wyświetlaną jako małe, różowe 
2315 \begin_inset Quotes pld
2316 \end_inset
2317
2318 u
2319 \begin_inset Quotes prd
2320 \end_inset
2321
2322 .
2323 \end_layout
2324
2325 \begin_layout Standard
2326
2327 \series bold
2328 Ćwiczenie
2329 \series default
2330 : Sformatuj listy z pliku 
2331 \family typewriter
2332 example_raw.lyx.
2333 \end_layout
2334
2335 \begin_layout Standard
2336 Listy można zagnieżdżać na wszelkie możliwe sposoby.
2337  Narzucającym się przykładem byłoby pisanie planu.
2338  Listy numerowane i ze znaczkami mają różne sposoby numerowania i oznaczania
2339  podlist.
2340  W 
2341 \emph on
2342 Podręczniku użytkownika
2343 \emph default
2344  
2345 \emph toggle
2346 można znaleźć szczegółowy opis różnych typów list, jak również przykłady
2347  z użyciem
2348 \emph default
2349  
2350 \emph on
2351 mnóstwa
2352 \emph default
2353  
2354 \emph toggle
2355 zagnieżdżeń.
2356 \end_layout
2357
2358 \begin_layout Subsection
2359 Inne środowiska: Verses, Quotations, i inne
2360 \end_layout
2361
2362 \begin_layout Standard
2363 Istnieją dwa środowiska wyróżniające cytaty z otaczającego tekstu: 
2364 \family sans
2365 Quote
2366 \family default
2367  dla krótkich, a 
2368 \family sans
2369 Quotation
2370 \family default
2371  dla długich cytatów.
2372  Programy komputerowe (środowisko 
2373 \family sans
2374 LyX-Code
2375 \family default
2376 , używane również w Elementarzu w przykładach dłuższych tekstów) pisane
2377  są czcionką maszynową.; środowisko to jest jedynym w LyX-ie, gdzie można
2378  używać wielokrotnych spacji celem formatowania kodu.
2379  Do pisania poezji służy środowisko 
2380 \family sans
2381 Verse
2382 \begin_inset Foot
2383 status collapsed
2384
2385 \begin_layout Plain Layout
2386 nie wspominając o odrobinie talentu.
2387 \end_layout
2388
2389 \end_inset
2390
2391 , z klawiszem Return
2392 \family default
2393  rozdzielającym strofy, a 
2394 \family sans
2395 C-Return
2396 \family default
2397  linijki wewnątrz strofy.
2398  
2399 \emph on
2400 Podręcznik użytkownika
2401 \emph default
2402  
2403 \emph toggle
2404 drobiazgowo opisuje wszystkie dostępne środowiska.
2405 \end_layout
2406
2407 \begin_layout Standard
2408
2409 \series bold
2410 Ćwiczenie
2411 \series default
2412 : Użyj środowisk 
2413 \family sans
2414 Quote, LyX-Code,
2415 \family default
2416  i 
2417 \family sans
2418 Verse
2419 \family default
2420  celem poprawnego sformatowania pliku 
2421 \family typewriter
2422 example_raw.lyx
2423 \end_layout
2424
2425 \begin_layout Chapter
2426 Pisanie dokumentów
2427 \end_layout
2428
2429 \begin_layout Standard
2430 Zadaniem poprzedniego rozdziału było wdrożenie użytkownika do pisania tekstów
2431  w LyX-ie.
2432  Przedstawiono tam podstawowe operacje, jak również posługiwanie się środowiskam
2433 i.
2434  Większość użytkowników zamierza jednak pisać za pomocą LyX-a dokumenty:
2435  artykuły, prace, książki, podręczniki lub listy.
2436  Ten rozdział ma poszerzyć umiejętność pisania tekstu o tworzenie całych
2437  dokumentów.
2438  Zostaną wprowadzone klasy tekstu, pozwalające na pisanie różnych typów
2439  dokumentów, oraz dodatki, które stanowią o różnicy między tekstem, a dokumentem
2440 , takie jak tytuły, przypisy, odsyłacze, bibliografie i spisy treści.
2441 \end_layout
2442
2443 \begin_layout Section
2444 Klasy tekstu i wzorce: pisanie listów
2445 \end_layout
2446
2447 \begin_layout Standard
2448 \begin_inset CommandInset label
2449 LatexCommand label
2450 name "sec:textclasses"
2451
2452 \end_inset
2453
2454
2455 \end_layout
2456
2457 \begin_layout Standard
2458 Różne typy dokumentów wymagają różnego formatowania.
2459  Na przykład książki zasadniczo są drukowane na obu stronach kartki, zaś
2460  artykuły na jednej.
2461  W dodatku wiele dokumentów zawiera specjalne środowiska: listy mają adres
2462  nadawcy i podpis, którenie mają sensu w książce czy artykule.
2463  Klasy tekstu
2464 \begin_inset Foot
2465 status collapsed
2466
2467 \begin_layout Plain Layout
2468 Dla użytkowników LaTeX-a: ekwiwalent latexowej 
2469 \emph on
2470 documentclass
2471 \end_layout
2472
2473 \end_inset
2474
2475  w LyX-ie służą do opisu tych zasadniczych różnić między typami dokumentów.
2476  Ten 
2477 \emph on
2478 Elementarz
2479 \emph default
2480  
2481 \emph toggle
2482 został napisany w klasie
2483 \emph default
2484  
2485 \family sans
2486 \emph toggle
2487 Book
2488 \family default
2489 .
2490  Klasy to kolejny element WYSIWYM; informują LyX-a jak składać dokument,
2491  uwalniając od tego użytkownika.
2492 \end_layout
2493
2494 \begin_layout Standard
2495 Twój dokument jest prawdopodobnie klasy 
2496 \family sans
2497 Article
2498 \begin_inset Foot
2499 status collapsed
2500
2501 \begin_layout Plain Layout
2502 To domyślna klasa, chyba że ją zmienić w pliku 
2503 \family typewriter
2504 lyxrc
2505 \family default
2506 .
2507 \end_layout
2508
2509 \end_inset
2510
2511 .
2512  Spróbuj zmienić klasę używając listy klas w oknie polecenia Układ->Dokument
2513 \family default
2514 , celem obejrzenia różnic w formatowaniu dokumentów.
2515  Jeśli zmienisz klasę swojego dokumentu na 
2516 \family sans
2517 Book
2518 \family default
2519  i obejrzysz listę środowisk, zauważysz, że większość z nich nie uległa
2520  zmianie.
2521  Dodatkowo pojawi się środowisko 
2522 \family sans
2523 Chapter
2524 \family default
2525 .
2526  W razie wątpliwości, czy dane środowisko istnieje w klasie najlepiej zajrzeć
2527  na listę środowisk.
2528 \end_layout
2529
2530 \begin_layout Standard
2531 Rozmiary czcionek, druk jedno- lub dwukolumnowy, nagłówki stron to możliwe
2532  różnice między formatami czasopism.
2533  W miarę rozpowszechniania się komputerów czasopisma zaczęły przyjmować
2534  artykuły drogą elektroniczną i stworzyły pliki stylu LaTeX-a, tak by autorzy
2535  mogli dokonać prawidłowego składu.
2536  LyX również je akceptuje.
2537  Na przykład LyX obsługuje format (i dodatkowe środowiska) dla biuletynu
2538  Amerykańskiego Towarzystwa Matematycznego stosując klasę 
2539 \family sans
2540 Article
2541 \begin_inset space ~
2542 \end_inset
2543
2544 (AMS)
2545 \family default
2546 .
2547 \end_layout
2548
2549 \begin_layout Standard
2550 Oto bardzo krótki zestaw niektórych klas.
2551  Jak zwykle Podręcznik użytkownika zawiera brakujące szczegóły:
2552 \end_layout
2553
2554 \begin_layout Standard
2555 \begin_inset VSpace 0.3cm
2556 \end_inset
2557
2558
2559 \end_layout
2560
2561 \begin_layout Standard
2562 \align center
2563 \begin_inset Tabular
2564 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
2565 <features>
2566 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2567 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2568 <row>
2569 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2570 \begin_inset Text
2571
2572 \begin_layout Plain Layout
2573 Nazwa
2574 \end_layout
2575
2576 \end_inset
2577 </cell>
2578 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2579 \begin_inset Text
2580
2581 \begin_layout Plain Layout
2582 Uwagi
2583 \end_layout
2584
2585 \end_inset
2586 </cell>
2587 </row>
2588 <row>
2589 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2590 \begin_inset Text
2591
2592 \begin_layout Plain Layout
2593 article
2594 \end_layout
2595
2596 \end_inset
2597 </cell>
2598 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2599 \begin_inset Text
2600
2601 \begin_layout Plain Layout
2602 druk jednostronny, bez rozdziałów
2603 \end_layout
2604
2605 \end_inset
2606 </cell>
2607 </row>
2608 <row>
2609 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2610 \begin_inset Text
2611
2612 \begin_layout Plain Layout
2613 article (AMS)
2614 \end_layout
2615
2616 \end_inset
2617 </cell>
2618 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2619 \begin_inset Text
2620
2621 \begin_layout Plain Layout
2622 układ i środowiska dla American Math Society
2623 \end_layout
2624
2625 \end_inset
2626 </cell>
2627 </row>
2628 <row>
2629 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2630 \begin_inset Text
2631
2632 \begin_layout Plain Layout
2633 report
2634 \end_layout
2635
2636 \end_inset
2637 </cell>
2638 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2639 \begin_inset Text
2640
2641 \begin_layout Plain Layout
2642 dłuższy niż article, druk dwustronny
2643 \end_layout
2644
2645 \end_inset
2646 </cell>
2647 </row>
2648 <row>
2649 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2650 \begin_inset Text
2651
2652 \begin_layout Plain Layout
2653 book
2654 \end_layout
2655
2656 \end_inset
2657 </cell>
2658 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2659 \begin_inset Text
2660
2661 \begin_layout Plain Layout
2662 report + dodatki z przodu i z tyłu
2663 \end_layout
2664
2665 \end_inset
2666 </cell>
2667 </row>
2668 <row>
2669 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2670 \begin_inset Text
2671
2672 \begin_layout Plain Layout
2673 slides
2674 \end_layout
2675
2676 \end_inset
2677 </cell>
2678 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2679 \begin_inset Text
2680
2681 \begin_layout Plain Layout
2682 slajdy (z FoilTeX-em włącznie)
2683 \end_layout
2684
2685 \end_inset
2686 </cell>
2687 </row>
2688 <row>
2689 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2690 \begin_inset Text
2691
2692 \begin_layout Plain Layout
2693 letter 
2694 \end_layout
2695
2696 \end_inset
2697 </cell>
2698 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2699 \begin_inset Text
2700
2701 \begin_layout Plain Layout
2702 list—mnóstwo dodatkowych środowisk dla adresu, podpisu\SpecialChar \ldots{}
2703
2704 \end_layout
2705
2706 \end_inset
2707 </cell>
2708 </row>
2709 </lyxtabular>
2710
2711 \end_inset
2712
2713
2714 \end_layout
2715
2716 \begin_layout Standard
2717 \begin_inset VSpace 0.3cm
2718 \end_inset
2719
2720
2721 \end_layout
2722
2723 \begin_layout Section
2724 Wzorce: pisanie listu
2725 \end_layout
2726
2727 \begin_layout Standard
2728 Jedną z najbardziej popularnych klas tekstu jest Letter (list).
2729  Nowy list można rozpocząć tworząc nowy plik poleceniem Nowy, i wybierając
2730  Letter z listy Klasa w oknie polecenia Układ->Dokument.
2731  Choć taki sposób wydaje się najbardziej oczywisty, nie jest wcale ekonomiczny.
2732  Za każdym razem chcąc napisać list musimy w nim zawrzeć adresy nadawcy
2733  i odbiorcy, podpis itp.
2734  Dlatego LyX posiada wzorzec listu, będący przykładowym listem.
2735  Posiadając wzorzec można po prostu zastąpić jego fragmenty własnym tekstem
2736  kiedy pisze się własny list.
2737 \end_layout
2738
2739 \begin_layout Standard
2740 Utwórz nowy plik poleceniem Plik->Nowy ze wzorca.
2741  Po podaniu nazwy nowego pliku, w oknie Wybierz wzorzec wybierz 
2742 \family typewriter
2743 latex_letter.lyx
2744 \family default
2745 .
2746  Zapisz i wydrukuj plik celem obejrzenia formatu poszczególnych środowisk.
2747 \end_layout
2748
2749 \begin_layout Standard
2750 Na liście środowisk znajduje się teraz kilka pozycji włącznie ze środowiskiem
2751  
2752 \family sans
2753 My
2754 \begin_inset space ~
2755 \end_inset
2756
2757 Address
2758 \family default
2759  (mój adres), których nie ma w innych klasach.
2760  Inne środowiska jak 
2761 \family sans
2762 Description
2763 \family default
2764 , są już znane.
2765  Warto wypróbować ich działanie.
2766  Można np.
2767  zauważyć, że środowisko 
2768 \family sans
2769 Signature
2770 \family default
2771  rozpoczyna się słowem 
2772 \begin_inset Quotes pld
2773 \end_inset
2774
2775 Signature:
2776 \begin_inset Quotes prd
2777 \end_inset
2778
2779  na czerwono przed właściwym podpisem.
2780  Słowo to nie pokaże się na wydruku.
2781  Istnieje tylko w celu pokazania miejsca podpisu.
2782  Nieważne zresztą, gdzie to środowisku znajduje się w pliku.
2783  Należy pamiętać, że LyX jest WYSIWYM; środowisko 
2784 \family sans
2785 Signature
2786 \family default
2787  może być wstawione gdziekolwiek, ale LyX sprawi, że na wydruku zostanie
2788  umieszczone na końcu.
2789 \end_layout
2790
2791 \begin_layout Standard
2792 Wzorzec jest normalnym plikiem LyX-a.
2793  Oznacza to, że możesz wstawić swój adres i podpis i zapisać tak zmieniony
2794  plik jako nowy wzorzec.
2795  Od tego momentu, każdy list możesz zacząć od otworzenia tego nowego wzorca.
2796  Nie proponujemy tu żadnego szczególnego ćwiczenia.
2797  Po prostu napisz do kogoś list
2798 \begin_inset Foot
2799 status collapsed
2800
2801 \begin_layout Plain Layout
2802 Jedno ostrzeżenie.
2803  Jeśli wykasujesz cały tekst ze środowiska np.
2804  wykasujesz całe pole 
2805 \family sans
2806 My
2807 \begin_inset space ~
2808 \end_inset
2809
2810 Address
2811 \family default
2812  celem wpisania własnego adresu i przemieścisz kursor nic nie wpisując,
2813  ryzykujesz zniknięcie środowiska.
2814  Dzieje się tak , ponieważ środowisko nie może istnieć bez tekstu.
2815  Aby je odzyskać należy wybrać je ponownie z listy środowisk.
2816 \end_layout
2817
2818 \end_inset
2819
2820 !
2821 \end_layout
2822
2823 \begin_layout Section
2824 Tytuły dokumentu
2825 \end_layout
2826
2827 \begin_layout Standard
2828 Tytuł (który może składać się z właściwego tytułu, autora, a nawet streszczenia)
2829  jest uważany w LyX-ie (podobnie jak w LaTeX-u) za osobną część dokumentu.
2830 \end_layout
2831
2832 \begin_layout Standard
2833 Wróć do swojego pliku 
2834 \family typewriter
2835 newfile.lyx i
2836 \family default
2837  upewnij się
2838 \family typewriter
2839 ,
2840 \family default
2841  że używa klasy 
2842 \family sans
2843 Article
2844 \family default
2845 .
2846  Wpisz tytuł w pierwszej linijce, i zmień środowisko na 
2847 \family sans
2848 Title
2849 \family default
2850 .
2851  W następnej linijce wpisz swoje imię i nazwisko i ustaw środowisko 
2852 \family sans
2853 Author
2854 \family default
2855 .
2856  W następnej linijce napisz datę w środowisku 
2857 \family sans
2858 Date
2859 \family default
2860 .
2861  Napisz ze dwa akapity podsumowujące zawartość dokumentu w środowisku 
2862 \family sans
2863 Abstract
2864 \family default
2865 .
2866  Teraz obejrzyj wydruk.
2867 \end_layout
2868
2869 \begin_layout Standard
2870
2871 \series bold
2872 Ćwiczenie
2873 \series default
2874 : Popraw tytuł, datę i autora 
2875 \family typewriter
2876 w example_raw.lyx
2877 \end_layout
2878
2879 \begin_layout Section
2880 Etykiety i odnośniki
2881 \end_layout
2882
2883 \begin_layout Standard
2884  Zaetykietować można podrozdział (albo sekcję, czy też, rzadziej, pop prostu
2885  kawałek tekstu) w dowolnym dokumencie.
2886  Dzięki temu powstaje możliwość odwołania się do tego podrozdziału w innych
2887  miejscach dokumentu przy użyciu odnośników.
2888  Można odwoływać się albo do numeru podrozdziału, albo do numeru strony
2889  jego początku.
2890  Podobnie jak w przypadku przypisów i notatek, LyX zajmuje się aktualizacją
2891  odnośników.
2892  Automatyczne etykiety i odnośniki to jedna z największych zalet LyX-a (i
2893  LaTeX-a) w porównaniu do zwykłych edytorów.
2894 \end_layout
2895
2896 \begin_layout Subsection*
2897 Pierwsza etykieta
2898 \end_layout
2899
2900 \begin_layout Standard
2901 Oznaczmy nasz drugi podrozdział zatytułowany 
2902 \begin_inset Quotes pld
2903 \end_inset
2904
2905 O tym dokumencie
2906 \begin_inset Quotes prd
2907 \end_inset
2908
2909 .
2910  Kliknij na końcu linijki tytułu podrozdziału i użyj polecenia 
2911 \family sans
2912 Wstaw->Etykietę
2913 \family default
2914 .
2915  W oknie wpisz nazwę podrozdziału: 
2916 \family typewriter
2917 sec:o_dok
2918 \family default
2919 , która wygląda na dobre opisowe oznaczenie, niekolidujące z ewentualnymi
2920  innymi nazwami etykiet
2921 \begin_inset Foot
2922 status collapsed
2923
2924 \begin_layout Plain Layout
2925 Piszemy 
2926 \begin_inset Quotes pld
2927 \end_inset
2928
2929 sec:
2930 \begin_inset Quotes prd
2931 \end_inset
2932
2933  , bo można etykietować także równania.
2934  tabele i rysunki.
2935 \end_layout
2936
2937 \end_inset
2938
2939 .
2940  Po naciśnięciu OK nazwa etykiety zostanie umieszczona w prostokącie obok
2941  tytułu podrozdziału.
2942 \end_layout
2943
2944 \begin_layout Standard
2945 Skądinąd etykieta mogłaby być wstawiona w dowolnym miejscu w środku podrozdziału.
2946  Odnośniki do podrozdziału wskazują na ostatni podrozdział lub sekcję, której
2947  tytuł znajduje się przed etykietą.
2948  Umieszczenie jej w linijce tytułu (czy w pierwszej linijce tekstu) zapewnia
2949  odwołanie do początku podrozdziału.
2950 \end_layout
2951
2952 \begin_layout Standard
2953 Jak dotąd niewiele się zmieniło — plik 
2954 \family typewriter
2955 dvi
2956 \family default
2957  wygląda dokładnie jak wyglądał, ponieważ etykiety nie pojawiają się na
2958  wydruku.
2959  Tym niemniej jeśli dołożono etykietę, to można się do niej odwołać za pomocą
2960  odnośnika.
2961  Zrobimy to w następnym kroku.
2962 \end_layout
2963
2964 \begin_layout Subsection*
2965 Pierwszy odnośnik
2966 \end_layout
2967
2968 \begin_layout Standard
2969 Umieść kursor w dowolnym miejscu swojego dokumentu.
2970  Napisz:
2971 \end_layout
2972
2973 \begin_layout LyX-Code
2974 Jeśli chcesz zasięgnąć więcej informacji o tym dokumencie,zobacz podrozdział
2975  , który rozpoczyna się na stronie .
2976 \end_layout
2977
2978 \begin_layout Standard
2979 Następnie — z kursorem po słowie podrozdział — użyj polecenia 
2980 \family sans
2981 Wstaw->Odnośnik
2982 \family default
2983 .
2984  Otworzy się okno 
2985 \family sans
2986 Wstaw
2987 \begin_inset space ~
2988 \end_inset
2989
2990 odnośnik
2991 \family default
2992 , pokazując listę możliwych etykiet.
2993  W tej chwili powinna być tylko jedna: 
2994 \begin_inset Quotes pld
2995 \end_inset
2996
2997 sec:o_dokumencie
2998 \begin_inset Quotes prd
2999 \end_inset
3000
3001 .
3002  Wybierz ją i kliknij na 
3003 \family sans
3004 Wstaw
3005 \begin_inset space ~
3006 \end_inset
3007
3008 odnośnik
3009 \family default
3010 .
3011  Teraz przesuń kursor za słowo 
3012 \begin_inset Quotes pld
3013 \end_inset
3014
3015 stronie
3016 \begin_inset Quotes prd
3017 \end_inset
3018
3019  i kliknij na 
3020 \family sans
3021 Wstaw
3022 \begin_inset space ~
3023 \end_inset
3024
3025 numer
3026 \begin_inset space ~
3027 \end_inset
3028
3029 strony
3030 \family default
3031  w oknie 
3032 \family sans
3033 Wstaw
3034 \begin_inset space ~
3035 \end_inset
3036
3037 odnośnik
3038 \family default
3039 .
3040 \end_layout
3041
3042 \begin_layout Standard
3043 LyX wstawia odnośnik do prostokąta w miejscu kursora.
3044  Na wydruku prostokąt z odnośnikiem zostanie zastąpiony numerem podrozdziału,
3045  względnie strony ( w zależności co wskazałeś w oknie 
3046 \family sans
3047 Wstaw
3048 \begin_inset space ~
3049 \end_inset
3050
3051 odnośnik
3052 \family default
3053 ).
3054  Dla wygody odnośniki działają jak hiperłącza w trakcie edycji dokumentu
3055  LyX-a; kliknięcie na nich przenosi kursor do wskazywanej etykiety.
3056  Użyj polecenia 
3057 \family sans
3058 Plik->Podgląd->Obejrzyj
3059 \begin_inset space ~
3060 \end_inset
3061
3062 jako
3063 \begin_inset space ~
3064 \end_inset
3065
3066 DVI
3067 \family default
3068  aby zobaczyć, że na ostatniej stronie odsyłamy do 
3069 \begin_inset Quotes pld
3070 \end_inset
3071
3072 podrozdziału 2
3073 \begin_inset Quotes prd
3074 \end_inset
3075
3076  i 
3077 \begin_inset Quotes pld
3078 \end_inset
3079
3080 strony 1
3081 \begin_inset Quotes prd
3082 \end_inset
3083
3084  (czy innej, na której akurat jest tytuł 2.
3085  podrozdziału).
3086 \end_layout
3087
3088 \begin_layout Subsection*
3089 Więcej o etykietach
3090 \end_layout
3091
3092 \begin_layout Standard
3093 Wspomniano o obsłudze numerowania odnośników przez LyX-a; teraz można ją
3094  przetestować.
3095  Dodaj nowy podrozdział przed podrozdziałem 2.
3096  Uaktualnij podgląd — voilŕ! — odnośnik zmienił numer na 3! Zmień środowisko
3097  
3098 \begin_inset Quotes pld
3099 \end_inset
3100
3101 O tym dokumencie
3102 \begin_inset Quotes prd
3103 \end_inset
3104
3105  na 
3106 \family sans
3107 Subsection
3108 \family default
3109 , a odnośnik wskaże sekcję 2.1 zamiast podrozdziału 3.
3110  Odnośnik do strony nie zmieni się oczywiście tak długo, aż nie wpiszesz
3111  całej strony tekstu przed wskazywaną etykietą.
3112 \end_layout
3113
3114 \begin_layout Standard
3115 W ramach poszerzonych ćwiczeń spróbuj wstawić etykietę 
3116 \begin_inset Quotes pld
3117 \end_inset
3118
3119 sec:moja_etykieta
3120 \begin_inset Quotes prd
3121 \end_inset
3122
3123  w miejsce pierwszego odnośnika i umieść w innym miejscu dokumentu odnośnik
3124  do niej.
3125  Podczas częstego wstawiania odnośników warto zostawić otwarte okno 
3126 \family sans
3127 Wstaw
3128 \begin_inset space ~
3129 \end_inset
3130
3131 odnośnik
3132 \family default
3133 .
3134 \end_layout
3135
3136 \begin_layout Standard
3137 Jeżeli chcesz sprawdzić, czy odnośniki wyświetlają prawidłowe strony we
3138  większych dokumentach, skopiuj kilka stron z 
3139 \emph on
3140 Podręcznika użytkownika
3141 \emph default
3142  i wklej pożyczony tekst do swojego dokumentu.
3143 \begin_inset Foot
3144 status collapsed
3145
3146 \begin_layout Plain Layout
3147 Skopiowanie tytułu rozdziału może spowodować błąd LyX-a, ponieważ rozdziały
3148  nie są dozwolone w klasie Article.
3149  W takim przypadku skasuj tytuł rozdziału.
3150  Jeśli chcesz wiedzieć, czemu tak się dzieje, zobacz podrozdział 
3151 \begin_inset CommandInset ref
3152 LatexCommand ref
3153 reference "sec:textclasses"
3154
3155 \end_inset
3156
3157 .
3158  
3159 \end_layout
3160
3161 \end_inset
3162
3163 .
3164 \end_layout
3165
3166 \begin_layout Standard
3167
3168 \series bold
3169 Ćwiczenie
3170 \series default
3171 : Popraw odnośniki w 
3172 \family typewriter
3173 example_raw.lyx
3174 \end_layout
3175
3176 \begin_layout Section
3177 Przypisy i notatki
3178 \end_layout
3179
3180 \begin_layout Standard
3181 Przypisy są dodawane za pomocą przycisku 
3182 \family sans
3183 Wstaw
3184 \begin_inset space ~
3185 \end_inset
3186
3187 przypis
3188 \begin_inset Foot
3189 status collapsed
3190
3191 \begin_layout Plain Layout
3192 Przycisk oznaczony jest strzałką wskazującą przypis
3193 \end_layout
3194
3195 \end_inset
3196
3197  z paska narzędzi lub poleceniem Wstaw
3198 \begin_inset space ~
3199 \end_inset
3200
3201 przypis
3202 \family default
3203 .
3204  Kliknij na końcu słowa 
3205 \begin_inset Quotes pld
3206 \end_inset
3207
3208 LyX
3209 \begin_inset Quotes prd
3210 \end_inset
3211
3212  gdzieś w dokumencie i naciśnij przycisk 
3213 \family sans
3214 Wstaw
3215 \begin_inset space ~
3216 \end_inset
3217
3218 przypis
3219 \family default
3220 .
3221  Poniżej bieżącej linijki otworzy się linijka przypisu.
3222  Przy jej lewym końcu jest słowo 
3223 \begin_inset Quotes pld
3224 \end_inset
3225
3226 foot
3227 \begin_inset Quotes prd
3228 \end_inset
3229
3230  napisane czerwonym kolorem na szarym tle.
3231  Reszta linijki jest okolona czerwoną linią.; tu właśnie należy wpisać tekst
3232  przypisu.
3233  Kursor powinien znajdować się na początku tej linijki.
3234  Napisz
3235 \end_layout
3236
3237 \begin_layout LyX-Code
3238 LyX jest procesorem tekstu dokonującym składu drukarskiego.
3239 \end_layout
3240
3241 \begin_layout Standard
3242 Teraz kliknij na słowie 
3243 \begin_inset Quotes pld
3244 \end_inset
3245
3246 foot
3247 \begin_inset Quotes prd
3248 \end_inset
3249
3250 .
3251  Linijka przypisu zniknęła pozostawiając słowo 
3252 \begin_inset Quotes pld
3253 \end_inset
3254
3255 foot
3256 \begin_inset Quotes prd
3257 \end_inset
3258
3259  zapisane jako czerwony indeks górny, pokazując gdzie na wydruku znajdzie
3260  się przypis; nazwiemy to 
3261 \begin_inset Quotes pld
3262 \end_inset
3263
3264 zwijaniem
3265 \begin_inset Quotes prd
3266 \end_inset
3267
3268  przypisu.
3269  Można ją także w każdej chwili rozwinąć przez kliknięcie na czerwonym znaczku.
3270 \end_layout
3271
3272 \begin_layout Standard
3273 Można zapytać, czemu przypis pokazywany jest jako czerwony indeks, a nie
3274  jako liczba.
3275  Dzieje się tak, gdyż LyX zajmuje się numerowaniem przypisów 
3276 \emph on
3277 na wydrukach
3278 \emph default
3279 , o czym możesz się przekonać oglądając plik dvi (lub wydruk).
3280  Dodanie nowego przypisu powoduje odpowiednie przenumerowanie już istniejących.
3281  Ponieważ LyX (a właściwie LaTeX) radzi sobie z tym na bieżąco, nie ma potrzeby
3282  zapisywania numerów przypisów w pliku LyX-a.
3283 \end_layout
3284
3285 \begin_layout Standard
3286 Przypis może być wycinany i wklejany tak jak zwykły tekst.
3287  Przekonaj się o tym sam ! Wystarczy zaznaczyć znaczek przypisu,
3288 \begin_inset Foot
3289 status collapsed
3290
3291 \begin_layout Plain Layout
3292 Być może łatwiej zaznaczyć go przy pomocy klawiszy.
3293  Zaznaczając znaczek stopki myszą można przypadkiem otworzyć stopkę.
3294 \end_layout
3295
3296 \end_inset
3297
3298  poczym wyciąć go i wkleić.
3299  Poza tym można zamienić w przypis zwykły tekst, zaznaczając go i naciskając
3300  przycisk 
3301 \family sans
3302 Wstaw
3303 \begin_inset space ~
3304 \end_inset
3305
3306 przypis
3307 \family default
3308 .
3309 \end_layout
3310
3311 \begin_layout Standard
3312 Przycisk Wstaw
3313 \begin_inset space ~
3314 \end_inset
3315
3316 notatkę dodaje notatki na marginesach
3317 \begin_inset Foot
3318 status collapsed
3319
3320 \begin_layout Plain Layout
3321 Przycisk przedstawia strzałkę wskazującą kolumnę tekstu na marginesie i
3322  powinien znajdować się po prawej stronie przycisku 
3323 \family sans
3324 Wstaw
3325 \begin_inset space ~
3326 \end_inset
3327
3328 stopkę
3329 \family default
3330  na pasku narzędzi.
3331 \end_layout
3332
3333 \end_inset
3334
3335 , co osiągnąć można również poleceniem 
3336 \family sans
3337 Wstaw->Notatkę
3338 \family default
3339 \SpecialChar \@.
3340  Notatki zachowują się jak przypisy, z tym że: 
3341 \end_layout
3342
3343 \begin_layout Itemize
3344 znaczki na ekranie mają napis 
3345 \begin_inset Quotes pld
3346 \end_inset
3347
3348 margin
3349 \begin_inset Quotes prd
3350 \end_inset
3351
3352  zamiast 
3353 \begin_inset Quotes pld
3354 \end_inset
3355
3356 foot
3357 \begin_inset Quotes prd
3358 \end_inset
3359
3360
3361 \end_layout
3362
3363 \begin_layout Itemize
3364 notatki pojawią się na marginesie, a nie pod tekstem 
3365 \end_layout
3366
3367 \begin_layout Itemize
3368 notatki nie są numerowane
3369 \end_layout
3370
3371 \begin_layout Itemize
3372 Kiedy notatka jest zwinięta, na marginesie pojawia się wykrzyknik, który
3373  nie pokaże się na wydruku.
3374 \end_layout
3375
3376 \begin_layout Standard
3377 Zmień swój przypis o LyX-ie z powrotem w tekst, a następnie w notatkę.
3378  Obejrzyj plik dvi aby zobaczyć jak wygląda taka notatka.
3379 \end_layout
3380
3381 \begin_layout Standard
3382
3383 \series bold
3384 Ćwiczenie
3385 \series default
3386 : Popraw przypis w 
3387 \family typewriter
3388 example_raw.lyx
3389 \end_layout
3390
3391 \begin_layout Section
3392 Bibliografie
3393 \end_layout
3394
3395 \begin_layout Standard
3396 \begin_inset CommandInset label
3397 LatexCommand label
3398 name "sec:bibliographies"
3399
3400 \end_inset
3401
3402  Bibliografie zachowują się podobnie do odnośników.
3403  Bibliografia zawiera listę odsyłaczy do literatury na końcu dokumentu,
3404  do których można się odwoływać w tekście.
3405  Podobnie jak tytuły podrozdziałów pozycje bibliografii są przez LyX-a i
3406  LaTeX-a automatycznie numerowane, jak również odwołania do nich.
3407 \end_layout
3408
3409 \begin_layout Standard
3410 Idź na koniec dokumentu i ustaw środowisko 
3411 \family sans
3412 Bibliography
3413 \family default
3414 .
3415  Teraz każdy akapit będzie pozycją bibliografii.
3416  Napisz 
3417 \family typewriter
3418 Elementarz LyX-a, Zespół Dokumentacji LyX-a
3419 \family default
3420  jako swoją pierwszą pozycję.
3421  Zauważ, że LyX automatycznie umieszcza numer w prostokącie przed każdą
3422  pozycją.
3423  Kliknij na takim numerze, aby otworzyć okno 
3424 \family sans
3425 Pozycja
3426 \begin_inset space ~
3427 \end_inset
3428
3429 bibliografii
3430 \family default
3431 .
3432  Pierwsze z pól, edycyjnych, 
3433 \family sans
3434 Klucz
3435 \family default
3436 , służy do odwołań z tekstu dokumentu LyX-a.
3437  Domyślnie jest on liczbą.
3438  Wpisz w to pole 
3439 \begin_inset Quotes pld
3440 \end_inset
3441
3442 elementarz
3443 \begin_inset Quotes prd
3444 \end_inset
3445
3446  celem łatwiejszego zapamiętania.
3447 \end_layout
3448
3449 \begin_layout Standard
3450 Znajdź teraz w swoim dokumencie jakieś miejsce do umieszczenia odwołania
3451  do literatury.
3452  Wstaw je za pomocą 
3453 \family sans
3454 Wstaw->Odwołanie
3455 \begin_inset space ~
3456 \end_inset
3457
3458 do
3459 \begin_inset space ~
3460 \end_inset
3461
3462 literatury
3463 \family default
3464 \SpecialChar \@.
3465  LyX wstawi w tekst prostokąt z trzema znakami zapytania w nawiasach kwadratowyc
3466 h i pojawi się okno 
3467 \family sans
3468 Wstaw
3469 \begin_inset space ~
3470 \end_inset
3471
3472 odwołanie
3473 \family default
3474 .
3475  Używając rozwijalnej listy na prawo od pola 
3476 \family sans
3477 Klucz
3478 \family default
3479 , wybierz 
3480 \begin_inset Quotes pld
3481 \end_inset
3482
3483 elementarz
3484 \begin_inset Quotes prd
3485 \end_inset
3486
3487  (w tej chwili to jedyna pozycja bibliografii).
3488  Obejrzyj na podglądzie wygląd odwołania w tekście.
3489 \end_layout
3490
3491 \begin_layout Standard
3492 Do czego służą pozostałe pola? Pole 
3493 \family sans
3494 Uwaga
3495 \family default
3496  w oknie 
3497 \family sans
3498 Odwołanie
3499 \family default
3500  wstawia notkę (jak strona lub rozdział w przywołanej książce lub artykule)
3501  w nawiasach po odwołaniu.
3502  Jeśli wolisz skróty zamiast liczb (np.
3503  
3504 \begin_inset Quotes pld
3505 \end_inset
3506
3507 [Smi95]
3508 \begin_inset Quotes prd
3509 \end_inset
3510
3511  odwołuje się do artykułu Smith-a z 1995) użyj pola 
3512 \family sans
3513 Etykieta
3514 \family default
3515  z okna 
3516 \family sans
3517 Pozycja
3518 \begin_inset space ~
3519 \end_inset
3520
3521 bibliografii
3522 \family default
3523 .
3524  Jak zwykle szczegóły opisano w 
3525 \emph on
3526 Podręczniku użytkownika.
3527
3528 \emph default
3529  
3530 \end_layout
3531
3532 \begin_layout Standard
3533
3534 \series bold
3535 Ćwiczenie:
3536 \series default
3537  Wykonaj bibliografię i odwołania w 
3538 \family typewriter
3539 example_raw.lyx
3540 \end_layout
3541
3542 \begin_layout Section
3543 Spis treści
3544 \end_layout
3545
3546 \begin_layout Standard
3547 Jeśli zamierzasz wstawić spis treści na początku dokumentu, LyX znakomicie
3548  to ułatwi.
3549  Naciśnij 
3550 \family sans
3551 Return
3552 \family default
3553  za tytułem dokumentu i przed pierwszym tytułem podrozdziału
3554 \begin_inset Foot
3555 status collapsed
3556
3557 \begin_layout Plain Layout
3558 Nawet nie próbuj umieścić kursora przed numerem podrozdziału.
3559  Nie uda się.
3560  Tak czy inaczej nie można ręcznie poprawiać tego numeru, bo LyX numeruje
3561  podrozdziały automatycznie.
3562 \end_layout
3563
3564 \end_inset
3565
3566  i wykonaj polecenie 
3567 \family sans
3568 Wstaw->Spisy->Spis
3569 \begin_inset space ~
3570 \end_inset
3571
3572 treści
3573 \family default
3574 .
3575  W prostokącie w pierwszej linijce dokumentu pojawi się napis 
3576 \begin_inset Quotes pld
3577 \end_inset
3578
3579 Spis treści
3580 \begin_inset Quotes prd
3581 \end_inset
3582
3583 .
3584 \end_layout
3585
3586 \begin_layout Standard
3587 Wygląda to niepozornie, ale na podglądzie widać kompletny spis treści dokumentu
3588  w całej okazałości.
3589  Jak zwykle, w przypadku zmiany kolejności rozdziałów lub dodania nowych,
3590  spis treści na wydruku zostanie uaktualniony.
3591 \end_layout
3592
3593 \begin_layout Standard
3594 Spis treści nie pokazuje się w edytowanej wersji dokumentu, bo i tak nie
3595  ma możliwości jego edycji.
3596  Można jednak wyświetlić go za pomocą polecenia 
3597 \family sans
3598 Edycja->Struktura
3599 \begin_inset space ~
3600 \end_inset
3601
3602 dokumentu
3603 \family default
3604 .
3605  To bardzo użyteczne narzędzie, które umożliwia łatwe poruszanie się po
3606  dokumencie.
3607  Kliknięcie na tytule podrozdziału w oknie 
3608 \family sans
3609 Struktura
3610 \begin_inset space ~
3611 \end_inset
3612
3613 dokumentu
3614 \family default
3615  wyróżnia ten tytuł i przenosi w to miejsce kursor (w oknie edycyjnym).
3616 \end_layout
3617
3618 \begin_layout Standard
3619 Pozbyć się spisu treści można kasując go tak jak inne znaki.
3620 \end_layout
3621
3622 \begin_layout Standard
3623
3624 \series bold
3625 Ćwiczenie
3626 \series default
3627 : Wstaw spis treści w pliku 
3628 \family typewriter
3629 example_raw.lyx
3630 \end_layout
3631
3632 \begin_layout Chapter
3633 Formuły matematyczne
3634 \end_layout
3635
3636 \begin_layout Standard
3637 LaTeX jest używany przez wielu naukowców z powodu jego świetnie wyglądających
3638  równań, powstających bez potrzeby używania znaków kontrolnych i edytorów
3639  równań spotykanych w innych procesorach tekstu.
3640  Wielu z nich zżyma się jednak na styl pracy z LaTeX-em, bardziej przypominający
3641  programowanie niż pisanie tekstu.
3642  Na szczęście LyX obsługuje równania w trybie wizualnym.
3643  Przyzwyczajeni do pisania w LaTeX-u zauważą, że wszystkie normalne polecenia
3644  LaTeX-a działają jak zwykle, poza tym, że ich efekt pokazuje się na bieżąco.
3645  Z drugiej strony użytkownicy nigdy nie korzystający z LaTeX-a mogą użyć
3646  paska narzędzi formuł matematycznych, który umożliwia tworzenie profesjonalnie
3647  wyglądających równań w sposób łatwy i szybki
3648 \begin_inset Foot
3649 status collapsed
3650
3651 \begin_layout Plain Layout
3652 LyX nie potrafi, niestety, sprawdzić 
3653 \emph on
3654 poprawności
3655 \emph default
3656  
3657 \emph toggle
3658 tych równań.
3659 \end_layout
3660
3661 \end_inset
3662
3663 .
3664 \end_layout
3665
3666 \begin_layout Section
3667 Tryb formuł matematycznych
3668 \end_layout
3669
3670 \begin_layout Standard
3671 W dowolnym miejscu swojego dokumentu napisz: 
3672 \end_layout
3673
3674 \begin_layout LyX-Code
3675 Lubię równanie Einsteina, E=mc^2, bo  jest takie proste
3676 \end_layout
3677
3678 \begin_layout Standard
3679 Takie równanie nie wygląda za ładnie, nawet na podglądzie.
3680  Brak w nim spacji między literami a znakiem równości i prawdziwego indeksu
3681  górnego dla 
3682 \begin_inset Quotes pld
3683 \end_inset
3684
3685 2
3686 \begin_inset Quotes prd
3687 \end_inset
3688
3689 .
3690  Taki nieciekawy skład jest skutkiem tego, że LyX nie został poinformowany
3691  o pisaniu równania i złożył je jak zwykły tekst.
3692 \end_layout
3693
3694 \begin_layout Standard
3695 Tekst matematyczny powinno pisać się w trybie formuł matematycznych.
3696  Aby wejść w tryb formuł wystarczy nacisnąć przycisk na pasku narzędzi oznaczony
3697  niebieskim symbolem 
3698 \begin_inset Formula $\frac{a+b}{c}$
3699 \end_inset
3700
3701  .
3702  LyX wstawi w tekst mały niebieski prostokąt okolony czerwoną ramką.
3703  Niebieski prostokąt to punkt wstawiania, gdzie pojawią się elementy formuły,
3704  zaś czerwona ramka sygnalizuje tryb formuł.
3705  LyX umieścił już kursor w niebieskim prostokącie, więc wystarczy wpisać
3706  ponownie E=mc^2.
3707  Wyrażenie napisane jest na niebiesko, a niebieski prostokąt znika kiedy
3708  punkt wstawiania nie jest pusty.
3709  Teraz naciśnij Esc celem opuszczenia trybu matematycznego (zauważ, że powtórne
3710  przyciśnięcie przycisku Tryb
3711 \begin_inset space ~
3712 \end_inset
3713
3714 formuł 
3715 \emph on
3716 nie opuszcza
3717 \emph default
3718  
3719 \emph toggle
3720 trybu formuł).
3721  Znika czerwona ramka, kursor znajduje się na prawo od wyrażenia, ewentualne
3722  dalsze pisanie będzie w trybie zwykłego tekstu.
3723 \end_layout
3724
3725 \begin_layout Standard
3726 Obejrzyj podgląd i zauważ ładnie złożone równanie, zawierające spacje między
3727  literami i znakiem równaości, a także 
3728 \begin_inset Quotes pld
3729 \end_inset
3730
3731 2
3732 \begin_inset Quotes prd
3733 \end_inset
3734
3735  jako indeks górny.
3736  Litery w trybie formuł traktowane są jak zmienne i pisane są kursywą.
3737  Liczby traktowane są jak liczby.
3738 \end_layout
3739
3740 \begin_layout Standard
3741 Edycja formuł to kolejny przykład podejścia WYSIWYM.
3742  W LaTeX-u wyrażenie matematyczne tworzy się pisząc tekst i używając poleceń
3743  typu 
3744 \backslash
3745 sqrt; może to być uciążliwe, z braku możliwości zobaczenia wyrażenia zanim
3746  uruchomi się program LaTeX-a, co powoduje stratę czasu na poprawkę ewentualnych
3747  błędów jak zgubione nawiasy itd.
3748  Z drugiej strony LyX nie próbuje przedstawiać wyglądu równania dokładnie
3749  tak jak na wydruku, ale prezentuje bardzo dobre przybliżenie końcowego
3750  efektu.
3751  W następnej kolejności LaTeX zajmuje się profesjonalnym składem, po którym
3752  w 99% nie trzeba ręcznie poprawiać rozmiarów czcionki czy odstępów.
3753  W ten sposób (przepraszamy za powtarzanie się), użytkownik może skupić
3754  się na zawartości wyrażeń matematycznych, a nie na ich formacie.
3755 \end_layout
3756
3757 \begin_layout Section
3758 Praca z równaniem
3759 \end_layout
3760
3761 \begin_layout Standard
3762 Zmień teraz 
3763 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3764 \end_inset
3765
3766  na 
3767 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
3768 \end_inset
3769
3770 .
3771  Użyj klawiszy strzałek aby przemieścić kursor do wnętrza wyrażenia.
3772  Zauważ, że kiedy kursor znajdzie się w środku, pojawi się czerwona ramka
3773  informując o przejściu w tryb formuł.
3774  Za pomocą strzałki w lewo i w prawo przesuń kursor za znak równości i napisz
3775  
3776 \begin_inset Quotes pld
3777 \end_inset
3778
3779 1+
3780 \begin_inset Quotes prd
3781 \end_inset
3782
3783 .
3784  Jak poprzednio można użyć klawiszy strzałek lub 
3785 \family sans
3786 Esc
3787 \family default
3788  celem opuszczenia trybu formuł, co spowoduje zniknięcie czerwonej ramki.
3789  W opinii wielu użytkowników wejście w tryb formuł kursorem jest bardzo
3790  wygodne, ale zawsze można kliknąć w którymś miejscu wyrażenia, żeby przenieść
3791  tam kursor i przejść tym samym do trybu formuł.
3792 \end_layout
3793
3794 \begin_layout Standard
3795 W odróżnieniu od specjalnych klawiszy opisanych poniżej, pisanie w trybie
3796  formuł nie różni się od pisania zwykłego tekstu.
3797  
3798 \family sans
3799 Delete
3800 \family default
3801  i 
3802 \family sans
3803 Backspace
3804 \family default
3805  kasują znaki, zaznaczać tekst można za pomocą klawiszy lub myszy, działa
3806  
3807 \family sans
3808 Edycja->Cofnij
3809 \family default
3810 , wycinanie oraz wklejanie.
3811  Z jednym trzeba ostrożnie: po wyjściu z trybu formuł nieopatrzne 
3812 \family sans
3813 Backspace/Delete
3814 \family default
3815  potrafi za jednym zamachem skasować całe wyrażenie.
3816  Na szczęście 
3817 \family sans
3818 Cofnij
3819 \family default
3820  naprawi błąd.
3821 \end_layout
3822
3823 \begin_layout Standard
3824 Jak zmienić 
3825 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3826 \end_inset
3827
3828  na 
3829 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}+1$
3830 \end_inset
3831
3832 ? Jak poprzednio, można od razu kliknąć myszą we właściwe miejsce.
3833  Można także użyć klawiszy strzałek.
3834  Jeśli kursor znajduje się zaraz za 
3835 \begin_inset Quotes pld
3836 \end_inset
3837
3838 c
3839 \begin_inset Quotes prd
3840 \end_inset
3841
3842 , ale przed 
3843 \begin_inset Quotes pld
3844 \end_inset
3845
3846 2
3847 \begin_inset Quotes prd
3848 \end_inset
3849
3850 , naciśnięcie strzałki w górę przesunie kursor na poziom indeksu górnego,
3851  tuż przed 
3852 \begin_inset Quotes pld
3853 \end_inset
3854
3855 2
3856 \begin_inset Quotes prd
3857 \end_inset
3858
3859 .
3860  Dodaj 
3861 \begin_inset Quotes pld
3862 \end_inset
3863
3864 .5
3865 \begin_inset Quotes prd
3866 \end_inset
3867
3868 .
3869  Naciśnięcie strzałki w dół przesunie kursor z powrotem na zwykły poziom.
3870  Naciśnięcie tej strzałki w dowolnym miejscu indeksu górnego przenosi kursor
3871  w miejsce zaraz 
3872 \emph on
3873 za
3874 \emph default
3875  
3876 \emph toggle
3877 tym indeksem (tak że od razu możesz dopisać 
3878 \begin_inset Quotes pld
3879 \end_inset
3880
3881 +1
3882 \begin_inset Quotes prd
3883 \end_inset
3884
3885 ).
3886 \end_layout
3887
3888 \begin_layout Standard
3889 Do poruszania się po wyrażeniu można także użyć spacji.
3890  Jeżeli kursor znajduje się w strukturze matematycznej (indeksie dolnym,
3891  górnym, ułamku, pierwiastku, ograniczniku czy macierzy, które zostaną opisane
3892  w następnych podrozdziałach), naciśnięcie spacji przesunie kursor za tę
3893  strukturę, ale nie wyłączy trybu formuł.
3894  Tak więc jeśli kursor znajduje się gdziekolwiek w indeksie górnym, naciśnięcie
3895  spacji przeniesie go na zwykły poziom tuż za indeksem.
3896  Oznacza to, że możesz napisać 
3897 \begin_inset Formula $E=mc^{1+x}-2$
3898 \end_inset
3899
3900  bez używania myszy czy klawiszy strzałek.
3901  Uważaj, żeby nie nacisnąć spacji między 
3902 \begin_inset Quotes pld
3903 \end_inset
3904
3905 1
3906 \begin_inset Quotes prd
3907 \end_inset
3908
3909  a 
3910 \begin_inset Quotes pld
3911 \end_inset
3912
3913 +
3914 \begin_inset Quotes prd
3915 \end_inset
3916
3917 , inaczej opuścisz indeks górny.
3918  W miejscach, gdzie spacja nie ma sensu (np.
3919  między 
3920 \begin_inset Quotes pld
3921 \end_inset
3922
3923 m
3924 \begin_inset Quotes prd
3925 \end_inset
3926
3927  i 
3928 \begin_inset Quotes pld
3929 \end_inset
3930
3931 c
3932 \begin_inset Quotes prd
3933 \end_inset
3934
3935 ), naciśnięcie spacji jest ignorowane
3936 \begin_inset Foot
3937 status collapsed
3938
3939 \begin_layout Plain Layout
3940 Spacja i tabulator nie służą do wstawiania dodatkowego wolnego miejsca między
3941  częściami równania.
3942  Odstępy są zagadnieniem składu drukarskiego, co oznacza, że użytkownik
3943  powinien pozostawić je LyX-owi (LaTeX-owi) (zobacz podrozdz.
3944  
3945 \begin_inset CommandInset ref
3946 LatexCommand ref
3947 reference "sec:whitespace"
3948
3949 \end_inset
3950
3951 ) Jeśli nie satysfakcjonuje Cię efekt składu LyX-a, istnieją sposoby zmiany
3952  odstępów, o czym więcej pisze Podręcznik użytkownika — ale odłóż poprawki
3953  dopóki nie ukończysz pisania treści dokumentu.
3954 \end_layout
3955
3956 \end_inset
3957
3958 .
3959 \end_layout
3960
3961 \begin_layout Standard
3962 Zauważ, że opuszczenie trybu formuł klawiszem 
3963 \family sans
3964 Esc
3965 \family default
3966  powoduje brak spacji za wyrażeniem.
3967  Nie jest to problem, jeżeli piszesz potem kropkę lub przecinek, ale jeśli
3968  chcesz napisać jakieś słowo, musisz dodatkowo nacisnąć spację.
3969  Istnieje skrót, działający na samym końcu obszaru w trybie formuł.
3970  Naciśnięcie spacji wychodzi z tego trybu i wstawia spację za formułą.
3971  W ten sposób można szybciej napisać 
3972 \begin_inset Quotes pld
3973 \end_inset
3974
3975
3976 \begin_inset Formula $f=ma$
3977 \end_inset
3978
3979  to moje ulubione równanie
3980 \begin_inset Quotes prd
3981 \end_inset
3982
3983  zamiast 
3984 \begin_inset Quotes pld
3985 \end_inset
3986
3987
3988 \begin_inset Formula $f=ma$
3989 \end_inset
3990
3991 to moje ulubione równanie
3992 \begin_inset Quotes prd
3993 \end_inset
3994
3995 .
3996 \end_layout
3997
3998 \begin_layout Section
3999 Potęgi i indeksy
4000 \end_layout
4001
4002 \begin_layout Standard
4003 Wykładnik może być wprowadzony z paska narzędzi, ale prościej jest użyć
4004  znak 
4005 \begin_inset Quotes pld
4006 \end_inset
4007
4008 ^
4009 \begin_inset Quotes prd
4010 \end_inset
4011
4012 .
4013  LyX ustawia wówczas punkt wstawiania (niebieski prostokąt) w indeks górny,
4014  dzięki czemu cokolwiek napiszesz będzie wyżej i mniejszą czcionką.
4015  Cały dalszy pisany tekst do naciśnięcia spacji (lub Esc celem opuszczenia
4016  trybu formuł) będzie indeksem górnym.
4017 \end_layout
4018
4019 \begin_layout Standard
4020 Pisanie indeksów dolnych jest równie proste — zaczyna się naciśnięciem klawisza
4021  podkreślenia, 
4022 \begin_inset Quotes pld
4023 \end_inset
4024
4025 _
4026 \begin_inset Quotes prd
4027 \end_inset
4028
4029 .
4030  Można podnosić i opuszczać oba indeksy, np.:
4031 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
4032 \end_inset
4033
4034 .
4035  
4036 \end_layout
4037
4038 \begin_layout Standard
4039
4040 \series bold
4041 Ćwiczenie
4042 \series default
4043 : Przerób equation 1 z 
4044 \family typewriter
4045 example_raw.lyx
4046 \family default
4047  w trybie formuł.
4048 \end_layout
4049
4050 \begin_layout Section
4051 Pasek narzędzi formuł matematycznych
4052 \begin_inset Foot
4053 status collapsed
4054
4055 \begin_layout Plain Layout
4056 W klyx-ie jest to pasek, w lyx-ie panel
4057 \end_layout
4058
4059 \end_inset
4060
4061
4062 \end_layout
4063
4064 \begin_layout Standard
4065 Pasek narzędzi do wygodny sposób na wprowadzanie symboli i wykonywanie skompliko
4066 wanej edycji formuł.
4067  Wiele z jego funkcji może być przywołanych z klawiatury.
4068  Na razie jednak skupimy się na posługiwaniu się paskiem narzędzi, aby zapoznać
4069  się z jego zawartością; skrótów klawiaturowych można się nauczyć z innych
4070  podręczników.
4071  Otwórz zatem pasek narzędzi i pozostaw go otwartym na czas lektury tego
4072  podrozdziału.
4073 \end_layout
4074
4075 \begin_layout Subsection
4076 Litery greckie i symbole
4077 \end_layout
4078
4079 \begin_layout Standard
4080 Naciśnięcie przycisku oznaczonego napisem 
4081 \begin_inset Quotes eld
4082 \end_inset
4083
4084
4085 \begin_inset Formula $\Gamma\rho\epsilon\epsilon\kappa$
4086 \end_inset
4087
4088
4089 \begin_inset Quotes erd
4090 \end_inset
4091
4092  otwiera menu z greckimi literami.
4093  Wybór którejś powoduje wstawienie jej do tekstu.
4094  Zauważ, że istnieje kilka wariantów epsilon, pi, fi, teta, i sigma.
4095  Wybór elementu z paska narzędzi formuł zawsze powoduje przejście w tryb
4096  formuł
4097 \end_layout
4098
4099 \begin_layout Standard
4100 Cztery pozostałe przyciski u końca paska oferują szeroką gamę symboli matematycz
4101 nych: strzałek, relacji, operatorów, sum i całek.
4102  Ostatni przycisk przeznaczono na 
4103 \begin_inset Quotes pld
4104 \end_inset
4105
4106 różne
4107 \begin_inset Quotes prd
4108 \end_inset
4109
4110 .
4111  
4112 \begin_inset Quotes eld
4113 \end_inset
4114
4115 Nothing you can do that can't be done\SpecialChar \ldots{}
4116  All you need is 
4117 \begin_inset Formula $\heartsuit$
4118 \end_inset
4119
4120 .
4121 \begin_inset Quotes erd
4122 \end_inset
4123
4124  
4125 \end_layout
4126
4127 \begin_layout Subsection
4128 Pierwiastki, wektory i nawiasy
4129 \end_layout
4130
4131 \begin_layout Standard
4132 Aby utworzyć pierwiastek wystarczy nacisnąć przycisk oznaczony pierwiastkiem.
4133  Pierwiastek pojawi się w tekście, a pod nim kursor w punkcie wstawiania.
4134  Możesz wpisywać zmienne, liczby, inne pierwiastki, ułamki itp.
4135  LyX automatycznie dostosuje rozmiar pierwiastka do tego, co w środku.
4136 \end_layout
4137
4138 \begin_layout Standard
4139 Nadpisywanie znaków (
4140 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
4141 \end_inset
4142
4143 ) lub ich grup (
4144 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
4145 \end_inset
4146
4147 ) odbywa się w ten sam sposób.
4148  Naciśnij przycisk 
4149 \family sans
4150 Daszki, tyldy, wektory
4151 \family default
4152 , oznaczony niebieskim prostokątem przykrytym czarną tyldą
4153 \begin_inset space ~
4154 \end_inset
4155
4156 (~).
4157  Kliknij na symbolu, żeby wstawić go w tekst wraz punktem wstawiania nad
4158  lub pod symbolem.
4159  Następnie napisz, co chcesz, w punkcie wstawiania i opuść tryb formuł naciśnięc
4160 iem spacji.
4161 \end_layout
4162
4163 \begin_layout Standard
4164 Ograniczniki takie jak nawiasy okrągłe, kwadratowe i klamrowe działają podobnie,
4165  ale są trochę bardziej skomplikowane.
4166  Naciśnij przycisk 
4167 \family sans
4168 Ogranicznik
4169 \family default
4170 , oznaczony niebieskim prostokątem w czarnych nawiasach kwadratowych.
4171  Otwiera on okno ograniczników.
4172  Kliknij na lewym ograniczniku używając 
4173 \emph on
4174 lewego klawisza
4175 \emph default
4176  
4177 \emph toggle
4178 myszy, następnie na prawym używając
4179 \emph default
4180  
4181 \emph on
4182 prawego klawisza
4183 \emph toggle
4184 .
4185  (względnie użyj przycisków wyboru opcji oznaczonych 
4186 \begin_inset Quotes pld
4187 \end_inset
4188
4189 Lewy
4190 \begin_inset Quotes prd
4191 \end_inset
4192
4193  i 
4194 \begin_inset Quotes pld
4195 \end_inset
4196
4197 Prawy,
4198 \begin_inset Quotes prd
4199 \end_inset
4200
4201  poczym kliknij na odpowiednim ograniczniku
4202 \emph default
4203  
4204 \emph on
4205 lewym
4206 \emph default
4207  
4208 \emph toggle
4209 klawiszem myszy.) Wybrane ograniczniki pokazane są w ramce u szczytu okna.
4210  Domyślnie jest to para nawiasów okrągłych, ale w opisany powyżej sposób
4211  można je zmienić na kwadratowe, parę kwadratowy – okrągły a nawet wybrać
4212  nawias 
4213 \begin_inset Quotes pld
4214 \end_inset
4215
4216 pusty
4217 \begin_inset Quotes prd
4218 \end_inset
4219
4220  celem wygenerowania wzoru
4221 \emph default
4222  
4223 \begin_inset Quotes pld
4224 \end_inset
4225
4226
4227 \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
4228 \end_inset
4229
4230
4231 \begin_inset Quotes erd
4232 \end_inset
4233
4234  (pusty ogranicznik wyświetlany jest jako linia przerywana w LyX-ie, ale
4235  nie pojawia się na wydruku).
4236 \end_layout
4237
4238 \begin_layout Standard
4239 Po wyborze ograniczników kliknij 
4240 \family sans
4241 OK
4242 \family default
4243  aby wstawić je w wyrażenie (albo naciśnij 
4244 \family sans
4245 Zastosuj
4246 \family default
4247 , jeśli chcesz pozostawić okno otwarte).
4248  Leniuchy mogą pisać nawiasy wprost z klawiatury zamiast wybierać je z paska
4249  narzędzi, ale tak wstawiane nawiasy będą wielkości normalnego tekstu, co
4250  wygląda źle, kiedy otaczają duży ułamek albo macierz.
4251  Pośrednictwo paska narzędzi gwarantuje, że rozmiar ograniczników dostosowuje
4252  się wyrażeń pomiędzy nimi.
4253 \end_layout
4254
4255 \begin_layout Standard
4256 Istnieje możliwość obudowania istniejącego tekstu pierwiastkiem, wektorem
4257  lub ogranicznikami.
4258  W tym celu należy zaznaczyć potrzebny fragment formuły i użyć paska narzędzi
4259  do wyboru odpowiedniego symbolu.
4260  Zastosuj ten sposób do zmiany formy zapisu drugiego prawa Newton'a ze skalarnej
4261  na wektorową (
4262 \begin_inset Formula $f=ma$
4263 \end_inset
4264
4265  na 
4266 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
4267 \end_inset
4268
4269 ).
4270  Poznana właśnie metoda posłuży również do wstawiania między nawiasy macierzy.
4271 \end_layout
4272
4273 \begin_layout Subsection
4274 Ułamki
4275 \end_layout
4276
4277 \begin_layout Standard
4278 Aby w trybie formuł wstawić ułamek, wystarczy nacisnąć przycisk oznaczony
4279  niebieskimi kwadratami oddzielonymi czarną kreską ułamkową.
4280  LyX umieszcza w ułamku dwa punkty wstawiania.
4281  Jak można się domyślać, po ułamku można poruszać się klawiszami strzałek
4282  lub myszą.
4283  Kliknij na górnym prostokącie i naciśnij 
4284 \begin_inset Quotes pld
4285 \end_inset
4286
4287 1
4288 \begin_inset Quotes prd
4289 \end_inset
4290
4291 .
4292  Następnie naciśnij strzałkę w dół i wpisz 
4293 \begin_inset Quotes pld
4294 \end_inset
4295
4296 2
4297 \begin_inset Quotes prd
4298 \end_inset
4299
4300 .
4301  Stworzyłeś ułamek ! Oczywiście w każdy z prostokątów można wpisać wszystko:
4302  zmienne z wykładnikami, pierwiastki czy inne ułamki.
4303 \end_layout
4304
4305 \begin_layout Standard
4306
4307 \series bold
4308 Ćwiczenie
4309 \series default
4310 : Napisz 2 równanie z 
4311 \family typewriter
4312 example_raw.lyx
4313 \family default
4314  w trybie formuł.
4315 \end_layout
4316
4317 \begin_layout Subsection
4318 Tryb TeX-a: granice, log, sin i inne
4319 \end_layout
4320
4321 \begin_layout Standard
4322 Ponieważ litery w trybie formuł interpretowane są jako zmienne, jeżeli napiszesz
4323  
4324 \begin_inset Quotes pld
4325 \end_inset
4326
4327 sin
4328 \begin_inset Quotes prd
4329 \end_inset
4330
4331 , LyX zrozumie to jako iloczyn zmiennych 
4332 \begin_inset Formula $s$
4333 \end_inset
4334
4335
4336 \begin_inset Formula $i$
4337 \end_inset
4338
4339  i 
4340 \begin_inset Formula $n$
4341 \end_inset
4342
4343 .
4344  Te trzy litery zostaną napisane kursywą, podczas gdy tak naprawdę powinny
4345  być symbolem 
4346 \begin_inset Quotes pld
4347 \end_inset
4348
4349 sin
4350 \begin_inset Quotes prd
4351 \end_inset
4352
4353  złożonym czcionką Roman.
4354  W dodatku LyX nie wstawi spacji między słowo 
4355 \begin_inset Quotes pld
4356 \end_inset
4357
4358 sin
4359 \begin_inset Quotes prd
4360 \end_inset
4361
4362  i 
4363 \begin_inset Quotes pld
4364 \end_inset
4365
4366 x
4367 \begin_inset Quotes prd
4368 \end_inset
4369
4370  (naciśnięcie spacji po prostu opuści tryb formuł).
4371  W jaki sposób zatem uzyskać 
4372 \begin_inset Quotes eld
4373 \end_inset
4374
4375
4376 \begin_inset Formula $\sin x$
4377 \end_inset
4378
4379
4380 \begin_inset Quotes erd
4381 \end_inset
4382
4383  zamiast 
4384 \begin_inset Quotes eld
4385 \end_inset
4386
4387
4388 \begin_inset Formula $sinx$
4389 \end_inset
4390
4391
4392 \begin_inset Quotes erd
4393 \end_inset
4394
4395
4396 \end_layout
4397
4398 \begin_layout Standard
4399 Wybierz 
4400 \begin_inset Quotes pld
4401 \end_inset
4402
4403 sin
4404 \begin_inset Quotes prd
4405 \end_inset
4406
4407  z rozwijalnej listy 
4408 \begin_inset Quotes pld
4409 \end_inset
4410
4411 Funkcje
4412 \begin_inset Quotes prd
4413 \end_inset
4414
4415  na pasku narzędzi formuł.
4416  Wstawione słowo 
4417 \begin_inset Quotes pld
4418 \end_inset
4419
4420 sin
4421 \begin_inset Quotes prd
4422 \end_inset
4423
4424  napisane jest na czerwono, czcionką Roman, w trybie znanym skądinąd jako
4425  tryb TeX-a.
4426  Całe słowo traktowane jest jak symbol, tak więc użycie Backspace spowoduje
4427  skasowanie całego słowa.
4428  Teraz napisz 
4429 \begin_inset Quotes pld
4430 \end_inset
4431
4432 x
4433 \begin_inset Quotes prd
4434 \end_inset
4435
4436 , które wyświetlone będzie niebieską kursywą, jak tego można się spodziewać
4437  po trybie formuł.
4438  Sprawdź, że na podglądzie wyrażenie zostało poprawnie złożone.
4439 \end_layout
4440
4441 \begin_layout Standard
4442 Inne polecenia wymagające wstawiania w trybie TeX-a z użyciem listy funkcji
4443  to funkcje trygonometryczne i ich odwrotności, funkcje hiperboliczne, logarytmy
4444 , granice i kilka innych.
4445  Funkcje te mogą być wzbogacane o indeksy górne i dolne, konieczne w wyrażeniach
4446  typu 
4447 \begin_inset Quotes pld
4448 \end_inset
4449
4450
4451 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
4452 \end_inset
4453
4454
4455 \begin_inset Quotes erd
4456 \end_inset
4457
4458  lub 
4459 \begin_inset Quotes pld
4460 \end_inset
4461
4462
4463 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
4464 \end_inset
4465
4466
4467 \begin_inset Quotes erd
4468 \end_inset
4469
4470 .
4471 \end_layout
4472
4473 \begin_layout Standard
4474
4475 \series bold
4476 Ćwiczenie
4477 \series default
4478 : Przepisz equation 3 z 
4479 \family typewriter
4480 example_raw.lyx
4481 \family default
4482  w trybie formuł.
4483 \end_layout
4484
4485 \begin_layout Subsection
4486 Macierze
4487 \end_layout
4488
4489 \begin_layout Standard
4490 \begin_inset CommandInset label
4491 LatexCommand label
4492 name "sec:matrices"
4493
4494 \end_inset
4495
4496
4497 \end_layout
4498
4499 \begin_layout Standard
4500 Naciśnij przycisk 
4501 \family sans
4502 Macierz
4503 \family default
4504  na pasku narzędzi.
4505  Okno 
4506 \family sans
4507 Macierz
4508 \family default
4509  ma dwa suwaki pozwalające wybrać ilość wierszy i kolumn macierzy.
4510  Wybierz 2 wiersze i 3 kolumny, poczym naciśnij 
4511 \family sans
4512 Zastosuj
4513 \family default
4514  lub 
4515 \family sans
4516 OK
4517 \family default
4518 .
4519  LyX wstawi 6 punktów wstawiania w macierzy 
4520 \begin_inset Formula $2\times3$
4521 \end_inset
4522
4523 .
4524  Jak zwykle można wstawiać dowolne wyrażenia matematyczne (pierwiastek,
4525  inną macierz itd.).
4526  Można również pozostawić niektóre komórki macierzy puste.
4527 \end_layout
4528
4529 \begin_layout Standard
4530 Do poruszania się po macierzy w poziomie służy klawisz 
4531 \family sans
4532 Tab
4533 \family default
4534 .
4535  Dodatkowo można użyć klawiszy strzałek.
4536  Strzałka w prawo użyta na prawym brzegu jednej komórki przenosi kursor
4537  do komórki obok, strzałka w dół do kolejnego wiersza itd.
4538 \end_layout
4539
4540 \begin_layout Standard
4541 Zobacz w 
4542 \emph on
4543 Podręczniku użytkownika
4544 \emph default
4545  
4546 \emph toggle
4547 jak zmienić poziome wyrównywanie wyrażeń w każdej kolumnie i jak zmienić
4548  pionowe położenie całej macierzy.
4549  Jeżeli zachodzi potrzeba utworzenia tabeli wypełnionej tekstem, należy
4550  raczej użyć doskonale obsługiwanych prze LyX-a tabel, niż próbować pisać
4551  tekst w macierzy.
4552 \end_layout
4553
4554 \begin_layout Subsection
4555 Tryb równań
4556 \begin_inset Foot
4557 status collapsed
4558
4559 \begin_layout Plain Layout
4560 Ten podrozdział dotyczy opcji nieobecnej w menu klyx 0.9.6, gdzie występuje
4561  ona na pasku narzędzi.
4562  (przyp.
4563  tłum.)
4564 \end_layout
4565
4566 \end_inset
4567
4568
4569 \end_layout
4570
4571 \begin_layout Standard
4572 Wszystkie wyrażenia poznane dotychczas znajdowały się w jednej linijce z
4573  tekstem.
4574  Wystarcza to w przypadku krótkich, prostych wyrażeń, ale większe powinny
4575  odróżniać się od tekstu.
4576  Do pisania takich wyrażeń służy tryb równań.
4577  Dodatkowo, tylko wyrażenia w tym trybie mogą być numerowane i etykietowane
4578  (patrz: 
4579 \emph on
4580 Podręcznik użytkownika
4581 \emph toggle
4582 ), a ponadto równania wielolinijkowe (patrz podrozdz.
4583 \emph default
4584
4585 \begin_inset CommandInset ref
4586 LatexCommand ref
4587 reference "sec:multiline"
4588
4589 \end_inset
4590
4591
4592 \emph toggle
4593 )muszą być pisane w tym trybie.
4594 \end_layout
4595
4596 \begin_layout Standard
4597 Naciśnij przycisk 
4598 \family sans
4599 Równanie
4600 \family default
4601  na pasku narzędzi, oznaczony czarnymi linijkami tekstu nad i pod niebieskim
4602  prostokątem.
4603  LyX umieści w tekście punkt wstawiania, który pojawi się na środku nowej
4604  linijki.
4605  Następnie obejrzyj podgląd.
4606  Przycisk 
4607 \family sans
4608 Równanie
4609 \family default
4610  jest w istocie przełącznikiem.
4611  Posłuż się nim w stosunku do kilku już utworzonych formuł matematycznych,
4612  przełączając je w tryb równań i z powrotem.
4613 \end_layout
4614
4615 \begin_layout Standard
4616 Tryb równań różni się w paru punktach od zwykłego trybu formuł matematycznych:
4617 \end_layout
4618
4619 \begin_layout Itemize
4620 Domyślny rozmiar niektórych symboli jak 
4621 \begin_inset Formula $\sum$
4622 \end_inset
4623
4624  i 
4625 \begin_inset Formula $\int$
4626 \end_inset
4627
4628  jest nieco mniejszy
4629 \end_layout
4630
4631 \begin_layout Itemize
4632 Indeksy granic i sum (ale nie całek) są pisane raczej poniżej niż obok symboli
4633 \end_layout
4634
4635 \begin_layout Itemize
4636 Tekst jest wyrównywany do środka
4637 \end_layout
4638
4639 \begin_layout Standard
4640 Poza tymi różnicami wyrażenia zwykłe i te w trybie równań są do siebie bardzo
4641  podobne.
4642 \end_layout
4643
4644 \begin_layout Standard
4645 Końcowa uwaga co do składu wyrażeń w trybie równań: wyrażenie może być w
4646  nowym akapicie lub nie.
4647  Jeśli równanie ma być w środku zdania lub akapitu, nie naciskaj 
4648 \family sans
4649 Return
4650 \family default
4651 , w przeciwnym razie 
4652 \emph on
4653 za
4654 \emph default
4655  
4656 \emph toggle
4657 równaniem rozpocznie się nowy akapit, którego pierwsza linijka będzie wcięta
4658  - efekt którego zapewne chciałbyś uniknąć.
4659 \end_layout
4660
4661 \begin_layout Standard
4662
4663 \series bold
4664 Ćwiczenie
4665 \series default
4666 : Obejrzyj formuły z pliku 
4667 \family typewriter
4668 example_raw.lyx
4669 \family default
4670  w trybie równań i uchwyć różnice składu.
4671 \end_layout
4672
4673 \begin_layout Standard
4674
4675 \series bold
4676 Ćwiczenie
4677 \series default
4678 : Posługując się różnymi narzędziami poznanymi w tym podrozdziale, powinieneś
4679  umieć złożyć następujące równanie: 
4680 \begin_inset Formula \[
4681 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
4682 \log_{8}x & x>0\\
4683 0 & x=0\\
4684 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0\end{array}\right.\]
4685
4686 \end_inset
4687
4688
4689 \end_layout
4690
4691 \begin_layout Section
4692 Równania wielolinijkowe
4693 \end_layout
4694
4695 \begin_layout Standard
4696 \begin_inset CommandInset label
4697 LatexCommand label
4698 name "sec:multiline"
4699
4700 \end_inset
4701
4702  Spróbuj napisać następujące równania i obejrzyj podgląd.
4703  Zadanie wymaga dwukrotnego utworzenia oddzielnych formuł w trybie równań.
4704 \end_layout
4705
4706 \begin_layout Standard
4707 \begin_inset Formula \[
4708 x=y+y+y+y+y\]
4709
4710 \end_inset
4711
4712
4713 \end_layout
4714
4715 \begin_layout Standard
4716 \begin_inset Formula \[
4717 =5y\]
4718
4719 \end_inset
4720
4721
4722 \end_layout
4723
4724 \begin_layout Standard
4725 Wynik wygląda źle ! Jeżeli pisze się dwa lub więcej równań jedno za drugim,
4726  wyglądają o wiele lepiej kiedy ich znaki równości są wyrównane; widać to
4727  zwłaszcza gdy drugie równanie nie ma lewej strony.
4728  LyX pozwala pisać równania wielolinijkowe panując do pewnego stopnia nad
4729  wyrównywaniem.
4730 \end_layout
4731
4732 \begin_layout Standard
4733 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
4734 x & = & y+y+y+y+y\\
4735  & = & 5y\end{eqnarray*}
4736
4737 \end_inset
4738
4739
4740 \end_layout
4741
4742 \begin_layout Standard
4743 To wygląda 
4744 \emph on
4745 dużo
4746 \emph default
4747  
4748 \emph toggle
4749 lepiej! Znaki równości są wyrównane i jest mniejszy pionowy odstęp między
4750  równaniami.
4751 \end_layout
4752
4753 \begin_layout Standard
4754 Aby móc zacząć równanie wielolinijkowe, należy wejść w tryb równań i nacisnąć
4755  C-Return.
4756  Pojawią się dwie linijki, każda z trzema pustymi punktami wstawiania.
4757  Spróbuj samemu odtworzyć wyżej pokazane równanie.
4758  Podobnie jak w macierzach, do poruszania się po równaniu można użyć myszy,
4759  klawisza 
4760 \family sans
4761 Tab
4762 \family default
4763  lub klawiszy strzałek.
4764  Nie szkodzi jeśli w równaniu wielolinijkowym zostanie jeden lub więcej
4765  pustych punktów wstawiania.
4766  Może być to użyteczne, jak w poprzednim przykładzie, albo w przypadku podziału
4767  na mniejsze bardzo długich równań, jak np.: 
4768 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
4769 x & = & a+b+c+d\\
4770  &  & +e+f+g\end{eqnarray*}
4771
4772 \end_inset
4773
4774
4775 \end_layout
4776
4777 \begin_layout Standard
4778 LyX wyrównuje drugie (środkowe) pole w każdej linijce, tak więc zwykle tam
4779  będziesz umieszczać znak równości czy inny operator relacji; w gruncie
4780  rzeczy można go wstawić gdziekolwiek.
4781  Nie należy jednak używać równania wielolinijkowego do tworzenia macierzy;
4782  służy do tego osobny symbol macierzy (patrz podrozdz.
4783  
4784 \begin_inset CommandInset ref
4785 LatexCommand ref
4786 reference "sec:matrices"
4787
4788 \end_inset
4789
4790 ).
4791 \end_layout
4792
4793 \begin_layout Standard
4794 Jeżeli chcesz pisać jeszcze dłuższe równania, posłuż się 
4795 \family sans
4796 C-Return
4797 \family default
4798  do wstawienia nowej linijki z trzema pustymi punktami wstawiania.
4799  Jeśli w momencie naciskania 
4800 \family sans
4801 C-Return
4802 \family default
4803  kursor nie jest na końcu linijki, reszta linijki zostanie przeniesiona
4804  do nowoutworzonej.
4805  Jeśli naciśniesz 
4806 \family sans
4807 C-Return
4808 \family default
4809  po napisaniu równania jednolinijkowego, znajdzie się ono całe w pierwszym
4810  polu.
4811  Przesuń kursor przed pierwszy znak równości i naciśnij C-Tab aby przenieść
4812  resztę równania do następnego pola.
4813  Następnie przesuń kursor za znak równości i powtórnie naciśnij C-Tab aby
4814  przenieść prawą stronę równania na trzecie pole.
4815  Spróbuj przerobić równanie 
4816 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
4817 \end_inset
4818
4819  na
4820 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
4821 E & = & mc^{2}\\
4822  & = & mc\times c\end{eqnarray*}
4823
4824 \end_inset
4825
4826
4827 \end_layout
4828
4829 \begin_layout Standard
4830 Jeżeli wstawiłeś za dużo linijek, przesuń kursor na koniec bieżącej linijki
4831  i naciśnij 
4832 \family sans
4833 M-e
4834 \begin_inset space ~
4835 \end_inset
4836
4837 k
4838 \family default
4839  aby skasować następną nadmiarową linijkę.
4840  Usunie to koniec linijki i dołączy (wszystkie trzy punkty wstawiania) do
4841  bieżącej linijki.
4842  Jeżeli następna linijka jest pusta, spowoduje to jej skasowanie.
4843  Ostrzeżenie: naciśnięcie 
4844 \family sans
4845 M-e
4846 \begin_inset space ~
4847 \end_inset
4848
4849 k
4850 \family default
4851  kiedy kursor nie jest na końcu linijki może prowadzić do dziwnych efektów.
4852 \end_layout
4853
4854 \begin_layout Section
4855 Jeszcze więcej matematyki
4856 \end_layout
4857
4858 \begin_layout Standard
4859 Tryb formuł matematycznych posiada dużo więcej możliwości.
4860  Dotychczas pokazano podstawy, w 
4861 \emph on
4862 Podręczniku użytkownika
4863 \emph default
4864  znajdują się wskazówki co do:
4865 \end_layout
4866
4867 \begin_layout Itemize
4868 Etykietowania i numerowania wyrażeń.
4869 \end_layout
4870
4871 \begin_layout Itemize
4872 Zmiany czcionki, np.
4873  pisania tłustym drukiem w wyrażeniu.
4874  Tutaj wspomnimy tylko, że przyciśnięcie przycisku trybu formuł w trakcie
4875  pisania formuły zmienia czcionkę na Roman aż do naciśnięcia spacji.
4876 \end_layout
4877
4878 \begin_layout Itemize
4879 Poprawianie rozmiarów czcionki i odstępów wewnątrz wyrażenia.
4880  (Nie przejmuj się tym przed ostatecznym wydrukiem!)
4881 \end_layout
4882
4883 \begin_layout Itemize
4884 Pisania makr.
4885  Bardzo pomocne narzędzie.
4886  Dzięki definicji makra na początku dokumentu można go używać w całej zawartości.
4887  Zmiana definicji powoduje zmianę w całym dokumencie.
4888  Makro może nawet przyjmować argumenty.
4889 \end_layout
4890
4891 \begin_layout Itemize
4892 Mnóstwa innych rzeczy, które nie zmieściły się w niniejszym 
4893 \emph on
4894 Elementarzu
4895 \emph default
4896 .
4897 \end_layout
4898
4899 \begin_layout Chapter
4900 Różne
4901 \end_layout
4902
4903 \begin_layout Section
4904 Inne ważniejsze możliwości LyX-a
4905 \end_layout
4906
4907 \begin_layout Standard
4908 Nie opisano wszystkich poleceń LyX-a i nie było to zamiarem tego podręcznika.
4909  Jak zwykle, więcej informacji można znaleźć w 
4910 \emph on
4911 Podręczniku użytkownika
4912 \emph toggle
4913 .
4914  Dokładna funkcja każdego polecenia z menu jest opisana w
4915 \emph default
4916  
4917 \emph on
4918 Opisie poleceń
4919 \emph toggle
4920 .
4921  Poniżej wspomnimy o kilku ważniejszych możliwościach LyX-a
4922 \emph default
4923 \SpecialChar \ldots{}
4924
4925 \end_layout
4926
4927 \begin_layout Itemize
4928 LyX ma wizualną obsługę tabel.
4929  Polecenie 
4930 \family sans
4931 W
4932 \bar under
4933 s
4934 \bar default
4935 taw->Ta
4936 \bar under
4937 b
4938 \bar default
4939 elę
4940 \family default
4941  służy do umieszczenia w tekście tabeli.
4942  Kliknięcie 
4943 \emph on
4944 prawym klawiszem
4945 \emph default
4946  myszy na tabeli wywołuje okno pozwalające na jej wszechstronną edycję.
4947 \end_layout
4948
4949 \begin_layout Itemize
4950 LyX obsługuje grafikę postscriptową (lub w LaTeX-u) wstawianą do dokumentu.
4951  (Zgadłeś: 
4952 \family sans
4953 W
4954 \bar under
4955 s
4956 \bar default
4957 taw->
4958 \bar under
4959 R
4960 \bar default
4961 ysunek
4962 \family default
4963 .
4964  Następnie kliknij na rysunku, by wybrać plik z rysunkiem do wstawienia,
4965  możesz go potem rozciągnąć, obrócić itp.) Tabele i rysunki mogą mieć podpisy,
4966  a LyX automatycznie generuje ich spisy.
4967 \end_layout
4968
4969 \begin_layout Itemize
4970 Istnieje kontrola wersji dokumentów za pośrednictwem RCS (po więcej informacji
4971  wykonaj polecenie 
4972 \family typewriter
4973 man rcsintro
4974 \family default
4975 )
4976 \end_layout
4977
4978 \begin_layout Itemize
4979 LyX jest wysoce konfigurowalny.
4980  Wygląd programu i wydruku daje się zmieniać na różne sposoby.
4981  Informacja o tych sposobach jest dostępna dzięki poleceniu 
4982 \family sans
4983 \bar under
4984 P
4985 \bar default
4986 omoc->Przystosowywanie
4987 \family default
4988 .
4989 \end_layout
4990
4991 \begin_layout Itemize
4992 Program LyX jest tworzony przez zespół programistów z pięciu kontynentów.
4993  Z tego powodu LyX ma lepszą obsługę języków innych niż angielski (niderlandzkie
4994 go, niemieckiego, greckiego, czeskiego, tureckiego,\SpecialChar \ldots{}
4995 ) niż niejeden procesor
4996  tekstu.
4997  Co więcej, obsługa ta wciąż się poprawia.
4998 \end_layout
4999
5000 \begin_layout Itemize
5001 Pisownia dokumentu jest sprawdzana poleceniem Edycja->Sprawdzanie
5002 \begin_inset space ~
5003 \end_inset
5004
5005 pisowni
5006 \begin_inset Foot
5007 status collapsed
5008
5009 \begin_layout Plain Layout
5010 od kursora do końca dokumentu
5011 \end_layout
5012
5013 \end_inset
5014
5015 .
5016 \end_layout
5017
5018 \begin_layout Section
5019 LyX dla użytkowników LaTeX-a
5020 \end_layout
5021
5022 \begin_layout Standard
5023 Jeśli nie masz pojęcia o LaTeX-u, nie musisz czytać tego podrozdziału.
5024  Mógłbyś wszakże nauczyć się LaTeX-a i dopiero tutaj wrócić.
5025  Jednakże wielu użytkowników LyX-a zna już LaTeX-a.
5026  Zastanawiają się oni czy rzeczywiście LyX potrafi to samo co LaTeX.
5027  Odpowiadając w skrócie, LyX potrafi zrobić w ten czy inny sposób prawie
5028  wszystko to co LaTeX i zasadniczo upraszcza większość faz pisania dokumentu
5029  LaTeX-a.
5030  Obecnie może irytować konwersja starszych dokumentów LaTeX-a i parę innych
5031  zagadnień, ale następne wersje LyX-a rozwiążą i te problemy.
5032 \end_layout
5033
5034 \begin_layout Standard
5035 Ponieważ jest to tylko elementarz, poruszymy w nim wyłącznie rzeczy których
5036  nowi użytkownicy LyX-a najprawdopodobniej są ciekawi.
5037  Aby przesadnie nie rozdymać 
5038 \emph on
5039 Elementarza
5040 \emph default
5041  
5042 \emph toggle
5043 zostaną podane tylko podstawowe informacje.
5044
5045 \emph default
5046  
5047 \emph on
5048 Podręcznik Użytkownika
5049 \emph default
5050  
5051 \emph toggle
5052 jest obfitym źródłem wiadomości o różnicach między LyX-em i LaTeX-em, oraz
5053  stosowaniu LaTeX-owych trików w LyX-ie.
5054 \end_layout
5055
5056 \begin_layout Subsection
5057 Tryb TeX-a
5058 \end_layout
5059
5060 \begin_layout Standard
5061 Cokolwiek napisze się w trybie TeX-a jest przekazywane wprost do LaTeX-a
5062  i wyświetlane na ekranie czerwonym kolorem.
5063  W tryb TeX-a wchodzi się poleceniem 
5064 \family sans
5065 \bar under
5066 U
5067 \bar default
5068 kład->
5069 \bar under
5070 F
5071 \bar default
5072 ormat
5073 \begin_inset space ~
5074 \end_inset
5075
5076 TeX-a
5077 \family default
5078 , albo klikając na czerwonym przycisku-przełączniku TeX-a na pasku narzędzi.
5079 \end_layout
5080
5081 \begin_layout Standard
5082 W trybie formuł format TeX-a jest obsługiwany trochę inaczej.
5083  Do formatu TeX-a wchodzi się pisząc backslash.
5084  Nie jest on pokazywany, ale cokolwiek napisze się później wyświetlane jest
5085  na czerwono.
5086  Wyjście z tego formatu następuje po naciśnięciu spacji lub innego znaku
5087  niealfabetycznego, jak liczba, podkreślenie, caret czy nawiasy.
5088  Po wyjściu z trybu formatu TeX-a, jeżeli LyX zna wpisane polecenie, przekształc
5089 a je wizualnie.
5090  Tak więc jeśli w trybie formuł napiszesz 
5091 \family typewriter
5092
5093 \backslash
5094 gamma
5095 \family default
5096 , a potem spację, LyX zastąpi czerwone 
5097 \begin_inset Quotes pld
5098 \end_inset
5099
5100 gamma
5101 \begin_inset Quotes prd
5102 \end_inset
5103
5104  niebieskim 
5105 \begin_inset Quotes pld
5106 \end_inset
5107
5108
5109 \begin_inset Formula $\gamma$
5110 \end_inset
5111
5112
5113 \begin_inset Quotes prd
5114 \end_inset
5115
5116 .
5117  Tak się dzieje dla prawie wszystkich prostych makr matematycznych (jednakże
5118  zauważ, że funkcje jak 
5119 \family typewriter
5120
5121 \backslash
5122 sin
5123 \family default
5124  pozostaną na czerwono, bo ich forma nie różni się od zapisu).
5125  Taka procedura może być szybsza niż korzystanie z paska narzędzi, zwłaszcza
5126  dla doświadczonych użytkowników LaTeX-a.
5127 \end_layout
5128
5129 \begin_layout Standard
5130 Szczególnym traktowaniem w trybie formuł w TeX-u cieszy się nawias klamrowy,
5131  wstawiany na czerwono i w parach otwierający-zamykający.
5132  Kursor po wstawieniu nawiasów znajduje się w środku 
5133 \emph on
5134 poza
5135 \emph default
5136  
5137 \emph toggle
5138 formatem TeX-a, co pomaga przy wprowadzaniu poleceń nieznanych LyX-owi,
5139  które to polecenia wymagają argumentów.
5140 \end_layout
5141
5142 \begin_layout Standard
5143 LyX nie potrafi zrobić absolutnie wszystkiego co LaTeX (jeszcze?).
5144  Kilka wyszukanych funkcji nie jest wcale obsługiwanych, inne nie działają
5145  w trybie wizualnym.
5146  Format TeX-a pozwala użytkownikom korzystać z pełnej elastyczności LaTeX-a
5147  oraz wygody LyX-a, takich jak wizualny tryb formuł, tabele i edycja.
5148  LyX nigdy nie będzie mógł obsługiwać każdego pakietu LaTeX-owego.
5149  Jednak, pisząc 
5150 \family typewriter
5151
5152 \backslash
5153 usepackage{foo}
5154 \family default
5155 w preambule (zobacz podrozdz.: 
5156 \begin_inset CommandInset ref
5157 LatexCommand ref
5158 reference "sec:preamble"
5159
5160 \end_inset
5161
5162 ), możesz użyć dowolnego pakietu, choć bez wizualnej obsługi jego funkcji.
5163 \end_layout
5164
5165 \begin_layout Subsection
5166 Konwersja dokumentów LaTeX-a do LyX-a – tex2lyx
5167 \end_layout
5168
5169 \begin_layout Standard
5170
5171 \lang english
5172 You can import a LaTeX file into LyX by using the 
5173 \family sans
5174 \bar under
5175 F
5176 \bar default
5177 ile\SpecialChar \menuseparator
5178
5179 \bar under
5180 I
5181 \bar default
5182 mport\SpecialChar \menuseparator
5183
5184 \bar under
5185 L
5186 \bar default
5187 aTeX
5188 \family default
5189  command in LyX.
5190  This will call 
5191 \family typewriter
5192 tex2lyx
5193 \family default
5194  which will create a file 
5195 \family typewriter
5196 foo.lyx
5197 \family default
5198  from the file 
5199 \family typewriter
5200 foo.tex
5201 \family default
5202  — and then open that file.
5203  If the translation doesn't work, you can try calling 
5204 \family typewriter
5205 tex2lyx
5206 \family default
5207  from the command line, possibly using fancier options.
5208 \end_layout
5209
5210 \begin_layout Standard
5211
5212 \family typewriter
5213 \lang english
5214 tex2lyx
5215 \family default
5216  will translate most legal LaTeX, but not everything.
5217  It will leave things it doesn't understand in TeX mode, so after translating
5218  a file with 
5219 \family typewriter
5220 tex2lyx
5221 \family default
5222 , you can look for red text and hand-edit it to look right.
5223 \end_layout
5224
5225 \begin_layout Standard
5226
5227 \family typewriter
5228 \lang english
5229 tex2lyx
5230 \family default
5231  has its own manpage.
5232  Read it to find out about which LaTeX commands and environments aren't
5233  supported, bugs (and how to get around them), and how to use the various
5234  options.
5235 \end_layout
5236
5237 \begin_layout Subsection
5238 Konwersja dokumentów LyX-a do LaTeX-a
5239 \end_layout
5240
5241 \begin_layout Standard
5242 Może zaistnieć potrzeba konwersji dokumentu LyX-a na format LaTeX-a.
5243  Na przykład współpracownik lub współautor nie ma LyX-a aby móc przeczytać
5244  dokument.
5245  Wystarczy w tym celu wykonać polecenie 
5246 \family sans
5247 Plik->Eksport->jako
5248 \begin_inset space ~
5249 \end_inset
5250
5251 LaTeX.
5252
5253 \family default
5254  Utworzy to plik coś.tex z edytowanego coś.lyx.
5255  LyX zawsze tworzy tymczasowy plik LaTeX-a zanim uruchomi ten program, ale
5256  pliki te są trudne do czytania i zapisywane w tymczasowych katalogach.
5257 \end_layout
5258
5259 \begin_layout Subsection
5260 Preambuła LaTeX-a
5261 \end_layout
5262
5263 \begin_layout Subsubsection
5264 Klasa dokumentu
5265 \end_layout
5266
5267 \begin_layout Standard
5268 Okno wywoływanie poleceniem Układ->Dokument ustawia szereg opcji, które
5269  przekazywane są do polecenia 
5270 \family typewriter
5271
5272 \backslash
5273 documentclass
5274 \family default
5275  .
5276  W tym oknie można zmienić klasę dokumentu, domyślny rozmiar czcionki i
5277  papieru.
5278  Ewentualne dodatkowe opcje dla 
5279 \family typewriter
5280
5281 \backslash
5282 documentclass
5283 \family default
5284  należy wpisać w polu 
5285 \family sans
5286 Dodatkowe
5287 \begin_inset space ~
5288 \end_inset
5289
5290 opcje
5291 \family default
5292 .
5293 \end_layout
5294
5295 \begin_layout Subsubsection
5296 Inne wykorzystanie preambuły
5297 \end_layout
5298
5299 \begin_layout Standard
5300 \begin_inset CommandInset label
5301 LatexCommand label
5302 name "sec:preamble"
5303
5304 \end_inset
5305
5306  Jeśli chciałbyś wstawić specjalne polecenia do preambuły dokumentu LaTeX-a,
5307  możesz użyć ich również w dokumencie LyX-a.
5308  Wykonaj polecenie 
5309 \family sans
5310 Układ->Preambuła
5311 \begin_inset space ~
5312 \end_inset
5313
5314 LaTeX-a
5315 \family default
5316  i napisz je w otworzonym oknie.
5317  Cokolwiek tam wpiszesz, zostanie bezpośrednio przekazane LaTeX-owi (podobnie
5318  jak tekst pisany w trybie TeX-a).
5319 \end_layout
5320
5321 \begin_layout Subsection
5322 BibTeX
5323 \end_layout
5324
5325 \begin_layout Standard
5326 LyX obsługuje BibTeX w sposób dobry acz niekompletny.
5327  BibTeX pozwala budować bazy danych odwołań do literatury celem użycia w
5328  wielu dokumentach.
5329  Użyj 
5330 \family sans
5331 Wstaw->Spisy->Odsyłacz
5332 \begin_inset space ~
5333 \end_inset
5334
5335 BibTeX-a
5336 \family default
5337  celem włączenia pliku typu bib.
5338  Kliknięcie na powstałym w ten sposób prostokącie oznaczonym 
5339 \family sans
5340 Odnośniki wygenerowane przez BibTeX
5341 \family default
5342  otworzy okno BibTeX-a.
5343  W polu 
5344 \family sans
5345 Baza
5346 \begin_inset space ~
5347 \end_inset
5348
5349 danych
5350 \family default
5351  wpisz to co wpisałbyś nawiasach polecenia 
5352 \family typewriter
5353
5354 \backslash
5355 bibliography{}
5356 \begin_inset Foot
5357 status collapsed
5358
5359 \begin_layout Plain Layout
5360 Tak jak w LaTeX-u, bibliografie powinny być odseparowane przecinkami, nie
5361  spacjami/tabulatorami.
5362 \end_layout
5363
5364 \end_inset
5365
5366
5367 \family default
5368  .
5369  W polu 
5370 \family sans
5371 Styl
5372 \family default
5373  wpisz, to co wpisałbyś nawiasach polecenia 
5374 \family typewriter
5375
5376 \backslash
5377 bibliographystyle{}
5378 \family default
5379 .
5380 \end_layout
5381
5382 \begin_layout Standard
5383 Po wykonaniu powyższych czynności można używać cytatów z dowolnych bibliografii
5384  włączanych poleceniem 
5385 \family sans
5386 Wstaw->Odwołanie
5387 \begin_inset space ~
5388 \end_inset
5389
5390 do
5391 \begin_inset space ~
5392 \end_inset
5393
5394 literatury
5395 \family default
5396  (zobacz podrozdz.:
5397 \begin_inset CommandInset ref
5398 LatexCommand ref
5399 reference "sec:bibliographies"
5400
5401 \end_inset
5402
5403 ).
5404  LyX zajmie się użyciem BibTeX-a.
5405  Powód, dla którego, piszemy, że LyX ma 
5406 \begin_inset Quotes pld
5407 \end_inset
5408
5409 dobrą lecz niepełną obsługę bibliografii
5410 \begin_inset Quotes prd
5411 \end_inset
5412
5413  jest ten, że LyX nie potrafi samodzielnie tworzyć plików bib i nie podpowie
5414  listy wszystkich odwołań do literatury w oknie 
5415 \family sans
5416 Literatura
5417 \family default
5418 .
5419 \end_layout
5420
5421 \begin_layout Subsection
5422 Inne
5423 \end_layout
5424
5425 \begin_layout Standard
5426 Twardą spację wstawia się przez 
5427 \family sans
5428 C-space
5429 \family default
5430 .
5431  Na ekranie wygląda jak małe, różowe 
5432 \begin_inset Quotes pld
5433 \end_inset
5434
5435 u
5436 \begin_inset Quotes prd
5437 \end_inset
5438
5439 .
5440  Jest ich mnóstwo w niniejszym Elementarzu.
5441  W menu Wstaw->Znak
5442 \begin_inset space ~
5443 \end_inset
5444
5445 specjalny znajduje się więcej znaków specjalnych, z wielokropkiem, wymuszonym
5446  końcem linii i punktem podziału włącznie.
5447 \end_layout
5448
5449 \begin_layout Section
5450 Błędy!
5451 \end_layout
5452
5453 \begin_layout Standard
5454 Czasem, po uruchomieniu LaTeX-a pojawiają się błędy na skutek nie zrozumienia
5455  przez LaTeX lub LyX fragmentów dokumentu.
5456  W takim wypadku LyX generuje etykiety błędów (prostokąt z napisem 
5457 \begin_inset Quotes pld
5458 \end_inset
5459
5460 Błąd
5461 \begin_inset Quotes prd
5462 \end_inset
5463
5464 ).
5465  Kliknięcie na takiej etykiecie otwiera okno objaśniające rodzaj błędu.
5466  Bardzo rzadko błąd dotyczy LyX-a.
5467  Błędy LaTeX-a, występujące najczęściej we wstawkach TeX-a, cytowane są
5468  przez LyX-a dosłownie.
5469 \end_layout
5470
5471 \end_body
5472 \end_document