1 #LyX 1.5.0svn created this file. For more info see http://www.lyx.org/
10 \font_typewriter default
11 \font_default_family default
17 \paperfontsize default
25 \paperorientation portrait
28 \paragraph_separation indent
30 \quotes_language english
33 \paperpagestyle headings
34 \tracking_changes false
45 door Amir Karger en het LyX Team
48 \begin_layout Standard
49 \begin_inset LatexCommand tableofcontents
63 \begin_layout Standard
64 Dit document is bedoeld voor een ieder die nog nooit van LaTeX heeft gehoord
65 of er weinig van weet.
66 Wees niet bezorgd! Je hoeft geen LaTeX te kennen om LyX te kunnen gebruiken.
67 Dat is per slot van rekening precies de bedoeling van LyX: het leveren
68 van een bijna-WYSIWYG omgeving voor LaTeX.
69 Er zijn echter bepaalde dingen die je zult moeten leren om effectief van
70 LyX gebruik te kunnen maken.
73 \begin_layout Standard
74 Waarschijnlijk heb je deze tutorial opgezocht omdat je probeerde twee spaties
76 \begin_inset Quotes eld
80 \begin_inset Quotes erd
83 te zetten, of omdat je 3 lege regels tussen twee paragrafen wilde hebben.
84 Pas na veel gevloek ontdekte je dat dat niet lukt.
85 Je zult ondervinden dat veel handigheden, die je normaliter in andere
86 tekstverwerkers gebruikt, gewoonweg niet werken in LyX.
87 Dat komt omdat de meeste tekstverwerkers die je tot nu toe gebruikte van
88 je verlangen dat alle spaties, font veranderingen enz.
89 door jou zelf worden ingevoerd.
90 Uiteindelijk ben je dus niet alleen een tekst aan het schrijven, maar
91 moet je het nog opmaken ook.
92 LyX neemt het opmaak werk van je over, op een consistente manier, zodat
93 je je aandacht bij de belangrijke dingen kunt houden, zoals de inhoud van
97 \begin_layout Standard
98 Wees dus geduldig en lees verder.
99 Het lezen van deze tutorial is echt de moeite waard.
102 \begin_layout Section
118 \begin_layout Standard
119 Voordat we met dit onderdeel beginnen hebben we nog een kleine aanwijzing.
126 gebruikt de notatie die in de
133 Als dit de eerste handleiding is die je bekijkt, lees dan nu de
140 Ja, we bedoelen nu meteen.
143 \begin_layout Standard
144 En nu je weet wat de verschillende fonts betekenen, kunnen we iets uitleggen
145 over wat de bedoeling is bij deze
154 \begin_layout Subsection
155 Hoe je het maximale uit deze Tutorial kunt halen.
158 \begin_layout Standard
159 Deze tutorial bestaat uit voorbeelden en oefeningen.
160 Om het maximale uit dit document te halen zul je, al lezend, alle stomme
161 kleine dingen moeten typen die we je opdragen, en alle oefeningen moeten
162 doen om te kijken of je ze goed doet.
163 Gemakshalve zou je de PostScript® versie van dit document kunnen uitprinten.
166 \begin_layout Standard
167 Als je al vertrouwd bent met LaTeX, zul je deze
173 waarschijnlijk iets sneller kunnen doorlezen.
174 De meeste LyX concepten zijn namelijk gewoon LaTeX concepten in vermomming.
175 LyX heeft echter een aantal eigenaardigheden
179 \begin_layout Standard
181 \begin_inset Quotes eld
185 \begin_inset Quotes erd
193 die je zult willen leren.
194 Zelfs als je geen zin hebt de rest van de
200 door te lezen, zou je zeker Sectie
201 \begin_inset LatexCommand ref
202 reference "sec:latexgebruikers"
205 door moeten nemen die speciaal voor ervaren LaTeX gebruikers is geschreven.
208 \begin_layout Standard
210 \begin_inset LatexCommand ref
211 reference "sec:wat-is-lyx"
214 is een overblijfsel van een oudere versie van de
221 en is een beetje pittige kost.
222 Het is evenwel een aardig overzicht van LyX dus misschien wil je het doorlezen
223 om een gevoel te krijgen waar het bij LyX nu eigenlijk over gaat.
226 \begin_layout Subsection
236 \begin_layout Itemize
237 Oplepelen van informatie of denken dat de lezers achterlijk zijn.
241 \begin_layout Standard
242 De trend in doe-het-zelf literatuur voor computers vandaag de dag
246 \begin_layout Standard
251 Weiss: \SpecialChar \ldots{}
252 wel, in ieder geval in Amerika, waar we alles simplificeren tot het
253 niveau van de grootste gemene deler\SpecialChar \ldots{}
260 \begin_inset Quotes eld
263 Neem aan dat de gebruiker het IQ van een garnaal heeft.
264 \begin_inset Quotes erd
267 Dit zullen wij niet doen.
270 \begin_layout Standard
271 Aan de andere kant begrijpen we dat de meeste gebruikers een handleiding
272 opzoeken, en speciaal een tutorial, als ze de weg kwijt zijn.
273 Hoewel we dus zullen aannemen dat u, de gebruiker, niet stom bent, begrijpen
274 we dat u een beetje verward bent.
278 \begin_layout Itemize
279 Instructies hoe je je muis of je toetsenbord moet gebruiken.
283 \begin_layout Standard
284 Als je er nu nog niet achter bent hoe je je computer moet gebruiken, kunnen
286 Zulke dingen vallen buiten het bereik van de LyX handleidingen
290 \begin_layout Standard
291 Afgezien daarvan, als je LyX al gebruikt zal je waarschijnlijk wel slimmer
292 zijn de gemiddelde mens.
302 \begin_layout Itemize
303 Gedetailleerde beschrijvingen van alle eigenschappen van LyX.
307 \begin_layout Standard
308 Wat! je wilt twee versies van de gebruikshandleiding?
311 \begin_layout Standard
312 Zonder gekheid, de bedoeling is om je een goede start te geven zodat je
313 alleen nog maar de gebruikshandleiding nodig hebt.
314 Als we zouden proberen alle informatie over alle eigenschappen van LyX
315 te hier te dupliceren, zou de Tutorial overtollig, te lang en voor altijd
317 Het enige wat we hier doen is dingen introduceren; Denk maar dat er op
318 het einde van elke sectie een
319 \begin_inset Quotes eld
322 zie de gebruikshandleiding
323 \begin_inset Quotes erd
330 \begin_layout Itemize
331 Gedetailleerde beschrijvingen van LaTeX.
335 \begin_layout Standard
337 Als je echt nieuwsgierig bent naar gave trucjes die je met LaTeX kunt uithalen,
338 kan je altijd een LaTeX boek halen.
339 Er zijn verscheidene goede boeken over verschenen.
340 Geen noodzaak om het wiel opnieuw uit te vinden\SpecialChar \ldots{}
345 \begin_layout Standard
346 Zo, dappere lezer, het is tijd om verder te gaan.
347 Je kunt een korte excursie door de volgende sectie nemen, of je kunt doorgaan
349 \begin_inset LatexCommand ref
350 reference "sec:eerste-doc"
356 \begin_layout Section
358 \begin_inset LatexCommand label
359 name "sec:wat-is-lyx"
365 \begin_layout Subsection
369 \begin_layout Standard
370 De aanvankelijke uitdaging van het gebruik van LyX ligt deels in het omschakelen
371 in denken dat jij, de gebruiker, moet maken.
372 Vroeger waren typemachines het enige hulpmiddel om documenten te maken
373 en leerden we allemaal bepaalde trucjes om hun beperkingen te omzeilen.
374 Onderstrepen, wat niet meer is dan de regel overtypen met het
375 \begin_inset Quotes eld
379 \begin_inset Quotes erd
382 teken, was een manier om tekst nadruk te geven.
383 Om een tabel te maken, zocht je van te voren uit hoe groot elke kolom moest
384 zijn en vervolgens zette je de desbetreffende tabs.
385 Hetzelfde gold voor brieven en andere rechts uitgelijnde tekst.
386 Woordafbreking aan het einde van een regel vereiste een kundig oog en ver
390 \begin_layout Standard
391 Met andere woorden, we waren allemaal getraind om na te denken over kleine
392 details als: welk teken moet waar staan.
395 \begin_layout Standard
396 Als gevolg van hiervan hebben bijna alle tekstverwerkers deze gedachtegang.
397 Ze gebruiken nog steeds tabs om witruimte toe te voegen.
398 Je moet nog steeds nadenken over waar precies iets op het papier moet komen.
399 Tekst nadruk geven betekent het lettertype veranderen, alsof je er een
400 ander typemachinewiel op zet.
401 Je snapt wat we bedoelen.
404 \begin_layout Standard
405 Hier verschilt LyX van een gewone tekstverwerker.
406 Je houdt je niet bezig met welk teken waar moet komen.
407 Je vertelt LyX wat je aan het doen bent en LyX doet de rest, volgens een
408 stel regels dat een stijl wordt genoemd.
409 Laten we naar een klein voorbeeld kijken:
412 \begin_layout Standard
413 Stel, je schrijft een rapport.
414 Aan het begin van je rapport wil je een sectie genaamd
415 \begin_inset Quotes eld
419 \begin_inset Quotes erd
422 Dus je gaat naar het menu-onderdeel van je tekstverwerker dat de fontgrootte
423 verandert en je kiest een groter of kleiner lettertype.
425 \begin_inset Quotes eld
429 \begin_inset Quotes erd
433 \begin_inset Quotes eld
439 \begin_inset Quotes erd
443 Als je later besluit dat dit gedeelte ergens anders in het document hoort,
444 of als je er een nieuwe sectie voor zet, moet je de nummering voor deze
445 en alle volgende secties aanpassen, evenals elke referentie in de inhoudsopgave.
448 \begin_layout Standard
449 In LyX ga je naar het menu helemaal links op de knoppenbalk, je selecteert
451 \begin_inset Quotes eld
455 \begin_inset Quotes erd
461 \begin_layout Standard
463 Als je de sectie verplaatst zal het automatisch hernummerd worden--- overal.
464 Er is zelfs een manier om automatisch elke referentie in het document naar
465 de betreffende sectie, door LyX te laten bijwerken.
468 \begin_layout Standard
469 Laten we vervolgens eens naar het probleem van consistentie kijken.
470 Vijf dagen later heropen je je rapport en je begint te typen bij sectie
472 Je was echter vergeten dat je een fontgrootte van 18pt vet gebruikte in
473 plaats van 16pt, dus typ je de kop van sectie 4 in een andere fontgrootte
474 dan die je gebruikte voor sectie 1.
475 Dat probleem bestaat niet eens in LyX.
476 De computer regelt al het vervelende boekhoudwerk en onthoudt welk onderdeel
477 welke fontgrootte had, niet jij.
478 Per slot van rekening is dat waar computers goed in zijn.
481 \begin_layout Standard
483 Stel, je bent een lijst aan het maken.
484 In andere tekstverwerkers is een lijst niet anders dan een stel tabs en
486 Je moet voor elk item zelf uitzoeken waar het label komt, welk label het
487 moet zijn, hoe veel lege regels er tussen elk item moeten komen, enzovoort.
488 Bij LyX hoef je je maar met twee dingen te bemoeien: wat voor soort lijst
489 is het en wat wil ik er in zetten.
493 \begin_layout Standard
494 Het basisidee achter LyX is dus: zeg
500 je aan het doen bent, niet
508 \begin_inset Quotes eld
511 wat je ziet is wat je krijgt
512 \begin_inset Quotes erd
516 \begin_inset Quotes eld
519 wat je ziet is wat je bedoelt
520 \begin_inset Quotes erd
524 \begin_inset Quotes eld
527 what you see is what you mean
528 \begin_inset Quotes erd
532 \begin_inset Quotes eld
536 \begin_inset Quotes erd
542 \begin_layout Subsection
543 Verschillen tussen LyX en Tekstverwerkers
547 \begin_layout Standard
548 Nee, we proberen hier niet een heilige oorlog over tekstverwerkers te starten
550 Maar we zijn wel van mening dat het belangrijk is om de eigenschappen van
552 En een van de belangrijkste eigenschappen, WYSIWYM, is een fundamenteel
553 ander idee dat 99% van de mensheid heeft over tekstverwerken.
561 \begin_layout Standard
562 Hier is een lijst van zaken die je niet in LyX zult vinden:
565 \begin_layout Itemize
569 \begin_layout Itemize
573 \begin_layout Itemize
574 Extra witruimte (d.w.z.
575 twee of meer keren achter elkaar op
591 \begin_layout Standard
592 Tabs, en een liniaal die de positie van objecten op een pagina aangeeft,
594 Het programma zoekt uit waar dingen op het papier komen, niet jij.
595 Hetzelfde geldt voor extra witruimte; LyX voegt dit toe daar waar dit nodig
596 is, afgaand op de context.
597 In het begin zal het irritant zijn om niet twee lege regels achter elkaar
598 te kunnen invoegen, maar het wordt logisch als je in WYSIWYM termen gaat
602 \begin_layout Standard
603 Hier zijn aan aantal dingen die wel in LyX bestaan, maar die op een andere
604 manier worden gebruikt als je zou denken:
607 \begin_layout Itemize
608 Regels voor het inspringen
611 \begin_layout Itemize
612 Het afbreken van paginas
615 \begin_layout Itemize
616 Ruimte tussen regels (d.w.z.
617 enkele regelafstand, dubbele regelafstand, enz.)
620 \begin_layout Itemize
621 Witruimte, zowel horizontaal als verticaal
624 \begin_layout Itemize
625 Lettertypen en groottes
628 \begin_layout Itemize
629 Typefaces (vet, cursief, onderstreept, etc.)
632 \begin_layout Standard
633 Hoewel ze in LyX bestaan, heb je ze in het algemeen niet nodig.
634 LyX zal deze dingen voor je verzorgen, afhankelijk van wat je aan het doen
636 Verschillende onderdelen van het document worden automatisch in een verschillen
637 de typeface en lettergrootte gezet.
638 Het inspringen van paragrafen is afhankelijk van de context; verschillende
639 paragraaftypen worden verschillend ingesprongen.
640 Pagina-afbreking wordt ook automatisch verzorgd.
641 In het algemeen is de regelafstand, woordafstand en de afstand tussen paragrafe
642 n variabel, en worden deze gezet door LyX.
646 \begin_layout Standard
647 Er zijn manieren of al deze dingen zelf aan te passen [slechts enkele behoeven
648 kennis van LaTeX], ofwel voor een heel document, ofwel voor een specifieke
649 plaats in een document.
664 \begin_layout Standard
665 Tenslotte zijn er een aantal dingen waar LyX (en LaTeX) veel tekstverwerkers
669 \begin_layout Itemize
673 \begin_layout Itemize
677 \begin_layout Itemize
681 \begin_layout Itemize
685 \begin_layout Itemize
689 \begin_layout Standard
690 Toegegeven, veel moderne tekstverwerkers kunnen overweg met wiskundige symbolen,
691 tabellen, en woordafbreking en sommigen hebben zelfs stijldefinities en
692 gaan meer richting het WYSIWYM concept.
693 Dit is echter iets wat ze pas recentelijk hebben kunnen doen terwijl LyX
694 voortbouwt op het het LaTeX document opmaak systeem.
695 LaTeX bestaat al meer dan 15 jaar, en het
702 Alle fouten en oneffenheden zijn reeds lang geleden gladgestreken.
706 \begin_layout Standard
707 OK, niets is perfect, maar LaTeX is zo foutvrij als een computerprogramma
716 \begin_layout Standard
717 Een laatste, en meest belangrijk, verschil tussen LyX en andere tekstverwerkers
719 Anders dan bepaalde commerciële tekstverwerkers claimt LyX niet stabiel
720 te zijn om vervolgens elke 30 minuten te crashen als zij een groot document
722 Het LyX Team weet dat we niet elke fout zullen vinden, noch zullen we proberen
723 de fouten af te doen als programma-eigenschappen.
724 ( It's not a bug, it's a feature!).
725 Wanneer die fouten (oh, sorry\SpecialChar \ldots{}
727 \begin_inset Quotes erd
730 programma-eigenschappen
731 \begin_inset Quotes erd
734 \SpecialChar \ldots{}
735 ) de kop opsteken en LyX doen crashen, zou je denken dat LyX de laatste
736 3 pagina's van je creatieve onderneming mee de verdoemenis in neemt.
739 \begin_layout Standard
743 \begin_layout Standard
744 Mocht LyX crashen, dan bewaart het, voordat het afgesloten wordt, eerst
745 elk document dat in het geheugen zit in een noodbestand.
746 Bij een herstart, zal LyX deze noodbestanden opmerken, in het bijzonder
747 als je de betreffende bestanden wilt openen.
748 LyX zal je dan attenderen en vragen of je het noodbestand wilt laden, of
749 het origineel, afhankelijk welke nieuwer is.
750 Vele gebruikers hebben hun doctorale dissertaties met LyX geschreven.
751 Zelden of nooit zijn ze een pagina kwijtgeraakt, ondanks een crash zo nu
755 \begin_layout Subsection
765 \begin_layout Standard
766 LaTeX is een document-opmaak-systeem ontworpen door Leslie Lamport in 1985
770 \begin_layout Standard
771 De bron voor de info in deze paragraaf is
772 \begin_inset Quotes eld
780 \begin_inset Quotes erd
783 door Helmut Kopka en Patrick Daly.
784 Een verwijzing naar dit boek is te vinden in de bibliografie bij de
797 Dit was weer gebaseerd op een opmaaktaal genaamd TeX, door Donald Knuth
799 \begin_inset Quotes eld
803 \begin_inset Quotes erd
806 wordt uitgesproken als
807 \begin_inset Quotes eld
811 \begin_inset Quotes erd
815 Vele mensen vinden het te technisch.
816 De meesten, echter, begrijpen niet wat TeX eigenlijk is.
817 TeX leest een serie opmaakcodes, geschreven in een script in een ASCII
818 bestand, en voert deze vervolgens uit.
819 Het is een beetje ingewikkelder dan een typemachine, maar lang niet zo
820 ingewikkeld als een drukkerijmachine.
821 Wat in ieder geval uit TeX komt, is een bestand in het zogenaamde
822 \begin_inset Quotes eld
825 apparaat onafhankelijke
826 \begin_inset Quotes erd
830 \begin_inset Quotes eld
834 \begin_inset Quotes erd
850 -bestand hierna invoeren in elk programma dat dit formaat begrijpt, of dit
851 kan omzetten naar andere formaten zoals het PostScript® formaat.
854 \begin_layout Standard
855 Zou het niet voor één andere programma-eigenschap zijn, dan was TeX niets
856 anders geweest dan een opmaakmotor.
857 TeX laat je echter ook macros definieren.
858 En dán begint het leuk te worden.
861 \begin_layout Standard
862 De meeste mensen die TeX gebruiken, gebruiken in feite een door Knuth gemaakt
863 macropakket om een hoop van het opmaakwerk te verbergen.
864 Het is dit waar mensen aan denken bij TeX.
865 Gewone gebruikers werken niet met rauwe TeX; de kale opmaakcodes dus.
866 Dat doen de mensen die nieuwe macropakketten maken.
867 En hier komt Leslie Lamport ons verhaal binnen.
868 Hij wilde een macropakket dat meer op de gebruiker was georiënteerd en
869 minder op de zetter; een set commando's dat dingen als paragrafen, tabellen
870 of wiskundige vergelijkingen, consistent en uniform opmaakte, met zo min
872 En zo ontstond LaTeX.
875 \begin_layout Standard
876 Tegelijkertijd met de ontwikkeling en groei van LaTeX waren anderen bezig
877 hun eigen macropaketten voor TeX te maken; voor transparanten of artikelen
878 voor wiskunde tijdschriften enzovoort.
879 Sommigen gebruikten hiervoor rauwe TeX, anderen begonnen LaTeX aan te passen.
880 Om chaos te vermijden begon eind jaren 80, een groep LaTeXneuten, (waaronder
881 Leslie Lamport natuurlijk) aan de ontwikkeling van LaTeX2e, de huidige
883 Deze nieuwe versie van LaTeX heeft commando's die het gebruik van de macromaken
884 de codes van TeX (ken je TeX nog?) vergemakkelijkt, behulpzaam is in het
885 gebruik van nieuwe fonts enzovoort.
886 In feite is LaTeX zelf een uitgebreide taal op zich.
887 Overal in de wereld hebben gebruikers, naast de standaard uitbreidingen,
888 hun eigen toevoegingen voor LaTeX gemaakt.
891 \begin_layout Standard
892 Er zijn twee manieren om LaTeX uit te breiden: middels klassen en stijlen.
899 is een set LaTeX (en TeX) macro's die een nieuw type document beschrijven
900 zoals een boek of een artikel.
901 Er zijn klassen voor transparanten, voor natuurkunde-, en wiskunde- vakbladen\SpecialChar \ldots{}
903 sommige universiteiten hebben zelfs een klasse voor het formaat van hun
904 eigen proefschriften! Een stijl verschilt van een klasse hierin, dat het
905 niet een nieuw type document definieert, maar een ander gedrag van een
906 document kan gebruiken.
907 Bijvoorbeeld, LyX bepaalt de kantlijnen en de afstand tussen de regels
908 door gebruik te maken van twee verschillende LaTeX stijl-bestanden die
909 hier speciaal voor zijn gemaakt.
910 Er zijn stijl-bestanden voor een hele hoop dingen: het printen van labels
911 of enveloppen, het veranderen van het inspring-gedrag, het toevoegen van
912 nieuwe lettertypen, het manipuleren van plaatjes, het ontwerpen van mooie
913 pagina-koppen, het aanpassen van bibliografieën, het veranderen van de
914 plaats en vorm van voetnoten, tabellen en figuren, het aanpassen van lijsten,
915 enzovoort, enzovoort, enzovoort.
918 \begin_layout Standard
919 Hier is een overzicht:
923 \labelwidthstring 00.00.0000
924 TeX: Opmaaktaal met gebruik van macro's.
928 \labelwidthstring 00.00.0000
929 LaTeX: Macropakket gebaseerd op TeX\SpecialChar \@.
934 \labelwidthstring 00.00.0000
935 klassen: Beschrijving van een type document, gebruik makend van LaTeX\SpecialChar \@.
940 \labelwidthstring 00.00.0000
941 stijlen: Verandert op een bepaalde manier het standaard gedrag van LaTeX.
945 \labelwidthstring 00.00.0000
946 LyX: Visuele, WYSIWYM tekstverwerker dat LaTeX in al zijn glorie gebruikt
947 om het printwerk te doen.
950 \begin_layout Standard
951 Het idee van deze sectie was proberen te verklaren
957 LyX ietwat anders werkt dan andere tekstverwerkers.
958 Het antwoord is eenvoudig: LyX gebruikt LaTeX als basis om te printen.
959 Evenals LaTeX, concentreert LyX zich op de inhoud van je teksten---
963 je aan het typen bent.
964 De computer regelt dan hoe het er uit hoort te zien.
967 \begin_layout Standard
968 Oja --- nog een laatste opmerking.
969 LaTeX wordt net zo uitgesproken als TeX.
971 \begin_inset Quotes eld
975 \begin_inset Quotes erd
978 Gewoonlijk, echter, zegt Lamport in zijn boek, dat
979 \begin_inset Quotes eld
983 \begin_inset Quotes erd
986 ook tot de mogelijkheden behoort.
987 \begin_inset Quotes eld
990 LyX wordt echter uitgesproken als
991 \begin_inset Quotes eld
995 \begin_inset Quotes erd
999 \begin_inset Quotes eld
1003 \begin_inset Quotes erd
1007 \begin_inset Quotes eld
1011 \begin_inset Quotes erd
1014 , afhankelijk van het land waar je vandaan komt\SpecialChar \ldots{}
1018 \begin_layout Chapter
1022 \begin_layout Section
1023 Je Eerste LyX Document.
1026 \begin_layout Standard
1027 \begin_inset LatexCommand label
1028 name "sec:eerste-doc"
1032 Je bent klaar om te beginnen met schrijven.
1033 Voordat je echter begint zijn er een aantal dingen die we willen zeggen
1034 die de Tutorial hopelijk instructiever, nuttiger en leuker maken.
1037 \begin_layout Standard
1038 Omdat er veel informatie is die we je niet hier zullen geven, is het van
1039 belang dat je weet hoe je de andere hulpbestanden moet vinden.
1040 Dit is gelukkig erg eenvoudig.
1064 ook nog kunnen laden (als je deze al niet op het scherm aan het lezen bent).
1065 Op deze manier kun je ze lezen terwijl je je eigen tekst aan het schrijven
1070 \begin_layout Standard
1071 Ze dienen tevens als goede voorbeelden van de vele mogelijkheden van LyX
1078 Merk op dat als je twee of meer documenten open hebt, je het menu
1087 kunt gebruiken om te wisselen.
1094 zal niet in detail onderwerpen bespreken die in andere LyX handleidingen
1096 Dit zal het in het begin moeilijker voor je maken, maar zo blijft de
1103 Het zal je er tevens aan wennen de andere handleidingen te gebruiken, wat
1104 je op den duur veel tijd zal schelen.
1107 \begin_layout Standard
1114 zullen we aannemen dat je een volledig werkende versie van LyX hebt, evenals
1121 (of een soortgelijk programma om
1127 -bestanden te bekijken),
1133 (of een andere manier om
1139 -bestanden om te zetten naar Postscript®-bestanden), en een werkende printer.
1140 Dit zijn nogal wat aannames.
1141 Als een hiervan onjuist is, zul je zelf (of een bevriende systeem beheerder)
1142 een werkend systeem moeten opzetten.
1143 Informatie hierover kun je in andere handleidingen vinden.
1146 \begin_layout Standard
1147 Tenslotte hebben we een bestand gemaakt waarmee je je LyX-vaardigheden kunt
1156 Doe alsof het is geschreven door iemand die niets van de fantastische mogelijkh
1157 eden van LyX af weet.
1158 Telkens als je een nieuwe functie van LyX hebt geleerd, stellen we voor
1159 dat je de corresponderende delen van dit bestand corrigeert.
1160 Het bevat tevens subtiele aanwijzingen en tips hoe je te werk kunt gaan
1164 \begin_layout Standard
1165 De aanwijzingen bevinden zich in gele
1166 \begin_inset Quotes eld
1170 \begin_inset Quotes erd
1174 Door er op te klikken kun je de inhoud lezen.
1180 Als je wilt spieken (of controleren of je het goed gedaan hebt), bestaat
1185 voorbeeld_verlyxt.lyx
1187 dat dezelfde tekst bevat, maar dan bewerkt door een LyX-goeroe.
1190 \begin_layout Standard
1191 De voorbeeldbestanden kunnen worden gevonden in de map
1198 Je kunt hier komen door eerst
1205 ile\SpecialChar \menuseparator
1212 te kiezen en dan op de knop
1219 Open het ruwe document, en gebruik
1226 ile\SpecialChar \menuseparator
1237 om een werkkopie in je eigen map te bewaren.
1238 Bekijk, terwijl je de onderdelen van het document repareert, via de dvi
1239 output wat de uiteindelijke effecten zijn.
1242 \begin_layout Standard
1243 Tussen twee haakjes, de map
1249 bevat nog veel meer voorbeeld bestanden.
1250 Deze laten je zien hoe je een aantal bijzondere dingen kunt doen in LyX.
1251 Ze zijn met name handig om dingen te laten zien die (vanwege de lengte
1252 of andere redenen) niet in de documentatie thuis horen.
1259 hebt gelezen, of wanneer je niet precies weet hoe je iets bijzonders moet
1260 doen in LyX, moet je eens naar deze voorbeelden kijken.
1263 \begin_layout Subsection
1264 Schrijven, Bekijken, en Printen
1267 \begin_layout Itemize
1268 Open een nieuw bestand met
1275 ile\SpecialChar \menuseparator
1283 \begin_layout Itemize
1288 Dit is mijn eerste LyX document!
1292 \begin_layout Standard
1294 Je zou in feite alles kunnen typen wat je wilt.
1295 Het maakt in weze niet uit.
1296 We verontschuldigen ons hier voor de zinloosheid van deze zin, en tevens
1297 voor alles wat we je in het vervolg vragen te typen.
1305 \begin_layout Itemize
1306 Bewaar je document met
1313 ile\SpecialChar \menuseparator
1323 \begin_layout Itemize
1331 iew\SpecialChar \menuseparator
1338 start je LaTeX op om een
1344 -bestand aan te maken\SpecialChar \@.
1345 Mogelijk zie je enkele meldingen in het terminalscherm
1346 van waaruit je LyX hebt opgestart.
1347 Deze meldingen zijn afkomstig van LaTeX die je voorlopig kunt negeren.
1354 (of een ander programma om
1360 bestanden te bekijken) opstarten.
1361 Hierdoor verschijnt er een nieuw scherm met daarin je document, zoals het
1362 er uit ziet als het zou worden geprint
1366 \begin_layout Standard
1367 Je kunt tijd besparen door
1373 in de achtergrond te laten lopen.
1374 Op die manier kun je
1381 iew\SpecialChar \menuseparator
1386 pdate\SpecialChar \menuseparator
1393 gebruiken, en hoef je alleen maar op het
1399 -scherm te klikken nadat LaTeX klaar is.
1407 \begin_layout Itemize
1415 ile\SpecialChar \menuseparator
1432 \begin_layout Standard
1433 Gefeliciteerd! Je hebt je eerste LyX document geschreven en geprint.
1434 De rest is slechts detail, welke in het vervolg van de
1450 Referentiehandleiding
1452 zal worden behandeld.
1455 \begin_layout Subsection
1456 Eenvoudige Bewerkingen
1459 \begin_layout Standard
1460 De meeste dingen die je met een tekstverwerker gewend bent te doen, kun
1461 je natuurlijk ook met LyX doen.
1462 Het uitlijnen van woorden en het inspringen van paragrafen, gebeurt automatisch.
1467 \begin_layout Standard
1468 Als je bent zoals je meeste
1472 gebruikers, zal je dit reeds hebben gedaan lang voordat je de
1483 en je zult zien dat de meeste eenvoudige opdrachten (b.v.
1493 ile\SpecialChar \menuseparator
1506 dit\SpecialChar \menuseparator
1519 ile\SpecialChar \menuseparator
1526 ) de naam hebben die je zou verwachten, in het menu staan waarin je ze zou
1527 verwachten, en functioneren op een manier zoals je dat zou verwachten.
1528 Hier volgt een korte beschrijving hoe je enkele andere eenvoudige opdrachten
1532 \begin_layout Description
1533 Herstel LyX heeft de
1540 \begin_inset Quotes eld
1544 \begin_inset Quotes erd
1547 , wat zoveel betekent dat je alles wat je hebt gedaan sinds het begin van
1548 je bewerkingen, kunt herstellen door herhaaldelijk op
1555 dit\SpecialChar \menuseparator
1563 Als je te ver bent gegaan, kies je gewoon
1570 dit\SpecialChar \menuseparator
1577 om de bewerking terug te krijgen.
1581 \begin_layout Standard
1582 (Momenteel is herstel beperkt tot 100 stappen.
1583 Ook werkt herstellen niet voor
1589 , bijvoorbeeld niet voor veranderingen in de opmaak van het document.)
1593 \begin_layout Description
1594 Knippen/Plakken/Kopiëren Met
1601 dit\SpecialChar \menuseparator
1615 dit\SpecialChar \menuseparator
1629 dit\SpecialChar \menuseparator
1636 kun je knippen, plakken en kopiëren.
1637 Je kunt ook automatisch geselecteerde tekst plakken met de
1646 \begin_layout Description
1647 Zoeken/Vervangen Gebruik
1654 dit\SpecialChar \menuseparator
1664 voor een hoofdletter-gevoelige zoekopdracht.
1665 In het popup-zoekscherm, kun je voorwaarts en achterwaarts zoeken met de
1676 knop om een gevonden woord te vervangen.
1680 \begin_layout Standard
1681 Sluit het zoekscherm als je klaar bent.
1682 Of laat het staan als je dat makkelijker vindt.
1683 De meeste popup-schermen in LyX --- inclusief de
1708 popups, als ook de verschillende wiskunde popups --- kunnen evengoed worden
1709 geminimaliseerd als afgesloten.
1710 Daarentegen blokkeren andere popup-schermen zoals
1717 ile\SpecialChar \menuseparator
1725 de tekstinvoer in het hoofdscherm van LyX totdat je het popup-scherm hebt
1734 \begin_layout Description
1735 Tekenopmaak Je kunt tekst
1741 geven (wat in het algemeen de letters cursief maakt),
1751 zetten (gewoonlijk kleine hoofdletters, voor het gebruik van eigennamen),
1752 via de aan/uit (Engels: toggle) knoppen in het
1764 \begin_layout Description
1765 Knoppenbalk Er staan op de knoppenbalk (vlak onder de menus) enkele knoppen
1766 die veelgebruikte functies zoals
1779 Als je de muis boven een van de knoppen van de knoppenbalk stil houdt,
1780 verschijnt er een kleine gele notitie waarin de functie van de knop wordt
1784 \begin_layout Description
1785 Minibuffer De grijze regel, helemaal onderaan het LyX scherm word de minibuffer
1787 Deze laat allerlei handige informatie zien.
1788 Bijvoorbeeld: als je een document bewaart zal het de naam van het bestand
1789 waaronder het document bewaard wordt weergeven.
1790 Mogelijk zullen sommige foutmeldingen daar ook verschijnen.
1791 Merk op dat je ook in de minibuffer kunt
1798 Dit geeft je toegang tot allerlei interessante functies, inclusief sommige
1799 waarmee je je document kunt verwoesten.
1800 Met andere woorden: type niet in de minibuffer tenzij je weet wat je doet.
1803 \begin_layout Standard
1804 Uiteraard heb je nu nog niet genoeg in LyX geschreven om het merendeel van
1805 deze functies nuttig te kunnen gebruiken.
1806 Probeer echter terwijl je schrijft, te knippen en plakken, herstellen,
1810 \begin_layout Subsection
1811 WYSIWYM: Witruimte in LyX
1814 \begin_layout Standard
1815 \begin_inset LatexCommand label
1816 name "sec:witruimte"
1819 Een van de moeilijkste dingen waar nieuwe gebruikers aan moeten wennen is
1820 de manier waarop LyX met witruimte omgaat.
1821 Hoe vaak je ook op de
1827 -knop drukt, je krijgt maar één nieuwe regel.
1828 Hoe vaak je ook op de spatiebalk drukt, je krijgt maar één spatie.
1829 Op een nieuwe regel laat LyX je niet eens een enkele spatie typen.
1836 laat je niet een tab-stop voorwaarts gaan; in feite
1842 er zelfs geen tab-stops! Er is ook geen liniaal bovenaan de pagina om tabs
1843 te zetten, of om de marge aan te passen.
1846 \begin_layout Standard
1847 Veel commerciële tekstverwerkers zijn gebaseerd op het WYSIWYG principe:
1848 \begin_inset Quotes eld
1851 What You See Is What You Get
1852 \begin_inset Quotes erd
1855 (Wat je ziet is wat je krijgt).
1856 LyX, daarentegen, is gebaseerd op het principe:
1857 \begin_inset Quotes eld
1860 What You See Is What You
1867 \begin_inset Quotes erd
1870 (Wat je ziet is wat je
1877 Je typt in wat je bedoelt en LyX regelt de opmaak zodat het resultaat er
1885 scheidt paragrafen grammaticaal en een
1891 scheidt woorden grammaticaal.
1892 Er is dus geen reden om er meerdere achter elkaar te hebben.
1899 heeft grammaticaal gezien helemaal geen functie dus deze worden dan ook
1900 niet door LyX ondersteund.
1901 Als je LyX gebruikt, zul je meer tijd gebruiken om na te denken over de
1907 van je document, en minder over de vorm.
1909 \begin_inset LatexCommand ref
1910 reference "sec:wat-is-lyx"
1913 voor meer informatie over het WYSIWYM principe.
1916 \begin_layout Standard
1917 LyX heeft wel degelijk (vele) manieren om de opmaak van je document te aan
1919 Per slot van rekening zou LyX de opmaak anders kunnen doen dan je voor
1927 bevat hierover informatie.
1928 Onder andere vind je hier informatie over HFills en verticale witruimte
1929 --- dat krachtiger is, en veelzijdiger dan meerdere spaties of nieuwe regels
1930 achter elkaar --- en manieren om lettertypen, fontstijlen, en paragraaf
1931 uitlijning handmatig te veranderen.
1932 De idee is dat je je hele document kunt schrijven, gefocusseerd op de inhoud,
1933 en pas hoeft na te denken over het fijnstellen van de vorm als je klaar
1935 Met standaard tekstverwerkers zul je gedurende het schrijven voortdurend
1936 worden afgeleid door de opmaak.
1939 \begin_layout Section
1943 \begin_layout Standard
1944 Verschillende onderdelen van een document hebben verschillende bedoelingen;
1945 we zullen deze onderdelen
1952 Het grootste gedeelte van een document bestaat uit gewone tekst.
1953 Titels (van een hoofdstuk of paragraaf enz) laten de lezer weten dat een
1954 nieuw onderwerp of onderdeel wordt aangesneden.
1955 Bepaalde typen documenten hebben speciale omgevingen.
1956 Een tijdschriftartikel zal een titel en een samenvatting hebben.
1957 Een brief zal geen van beide hebben, maar zal waarschijnlijk een omgeving
1958 hebben die het adres van de schrijver bevat.
1961 \begin_layout Standard
1962 Omgevingen zijn een belangrijk bestanddeel van de
1963 \begin_inset Quotes eld
1966 Wat Je Ziet Is Wat Je Bedoelt
1967 \begin_inset Quotes erd
1971 Een bepaalde omgeving vereist een bepaald lettertype, lettergrootte, inspringaf
1972 stand, regelafstand en meer.
1973 Dit probleem wordt nog verergerd doordat de precieze vormgeving van een
1974 bepaalde omgeving nog kan verschillen: het ene tijdschrift gebruikt voor
1975 titels misschien een vet, 18 punts gecentreerd lettertype, terwijl een
1976 ander tijdschrift hiervoor een cursief, 15 punts links uitgelijnd lettertype
1978 Verschillende talen kennen verschillende standaarden voor het inspringen
1979 van tekst, en de opmaak van een bibliografie kan enorm variëren.
1980 LyX behoedt je ervoor alle verschillende opmaakstijlen te moeten leren.
1983 \begin_layout Standard
1990 statusregel vind je links op de knoppenbalk (net onder het menu-onderdeel
2002 Het laat zien in welke omgeving je momenteel schrijft.
2003 Toen je je eerste document aan het schrijven was stond er
2004 \begin_inset Quotes eld
2008 \begin_inset Quotes erd
2011 , wat de standaard omgeving is voor tekst.
2012 Je zult nu een aantal omgevingen in je nieuwe document gebruiken zodat
2013 je kunt zien hoe ze werken.
2020 menu, welke je kunt openen door op het icoontje met de neerwaartse pijl
2021 te drukken, net rechts van de
2030 \begin_layout Subsection
2031 Secties en Subsecties
2034 \begin_layout Standard
2041 op de eerste regel van je LyX bestand, en selecteer
2057 \begin_layout Standard
2058 Je hoeft de regel niet vooraf te selecteren.
2059 Als er niets geselecteerd is zal LyX de paragraaf waarin je op dat moment
2060 aan het werken bent veranderen in de geselecteerde omgeving.
2061 Anderzijds kan je verscheidene paragrafen veranderen naar een andere omgeving
2062 door ze te selecteren voordat je een omgeving kiest.
2068 LyX nummert de sectie met een
2069 \begin_inset Quotes eld
2073 \begin_inset Quotes erd
2076 en zet de kop (titel) in een groter font.
2084 Merk op dat de tekst in de
2090 -statusregel terug verandert van
2091 \begin_inset Quotes eld
2095 \begin_inset Quotes erd
2099 \begin_inset Quotes eld
2103 \begin_inset Quotes erd
2107 Net als alle andere omgevingen, worden sectiekoppen verondersteld te eindigen
2118 \begin_layout Standard
2125 om titels te schrijven met twee of meer regels.
2132 omgeving kan natuurlijk meerdere paragrafen omspannen.
2133 De omgevingen voor lijsten (zie hieronder) eindigen ook niet als je een
2141 Je kunt altijd zien in welke omgeving je zit door naar de
2147 statusregel te kijken.
2153 Typ nu de inleiding van het document:
2156 \begin_layout LyX-Code
2157 Dit is een inleiding voor mijn eerste LyX document.
2160 \begin_layout Standard
2167 , en selecteer opnieuw
2181 \begin_inset Quotes eld
2185 \begin_inset Quotes erd
2188 en verwacht dat je de tekst van een titel intypt.
2195 en je zult zien dat LyX het weer opmaakt als een sectiekop.
2198 \begin_layout Standard
2199 Het wordt al leuker.
2200 Ga naar het einde van sectie 1 (na
2201 \begin_inset Quotes eld
2204 Mijn eerste LyX document
2205 \begin_inset Quotes erd
2214 , en selecteer opnieuw
2228 \begin_inset Quotes eld
2232 \begin_inset Quotes erd
2235 neerzetten en wachten op de tekst van de sectiekop.
2244 \begin_inset Quotes eld
2248 \begin_inset Quotes erd
2251 , wat eerst sectie 2 was, is automatisch hernummerd naar 3! In de ware geest
2252 van WYSIWYM hoef je slechts aan te duiden welke teksten sectiekoppen zijn,
2253 en LyX zorgt voor het nummeren en het opmaken ervan.
2256 \begin_layout Standard
2263 om terug te komen naar de
2269 omgeving, en typ de volgende vijf regels:
2272 \begin_layout LyX-Code
2273 Secties en subsecties worden hieronder beschreven.
2274 Beschrijving van Sectie
2277 \begin_layout LyX-Code
2278 Secties zijn groter dan subsecties.
2281 \begin_layout LyX-Code
2282 Beschrijving van Subsectie
2285 \begin_layout LyX-Code
2286 Subsecties zijn kleiner dan secties.
2289 \begin_layout Standard
2290 Klik op de tweede regel en selecteer
2303 LyX nummert deze subsectie
2304 \begin_inset Quotes eld
2308 \begin_inset Quotes erd
2311 en zet het in een lettertype dat groter is dan normale tekst, maar kleiner
2313 Selecteer tevens de vierde regel als subsectie-omgeving.
2314 Zoals je waarschijnlijk verwachtte heeft LyX de sectie automatisch
2315 \begin_inset Quotes eld
2319 \begin_inset Quotes erd
2323 Als je nog een andere sectie voor sectie 2 zet, zal deze hernummerd worden
2324 als sectie 3, en de subsecties zullen automatisch hernummerd worden naar
2325 \begin_inset Quotes eld
2329 \begin_inset Quotes erd
2333 \begin_inset Quotes eld
2337 \begin_inset Quotes erd
2343 \begin_layout Standard
2344 Andere sectieniveaus zijn
2363 Speel ermee en probeer het uit.
2364 Het zal je misschien opvallen dat de omgevingstypen
2376 standaard niet genummerd worden, en dat sub-paragrafen worden ingesprongen;
2383 om dit te veranderen.
2384 Tenslotte is er nog de omgevingstype
2397 Deze kun je echter alleen in bepaalde typen Tekstklassen gebruiken .
2399 \begin_inset LatexCommand ref
2400 reference "sec:tekstklassen"
2406 \begin_layout Standard
2407 Maar misschien wil je helemaal niet dat de paragrafen en secties genummerd
2408 worden! Gelukkig zijn ook hiervoor enige omgevingstypen beschikbaar.
2409 Verander bijvoorbeeld eens een van de sectiekoppen in
2416 LyX zal de titel in het zelfde lettertype weergeven als voorheen, maar
2417 de sectie zal niet meer genummerd zijn.
2418 Er zijn ook corresponderende
2419 \begin_inset Quotes eld
2423 \begin_inset Quotes erd
2439 Probeer eens enkele van de secties of subsecties te veranderen in de besterde
2440 omgevingen en kijk dan hoe de nummering van de opvolgende secties verandert.
2443 \begin_layout Standard
2448 : Corrigeer de sectie en subsectie-koppen in
2457 \begin_layout Subsection
2458 Lijsten en Deel-lijsten
2461 \begin_layout Standard
2462 LyX heeft verschillende omgevingen om lijsten op te maken.
2463 Deze omgevingen bevrijden je van het duizendmaal op de tab-toets drukken
2464 om een overzicht uit te lijnen, of het hernummeren van een lijst wanneer
2465 je in het midden iets wilt toevoegen.
2466 Hierdoor kun je je volledig op de inhoud van de lijst concentreren.
2470 \begin_layout Standard
2471 Ja , we leggen te veel nadruk op dit punt in de
2484 het centrale punt van LyX, dus vergeef het ons alsjeblieft.
2489 Naar gelang de strekking van de tekst, zul je verschillende lijstomgevingen
2493 \begin_layout Itemize
2494 Een presentatie met overheadsheets zou een lijst kunnen bevatten met opsommingst
2495 ekens om verschillende punten te beschrijven.
2506 \begin_layout Itemize
2507 Een overzicht zal eerder de
2513 -omgeving gebruiken om een genummerde of geletterde lijst te maken
2516 \begin_layout Itemize
2517 Een document dat bijvoorbeeld verschillende softwarepakketten beschrijft
2524 -omgeving kunnen gebruiken, waarin ieder item begint met een vetgedrukt
2528 \begin_layout Itemize
2535 --- welke in LaTeX niet voorkomt --- is een iets andere vorm van het omgevingst
2545 \begin_layout Standard
2546 Laten we eens een lijst opstellen met de redenen waarom LyX beter is dan
2547 andere tekstverwerkers.
2548 Typ de volgende regel ergens in je document:
2551 \begin_layout Standard
2554 LyX is beter dan andere tekstverwerkers omdat:
2557 \begin_layout Standard
2578 LyX plaatst een opsommingsteken op de regel (in dit geval een asterisk
2579 (sterretje) welke in de output er uit zal zien als een ronde cirkel).
2580 Typ nu je argumenten:
2583 \begin_layout LyX-Code
2584 Het zetwerk wordt voor je gedaan.
2587 \begin_layout LyX-Code
2591 \begin_layout LyX-Code
2592 Lijsten zijn heel makkelijk te maken!
2595 \begin_layout Standard
2596 Lijstomgevingen, anders dan koppen, eindigen niet als je een
2603 LyX neemt namelijk aan dat je het volgende item van de lijst wilt maken.
2604 Het bovenstaande zal dus in een lijst met 3 items resulteren.
2611 meerdere paragrafen wilt hebben, kun je in plaats van een normale
2621 Protected\InsetSpace ~
2631 Om de lijst te verlaten, moet je weer de
2637 omgeving selecteren (of de toetscombinatie
2647 \begin_layout Standard
2648 Je hebt nu een prachtige lijst met items.
2649 Je zou het resultaat op papier kunnen bekijken door LaTeX te runnen.
2650 Maar wat nu als je de items wilt nummeren? Heel makkelijk: selecteer de
2655 \begin_layout Standard
2656 LyX staat het niet toe het eerste opsommingsteken te selecteren tenzij je
2663 de lijst selecteert, wat je waarschijnlijk niet wilt doen.
2664 Je kunt evenmin de nummers van een sectietitel selecteren.
2665 Maak je daar echter geen zorgen over.
2683 Poef! Zoals we al eerder hebben gezegd: als je items toevoegt of verwijdert
2684 zal LyX de nummering bijwerken.
2687 \begin_layout Standard
2688 Je kunt de lijst, zolang deze nog geselecteerd is, veranderen in nog twee
2702 In deze twee omgevingen bestaat elk item uit een term (bestaande uit het
2703 eerste woord van het item), gevolgd door een definitie (de rest van de
2704 paragraaf totdat je een
2711 De term is ofwel gezet in een vet lettertype (
2715 ), ofwel gescheiden door een
2716 \begin_inset Quotes eld
2720 \begin_inset Quotes erd
2727 \begin_layout Standard
2728 Een tab van een zetter wel te verstaan, welke zich aanpast aan de lengte
2729 van de grootste term, niet een zielige, stijve, onveranderlijke
2735 van een typemachine.
2744 ) van de rest van de paragraaf.
2745 Als je meer dan één woord in de definitie wilt hebben, scheidt dan de woorden
2750 Protected\InsetSpace ~
2753 s die je krijgt met de toetscombinatie
2760 Deze verschijnen in de tekst als kleine blauwe
2761 \begin_inset Quotes eld
2765 \begin_inset Quotes erd
2771 \begin_layout Standard
2776 : Maak de lijst op in
2783 \begin_layout Standard
2784 Je kunt op allerlei interessante manieren lijsten binnen elkaar inbedden.
2785 Een voor de hand liggend voorbeeld is bij het schrijven van schetsen.
2786 Genummerde lijsten, en lijsten met opsommingstekens hebben verschillende
2787 wijzen waarop items in de sublijsten worden aangegeven.
2794 voor details over de verschillende soorten lijsten, alsook voorbeelden
2804 \begin_layout Subsection
2805 Andere Omgevingen: Poëzie, Citaten en Meer
2808 \begin_layout Standard
2809 Er zijn twee omgevingen om citaten van omringende tekst te scheiden:
2815 voor korte aanhalingen en
2821 voor langere citaten.
2834 gebruikt wordt voor de lange typvoorbeelden) wordt geschreven in een
2841 Dit is de enige plek in LyX waar je meerdere spaties achter elkaar mag
2842 typen om de code uit te lijnen.
2843 Je kunt zelf poëzie schrijven
2847 \begin_layout Standard
2848 \SpecialChar \ldots{}
2849 aangenomen dat je überhaupt creatief genoeg bent om poëzie te schrijven.
2867 om coupletten te scheiden, en
2873 om lijnen binnen een couplet te scheiden.
2880 voor meer complete beschrijvingen van alle verschillende LyX omgevingen.
2883 \begin_layout Standard
2888 : Maak in het document
2909 \begin_layout Chapter
2910 Documenten Schrijven
2913 \begin_layout Standard
2914 Het vorige hoofdstuk heeft je hopelijk doen wennen aan het schrijven in
2916 Het heeft je de basis opmaak-handelingen van LyX laten zien alsmede de
2917 krachtige manier om met omgevingen te werken.
2918 De meeste mensen die LyX gebruiken echter, zullen documenten willen schrijven
2919 zoals voordrachten, artikelen, boeken, handleidingen of brieven.
2920 Dit hoofdstuk neemt je een stap voorbij het simpelweg kunnen schrijven
2921 in LyX, naar het kunnen schrijven van een compleet document.
2922 Het zal je introduceren tot tekstklassen die het mogelijk maken verschillende
2923 soorten documenten te schrijven.
2924 Vervolgens zal het veel extras beschrijven zoals titels, voetnoten, kruisverwij
2925 zingen, bibliografieën en inhoudsopgaven; de dingen die een stukje tekst
2926 omtoveren in Een Document.
2929 \begin_layout Section
2930 Tekstklassen en Sjablonen: Brieven Schrijven
2933 \begin_layout Standard
2934 \begin_inset LatexCommand label
2935 name "sec:tekstklassen"
2938 Verschillende soorten documenten moeten ook op een verschillende wijze worden
2940 Bijvoorbeeld: boeken worden gewoonlijk tweezijdig afgedrukt, terwijl artikelen
2941 meestal enkelzijdig zijn.
2942 Daarnaast bevatten veel documenten speciale omgevingen: brieven bevatten
2943 omgevingen --- zoals het adres van de afzender en de handtekening--- welke
2944 in een boek of artikel zinloos zijn.
2955 \begin_layout Standard
2956 LaTeX gebruikers: dit is hetzelfde als de documentklasse in LaTeX
2961 regelt deze grote-lijn verschillen tussen de verschillende soorten documenten.
2968 bijvoorbeeld, is geschreven in de tekstklasse
2975 Tekstklassen zijn een ander belangrijk punt van de WYSIWYM filosofie; zij
2976 vertellen LyX hoe het document moet worden opgemaakt zodat jij dit niet
2980 \begin_layout Standard
2981 Jouw document wordt waarschijnlijk in de tekstklasse
2991 \begin_layout Standard
2992 Dat is gewoonlijk de tekstklasse die standaard aan een nieuw document wordt
2994 Je kunt dit veranderen in je
3006 Probeer het eens te veranderen naar andere tekstklassen om te kijken hoe
3007 het dan anders wordt opgemaakt.
3008 Dit doe je via het menu
3017 dat je vindt in het popupvenster via
3026 ayout\SpecialChar \menuseparator
3034 Als je je document verandert in de tekstklasse
3040 en vervolgens kijkt naar het
3046 menu, zul je zien dat de meeste omgevingen gewoon toegestaan zijn.
3047 Je zult echter nu ook de omgeving
3054 Als je niet zeker weet welke omgevingen toegestaan zijn in een bepaalde
3055 tekstklasse, raadpleeg dan het
3064 \begin_layout Standard
3065 De grootte van het lettertype, paginakoppen en het afdrukken in een of twee
3066 kolommen, zijn slechts een paar dingen waarmee tijdschriften in hun opmaak
3067 van elkaar kunnen verschillen.
3068 Het computertijdperk vordert en tijdschriften accepteren tegenwoordig artikelen
3069 in elektronische vorm.
3070 Hierbij hanteren zij LaTeX
3071 \begin_inset Quotes eld
3075 \begin_inset Quotes erd
3078 zodat auteurs hun artikelen meteen met de juiste opmaak kunnen inleveren.
3079 LyX ondersteunt deze opzet ook.
3080 Bijvoorbeeld: LyX ondersteunt de opmaak (en de extra omgevingen) voor de
3081 tijdschriften van de American Mathematics Society, door gebruik te maken
3086 Article\InsetSpace ~
3092 \begin_layout Standard
3093 Hier is een zeer kort overzicht van sommige tekstklassen.
3094 Zoals gewoonlijk: zie de
3103 \begin_layout Standard
3104 \begin_inset VSpace 0.3cm
3110 \begin_layout Standard
3112 \begin_inset Tabular
3113 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
3115 <column alignment="center" valignment="top" leftline="true" width="0pt">
3116 <column alignment="center" valignment="top" leftline="true" rightline="true" width="0pt">
3117 <row topline="true" bottomline="true">
3118 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
3121 \begin_layout Standard
3136 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
3139 \begin_layout Standard
3146 <row topline="true">
3147 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
3150 \begin_layout Standard
3165 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
3168 \begin_layout Standard
3178 enkelzijdig, geen hoofdstukken
3184 <row topline="true">
3185 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
3188 \begin_layout Standard
3203 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
3206 \begin_layout Standard
3236 omgevingen voor American Mathematics Society
3242 <row topline="true">
3243 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
3246 \begin_layout Standard
3261 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
3264 \begin_layout Standard
3274 langer dan article, dubbelzijdig
3280 <row topline="true" bottomline="true">
3281 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
3284 \begin_layout Standard
3299 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
3302 \begin_layout Standard
3312 report + voor en achterzijde
3336 <row bottomline="true">
3337 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
3340 \begin_layout Standard
3355 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
3358 \begin_layout Standard
3368 transparanten (inclusief FoilTeX)
3374 <row bottomline="true">
3375 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
3378 \begin_layout Standard
3393 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
3396 \begin_layout Standard
3406 veel extra omgevingen voor adressen, handtekeningen\SpecialChar \ldots{}
3420 \begin_layout Standard
3421 \begin_inset VSpace 0.3cm
3427 \begin_layout Section
3428 Sjablonen: Een Brief Schrijven
3431 \begin_layout Standard
3432 Een van de meest populaire tekstklassen is
3439 Een manier om een brief op te stellen zou zijn om een nieuw bestand te
3440 openen, en te kiezen voor
3457 menu, dat je vindt via het popupvenster
3464 ayout\SpecialChar \menuseparator
3472 Alhoewel dit de meest voor de hand liggende manier is om een brief te schrijven
3473 , lijkt het op extra werk.
3474 Elke keer als je een een zakenbrief schrijft, wil je je eigen adres hebben,
3475 het adres waarnaar je schrijft, een inhoud, een handtekening, enz.
3476 LyX heeft daarom een
3482 voor brieven wat eigenlijk een voorbeeldbrief is; als je eenmaal een sjabloon
3483 hebt, kun je iedere keer als je een brief schrijft gewoonweg onderdelen
3484 van de brief vervangen door je eigen tekst.
3487 \begin_layout Standard
3488 Open een nieuw bestand met
3495 ile\SpecialChar \menuseparator
3505 Kies een bestandsnaam en selecteer
3511 van popupvenster met de titel
3519 Bewaar en print het bestand om te zien hoe de verschillende omgevingen
3523 \begin_layout Standard
3530 menu kijkt, zul je verschillende omgevingen zien zoals de
3537 omgeving, die in de meeste tekstklassen niet eens bestaan.
3552 Je kunt zelf op onderzoek uitgaan om te kijken hoe de verschillende omgevingen
3554 Je zult bijvoorbeeld ontdekken dat de
3561 \begin_inset Quotes eld
3565 \begin_inset Quotes eld
3568 in rood voor de feitelijke tekst van de handtekening zet.
3569 Dit woord zal uiteindelijk niet in de brief verschijnen, zoals je zult
3570 zien als je de brief uitprint.
3571 Het staat daar om je te laten zien waar de handtekening komt.
3572 Merk ook op dat het niet uitmaakt waar in het bestand de
3579 Onthoudt dat LyX WYSIWYM is; je kunt de
3586 omgeving overal neerzetten, LyX weet dat in de uitgeprinte versie, de handtekeni
3587 ng aan het einde moet staan.
3590 \begin_layout Standard
3591 Een sjabloon is gewoon een normaal LyX bestand.
3592 Dit betekent dat je je adres kunt invullen en je handtekening, en het bestand
3593 vervolgens kunt bewaren als een nieuw sjabloon.
3594 Vanaf nu kun je iedere keer als je een brief wilt schrijven het nieuwe
3595 sjabloon gebruiken om tijd te sparen.
3596 We hoeven hier waarschijnlijk geen
3597 \begin_inset Quotes eld
3601 \begin_inset Quotes erd
3604 voor te stellen; schrijf gewoon een brief aan iemand
3608 \begin_layout Standard
3609 Een waarschuwing als je een vanaf een sjabloon schrijft: als je alle tekst
3610 in een omgeving verwijdert--- bijvoorbeeld als je het gehele
3617 veld verwijdert zodat je het met je eigen tekst kunt vervangen--- en dan
3618 de cursor beweegt zonder ook maar iets te schrijven, zou de omgeving kunnen
3620 Dit gebeurt omdat de meeste omgevingen niet kunnen bestaan zonder een tekst
3622 Selecteer de omgeving gewoon opnieuw van het
3628 menu om het terug te krijgen.
3636 \begin_layout Standard
3637 Sjablonen kunnen enorm veel tijd besparen en we moedigen je dan ook aan
3638 om ze zo vaak mogelijk te gebruiken.
3639 Daarnaast kunnen ze iemand helpen gebruik te leren maken van enkele van
3640 de de meer bijzondere tekstklassen.
3641 Tenslotte kunnen ze handig zijn voor iemand die LyX configureert voor mensen
3642 die wat minder van computers afweten.
3643 Als zij LyX leren gebruiken zal het een stuk minder intimiderend zijn als
3644 er bijvoorbeeld een briefsjabloon voor hun bedrijf is dat al voor hen is
3648 \begin_layout Section
3652 \begin_layout Standard
3653 LyX (net als LaTeX) beschouwt de titel --- die de feitelijke titel, de auteur,
3654 de datum, en zelfs een samenvatting van een artikel kan bevatten--- als
3655 een apart gedeelte van het document.
3658 \begin_layout Standard
3666 document en overtuig jezelf ervan dat het de tekstklasse
3676 \begin_layout Standard
3677 Je moet de brief niet langer gebruiken, omdat de tekstklasse
3683 geen titels toelaat.
3688 Typ een titel op de eerste regel, en verander de regel in de
3695 Op de volgende regel typ je je eigen naam en verander je dit in de
3702 Op de volgende regel typ je de datum in de
3709 Typ nu een paragraaf of twee waarin je een samenvatting schrijft, gebruik
3717 Bekijk nu hoe het resultaat er op papier uit ziet.
3720 \begin_layout Standard
3725 : Repareer de titel, datum en auteur in
3732 \begin_layout Section
3733 Labels en Kruisverwijzingen
3736 \begin_layout Standard
3737 \begin_inset LatexCommand label
3741 Je kunt een label toewijzen aan een sectie (of een subsubsectie of wat minder
3742 vaak voorkomt, een willekeurig stuk tekst) van je document.
3743 Als je dit eenmaal hebt gedaan kun je naar dit gedeelte verwijzen in andere
3744 delen van het document, door gebruik te maken van kruisverwijzingen.
3745 Je kunt ofwel naar het sectienummer verwijzen, of naar de pagina waar de
3747 Net als bij secties en voetnoten, regelt LyX de kruisverwijzingen zelf.
3748 Automatische labels en kruisverwijzingen zijn de grootste voordelen van
3749 LyX (en LaTeX) boven conventionele tekstverwerkers.
3752 \begin_layout Subsection*
3756 \begin_layout Standard
3757 Laten we onze tweede sectie, met de titel
3758 \begin_inset Quotes eld
3762 \begin_inset Quotes erd
3766 Klik op het einde van de regel van de sectietitel, en selecteer
3773 nsert\SpecialChar \menuseparator
3781 Een popupscherm vraagt je naar een sectienaam.
3788 , wat een goede beschrijvende labelnaam lijkt waarmee we niet in war zullen
3789 raken als we later andere labels willen toevoegen.
3793 \begin_layout Standard
3795 \begin_inset Quotes eld
3799 \begin_inset Quotes eld
3802 omdat je ook aan vergelijkingen, tabellen en figuren een label kunt toewijzen.
3813 drukt, zal de naam van de label in een rechthoek naast de sectietitel worden
3817 \begin_layout Standard
3818 Tussen twee haakjes, je zou de label ook ergens anders in de sectie kunnen
3819 plaatsen; referenties naar secties zullen altijd refereren naar de sectie
3820 waar de label zich in bevind.
3821 Als je het echter op dezelfde regel zet als de sectietitel (of misschien
3822 op de eerste regel van de tekst van de sectie) weet je zeker dat referenties
3829 wijzen naar de pagina waar de sectie begint.
3832 \begin_layout Standard
3833 Tot nu toe heb je nog niets gedaan; het
3839 -bestand zal er nog hetzelfde uitzien omdat labels niet in de uitgeprinte
3841 Nu je echter een label hebt toegevoegd kun je hier naar verwijzen met een
3843 Dit zullen we nu gaan doen.
3846 \begin_layout Subsection*
3847 Je eerste kruisverwijzingen
3850 \begin_layout Standard
3851 Zet de cursor ergens in sectie 2 van je document en typ:
3854 \begin_layout LyX-Code
3855 als je meer over dit document wilt weten, zie dan sectie
3861 \begin_layout Standard
3862 Zet nu de cursor na het woord
3863 \begin_inset Quotes eld
3867 \begin_inset Quotes erd
3877 nsert\SpecialChar \menuseparator
3892 popupvenster verschijnt.
3893 Het toont een lijst van mogelijke labels waarnaar je kunt refereren.
3894 Op dit moment behoort er slechts een te zijn,
3895 \begin_inset Quotes eld
3899 \begin_inset Quotes erd
3903 Selecteer dit (mogelijkerwijs is het reeds bij verstek geselecteerd) en
3915 Zet de cursor nu na het woord
3916 \begin_inset Quotes eld
3920 \begin_inset Quotes erd
3945 \begin_layout Standard
3946 LyX zet de referenties in een rechthoek daar waar de cursor zich bevond.
3947 In de uitgeprinte versie zal de referentiemarkering vervangen worden door
3948 ofwel een paginanummer of een sectienummer (dit hangt af wat je in het
3955 popupvenster geselecteerd hebt).
3956 Een kruisverwijzing kan handig als een hyperlink worden gebruikt als je
3957 een document in LyX aan het bewerken bent; als je er op klikt zal er een
3958 popup venster verschijnen met een lijst van alle kruisverwijzingen.
3960 \begin_inset Quotes eld
3964 \begin_inset Quotes erd
3967 te drukken ga je naar de plek waar de kruisverwijzing naar wijst.
3969 \begin_inset Quotes eld
3973 \begin_inset Quotes erd
3976 te drukken ga je terug naar de plek waar je vandaan kwam.
3977 Je kunt hiervoor trouwens ook de toetscombinaties C-< en C-> gebruiken.
3985 iew\SpecialChar \menuseparator
3990 pdate\SpecialChar \menuseparator
3997 , en je zult zien dat we op de laatste pagina naar
3998 \begin_inset Quotes eld
4002 \begin_inset Quotes erd
4006 \begin_inset Quotes eld
4010 \begin_inset Quotes erd
4013 verwijzen (of in ieder geval de pagina waar de titel van sectie 2 op staat).
4016 \begin_layout Subsection*
4017 Leuke dingen met labels
4020 \begin_layout Standard
4021 We vertelden je dat LyX het nummeren van kruisverwijzingen regelt; je kunt
4023 Voeg een nieuwe sectie toe voor Sectie\InsetSpace ~
4025 Doe nu een nieuwe LaTeX run, en --- voilà! --- de kruisverwijzing naar
4027 2 is veranderd naar 3! Verander
4028 \begin_inset Quotes eld
4032 \begin_inset Quotes erd
4035 in een subsectie, en de kruisverwijzing zal naar Subsectie\InsetSpace ~
4037 in plaats van Sectie\InsetSpace ~
4039 De paginaverwijzing zal niet veranderen tenzij je natuurlijk voor het label
4040 een hele pagina tekst toevoegt.
4043 \begin_layout Standard
4044 Als je nog wat meer wilt oefenen met labels, probeer dan eens een label
4046 \begin_inset Quotes eld
4050 \begin_inset Quotes erd
4053 te zetten bij je eerste kruisverwijzing.
4054 En verwijs hiernaar vanaf een andere plek in je document.
4055 Als je veel kruisverwijzingen toevoegt (bijvoorbeeld als je vakliteratuur
4056 schrijft), is het misschien makkelijk om het
4063 venster open te laten.
4066 \begin_layout Standard
4067 Als je zeker wilt weten dat de paginaverwijzingen ook voor grote documenten
4068 goed werken, kopieer dan een aantal pagina's tekst van de
4078 \begin_layout Standard
4079 Tussen twee haakjes, het kopiëren van een hoofdstuk-titel kan resulteren
4080 in een foutmelding van LyX omdat hoofdstukken niet toegestaan zijn in de
4082 Als dit gebeurt, verwijder dan gewoon de titel van het hoofdstuk.
4083 Als je wilt weten waarom dit gebeurt bekijk dan Sectie\InsetSpace ~
4085 \begin_inset LatexCommand ref
4086 reference "sec:tekstklassen"
4097 \begin_layout Standard
4102 : Herstel de verwijzingen in
4109 \begin_layout Section
4110 Voetnoten en Margenoten
4113 \begin_layout Standard
4114 Voetnoten kunnen worden toegevoegd met de
4121 -knop in de knoppenbalk
4125 \begin_layout Standard
4126 De knop laat een pijl naar rode tekst zien welke net onder wat zwarte tekst
4139 nsert\SpecialChar \menuseparator
4147 Klik aan het einde van het woordje
4148 \begin_inset Quotes eld
4152 \begin_inset Quotes erd
4155 ergens in je document en klik op de
4163 Een voetnoot regel opent onder de regel waar je op dat ogenblik aan het
4165 Helemaal links zul je het woord
4166 \begin_inset Quotes eld
4170 \begin_inset Quotes erd
4173 zien in rode letters op een grijze achtergrond.
4174 De rest van de regel heeft een rode rand; dit is waar de tekst van de voetnoot
4176 LyX zet de cursor aan het begin van de regel.
4180 \begin_layout LyX-Code
4181 LyX is tekstverwerker die tekst opmaakt.
4184 \begin_layout Standard
4185 Klik nu op het woord
4186 \begin_inset Quotes eld
4190 \begin_inset Quotes erd
4193 De voetnootregel verdwijnt, het woord
4194 \begin_inset Quotes eld
4198 \begin_inset Quotes erd
4201 als index achterlatend in rode letters, op deze wijze zichtbaar makend
4202 waar de voetnoot markering in de geprinte tekst komt.
4204 \begin_inset Quotes eld
4208 \begin_inset Quotes erd
4211 van de voetnoot genoemd.
4212 Je kunt de voetnoot altijd uitvouwen --- en als je wilt, de inhoud bewerken
4214 \begin_inset Quotes eld
4218 \begin_inset Quotes erd
4221 markering te klikken.
4224 \begin_layout Standard
4225 Je zult je misschien afvragen waarom de voetnootmarkering een woord is in
4226 plaats van een nummer.
4227 Het antwoord is dat LyX de nummering van voetnoten voor zijn rekening neemt.
4228 Je kunt dit zien door naar het
4234 -bestand te kijken (of de uitgeprinte versie).
4235 Als je andere voetnoten toevoegt zal LyX de voetnoten hernummeren.
4236 Omdat LyX (eigenlijk LaTeX) het nummeren van de voetnoten voor zijn rekening
4237 neemt is er in feite geen noodzaak om de nummers in het LyX bestand te
4241 \begin_layout Standard
4242 Een voetnoot kan net als gewone tekst worden geknipt en geplakt.
4243 Probeer het maar! Het enige wat je hoeft te doen is het selecteren van
4244 de voetnootmarkering en deze te knippen en te plakken met
4263 Daarnaast kun je gewone tekst veranderen in een voetnoot door het te selecteren
4272 Andersom kun je ook een voetnoot in gewone tekst veranderen door op de
4279 -knop te drukken als de cursor binnen een voetnoot staat.
4282 \begin_layout Standard
4283 Margenoten (aantekeningen in de kantlijn) kunnen worden toegevoegd met behulp
4296 \begin_layout Standard
4297 De knop laat een pijl zien die naar rode tekst wijst welke naast (d.w.z.
4298 in de kantlijn staat van) zwarte tekst.
4299 De knop zou naast de
4306 -knop op de knoppenbalk moeten zitten
4318 nsert\SpecialChar \menuseparator
4327 Margenoten zijn net als voetnoten behalve dat:
4330 \begin_layout Itemize
4332 \begin_inset Quotes eld
4336 \begin_inset Quotes erd
4340 \begin_inset Quotes eld
4344 \begin_inset Quotes erd
4350 \begin_layout Itemize
4351 De aantekeningen in de kantlijn worden geplaatst in plaats van onderaan
4355 \begin_layout Itemize
4356 Margenoten niet genummerd worden.
4360 \begin_layout Itemize
4361 Als een aantekening wordt opgevouwen wordt een uitroepteken in de kantlijn
4363 Dit uitroepteken zal niet in de uitgeprinte versie te zien zijn.
4366 \begin_layout Standard
4367 Verander jouw LyX voetnoot in gewone tekst, en verander het dan vervolgens
4368 in een kantlijnaantekening.
4369 Bekijk het resultaat.
4372 \begin_layout Standard
4377 : Herstel de voetnoot in
4384 \begin_layout Section
4388 \begin_layout Standard
4389 \begin_inset LatexCommand label
4390 name "sec:bibliografieën"
4393 Bibliografieën lijken op kruisverwijzingen.
4394 De bibliografie bevat een lijst verwijzingen aan het einde van een document.
4395 Hiernaar kan binnen het document weer worden verwezen.
4396 Net als bij sectietitels maken LyX en LaTeX je taak makkelijker door automatisc
4397 h de items in de bibliografie te nummeren en de citaten te veranderen als
4398 de nummers van de items veranderen.
4401 \begin_layout Standard
4402 Ga naar het einde van het document en ga in de
4409 Elke paragraaf die je nu typt zal een referentie worden.
4414 De Lyx Tutorial, door het LyX DocTeam
4416 als je eerste referentie.
4417 Merk op dat LyX automatisch voor elke referentie een nummer in een rechthoek
4419 Klik op het nummer van de referentie en een
4423 Bibliography\InsetSpace ~
4427 Je gebruikt het eerste veld, de sleutel:
4433 , om binnen het LyX document naar deze referentie te verwijzen.
4434 Standaard is het een nummer.
4435 Verander de sleutel in
4436 \begin_inset Quotes eld
4440 \begin_inset Quotes erd
4443 om het gemakkelijker te kunnen onthouden.
4446 \begin_layout Standard
4447 Kies nu een plek in je document waar je een referentie wilt invoegen.
4455 nsert\SpecialChar \menuseparator
4464 LyX tekent een grijze rechthoek met drie vraagtekens omgeven door haakjes,
4472 Het eerste veld in deze popup heet ook wel
4478 , en dit veld laat je kiezen welk item in de bibliografie je wilt citeren
4482 \begin_layout Standard
4483 Dit is waarom het een goed idee is om de sleutels unieke en logische namen
4484 te geven, in plaats van de standaard nummers te gebruiken in het
4496 Gebruik makend van het menu met de pijl, rechts van het
4503 \begin_inset Quotes eld
4507 \begin_inset Quotes erd
4510 (op het ogenblik is dit het enige item in de bibliografie).
4511 Doe nu een LaTeX run om het resultaat te bekijken en je zult zien dat het
4512 citaat tussen haken in de tekst verschijnt, verwijzend naar de bibliografie
4513 aan het einde van het document.
4516 \begin_layout Standard
4517 Hoe worden de andere velden gebruikt? Het
4532 popupvenster zal een opmerking (zoals een referentie naar een pagina of
4533 hoofdstuk binnen het boek of artikel waarnaar verwezen wordt) tussen haken
4534 achter de referentie zetten.
4535 Als je wilt dat de referenties in de uitgeprinte versie labels hebben in
4536 plaats van nummers (Sommige tijdschriften zouden bijvoorbeeld
4537 \begin_inset Quotes eld
4541 \begin_inset Quotes erd
4544 gebruiken om een artikel te refereren geschreven door Smith in 1995), gebruik
4555 Bibliography\InsetSpace ~
4559 Zie zoals gewoonlijk de
4568 \begin_layout Standard
4574 Herstel de bibliografie en het citaat in
4581 \begin_layout Section
4585 \begin_layout Standard
4586 Misschien wil je een inhoudsopgave aan het begin van je document.
4587 Met LyX is dit heel eenvoudig te realiseren.
4594 na de document-titel en voor je eerste sectietitel
4598 \begin_layout Standard
4599 Raak niet gefrustreerd door te trachten met de backspace toets, of met muisklikk
4600 en voor het sectienummer te komen.
4601 Dit zal nooit lukken.
4602 Je mag het sectienummer toch niet bewerken omdat LyX de nummering voor
4603 zijn rekening neemt.
4615 nsert\SpecialChar \menuseparator
4622 OC\SpecialChar \menuseparator
4633 \begin_inset Quotes eld
4637 \begin_inset Quotes erd
4640 zullen in een rechthoek verschijnen (ook wel bekend als een inzet) op de
4641 eerste regel van het document.
4644 \begin_layout Standard
4645 Dit lijkt niet erg nuttig te zijn.
4646 Als je echter naar je
4652 -bestand kijkt zul je zien dat er een inhoudsopgave is gegenereerd met daarin
4653 de verschillende secties en subsecties.
4654 Zoals gewoonlijk zullen veranderingen in de volgorde van de secties weerspiegel
4661 -bestand, nadat je deze vernieuwd hebt.
4664 \begin_layout Standard
4665 De inhoudsopgave wordt in LyX niet afgebeeld op het scherm omdat je het
4666 toch niet kunt bewerken.
4667 Je kunt echter wel de inhoudsopgave in een apart venster afbeelden door
4669 \begin_inset Quotes eld
4673 \begin_inset Quotes erd
4676 inzet te klikken, of via
4683 dit\SpecialChar \menuseparator
4694 \begin_layout Standard
4695 Het menucommando werkt zelfs als je geen
4696 \begin_inset Quotes eld
4700 \begin_inset Quotes erd
4703 inzet in je document hebt.
4709 Dit is een erg nuttig hulpmiddel.
4710 Je kunt het Table\InsetSpace ~
4714 -venster gebruiken om door je document te manoeuvreren.
4715 Als je op een (sub)sectie-titel in het
4723 -venster klikt zal deze doen oplichten en de cursor in het LyX scherm naar
4724 die plek in het document verplaatsen.
4725 Je kunt ook de pijltjestoetsen gebruiken om naar boven of beneden te bewegen
4726 in de inhoudsopgave.
4727 Je zult het daarom misschien handig vinden om dit venster open te houden
4728 gedurende een LyX sessie.
4731 \begin_layout Standard
4732 Om de inhoudsopgave te verwijderen kun je de
4733 \begin_inset Quotes eld
4737 \begin_inset Quotes erd
4740 markering met de delete toets verwijderen net zoals je dat bij een gewone
4744 \begin_layout Standard
4749 : Herstel de inhoudsopgave in
4756 \begin_layout Chapter
4757 Wiskundige Uitdrukkingen Gebruiken
4760 \begin_layout Standard
4761 LaTeX wordt door menig wetenschapper gebruikt omdat de vergelijkingen er
4762 in de uitvoer fantastisch uitzien en omdat je ze kunt maken zonder gebruik
4763 te hoeven maken van de toetscombinaties die je bij veel tekstverwerkers
4764 en hun vergelijkingseditors nodig hebt.
4765 Vele van deze wetenschappers zijn echter gefrustreerd omdat het schrijven
4766 van een vergelijking in LaTeX meer weg heeft van programmeren dan van schrijven.
4767 LyX lost dit probleem op een elegante manier op.
4768 Als je met LaTeX bekend bent zul je zien dat alle wiskunde codes van LaTeX
4769 gewoon gebruikt kunnen worden, maar dat ze verschijnen op een WYSIWYG manier.
4770 Indien je echter nog nooit eerder met LaTeX hebt gewerkt, stelt het
4771 \begin_inset Quotes eld
4775 \begin_inset Quotes erd
4778 je in staat snel en gemakkelijk professioneel-uitziende vergelijkingen
4783 \begin_layout Standard
4784 Lyx kan niet controleren of de vergelijking die je invoert
4799 \begin_layout Section
4803 \begin_layout Standard
4804 Typ ergens in je LyX document:
4807 \begin_layout LyX-Code
4808 Ik hou van wat Einstein zei, E=mc^2, omdat het zo eenvoudig is.
4811 \begin_layout Standard
4818 -bestand ziet die vergelijking er niet echt goed uit; er is geen spatiëring
4819 tussen de letters en het gelijkheidsteken, en je zou graag een superscript
4821 \begin_inset Quotes eld
4825 \begin_inset Quotes erd
4829 Die slechte opmaak kwam omdat we LyX niet verteld hadden dat we een wiskundige
4830 uitdrukking schreven, waardoor het de vergelijking als gewone tekst weergaf.
4833 \begin_layout Standard
4834 Wiskundige uitdrukkingen worden geschreven in Mathed, ook gekend als Math
4836 Om de math modus te starten, klik je simpelweg op de knop in de werkbalk
4838 \begin_inset Formula $\frac{a+b}{c}$
4842 LyX zal dan een klein blauw vierkant openen met een paarse rechthoek er
4844 Het blauwe vierkant is het
4850 , wat aangeeft dat je je in Mathed bevindt.
4851 LyX heeft de cursor in het blauwe vierkant geplaatst, dus je kunt
4859 gewoon nogmaals intypen.
4860 De uitdrukking wordt blauw weergegeven en het blauwe vierkant verdwijnt
4861 zodra het invoegpunt niet leeg is.
4868 om Mathed te verlaten (Noot: door nogmaals klikken op de math knop verlaat
4876 De paarse rechthoek verdwijnt en de cursor bevindt zich rechts van de uitdrukki
4878 Als je nu iets invoert, verschijnt het weer als gewone tekst.
4881 \begin_layout Standard
4889 (In de statusbalk zie je dat LyX het programma LaTeX opstart om het
4896 Merk op dat de vergelijking nu netjes is opgemaakt, met spatiëring tussen
4897 de letters en het gelijkheidsteken, en de
4898 \begin_inset Quotes eld
4902 \begin_inset Quotes erd
4906 In de Math modus worden letters als variabelen geïnterpreteerd en cursief
4908 Cijfers blijven gewoon cijfers.
4911 \begin_layout Standard
4912 Mathed is nogmaals een voorbeeld van de WYSIWYM filosofie.
4913 In LaTeX schrijf je een wiskundige uitdrukking door gebruik te maken van
4914 tekst en codes zoals
4917 Dit kan frustrerend zijn omdat je niet kunt zien hoe de uitdrukking eruit
4918 ziet tot je het bestand door LaTeX laat interpreteren.
4919 Je verspilt dan tijd met het zoeken naar ontbrekende haakjes of andere
4921 \begin_inset Quotes eld
4925 \begin_inset Quotes erd
4929 Anderzijds probeert LyX niet de uitdrukking perfect weer te geven (WYSISWYG)
4930 maar geeft het je een goed idee hoe de uitdrukking eruit zal zien.
4931 LaTeX zorgt verder voor de professionele opmaak.
4932 In 99% van de gevallen hoef je verder niets meer te veranderen aan de fontgroot
4934 Hierdoor (we vallen in herhaling - sorry) kun je je concentreren op de
4935 inhoud van je wiskundige uitdrukkingen in de plaats van de opmaak ervan.
4938 \begin_layout Section
4939 Navigeren in een Vergelijking
4942 \begin_layout Standard
4943 Laten we nu een keer
4944 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
4948 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
4952 Gebruik de pijltjestoetsen om de cursor in de vergelijking te zetten.
4953 Merk op dat de paarse rechthoek weer verschijnt als je in de vergelijking
4954 zit, om aan te geven dat je je wederom in Mathed bevindt.
4967 om de cursor voorbij het gelijkheidsteken te plaatsen, en typ dan
4968 \begin_inset Quotes eld
4972 \begin_inset Quotes erd
4976 Gebruik nu opnieuw de pijltjestoetsen om de uitdrukking te verlaten of
4983 , waarna de paarse rechthoek zal verdwijnen.
4984 Veel mensen vinden de pijltjestoetsen handig om mee te werken, maar je
4985 kunt ook gewoon ergens in de uitdrukking klikken en Mathed starten.
4988 \begin_layout Standard
4989 Buiten de hieronder beschreven speciale toetsen, is het typen in de math
4990 modus hetzelfde als het bewerken van gewone tekst.
5003 ) om iets te verwijderen.
5004 Selecteer tekst via de pijltjestoetsen (samen met de
5010 -toets) of met behulp van de muis.
5018 dit\SpecialChar \menuseparator
5025 als knippen en plakken werkt in de math modus.
5026 Voor één ding moet je opletten: als je je net buiten een Mathed uitdrukking
5027 bevindt en je drukt op
5039 ), dan verwijder je de gehele uitdrukking.
5040 Gelukkig kun je dit met
5049 \begin_layout Standard
5051 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
5055 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}+1$
5058 ? Je kunt opnieuw gebruik maken van de muis om de cursor op de juiste plaats
5060 Je kunt echter ook gebruik maken van de pijltjestoetsen.
5061 Als de cursor zich juist achter de
5062 \begin_inset Quotes eld
5066 \begin_inset Quotes erd
5069 bevindt maar voor de
5070 \begin_inset Quotes eld
5074 \begin_inset Quotes erd
5077 , dan brengt een druk op
5083 je op dezelfde hoogte als de exponent, juist voor de
5084 \begin_inset Quotes eld
5088 \begin_inset Quotes erd
5093 \begin_inset Quotes eld
5097 \begin_inset Quotes erd
5107 drukt, kom je terug op het normale niveau.
5108 Zelfs als je op een willekeurige plaats in de exponent op
5114 drukt, zal de cursor zich juist na de exponent bevinden (waar je dan
5115 \begin_inset Quotes eld
5119 \begin_inset Quotes erd
5125 \begin_layout Standard
5132 gebruiken om te navigeren in de uitdrukking.
5133 Als je je momenteel in een Mathed structuur (subscript, superscript, breuk,
5134 vierkantswortel, afbakeningen of matrix, die allemaal behandeld worden
5135 in de volgende secties) bevindt, dan zal het indrukken van de
5141 de cursor verplaatsen tot voorbij die structuur, maar nog wel binnen Mathed.
5142 Dus als de cursor zich ergens in het superscript bevindt zal het indrukken
5149 tot gevolg hebben dat de cursor terug op het normale niveau terechtkomt,
5150 juist achter het superscript.
5152 \begin_inset Formula $E=mc^{1+x}-2$
5155 kunt intypen zonder de muis of de pijltjestoetsen te gebruiken, een werkwijze
5156 die je hoogstwaarschijnlijk zal prefereren wanneer je meer ervaring hebt.
5157 Zorg er wel voor dat je geen
5164 \begin_inset Quotes eld
5168 \begin_inset Quotes erd
5171 en het plusteken, anders verlaat je het superscript.
5172 Op een plaats waar het indrukken van
5178 geen zin heeft (bijvoorbeeld tussen de
5179 \begin_inset Quotes eld
5183 \begin_inset Quotes erd
5187 \begin_inset Quotes eld
5191 \begin_inset Quotes erd
5194 ), zal dit geen gevolg hebben
5198 \begin_layout Standard
5209 worden niet gebruikt voor extra witruimte tussen delen van een vergelijking.
5210 Witruimte is een onderdeel van letterzetting, wat betekent dat je dit aan
5211 LyX (LaTeX) moet overlaten (Zie sec.
5213 Als je hier geen vrede mee kan nemen, dan bestaan er manieren om de witruimte
5215 Meer hierover vindt je in de
5221 --- maar wacht met het aanpassen van de witruimte tot de inhoud van je
5222 document afgewerkt is.
5230 \begin_layout Standard
5231 Merk op dat wanneer je een uitdrukking invoert en die daarna weer verlaat
5244 achter de uitdrukking zal staan.
5245 Dit is gewenst wanneer je daarna een punt of een komma typt, maar wanneer
5246 je een woord na de formule wilt plaatsen, moet je expliciet
5252 indrukken na het verlaten van Mathed.
5253 Een eenvoudiger manier is het indrukken van
5259 wanneer de cursor zich aan het einde van een Mathed uitdrukking bevindt.
5260 Hierdoor verlaat je Mathed en wordt er een
5266 geplaatst na de uitdrukking.
5267 Op deze manier kun je dan schrijven:
5268 \begin_inset Quotes eld
5272 \begin_inset Formula $f=ma$
5275 is mijn favoriete uitdrukking
5276 \begin_inset Quotes erd
5280 \begin_inset Quotes eld
5284 \begin_inset Formula $f=ma$
5287 is mijn favoriete uitdrukking
5288 \begin_inset Quotes erd
5294 \begin_layout Section
5295 Exponenten en Indices
5298 \begin_layout Standard
5299 Een exponent kan worden ingevoegd vanuit het
5308 menu, maar het is echter eenvoudiger om een karet
5309 \begin_inset Quotes eld
5313 \begin_inset Quotes erd
5317 LyX plaatst dan een invoegpunt (herinner je je het blauwe vierkant?) in
5318 het superscript waardoor alles wat daaropvolgend ingetypt wordt, in het
5319 superscript en in een kleiner lettertype gezet wordt.
5332 om Mathed helemaal te verlaten), zal alles wat je intypt in het superscript
5336 \begin_layout Standard
5337 Een subscript (index) is net zo eenvoudig; begin met het typen van een underscor
5339 \begin_inset Quotes eld
5343 \begin_inset Quotes erd
5347 Subscript of superscript kan bestaan in zowel sub- als superscript.
5349 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
5355 \begin_layout Standard
5360 Plaats vergelijking 1 van
5369 \begin_layout Section
5377 \begin_layout Standard
5384 is handig om symbolen in te voeren of vele ingewikkelde Mathed functies
5386 Veel van deze functies kunnen worden verkregen door middel van het toetsenbord
5397 We gaan ons echter concentreren op het
5403 , gewoon om je te laten weten hoe het in mekaar zit.
5404 De toetscombinaties kun je later uit andere handleidingen leren (hint,
5412 en laat het open terwijl je dit onderdeel leest.
5415 \begin_layout Subsection
5419 \begin_layout Standard
5420 Als je klikt op de knop met het opschrift
5421 \begin_inset Quotes eld
5425 \begin_inset Formula $\Gamma\rho\varepsilon\varepsilon\kappa$
5429 \begin_inset Quotes erd
5432 , krijg je een menu waar je een Griekse letter uit kunt kiezen die dan ter
5433 hoogte van de cursor geplaatst zal worden.
5434 Merk op dat er een aantal varianten zijn van epsilon, pi, phi, theta en
5436 Handig: wanneer je tekst aan het intypen bent, en je kiest iets van het
5443 , wordt Mathed automatisch geopend.
5446 \begin_layout Standard
5447 Vier andere knoppen aan de onderkant van het Math Panel geven je toegang
5448 tot een ruim assortiment aan symbolen die in de wiskunde gebruikt worden:
5449 verschillende pijlen, relaties, operatoren, en sommen en integralen.
5450 Merk op dat je via subscript en superscript de boven- en onder-limieten
5451 van sommen en integralen kunt definieren.
5452 De laatste knop is de beruchte
5453 \begin_inset Quotes eld
5457 \begin_inset Quotes erd
5462 \begin_inset Quotes eld
5465 Nothing you can do that can't be done\SpecialChar \ldots{}
5467 \begin_inset Formula $\heartsuit$
5471 \begin_inset Quotes erd
5477 \begin_layout Subsection
5478 Vierkantswortels, accenten en afbakeningen
5481 \begin_layout Standard
5482 Om een vierkantswortel in te voeren, klik je simpelweg op de knop met een
5483 vierkantswortel erop afgebeeld.
5484 De vierkantswortel verschijnt, en de cursor bevindt zich in een nieuw invoegpun
5485 t onder de vierkantswortel.
5486 Je kunt nu invoeren wat je maar wilt: variabelen, getallen, andere vierkantswor
5488 LyX zal automatisch de grootte van de vierkantswortel aanpassen, zodat
5489 alles wat eronder zit erin past.
5492 \begin_layout Standard
5493 Een accent plaatsen boven een enkel karakter (
5494 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
5497 ) of een groep van karakters\InsetSpace ~
5499 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
5502 ) gebeurt op dezelfde manier.
5509 knop: een blauwe rechthoek met een zwarte tilde\InsetSpace ~
5517 venster zal nu verschijnen.
5518 Klik nu op een decoratie, waardoor LyX deze zal afbeelden met een invoegpunt
5519 eronder (of erboven).
5520 Typ nu wat je op die plek wilt hebben gevolgd door een
5527 \begin_inset Quotes eld
5531 \begin_inset Quotes erd
5537 \begin_layout Standard
5538 Afbakeningen zoals ronde haakjes, vierkante haakjes en accolades werken
5539 op een gelijkaardige manier maar zijn iets ingewikkelder.
5546 knop: een blauw vierkant omringt door zwarte vierkante haakjes.
5547 Hierdoor verschijnt het
5553 (Engels: Delimiter) venster.
5554 Klik op een linkse afbakening met de
5560 en een rechtse afbakening met de
5566 (Je kunt ook gebruik maken van de optieknoppen waarnaast
5578 staat, waarna je een afbakening kiest met de
5585 Je huidige keuze van afbakening wordt getoond op een knop in de rechter
5586 bovenhoek van het venster.
5587 De standaardwaarde is een paar ronde haakjes, maar via de selectiemethode
5588 kun je een paar vierkante haakjes of een rond haakje en een vierkant haakje
5589 kiezen, je kunt zelfs voor het lege vierkant opteren om iets als
5590 \begin_inset Quotes eld
5594 \begin_inset Formula $a$
5598 \begin_inset Formula $\left\langle 7\right.$
5602 \begin_inset Quotes erd
5605 te verkrijgen (de lege afbakening wordt in LyX getoond als een gebroken
5606 zwarte lijn, maar wordt niet getoond in de uitvoer).
5609 \begin_layout Standard
5610 Wanneer je de afbakening gekozen hebt, klik dan op
5616 het in te voegen (of druk op
5622 wanneer je het venster wil openlaten voor de volgende keer).
5623 Als je lui bent, kun je ook de eigenlijke haakjes intypen in Math mode,
5630 venster te gebruiken.
5631 De haakjes zullen echter van dezelfde grootte zijn als normale tekst en
5632 zullen er slecht uitzien wanneer er zich een grote breuk of matrix tussen
5640 venster garandeert dat de grootte van de haakjes gebaseerd is op wat er
5641 zich tussen hen bevindt.
5644 \begin_layout Standard
5645 Je kunt ook afbakeningen, vierkantswortels of decoraties plaatsen op al
5647 Selecteer het deel van de formule dat je wilt aanpassen, en klik dan op
5648 de knop naar keuze in het
5655 Probeer zo de tweede wet van Newton van scalaire naar vectoriële vorm te
5657 \begin_inset Formula $f=ma$
5661 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
5665 Zodra je over matrices hebt geleerd zal je op deze manier ook de haakjes
5666 om een matrix zetten.
5670 \begin_layout Subsection
5674 \begin_layout Standard
5675 Breuken zijn heel makkelijk in Mathed.
5676 Klik simpelweg op de
5682 knop in het Math Panel: een breukstreep met een blauw vierkant in de teller
5684 LyX plaatst twee invoegpunten in een breuk.
5685 Zoals verwacht kun je de pijltjestoetsen of de muis gebruiken om binnen
5686 de breuk te manoeuvreren.
5687 Klik op het bovenste vierkant en typ dan
5688 \begin_inset Quotes eld
5692 \begin_inset Quotes erd
5703 \begin_inset Quotes eld
5707 \begin_inset Quotes erd
5711 Je hebt net een breuk gemaakt! Natuurlijk kun je van alles in de twee vakjes
5712 invoeren: variabelen met exponenten, vierkantswortels, andere breuken,
5716 \begin_layout Standard
5721 Plaats vergelijking 2 van
5730 \begin_layout Subsection
5731 TeX modus: Limieten, log, sin, en andere
5734 \begin_layout Standard
5735 Aangezien letters in math modus gezien worden als variabelen, denkt LyX
5736 dat je een product van drie variabelen:
5753 \begin_inset Quotes eld
5757 \begin_inset Quotes erd
5761 Deze drie letters verschijnen in het cursief, terwijl je het woord
5762 \begin_inset Quotes eld
5766 \begin_inset Quotes erd
5769 in Roman lettertype wou.
5770 Ook zal LyX geen spatie plaatsen tussen
5771 \begin_inset Quotes eld
5775 \begin_inset Quotes erd
5779 \begin_inset Quotes eld
5783 \begin_inset Quotes erd
5786 (het intypen van Spatie verlaat math modus).
5788 \begin_inset Quotes eld
5792 \begin_inset Formula $\sin x$
5796 \begin_inset Quotes erd
5800 \begin_inset Quotes eld
5804 \begin_inset Formula $sinx$
5808 \begin_inset Quotes erd
5814 \begin_layout Standard
5816 \begin_inset Quotes eld
5820 \begin_inset Quotes erd
5830 \begin_inset Quotes eld
5838 \begin_inset Quotes erd
5849 \begin_inset Quotes eld
5853 \begin_inset Quotes erd
5856 verschijnt dan in het rood, in Roman lettertype, ook wel bekend als TeX
5858 Het hele woord wordt gezien als één symbool.
5865 indrukt, wordt het hele woord verwijderd.
5867 \begin_inset Quotes eld
5871 \begin_inset Quotes erd
5874 in, hetgeen in blauw cursief verschijnt, zoals verwacht in Mathed.
5882 bestand is de letterzetting van de uitdrukking correct.
5886 \begin_layout Standard
5887 Andere codes die je in TeX modus moet invoeren, gebruik makend van de
5893 lijst, omvatten de andere trigonometrische functies en hun inversen, hyperbolis
5894 che functies, logaritmen, limieten en een heleboel andere.
5895 Deze functies kunnen worden voorzien van sub- en superscripts, belangrijk
5897 \begin_inset Quotes eld
5901 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
5905 \begin_inset Quotes erd
5909 \begin_inset Quotes eld
5913 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
5917 \begin_inset Quotes erd
5923 \begin_layout Standard
5928 Plaats vergelijking 3 van
5937 \begin_layout Subsection
5939 \begin_inset LatexCommand label
5946 \begin_layout Standard
5960 Het Matrix venster heeft twee schuifknoppen waarmee je het aantal rijen
5961 en kolommen van je matrix kunt kiezen.
5962 Kies rijen en kolommen en druk op
5975 LyX toont dan invoegpunten in een
5976 \begin_inset Formula $2\times3$
5980 Zoals gewoonlijk kun je een willekeurige Mathed uitdrukking (een vierkantsworte
5981 l, een andere matrix, etc.) plaatsen in elk invoegpunt.
5982 Indien je dat wilt kun je ook enkele invoegpunten leeg laten.
5985 \begin_layout Standard
5990 kan gebruikt worden om door de verschillende kolommen te bewegen.
5991 Je kunt echter ook de pijltjestoetsen gebruiken: op
5997 drukken aan het einde van een vakje verplaatst je naar het volgende vakje,
6003 verplaatst je naar de volgende rij, etc.
6006 \begin_layout Standard
6013 om te weten te komen hoe je de horizontale alignering van elke kolom kunt
6014 aanpassen, en hoe je de verticale positionering van de hele matrix kunt
6016 Merk op dat indien je een tabel wilt maken die tekst bevat, je beter gebruik
6017 kunt maken van de fantastische tabelondersteuning van LyX, in plaats van
6018 tekst in een matrix proberen te schrijven.
6021 \begin_layout Subsection
6025 \begin_layout Standard
6026 Alle uitdrukkingen die we tot nu toe gemaakt hebben, bevonden zich op dezelfde
6027 regel als de tekst die ervoor en erachter stond, ook gekend als inline
6029 Dit is uitstekend voor korte, eenvoudige uitdrukkingen, maar wanneer je
6030 grotere uitdrukking gaat construeren, kun je ze beter in weergave modus
6032 Daarenboven, enkel uitdrukkingen in weergave modus kunnen van een label
6033 en een nummer voorzien worden (zie de
6040 Multi-lijn vergelijkingen (zie Sec.
6041 \begin_inset LatexCommand ref
6042 reference "multi-lijn verg"
6045 )moeten zelfs in de weergave modus geschreven worden.
6048 \begin_layout Standard
6061 , voorgesteld door een aantal lijnen tekst onder en boven een gecentreerd
6063 LyX opent een invoegpunt, maar het invoegpunt bevindt zich op een nieuwe
6064 regel, en is gecentreerd op die regel.
6065 Typ nu een uitdrukking en start LaTeX om het resultaat te zien.
6066 De weergave knop is eigenlijk een aan/uit schakelaar; gebruik het nu om
6067 een aantal van je uitdrukkingen naar weergave modus om te zetten en omgekeerd.
6070 \begin_layout Standard
6071 Weergave modus verschilt hier en daar van de gewone Mathed:
6074 \begin_layout Itemize
6075 Het standaard font is groter voor enkele symbolen zoals
6076 \begin_inset Formula $\sum$
6080 \begin_inset Formula $\int$
6086 \begin_layout Itemize
6087 Sub- en superscripts voor limieten en sommen (maar niet voor integralen)
6088 worden onder in plaats van naast de symbolen geplaatst
6091 \begin_layout Itemize
6092 Tekst is gecentreerd
6095 \begin_layout Standard
6096 Buiten deze verschillen echter komen uitdrukkingen in weergave modus en
6097 inline uitdrukkingen grotendeels overeen.
6100 \begin_layout Standard
6101 Een laatste opmerking over de letterzetting van een vergelijking in weergave
6102 modus: let op of je je vergelijking wel in een nieuwe paragraaf wilt plaatsen
6104 Wanneer je vergelijking zich in het midden van een zin of een paragraaf
6105 bevindt, druk dan niet op
6112 Als je dat doet wordt de tekst achter de vergelijking als een nieuwe paragraaf
6113 beschouwd en zal dan ook worden ingesprongen.
6114 Dit is waarschijnlijk niet wat je wilt.
6117 \begin_layout Standard
6122 Plaats de verschillende vergelijkingen van
6128 in weergave modus en bekijk hoe de opmaak verandert.
6131 \begin_layout Standard
6136 Door gebruik te maken van de verschillende hulpmiddelen die je in dit deel
6137 hebt leren kennen, zou je nu in staat moeten zijn een uitdrukking zoals
6138 de volgende te schrijven:
6139 \begin_inset Formula \[
6140 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
6143 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0\end{array}\right.\]
6150 \begin_layout Section
6151 Multi-lijn vergelijkingen
6152 \begin_inset LatexCommand label
6153 name "multi-lijn verg"
6159 \begin_layout Standard
6160 Probeer de volgende vergelijking te construeren en kijk dan naar het resultaat
6168 Je zal twee afzonderlijke vergelijkingen in weergave modus moeten invoeren.
6169 \begin_inset Formula \[
6177 \begin_layout Standard
6178 \begin_inset Formula \[
6186 \begin_layout Standard
6187 Dit lijkt nergens op! Als je twee of meer opeenvolgende vergelijkingen schrijft,
6188 zouden ze er veel beter uitzien als de gelijkheidstekens gealigneerd waren;
6189 vooral wanneer de tweede vergelijking geen linker lid heeft.
6190 In LyX kun je multi-lijn vergelijkingen schrijven en controle hebben over
6194 \begin_layout Standard
6195 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
6197 & = & 5y\end{eqnarray*}
6204 \begin_layout Standard
6211 beter uit! De gelijkheidstekens zijn gealigneerd, en er is minder verticale
6212 spatiëring tussen de vergelijkingen.
6215 \begin_layout Standard
6216 Om een multi-lijn vergelijking te beginnen open je een Mathed uitdrukking
6217 in weergave modus en druk
6224 Lyx drukt dan twee regels af, elk met drie lege invoegpunten.
6225 Zoals bij matrices kun je de muis, de pijltjestoetsen of Tab gebruiken
6226 om te manoeuvreren tussen de invoegpunten.
6227 Probeer de bovenstaande multi-lijn vergelijking te reproduceren.
6228 Merk op dat het toegelaten is in een multi-lijn vergelijking één of meer
6229 invoegpunten leeg te laten.
6230 Dit kan handig zijn voor voorbeelden zoals de bovenstaande, of om zeer
6231 lange vergelijkingen over meerdere regels te verdelen zoals:
6232 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
6234 & & +e+f+g\end{eqnarray*}
6241 \begin_layout Standard
6242 LyX aligneert het tweede (centrale) veld van elke regel, dus meestal plaats
6243 je daar gelijkheidstekens of andere relationele operatoren, maar je kunt
6244 er in principe van alles neerzetten.
6245 Gebruik echter geen multi-lijn vergelijking om een array op te bouwen;
6246 gebruik daarvoor een matrix (zie Sec.
6247 \begin_inset LatexCommand ref
6248 reference "Matrices"
6254 \begin_layout Standard
6255 Als je nog een langere set van vergelijkingen wil, gebruik dan
6261 om een nieuwe regel met drie lege invoegpunten te krijgen.
6262 Als je je nog niet aan het einde van de regel bevindt wanneer je dit doet,
6263 zal het resterende deel op de volgende regel worden gezet.
6270 drukt wanneer je reeds een multi-lijn vergelijking (op één regel) geschreven
6271 hebt, zal de hele vergelijking in het eerste veld worden geplaatst.
6272 Plaats de cursor voor het gelijkheidsteken en druk op
6278 om het naar het tweede veld te verplaatsen.
6279 Positioneer de cursor dan achter het gelijkheidsteken en druk nogmaals
6286 ; het rechter lid van de vergelijking wordt nu naar het derde veld verplaatst.
6288 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
6292 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
6294 & = & mc\times c\end{eqnarray*}
6301 \begin_layout Standard
6302 Als je teveel regels geschreven hebt, plaats de cursor dan op het einde
6303 van een regel en gebruik
6310 om de volgende regel te verwijderen.
6311 Dit verwijdert de linefeed en voegt de volgende regel (alle drie de invoegpunte
6312 n) toe aan de huidige.
6313 Als de volgende regel leeg is, wordt deze domweg verwijderd.
6314 Opgelet: het gebruik van
6320 wanneer je je niet op het einde van een regel bevindt, kan vreemde gevolgen
6324 \begin_layout Section
6325 Meer Wiskundige Dingen
6328 \begin_layout Standard
6329 Mathed kan nog veel meer.
6330 Ondertussen ben je vertrouwd met de basis dus we verwijzen je naar de
6339 \begin_layout Itemize
6340 Uitdrukkingen kunt voorzien van een label en een nummering
6343 \begin_layout Itemize
6344 Lettertypes kunt veranderen, bv.
6345 vette tekst in een uitdrukking plaatsen.
6346 Merk op dat het drukken op de
6352 knop in de werkbalk wanneer je je al in Mathed bevindt, je toelaat tekst
6353 in het Roman lettertype te schrijven, tot je op een (niet-beschermde) spatie
6357 \begin_layout Itemize
6358 Fontgroottes en spatiëring naar je hand kunt zetten binnen een uitdrukking.
6359 (Doe dit soort dingen echter pas bij de laatste kladversie!)
6362 \begin_layout Itemize
6363 Macros kunt schrijven.
6364 Deze zijn zeer krachtig, omdat je ze slechts één keer hoeft te definieren
6365 aan het begin van je document, en je ze daarna overal kunt gebruiken in
6367 Als je de definitie van een macro verandert zal die verandering overal
6368 in het document worden doorgevoerd.
6369 Macros kunnen zelfs voorzien worden van argumenten.
6372 \begin_layout Itemize
6373 Nog veel meer dingen kunt doen waarvoor we de tijd niet hadden om ze te
6383 \begin_layout Chapter
6387 \begin_layout Section
6388 Andere belangrijke mogelijkheden van LyX
6391 \begin_layout Standard
6392 We hebben nog niet alle mogelijkheden van LyX behandeld en we zullen dat
6394 Zie zoals gewoonlijk de
6400 voor meer informatie.
6401 De precieze werking van elk menu-onderdeel wordt beschreven in de
6405 Referentiehandleiding
6408 We zullen hier alleen nog een aantal dingen noemen die LyX kan doen\SpecialChar \ldots{}
6412 \begin_layout Itemize
6413 LyX heeft WYSIWYG ondersteuning voor tabellen.
6421 nsert\SpecialChar \menuseparator
6428 om een tabel in te voegen.
6435 muisknop op de tabel om een
6442 popup-venster te krijgen waar je de tabel uitgebreid mee kunt bewerken.
6445 \begin_layout Itemize
6446 LyX ondersteunt het invoegen van figuren in PostScript® formaat (of ruwe
6447 LaTeX) binnen documenten.
6455 nsert\SpecialChar \menuseparator
6463 Klik vervolgens op het figuur om het bestand te kiezen, het te roteren,
6464 de schaal te veranderen enz.) Tabellen en figuren kunnen onderschriften
6465 hebben en LyX zal automatisch een lijst van tabellen en figuren genereren.
6468 \begin_layout Itemize
6469 Versiecontrole wordt ondersteund via RCS (doe
6475 voor meer informatie).
6478 \begin_layout Itemize
6479 LyX is zwaar configureerbaar.
6480 Alles, van hoe het LyX venster er uit ziet tot hoe de uitvoer er uit ziet,
6481 kan op verschillende wijzen worden geconfigureerd.
6482 Dit wordt grotendeels gedaan door het bewerken van het
6492 \begin_layout Standard
6493 Momenteel moet je het
6499 -bestand met een tekst editor bewerken.
6500 De ontwikkelaars hopen een grafisch configuratie hulpmiddel te ontwikkelen
6502 Dit is in deze versie al grotendeels gedaan.
6508 Kijk voor informatie hierover bij
6515 elp\SpecialChar \menuseparator
6525 \begin_layout Itemize
6526 LyX wordt door een team van programmeurs in vijf continenten ontwikkeld.
6527 Daarom heeft LyX een betere ondersteuning voor niet-Engelse talen (zoals
6528 Nederlands, Duits, Grieks, Tsjechisch, Turks\SpecialChar \ldots{}
6529 ) dan veel andere tekstverwerkers.
6530 Je kunt documenten in andere talen schrijven maar je kunt LyX ook zo configurer
6531 en dat het de menu's en foutmeldingen weergeeft in een andere taal.
6534 \begin_layout Itemize
6535 De menus van LyX ondersteunen toetscombinaties.
6536 Dat betekent dat je een bestand kunt openen via
6543 ile\SpecialChar \menuseparator
6556 te typen gevolgd door een
6563 Toetscombinaties kunnen ook worden geconfigureerd (er bestaan zelfs toetscombin
6564 aties voor enkele van de menus die vanuit het Engels zijn vertaald).
6565 Meer informatie vind je via
6572 elp\SpecialChar \menuseparator
6577 ustomization\SpecialChar \@.
6581 \begin_layout Itemize
6582 LyX kan LaTeX documenten inlezen.
6584 \begin_inset LatexCommand ref
6585 reference "sec:relyx"
6591 \begin_layout Itemize
6592 Controleer de spelling van je document met
6599 dit\SpecialChar \menuseparator
6610 \begin_layout Standard
6611 Merk op dat de spellingscontrole werkt vanaf het punt waar de cursor zich
6612 op dat moment bevindt tot aan het einde van het document.
6620 \begin_layout Section
6621 LyX voor LaTeX Gebruikers
6624 \begin_layout Standard
6625 \begin_inset LatexCommand label
6626 name "sec:latexgebruikers"
6629 Als je niets van LaTeX afweet, hoef je dit onderdeel niet te lezen.
6630 Je zou echter LaTeX kunnen willen
6636 , en daarom deze sectie wel wensen te lezen.
6637 De meeste mensen die met LyX beginnen zijn echter wel bekend met LaTeX.
6638 Als jij zo iemand bent zul je je misschien afvragen of LyX werkelijk alles
6639 kan doen wat LaTeX ook kan.
6640 Een kort antwoord zou zijn dat LyX zo goed als alles kan wat LaTeX ook
6641 kan maar dat het het schrijven van een document in LaTeX enorm vereenvoudigt.
6642 Er zullen enkele ergernissen zijn bij het converteren van oude LaTeX documenten
6643 , maar komende versies van LyX zullen dit soort problemen oplossen.
6646 \begin_layout Standard
6647 Omdat dit slechts een tutorial is zullen we alleen dingen bespreken die
6648 nieuwe LyX gebruikers interessant zullen vinden.
6655 kort willen houden zullen we hier slechts minimaal informatie verstrekken.
6662 heeft veel meer informatie over de verschillen tussen LyX en LaTeX en hoe
6663 je verschillende handigheidjes van LaTeX in LyX kunt doen.
6666 \begin_layout Subsection
6670 \begin_layout Standard
6671 Alles wat je in TeX-modus kunt invoeren zal rechtstreeks naar LaTeX worden
6672 gevoerd en zal in rood op het scherm verschijnen.
6673 Je komt in de TeX-modus via
6680 ayout\SpecialChar \menuseparator
6691 of door op de rode TeX schakelknop op de knoppenbalk te drukken.
6694 \begin_layout Standard
6695 In Mathed, wordt TeX-modus op een iets andere manier behandeld.
6696 Je komt in TeX-modus door een backslash te typen.
6697 Deze wordt dan niet getoond, maar alles wat je hierna typt is rood van
6699 Je verlaat de TeX-modus door een spatie te typen, of een andere niet-alfabetisc
6700 h teken zoals een nummer, een underscore, een karet, of haakjes.
6701 Zodra je TeX-modus verlaat zal LyX het, indien het de TeX code die je zojuist
6702 hebt ingevoerd kent, omzetten in WYSIWYM.
6703 Dus als je in Mathed
6711 typt, en vervolgens een spatie, zal LyX de rode
6712 \begin_inset Quotes eld
6716 \begin_inset Quotes erd
6719 veranderen in een blauwe
6720 \begin_inset Quotes eld
6724 \begin_inset Formula $\gamma$
6728 \begin_inset Quotes erd
6732 Dit werkt voor bijna alle eenvoudige math-macros.
6733 Merk op dat functies als
6741 rood zullen blijven omdat deze al WYSIWYM zijn.
6742 Deze manier van invoeren kan sneller zijn dan het gebruik van het
6749 , en het zal in het bijzonder gemakkelijk zijn voor ervaren LaTeX gebruikers.
6752 \begin_layout Standard
6753 Als speciaal geval, indien je een haakje in Mathed's TeX-modus typt zal
6754 Mathed het beginhaakje
6760 het eindehaakje in rood zetten, je vervolgens uit de TeX modus halen en
6761 de cursor tussen de haakjes zetten.
6762 Dit maakt het eenvoudig codes in te voeren die Mathed niet kent en die
6763 een argument nodig hebben.
6766 \begin_layout Standard
6767 LyX kan (nog?) niet alles doen wat LaTeX kan.
6768 Sommige bijzondere functies worden in het geheel niet ondersteund, terwijl
6769 andere wel werken maar niet WYSIWYM zijn.
6770 TeX-modus geeft gebruikers de volledige flexibiliteit van LaTeX terwijl
6771 het alle gemak van LyX biedt zoals de WYSIWYG math functies, tabellen en
6773 LyX zou nooit elk LaTeX pakket kunnen ondersteunen.
6782 in de preambule (zie Sectie
6783 \begin_inset LatexCommand ref
6784 reference "sec:preambule"
6787 ) te typen kun je elk pakket gebruiken dat je wilt, alhoewel je geen WYSIWYG
6788 ondersteuning voor de mogelijkheden van dat pakket zult hebben.
6791 \begin_layout Subsection
6792 LaTeX Documenten Importeren---
6799 \begin_layout Standard
6800 \begin_inset LatexCommand label
6804 Je kunt een LaTeX bestand in LyX importeren via het menu
6811 ile\SpecialChar \menuseparator
6816 mport\SpecialChar \menuseparator
6820 Dit zal een Perl script aanroepen genaamd
6827 Dit script zet een bestand genaamd
6839 en opent dit vervolgens.
6840 Als de omzetting niet lukt, kun je proberen
6846 vanaf een commandoregel aan te roepen
6850 \begin_layout Standard
6851 Als LyX geïnstalleerd is, zal een apart programma genaamd
6857 in dezelfde map geplaatst worden als het LyX programma.
6862 /usr/local/bin/reLyX
6871 vereist Perl (versie 5.002 ten tijde van dit schrijven).
6876 , mogelijk gebruik makend van speciale opties.
6879 \begin_layout Standard
6884 zal het overgrote deel van LaTeX code omzetten, maar niet alles.
6885 Het zal de dingen die het niet begrijpt in TeX modus zetten.
6886 Dus na het omzetten van een bestand met
6892 kun je uitkijken naar rode tekst en deze handmatig bewerken zodat het er
6896 \begin_layout Standard
6901 heeft zijn eigen man-pagina.
6902 Lees dit om uit te zoeken welke LaTeX codes en omgevingen niet ondersteund
6903 worden, welke fouten er in zitten (en hoe je hier omheen kunt werken) en
6904 hoe je de verschillende opties kunt gebruiken.
6907 \begin_layout Subsection
6908 LyX Documenten naar LaTeX Converteren.
6911 \begin_layout Standard
6912 Mogelijk zou je een LyX document naar een LaTeX bestand willen omzetten.
6913 Bijvoorbeeld: een medewerker, of mede-auteur, die LyX niet heeft, zou het
6915 Dit is gemakkelijk te doen in LyX.
6923 ile\SpecialChar \menuseparator
6928 xport\SpecialChar \menuseparator
6939 welke je op dat moment aan het bewerken bent, omzetten naar
6946 LyX maakt altijd al tijdelijke LaTeX bestanden aan als je een bestand print
6947 of bekijkt, dus LyX is heel goed in het genereren van LaTeX code.
6950 \begin_layout Subsection
6954 \begin_layout Subsubsection
6958 \begin_layout Standard
6966 ayout\SpecialChar \menuseparator
6973 popup regelt een groot deel van de vele opties die je in een
6981 commando zou zetten.
6982 Verander de klasse, standaard fontgrootte en papierformaat hier.
6983 Zet elke andere optie van het
7005 \begin_layout Subsubsection
7006 Extra Preambule Codes
7009 \begin_layout Standard
7010 \begin_inset LatexCommand label
7011 name "sec:preambule"
7014 Als je speciale codes in de preambule van een LaTeX bestand moet zetten,
7015 kan je dat ook in LyX doen.
7023 ayout\SpecialChar \menuseparator
7031 en typ in het popupvenster.
7032 Alles wat je invoert zal (net als in de TeX modus) rechtstreeks in LaTeX
7036 \begin_layout Subsection
7040 \begin_layout Standard
7041 LyX ondersteunt BibTeX.
7042 BibTeX staat je toe een database te maken van de bibliografische referenties
7043 die je in meerdere bestanden kunt gebruiken.
7051 nsert\SpecialChar \menuseparator
7058 OC\SpecialChar \menuseparator
7072 -bestand in te voegen.
7074 \begin_inset Quotes eld
7077 BibTeX Generated References
7078 \begin_inset Quotes erd
7095 -veld typ je wat je normaal tussen de haakjes van een
7108 \begin_layout Standard
7109 Net als in LaTeX moeten meervoudige bibliografieën door kommas gescheiden
7110 zijn, zonder spatiëring.
7122 -veld type je wat je normaal tussen de haakjes van een
7134 \begin_layout Standard
7135 Nadat je dit gedaan hebt kun je de citaten van elke bibliografie die je
7143 nsert\SpecialChar \menuseparator
7151 bijgevoegd hebt, gebruiken (zie Sectie
7152 \begin_inset LatexCommand ref
7153 reference "sec:bibliografieën"
7157 LyX regelt het BibTeX gedeelte.
7158 Vanaf LyX versie 1.0.1 laat de combo-box in het
7164 popup venster een lijst van alle referenties in je
7174 \begin_layout Subsection
7178 \begin_layout Standard
7179 Invoegen van een beveiligde spatie gebeurt met
7186 Dit zal op het scherm verschijnen als een kleine blauwe
7187 \begin_inset Quotes eld
7191 \begin_inset Quotes erd
7209 nsert\SpecialChar \menuseparator
7217 menu voor meer speciale tekens, waaronder ellipsis, geforceerde regeleinde,
7218 en verbindingsstreepje.
7221 \begin_layout Section
7225 \begin_layout Standard
7226 Soms als je een document LaTeX't zijn er foutmeldingen: LyX of LaTeX begrijpt
7228 Als dit gebeurt zal LyX een foutknop maken (een rechthoek met het woord
7230 \begin_inset Quotes eld
7234 \begin_inset Quotes erd
7238 Als je op deze knop drukt verschijnt er een venster met daarin de reden
7240 Als het iets was wat je in LyX hebt fout gedaan, zal het een LyX fout zijn.
7241 Deze zullen echter nauwelijks voorkomen.
7242 Als LaTeX een probleem heeft (dit komt meestal voor bij dingen die je in
7243 TeX-modus hebt ingevoerd) zal LyX gewoon de foutmelding van LaTeX tonen.
projects / lyx.git / blob