1 #LyX 1.6.8svn created this file. For more info see http://www.lyx.org/
6 \use_default_options false
11 \font_typewriter default
12 \font_default_family default
19 \paperfontsize default
28 \paperorientation portrait
31 \paragraph_separation indent
33 \quotes_language english
36 \paperpagestyle headings
37 \tracking_changes false
50 door Amir Karger en het LyX Team
53 \begin_layout Standard
54 \begin_inset CommandInset toc
55 LatexCommand tableofcontents
70 \begin_layout Standard
71 Dit document is bedoeld voor een ieder die nog nooit van LaTeX heeft gehoord
72 of er weinig van weet.
73 Wees niet bezorgd! Je hoeft geen LaTeX te kennen om LyX te kunnen gebruiken.
74 Dat is per slot van rekening precies de bedoeling van LyX: het leveren
75 van een bijna-WYSIWYG omgeving voor LaTeX.
76 Er zijn echter bepaalde dingen die je zult moeten leren om effectief van
77 LyX gebruik te kunnen maken.
80 \begin_layout Standard
81 Waarschijnlijk heb je deze tutorial opgezocht omdat je probeerde twee spaties
83 \begin_inset Quotes eld
87 \begin_inset Quotes erd
90 te zetten, of omdat je 3 lege regels tussen twee paragrafen wilde hebben.
91 Pas na veel gevloek ontdekte je dat dat niet lukt.
92 Je zult ondervinden dat veel handigheden, die je normaliter in andere
93 tekstverwerkers gebruikt, gewoonweg niet werken in LyX.
94 Dat komt omdat de meeste tekstverwerkers die je tot nu toe gebruikte van
95 je verlangen dat alle spaties, font veranderingen enz.
96 door jou zelf worden ingevoerd.
97 Uiteindelijk ben je dus niet alleen een tekst aan het schrijven, maar
98 moet je het nog opmaken ook.
99 LyX neemt het opmaak werk van je over, op een consistente manier, zodat
100 je je aandacht bij de belangrijke dingen kunt houden, zoals de inhoud van
104 \begin_layout Standard
105 Wees dus geduldig en lees verder.
106 Het lezen van deze tutorial is echt de moeite waard.
109 \begin_layout Section
121 \begin_layout Standard
122 Voordat we met dit onderdeel beginnen hebben we nog een kleine aanwijzing.
127 gebruikt de notatie die in de
132 Als dit de eerste handleiding is die je bekijkt, lees dan nu de
137 Ja, we bedoelen nu meteen.
140 \begin_layout Standard
141 En nu je weet wat de verschillende fonts betekenen, kunnen we iets uitleggen
142 over wat de bedoeling is bij deze
149 \begin_layout Subsection
150 Hoe je het maximale uit deze Tutorial kunt halen.
153 \begin_layout Standard
154 Deze tutorial bestaat uit voorbeelden en oefeningen.
155 Om het maximale uit dit document te halen zul je, al lezend, alle stomme
156 kleine dingen moeten typen die we je opdragen, en alle oefeningen moeten
157 doen om te kijken of je ze goed doet.
158 Gemakshalve zou je de PostScript® versie van dit document kunnen uitprinten.
161 \begin_layout Standard
162 Als je al vertrouwd bent met LaTeX, zul je deze
166 waarschijnlijk iets sneller kunnen doorlezen.
167 De meeste LyX concepten zijn namelijk gewoon LaTeX concepten in vermomming.
168 LyX heeft echter een aantal eigenaardigheden
172 \begin_layout Plain Layout
174 \begin_inset Quotes eld
178 \begin_inset Quotes erd
186 die je zult willen leren.
187 Zelfs als je geen zin hebt de rest van de
191 door te lezen, zou je zeker Sectie
192 \begin_inset CommandInset ref
194 reference "sec:latexgebruikers"
198 door moeten nemen die speciaal voor ervaren LaTeX gebruikers is geschreven.
201 \begin_layout Standard
203 \begin_inset CommandInset ref
205 reference "sec:wat-is-lyx"
209 is een overblijfsel van een oudere versie van de
213 en is een beetje pittige kost.
214 Het is evenwel een aardig overzicht van LyX dus misschien wil je het doorlezen
215 om een gevoel te krijgen waar het bij LyX nu eigenlijk over gaat.
218 \begin_layout Subsection
226 \begin_layout Itemize
227 Oplepelen van informatie of denken dat de lezers achterlijk zijn.
231 \begin_layout Standard
232 De trend in doe-het-zelf literatuur voor computers vandaag de dag
236 \begin_layout Plain Layout
241 Weiss: \SpecialChar \ldots{}
242 wel, in ieder geval in Amerika, waar we alles simplificeren tot het
243 niveau van de grootste gemene deler\SpecialChar \ldots{}
250 \begin_inset Quotes eld
253 Neem aan dat de gebruiker het IQ van een garnaal heeft.
254 \begin_inset Quotes erd
257 Dit zullen wij niet doen.
260 \begin_layout Standard
261 Aan de andere kant begrijpen we dat de meeste gebruikers een handleiding
262 opzoeken, en speciaal een tutorial, als ze de weg kwijt zijn.
263 Hoewel we dus zullen aannemen dat u, de gebruiker, niet stom bent, begrijpen
264 we dat u een beetje verward bent.
268 \begin_layout Itemize
269 Instructies hoe je je muis of je toetsenbord moet gebruiken.
273 \begin_layout Standard
274 Als je er nu nog niet achter bent hoe je je computer moet gebruiken, kunnen
276 Zulke dingen vallen buiten het bereik van de LyX handleidingen
280 \begin_layout Plain Layout
281 Afgezien daarvan, als je LyX al gebruikt zal je waarschijnlijk wel slimmer
282 zijn de gemiddelde mens.
292 \begin_layout Itemize
293 Gedetailleerde beschrijvingen van alle eigenschappen van LyX.
297 \begin_layout Standard
298 Wat! je wilt twee versies van de gebruikshandleiding?
301 \begin_layout Standard
302 Zonder gekheid, de bedoeling is om je een goede start te geven zodat je
303 alleen nog maar de gebruikshandleiding nodig hebt.
304 Als we zouden proberen alle informatie over alle eigenschappen van LyX
305 te hier te dupliceren, zou de Tutorial overtollig, te lang en voor altijd
307 Het enige wat we hier doen is dingen introduceren; Denk maar dat er op
308 het einde van elke sectie een
309 \begin_inset Quotes eld
312 zie de gebruikshandleiding
313 \begin_inset Quotes erd
320 \begin_layout Itemize
321 Gedetailleerde beschrijvingen van LaTeX.
325 \begin_layout Standard
327 Als je echt nieuwsgierig bent naar gave trucjes die je met LaTeX kunt uithalen,
328 kan je altijd een LaTeX boek halen.
329 Er zijn verscheidene goede boeken over verschenen.
330 Geen noodzaak om het wiel opnieuw uit te vinden\SpecialChar \ldots{}
335 \begin_layout Standard
336 Zo, dappere lezer, het is tijd om verder te gaan.
337 Je kunt een korte excursie door de volgende sectie nemen, of je kunt doorgaan
339 \begin_inset CommandInset ref
341 reference "sec:eerste-doc"
348 \begin_layout Section
350 \begin_inset CommandInset label
352 name "sec:wat-is-lyx"
359 \begin_layout Subsection
363 \begin_layout Standard
364 De aanvankelijke uitdaging van het gebruik van LyX ligt deels in het omschakelen
365 in denken dat jij, de gebruiker, moet maken.
366 Vroeger waren typemachines het enige hulpmiddel om documenten te maken
367 en leerden we allemaal bepaalde trucjes om hun beperkingen te omzeilen.
368 Onderstrepen, wat niet meer is dan de regel overtypen met het
369 \begin_inset Quotes eld
373 \begin_inset Quotes erd
376 teken, was een manier om tekst nadruk te geven.
377 Om een tabel te maken, zocht je van te voren uit hoe groot elke kolom moest
378 zijn en vervolgens zette je de desbetreffende tabs.
379 Hetzelfde gold voor brieven en andere rechts uitgelijnde tekst.
380 Woordafbreking aan het einde van een regel vereiste een kundig oog en ver
384 \begin_layout Standard
385 Met andere woorden, we waren allemaal getraind om na te denken over kleine
386 details als: welk teken moet waar staan.
389 \begin_layout Standard
390 Als gevolg van hiervan hebben bijna alle tekstverwerkers deze gedachtegang.
391 Ze gebruiken nog steeds tabs om witruimte toe te voegen.
392 Je moet nog steeds nadenken over waar precies iets op het papier moet komen.
393 Tekst nadruk geven betekent het lettertype veranderen, alsof je er een
394 ander typemachinewiel op zet.
395 Je snapt wat we bedoelen.
398 \begin_layout Standard
399 Hier verschilt LyX van een gewone tekstverwerker.
400 Je houdt je niet bezig met welk teken waar moet komen.
401 Je vertelt LyX wat je aan het doen bent en LyX doet de rest, volgens een
402 stel regels dat een stijl wordt genoemd.
403 Laten we naar een klein voorbeeld kijken:
406 \begin_layout Standard
407 Stel, je schrijft een rapport.
408 Aan het begin van je rapport wil je een sectie genaamd
409 \begin_inset Quotes eld
413 \begin_inset Quotes erd
416 Dus je gaat naar het menu-onderdeel van je tekstverwerker dat de fontgrootte
417 verandert en je kiest een groter of kleiner lettertype.
419 \begin_inset Quotes eld
423 \begin_inset Quotes erd
427 \begin_inset Quotes eld
439 \begin_inset Quotes erd
443 Als je later besluit dat dit gedeelte ergens anders in het document hoort,
444 of als je er een nieuwe sectie voor zet, moet je de nummering voor deze
445 en alle volgende secties aanpassen, evenals elke referentie in de inhoudsopgave.
448 \begin_layout Standard
449 In LyX ga je naar het menu helemaal links op de knoppenbalk, je selecteert
451 \begin_inset Quotes eld
455 \begin_inset Quotes erd
461 \begin_layout Standard
463 Als je de sectie verplaatst zal het automatisch hernummerd worden— overal.
464 Er is zelfs een manier om automatisch elke referentie in het document naar
465 de betreffende sectie, door LyX te laten bijwerken.
468 \begin_layout Standard
469 Laten we vervolgens eens naar het probleem van consistentie kijken.
470 Vijf dagen later heropen je je rapport en je begint te typen bij sectie
472 Je was echter vergeten dat je een fontgrootte van 18pt vet gebruikte in
473 plaats van 16pt, dus typ je de kop van sectie 4 in een andere fontgrootte
474 dan die je gebruikte voor sectie 1.
475 Dat probleem bestaat niet eens in LyX.
476 De computer regelt al het vervelende boekhoudwerk en onthoudt welk onderdeel
477 welke fontgrootte had, niet jij.
478 Per slot van rekening is dat waar computers goed in zijn.
481 \begin_layout Standard
483 Stel, je bent een lijst aan het maken.
484 In andere tekstverwerkers is een lijst niet anders dan een stel tabs en
486 Je moet voor elk item zelf uitzoeken waar het label komt, welk label het
487 moet zijn, hoe veel lege regels er tussen elk item moeten komen, enzovoort.
488 Bij LyX hoef je je maar met twee dingen te bemoeien: wat voor soort lijst
489 is het en wat wil ik er in zetten.
493 \begin_layout Standard
494 Het basisidee achter LyX is dus: zeg
498 je aan het doen bent, niet
504 \begin_inset Quotes eld
507 wat je ziet is wat je krijgt
508 \begin_inset Quotes erd
512 \begin_inset Quotes eld
515 wat je ziet is wat je bedoelt
516 \begin_inset Quotes erd
520 \begin_inset Quotes eld
523 what you see is what you mean
524 \begin_inset Quotes erd
528 \begin_inset Quotes eld
532 \begin_inset Quotes erd
538 \begin_layout Subsection
539 Verschillen tussen LyX en Tekstverwerkers
543 \begin_layout Plain Layout
544 Nee, we proberen hier niet een heilige oorlog over tekstverwerkers te starten
546 Maar we zijn wel van mening dat het belangrijk is om de eigenschappen van
548 En een van de belangrijkste eigenschappen, WYSIWYM, is een fundamenteel
549 ander idee dat 99% van de mensheid heeft over tekstverwerken.
557 \begin_layout Standard
558 Hier is een lijst van zaken die je niet in LyX zult vinden:
561 \begin_layout Itemize
565 \begin_layout Itemize
569 \begin_layout Itemize
570 Extra witruimte (d.w.z.
571 twee of meer keren achter elkaar op
582 \begin_layout Standard
583 Tabs, en een liniaal die de positie van objecten op een pagina aangeeft,
585 Het programma zoekt uit waar dingen op het papier komen, niet jij.
586 Hetzelfde geldt voor extra witruimte; LyX voegt dit toe daar waar dit nodig
587 is, afgaand op de context.
588 In het begin zal het irritant zijn om niet twee lege regels achter elkaar
589 te kunnen invoegen, maar het wordt logisch als je in WYSIWYM termen gaat
593 \begin_layout Standard
594 Hier zijn aan aantal dingen die wel in LyX bestaan, maar die op een andere
595 manier worden gebruikt als je zou denken:
598 \begin_layout Itemize
599 Regels voor het inspringen
602 \begin_layout Itemize
603 Het afbreken van paginas
606 \begin_layout Itemize
607 Ruimte tussen regels (d.w.z.
608 enkele regelafstand, dubbele regelafstand, enz.)
611 \begin_layout Itemize
612 Witruimte, zowel horizontaal als verticaal
615 \begin_layout Itemize
616 Lettertypen en groottes
619 \begin_layout Itemize
620 Typefaces (vet, cursief, onderstreept, etc.)
623 \begin_layout Standard
624 Hoewel ze in LyX bestaan, heb je ze in het algemeen niet nodig.
625 LyX zal deze dingen voor je verzorgen, afhankelijk van wat je aan het doen
627 Verschillende onderdelen van het document worden automatisch in een verschillen
628 de typeface en lettergrootte gezet.
629 Het inspringen van paragrafen is afhankelijk van de context; verschillende
630 paragraaftypen worden verschillend ingesprongen.
631 Pagina-afbreking wordt ook automatisch verzorgd.
632 In het algemeen is de regelafstand, woordafstand en de afstand tussen paragrafe
633 n variabel, en worden deze gezet door LyX.
637 \begin_layout Plain Layout
638 Er zijn manieren of al deze dingen zelf aan te passen [slechts enkele behoeven
639 kennis van LaTeX], ofwel voor een heel document, ofwel voor een specifieke
640 plaats in een document.
653 \begin_layout Standard
654 Tenslotte zijn er een aantal dingen waar LyX (en LaTeX) veel tekstverwerkers
658 \begin_layout Itemize
662 \begin_layout Itemize
666 \begin_layout Itemize
670 \begin_layout Itemize
674 \begin_layout Itemize
678 \begin_layout Standard
679 Toegegeven, veel moderne tekstverwerkers kunnen overweg met wiskundige symbolen,
680 tabellen, en woordafbreking en sommigen hebben zelfs stijldefinities en
681 gaan meer richting het WYSIWYM concept.
682 Dit is echter iets wat ze pas recentelijk hebben kunnen doen terwijl LyX
683 voortbouwt op het het LaTeX document opmaak systeem.
684 LaTeX bestaat al meer dan 15 jaar, en het
689 Alle fouten en oneffenheden zijn reeds lang geleden gladgestreken.
693 \begin_layout Plain Layout
694 OK, niets is perfect, maar LaTeX is zo foutvrij als een computerprogramma
703 \begin_layout Standard
704 Een laatste, en meest belangrijk, verschil tussen LyX en andere tekstverwerkers
706 Anders dan bepaalde commerciële tekstverwerkers claimt LyX niet stabiel
707 te zijn om vervolgens elke 30 minuten te crashen als zij een groot document
709 Het LyX Team weet dat we niet elke fout zullen vinden, noch zullen we proberen
710 de fouten af te doen als programma-eigenschappen.
711 ( It's not a bug, it's a feature!).
712 Wanneer die fouten (oh, sorry\SpecialChar \ldots{}
714 \begin_inset Quotes erd
717 programma-eigenschappen
718 \begin_inset Quotes erd
721 \SpecialChar \ldots{}
722 ) de kop opsteken en LyX doen crashen, zou je denken dat LyX de laatste
723 3 pagina's van je creatieve onderneming mee de verdoemenis in neemt.
726 \begin_layout Standard
730 \begin_layout Standard
731 Mocht LyX crashen, dan bewaart het, voordat het afgesloten wordt, eerst
732 elk document dat in het geheugen zit in een noodbestand.
733 Bij een herstart, zal LyX deze noodbestanden opmerken, in het bijzonder
734 als je de betreffende bestanden wilt openen.
735 LyX zal je dan attenderen en vragen of je het noodbestand wilt laden, of
736 het origineel, afhankelijk welke nieuwer is.
737 Vele gebruikers hebben hun doctorale dissertaties met LyX geschreven.
738 Zelden of nooit zijn ze een pagina kwijtgeraakt, ondanks een crash zo nu
742 \begin_layout Subsection
750 \begin_layout Standard
751 LaTeX is een document-opmaak-systeem ontworpen door Leslie Lamport in 1985
755 \begin_layout Plain Layout
756 De bron voor de info in deze paragraaf is
757 \begin_inset Quotes eld
765 \begin_inset Quotes erd
768 door Helmut Kopka en Patrick Daly.
769 Een verwijzing naar dit boek is te vinden in de bibliografie bij de
780 Dit was weer gebaseerd op een opmaaktaal genaamd TeX, door Donald Knuth
782 \begin_inset Quotes eld
786 \begin_inset Quotes erd
789 wordt uitgesproken als
790 \begin_inset Quotes eld
794 \begin_inset Quotes erd
798 Vele mensen vinden het te technisch.
799 De meesten, echter, begrijpen niet wat TeX eigenlijk is.
800 TeX leest een serie opmaakcodes, geschreven in een script in een ASCII
801 bestand, en voert deze vervolgens uit.
802 Het is een beetje ingewikkelder dan een typemachine, maar lang niet zo
803 ingewikkeld als een drukkerijmachine.
804 Wat in ieder geval uit TeX komt, is een bestand in het zogenaamde
805 \begin_inset Quotes eld
808 apparaat onafhankelijke
809 \begin_inset Quotes erd
813 \begin_inset Quotes eld
817 \begin_inset Quotes erd
829 -bestand hierna invoeren in elk programma dat dit formaat begrijpt, of dit
830 kan omzetten naar andere formaten zoals het PostScript® formaat.
833 \begin_layout Standard
834 Zou het niet voor één andere programma-eigenschap zijn, dan was TeX niets
835 anders geweest dan een opmaakmotor.
836 TeX laat je echter ook macros definieren.
837 En dán begint het leuk te worden.
840 \begin_layout Standard
841 De meeste mensen die TeX gebruiken, gebruiken in feite een door Knuth gemaakt
842 macropakket om een hoop van het opmaakwerk te verbergen.
843 Het is dit waar mensen aan denken bij TeX.
844 Gewone gebruikers werken niet met rauwe TeX; de kale opmaakcodes dus.
845 Dat doen de mensen die nieuwe macropakketten maken.
846 En hier komt Leslie Lamport ons verhaal binnen.
847 Hij wilde een macropakket dat meer op de gebruiker was georiënteerd en
848 minder op de zetter; een set commando's dat dingen als paragrafen, tabellen
849 of wiskundige vergelijkingen, consistent en uniform opmaakte, met zo min
851 En zo ontstond LaTeX.
854 \begin_layout Standard
855 Tegelijkertijd met de ontwikkeling en groei van LaTeX waren anderen bezig
856 hun eigen macropaketten voor TeX te maken; voor transparanten of artikelen
857 voor wiskunde tijdschriften enzovoort.
858 Sommigen gebruikten hiervoor rauwe TeX, anderen begonnen LaTeX aan te passen.
859 Om chaos te vermijden begon eind jaren 80, een groep LaTeXneuten, (waaronder
860 Leslie Lamport natuurlijk) aan de ontwikkeling van LaTeX2e, de huidige
862 Deze nieuwe versie van LaTeX heeft commando's die het gebruik van de macromaken
863 de codes van TeX (ken je TeX nog?) vergemakkelijkt, behulpzaam is in het
864 gebruik van nieuwe fonts enzovoort.
865 In feite is LaTeX zelf een uitgebreide taal op zich.
866 Overal in de wereld hebben gebruikers, naast de standaard uitbreidingen,
867 hun eigen toevoegingen voor LaTeX gemaakt.
870 \begin_layout Standard
871 Er zijn twee manieren om LaTeX uit te breiden: middels klassen en stijlen.
876 is een set LaTeX (en TeX) macro's die een nieuw type document beschrijven
877 zoals een boek of een artikel.
878 Er zijn klassen voor transparanten, voor natuurkunde-, en wiskunde- vakbladen\SpecialChar \ldots{}
880 sommige universiteiten hebben zelfs een klasse voor het formaat van hun
881 eigen proefschriften! Een stijl verschilt van een klasse hierin, dat het
882 niet een nieuw type document definieert, maar een ander gedrag van een
883 document kan gebruiken.
884 Bijvoorbeeld, LyX bepaalt de kantlijnen en de afstand tussen de regels
885 door gebruik te maken van twee verschillende LaTeX stijl-bestanden die
886 hier speciaal voor zijn gemaakt.
887 Er zijn stijl-bestanden voor een hele hoop dingen: het printen van labels
888 of enveloppen, het veranderen van het inspring-gedrag, het toevoegen van
889 nieuwe lettertypen, het manipuleren van plaatjes, het ontwerpen van mooie
890 pagina-koppen, het aanpassen van bibliografieën, het veranderen van de
891 plaats en vorm van voetnoten, tabellen en figuren, het aanpassen van lijsten,
892 enzovoort, enzovoort, enzovoort.
895 \begin_layout Standard
896 Hier is een overzicht:
900 \labelwidthstring 00.00.0000
901 TeX: Opmaaktaal met gebruik van macro's.
905 \labelwidthstring 00.00.0000
906 LaTeX: Macropakket gebaseerd op TeX\SpecialChar \@.
911 \labelwidthstring 00.00.0000
912 klassen: Beschrijving van een type document, gebruik makend van LaTeX\SpecialChar \@.
917 \labelwidthstring 00.00.0000
918 stijlen: Verandert op een bepaalde manier het standaard gedrag van LaTeX.
922 \labelwidthstring 00.00.0000
923 LyX: Visuele, WYSIWYM tekstverwerker dat LaTeX in al zijn glorie gebruikt
924 om het printwerk te doen.
927 \begin_layout Standard
928 Het idee van deze sectie was proberen te verklaren
932 LyX ietwat anders werkt dan andere tekstverwerkers.
933 Het antwoord is eenvoudig: LyX gebruikt LaTeX als basis om te printen.
934 Evenals LaTeX, concentreert LyX zich op de inhoud van je teksten—
938 je aan het typen bent.
939 De computer regelt dan hoe het er uit hoort te zien.
942 \begin_layout Standard
943 Oja — nog een laatste opmerking.
944 LaTeX wordt net zo uitgesproken als TeX.
946 \begin_inset Quotes eld
950 \begin_inset Quotes erd
953 Gewoonlijk, echter, zegt Lamport in zijn boek, dat
954 \begin_inset Quotes eld
958 \begin_inset Quotes erd
961 ook tot de mogelijkheden behoort.
962 \begin_inset Quotes eld
965 LyX wordt echter uitgesproken als
966 \begin_inset Quotes eld
970 \begin_inset Quotes erd
974 \begin_inset Quotes eld
978 \begin_inset Quotes erd
982 \begin_inset Quotes eld
986 \begin_inset Quotes erd
989 , afhankelijk van het land waar je vandaan komt\SpecialChar \ldots{}
993 \begin_layout Chapter
997 \begin_layout Section
998 Je Eerste LyX Document.
1001 \begin_layout Standard
1002 \begin_inset CommandInset label
1004 name "sec:eerste-doc"
1009 Je bent klaar om te beginnen met schrijven.
1010 Voordat je echter begint zijn er een aantal dingen die we willen zeggen
1011 die de Tutorial hopelijk instructiever, nuttiger en leuker maken.
1014 \begin_layout Standard
1015 Omdat er veel informatie is die we je niet hier zullen geven, is het van
1016 belang dat je weet hoe je de andere hulpbestanden moet vinden.
1017 Dit is gelukkig erg eenvoudig.
1035 ook nog kunnen laden (als je deze al niet op het scherm aan het lezen bent).
1036 Op deze manier kun je ze lezen terwijl je je eigen tekst aan het schrijven
1041 \begin_layout Plain Layout
1042 Ze dienen tevens als goede voorbeelden van de vele mogelijkheden van LyX
1049 Merk op dat als je twee of meer documenten open hebt, je het menu
1056 kunt gebruiken om te wisselen.
1061 zal niet in detail onderwerpen bespreken die in andere LyX handleidingen
1063 Dit zal het in het begin moeilijker voor je maken, maar zo blijft de
1068 Het zal je er tevens aan wennen de andere handleidingen te gebruiken, wat
1069 je op den duur veel tijd zal schelen.
1072 \begin_layout Standard
1077 zullen we aannemen dat je een volledig werkende versie van LyX hebt, evenals
1082 (of een soortgelijk programma om
1086 -bestanden te bekijken),
1090 (of een andere manier om
1094 -bestanden om te zetten naar Postscript®-bestanden), en een werkende printer.
1095 Dit zijn nogal wat aannames.
1096 Als een hiervan onjuist is, zul je zelf (of een bevriende systeem beheerder)
1097 een werkend systeem moeten opzetten.
1098 Informatie hierover kun je in andere handleidingen vinden.
1101 \begin_layout Standard
1102 Tenslotte hebben we een bestand gemaakt waarmee je je LyX-vaardigheden kunt
1109 Doe alsof het is geschreven door iemand die niets van de fantastische mogelijkh
1110 eden van LyX af weet.
1111 Telkens als je een nieuwe functie van LyX hebt geleerd, stellen we voor
1112 dat je de corresponderende delen van dit bestand corrigeert.
1113 Het bevat tevens subtiele aanwijzingen en tips hoe je te werk kunt gaan
1117 \begin_layout Plain Layout
1118 De aanwijzingen bevinden zich in gele
1119 \begin_inset Quotes eld
1123 \begin_inset Quotes erd
1127 Door er op te klikken kun je de inhoud lezen.
1133 Als je wilt spieken (of controleren of je het goed gedaan hebt), bestaat
1136 voorbeeld_verlyxt.lyx
1138 dat dezelfde tekst bevat, maar dan bewerkt door een LyX-goeroe.
1141 \begin_layout Standard
1142 De voorbeeldbestanden kunnen worden gevonden in de map
1147 Je kunt hier komen door eerst
1152 ile\SpecialChar \menuseparator
1159 te kiezen en dan op de knop
1164 Open het ruwe document, en gebruik
1169 ile\SpecialChar \menuseparator
1179 om een werkkopie in je eigen map te bewaren.
1180 Bekijk, terwijl je de onderdelen van het document repareert, via de dvi
1181 output wat de uiteindelijke effecten zijn.
1184 \begin_layout Standard
1185 Tussen twee haakjes, de map
1189 bevat nog veel meer voorbeeld bestanden.
1190 Deze laten je zien hoe je een aantal bijzondere dingen kunt doen in LyX.
1191 Ze zijn met name handig om dingen te laten zien die (vanwege de lengte
1192 of andere redenen) niet in de documentatie thuis horen.
1197 hebt gelezen, of wanneer je niet precies weet hoe je iets bijzonders moet
1198 doen in LyX, moet je eens naar deze voorbeelden kijken.
1201 \begin_layout Subsection
1202 Schrijven, Bekijken, en Printen
1205 \begin_layout Itemize
1206 Open een nieuw bestand met
1211 ile\SpecialChar \menuseparator
1219 \begin_layout Itemize
1222 Dit is mijn eerste LyX document!
1226 \begin_layout Plain Layout
1228 Je zou in feite alles kunnen typen wat je wilt.
1229 Het maakt in weze niet uit.
1230 We verontschuldigen ons hier voor de zinloosheid van deze zin, en tevens
1231 voor alles wat we je in het vervolg vragen te typen.
1239 \begin_layout Itemize
1240 Bewaar je document met
1245 ile\SpecialChar \menuseparator
1247 \begin_inset space ~
1258 \begin_layout Itemize
1264 iew\SpecialChar \menuseparator
1271 start je LaTeX op om een
1275 -bestand aan te maken\SpecialChar \@.
1276 Mogelijk zie je enkele meldingen in het terminalscherm
1277 van waaruit je LyX hebt opgestart.
1278 Deze meldingen zijn afkomstig van LaTeX die je voorlopig kunt negeren.
1283 (of een ander programma om
1287 bestanden te bekijken) opstarten.
1288 Hierdoor verschijnt er een nieuw scherm met daarin je document, zoals het
1289 er uit ziet als het zou worden geprint
1293 \begin_layout Plain Layout
1294 Je kunt tijd besparen door
1298 in de achtergrond te laten lopen.
1299 Op die manier kun je
1304 iew\SpecialChar \menuseparator
1309 pdate\SpecialChar \menuseparator
1316 gebruiken, en hoef je alleen maar op het
1320 -scherm te klikken nadat LaTeX klaar is.
1328 \begin_layout Itemize
1334 ile\SpecialChar \menuseparator
1349 \begin_layout Standard
1350 Gefeliciteerd! Je hebt je eerste LyX document geschreven en geprint.
1351 De rest is slechts detail, welke in het vervolg van de
1361 Referentiehandleiding
1363 zal worden behandeld.
1366 \begin_layout Subsection
1367 Eenvoudige Bewerkingen
1370 \begin_layout Standard
1371 De meeste dingen die je met een tekstverwerker gewend bent te doen, kun
1372 je natuurlijk ook met LyX doen.
1373 Het uitlijnen van woorden en het inspringen van paragrafen, gebeurt automatisch.
1378 \begin_layout Plain Layout
1379 Als je bent zoals je meeste
1383 gebruikers, zal je dit reeds hebben gedaan lang voordat je de
1392 en je zult zien dat de meeste eenvoudige opdrachten (b.v.
1398 ile\SpecialChar \menuseparator
1410 dit\SpecialChar \menuseparator
1422 ile\SpecialChar \menuseparator
1429 ) de naam hebben die je zou verwachten, in het menu staan waarin je ze zou
1430 verwachten, en functioneren op een manier zoals je dat zou verwachten.
1431 Hier volgt een korte beschrijving hoe je enkele andere eenvoudige opdrachten
1435 \begin_layout Description
1436 Herstel LyX heeft de
1441 \begin_inset Quotes eld
1445 \begin_inset Quotes erd
1448 , wat zoveel betekent dat je alles wat je hebt gedaan sinds het begin van
1449 je bewerkingen, kunt herstellen door herhaaldelijk op
1454 dit\SpecialChar \menuseparator
1462 Als je te ver bent gegaan, kies je gewoon
1467 dit\SpecialChar \menuseparator
1474 om de bewerking terug te krijgen.
1478 \begin_layout Standard
1479 (Momenteel is herstel beperkt tot 100 stappen.
1480 Ook werkt herstellen niet voor
1484 , bijvoorbeeld niet voor veranderingen in de opmaak van het document.)
1488 \begin_layout Description
1489 Knippen/Plakken/Kopiëren Met
1494 dit\SpecialChar \menuseparator
1506 dit\SpecialChar \menuseparator
1518 dit\SpecialChar \menuseparator
1525 kun je knippen, plakken en kopiëren.
1526 Je kunt ook automatisch geselecteerde tekst plakken met de
1533 \begin_layout Description
1534 Zoeken/Vervangen Gebruik
1539 dit\SpecialChar \menuseparator
1545 \begin_inset space ~
1549 \begin_inset space ~
1554 voor een hoofdletter-gevoelige zoekopdracht.
1555 In het popup-zoekscherm, kun je voorwaarts en achterwaarts zoeken met de
1564 knop om een gevonden woord te vervangen.
1568 \begin_layout Plain Layout
1569 Sluit het zoekscherm als je klaar bent.
1570 Of laat het staan als je dat makkelijker vindt.
1571 De meeste popup-schermen in LyX — inclusief de
1577 \begin_inset space ~
1581 \begin_inset space ~
1589 \begin_inset space ~
1593 \begin_inset space ~
1602 popups, als ook de verschillende wiskunde popups — kunnen evengoed worden
1603 geminimaliseerd als afgesloten.
1604 Daarentegen blokkeren andere popup-schermen zoals
1609 ile\SpecialChar \menuseparator
1616 de tekstinvoer in het hoofdscherm van LyX totdat je het popup-scherm hebt
1625 \begin_layout Description
1626 Tekenopmaak Je kunt tekst
1630 geven (wat in het algemeen de letters cursief maakt),
1638 zetten (gewoonlijk kleine hoofdletters, voor het gebruik van eigennamen),
1639 via de aan/uit (Engels: toggle) knoppen in het
1649 \begin_layout Description
1650 Knoppenbalk Er staan op de knoppenbalk (vlak onder de menus) enkele knoppen
1651 die veelgebruikte functies zoals
1660 Als je de muis boven een van de knoppen van de knoppenbalk stil houdt,
1661 verschijnt er een kleine gele notitie waarin de functie van de knop wordt
1665 \begin_layout Description
1666 Minibuffer De grijze regel, helemaal onderaan het LyX scherm word de minibuffer
1668 Deze laat allerlei handige informatie zien.
1669 Bijvoorbeeld: als je een document bewaart zal het de naam van het bestand
1670 waaronder het document bewaard wordt weergeven.
1671 Mogelijk zullen sommige foutmeldingen daar ook verschijnen.
1672 Merk op dat je ook in de minibuffer kunt
1677 Dit geeft je toegang tot allerlei interessante functies, inclusief sommige
1678 waarmee je je document kunt verwoesten.
1679 Met andere woorden: type niet in de minibuffer tenzij je weet wat je doet.
1682 \begin_layout Standard
1683 Uiteraard heb je nu nog niet genoeg in LyX geschreven om het merendeel van
1684 deze functies nuttig te kunnen gebruiken.
1685 Probeer echter terwijl je schrijft, te knippen en plakken, herstellen,
1689 \begin_layout Subsection
1690 WYSIWYM: Witruimte in LyX
1693 \begin_layout Standard
1694 Een van de moeilijkste dingen waar nieuwe gebruikers aan moeten wennen is
1695 de manier waarop LyX met witruimte omgaat.
1696 Hoe vaak je ook op de
1700 -knop drukt, je krijgt maar één nieuwe regel.
1701 Hoe vaak je ook op de spatiebalk drukt, je krijgt maar één spatie.
1702 Op een nieuwe regel laat LyX je niet eens een enkele spatie typen.
1707 laat je niet een tab-stop voorwaarts gaan; in feite
1711 er zelfs geen tab-stops! Er is ook geen liniaal bovenaan de pagina om tabs
1712 te zetten, of om de marge aan te passen.
1715 \begin_layout Standard
1716 Veel commerciële tekstverwerkers zijn gebaseerd op het WYSIWYG principe:
1717 \begin_inset Quotes eld
1720 What You See Is What You Get
1721 \begin_inset Quotes erd
1724 (Wat je ziet is wat je krijgt).
1725 LyX, daarentegen, is gebaseerd op het principe:
1726 \begin_inset Quotes eld
1729 What You See Is What You
1734 \begin_inset Quotes erd
1737 (Wat je ziet is wat je
1742 Je typt in wat je bedoelt en LyX regelt de opmaak zodat het resultaat er
1748 scheidt paragrafen grammaticaal en een
1752 scheidt woorden grammaticaal.
1753 Er is dus geen reden om er meerdere achter elkaar te hebben.
1758 heeft grammaticaal gezien helemaal geen functie dus deze worden dan ook
1759 niet door LyX ondersteund.
1760 Als je LyX gebruikt, zul je meer tijd gebruiken om na te denken over de
1765 van je document, en minder over de vorm.
1767 \begin_inset CommandInset ref
1769 reference "sec:wat-is-lyx"
1773 voor meer informatie over het WYSIWYM principe.
1776 \begin_layout Standard
1777 LyX heeft wel degelijk (vele) manieren om de opmaak van je document te aan
1779 Per slot van rekening zou LyX de opmaak anders kunnen doen dan je voor
1785 bevat hierover informatie.
1786 Onder andere vind je hier informatie over HFills en verticale witruimte
1787 — dat krachtiger is, en veelzijdiger dan meerdere spaties of nieuwe regels
1788 achter elkaar — en manieren om lettertypen, fontstijlen, en paragraaf uitlijnin
1789 g handmatig te veranderen.
1790 De idee is dat je je hele document kunt schrijven, gefocusseerd op de inhoud,
1791 en pas hoeft na te denken over het fijnstellen van de vorm als je klaar
1793 Met standaard tekstverwerkers zul je gedurende het schrijven voortdurend
1794 worden afgeleid door de opmaak.
1797 \begin_layout Section
1801 \begin_layout Standard
1802 Verschillende onderdelen van een document hebben verschillende bedoelingen;
1803 we zullen deze onderdelen
1808 Het grootste gedeelte van een document bestaat uit gewone tekst.
1809 Titels (van een hoofdstuk of paragraaf enz) laten de lezer weten dat een
1810 nieuw onderwerp of onderdeel wordt aangesneden.
1811 Bepaalde typen documenten hebben speciale omgevingen.
1812 Een tijdschriftartikel zal een titel en een samenvatting hebben.
1813 Een brief zal geen van beide hebben, maar zal waarschijnlijk een omgeving
1814 hebben die het adres van de schrijver bevat.
1817 \begin_layout Standard
1818 Omgevingen zijn een belangrijk bestanddeel van de
1819 \begin_inset Quotes eld
1822 Wat Je Ziet Is Wat Je Bedoelt
1823 \begin_inset Quotes erd
1827 Een bepaalde omgeving vereist een bepaald lettertype, lettergrootte, inspringaf
1828 stand, regelafstand en meer.
1829 Dit probleem wordt nog verergerd doordat de precieze vormgeving van een
1830 bepaalde omgeving nog kan verschillen: het ene tijdschrift gebruikt voor
1831 titels misschien een vet, 18 punts gecentreerd lettertype, terwijl een
1832 ander tijdschrift hiervoor een cursief, 15 punts links uitgelijnd lettertype
1834 Verschillende talen kennen verschillende standaarden voor het inspringen
1835 van tekst, en de opmaak van een bibliografie kan enorm variëren.
1836 LyX behoedt je ervoor alle verschillende opmaakstijlen te moeten leren.
1839 \begin_layout Standard
1844 statusregel vind je links op de knoppenbalk (net onder het menu-onderdeel
1853 Het laat zien in welke omgeving je momenteel schrijft.
1854 Toen je je eerste document aan het schrijven was stond er
1855 \begin_inset Quotes eld
1859 \begin_inset Quotes erd
1862 , wat de standaard omgeving is voor tekst.
1863 Je zult nu een aantal omgevingen in je nieuwe document gebruiken zodat
1864 je kunt zien hoe ze werken.
1869 menu, welke je kunt openen door op het icoontje met de neerwaartse pijl
1870 te drukken, net rechts van de
1877 \begin_layout Subsection
1878 Secties en Subsecties
1881 \begin_layout Standard
1886 op de eerste regel van je LyX bestand, en selecteer
1898 \begin_layout Plain Layout
1899 Je hoeft de regel niet vooraf te selecteren.
1900 Als er niets geselecteerd is zal LyX de paragraaf waarin je op dat moment
1901 aan het werken bent veranderen in de geselecteerde omgeving.
1902 Anderzijds kan je verscheidene paragrafen veranderen naar een andere omgeving
1903 door ze te selecteren voordat je een omgeving kiest.
1909 LyX nummert de sectie met een
1910 \begin_inset Quotes eld
1914 \begin_inset Quotes erd
1917 en zet de kop (titel) in een groter font.
1923 Merk op dat de tekst in de
1927 -statusregel terug verandert van
1928 \begin_inset Quotes eld
1932 \begin_inset Quotes erd
1936 \begin_inset Quotes eld
1940 \begin_inset Quotes erd
1944 Net als alle andere omgevingen, worden sectiekoppen verondersteld te eindigen
1953 \begin_layout Plain Layout
1958 om titels te schrijven met twee of meer regels.
1963 omgeving kan natuurlijk meerdere paragrafen omspannen.
1964 De omgevingen voor lijsten (zie hieronder) eindigen ook niet als je een
1970 Je kunt altijd zien in welke omgeving je zit door naar de
1974 statusregel te kijken.
1980 Typ nu de inleiding van het document:
1983 \begin_layout LyX-Code
1984 Dit is een inleiding voor mijn eerste LyX document.
1987 \begin_layout Standard
1992 , en selecteer opnieuw
2002 \begin_inset Quotes eld
2006 \begin_inset Quotes erd
2009 en verwacht dat je de tekst van een titel intypt.
2014 en je zult zien dat LyX het weer opmaakt als een sectiekop.
2017 \begin_layout Standard
2018 Het wordt al leuker.
2019 Ga naar het einde van sectie 1 (na
2020 \begin_inset Quotes eld
2023 Mijn eerste LyX document
2024 \begin_inset Quotes erd
2031 , en selecteer opnieuw
2041 \begin_inset Quotes eld
2045 \begin_inset Quotes erd
2048 neerzetten en wachten op de tekst van de sectiekop.
2055 \begin_inset Quotes eld
2059 \begin_inset Quotes erd
2062 , wat eerst sectie 2 was, is automatisch hernummerd naar 3! In de ware geest
2063 van WYSIWYM hoef je slechts aan te duiden welke teksten sectiekoppen zijn,
2064 en LyX zorgt voor het nummeren en het opmaken ervan.
2067 \begin_layout Standard
2072 om terug te komen naar de
2076 omgeving, en typ de volgende vijf regels:
2079 \begin_layout LyX-Code
2080 Secties en subsecties worden hieronder beschreven.
2081 Beschrijving van Sectie
2084 \begin_layout LyX-Code
2085 Secties zijn groter dan subsecties.
2088 \begin_layout LyX-Code
2089 Beschrijving van Subsectie
2092 \begin_layout LyX-Code
2093 Subsecties zijn kleiner dan secties.
2096 \begin_layout Standard
2097 Klik op de tweede regel en selecteer
2106 LyX nummert deze subsectie
2107 \begin_inset Quotes eld
2111 \begin_inset Quotes erd
2114 en zet het in een lettertype dat groter is dan normale tekst, maar kleiner
2116 Selecteer tevens de vierde regel als subsectie-omgeving.
2117 Zoals je waarschijnlijk verwachtte heeft LyX de sectie automatisch
2118 \begin_inset Quotes eld
2122 \begin_inset Quotes erd
2126 Als je nog een andere sectie voor sectie 2 zet, zal deze hernummerd worden
2127 als sectie 3, en de subsecties zullen automatisch hernummerd worden naar
2128 \begin_inset Quotes eld
2132 \begin_inset Quotes erd
2136 \begin_inset Quotes eld
2140 \begin_inset Quotes erd
2146 \begin_layout Standard
2147 Andere sectieniveaus zijn
2160 Speel ermee en probeer het uit.
2161 Het zal je misschien opvallen dat de omgevingstypen
2169 standaard niet genummerd worden, en dat sub-paragrafen worden ingesprongen;
2174 om dit te veranderen.
2175 Tenslotte is er nog de omgevingstype
2184 Deze kun je echter alleen in bepaalde typen Tekstklassen gebruiken .
2186 \begin_inset CommandInset ref
2188 reference "sec:tekstklassen"
2195 \begin_layout Standard
2196 Maar misschien wil je helemaal niet dat de paragrafen en secties genummerd
2197 worden! Gelukkig zijn ook hiervoor enige omgevingstypen beschikbaar.
2198 Verander bijvoorbeeld eens een van de sectiekoppen in
2203 LyX zal de titel in het zelfde lettertype weergeven als voorheen, maar
2204 de sectie zal niet meer genummerd zijn.
2205 Er zijn ook corresponderende
2206 \begin_inset Quotes eld
2210 \begin_inset Quotes erd
2222 Probeer eens enkele van de secties of subsecties te veranderen in de besterde
2223 omgevingen en kijk dan hoe de nummering van de opvolgende secties verandert.
2226 \begin_layout Standard
2231 : Corrigeer de sectie en subsectie-koppen in
2238 \begin_layout Subsection
2239 Lijsten en Deel-lijsten
2242 \begin_layout Standard
2243 LyX heeft verschillende omgevingen om lijsten op te maken.
2244 Deze omgevingen bevrijden je van het duizendmaal op de tab-toets drukken
2245 om een overzicht uit te lijnen, of het hernummeren van een lijst wanneer
2246 je in het midden iets wilt toevoegen.
2247 Hierdoor kun je je volledig op de inhoud van de lijst concentreren.
2251 \begin_layout Plain Layout
2252 Ja , we leggen te veel nadruk op dit punt in de
2261 het centrale punt van LyX, dus vergeef het ons alsjeblieft.
2266 Naar gelang de strekking van de tekst, zul je verschillende lijstomgevingen
2270 \begin_layout Itemize
2271 Een presentatie met overheadsheets zou een lijst kunnen bevatten met opsommingst
2272 ekens om verschillende punten te beschrijven.
2280 \begin_layout Itemize
2281 Een overzicht zal eerder de
2285 -omgeving gebruiken om een genummerde of geletterde lijst te maken
2288 \begin_layout Itemize
2289 Een document dat bijvoorbeeld verschillende softwarepakketten beschrijft
2294 -omgeving kunnen gebruiken, waarin ieder item begint met een vetgedrukt
2298 \begin_layout Itemize
2303 — welke in LaTeX niet voorkomt — is een iets andere vorm van het omgevingstype
2311 \begin_layout Standard
2312 Laten we eens een lijst opstellen met de redenen waarom LyX beter is dan
2313 andere tekstverwerkers.
2314 Typ de volgende regel ergens in je document:
2317 \begin_layout Standard
2320 LyX is beter dan andere tekstverwerkers omdat:
2323 \begin_layout Standard
2338 LyX plaatst een opsommingsteken op de regel (in dit geval een asterisk
2339 (sterretje) welke in de output er uit zal zien als een ronde cirkel).
2340 Typ nu je argumenten:
2343 \begin_layout LyX-Code
2344 Het zetwerk wordt voor je gedaan.
2347 \begin_layout LyX-Code
2351 \begin_layout LyX-Code
2352 Lijsten zijn heel makkelijk te maken!
2355 \begin_layout Standard
2356 Lijstomgevingen, anders dan koppen, eindigen niet als je een
2361 LyX neemt namelijk aan dat je het volgende item van de lijst wilt maken.
2362 Het bovenstaande zal dus in een lijst met 3 items resulteren.
2367 meerdere paragrafen wilt hebben, kun je in plaats van een normale
2374 \begin_inset space ~
2384 Om de lijst te verlaten, moet je weer de
2388 omgeving selecteren (of de toetscombinatie
2391 \begin_inset space ~
2399 \begin_layout Standard
2400 Je hebt nu een prachtige lijst met items.
2401 Je zou het resultaat op papier kunnen bekijken door LaTeX te runnen.
2402 Maar wat nu als je de items wilt nummeren? Heel makkelijk: selecteer de
2407 \begin_layout Plain Layout
2408 LyX staat het niet toe het eerste opsommingsteken te selecteren tenzij je
2413 de lijst selecteert, wat je waarschijnlijk niet wilt doen.
2414 Je kunt evenmin de nummers van een sectietitel selecteren.
2415 Maak je daar echter geen zorgen over.
2429 Poef! Zoals we al eerder hebben gezegd: als je items toevoegt of verwijdert
2430 zal LyX de nummering bijwerken.
2433 \begin_layout Standard
2434 Je kunt de lijst, zolang deze nog geselecteerd is, veranderen in nog twee
2444 In deze twee omgevingen bestaat elk item uit een term (bestaande uit het
2445 eerste woord van het item), gevolgd door een definitie (de rest van de
2446 paragraaf totdat je een
2451 De term is ofwel gezet in een vet lettertype (
2455 ), ofwel gescheiden door een
2456 \begin_inset Quotes eld
2460 \begin_inset Quotes erd
2467 \begin_layout Plain Layout
2468 Een tab van een zetter wel te verstaan, welke zich aanpast aan de lengte
2469 van de grootste term, niet een zielige, stijve, onveranderlijke
2473 van een typemachine.
2482 ) van de rest van de paragraaf.
2483 Als je meer dan één woord in de definitie wilt hebben, scheidt dan de woorden
2487 \begin_inset space ~
2492 s die je krijgt met de toetscombinatie
2497 Deze verschijnen in de tekst als kleine blauwe
2498 \begin_inset Quotes eld
2502 \begin_inset Quotes erd
2508 \begin_layout Standard
2513 : Maak de lijst op in
2518 \begin_layout Standard
2519 Je kunt op allerlei interessante manieren lijsten binnen elkaar inbedden.
2520 Een voor de hand liggend voorbeeld is bij het schrijven van schetsen.
2521 Genummerde lijsten, en lijsten met opsommingstekens hebben verschillende
2522 wijzen waarop items in de sublijsten worden aangegeven.
2527 voor details over de verschillende soorten lijsten, alsook voorbeelden
2535 \begin_layout Subsection
2536 Andere Omgevingen: Poëzie, Citaten en Meer
2539 \begin_layout Standard
2540 Er zijn twee omgevingen om citaten van omringende tekst te scheiden:
2544 voor korte aanhalingen en
2548 voor langere citaten.
2557 gebruikt wordt voor de lange typvoorbeelden) wordt geschreven in een
2562 Dit is de enige plek in LyX waar je meerdere spaties achter elkaar mag
2563 typen om de code uit te lijnen.
2564 Je kunt zelf poëzie schrijven
2568 \begin_layout Plain Layout
2569 \SpecialChar \ldots{}
2570 aangenomen dat je überhaupt creatief genoeg bent om poëzie te schrijven.
2584 om coupletten te scheiden, en
2588 om lijnen binnen een couplet te scheiden.
2593 voor meer complete beschrijvingen van alle verschillende LyX omgevingen.
2596 \begin_layout Standard
2601 : Maak in het document
2616 \begin_layout Chapter
2617 Documenten Schrijven
2620 \begin_layout Standard
2621 Het vorige hoofdstuk heeft je hopelijk doen wennen aan het schrijven in
2623 Het heeft je de basis opmaak-handelingen van LyX laten zien alsmede de
2624 krachtige manier om met omgevingen te werken.
2625 De meeste mensen die LyX gebruiken echter, zullen documenten willen schrijven
2626 zoals voordrachten, artikelen, boeken, handleidingen of brieven.
2627 Dit hoofdstuk neemt je een stap voorbij het simpelweg kunnen schrijven
2628 in LyX, naar het kunnen schrijven van een compleet document.
2629 Het zal je introduceren tot tekstklassen die het mogelijk maken verschillende
2630 soorten documenten te schrijven.
2631 Vervolgens zal het veel extras beschrijven zoals titels, voetnoten, kruisverwij
2632 zingen, bibliografieën en inhoudsopgaven; de dingen die een stukje tekst
2633 omtoveren in Een Document.
2636 \begin_layout Section
2637 Tekstklassen en Sjablonen: Brieven Schrijven
2640 \begin_layout Standard
2641 \begin_inset CommandInset label
2643 name "sec:tekstklassen"
2647 Verschillende soorten documenten moeten ook op een verschillende wijze worden
2649 Bijvoorbeeld: boeken worden gewoonlijk tweezijdig afgedrukt, terwijl artikelen
2650 meestal enkelzijdig zijn.
2651 Daarnaast bevatten veel documenten speciale omgevingen: brieven bevatten
2652 omgevingen — zoals het adres van de afzender en de handtekening— welke
2653 in een boek of artikel zinloos zijn.
2662 \begin_layout Plain Layout
2663 LaTeX gebruikers: dit is hetzelfde als de documentklasse in LaTeX
2668 regelt deze grote-lijn verschillen tussen de verschillende soorten documenten.
2673 bijvoorbeeld, is geschreven in de tekstklasse
2678 Tekstklassen zijn een ander belangrijk punt van de WYSIWYM filosofie; zij
2679 vertellen LyX hoe het document moet worden opgemaakt zodat jij dit niet
2683 \begin_layout Standard
2684 Jouw document wordt waarschijnlijk in de tekstklasse
2692 \begin_layout Plain Layout
2693 Dat is gewoonlijk de tekstklasse die standaard aan een nieuw document wordt
2695 Je kunt dit veranderen in je
2705 Probeer het eens te veranderen naar andere tekstklassen om te kijken hoe
2706 het dan anders wordt opgemaakt.
2707 Dit doe je via het menu
2714 dat je vindt in het popupvenster via
2719 ayout\SpecialChar \menuseparator
2727 Als je je document verandert in de tekstklasse
2731 en vervolgens kijkt naar het
2735 menu, zul je zien dat de meeste omgevingen gewoon toegestaan zijn.
2736 Je zult echter nu ook de omgeving
2741 Als je niet zeker weet welke omgevingen toegestaan zijn in een bepaalde
2742 tekstklasse, raadpleeg dan het
2749 \begin_layout Standard
2750 De grootte van het lettertype, paginakoppen en het afdrukken in een of twee
2751 kolommen, zijn slechts een paar dingen waarmee tijdschriften in hun opmaak
2752 van elkaar kunnen verschillen.
2753 Het computertijdperk vordert en tijdschriften accepteren tegenwoordig artikelen
2754 in elektronische vorm.
2755 Hierbij hanteren zij LaTeX
2756 \begin_inset Quotes eld
2760 \begin_inset Quotes erd
2763 zodat auteurs hun artikelen meteen met de juiste opmaak kunnen inleveren.
2764 LyX ondersteunt deze opzet ook.
2765 Bijvoorbeeld: LyX ondersteunt de opmaak (en de extra omgevingen) voor de
2766 tijdschriften van de American Mathematics Society, door gebruik te maken
2770 \begin_inset space ~
2778 \begin_layout Standard
2779 Hier is een zeer kort overzicht van sommige tekstklassen.
2780 Zoals gewoonlijk: zie de
2787 \begin_layout Standard
2788 \begin_inset VSpace 0.3cm
2794 \begin_layout Standard
2796 \begin_inset Tabular
2797 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
2799 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2800 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2802 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2805 \begin_layout Plain Layout
2820 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2823 \begin_layout Plain Layout
2831 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2834 \begin_layout Plain Layout
2849 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2852 \begin_layout Plain Layout
2862 enkelzijdig, geen hoofdstukken
2869 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2872 \begin_layout Plain Layout
2887 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2890 \begin_layout Plain Layout
2916 omgevingen voor American Mathematics Society
2923 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2926 \begin_layout Plain Layout
2941 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2944 \begin_layout Plain Layout
2954 langer dan article, dubbelzijdig
2961 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2964 \begin_layout Plain Layout
2979 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2982 \begin_layout Plain Layout
2992 report + voor en achterzijde
3009 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
3012 \begin_layout Plain Layout
3027 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
3030 \begin_layout Plain Layout
3040 transparanten (inclusief FoilTeX)
3047 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
3050 \begin_layout Plain Layout
3065 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
3068 \begin_layout Plain Layout
3078 veel extra omgevingen voor adressen, handtekeningen\SpecialChar \ldots{}
3092 \begin_layout Standard
3093 \begin_inset VSpace 0.3cm
3099 \begin_layout Section
3100 Sjablonen: Een Brief Schrijven
3103 \begin_layout Standard
3104 Een van de meest populaire tekstklassen is
3109 Een manier om een brief op te stellen zou zijn om een nieuw bestand te
3110 openen, en te kiezen voor
3121 menu, dat je vindt via het popupvenster
3126 ayout\SpecialChar \menuseparator
3134 Alhoewel dit de meest voor de hand liggende manier is om een brief te schrijven
3135 , lijkt het op extra werk.
3136 Elke keer als je een een zakenbrief schrijft, wil je je eigen adres hebben,
3137 het adres waarnaar je schrijft, een inhoud, een handtekening, enz.
3138 LyX heeft daarom een
3142 voor brieven wat eigenlijk een voorbeeldbrief is; als je eenmaal een sjabloon
3143 hebt, kun je iedere keer als je een brief schrijft gewoonweg onderdelen
3144 van de brief vervangen door je eigen tekst.
3147 \begin_layout Standard
3148 Open een nieuw bestand met
3153 ile\SpecialChar \menuseparator
3155 \begin_inset space ~
3159 \begin_inset space ~
3169 Kies een bestandsnaam en selecteer
3173 van popupvenster met de titel
3176 \begin_inset space ~
3182 Bewaar en print het bestand om te zien hoe de verschillende omgevingen
3186 \begin_layout Standard
3191 menu kijkt, zul je verschillende omgevingen zien zoals de
3194 \begin_inset space ~
3199 omgeving, die in de meeste tekstklassen niet eens bestaan.
3205 Je kunt zelf op onderzoek uitgaan om te kijken hoe de verschillende omgevingen
3207 Je zult bijvoorbeeld ontdekken dat de
3212 \begin_inset Quotes eld
3216 \begin_inset Quotes eld
3219 in rood voor de feitelijke tekst van de handtekening zet.
3220 Dit woord zal uiteindelijk niet in de brief verschijnen, zoals je zult
3221 zien als je de brief uitprint.
3222 Het staat daar om je te laten zien waar de handtekening komt.
3223 Merk ook op dat het niet uitmaakt waar in het bestand de
3228 Onthoudt dat LyX WYSIWYM is; je kunt de
3232 omgeving overal neerzetten, LyX weet dat in de uitgeprinte versie, de handteken
3233 ing aan het einde moet staan.
3236 \begin_layout Standard
3237 Een sjabloon is gewoon een normaal LyX bestand.
3238 Dit betekent dat je je adres kunt invullen en je handtekening, en het bestand
3239 vervolgens kunt bewaren als een nieuw sjabloon.
3240 Vanaf nu kun je iedere keer als je een brief wilt schrijven het nieuwe
3241 sjabloon gebruiken om tijd te sparen.
3242 We hoeven hier waarschijnlijk geen
3243 \begin_inset Quotes eld
3247 \begin_inset Quotes erd
3250 voor te stellen; schrijf gewoon een brief aan iemand
3254 \begin_layout Plain Layout
3255 Een waarschuwing als je een vanaf een sjabloon schrijft: als je alle tekst
3256 in een omgeving verwijdert— bijvoorbeeld als je het gehele
3259 \begin_inset space ~
3264 veld verwijdert zodat je het met je eigen tekst kunt vervangen— en dan
3265 de cursor beweegt zonder ook maar iets te schrijven, zou de omgeving kunnen
3267 Dit gebeurt omdat de meeste omgevingen niet kunnen bestaan zonder een tekst
3269 Selecteer de omgeving gewoon opnieuw van het
3273 menu om het terug te krijgen.
3281 \begin_layout Standard
3282 Sjablonen kunnen enorm veel tijd besparen en we moedigen je dan ook aan
3283 om ze zo vaak mogelijk te gebruiken.
3284 Daarnaast kunnen ze iemand helpen gebruik te leren maken van enkele van
3285 de de meer bijzondere tekstklassen.
3286 Tenslotte kunnen ze handig zijn voor iemand die LyX configureert voor mensen
3287 die wat minder van computers afweten.
3288 Als zij LyX leren gebruiken zal het een stuk minder intimiderend zijn als
3289 er bijvoorbeeld een briefsjabloon voor hun bedrijf is dat al voor hen is
3293 \begin_layout Section
3297 \begin_layout Standard
3298 LyX (net als LaTeX) beschouwt de titel — die de feitelijke titel, de auteur,
3299 de datum, en zelfs een samenvatting van een artikel kan bevatten— als een
3300 apart gedeelte van het document.
3303 \begin_layout Standard
3308 document en overtuig jezelf ervan dat het de tekstklasse
3316 \begin_layout Plain Layout
3317 Je moet de brief niet langer gebruiken, omdat de tekstklasse
3321 geen titels toelaat.
3326 Typ een titel op de eerste regel, en verander de regel in de
3331 Op de volgende regel typ je je eigen naam en verander je dit in de
3336 Op de volgende regel typ je de datum in de
3341 Typ nu een paragraaf of twee waarin je een samenvatting schrijft, gebruik
3347 Bekijk nu hoe het resultaat er op papier uit ziet.
3350 \begin_layout Standard
3355 : Repareer de titel, datum en auteur in
3360 \begin_layout Section
3361 Labels en Kruisverwijzingen
3364 \begin_layout Standard
3365 Je kunt een label toewijzen aan een sectie (of een subsubsectie of wat minder
3366 vaak voorkomt, een willekeurig stuk tekst) van je document.
3367 Als je dit eenmaal hebt gedaan kun je naar dit gedeelte verwijzen in andere
3368 delen van het document, door gebruik te maken van kruisverwijzingen.
3369 Je kunt ofwel naar het sectienummer verwijzen, of naar de pagina waar de
3371 Net als bij secties en voetnoten, regelt LyX de kruisverwijzingen zelf.
3372 Automatische labels en kruisverwijzingen zijn de grootste voordelen van
3373 LyX (en LaTeX) boven conventionele tekstverwerkers.
3376 \begin_layout Subsection*
3380 \begin_layout Standard
3381 Laten we onze tweede sectie, met de titel
3382 \begin_inset Quotes eld
3386 \begin_inset Quotes erd
3390 Klik op het einde van de regel van de sectietitel, en selecteer
3395 nsert\SpecialChar \menuseparator
3403 Een popupscherm vraagt je naar een sectienaam.
3408 , wat een goede beschrijvende labelnaam lijkt waarmee we niet in war zullen
3409 raken als we later andere labels willen toevoegen.
3413 \begin_layout Plain Layout
3415 \begin_inset Quotes eld
3419 \begin_inset Quotes eld
3422 omdat je ook aan vergelijkingen, tabellen en figuren een label kunt toewijzen.
3431 drukt, zal de naam van de label in een rechthoek naast de sectietitel worden
3435 \begin_layout Standard
3436 Tussen twee haakjes, je zou de label ook ergens anders in de sectie kunnen
3437 plaatsen; referenties naar secties zullen altijd refereren naar de sectie
3438 waar de label zich in bevind.
3439 Als je het echter op dezelfde regel zet als de sectietitel (of misschien
3440 op de eerste regel van de tekst van de sectie) weet je zeker dat referenties
3445 wijzen naar de pagina waar de sectie begint.
3448 \begin_layout Standard
3449 Tot nu toe heb je nog niets gedaan; het
3453 -bestand zal er nog hetzelfde uitzien omdat labels niet in de uitgeprinte
3455 Nu je echter een label hebt toegevoegd kun je hier naar verwijzen met een
3457 Dit zullen we nu gaan doen.
3460 \begin_layout Subsection*
3461 Je eerste kruisverwijzingen
3464 \begin_layout Standard
3465 Zet de cursor ergens in sectie 2 van je document en typ:
3468 \begin_layout LyX-Code
3469 als je meer over dit document wilt weten, zie dan sectie
3470 \begin_inset Newline newline
3473 dat je vindt op pagina .
3476 \begin_layout Standard
3477 Zet nu de cursor na het woord
3478 \begin_inset Quotes eld
3482 \begin_inset Quotes erd
3490 nsert\SpecialChar \menuseparator
3501 \begin_inset space ~
3506 popupvenster verschijnt.
3507 Het toont een lijst van mogelijke labels waarnaar je kunt refereren.
3508 Op dit moment behoort er slechts een te zijn,
3509 \begin_inset Quotes eld
3513 \begin_inset Quotes erd
3517 Selecteer dit (mogelijkerwijs is het reeds bij verstek geselecteerd) en
3524 \begin_inset space ~
3530 Zet de cursor nu na het woord
3531 \begin_inset Quotes eld
3535 \begin_inset Quotes erd
3541 \begin_inset space ~
3549 \begin_inset space ~
3557 \begin_inset space ~
3565 \begin_layout Standard
3566 LyX zet de referenties in een rechthoek daar waar de cursor zich bevond.
3567 In de uitgeprinte versie zal de referentiemarkering vervangen worden door
3568 ofwel een paginanummer of een sectienummer (dit hangt af wat je in het
3572 \begin_inset space ~
3577 popupvenster geselecteerd hebt).
3578 Een kruisverwijzing kan handig als een hyperlink worden gebruikt als je
3579 een document in LyX aan het bewerken bent; als je er op klikt zal er een
3580 popup venster verschijnen met een lijst van alle kruisverwijzingen.
3582 \begin_inset Quotes eld
3586 \begin_inset Quotes erd
3589 te drukken ga je naar de plek waar de kruisverwijzing naar wijst.
3591 \begin_inset Quotes eld
3595 \begin_inset Quotes erd
3598 te drukken ga je terug naar de plek waar je vandaan kwam.
3599 Je kunt hiervoor trouwens ook de toetscombinaties C-< en C-> gebruiken.
3605 iew\SpecialChar \menuseparator
3610 pdate\SpecialChar \menuseparator
3617 , en je zult zien dat we op de laatste pagina naar
3618 \begin_inset Quotes eld
3622 \begin_inset Quotes erd
3626 \begin_inset Quotes eld
3630 \begin_inset Quotes erd
3633 verwijzen (of in ieder geval de pagina waar de titel van sectie 2 op staat).
3636 \begin_layout Subsection*
3637 Leuke dingen met labels
3640 \begin_layout Standard
3641 We vertelden je dat LyX het nummeren van kruisverwijzingen regelt; je kunt
3643 Voeg een nieuwe sectie toe voor Sectie
3644 \begin_inset space ~
3648 Doe nu een nieuwe LaTeX run, en — voilà! — de kruisverwijzing naar Sectie
3649 \begin_inset space ~
3652 2 is veranderd naar 3! Verander
3653 \begin_inset Quotes eld
3657 \begin_inset Quotes erd
3660 in een subsectie, en de kruisverwijzing zal naar Subsectie
3661 \begin_inset space ~
3664 2.1 refereren in plaats van Sectie
3665 \begin_inset space ~
3669 De paginaverwijzing zal niet veranderen tenzij je natuurlijk voor het label
3670 een hele pagina tekst toevoegt.
3673 \begin_layout Standard
3674 Als je nog wat meer wilt oefenen met labels, probeer dan eens een label
3676 \begin_inset Quotes eld
3680 \begin_inset Quotes erd
3683 te zetten bij je eerste kruisverwijzing.
3684 En verwijs hiernaar vanaf een andere plek in je document.
3685 Als je veel kruisverwijzingen toevoegt (bijvoorbeeld als je vakliteratuur
3686 schrijft), is het misschien makkelijk om het
3689 \begin_inset space ~
3694 venster open te laten.
3697 \begin_layout Standard
3698 Als je zeker wilt weten dat de paginaverwijzingen ook voor grote documenten
3699 goed werken, kopieer dan een aantal pagina's tekst van de
3707 \begin_layout Plain Layout
3708 Tussen twee haakjes, het kopiëren van een hoofdstuk-titel kan resulteren
3709 in een foutmelding van LyX omdat hoofdstukken niet toegestaan zijn in de
3711 Als dit gebeurt, verwijder dan gewoon de titel van het hoofdstuk.
3712 Als je wilt weten waarom dit gebeurt bekijk dan Sectie
3713 \begin_inset space ~
3717 \begin_inset CommandInset ref
3719 reference "sec:tekstklassen"
3731 \begin_layout Standard
3736 : Herstel de verwijzingen in
3741 \begin_layout Section
3742 Voetnoten en Margenoten
3745 \begin_layout Standard
3746 Voetnoten kunnen worden toegevoegd met de
3749 \begin_inset space ~
3754 -knop in de knoppenbalk
3758 \begin_layout Plain Layout
3759 De knop laat een pijl naar rode tekst zien welke net onder wat zwarte tekst
3770 nsert\SpecialChar \menuseparator
3778 Klik aan het einde van het woordje
3779 \begin_inset Quotes eld
3783 \begin_inset Quotes erd
3786 ergens in je document en klik op de
3789 \begin_inset space ~
3795 Een voetnoot regel opent onder de regel waar je op dat ogenblik aan het
3797 Helemaal links zul je het woord
3798 \begin_inset Quotes eld
3802 \begin_inset Quotes erd
3805 zien in rode letters op een grijze achtergrond.
3806 De rest van de regel heeft een rode rand; dit is waar de tekst van de voetnoot
3808 LyX zet de cursor aan het begin van de regel.
3812 \begin_layout LyX-Code
3813 LyX is tekstverwerker die tekst opmaakt.
3816 \begin_layout Standard
3817 Klik nu op het woord
3818 \begin_inset Quotes eld
3822 \begin_inset Quotes erd
3825 De voetnootregel verdwijnt, het woord
3826 \begin_inset Quotes eld
3830 \begin_inset Quotes erd
3833 als index achterlatend in rode letters, op deze wijze zichtbaar makend
3834 waar de voetnoot markering in de geprinte tekst komt.
3836 \begin_inset Quotes eld
3840 \begin_inset Quotes erd
3843 van de voetnoot genoemd.
3844 Je kunt de voetnoot altijd uitvouwen — en als je wilt, de inhoud bewerken
3846 \begin_inset Quotes eld
3850 \begin_inset Quotes erd
3853 markering te klikken.
3856 \begin_layout Standard
3857 Je zult je misschien afvragen waarom de voetnootmarkering een woord is in
3858 plaats van een nummer.
3859 Het antwoord is dat LyX de nummering van voetnoten voor zijn rekening neemt.
3860 Je kunt dit zien door naar het
3864 -bestand te kijken (of de uitgeprinte versie).
3865 Als je andere voetnoten toevoegt zal LyX de voetnoten hernummeren.
3866 Omdat LyX (eigenlijk LaTeX) het nummeren van de voetnoten voor zijn rekening
3867 neemt is er in feite geen noodzaak om de nummers in het LyX bestand te
3871 \begin_layout Standard
3872 Een voetnoot kan net als gewone tekst worden geknipt en geplakt.
3873 Probeer het maar! Het enige wat je hoeft te doen is het selecteren van
3874 de voetnootmarkering en deze te knippen en te plakken met
3889 Daarnaast kun je gewone tekst veranderen in een voetnoot door het te selecteren
3893 \begin_inset space ~
3899 Andersom kun je ook een voetnoot in gewone tekst veranderen door op de
3903 \begin_inset space ~
3908 -knop te drukken als de cursor binnen een voetnoot staat.
3911 \begin_layout Standard
3912 Margenoten (aantekeningen in de kantlijn) kunnen worden toegevoegd met behulp
3916 \begin_inset space ~
3920 \begin_inset space ~
3929 \begin_layout Plain Layout
3930 De knop laat een pijl zien die naar rode tekst wijst welke naast (d.w.z.
3931 in de kantlijn staat van) zwarte tekst.
3932 De knop zou naast de
3935 \begin_inset space ~
3940 -knop op de knoppenbalk moeten zitten
3950 nsert\SpecialChar \menuseparator
3956 \begin_inset space ~
3962 Margenoten zijn net als voetnoten behalve dat:
3965 \begin_layout Itemize
3967 \begin_inset Quotes eld
3971 \begin_inset Quotes erd
3975 \begin_inset Quotes eld
3979 \begin_inset Quotes erd
3985 \begin_layout Itemize
3986 De aantekeningen in de kantlijn worden geplaatst in plaats van onderaan
3990 \begin_layout Itemize
3991 Margenoten niet genummerd worden.
3995 \begin_layout Itemize
3996 Als een aantekening wordt opgevouwen wordt een uitroepteken in de kantlijn
3998 Dit uitroepteken zal niet in de uitgeprinte versie te zien zijn.
4001 \begin_layout Standard
4002 Verander jouw LyX voetnoot in gewone tekst, en verander het dan vervolgens
4003 in een kantlijnaantekening.
4004 Bekijk het resultaat.
4007 \begin_layout Standard
4012 : Herstel de voetnoot in
4017 \begin_layout Section
4021 \begin_layout Standard
4022 \begin_inset CommandInset label
4024 name "sec:bibliografieën"
4028 Bibliografieën lijken op kruisverwijzingen.
4029 De bibliografie bevat een lijst verwijzingen aan het einde van een document.
4030 Hiernaar kan binnen het document weer worden verwezen.
4031 Net als bij sectietitels maken LyX en LaTeX je taak makkelijker door automatisc
4032 h de items in de bibliografie te nummeren en de citaten te veranderen als
4033 de nummers van de items veranderen.
4036 \begin_layout Standard
4037 Ga naar het einde van het document en ga in de
4042 Elke paragraaf die je nu typt zal een referentie worden.
4045 De Lyx Tutorial, door het LyX DocTeam
4047 als je eerste referentie.
4048 Merk op dat LyX automatisch voor elke referentie een nummer in een rechthoek
4050 Klik op het nummer van de referentie en een
4053 \begin_inset space ~
4059 Je gebruikt het eerste veld, de sleutel:
4063 , om binnen het LyX document naar deze referentie te verwijzen.
4064 Standaard is het een nummer.
4065 Verander de sleutel in
4066 \begin_inset Quotes eld
4070 \begin_inset Quotes erd
4073 om het gemakkelijker te kunnen onthouden.
4076 \begin_layout Standard
4077 Kies nu een plek in je document waar je een referentie wilt invoegen.
4083 nsert\SpecialChar \menuseparator
4089 \begin_inset space ~
4095 LyX tekent een grijze rechthoek met drie vraagtekens omgeven door haakjes,
4101 Het eerste veld in deze popup heet ook wel
4105 , en dit veld laat je kiezen welk item in de bibliografie je wilt citeren
4109 \begin_layout Plain Layout
4110 Dit is waarom het een goed idee is om de sleutels unieke en logische namen
4111 te geven, in plaats van de standaard nummers te gebruiken in het
4121 Gebruik makend van het menu met de pijl, rechts van het
4126 \begin_inset Quotes eld
4130 \begin_inset Quotes erd
4133 (op het ogenblik is dit het enige item in de bibliografie).
4134 Doe nu een LaTeX run om het resultaat te bekijken en je zult zien dat het
4135 citaat tussen haken in de tekst verschijnt, verwijzend naar de bibliografie
4136 aan het einde van het document.
4139 \begin_layout Standard
4140 Hoe worden de andere velden gebruikt? Het
4151 popupvenster zal een opmerking (zoals een referentie naar een pagina of
4152 hoofdstuk binnen het boek of artikel waarnaar verwezen wordt) tussen haken
4153 achter de referentie zetten.
4154 Als je wilt dat de referenties in de uitgeprinte versie labels hebben in
4155 plaats van nummers (Sommige tijdschriften zouden bijvoorbeeld
4156 \begin_inset Quotes eld
4160 \begin_inset Quotes erd
4163 gebruiken om een artikel te refereren geschreven door Smith in 1995), gebruik
4171 \begin_inset space ~
4177 Zie zoals gewoonlijk de
4184 \begin_layout Standard
4189 Herstel de bibliografie en het citaat in
4194 \begin_layout Section
4198 \begin_layout Standard
4199 Misschien wil je een inhoudsopgave aan het begin van je document.
4200 Met LyX is dit heel eenvoudig te realiseren.
4205 na de document-titel en voor je eerste sectietitel
4209 \begin_layout Plain Layout
4210 Raak niet gefrustreerd door te trachten met de backspace toets, of met muisklikk
4211 en voor het sectienummer te komen.
4212 Dit zal nooit lukken.
4213 Je mag het sectienummer toch niet bewerken omdat LyX de nummering voor
4214 zijn rekening neemt.
4224 nsert\SpecialChar \menuseparator
4226 \begin_inset space ~
4230 \begin_inset space ~
4237 OC\SpecialChar \menuseparator
4239 \begin_inset space ~
4243 \begin_inset space ~
4254 \begin_inset Quotes eld
4258 \begin_inset Quotes erd
4261 zullen in een rechthoek verschijnen (ook wel bekend als een inzet) op de
4262 eerste regel van het document.
4265 \begin_layout Standard
4266 Dit lijkt niet erg nuttig te zijn.
4267 Als je echter naar je
4271 -bestand kijkt zul je zien dat er een inhoudsopgave is gegenereerd met daarin
4272 de verschillende secties en subsecties.
4273 Zoals gewoonlijk zullen veranderingen in de volgorde van de secties weerspiegel
4278 -bestand, nadat je deze vernieuwd hebt.
4281 \begin_layout Standard
4282 De inhoudsopgave wordt in LyX niet afgebeeld op het scherm omdat je het
4283 toch niet kunt bewerken.
4284 Je kunt echter wel de inhoudsopgave in een apart venster afbeelden door
4286 \begin_inset Quotes eld
4290 \begin_inset Quotes erd
4293 inzet te klikken, of via
4298 dit\SpecialChar \menuseparator
4304 \begin_inset space ~
4308 \begin_inset space ~
4315 \begin_layout Plain Layout
4316 Het menucommando werkt zelfs als je geen
4317 \begin_inset Quotes eld
4321 \begin_inset Quotes erd
4324 inzet in je document hebt.
4330 Dit is een erg nuttig hulpmiddel.
4332 \begin_inset space ~
4336 \begin_inset space ~
4341 -venster gebruiken om door je document te manoeuvreren.
4342 Als je op een (sub)sectie-titel in het
4345 \begin_inset space ~
4349 \begin_inset space ~
4354 -venster klikt zal deze doen oplichten en de cursor in het LyX scherm naar
4355 die plek in het document verplaatsen.
4356 Je kunt ook de pijltjestoetsen gebruiken om naar boven of beneden te bewegen
4357 in de inhoudsopgave.
4358 Je zult het daarom misschien handig vinden om dit venster open te houden
4359 gedurende een LyX sessie.
4362 \begin_layout Standard
4363 Om de inhoudsopgave te verwijderen kun je de
4364 \begin_inset Quotes eld
4368 \begin_inset Quotes erd
4371 markering met de delete toets verwijderen net zoals je dat bij een gewone
4375 \begin_layout Standard
4380 : Herstel de inhoudsopgave in
4385 \begin_layout Chapter
4386 Wiskundige Uitdrukkingen Gebruiken
4389 \begin_layout Standard
4390 LaTeX wordt door menig wetenschapper gebruikt omdat de vergelijkingen er
4391 in de uitvoer fantastisch uitzien en omdat je ze kunt maken zonder gebruik
4392 te hoeven maken van de toetscombinaties die je bij veel tekstverwerkers
4393 en hun vergelijkingseditors nodig hebt.
4394 Vele van deze wetenschappers zijn echter gefrustreerd omdat het schrijven
4395 van een vergelijking in LaTeX meer weg heeft van programmeren dan van schrijven.
4396 LyX lost dit probleem op een elegante manier op.
4397 Als je met LaTeX bekend bent zul je zien dat alle wiskunde codes van LaTeX
4398 gewoon gebruikt kunnen worden, maar dat ze verschijnen op een WYSIWYG manier.
4399 Indien je echter nog nooit eerder met LaTeX hebt gewerkt, stelt het
4400 \begin_inset Quotes eld
4404 \begin_inset Quotes erd
4407 je in staat snel en gemakkelijk professioneel-uitziende vergelijkingen
4412 \begin_layout Plain Layout
4413 Lyx kan niet controleren of de vergelijking die je invoert
4426 \begin_layout Section
4430 \begin_layout Standard
4431 Typ ergens in je LyX document:
4434 \begin_layout LyX-Code
4435 Ik hou van wat Einstein zei, E=mc^2, omdat het zo eenvoudig is.
4438 \begin_layout Standard
4443 -bestand ziet die vergelijking er niet echt goed uit; er is geen spatiëring
4444 tussen de letters en het gelijkheidsteken, en je zou graag een superscript
4446 \begin_inset Quotes eld
4450 \begin_inset Quotes erd
4454 Die slechte opmaak kwam omdat we LyX niet verteld hadden dat we een wiskundige
4455 uitdrukking schreven, waardoor het de vergelijking als gewone tekst weergaf.
4458 \begin_layout Standard
4459 Wiskundige uitdrukkingen worden geschreven in Mathed, ook gekend als Math
4461 Om de math modus te starten, klik je simpelweg op de knop in de werkbalk
4463 \begin_inset Formula $\frac{a+b}{c}$
4467 LyX zal dan een klein blauw vierkant openen met een paarse rechthoek er
4469 Het blauwe vierkant is het
4473 , wat aangeeft dat je je in Mathed bevindt.
4474 LyX heeft de cursor in het blauwe vierkant geplaatst, dus je kunt
4478 gewoon nogmaals intypen.
4479 De uitdrukking wordt blauw weergegeven en het blauwe vierkant verdwijnt
4480 zodra het invoegpunt niet leeg is.
4485 om Mathed te verlaten (Noot: door nogmaals klikken op de math knop verlaat
4491 De paarse rechthoek verdwijnt en de cursor bevindt zich rechts van de uitdrukki
4493 Als je nu iets invoert, verschijnt het weer als gewone tekst.
4496 \begin_layout Standard
4502 (In de statusbalk zie je dat LyX het programma LaTeX opstart om het
4507 Merk op dat de vergelijking nu netjes is opgemaakt, met spatiëring tussen
4508 de letters en het gelijkheidsteken, en de
4509 \begin_inset Quotes eld
4513 \begin_inset Quotes erd
4517 In de Math modus worden letters als variabelen geïnterpreteerd en cursief
4519 Cijfers blijven gewoon cijfers.
4522 \begin_layout Standard
4523 Mathed is nogmaals een voorbeeld van de WYSIWYM filosofie.
4524 In LaTeX schrijf je een wiskundige uitdrukking door gebruik te maken van
4525 tekst en codes zoals
4528 Dit kan frustrerend zijn omdat je niet kunt zien hoe de uitdrukking eruit
4529 ziet tot je het bestand door LaTeX laat interpreteren.
4530 Je verspilt dan tijd met het zoeken naar ontbrekende haakjes of andere
4532 \begin_inset Quotes eld
4536 \begin_inset Quotes erd
4540 Anderzijds probeert LyX niet de uitdrukking perfect weer te geven (WYSISWYG)
4541 maar geeft het je een goed idee hoe de uitdrukking eruit zal zien.
4542 LaTeX zorgt verder voor de professionele opmaak.
4543 In 99% van de gevallen hoef je verder niets meer te veranderen aan de fontgroot
4545 Hierdoor (we vallen in herhaling - sorry) kun je je concentreren op de
4546 inhoud van je wiskundige uitdrukkingen in de plaats van de opmaak ervan.
4549 \begin_layout Section
4550 Navigeren in een Vergelijking
4553 \begin_layout Standard
4554 Laten we nu een keer
4555 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
4559 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
4563 Gebruik de pijltjestoetsen om de cursor in de vergelijking te zetten.
4564 Merk op dat de paarse rechthoek weer verschijnt als je in de vergelijking
4565 zit, om aan te geven dat je je wederom in Mathed bevindt.
4574 om de cursor voorbij het gelijkheidsteken te plaatsen, en typ dan
4575 \begin_inset Quotes eld
4579 \begin_inset Quotes erd
4583 Gebruik nu opnieuw de pijltjestoetsen om de uitdrukking te verlaten of
4588 , waarna de paarse rechthoek zal verdwijnen.
4589 Veel mensen vinden de pijltjestoetsen handig om mee te werken, maar je
4590 kunt ook gewoon ergens in de uitdrukking klikken en Mathed starten.
4593 \begin_layout Standard
4594 Buiten de hieronder beschreven speciale toetsen, is het typen in de math
4595 modus hetzelfde als het bewerken van gewone tekst.
4604 ) om iets te verwijderen.
4605 Selecteer tekst via de pijltjestoetsen (samen met de
4609 -toets) of met behulp van de muis.
4615 dit\SpecialChar \menuseparator
4622 als knippen en plakken werkt in de math modus.
4623 Voor één ding moet je opletten: als je je net buiten een Mathed uitdrukking
4624 bevindt en je drukt op
4632 ), dan verwijder je de gehele uitdrukking.
4633 Gelukkig kun je dit met
4640 \begin_layout Standard
4642 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
4646 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}+1$
4649 ? Je kunt opnieuw gebruik maken van de muis om de cursor op de juiste plaats
4651 Je kunt echter ook gebruik maken van de pijltjestoetsen.
4652 Als de cursor zich juist achter de
4653 \begin_inset Quotes eld
4657 \begin_inset Quotes erd
4660 bevindt maar voor de
4661 \begin_inset Quotes eld
4665 \begin_inset Quotes erd
4668 , dan brengt een druk op
4672 je op dezelfde hoogte als de exponent, juist voor de
4673 \begin_inset Quotes eld
4677 \begin_inset Quotes erd
4682 \begin_inset Quotes eld
4686 \begin_inset Quotes erd
4694 drukt, kom je terug op het normale niveau.
4695 Zelfs als je op een willekeurige plaats in de exponent op
4699 drukt, zal de cursor zich juist na de exponent bevinden (waar je dan
4700 \begin_inset Quotes eld
4704 \begin_inset Quotes erd
4710 \begin_layout Standard
4715 gebruiken om te navigeren in de uitdrukking.
4716 Als je je momenteel in een Mathed structuur (subscript, superscript, breuk,
4717 vierkantswortel, afbakeningen of matrix, die allemaal behandeld worden
4718 in de volgende secties) bevindt, dan zal het indrukken van de
4722 de cursor verplaatsen tot voorbij die structuur, maar nog wel binnen Mathed.
4723 Dus als de cursor zich ergens in het superscript bevindt zal het indrukken
4728 tot gevolg hebben dat de cursor terug op het normale niveau terechtkomt,
4729 juist achter het superscript.
4731 \begin_inset Formula $E=mc^{1+x}-2$
4734 kunt intypen zonder de muis of de pijltjestoetsen te gebruiken, een werkwijze
4735 die je hoogstwaarschijnlijk zal prefereren wanneer je meer ervaring hebt.
4736 Zorg er wel voor dat je geen
4741 \begin_inset Quotes eld
4745 \begin_inset Quotes erd
4748 en het plusteken, anders verlaat je het superscript.
4749 Op een plaats waar het indrukken van
4753 geen zin heeft (bijvoorbeeld tussen de
4754 \begin_inset Quotes eld
4758 \begin_inset Quotes erd
4762 \begin_inset Quotes eld
4766 \begin_inset Quotes erd
4769 ), zal dit geen gevolg hebben
4773 \begin_layout Plain Layout
4782 worden niet gebruikt voor extra witruimte tussen delen van een vergelijking.
4783 Witruimte is een onderdeel van letterzetting, wat betekent dat je dit aan
4784 LyX (LaTeX) moet overlaten (Zie sec.
4786 Als je hier geen vrede mee kan nemen, dan bestaan er manieren om de witruimte
4788 Meer hierover vindt je in de
4792 — maar wacht met het aanpassen van de witruimte tot de inhoud van je document
4801 \begin_layout Standard
4802 Merk op dat wanneer je een uitdrukking invoert en die daarna weer verlaat
4811 achter de uitdrukking zal staan.
4812 Dit is gewenst wanneer je daarna een punt of een komma typt, maar wanneer
4813 je een woord na de formule wilt plaatsen, moet je expliciet
4817 indrukken na het verlaten van Mathed.
4818 Een eenvoudiger manier is het indrukken van
4822 wanneer de cursor zich aan het einde van een Mathed uitdrukking bevindt.
4823 Hierdoor verlaat je Mathed en wordt er een
4827 geplaatst na de uitdrukking.
4828 Op deze manier kun je dan schrijven:
4829 \begin_inset Quotes eld
4833 \begin_inset Formula $f=ma$
4836 is mijn favoriete uitdrukking
4837 \begin_inset Quotes erd
4841 \begin_inset Quotes eld
4845 \begin_inset Formula $f=ma$
4848 is mijn favoriete uitdrukking
4849 \begin_inset Quotes erd
4855 \begin_layout Section
4856 Exponenten en Indices
4859 \begin_layout Standard
4860 Een exponent kan worden ingevoegd vanuit het
4867 menu, maar het is echter eenvoudiger om een karet
4868 \begin_inset Quotes eld
4872 \begin_inset Quotes erd
4876 LyX plaatst dan een invoegpunt (herinner je je het blauwe vierkant?) in
4877 het superscript waardoor alles wat daaropvolgend ingetypt wordt, in het
4878 superscript en in een kleiner lettertype gezet wordt.
4887 om Mathed helemaal te verlaten), zal alles wat je intypt in het superscript
4891 \begin_layout Standard
4892 Een subscript (index) is net zo eenvoudig; begin met het typen van een underscor
4894 \begin_inset Quotes eld
4898 \begin_inset Quotes erd
4902 Subscript of superscript kan bestaan in zowel sub- als superscript.
4904 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
4910 \begin_layout Standard
4915 Plaats vergelijking 1 van
4922 \begin_layout Section
4928 \begin_layout Standard
4933 is handig om symbolen in te voeren of vele ingewikkelde Mathed functies
4935 Veel van deze functies kunnen worden verkregen door middel van het toetsenbord
4944 We gaan ons echter concentreren op het
4948 , gewoon om je te laten weten hoe het in mekaar zit.
4949 De toetscombinaties kun je later uit andere handleidingen leren (hint,
4955 en laat het open terwijl je dit onderdeel leest.
4958 \begin_layout Subsection
4962 \begin_layout Standard
4963 Als je klikt op de knop met het opschrift
4964 \begin_inset Quotes eld
4968 \begin_inset Formula $\Gamma\rho\varepsilon\varepsilon\kappa$
4972 \begin_inset Quotes erd
4975 , krijg je een menu waar je een Griekse letter uit kunt kiezen die dan ter
4976 hoogte van de cursor geplaatst zal worden.
4977 Merk op dat er een aantal varianten zijn van epsilon, pi, phi, theta en
4979 Handig: wanneer je tekst aan het intypen bent, en je kiest iets van het
4984 , wordt Mathed automatisch geopend.
4987 \begin_layout Standard
4988 Vier andere knoppen aan de onderkant van het Math Panel geven je toegang
4989 tot een ruim assortiment aan symbolen die in de wiskunde gebruikt worden:
4990 verschillende pijlen, relaties, operatoren, en sommen en integralen.
4991 Merk op dat je via subscript en superscript de boven- en onder-limieten
4992 van sommen en integralen kunt definieren.
4993 De laatste knop is de beruchte
4994 \begin_inset Quotes eld
4998 \begin_inset Quotes erd
5003 \begin_inset Quotes eld
5006 Nothing you can do that can't be done\SpecialChar \ldots{}
5008 \begin_inset Formula $\heartsuit$
5012 \begin_inset Quotes erd
5018 \begin_layout Subsection
5019 Vierkantswortels, accenten en afbakeningen
5022 \begin_layout Standard
5023 Om een vierkantswortel in te voeren, klik je simpelweg op de knop met een
5024 vierkantswortel erop afgebeeld.
5025 De vierkantswortel verschijnt, en de cursor bevindt zich in een nieuw invoegpun
5026 t onder de vierkantswortel.
5027 Je kunt nu invoeren wat je maar wilt: variabelen, getallen, andere vierkantswor
5029 LyX zal automatisch de grootte van de vierkantswortel aanpassen, zodat
5030 alles wat eronder zit erin past.
5033 \begin_layout Standard
5034 Een accent plaatsen boven een enkel karakter (
5035 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
5038 ) of een groep van karakters
5039 \begin_inset space ~
5043 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
5046 ) gebeurt op dezelfde manier.
5051 knop: een blauwe rechthoek met een zwarte tilde
5052 \begin_inset space ~
5060 venster zal nu verschijnen.
5061 Klik nu op een decoratie, waardoor LyX deze zal afbeelden met een invoegpunt
5062 eronder (of erboven).
5063 Typ nu wat je op die plek wilt hebben gevolgd door een
5068 \begin_inset Quotes eld
5072 \begin_inset Quotes erd
5078 \begin_layout Standard
5079 Afbakeningen zoals ronde haakjes, vierkante haakjes en accolades werken
5080 op een gelijkaardige manier maar zijn iets ingewikkelder.
5085 knop: een blauw vierkant omringt door zwarte vierkante haakjes.
5086 Hierdoor verschijnt het
5090 (Engels: Delimiter) venster.
5091 Klik op een linkse afbakening met de
5095 en een rechtse afbakening met de
5099 (Je kunt ook gebruik maken van de optieknoppen waarnaast
5107 staat, waarna je een afbakening kiest met de
5112 Je huidige keuze van afbakening wordt getoond op een knop in de rechter
5113 bovenhoek van het venster.
5114 De standaardwaarde is een paar ronde haakjes, maar via de selectiemethode
5115 kun je een paar vierkante haakjes of een rond haakje en een vierkant haakje
5116 kiezen, je kunt zelfs voor het lege vierkant opteren om iets als
5117 \begin_inset Quotes eld
5121 \begin_inset Formula $a$
5125 \begin_inset Formula $\left\langle 7\right.$
5129 \begin_inset Quotes erd
5132 te verkrijgen (de lege afbakening wordt in LyX getoond als een gebroken
5133 zwarte lijn, maar wordt niet getoond in de uitvoer).
5136 \begin_layout Standard
5137 Wanneer je de afbakening gekozen hebt, klik dan op
5141 het in te voegen (of druk op
5145 wanneer je het venster wil openlaten voor de volgende keer).
5146 Als je lui bent, kun je ook de eigenlijke haakjes intypen in Math mode,
5151 venster te gebruiken.
5152 De haakjes zullen echter van dezelfde grootte zijn als normale tekst en
5153 zullen er slecht uitzien wanneer er zich een grote breuk of matrix tussen
5159 venster garandeert dat de grootte van de haakjes gebaseerd is op wat er
5160 zich tussen hen bevindt.
5163 \begin_layout Standard
5164 Je kunt ook afbakeningen, vierkantswortels of decoraties plaatsen op al
5166 Selecteer het deel van de formule dat je wilt aanpassen, en klik dan op
5167 de knop naar keuze in het
5172 Probeer zo de tweede wet van Newton van scalaire naar vectoriële vorm te
5174 \begin_inset Formula $f=ma$
5178 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
5182 Zodra je over matrices hebt geleerd zal je op deze manier ook de haakjes
5183 om een matrix zetten.
5187 \begin_layout Subsection
5191 \begin_layout Standard
5192 Breuken zijn heel makkelijk in Mathed.
5193 Klik simpelweg op de
5197 knop in het Math Panel: een breukstreep met een blauw vierkant in de teller
5199 LyX plaatst twee invoegpunten in een breuk.
5200 Zoals verwacht kun je de pijltjestoetsen of de muis gebruiken om binnen
5201 de breuk te manoeuvreren.
5202 Klik op het bovenste vierkant en typ dan
5203 \begin_inset Quotes eld
5207 \begin_inset Quotes erd
5216 \begin_inset Quotes eld
5220 \begin_inset Quotes erd
5224 Je hebt net een breuk gemaakt! Natuurlijk kun je van alles in de twee vakjes
5225 invoeren: variabelen met exponenten, vierkantswortels, andere breuken,
5229 \begin_layout Standard
5234 Plaats vergelijking 2 van
5241 \begin_layout Subsection
5242 TeX modus: Limieten, log, sin, en andere
5245 \begin_layout Standard
5246 Aangezien letters in math modus gezien worden als variabelen, denkt LyX
5247 dat je een product van drie variabelen:
5260 \begin_inset Quotes eld
5264 \begin_inset Quotes erd
5268 Deze drie letters verschijnen in het cursief, terwijl je het woord
5269 \begin_inset Quotes eld
5273 \begin_inset Quotes erd
5276 in Roman lettertype wou.
5277 Ook zal LyX geen spatie plaatsen tussen
5278 \begin_inset Quotes eld
5282 \begin_inset Quotes erd
5286 \begin_inset Quotes eld
5290 \begin_inset Quotes erd
5293 (het intypen van Spatie verlaat math modus).
5295 \begin_inset Quotes eld
5299 \begin_inset Formula $\sin x$
5303 \begin_inset Quotes erd
5307 \begin_inset Quotes eld
5311 \begin_inset Formula $sinx$
5315 \begin_inset Quotes erd
5321 \begin_layout Standard
5323 \begin_inset Quotes eld
5327 \begin_inset Quotes erd
5335 \begin_inset Quotes eld
5343 \begin_inset Quotes erd
5352 \begin_inset Quotes eld
5356 \begin_inset Quotes erd
5359 verschijnt dan in het rood, in Roman lettertype, ook wel bekend als TeX
5361 Het hele woord wordt gezien als één symbool.
5366 indrukt, wordt het hele woord verwijderd.
5368 \begin_inset Quotes eld
5372 \begin_inset Quotes erd
5375 in, hetgeen in blauw cursief verschijnt, zoals verwacht in Mathed.
5380 bestand is de letterzetting van de uitdrukking correct.
5384 \begin_layout Standard
5385 Andere codes die je in TeX modus moet invoeren, gebruik makend van de
5389 lijst, omvatten de andere trigonometrische functies en hun inversen, hyperbolis
5390 che functies, logaritmen, limieten en een heleboel andere.
5391 Deze functies kunnen worden voorzien van sub- en superscripts, belangrijk
5393 \begin_inset Quotes eld
5397 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
5401 \begin_inset Quotes erd
5405 \begin_inset Quotes eld
5409 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
5413 \begin_inset Quotes erd
5419 \begin_layout Standard
5424 Plaats vergelijking 3 van
5431 \begin_layout Subsection
5433 \begin_inset CommandInset label
5442 \begin_layout Standard
5452 Het Matrix venster heeft twee schuifknoppen waarmee je het aantal rijen
5453 en kolommen van je matrix kunt kiezen.
5454 Kies rijen en kolommen en druk op
5463 LyX toont dan invoegpunten in een
5464 \begin_inset Formula $2\times3$
5468 Zoals gewoonlijk kun je een willekeurige Mathed uitdrukking (een vierkantsworte
5469 l, een andere matrix, etc.) plaatsen in elk invoegpunt.
5470 Indien je dat wilt kun je ook enkele invoegpunten leeg laten.
5473 \begin_layout Standard
5478 kan gebruikt worden om door de verschillende kolommen te bewegen.
5479 Je kunt echter ook de pijltjestoetsen gebruiken: op
5483 drukken aan het einde van een vakje verplaatst je naar het volgende vakje,
5488 verplaatst je naar de volgende rij, etc.
5491 \begin_layout Standard
5496 om te weten te komen hoe je de horizontale alignering van elke kolom kunt
5497 aanpassen, en hoe je de verticale positionering van de hele matrix kunt
5499 Merk op dat indien je een tabel wilt maken die tekst bevat, je beter gebruik
5500 kunt maken van de fantastische tabelondersteuning van LyX, in plaats van
5501 tekst in een matrix proberen te schrijven.
5504 \begin_layout Subsection
5508 \begin_layout Standard
5509 Alle uitdrukkingen die we tot nu toe gemaakt hebben, bevonden zich op dezelfde
5510 regel als de tekst die ervoor en erachter stond, ook gekend als inline
5512 Dit is uitstekend voor korte, eenvoudige uitdrukkingen, maar wanneer je
5513 grotere uitdrukking gaat construeren, kun je ze beter in weergave modus
5515 Daarenboven, enkel uitdrukkingen in weergave modus kunnen van een label
5516 en een nummer voorzien worden (zie de
5521 Multi-lijn vergelijkingen (zie Sec.
5522 \begin_inset CommandInset ref
5524 reference "multi-lijn verg"
5528 )moeten zelfs in de weergave modus geschreven worden.
5531 \begin_layout Standard
5540 , voorgesteld door een aantal lijnen tekst onder en boven een gecentreerd
5542 LyX opent een invoegpunt, maar het invoegpunt bevindt zich op een nieuwe
5543 regel, en is gecentreerd op die regel.
5544 Typ nu een uitdrukking en start LaTeX om het resultaat te zien.
5545 De weergave knop is eigenlijk een aan/uit schakelaar; gebruik het nu om
5546 een aantal van je uitdrukkingen naar weergave modus om te zetten en omgekeerd.
5549 \begin_layout Standard
5550 Weergave modus verschilt hier en daar van de gewone Mathed:
5553 \begin_layout Itemize
5554 Het standaard font is groter voor enkele symbolen zoals
5555 \begin_inset Formula $\sum$
5559 \begin_inset Formula $\int$
5565 \begin_layout Itemize
5566 Sub- en superscripts voor limieten en sommen (maar niet voor integralen)
5567 worden onder in plaats van naast de symbolen geplaatst
5570 \begin_layout Itemize
5571 Tekst is gecentreerd
5574 \begin_layout Standard
5575 Buiten deze verschillen echter komen uitdrukkingen in weergave modus en
5576 inline uitdrukkingen grotendeels overeen.
5579 \begin_layout Standard
5580 Een laatste opmerking over de letterzetting van een vergelijking in weergave
5581 modus: let op of je je vergelijking wel in een nieuwe paragraaf wilt plaatsen
5583 Wanneer je vergelijking zich in het midden van een zin of een paragraaf
5584 bevindt, druk dan niet op
5589 Als je dat doet wordt de tekst achter de vergelijking als een nieuwe paragraaf
5590 beschouwd en zal dan ook worden ingesprongen.
5591 Dit is waarschijnlijk niet wat je wilt.
5594 \begin_layout Standard
5599 Plaats de verschillende vergelijkingen van
5603 in weergave modus en bekijk hoe de opmaak verandert.
5606 \begin_layout Standard
5611 Door gebruik te maken van de verschillende hulpmiddelen die je in dit deel
5612 hebt leren kennen, zou je nu in staat moeten zijn een uitdrukking zoals
5613 de volgende te schrijven:
5614 \begin_inset Formula \[
5615 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
5618 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0\end{array}\right.\]
5625 \begin_layout Section
5626 Multi-lijn vergelijkingen
5627 \begin_inset CommandInset label
5629 name "multi-lijn verg"
5636 \begin_layout Standard
5637 Probeer de volgende vergelijking te construeren en kijk dan naar het resultaat
5643 Je zal twee afzonderlijke vergelijkingen in weergave modus moeten invoeren.
5644 \begin_inset Formula \[
5652 \begin_layout Standard
5653 \begin_inset Formula \[
5661 \begin_layout Standard
5662 Dit lijkt nergens op! Als je twee of meer opeenvolgende vergelijkingen schrijft,
5663 zouden ze er veel beter uitzien als de gelijkheidstekens gealigneerd waren;
5664 vooral wanneer de tweede vergelijking geen linker lid heeft.
5665 In LyX kun je multi-lijn vergelijkingen schrijven en controle hebben over
5669 \begin_layout Standard
5670 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
5672 & = & 5y\end{eqnarray*}
5679 \begin_layout Standard
5684 beter uit! De gelijkheidstekens zijn gealigneerd, en er is minder verticale
5685 spatiëring tussen de vergelijkingen.
5688 \begin_layout Standard
5689 Om een multi-lijn vergelijking te beginnen open je een Mathed uitdrukking
5690 in weergave modus en druk
5695 Lyx drukt dan twee regels af, elk met drie lege invoegpunten.
5696 Zoals bij matrices kun je de muis, de pijltjestoetsen of Tab gebruiken
5697 om te manoeuvreren tussen de invoegpunten.
5698 Probeer de bovenstaande multi-lijn vergelijking te reproduceren.
5699 Merk op dat het toegelaten is in een multi-lijn vergelijking één of meer
5700 invoegpunten leeg te laten.
5701 Dit kan handig zijn voor voorbeelden zoals de bovenstaande, of om zeer
5702 lange vergelijkingen over meerdere regels te verdelen zoals:
5703 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
5705 & & +e+f+g\end{eqnarray*}
5712 \begin_layout Standard
5713 LyX aligneert het tweede (centrale) veld van elke regel, dus meestal plaats
5714 je daar gelijkheidstekens of andere relationele operatoren, maar je kunt
5715 er in principe van alles neerzetten.
5716 Gebruik echter geen multi-lijn vergelijking om een array op te bouwen;
5717 gebruik daarvoor een matrix (zie Sec.
5718 \begin_inset CommandInset ref
5720 reference "Matrices"
5727 \begin_layout Standard
5728 Als je nog een langere set van vergelijkingen wil, gebruik dan
5732 om een nieuwe regel met drie lege invoegpunten te krijgen.
5733 Als je je nog niet aan het einde van de regel bevindt wanneer je dit doet,
5734 zal het resterende deel op de volgende regel worden gezet.
5739 drukt wanneer je reeds een multi-lijn vergelijking (op één regel) geschreven
5740 hebt, zal de hele vergelijking in het eerste veld worden geplaatst.
5741 Plaats de cursor voor het gelijkheidsteken en druk op
5745 om het naar het tweede veld te verplaatsen.
5746 Positioneer de cursor dan achter het gelijkheidsteken en druk nogmaals
5751 ; het rechter lid van de vergelijking wordt nu naar het derde veld verplaatst.
5753 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
5757 \begin_inset Formula \begin{eqnarray*}
5759 & = & mc\times c\end{eqnarray*}
5766 \begin_layout Standard
5767 Als je teveel regels geschreven hebt, plaats de cursor dan op het einde
5768 van een regel en gebruik
5771 \begin_inset space ~
5776 om de volgende regel te verwijderen.
5777 Dit verwijdert de linefeed en voegt de volgende regel (alle drie de invoegpunte
5778 n) toe aan de huidige.
5779 Als de volgende regel leeg is, wordt deze domweg verwijderd.
5780 Opgelet: het gebruik van
5784 wanneer je je niet op het einde van een regel bevindt, kan vreemde gevolgen
5788 \begin_layout Section
5789 Meer Wiskundige Dingen
5792 \begin_layout Standard
5793 Mathed kan nog veel meer.
5794 Ondertussen ben je vertrouwd met de basis dus we verwijzen je naar de
5801 \begin_layout Itemize
5802 Uitdrukkingen kunt voorzien van een label en een nummering
5805 \begin_layout Itemize
5806 Lettertypes kunt veranderen, bv.
5807 vette tekst in een uitdrukking plaatsen.
5808 Merk op dat het drukken op de
5812 knop in de werkbalk wanneer je je al in Mathed bevindt, je toelaat tekst
5813 in het Roman lettertype te schrijven, tot je op een (niet-beschermde) spatie
5817 \begin_layout Itemize
5818 Fontgroottes en spatiëring naar je hand kunt zetten binnen een uitdrukking.
5819 (Doe dit soort dingen echter pas bij de laatste kladversie!)
5822 \begin_layout Itemize
5823 Macros kunt schrijven.
5824 Deze zijn zeer krachtig, omdat je ze slechts één keer hoeft te definieren
5825 aan het begin van je document, en je ze daarna overal kunt gebruiken in
5827 Als je de definitie van een macro verandert zal die verandering overal
5828 in het document worden doorgevoerd.
5829 Macros kunnen zelfs voorzien worden van argumenten.
5832 \begin_layout Itemize
5833 Nog veel meer dingen kunt doen waarvoor we de tijd niet hadden om ze te
5841 \begin_layout Chapter
5845 \begin_layout Section
5846 Andere belangrijke mogelijkheden van LyX
5849 \begin_layout Standard
5850 We hebben nog niet alle mogelijkheden van LyX behandeld en we zullen dat
5852 Zie zoals gewoonlijk de
5856 voor meer informatie.
5857 De precieze werking van elk menu-onderdeel wordt beschreven in de
5859 Referentiehandleiding
5862 We zullen hier alleen nog een aantal dingen noemen die LyX kan doen\SpecialChar \ldots{}
5866 \begin_layout Itemize
5867 LyX heeft WYSIWYG ondersteuning voor tabellen.
5873 nsert\SpecialChar \menuseparator
5880 om een tabel in te voegen.
5885 muisknop op de tabel om een
5888 \begin_inset space ~
5893 popup-venster te krijgen waar je de tabel uitgebreid mee kunt bewerken.
5896 \begin_layout Itemize
5897 LyX ondersteunt het invoegen van figuren in PostScript® formaat (of ruwe
5898 LaTeX) binnen documenten.
5904 nsert\SpecialChar \menuseparator
5912 Klik vervolgens op het figuur om het bestand te kiezen, het te roteren,
5913 de schaal te veranderen enz.) Tabellen en figuren kunnen onderschriften
5914 hebben en LyX zal automatisch een lijst van tabellen en figuren genereren.
5917 \begin_layout Itemize
5918 Versiecontrole wordt ondersteund via RCS (doe
5922 voor meer informatie).
5925 \begin_layout Itemize
5926 LyX is zwaar configureerbaar.
5927 Alles, van hoe het LyX venster er uit ziet tot hoe de uitvoer er uit ziet,
5928 kan op verschillende wijzen worden geconfigureerd.
5929 Dit wordt grotendeels gedaan door het bewerken van het
5937 \begin_layout Plain Layout
5938 Momenteel moet je het
5942 -bestand met een tekst editor bewerken.
5943 De ontwikkelaars hopen een grafisch configuratie hulpmiddel te ontwikkelen
5945 Dit is in deze versie al grotendeels gedaan.
5951 Kijk voor informatie hierover bij
5956 elp\SpecialChar \menuseparator
5966 \begin_layout Itemize
5967 LyX wordt door een team van programmeurs in vijf continenten ontwikkeld.
5968 Daarom heeft LyX een betere ondersteuning voor niet-Engelse talen (zoals
5969 Nederlands, Duits, Grieks, Tsjechisch, Turks\SpecialChar \ldots{}
5970 ) dan veel andere tekstverwerkers.
5971 Je kunt documenten in andere talen schrijven maar je kunt LyX ook zo configurer
5972 en dat het de menu's en foutmeldingen weergeeft in een andere taal.
5975 \begin_layout Itemize
5976 De menus van LyX ondersteunen toetscombinaties.
5977 Dat betekent dat je een bestand kunt openen via
5982 ile\SpecialChar \menuseparator
5993 te typen gevolgd door een
5998 Toetscombinaties kunnen ook worden geconfigureerd (er bestaan zelfs toetscombin
5999 aties voor enkele van de menus die vanuit het Engels zijn vertaald).
6000 Meer informatie vind je via
6005 elp\SpecialChar \menuseparator
6010 ustomization\SpecialChar \@.
6014 \begin_layout Itemize
6015 LyX kan LaTeX documenten inlezen.
6017 \begin_inset CommandInset ref
6019 reference "sub:LaTeX-Documenten-Importeren"
6026 \begin_layout Itemize
6027 Controleer de spelling van je document met
6032 dit\SpecialChar \menuseparator
6043 \begin_layout Plain Layout
6044 Merk op dat de spellingscontrole werkt vanaf het punt waar de cursor zich
6045 op dat moment bevindt tot aan het einde van het document.
6053 \begin_layout Section
6054 LyX voor LaTeX Gebruikers
6057 \begin_layout Standard
6058 \begin_inset CommandInset label
6060 name "sec:latexgebruikers"
6064 Als je niets van LaTeX afweet, hoef je dit onderdeel niet te lezen.
6065 Je zou echter LaTeX kunnen willen
6069 , en daarom deze sectie wel wensen te lezen.
6070 De meeste mensen die met LyX beginnen zijn echter wel bekend met LaTeX.
6071 Als jij zo iemand bent zul je je misschien afvragen of LyX werkelijk alles
6072 kan doen wat LaTeX ook kan.
6073 Een kort antwoord zou zijn dat LyX zo goed als alles kan wat LaTeX ook
6074 kan maar dat het het schrijven van een document in LaTeX enorm vereenvoudigt.
6075 Er zullen enkele ergernissen zijn bij het converteren van oude LaTeX documenten
6076 , maar komende versies van LyX zullen dit soort problemen oplossen.
6079 \begin_layout Standard
6080 Omdat dit slechts een tutorial is zullen we alleen dingen bespreken die
6081 nieuwe LyX gebruikers interessant zullen vinden.
6086 kort willen houden zullen we hier slechts minimaal informatie verstrekken.
6091 heeft veel meer informatie over de verschillen tussen LyX en LaTeX en hoe
6092 je verschillende handigheidjes van LaTeX in LyX kunt doen.
6095 \begin_layout Subsection
6099 \begin_layout Standard
6100 Alles wat je in TeX-modus kunt invoeren zal rechtstreeks naar LaTeX worden
6101 gevoerd en zal in rood op het scherm verschijnen.
6102 Je komt in de TeX-modus via
6107 ayout\SpecialChar \menuseparator
6117 of door op de rode TeX schakelknop op de knoppenbalk te drukken.
6120 \begin_layout Standard
6121 In Mathed, wordt TeX-modus op een iets andere manier behandeld.
6122 Je komt in TeX-modus door een backslash te typen.
6123 Deze wordt dan niet getoond, maar alles wat je hierna typt is rood van
6125 Je verlaat de TeX-modus door een spatie te typen, of een andere niet-alfabetisc
6126 h teken zoals een nummer, een underscore, een karet, of haakjes.
6127 Zodra je TeX-modus verlaat zal LyX het, indien het de TeX code die je zojuist
6128 hebt ingevoerd kent, omzetten in WYSIWYM.
6129 Dus als je in Mathed
6135 typt, en vervolgens een spatie, zal LyX de rode
6136 \begin_inset Quotes eld
6140 \begin_inset Quotes erd
6143 veranderen in een blauwe
6144 \begin_inset Quotes eld
6148 \begin_inset Formula $\gamma$
6152 \begin_inset Quotes erd
6156 Dit werkt voor bijna alle eenvoudige math-macros.
6157 Merk op dat functies als
6163 rood zullen blijven omdat deze al WYSIWYM zijn.
6164 Deze manier van invoeren kan sneller zijn dan het gebruik van het
6167 \begin_inset space ~
6172 , en het zal in het bijzonder gemakkelijk zijn voor ervaren LaTeX gebruikers.
6175 \begin_layout Standard
6176 Als speciaal geval, indien je een haakje in Mathed's TeX-modus typt zal
6177 Mathed het beginhaakje
6181 het eindehaakje in rood zetten, je vervolgens uit de TeX modus halen en
6182 de cursor tussen de haakjes zetten.
6183 Dit maakt het eenvoudig codes in te voeren die Mathed niet kent en die
6184 een argument nodig hebben.
6187 \begin_layout Standard
6188 LyX kan (nog?) niet alles doen wat LaTeX kan.
6189 Sommige bijzondere functies worden in het geheel niet ondersteund, terwijl
6190 andere wel werken maar niet WYSIWYM zijn.
6191 TeX-modus geeft gebruikers de volledige flexibiliteit van LaTeX terwijl
6192 het alle gemak van LyX biedt zoals de WYSIWYG math functies, tabellen en
6194 LyX zou nooit elk LaTeX pakket kunnen ondersteunen.
6201 in de preambule (zie Sectie
6202 \begin_inset CommandInset ref
6204 reference "sec:preambule"
6208 ) te typen kun je elk pakket gebruiken dat je wilt, alhoewel je geen WYSIWYG
6209 ondersteuning voor de mogelijkheden van dat pakket zult hebben.
6212 \begin_layout Subsection
6213 LaTeX Documenten Importeren—
6216 \begin_inset CommandInset label
6218 name "sub:LaTeX-Documenten-Importeren"
6225 \begin_layout Standard
6228 You can import a LaTeX file into LyX by using the
6233 ile\SpecialChar \menuseparator
6238 mport\SpecialChar \menuseparator
6250 which will create a file
6258 — and then open that file.
6259 If the translation doesn't work, you can try calling
6263 from the command line, possibly using fancier options.
6266 \begin_layout Standard
6272 will translate most legal LaTeX, but not everything.
6273 It will leave things it doesn't understand in TeX mode, so after translating
6278 , you can look for red text and hand-edit it to look right.
6281 \begin_layout Standard
6287 has its own manpage.
6288 Read it to find out about which LaTeX commands and environments aren't
6289 supported, bugs (and how to get around them), and how to use the various
6293 \begin_layout Subsection
6294 LyX Documenten naar LaTeX Converteren.
6297 \begin_layout Standard
6298 Mogelijk zou je een LyX document naar een LaTeX bestand willen omzetten.
6299 Bijvoorbeeld: een medewerker, of mede-auteur, die LyX niet heeft, zou het
6301 Dit is gemakkelijk te doen in LyX.
6307 ile\SpecialChar \menuseparator
6312 xport\SpecialChar \menuseparator
6314 \begin_inset space ~
6324 welke je op dat moment aan het bewerken bent, omzetten naar
6329 LyX maakt altijd al tijdelijke LaTeX bestanden aan als je een bestand print
6330 of bekijkt, dus LyX is heel goed in het genereren van LaTeX code.
6333 \begin_layout Subsection
6337 \begin_layout Subsubsection
6341 \begin_layout Standard
6347 ayout\SpecialChar \menuseparator
6354 popup regelt een groot deel van de vele opties die je in een
6360 commando zou zetten.
6361 Verander de klasse, standaard fontgrootte en papierformaat hier.
6362 Zet elke andere optie van het
6375 \begin_inset space ~
6383 \begin_layout Subsubsection
6384 Extra Preambule Codes
6387 \begin_layout Standard
6388 \begin_inset CommandInset label
6390 name "sec:preambule"
6394 Als je speciale codes in de preambule van een LaTeX bestand moet zetten,
6395 kan je dat ook in LyX doen.
6401 ayout\SpecialChar \menuseparator
6407 \begin_inset space ~
6412 en typ in het popupvenster.
6413 Alles wat je invoert zal (net als in de TeX modus) rechtstreeks in LaTeX
6417 \begin_layout Subsection
6421 \begin_layout Standard
6422 LyX ondersteunt BibTeX.
6423 BibTeX staat je toe een database te maken van de bibliografische referenties
6424 die je in meerdere bestanden kunt gebruiken.
6430 nsert\SpecialChar \menuseparator
6432 \begin_inset space ~
6436 \begin_inset space ~
6443 OC\SpecialChar \menuseparator
6449 \begin_inset space ~
6458 -bestand in te voegen.
6460 \begin_inset Quotes eld
6463 BibTeX Generated References
6464 \begin_inset Quotes erd
6476 -veld typ je wat je normaal tussen de haakjes van een
6486 \begin_layout Plain Layout
6487 Net als in LaTeX moeten meervoudige bibliografieën door kommas gescheiden
6488 zijn, zonder spatiëring.
6498 -veld type je wat je normaal tussen de haakjes van een
6507 \begin_layout Standard
6508 Nadat je dit gedaan hebt kun je de citaten van elke bibliografie die je
6514 nsert\SpecialChar \menuseparator
6520 \begin_inset space ~
6525 bijgevoegd hebt, gebruiken (zie Sectie
6526 \begin_inset CommandInset ref
6528 reference "sec:bibliografieën"
6533 LyX regelt het BibTeX gedeelte.
6534 Vanaf LyX versie 1.0.1 laat de combo-box in het
6538 popup venster een lijst van alle referenties in je
6546 \begin_layout Subsection
6550 \begin_layout Standard
6551 Invoegen van een beveiligde spatie gebeurt met
6556 Dit zal op het scherm verschijnen als een kleine blauwe
6557 \begin_inset Quotes eld
6561 \begin_inset Quotes erd
6575 nsert\SpecialChar \menuseparator
6581 \begin_inset space ~
6586 menu voor meer speciale tekens, waaronder ellipsis, geforceerde regeleinde,
6587 en verbindingsstreepje.
6590 \begin_layout Section
6594 \begin_layout Standard
6595 Soms als je een document LaTeX't zijn er foutmeldingen: LyX of LaTeX begrijpt
6597 Als dit gebeurt zal LyX een foutknop maken (een rechthoek met het woord
6599 \begin_inset Quotes eld
6603 \begin_inset Quotes erd
6607 Als je op deze knop drukt verschijnt er een venster met daarin de reden
6609 Als het iets was wat je in LyX hebt fout gedaan, zal het een LyX fout zijn.
6610 Deze zullen echter nauwelijks voorkomen.
6611 Als LaTeX een probleem heeft (dit komt meestal voor bij dingen die je in
6612 TeX-modus hebt ingevoerd) zal LyX gewoon de foutmelding van LaTeX tonen.
projects / features.git / blob