[features.git] / lib / doc / nl / Tutorial.lyx

#LyX 2.2 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
\lyxformat 508
\begin_document
\begin_header
\save_transient_properties true
\origin /systemlyxdir/doc/nl/
\textclass book
\begin_preamble
% DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!!
%
%This preamble is designed to ensure that the document prints
% out as advertised. If you mess with this preamble,
% parts of the document may not print out as expected.  If you
% have problems LaTeXing this file, please contact 
% the documentation team
% email: lyx-docs@lists.lyx.org

% the pages of the TOC is numbered roman
% and a pdf-bookmark for the TOC is added
\let\myTOC\tableofcontents
\renewcommand\tableofcontents{%
  \frontmatter
  \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
  \myTOC
  \mainmatter }
\end_preamble
\use_default_options false
\maintain_unincluded_children false
\language dutch
\language_package default
\inputencoding auto
\fontencoding global
\font_roman "palatino" "default"
\font_sans "helvet" "default"
\font_typewriter "courier" "default"
\font_math "auto" "auto"
\font_default_family default
\use_non_tex_fonts false
\font_sc false
\font_osf false
\font_sf_scale 100 100
\font_tt_scale 100 100
\graphics none
\default_output_format pdf2
\output_sync 0
\bibtex_command default
\index_command default
\paperfontsize 12
\spacing single
\use_hyperref true
\pdf_title "The LyX Tutorial"
\pdf_author "LyX Team"
\pdf_subject "LyX-documentation Tutorial"
\pdf_keywords "LyX, documentation"
\pdf_bookmarks true
\pdf_bookmarksnumbered true
\pdf_bookmarksopen true
\pdf_bookmarksopenlevel 1
\pdf_breaklinks false
\pdf_pdfborder false
\pdf_colorlinks true
\pdf_backref false
\pdf_pdfusetitle false
\pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue,pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false"
\papersize default
\use_geometry false
\use_package amsmath 0
\use_package amssymb 0
\use_package cancel 0
\use_package esint 0
\use_package mathdots 1
\use_package mathtools 0
\use_package mhchem 1
\use_package stackrel 0
\use_package stmaryrd 0
\use_package undertilde 0
\cite_engine basic
\cite_engine_type default
\biblio_style plain
\use_bibtopic false
\use_indices false
\paperorientation portrait
\suppress_date false
\justification true
\use_refstyle 0
\index Trefwoord
\shortcut idx
\color #008000
\end_index
\secnumdepth 3
\tocdepth 2
\paragraph_separation indent
\paragraph_indentation default
\quotes_language english
\papercolumns 1
\papersides 2
\paperpagestyle headings
\tracking_changes false
\output_changes false
\html_math_output 0
\html_css_as_file 0
\html_be_strict false
\end_header

\begin_body

\begin_layout Title
De \SpecialChar LyX
 Tutorial
\end_layout

\begin_layout Author
door Amir Karger en het \SpecialChar LyX
 Team
\end_layout

\begin_layout Standard
\begin_inset CommandInset toc
LatexCommand tableofcontents

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Chapter
Inleiding
\end_layout

\begin_layout Section
Welkom bij \SpecialChar LyX
!
\end_layout

\begin_layout Standard
Dit document is bedoeld voor een ieder die nog nooit van \SpecialChar LaTeX
 heeft gehoord
 of er weinig van weet.
 Wees niet bezorgd! Je hoeft geen \SpecialChar LaTeX
 te kennen om \SpecialChar LyX
 te kunnen gebruiken.
 Dat is per slot van rekening precies de bedoeling van \SpecialChar LyX
: het leveren van
 een bijna-WYSIWYG omgeving voor \SpecialChar LaTeX
.
 Er zijn echter bepaalde dingen die je zult moeten leren om effectief van
 \SpecialChar LyX
 gebruik te kunnen maken.
\end_layout

\begin_layout Standard
Waarschijnlijk heb je deze tutorial opgezocht omdat je probeerde twee spaties
 achter een 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

.
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 te zetten, of omdat je 3 lege regels tussen twee paragrafen wilde hebben.
  Pas na veel gevloek ontdekte je dat dat niet lukt.
 Je zult ondervinden dat veel handigheden, die je normaliter in andere 
 tekstverwerkers gebruikt, gewoonweg niet werken in \SpecialChar LyX
.
 Dat komt omdat de meeste tekstverwerkers die je tot nu toe gebruikte van
 je verlangen dat alle spaties, font veranderingen enz.
 door jou zelf worden ingevoerd.
  Uiteindelijk ben je dus niet alleen een tekst aan het schrijven, maar
 moet je het nog opmaken ook.
 \SpecialChar LyX
 neemt het opmaak werk van je over, op een consistente manier,  zodat je
 je aandacht bij de belangrijke dingen kunt houden, zoals de inhoud van
 je tekst.
\end_layout

\begin_layout Standard
Wees dus geduldig en lees verder.
 Het lezen van deze tutorial is echt de moeite waard.
\end_layout

\begin_layout Section
Wat deze Tutorial 
\emph on
wel
\emph default
 is en wat het 
\emph on
niet
\emph default
 is 
\end_layout

\begin_layout Standard
Voordat we met dit onderdeel beginnen hebben we nog een kleine aanwijzing.
 De  
\emph on
Tutorial
\emph default
 gebruikt de notatie die in de 
\emph on
Introductie
\emph default
 wordt uitgelegd.
 Als dit de eerste handleiding is die je bekijkt, lees dan nu de 
\emph on
Introductie
\emph default
.
 Ja, we bedoelen nu meteen.
\end_layout

\begin_layout Standard
En nu je weet wat de verschillende fonts betekenen, kunnen we iets uitleggen
 over wat de bedoeling is bij deze 
\emph on
Tutorial
\emph default
.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Hoe je het maximale uit deze Tutorial kunt halen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Deze tutorial bestaat uit voorbeelden en oefeningen.
 Om het maximale uit dit document te halen zul je, al lezend, alle stomme
 kleine dingen moeten typen die we je opdragen, en alle oefeningen moeten
 doen om te kijken of je ze goed doet.
 Gemakshalve zou je de PostScript versie van dit document kunnen uitprinten.
\end_layout

\begin_layout Standard
Als je al vertrouwd bent met \SpecialChar LaTeX
, zul je deze 
\emph on
Tutorial
\emph default
 waarschijnlijk iets sneller kunnen doorlezen.
 De meeste \SpecialChar LyX
 concepten zijn namelijk gewoon \SpecialChar LaTeX
 concepten in vermomming.
 \SpecialChar LyX
 heeft echter een aantal eigenaardigheden
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
anders gezegd , 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

kenmerken
\begin_inset Quotes erd
\end_inset


\end_layout

\end_inset

 die je zult willen leren.
 Zelfs als je geen zin hebt de rest van de 
\emph on
Tutorial
\emph default
 door te lezen, zou je zeker Sectie 
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:latexgebruikers"

\end_inset

 door moeten nemen die speciaal voor ervaren \SpecialChar LaTeX
 gebruikers is geschreven.
\end_layout

\begin_layout Standard
Sectie 
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:wat-is-lyx"

\end_inset

 is een overblijfsel van een oudere versie van de 
\emph on
Tutorial
\emph default
 en is een beetje pittige kost.
 Het is evenwel een aardig overzicht van \SpecialChar LyX
 dus misschien wil je het doorlezen
 om een gevoel te krijgen waar het bij \SpecialChar LyX
 nu eigenlijk over gaat.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Wat je 
\emph on
niet
\emph default
 zult vinden:
\end_layout

\begin_layout Itemize
Oplepelen van informatie of denken dat de lezers achterlijk zijn.
\begin_inset Separator latexpar
\end_inset


\end_layout

\begin_deeper
\begin_layout Standard
De trend in doe-het-zelf literatuur voor computers vandaag de dag
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Notitie van 
\noun on
John 
\noun default
Weiss: \SpecialChar ldots
wel, in ieder geval in Amerika, waar we alles simplificeren tot het
 niveau van de grootste gemene deler\SpecialChar ldots

\end_layout

\end_inset

 lijkt te zijn: 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Neem aan dat de gebruiker het IQ van een garnaal heeft.
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 Dit zullen wij niet doen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Aan de andere kant begrijpen we dat de meeste gebruikers een handleiding
 opzoeken, en speciaal een tutorial, als ze de weg kwijt zijn.
 Hoewel we dus zullen aannemen dat u, de gebruiker, niet stom bent, begrijpen
 we dat u een beetje verward bent.
\end_layout

\end_deeper
\begin_layout Itemize
Instructies hoe je je muis of je toetsenbord moet gebruiken.
\begin_inset Separator latexpar
\end_inset


\end_layout

\begin_deeper
\begin_layout Standard
Als je er nu nog niet achter bent hoe je je computer moet gebruiken, kunnen
 wij je niet helpen.
 Zulke dingen vallen buiten het bereik van de \SpecialChar LyX
 handleidingen
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Afgezien daarvan, als je \SpecialChar LyX
 al gebruikt zal je waarschijnlijk wel slimmer
 zijn de gemiddelde mens.
 
\end_layout

\end_inset

.
\end_layout

\end_deeper
\begin_layout Itemize
Gedetailleerde beschrijvingen van alle eigenschappen van \SpecialChar LyX
.
\begin_inset Separator latexpar
\end_inset


\end_layout

\begin_deeper
\begin_layout Standard
Wat! je wilt twee versies van de gebruikshandleiding?
\end_layout

\begin_layout Standard
Zonder gekheid, de bedoeling is om je een goede start te geven zodat je
 alleen nog maar de gebruikshandleiding nodig hebt.
 Als we zouden proberen alle informatie over alle eigenschappen van \SpecialChar LyX
 te
 hier te dupliceren, zou de Tutorial overtollig, te lang en voor altijd
 verouderd zijn.
 Het enige wat we hier doen is dingen introduceren; Denk maar dat er op
 het einde van elke sectie een 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

zie de gebruikshandleiding
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 staat.
\end_layout

\end_deeper
\begin_layout Itemize
Gedetailleerde beschrijvingen van \SpecialChar LaTeX
.
\begin_inset Separator latexpar
\end_inset


\end_layout

\begin_deeper
\begin_layout Standard
Onnodig.
 Als je echt nieuwsgierig bent naar gave trucjes die je met \SpecialChar LaTeX
 kunt uithalen,
 kan je altijd een \SpecialChar LaTeX
 boek halen.
 Er zijn verscheidene goede boeken over verschenen.
 Geen noodzaak om het wiel opnieuw uit te vinden\SpecialChar ldots

\end_layout

\end_deeper
\begin_layout Standard
Zo, dappere lezer, het is tijd om verder te gaan.
 Je kunt een korte excursie door de volgende sectie nemen, of je kunt doorgaan
 naar sectie 
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:eerste-doc"

\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Section
Wat is \SpecialChar LyX
?
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:wat-is-lyx"

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Subsection
Overzicht
\end_layout

\begin_layout Standard
De aanvankelijke uitdaging van het gebruik van \SpecialChar LyX
 ligt deels in het omschakelen
 in denken dat jij, de gebruiker, moet maken.
 Vroeger waren typemachines het enige hulpmiddel om documenten te maken
 en leerden we allemaal bepaalde trucjes om hun beperkingen te omzeilen.
 Onderstrepen, wat niet meer is dan de regel overtypen met het 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

_
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 teken, was een manier om tekst nadruk te geven.
 Om een tabel te maken, zocht je van te voren uit hoe groot elke kolom moest
 zijn en vervolgens zette je de desbetreffende tabs.
 Hetzelfde gold voor brieven en andere rechts uitgelijnde tekst.
 Woordafbreking aan het einde van een regel vereiste een kundig oog en ver
 vooruit kunnen zien.
\end_layout

\begin_layout Standard
Met andere woorden, we waren allemaal getraind om na te denken over kleine
 details als: welk teken moet waar staan.
\end_layout

\begin_layout Standard
Als gevolg van hiervan hebben bijna alle tekstverwerkers deze gedachtegang.
 Ze gebruiken nog steeds tabs om witruimte toe te voegen.
 Je moet nog steeds nadenken over waar precies iets op het papier moet komen.
 Tekst nadruk geven betekent het lettertype veranderen, alsof je er een
 ander typemachinewiel op zet.
 Je snapt wat we bedoelen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Hier verschilt \SpecialChar LyX
 van een gewone tekstverwerker.
 Je houdt je niet bezig met welk teken waar moet komen.
 Je vertelt \SpecialChar LyX
 wat je aan het doen bent en \SpecialChar LyX
 doet de rest, volgens een stel
 regels dat een stijl wordt genoemd.
 Laten we naar een klein voorbeeld kijken:
\end_layout

\begin_layout Standard
Stel, je schrijft een rapport.
 Aan het begin van je rapport wil je een sectie genaamd 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Introductie.
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 Dus je gaat naar het menu-onderdeel van je tekstverwerker dat de fontgrootte
 verandert en je kiest een groter of kleiner lettertype.
 Vervolgens zet je 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Vet
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 aan en typ je: 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

1.
\begin_inset space ~
\end_inset


\begin_inset space ~
\end_inset

Introductie
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Als je later besluit dat dit gedeelte ergens anders in het document hoort,
 of als je er een nieuwe sectie voor zet, moet je de nummering voor deze
 en alle volgende secties aanpassen, evenals elke referentie in de inhoudsopgave.
\end_layout

\begin_layout Standard
In \SpecialChar LyX
 ga je naar het menu helemaal links op de knoppenbalk, je selecteert
 Sectie en typt 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Introductie
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Standard
Dat is alles.
 Als je de sectie verplaatst zal het automatisch hernummerd worden— overal.
 Er is zelfs een manier om automatisch elke referentie in het document naar
 de betreffende sectie, door \SpecialChar LyX
 te laten bijwerken.
\end_layout

\begin_layout Standard
Laten we vervolgens eens naar het probleem van consistentie kijken.
 Vijf dagen later heropen je je rapport en je begint te typen bij sectie
 4.
 Je was echter vergeten dat je een fontgrootte van 18pt vet gebruikte in
 plaats van 16pt, dus typ je de kop van sectie 4 in een andere fontgrootte
 dan die je gebruikte voor sectie 1.
 Dat probleem bestaat niet eens in \SpecialChar LyX
.
 De computer regelt al het vervelende boekhoudwerk en onthoudt welk onderdeel
 welke fontgrootte had, niet jij.
 Per slot van rekening is dat waar computers goed in zijn.
\end_layout

\begin_layout Standard
Nog een voorbeeld.
 Stel, je bent een lijst aan het maken.
 In andere tekstverwerkers is een lijst niet anders dan een stel tabs en
 nieuwe regels.
 Je moet voor elk item zelf uitzoeken waar het label komt, welk label het
 moet zijn, hoe veel lege regels er tussen elk item moeten komen, enzovoort.
 Bij \SpecialChar LyX
 hoef je je maar met twee dingen te bemoeien: wat voor soort lijst
 is het en wat wil ik er in zetten.
 Dat is alles.
\end_layout

\begin_layout Standard
Het basisidee achter \SpecialChar LyX
 is dus: zeg 
\emph on
wat
\emph default
 je aan het doen bent, niet 
\emph on
hoe
\emph default
 je het moet doen.
 In plaats van 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

wat je ziet is wat je krijgt
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

, is het \SpecialChar LyX
 model: 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

wat je ziet is wat je bedoelt
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 (In het Engels: 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

what you see is what you mean
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

, afgekort : 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

WYSIWYM
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

) 
\end_layout

\begin_layout Subsection
Verschillen tussen \SpecialChar LyX
 en Tekstverwerkers
\begin_inset ERT
status collapsed

\begin_layout Plain Layout


\backslash
texorpdfstring{
\end_layout

\end_inset


\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Nee, we proberen hier niet een heilige oorlog over tekstverwerkers te starten
 (of te winnen).
 Maar we zijn wel van mening dat het belangrijk is om de eigenschappen van
 \SpecialChar LyX
 te beschrijven.
 En een van de belangrijkste eigenschappen, WYSIWYM, is een fundamenteel
 ander idee dat 99% van de mensheid heeft over tekstverwerken.
\end_layout

\end_inset


\begin_inset ERT
status collapsed

\begin_layout Plain Layout

}{}
\end_layout

\end_inset


\begin_inset Note Note
status collapsed

\begin_layout Plain Layout

\series bold
\lang english

\backslash
texorpdfstring
\series default
 is used to avoid that the footnote appears in the PDF-bookmark.
\end_layout

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
Hier is een lijst van zaken die je niet in \SpecialChar LyX
 zult vinden:
\end_layout

\begin_layout Itemize
De liniaal
\end_layout

\begin_layout Itemize
Tabs
\end_layout

\begin_layout Itemize
Extra witruimte (d.w.z.
 twee of meer keren achter elkaar op 
\family sans
Enter
\family default
 of 
\family sans
Spatie
\family default
 drukken)
\end_layout

\begin_layout Standard
Tabs, en een liniaal die de positie van objecten op een pagina aangeeft,
 zijn zinloos in \SpecialChar LyX
.
 Het programma zoekt uit waar dingen op het papier komen, niet jij.
 Hetzelfde geldt voor extra witruimte; \SpecialChar LyX
 voegt dit toe daar waar dit nodig
 is, afgaand op de context.
 In het begin zal het irritant zijn om niet twee lege regels achter elkaar
 te kunnen invoegen, maar het wordt logisch als je in WYSIWYM termen gaat
 denken.
\end_layout

\begin_layout Standard
Hier zijn aan aantal dingen die wel in \SpecialChar LyX
 bestaan, maar die op een andere
 manier worden gebruikt als je zou denken:
\end_layout

\begin_layout Itemize
Regels voor het inspringen
\end_layout

\begin_layout Itemize
Het afbreken van paginas
\end_layout

\begin_layout Itemize
Ruimte tussen regels (d.w.z.
 enkele regelafstand, dubbele regelafstand, enz.)
\end_layout

\begin_layout Itemize
Witruimte, zowel horizontaal als verticaal
\end_layout

\begin_layout Itemize
Lettertypen en groottes
\end_layout

\begin_layout Itemize
Typefaces (vet, cursief, onderstreept, etc.)
\end_layout

\begin_layout Standard
Hoewel ze in \SpecialChar LyX
 bestaan, heb je ze in het algemeen niet nodig.
 \SpecialChar LyX
 zal deze dingen voor je verzorgen, afhankelijk van wat je aan het doen
 bent.
 Verschillende onderdelen van het document worden automatisch in een verschillen
de typeface en lettergrootte gezet.
 Het inspringen van paragrafen is afhankelijk van de context; verschillende
 paragraaftypen worden verschillend ingesprongen.
 Pagina-afbreking wordt ook automatisch verzorgd.
 In het algemeen is de regelafstand, woordafstand en de afstand tussen paragrafe
n variabel, en worden deze gezet door \SpecialChar LyX
.
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Er zijn manieren of al deze dingen zelf aan te passen [slechts enkele behoeven
 kennis van \SpecialChar LaTeX
], ofwel voor een heel document, ofwel voor een specifieke plaats
 in een document.
 Zie de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 voor details.
\end_layout

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
Tenslotte zijn er een aantal dingen waar \SpecialChar LyX
 (en \SpecialChar LaTeX
) veel tekstverwerkers voorbijstre
eft: 
\end_layout

\begin_layout Itemize
Woordafbreking
\end_layout

\begin_layout Itemize
Lijsten in elk type
\end_layout

\begin_layout Itemize
Wiskunde
\end_layout

\begin_layout Itemize
Tabellen
\end_layout

\begin_layout Itemize
Verwijzingen
\end_layout

\begin_layout Standard
Toegegeven, veel moderne tekstverwerkers kunnen overweg met wiskundige symbolen,
 tabellen, en woordafbreking en sommigen hebben zelfs stijldefinities en
 gaan meer richting het WYSIWYM concept.
 Dit is echter iets wat ze pas recentelijk hebben kunnen doen terwijl \SpecialChar LyX
 voortbouw
t op het het \SpecialChar LaTeX
 document opmaak systeem.
 \SpecialChar LaTeX
 bestaat al meer dan 15 jaar, en het 
\emph on
werkt
\emph default
.
 Alle fouten en oneffenheden zijn reeds lang geleden gladgestreken.
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
OK, niets is perfect, maar \SpecialChar LaTeX
 is zo foutvrij als een computerprogramma maar
 kan zijn.
\end_layout

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
Een laatste, en meest belangrijk, verschil tussen \SpecialChar LyX
 en andere tekstverwerkers
 is stabiliteit.
 Anders dan bepaalde commerciële tekstverwerkers claimt \SpecialChar LyX
 niet stabiel te
 zijn om vervolgens elke 30 minuten te crashen als zij een groot document
 te verwerken krijgt.
 Het \SpecialChar LyX
 Team weet dat we niet elke fout zullen vinden, noch zullen we proberen
 de fouten af te doen als programma-eigenschappen.
 ( It's not a bug, it's a feature!).
 Wanneer die fouten (oh, sorry\SpecialChar ldots

\begin_inset Quotes erd
\end_inset

programma-eigenschappen
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

\SpecialChar ldots
) de kop opsteken en \SpecialChar LyX
 doen crashen, zou je denken dat \SpecialChar LyX
 de laatste 3 pagina's
 van je creatieve onderneming mee de  verdoemenis in neemt.
\end_layout

\begin_layout Standard
Neeheej.
\end_layout

\begin_layout Standard
Mocht \SpecialChar LyX
 crashen, dan bewaart het, voordat het afgesloten wordt, eerst elk
 document dat in het geheugen zit in een noodbestand.
 Bij een herstart, zal \SpecialChar LyX
 deze noodbestanden opmerken, in het bijzonder als
 je de betreffende bestanden wilt openen.
 \SpecialChar LyX
 zal je dan attenderen en vragen of je het noodbestand wilt laden, of het
 origineel, afhankelijk welke nieuwer is.
 Vele gebruikers hebben hun doctorale dissertaties met \SpecialChar LyX
 geschreven.
 Zelden of nooit zijn ze een pagina kwijtgeraakt, ondanks een crash zo nu
 en dan.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Wat 
\emph on
is
\emph default
 dat \SpecialChar LaTeX
 eigenlijk?
\end_layout

\begin_layout Standard
\SpecialChar LaTeX
 is een document-opmaak-systeem ontworpen door Leslie Lamport in 1985
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
De bron voor de info in deze paragraaf is 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\emph on
A Guide to \SpecialChar LaTeX2e

\emph default
,
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 door Helmut Kopka en Patrick Daly.
 Een verwijzing naar dit boek is te vinden in de bibliografie bij de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
\SpecialChar endofsentence

\end_layout

\end_inset

.
 Dit was weer gebaseerd op een opmaaktaal genaamd \SpecialChar TeX
, door Donald Knuth geschreven
 in 1984.
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

\SpecialChar TeX

\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 wordt uitgesproken als 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Teg
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Vele mensen vinden het te technisch.
 De meesten, echter, begrijpen niet wat \SpecialChar TeX
 eigenlijk is.
 \SpecialChar TeX
 leest een serie opmaakcodes, geschreven in een script in een ASCII bestand,
 en voert deze vervolgens uit.
 Het is een beetje ingewikkelder dan een typemachine, maar lang niet zo
 ingewikkeld als een drukkerijmachine.
 Wat in ieder geval uit \SpecialChar TeX
 komt, is een bestand in het zogenaamde 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

apparaat onafhankelijke
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 (
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

device independent
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

) formaat, 
\family typewriter
dvi
\family default
 in het kort.
 Je kunt dit 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestand hierna invoeren in elk programma dat dit formaat begrijpt, of dit
 kan omzetten naar andere formaten zoals het PostScript formaat.
\end_layout

\begin_layout Standard
Zou het niet voor één andere programma-eigenschap zijn, dan was \SpecialChar TeX
 niets anders
 geweest dan een opmaakmotor.
 \SpecialChar TeX
 laat je echter ook macros definieren.
 En dán begint het leuk te worden.
\end_layout

\begin_layout Standard
De meeste mensen die \SpecialChar TeX
 gebruiken, gebruiken in feite een door Knuth gemaakt
 macropakket om een hoop van het opmaakwerk te verbergen.
 Het is dit waar mensen aan denken bij \SpecialChar TeX
.
 Gewone gebruikers werken niet met rauwe \SpecialChar TeX
; de kale opmaakcodes dus.
 Dat doen de mensen die nieuwe macropakketten maken.
 En hier komt Leslie Lamport ons verhaal binnen.
 Hij wilde een macropakket dat meer op de gebruiker was georiënteerd en
 minder op de zetter; een set commando's dat dingen als paragrafen, tabellen
 of wiskundige vergelijkingen, consistent en uniform opmaakte, met zo min
 mogelijk poeha.
 En zo ontstond \SpecialChar LaTeX
.
\end_layout

\begin_layout Standard
Tegelijkertijd met de ontwikkeling en groei van \SpecialChar LaTeX
 waren anderen bezig hun
 eigen macropaketten voor \SpecialChar TeX
 te maken; voor transparanten of artikelen voor
 wiskunde tijdschriften enzovoort.
 Sommigen gebruikten hiervoor rauwe \SpecialChar TeX
, anderen begonnen \SpecialChar LaTeX
 aan te passen.
 Om chaos te vermijden begon eind jaren 80, een groep \SpecialChar LaTeX
neuten, (waaronder
 Leslie Lamport natuurlijk) aan de ontwikkeling van \SpecialChar LaTeX2e
, de huidige versie
 van \SpecialChar LaTeX
.
 Deze nieuwe versie van \SpecialChar LaTeX
 heeft commando's die het gebruik van de macromakende
 codes van \SpecialChar TeX
 (ken je \SpecialChar TeX
 nog?) vergemakkelijkt, behulpzaam is in het gebruik
 van nieuwe fonts enzovoort.
 In feite is \SpecialChar LaTeX
 zelf een uitgebreide taal op zich.
 Overal in de wereld hebben gebruikers, naast de standaard uitbreidingen,
 hun eigen toevoegingen voor \SpecialChar LaTeX
 gemaakt.
\end_layout

\begin_layout Standard
Er zijn twee manieren om \SpecialChar LaTeX
 uit te breiden: middels klassen en stijlen.
 Een 
\emph on
klasse
\emph default
 is een set \SpecialChar LaTeX
 (en \SpecialChar TeX
) macro's die een nieuw type document beschrijven zoals
 een boek of een artikel.
 Er zijn klassen voor transparanten, voor natuurkunde-, en wiskunde- vakbladen\SpecialChar ldots

 sommige universiteiten hebben zelfs een klasse voor het formaat van hun
 eigen proefschriften! Een stijl verschilt van een klasse hierin, dat het
 niet een nieuw type document definieert, maar een ander gedrag van een
 document kan gebruiken.
 Bijvoorbeeld, \SpecialChar LyX
 bepaalt de kantlijnen en de afstand tussen de regels door
 gebruik te maken van twee verschillende \SpecialChar LaTeX
 stijl-bestanden die hier speciaal
 voor zijn gemaakt.
 Er zijn stijl-bestanden voor een hele hoop dingen: het printen van labels
 of enveloppen, het veranderen van het inspring-gedrag, het toevoegen van
 nieuwe lettertypen, het manipuleren van plaatjes, het ontwerpen van mooie
 pagina-koppen, het aanpassen van bibliografieën, het veranderen van de
 plaats en vorm van voetnoten, tabellen en figuren, het aanpassen van lijsten,
 enzovoort, enzovoort, enzovoort.
\end_layout

\begin_layout Standard
Hier is een overzicht:
\end_layout

\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\SpecialChar TeX
: Opmaaktaal met gebruik van macro's.
\end_layout

\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\SpecialChar LaTeX
: Macropakket gebaseerd op \SpecialChar TeX
\SpecialChar endofsentence

\end_layout

\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
klassen: Beschrijving van een type document, gebruik makend van \SpecialChar LaTeX
\SpecialChar endofsentence

\end_layout

\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
stijlen: Verandert op een bepaalde manier het standaard gedrag van \SpecialChar LaTeX
.
\end_layout

\begin_layout Labeling
\labelwidthstring 00.00.0000
\SpecialChar LyX
: Visuele, WYSIWYM tekstverwerker dat \SpecialChar LaTeX
 in al zijn glorie gebruikt om het
 printwerk te doen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Het idee van deze sectie was proberen te verklaren 
\emph on
waarom
\emph default
 \SpecialChar LyX
 ietwat anders werkt dan andere tekstverwerkers.
 Het antwoord is eenvoudig: \SpecialChar LyX
 gebruikt \SpecialChar LaTeX
 als basis om te printen.
 Evenals \SpecialChar LaTeX
, concentreert \SpecialChar LyX
 zich op de inhoud van je teksten—
\emph on
wat
\emph default
 je aan het typen bent.
 De computer regelt dan hoe het er uit hoort te zien.
\end_layout

\begin_layout Standard
Oja — nog een laatste opmerking.
 \SpecialChar LaTeX
 wordt net zo uitgesproken als \SpecialChar TeX
.
 Het rijmt op 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

hee zeg!
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 Gewoonlijk, echter, zegt Lamport in zijn boek, dat 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

leeteks
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 ook tot de mogelijkheden behoort.
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

\SpecialChar LyX
 wordt echter uitgesproken als 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

liks.
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 Of 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

luuks
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

, of 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

loeks
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

, afhankelijk van het land waar je vandaan komt\SpecialChar ldots

\end_layout

\begin_layout Chapter
Beginnen met \SpecialChar LyX

\end_layout

\begin_layout Section
Je Eerste \SpecialChar LyX
 Document.
\end_layout

\begin_layout Standard
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:eerste-doc"

\end_inset

 OK\SpecialChar endofsentence
 Je bent klaar om te beginnen met schrijven.
 Voordat je echter begint zijn er een aantal dingen die we willen zeggen
 die de Tutorial hopelijk instructiever, nuttiger en leuker maken.
\end_layout

\begin_layout Standard
Omdat er veel informatie is die we je niet hier zullen geven, is het van
 belang dat je weet hoe je de andere hulpbestanden moet vinden.
 Dit is gelukkig erg eenvoudig.
 Start \SpecialChar LyX
 op.
 Kies de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 van het 
\family sans
\bar under
H
\bar default
elp
\family default
 menu.
 Je zou de 
\emph on
Tutorial
\emph default
 ook nog kunnen laden (als je deze al niet op het scherm aan het lezen bent).
 Op deze manier kun je ze lezen terwijl je je eigen tekst aan het schrijven
 bent
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Ze dienen tevens als goede voorbeelden van de vele mogelijkheden van \SpecialChar LyX
 .
\end_layout

\end_inset

.
 Merk op dat als je twee of meer documenten open hebt, je het menu 
\family sans
\bar under
D
\bar default
ocuments
\family default
 kunt gebruiken om te wisselen.
 De 
\emph on
Tutorial
\emph default
 zal niet in detail onderwerpen bespreken die in andere \SpecialChar LyX
 handleidingen worden
 behandeld.
 Dit zal het in het begin moeilijker voor je maken, maar zo blijft de 
\emph on
Tutorial
\emph default
 kort.
 Het zal je er tevens aan wennen de andere handleidingen te gebruiken, wat
 je op den duur veel tijd zal schelen.
\end_layout

\begin_layout Standard
In de 
\emph on
Tutorial
\emph default
 zullen we aannemen dat je een volledig werkende versie van \SpecialChar LyX
 hebt, evenals
 \SpecialChar LaTeX
, 
\family typewriter
xdvi
\family default
 (of een soortgelijk programma om 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestanden te bekijken), 
\family typewriter
dvips
\family default
 (of een andere manier om 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestanden om te zetten naar Postscript-bestanden), en een werkende printer.
 Dit zijn nogal wat aannames.
 Als een hiervan onjuist is, zul je zelf (of een bevriende systeem beheerder)
 een werkend systeem moeten opzetten.
 Informatie hierover kun je in andere handleidingen vinden.
\end_layout

\begin_layout Standard
Tenslotte hebben we een bestand gemaakt waarmee je je \SpecialChar LyX
-vaardigheden kunt
 oefenen.
 Het heet 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
.
 Doe alsof het is geschreven door iemand die niets van de fantastische mogelijkh
eden van \SpecialChar LyX
 af weet.
 Telkens als je een nieuwe functie van \SpecialChar LyX
 hebt geleerd, stellen we voor dat
 je de corresponderende delen van dit bestand corrigeert.
 Het bevat tevens subtiele aanwijzingen en tips hoe je te werk kunt gaan
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
De aanwijzingen bevinden zich in gele 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Notities
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Door er op te klikken kun je de inhoud lezen.
\end_layout

\end_inset

.
 Als je wilt spieken (of controleren of je het goed gedaan hebt), bestaat
 er ook een bestand 
\family typewriter
voorbeeld_verlyxt.lyx
\family default
 dat dezelfde tekst bevat, maar dan bewerkt door een \SpecialChar LyX
-goeroe.
\end_layout

\begin_layout Standard
De voorbeeldbestanden kunnen worden gevonden in de map 
\family typewriter
examples/
\family default
.
 Je kunt hier komen door eerst 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator

\bar under
O
\bar default
pen
\family default
 te kiezen en dan op de knop 
\family sans
Examples
\family default
 te drukken.
 Open het ruwe document, en gebruik 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator
Save
\family default
 
\family sans
\bar under
A
\bar default
s
\family default
 om een werkkopie in je eigen map te bewaren.
 Bekijk, terwijl je de onderdelen van het document repareert, via de dvi
 output wat de uiteindelijke effecten zijn.
\end_layout

\begin_layout Standard
Tussen twee haakjes, de map 
\family typewriter
examples/
\family default
 bevat nog veel meer voorbeeld bestanden.
 Deze laten je zien hoe je een aantal bijzondere dingen kunt doen in \SpecialChar LyX
.
 Ze zijn met name handig om dingen te laten zien die (vanwege de lengte
 of andere redenen) niet in de documentatie thuis horen.
 Nadat je de 
\emph on
Tutorial
\emph default
 hebt gelezen, of wanneer je niet precies weet hoe je iets bijzonders moet
 doen in \SpecialChar LyX
, moet je eens naar deze voorbeelden kijken.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Schrijven, Bekijken, en Printen
\end_layout

\begin_layout Itemize
Open een nieuw bestand met 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator

\bar under
N
\bar default
ew
\end_layout

\begin_layout Itemize
Typ een zin als: 
\family typewriter
Dit is mijn eerste \SpecialChar LyX
 document!
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Toegegeven.
 Je zou in feite alles kunnen typen wat je wilt.
 Het maakt in weze niet uit.
 We verontschuldigen ons hier voor de zinloosheid van deze zin, en tevens
 voor alles wat we je in het vervolg vragen te typen.
\end_layout

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Itemize
Bewaar je document met 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator
Save
\begin_inset space ~
\end_inset


\bar under
A
\bar default
s\SpecialChar endofsentence

\end_layout

\begin_layout Itemize
Met 
\family sans
\bar under
V
\bar default
iew\SpecialChar menuseparator

\bar under
D
\bar default
VI
\family default
 start je \SpecialChar LaTeX
 op om een 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestand aan te maken\SpecialChar endofsentence
 Mogelijk zie je enkele meldingen in het terminalscherm
 van waaruit je \SpecialChar LyX
 hebt opgestart.
 Deze meldingen zijn afkomstig van \SpecialChar LaTeX
 die je voorlopig kunt negeren.
 \SpecialChar LyX
 zal 
\family typewriter
xdvi
\family default
 (of een ander programma om 
\family typewriter
dvi
\family default
 bestanden te bekijken) opstarten.
 Hierdoor verschijnt er een nieuw scherm met daarin je document, zoals het
 er uit ziet als het zou worden geprint
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Je kunt tijd besparen door 
\family typewriter
xdvi
\family default
 in de achtergrond te laten lopen.
 Op die manier kun je 
\family sans
\bar under
V
\bar default
iew\SpecialChar menuseparator

\bar under
U
\bar default
pdate\SpecialChar menuseparator

\bar under
D
\bar default
VI
\family default
 gebruiken, en hoef je alleen maar op het 
\family typewriter
xdvi
\family default
-scherm te klikken nadat \SpecialChar LaTeX
 klaar is.
\end_layout

\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Itemize
Print met 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator

\bar under
P
\bar default
rint,
\family default
 en druk op 
\family sans
OK
\family default
\SpecialChar endofsentence

\end_layout

\begin_layout Standard
Gefeliciteerd! Je hebt je eerste \SpecialChar LyX
 document geschreven en geprint.
 De rest is slechts detail, welke in het vervolg van de 
\emph on
Tutorial
\emph default
, de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 en de 
\emph on
Referentiehandleiding
\emph default
 zal worden behandeld.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Eenvoudige Bewerkingen
\end_layout

\begin_layout Standard
De meeste dingen die je met een tekstverwerker gewend bent te doen, kun
 je natuurlijk ook met \SpecialChar LyX
 doen.
 Het uitlijnen van woorden en het inspringen van paragrafen, gebeurt automatisch.
 Bekijk enkele menus
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Als je bent zoals je meeste 
\noun on
unix
\noun default
 gebruikers, zal je dit reeds hebben gedaan lang voordat je de 
\emph on
Tutorial
\emph default
 begon te lezen.
\end_layout

\end_inset

 en je zult zien dat de meeste eenvoudige opdrachten (b.v.
 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator
E
\bar under
x
\bar default
it,
\family default
 
\family sans
\bar under
E
\bar default
dit\SpecialChar menuseparator

\bar under
P
\bar default
aste,
\family default
 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator

\bar under
P
\bar default
rint
\family default
) de naam hebben die je zou verwachten, in het menu staan waarin je ze zou
 verwachten, en functioneren op een manier zoals je dat zou verwachten.
 Hier volgt een korte beschrijving hoe je enkele andere eenvoudige opdrachten
 kunt uitvoeren.
\end_layout

\begin_layout Description
Herstel \SpecialChar LyX
 heeft de 
\emph on
mogelijkheid
\emph default
 voor 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

oneindig herstel
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

, wat zoveel betekent dat je alles wat je hebt gedaan sinds het begin van
 je bewerkingen, kunt herstellen door herhaaldelijk op 
\family sans
\bar under
E
\bar default
dit\SpecialChar menuseparator

\bar under
U
\bar default
ndo
\family default
 te drukken.
 Als je te ver bent gegaan, kies je gewoon 
\family sans
\bar under
E
\bar default
dit\SpecialChar menuseparator

\bar under
R
\bar default
edo
\family default
 om de bewerking terug te krijgen.
\begin_inset Separator latexpar
\end_inset


\end_layout

\begin_deeper
\begin_layout Standard
(Momenteel is herstel beperkt tot 100 stappen.
 Ook werkt herstellen niet voor 
\emph on
alles
\emph default
, bijvoorbeeld niet voor veranderingen in de opmaak van het document.)
\end_layout

\end_deeper
\begin_layout Description
Knippen/Plakken/Kopiëren Met 
\family sans
\bar under
E
\bar default
dit\SpecialChar menuseparator

\bar under
C
\bar default
ut
\family default
, 
\family sans
\bar under
E
\bar default
dit\SpecialChar menuseparator

\bar under
P
\bar default
aste
\family default
, en 
\family sans
\bar under
E
\bar default
dit\SpecialChar menuseparator
C
\bar under
o
\bar default
py
\family default
 kun je knippen, plakken en kopiëren.
 Je kunt ook automatisch geselecteerde tekst plakken met de 
\emph on
middelste muisknop
\emph default
.
\end_layout

\begin_layout Description
Zoeken/Vervangen Gebruik 
\family sans
\bar under
E
\bar default
dit\SpecialChar menuseparator

\bar under
F
\bar default
ind
\begin_inset space ~
\end_inset

&
\begin_inset space ~
\end_inset

Replace
\family default
 voor een hoofdletter-gevoelige zoekopdracht.
 In het popup-zoekscherm, kun je voorwaarts en achterwaarts zoeken met de
 pijlknoppen.
 Gebruik de 
\family sans
\bar under
R
\bar default
eplace
\family default
 knop om een gevonden woord te vervangen.
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Sluit het zoekscherm als je klaar bent.
 Of laat het staan als je dat makkelijker vindt.
 De meeste popup-schermen in \SpecialChar LyX
 — inclusief de 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ind
\begin_inset space ~
\end_inset

&
\begin_inset space ~
\end_inset

Replace
\family default
, 
\family sans
Table
\begin_inset space ~
\end_inset

of
\begin_inset space ~
\end_inset

Contents
\family default
, en 
\family sans
Layout
\family default
 popups, als ook de verschillende wiskunde popups — kunnen evengoed worden
 geminimaliseerd als afgesloten.
 Daarentegen blokkeren andere popup-schermen zoals 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator

\bar under
O
\bar default
pen,
\family default
 de tekstinvoer in het hoofdscherm van \SpecialChar LyX
 totdat je het popup-scherm hebt
 afgesloten.
\end_layout

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Description
Tekenopmaak Je kunt tekst 
\emph on
nadruk
\emph default
 geven (wat in het algemeen de letters cursief maakt), 
\series bold
vet
\series default
 maken, in 
\noun on
hoofdletter stijl
\noun default
 zetten (gewoonlijk kleine hoofdletters, voor het gebruik van eigennamen),
 via de aan/uit (Engels: toggle) knoppen in het 
\family sans
\bar under
L
\bar default
ayout
\family default
 menu.
\end_layout

\begin_layout Description
Knoppenbalk Er staan op de knoppenbalk (vlak onder de menus) enkele knoppen
 die veelgebruikte functies zoals 
\family sans
Plakken
\family default
 en 
\family sans
Printen
\family default
 mogelijk maken.
 Als je de muis boven een van de knoppen van de knoppenbalk stil houdt,
 verschijnt er een kleine gele notitie waarin de functie van de knop wordt
 beschreven.
\end_layout

\begin_layout Description
Minibuffer De grijze regel, helemaal onderaan het \SpecialChar LyX
 scherm word de minibuffer
 genoemd.
 Deze laat allerlei handige informatie zien.
 Bijvoorbeeld: als je een document bewaart zal het de naam van het bestand
 waaronder het document bewaard wordt weergeven.
 Mogelijk zullen sommige foutmeldingen daar ook verschijnen.
 Merk op dat je ook in de minibuffer kunt 
\emph on
typen
\emph default
.
 Dit geeft je toegang tot allerlei interessante functies, inclusief sommige
 waarmee je je document kunt verwoesten.
 Met andere woorden: type niet in de minibuffer tenzij je weet wat je doet.
\end_layout

\begin_layout Standard
Uiteraard heb je nu nog niet genoeg in \SpecialChar LyX
 geschreven om het merendeel van
 deze functies nuttig te kunnen gebruiken.
 Probeer echter terwijl je schrijft, te knippen en plakken, herstellen,
 enzovoort.
\end_layout

\begin_layout Subsection
WYSIWYM: Witruimte in \SpecialChar LyX

\end_layout

\begin_layout Standard
Een van de moeilijkste dingen waar nieuwe gebruikers aan moeten wennen is
 de manier waarop \SpecialChar LyX
 met witruimte omgaat.
 Hoe vaak je ook op de 
\family sans
Return
\family default
-knop drukt, je krijgt maar één nieuwe regel.
 Hoe vaak je ook op de spatiebalk drukt, je krijgt maar één spatie.
 Op een nieuwe regel laat \SpecialChar LyX
 je niet eens een enkele spatie typen.
 De 
\family sans
Tab
\family default
 laat je niet een tab-stop voorwaarts gaan; in feite 
\emph on
zijn
\emph default
 er zelfs geen tab-stops! Er is ook geen liniaal bovenaan de pagina om tabs
 te zetten, of om de marge aan te passen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Veel commerciële tekstverwerkers zijn gebaseerd op het WYSIWYG principe:
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

What You See Is What You Get
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 (Wat je ziet is wat je krijgt).
 \SpecialChar LyX
, daarentegen, is gebaseerd op het principe: 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

What You See Is What You 
\emph on
Mean
\emph default

\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 (Wat je ziet is wat je 
\emph on
bedoelt
\emph default
).
 Je typt in wat je bedoelt en \SpecialChar LyX
 regelt de opmaak zodat het resultaat er netjes
 uitziet.
 Een 
\family sans
Return
\family default
 scheidt paragrafen grammaticaal en een 
\family sans
Spatie
\family default
 scheidt woorden grammaticaal.
 Er is dus geen reden om er meerdere achter elkaar te hebben.
 Een 
\family sans
Tab
\family default
 heeft grammaticaal gezien helemaal geen functie dus deze worden dan ook
 niet door \SpecialChar LyX
 ondersteund.
 Als je \SpecialChar LyX
 gebruikt, zul je meer tijd gebruiken om na te denken over de 
\emph on
inhoud
\emph default
 van je document, en minder over de vorm.
 Zie paragraaf 
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:wat-is-lyx"

\end_inset

 voor meer informatie over het WYSIWYM principe.
\end_layout

\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
 heeft wel degelijk (vele) manieren om de opmaak van je document te aan
 te passen.
 Per slot van rekening zou \SpecialChar LyX
 de opmaak anders kunnen doen dan je voor ogen
 had.
 De 
\emph on
Gebruikersgids
\emph default
 bevat hierover informatie.
 Onder andere vind je hier informatie over HFills en verticale witruimte
 — dat krachtiger is, en veelzijdiger dan meerdere spaties of nieuwe regels
 achter elkaar — en manieren om lettertypen, fontstijlen, en paragraaf uitlijnin
g handmatig te veranderen.
 De idee is dat je je hele document kunt schrijven, gefocusseerd op de inhoud,
 en pas hoeft na te denken over het fijnstellen van de vorm als je klaar
 bent.
 Met standaard tekstverwerkers zul je gedurende het schrijven voortdurend
 worden afgeleid door de opmaak.
\end_layout

\begin_layout Section
Omgevingen
\end_layout

\begin_layout Standard
Verschillende onderdelen van een document hebben verschillende bedoelingen;
 we zullen deze onderdelen 
\emph on
omgevingen
\emph default
 noemen.
 Het grootste gedeelte van een document bestaat uit gewone tekst.
 Titels (van een hoofdstuk of paragraaf enz) laten de lezer weten dat een
 nieuw onderwerp of onderdeel wordt aangesneden.
 Bepaalde typen documenten hebben speciale omgevingen.
 Een tijdschriftartikel zal een titel en een samenvatting hebben.
 Een brief zal geen van beide hebben, maar zal waarschijnlijk een omgeving
 hebben die het adres van de schrijver bevat.
\end_layout

\begin_layout Standard
Omgevingen zijn een belangrijk bestanddeel van de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Wat Je Ziet Is Wat Je Bedoelt
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 filosofie van \SpecialChar LyX
.
 Een bepaalde omgeving vereist een bepaald lettertype, lettergrootte, inspringaf
stand, regelafstand en meer.
 Dit probleem wordt nog verergerd doordat de precieze vormgeving van een
 bepaalde omgeving nog kan verschillen: het ene tijdschrift gebruikt voor
 titels misschien een vet, 18 punts gecentreerd lettertype, terwijl een
 ander tijdschrift hiervoor een cursief, 15 punts links uitgelijnd lettertype
 gebruikt.
 Verschillende talen kennen verschillende standaarden voor het inspringen
 van tekst, en de opmaak van een bibliografie kan enorm variëren.
 \SpecialChar LyX
 behoedt je ervoor alle verschillende opmaakstijlen te moeten leren.
\end_layout

\begin_layout Standard
De 
\family sans
Omgeving
\family default
 statusregel vind je links op de knoppenbalk (net onder het menu-onderdeel
 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile
\family default
).
 Het laat zien in welke omgeving je momenteel schrijft.
 Toen je je eerste document aan het schrijven was stond er 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Standard
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

, wat de standaard omgeving is voor tekst.
 Je zult nu een aantal omgevingen in je nieuwe document gebruiken zodat
 je kunt zien hoe ze werken.
 Dit doe je met het 
\family sans
Omgeving
\family default
 menu, welke je kunt openen door op het icoontje met de neerwaartse pijl
 te drukken, net rechts van de 
\family sans
Omgeving
\family default
 statusregel.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Secties en Subsecties
\end_layout

\begin_layout Standard
Typ het woord 
\family typewriter
Inleiding
\family default
 op de eerste regel van je \SpecialChar LyX
 bestand, en selecteer 
\family sans
Section
\family default
 in het 
\family sans
Omgeving
\family default
 menu
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Je hoeft de regel niet vooraf te selecteren.
 Als er niets geselecteerd is zal \SpecialChar LyX
 de paragraaf waarin je op dat moment
 aan het werken bent veranderen in de geselecteerde omgeving.
 Anderzijds kan je verscheidene paragrafen veranderen naar een andere omgeving
 door ze te selecteren voordat je een omgeving kiest.
\end_layout

\end_inset

.
 \SpecialChar LyX
 nummert de sectie met een 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

1
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 en zet de kop (titel) in een groter font.
 Druk nu op 
\family sans
Return.

\family default
 Merk op dat de tekst in de 
\family sans
Omgeving
\family default
-statusregel terug verandert van 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Section
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 naar 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Standard
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Net als alle andere omgevingen, worden sectiekoppen verondersteld te eindigen
 wanneer je een 
\family sans
Return
\family default
 typt
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Zie de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 om titels te schrijven met twee of meer regels.
 De 
\family sans
Standaard
\family default
 omgeving kan natuurlijk meerdere paragrafen omspannen.
 De omgevingen voor lijsten (zie hieronder) eindigen ook niet als je een
 
\family sans
Return
\family default
 geeft.
 Je kunt altijd zien in welke omgeving je zit door naar de 
\family sans
Omgeving
\family default
 statusregel te kijken.
\end_layout

\end_inset

.
 Typ nu de inleiding van het document:
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
Dit is een inleiding voor mijn eerste \SpecialChar LyX
 document.
\end_layout

\begin_layout Standard
Geef opnieuw een 
\family sans
Return
\family default
, en selecteer opnieuw 
\family sans
Sectie
\family default
 van het menu 
\family sans
Environment
\family default
.
 \SpecialChar LyX
 zet een 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 en verwacht dat je de tekst van een titel intypt.
 Typ: 
\family typewriter
En Dan Nog Iets
\family default
 en je zult zien dat \SpecialChar LyX
 het weer opmaakt als een sectiekop.
\end_layout

\begin_layout Standard
Het wordt al leuker.
 Ga naar het einde van sectie 1 (na 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Mijn eerste \SpecialChar LyX
 document
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

) en geef weer een 
\family sans
Return
\family default
, en selecteer opnieuw 
\family sans
Sectie
\family default
 van het menu 
\family sans
Environment
\family default
.
 Wederom zal \SpecialChar LyX
 een 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 neerzetten en wachten op de tekst van de sectiekop.
 Typ: 
\family typewriter
Over Dit Document
\family default
.
 De sectie 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

En Dan Nog Iets
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

, wat eerst sectie 2 was, is automatisch hernummerd naar 3! In de ware geest
 van WYSIWYM hoef je slechts aan te duiden welke teksten sectiekoppen zijn,
 en \SpecialChar LyX
 zorgt voor het nummeren en het opmaken ervan.
\end_layout

\begin_layout Standard
Geef een 
\family sans
Return
\family default
 om terug te komen naar de 
\family sans
Standard
\family default
 omgeving, en typ de volgende vijf regels:
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
Secties en subsecties worden hieronder beschreven.
 Beschrijving van Sectie
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
Secties zijn groter dan subsecties.
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
Beschrijving van Subsectie
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
Subsecties zijn kleiner dan secties.
\end_layout

\begin_layout Standard
Klik op de tweede regel en selecteer 
\family sans
Subsection
\family default
 van het 
\family sans
Environment
\family default
 menu.
 \SpecialChar LyX
 nummert deze subsectie 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

2.1
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 en zet het in een lettertype dat groter is dan normale tekst, maar kleiner
 dan de sectietitel.
 Selecteer tevens de vierde regel als subsectie-omgeving.
 Zoals je waarschijnlijk verwachtte heeft \SpecialChar LyX
 de sectie automatisch 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

2.2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 genummerd.
 Als je nog een andere sectie voor sectie 2 zet, zal deze hernummerd worden
 als sectie 3, en de subsecties zullen automatisch hernummerd worden naar
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

3.1
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 en 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

3.2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Standard
Andere sectieniveaus zijn 
\family sans
Subsubsection
\family default
, 
\family sans
Paragraph
\family default
, en 
\family sans
Subparagraph
\family default
.
 Speel ermee en probeer het uit.
 Het zal je misschien opvallen dat de omgevingstypen 
\family sans
Paragraph
\family default
, en 
\family sans
Subparagraph
\family default
 standaard niet genummerd worden, en dat sub-paragrafen worden ingesprongen;
 zie de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 om dit te veranderen.
 Tenslotte is er nog de omgevingstype 
\family sans
Chapter
\family default
 die nog voor 
\family sans
Section
\family default
 komt.
 Deze kun je echter alleen in bepaalde typen Tekstklassen gebruiken .
 Zie hiervoor sectie 
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:tekstklassen"

\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Standard
Maar misschien wil je helemaal niet dat de paragrafen en secties genummerd
 worden! Gelukkig zijn ook hiervoor enige omgevingstypen beschikbaar.
 Verander bijvoorbeeld eens een van de sectiekoppen in 
\family sans
Section*.

\family default
 \SpecialChar LyX
 zal de titel in het zelfde lettertype weergeven als voorheen, maar de
 sectie zal niet meer genummerd zijn.
 Er zijn ook corresponderende 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

be-sterde
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 omgevingen voor 
\family sans
Subsection
\family default
 en 
\family sans
Subsubsection
\family default
.
 Probeer eens enkele van de secties of subsecties te veranderen in de besterde
 omgevingen en kijk dan hoe de nummering van de opvolgende secties verandert.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening
\series default
: Corrigeer de sectie en subsectie-koppen in 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Lijsten en Deel-lijsten
\end_layout

\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
 heeft verschillende omgevingen om lijsten op te maken.
 Deze omgevingen bevrijden je van het duizendmaal op de tab-toets drukken
 om een overzicht uit te lijnen, of het hernummeren van een lijst wanneer
 je in het midden iets wilt toevoegen.
 Hierdoor kun je je volledig op de inhoud van de lijst concentreren.
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Ja , we leggen te veel nadruk op dit punt in de 
\emph on
Tutorial
\emph default
.
 Maar het 
\emph on
is
\emph default
 het centrale punt van \SpecialChar LyX
, dus vergeef het ons alsjeblieft.
\end_layout

\end_inset

 Naar gelang de strekking van de tekst, zul je verschillende lijstomgevingen
 willen gebruiken:
\end_layout

\begin_layout Itemize
Een presentatie met overheadsheets zou een lijst kunnen bevatten met opsommingst
ekens om verschillende punten te beschrijven.
 Gebruik hiervoor de 
\family sans
Itemize
\family default
 omgeving.
\end_layout

\begin_layout Itemize
Een overzicht zal eerder de 
\family sans
Enumerate
\family default
-omgeving gebruiken om een genummerde of geletterde lijst te maken 
\end_layout

\begin_layout Itemize
Een document dat bijvoorbeeld verschillende softwarepakketten beschrijft
 zou de 
\family sans
Description
\family default
-omgeving kunnen gebruiken, waarin ieder item begint met een vetgedrukt
 woord.
\end_layout

\begin_layout Itemize
Het omgevingstype 
\family sans
List
\family default
 — welke in \SpecialChar LaTeX
 niet voorkomt — is een iets andere vorm van het omgevingstype
 
\family sans
Description
\family default
.
\end_layout

\begin_layout Standard
Laten we eens een lijst opstellen met de redenen waarom \SpecialChar LyX
 beter is dan andere
 tekstverwerkers.
 Typ de volgende regel ergens in je document:
\end_layout

\begin_layout Standard

\family typewriter
\SpecialChar LyX
 is beter dan andere tekstverwerkers omdat: 
\end_layout

\begin_layout Standard
en geef een 
\family sans
Return
\family default
.
 Selecteer nu 
\family sans
Itemize
\family default
 van het menu 
\family sans
Environment.

\family default
 \SpecialChar LyX
 plaatst een opsommingsteken op de regel (in dit geval een asterisk (sterretje)
 welke in de output er uit zal zien als een ronde cirkel).
 Typ nu je argumenten: 
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
Het zetwerk wordt voor je gedaan.
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
Wiskunde is WYSIWYG
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
Lijsten zijn heel makkelijk te maken!
\end_layout

\begin_layout Standard
Lijstomgevingen, anders dan koppen, eindigen niet als je een 
\family sans
Return
\family default
 hebt gegeven.
 \SpecialChar LyX
 neemt namelijk aan dat je het volgende item van de lijst wilt maken.
 Het bovenstaande zal dus in een lijst met 3 items resulteren.
 Als je binnen een 
\emph on
item
\emph default
 meerdere paragrafen wilt hebben, kun je in plaats van een normale 
\family sans
Return,
\family default
 een 
\family sans
Protected
\begin_inset space ~
\end_inset

Return
\family default
 geven door 
\family sans
C-Return
\family default
 te typen.
 Om de lijst te verlaten, moet je weer de 
\family sans
Standard
\family default
 omgeving selecteren (of de toetscombinatie 
\family sans
M-p
\begin_inset space ~
\end_inset

s
\family default
 gebruiken).
\end_layout

\begin_layout Standard
Je hebt nu een prachtige lijst met items.
 Je zou het resultaat op papier kunnen bekijken door \SpecialChar LaTeX
 te runnen.
 Maar wat nu als je de items wilt nummeren? Heel makkelijk: selecteer de
 gehele lijst
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
\SpecialChar LyX
 staat het niet toe het eerste opsommingsteken te selecteren tenzij je ook
 de paragraaf 
\emph on
voor
\emph default
 de lijst selecteert, wat je waarschijnlijk niet wilt doen.
 Je kunt evenmin de nummers van een sectietitel selecteren.
 Maak je daar echter geen zorgen over.
\end_layout

\end_inset

 en kies nu 
\family sans
Enumerate
\family default
 van het 
\family sans
Environment
\family default
 menu.
 Poef! Zoals we al eerder hebben gezegd: als je items toevoegt of verwijdert
 zal \SpecialChar LyX
 de nummering bijwerken.
\end_layout

\begin_layout Standard
Je kunt de lijst, zolang deze nog geselecteerd is, veranderen in nog twee
 andere lijsttypen: 
\family sans
Description
\family default
 en 
\family sans
List
\family default
.
 In deze twee omgevingen bestaat elk item uit een term (bestaande uit het
 eerste woord van het item), gevolgd door een definitie (de rest van de
 paragraaf totdat je een 
\family sans
Return
\family default
 geeft).
 De term is ofwel gezet in een vet lettertype (
\family sans
Description
\family default
), ofwel gescheiden door een 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Tab
\begin_inset Quotes erd
\end_inset


\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Een tab van een zetter wel te verstaan, welke zich aanpast aan de lengte
 van de grootste term, niet een zielige, stijve, onveranderlijke 
\family sans
Tab
\family default
 van een typemachine.
\end_layout

\end_inset

 (
\family sans
List
\family default
) van de rest van de paragraaf.
 Als je meer dan één woord in de definitie wilt hebben, scheidt dan de woorden
 met 
\family sans
Protected
\begin_inset space ~
\end_inset

Space
\family default
s die je krijgt met de toetscombinatie 
\family sans
C-Space.

\family default
 Deze verschijnen in de tekst als kleine blauwe 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

u
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

s.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening
\series default
: Maak de lijst op in 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout

\begin_layout Standard
Je kunt op allerlei interessante manieren lijsten binnen elkaar inbedden.
 Een voor de hand liggend voorbeeld is bij het schrijven van schetsen.
 Genummerde lijsten, en lijsten met opsommingstekens hebben verschillende
 wijzen waarop items in de sublijsten worden aangegeven.
 Zie de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 voor details over de verschillende soorten lijsten, alsook voorbeelden
 met 
\emph on
veel
\emph default
 inbeddingen.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Andere Omgevingen: Poëzie, Citaten en Meer
\end_layout

\begin_layout Standard
Er zijn twee omgevingen om citaten van omringende tekst te scheiden: 
\family sans
Quote
\family default
 voor korte aanhalingen en 
\family sans
Quotation
\family default
 voor langere citaten.
 Computercode (de 
\family sans
\SpecialChar LyX
-Code
\family default
 omgeving, die in de 
\emph on
Tutorial
\emph default
 gebruikt wordt voor de lange typvoorbeelden) wordt geschreven in een 
\family typewriter
typemachine
\family default
 lettertype.
 Dit is de enige plek in \SpecialChar LyX
 waar je meerdere spaties achter elkaar mag typen
 om de code uit te lijnen.
 Je kunt zelf poëzie schrijven
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
\SpecialChar ldots
aangenomen dat je überhaupt creatief genoeg bent om poëzie te schrijven.
\end_layout

\end_inset

 met behulp van de 
\family sans
Verse
\family default
 stijl.
 Gebruik 
\family sans
Return
\family default
 om coupletten te scheiden, en 
\family sans
C-Return
\family default
 om lijnen binnen een couplet te scheiden.
 Zie de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 voor meer complete beschrijvingen van alle verschillende \SpecialChar LyX
 omgevingen.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening
\series default
: Maak in het document 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
, de 
\family sans
Quote, \SpecialChar LyX
-Code,
\family default
 en 
\family sans
Verse
\family default
 netjes op.
\end_layout

\begin_layout Chapter
Documenten Schrijven
\end_layout

\begin_layout Standard
Het vorige hoofdstuk heeft je hopelijk doen wennen aan het schrijven in
 \SpecialChar LyX
.
 Het heeft je de basis opmaak-handelingen van \SpecialChar LyX
 laten zien alsmede de krachtige
 manier om met omgevingen te werken.
 De meeste mensen die \SpecialChar LyX
 gebruiken echter, zullen documenten willen schrijven
 zoals voordrachten, artikelen, boeken, handleidingen of brieven.
 Dit hoofdstuk neemt je een stap voorbij het simpelweg kunnen schrijven
 in \SpecialChar LyX
, naar het kunnen schrijven van een compleet document.
 Het zal je introduceren tot tekstklassen die het mogelijk maken verschillende
 soorten documenten te schrijven.
 Vervolgens zal het veel extras beschrijven zoals titels, voetnoten, kruisverwij
zingen, bibliografieën en inhoudsopgaven; de dingen die een stukje tekst
 omtoveren in Een Document.
\end_layout

\begin_layout Section
Tekstklassen en Sjablonen: Brieven Schrijven
\end_layout

\begin_layout Standard
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:tekstklassen"

\end_inset

Verschillende soorten documenten moeten ook op een verschillende wijze worden
 opgemaakt.
 Bijvoorbeeld: boeken worden gewoonlijk tweezijdig afgedrukt, terwijl artikelen
 meestal enkelzijdig zijn.
 Daarnaast bevatten veel documenten speciale omgevingen: brieven bevatten
 omgevingen — zoals het adres van de afzender en de handtekening— welke
 in een boek of artikel zinloos zijn.
 De 
\emph on
tekstklasse
\emph default
 van \SpecialChar LyX

\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
\SpecialChar LaTeX
 gebruikers: dit is hetzelfde als de documentklasse in \SpecialChar LaTeX

\end_layout

\end_inset

 regelt deze grote-lijn verschillen tussen de verschillende soorten documenten.
 Deze 
\emph on
Tutorial
\emph default
 bijvoorbeeld, is geschreven in de tekstklasse 
\family sans
Book
\family default
.
 Tekstklassen zijn een ander belangrijk punt van de WYSIWYM filosofie; zij
 vertellen \SpecialChar LyX
 hoe het document moet worden opgemaakt zodat jij dit niet hoeft
 te doen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Jouw document wordt waarschijnlijk in de tekstklasse 
\family sans
Article
\family default
 geschreven
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Dat is gewoonlijk de tekstklasse die standaard aan een nieuw document wordt
 toegewezen.
 Je kunt dit veranderen in je 
\family typewriter
lyxrc
\family default
 bestand.
\end_layout

\end_inset

.
 Probeer het eens te veranderen naar andere tekstklassen om te kijken hoe
 het dan anders wordt opgemaakt.
 Dit doe je via het menu 
\family sans
\bar under
C
\bar default
lass
\family default
 dat je vindt in het popupvenster via 
\family sans
\bar under
L
\bar default
ayout\SpecialChar menuseparator

\bar under
D
\bar default
ocument.

\family default
 Als je je document verandert in de tekstklasse 
\family sans
Book
\family default
 en vervolgens kijkt naar het 
\family sans
Environment
\family default
 menu, zul je zien dat de meeste omgevingen gewoon toegestaan zijn.
 Je zult echter nu ook de omgeving 
\family sans
Chapter
\family default
 kunnen gebruiken.
 Als je niet zeker weet welke omgevingen toegestaan zijn in een bepaalde
 tekstklasse, raadpleeg dan het 
\family sans
Environment
\family default
 menu.
\end_layout

\begin_layout Standard
De grootte van het lettertype, paginakoppen en het afdrukken in een of twee
 kolommen, zijn slechts een paar dingen waarmee tijdschriften in hun opmaak
 van elkaar kunnen verschillen.
 Het computertijdperk vordert en tijdschriften accepteren tegenwoordig artikelen
 in elektronische vorm.
 Hierbij hanteren zij \SpecialChar LaTeX
 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

stijl-bestanden
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 zodat auteurs hun artikelen meteen met de juiste opmaak kunnen inleveren.
 \SpecialChar LyX
 ondersteunt deze opzet ook.
 Bijvoorbeeld: \SpecialChar LyX
 ondersteunt de opmaak (en de extra omgevingen) voor de tijdschri
ften van de American Mathematics Society, door gebruik te maken van de tekstklas
se 
\family sans
Article
\begin_inset space ~
\end_inset

(AMS)
\family default
.
\end_layout

\begin_layout Standard
Hier is een zeer kort overzicht van sommige tekstklassen.
 Zoals gewoonlijk: zie de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 voor details.
\end_layout

\begin_layout Standard
\begin_inset VSpace 0.3cm
\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
\align center
\begin_inset Tabular
<lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
<features tabularvalignment="middle">
<column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
<column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
<row>
<cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
Naam
\end_layout

\end_inset
</cell>
<cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout
Opmerkingen
\end_layout

\end_inset
</cell>
</row>
<row>
<cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
article
\end_layout

\end_inset
</cell>
<cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
enkelzijdig, geen hoofdstukken
\end_layout

\end_inset
</cell>
</row>
<row>
<cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
article (AMS)
\end_layout

\end_inset
</cell>
<cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
opmaak &
\family default
\series default
\shape default
\size default
\emph default
\bar default
\noun default
 
\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
omgevingen voor American Mathematics Society
\end_layout

\end_inset
</cell>
</row>
<row>
<cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
report
\end_layout

\end_inset
</cell>
<cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
langer dan article, dubbelzijdig
\end_layout

\end_inset
</cell>
</row>
<row>
<cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
book
\end_layout

\end_inset
</cell>
<cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
report + voor en achterzijde
\family default
\series default
\shape default
\emph default
\bar default
 
\size default
\noun default
\color inherit
gedoe
\end_layout

\end_inset
</cell>
</row>
<row>
<cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
slides
\end_layout

\end_inset
</cell>
<cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
transparanten (inclusief Foil\SpecialChar TeX
)
\end_layout

\end_inset
</cell>
</row>
<row>
<cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
letter
\end_layout

\end_inset
</cell>
<cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
\begin_inset Text

\begin_layout Plain Layout

\family roman
\series medium
\shape up
\size normal
\emph off
\bar no
\noun off
\color none
veel extra omgevingen voor adressen, handtekeningen\SpecialChar ldots

\end_layout

\end_inset
</cell>
</row>
</lyxtabular>

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
\begin_inset VSpace 0.3cm
\end_inset


\end_layout

\begin_layout Section
Sjablonen: Een Brief Schrijven
\end_layout

\begin_layout Standard
Een van de meest populaire tekstklassen is 
\family sans
Letter
\family default
.
 Een manier om een brief op te stellen zou zijn om een nieuw bestand te
 openen, en te kiezen voor 
\family sans
Letter
\family default
 van het 
\family sans
\bar under
C
\bar default
lass
\family default
 menu, dat je vindt via het popupvenster 
\family sans
\bar under
L
\bar default
ayout\SpecialChar menuseparator

\bar under
D
\bar default
ocument.

\family default
 Alhoewel dit de meest voor de hand liggende manier is om een brief te schrijven
, lijkt het op extra werk.
 Elke keer als je een een zakenbrief schrijft, wil je je eigen adres hebben,
 het adres waarnaar je schrijft, een inhoud, een handtekening, enz.
 \SpecialChar LyX
 heeft daarom een 
\emph on
sjabloon
\emph default
 voor brieven wat eigenlijk een voorbeeldbrief is; als je eenmaal een sjabloon
 hebt, kun je iedere keer als je een brief schrijft gewoonweg onderdelen
 van de brief vervangen door je eigen tekst.
\end_layout

\begin_layout Standard
Open een nieuw bestand met 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator
New
\begin_inset space ~
\end_inset

from
\begin_inset space ~
\end_inset


\bar under
t
\bar default
emplate
\family default
.
 Kies een bestandsnaam en selecteer 
\family typewriter
letter.lyx
\family default
 van popupvenster met de titel 
\family sans
Choose
\begin_inset space ~
\end_inset

Template
\family default
.
 Bewaar en print het bestand om te zien hoe de verschillende omgevingen
 worden opgemaakt.
\end_layout

\begin_layout Standard
Als je naar het 
\family sans
Environment
\family default
 menu kijkt, zul je verschillende omgevingen zien zoals de 
\family sans
My
\begin_inset space ~
\end_inset

Address
\family default
 omgeving, die in de meeste tekstklassen niet eens bestaan.
 Andere, zoals 
\family sans
Description
\family default
, zijn bekend.
 Je kunt zelf op onderzoek uitgaan om te kijken hoe de verschillende omgevingen
 werken.
 Je zult bijvoorbeeld ontdekken dat de 
\family sans
Signature
\family default
 omgeving het woord 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Signature:
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

 in rood voor de feitelijke tekst van de handtekening zet.
 Dit woord zal uiteindelijk niet in de brief verschijnen, zoals je zult
 zien als je de brief uitprint.
 Het staat daar om je te laten zien waar de handtekening komt.
 Merk ook op dat het niet uitmaakt waar in het bestand de 
\family sans
Signature
\family default
 regel staat.
 Onthoudt dat \SpecialChar LyX
 WYSIWYM is; je kunt de 
\family sans
Signature
\family default
 omgeving overal neerzetten, \SpecialChar LyX
 weet dat in de uitgeprinte versie, de handtekening
 aan het einde moet staan.
\end_layout

\begin_layout Standard
Een sjabloon is gewoon een normaal \SpecialChar LyX
 bestand.
 Dit betekent dat je je adres kunt invullen en je handtekening, en het bestand
 vervolgens kunt bewaren als een nieuw sjabloon.
 Vanaf nu kun je iedere keer als je een brief wilt schrijven het nieuwe
 sjabloon gebruiken om tijd te sparen.
 We hoeven hier waarschijnlijk geen 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

oefening
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 voor te stellen; schrijf gewoon een brief aan iemand
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Een waarschuwing als je een vanaf een sjabloon schrijft: als je alle tekst
 in een omgeving verwijdert— bijvoorbeeld als je het gehele 
\family sans
My
\begin_inset space ~
\end_inset

Address
\family default
 veld verwijdert zodat je het met je eigen tekst kunt vervangen— en dan
 de cursor beweegt zonder ook maar iets te schrijven, zou de omgeving kunnen
 verdwijnen.
 Dit gebeurt omdat de meeste omgevingen niet kunnen bestaan zonder een tekst
 te bevatten.
 Selecteer de omgeving gewoon opnieuw van het 
\family sans
Environment
\family default
 menu om het terug te krijgen.
\end_layout

\end_inset

!
\end_layout

\begin_layout Standard
Sjablonen kunnen enorm veel tijd besparen en we moedigen je dan ook aan
 om ze zo vaak mogelijk te gebruiken.
 Daarnaast kunnen ze iemand helpen gebruik te leren maken van enkele van
 de de meer bijzondere tekstklassen.
 Tenslotte kunnen ze handig zijn voor iemand die \SpecialChar LyX
 configureert voor mensen
 die wat minder van computers afweten.
 Als zij \SpecialChar LyX
 leren gebruiken zal het een stuk minder intimiderend zijn als
 er bijvoorbeeld een briefsjabloon voor hun bedrijf is dat al voor hen is
 opgemaakt.
\end_layout

\begin_layout Section
Document titels
\end_layout

\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
 (net als \SpecialChar LaTeX
) beschouwt de titel — die de feitelijke titel, de auteur, de
 datum, en zelfs een samenvatting van een artikel kan bevatten— als een
 apart gedeelte van het document.
\end_layout

\begin_layout Standard
Ga terug naar je 
\family typewriter
newfile.lyx
\family default
 document en overtuig jezelf ervan dat het de tekstklasse 
\family sans
Article
\family default
 gebruikt.
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Je moet de brief niet langer gebruiken, omdat de tekstklasse 
\family sans
Letter
\family default
 geen titels toelaat.
\end_layout

\end_inset

 Typ een titel op de eerste regel, en verander de regel in de 
\family sans
Title
\family default
 omgeving.
 Op de volgende regel typ je je eigen naam en verander je dit in de 
\family sans
Author
\family default
 omgeving.
 Op de volgende regel typ je de datum in de 
\family sans
Date
\family default
 omgeving.
 Typ nu een paragraaf of twee waarin je een samenvatting schrijft, gebruik
 makend van de 
\family sans
Abstract
\family default
 omgeving.
 Bekijk nu hoe het resultaat er op papier uit ziet.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening
\series default
: Repareer de titel, datum en auteur in 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout

\begin_layout Section
Labels en Kruisverwijzingen
\end_layout

\begin_layout Standard
Je kunt een label toewijzen aan een sectie (of een subsubsectie of wat minder
 vaak voorkomt, een willekeurig stuk tekst) van je document.
 Als je dit eenmaal hebt gedaan kun je naar dit gedeelte verwijzen in andere
 delen van het document, door gebruik te maken van kruisverwijzingen.
 Je kunt ofwel naar het sectienummer verwijzen, of naar de pagina waar de
 sectie zich bevind.
 Net als bij secties en voetnoten, regelt \SpecialChar LyX
 de kruisverwijzingen zelf.
 Automatische labels en kruisverwijzingen zijn de grootste voordelen van
 \SpecialChar LyX
 (en \SpecialChar LaTeX
) boven conventionele tekstverwerkers.
\end_layout

\begin_layout Subsection*
Je eerste label
\end_layout

\begin_layout Standard
Laten we onze tweede sectie, met de titel 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Over dit document
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

, markeren.
 Klik op het einde van de regel van de sectietitel, en selecteer 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator

\bar under
L
\bar default
abel
\family default
.
 Een popupscherm vraagt je naar een sectienaam.
 Typ: 
\family typewriter
sec:overdocument
\family default
, wat een goede beschrijvende labelnaam lijkt waarmee we niet in war zullen
 raken als we later andere labels willen toevoegen.
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
We schrijven 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

sec:
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

 omdat je ook aan vergelijkingen, tabellen en figuren een label kunt toewijzen.
\end_layout

\end_inset

 Als je op 
\family sans
OK
\family default
 drukt, zal de naam van de label in een rechthoek naast de sectietitel worden
 geplaatst.
\end_layout

\begin_layout Standard
Tussen twee haakjes, je zou de label ook ergens anders in de sectie kunnen
 plaatsen; referenties naar secties zullen altijd refereren naar de sectie
 waar de label zich in bevind.
 Als je het echter op dezelfde regel zet als de sectietitel (of misschien
 op de eerste regel van de tekst van de sectie) weet je zeker dat referenties
 met 
\emph on
paginanummers,
\emph default
 wijzen naar de pagina waar de sectie begint.
\end_layout

\begin_layout Standard
Tot nu toe heb je nog niets gedaan; het 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestand zal er nog hetzelfde uitzien omdat labels niet in de uitgeprinte
 versie komen.
 Nu je echter een label hebt toegevoegd kun je hier naar verwijzen met een
 kruisreferentie.
 Dit zullen we nu gaan doen.
\end_layout

\begin_layout Subsection*
Je eerste kruisverwijzingen
\end_layout

\begin_layout Standard
Zet de cursor ergens in sectie 2 van je document en typ: 
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
als je meer over dit document wilt weten, zie dan sectie 
\begin_inset Newline newline
\end_inset

dat je vindt op pagina .
\end_layout

\begin_layout Standard
Zet nu de cursor na het woord 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

sectie
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 en kies 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator

\bar under
C
\bar default
ross-Reference
\family default
.
 Het 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset

Reference
\family default
 popupvenster verschijnt.
 Het toont een lijst van mogelijke labels waarnaar je kunt refereren.
 Op dit moment behoort er slechts een te zijn, 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

sec:overdocument
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Selecteer dit (mogelijkerwijs is het reeds bij verstek geselecteerd) en
 klik op 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert
\begin_inset space ~
\end_inset

Reference
\family default
.
 Zet de cursor nu na het woord 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

pagina
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 en klik op 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset


\bar under
P
\bar default
age
\begin_inset space ~
\end_inset

Number
\family default
 van het 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset

Reference
\family default
 popupvenster.
\end_layout

\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
 zet de referenties in een rechthoek daar waar de cursor zich bevond.
 In de uitgeprinte versie zal de referentiemarkering vervangen worden door
 ofwel een paginanummer of een sectienummer (dit hangt af wat je in het
 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset

Reference
\family default
 popupvenster geselecteerd hebt).
 Een kruisverwijzing kan handig als een hyperlink worden gebruikt als je
 een document in \SpecialChar LyX
 aan het bewerken bent; als je er op klikt zal er een popup
 venster verschijnen met een lijst van alle kruisverwijzingen.
 Door op de knop 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Go to reference
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 te drukken ga je naar de plek waar de kruisverwijzing naar wijst.
 Door op de knop 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Go Back
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 te drukken ga je terug naar de plek waar je vandaan kwam.
 Je kunt hiervoor trouwens ook de toetscombinaties C-< en C-> gebruiken.
 Gebruik 
\family sans
\bar under
V
\bar default
iew\SpecialChar menuseparator

\bar under
U
\bar default
pdate\SpecialChar menuseparator

\bar under
D
\bar default
VI
\family default
, en je zult zien dat we op de laatste pagina naar 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

sectie 2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 en 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

pagina 1
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 verwijzen (of in ieder geval de pagina waar de titel van sectie 2 op staat).
\end_layout

\begin_layout Subsection*
Leuke dingen met labels
\end_layout

\begin_layout Standard
We vertelden je dat \SpecialChar LyX
 het nummeren van kruisverwijzingen regelt; je kunt
 dit nu uitproberen.
 Voeg een nieuwe sectie toe voor Sectie
\begin_inset space ~
\end_inset

2.
 Doe nu een nieuwe \SpecialChar LaTeX
 run, en — voilà! — de kruisverwijzing naar Sectie
\begin_inset space ~
\end_inset

2 is veranderd naar 3! Verander 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Over dit document
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 in een subsectie, en de kruisverwijzing zal naar Subsectie
\begin_inset space ~
\end_inset

2.1 refereren in plaats van Sectie
\begin_inset space ~
\end_inset

3.
 De paginaverwijzing zal niet veranderen tenzij je natuurlijk voor het label
 een hele pagina tekst toevoegt.
\end_layout

\begin_layout Standard
Als je nog wat meer wilt oefenen met labels, probeer dan eens een label
 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

sec:myfirstlabel
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 te zetten bij je eerste kruisverwijzing.
 En verwijs hiernaar vanaf een andere plek in je document.
 Als je veel kruisverwijzingen toevoegt (bijvoorbeeld als je vakliteratuur
 schrijft), is het misschien makkelijk om het 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset

Reference
\family default
 venster open te laten.
\end_layout

\begin_layout Standard
Als je zeker wilt weten dat de paginaverwijzingen ook voor grote documenten
 goed werken, kopieer dan een aantal pagina's tekst van de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 in je document
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Tussen twee haakjes, het kopiëren van een hoofdstuk-titel kan resulteren
 in een foutmelding van \SpecialChar LyX
 omdat hoofdstukken niet toegestaan zijn in de klasse
 article.
 Als dit gebeurt, verwijder dan gewoon de titel van het hoofdstuk.
 Als je wilt weten waarom dit gebeurt bekijk dan Sectie
\begin_inset space ~
\end_inset


\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:tekstklassen"

\end_inset

.
\end_layout

\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening
\series default
: Herstel de verwijzingen in 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout

\begin_layout Section
Voetnoten en Margenoten
\end_layout

\begin_layout Standard
Voetnoten kunnen worden toegevoegd met de 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset

Footnote
\family default
-knop in de knoppenbalk
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
De knop laat een pijl naar rode tekst zien welke net onder wat zwarte tekst
 staat.
\end_layout

\end_inset

 of via 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator

\bar under
F
\bar default
ootnote
\family default
\SpecialChar endofsentence
 Klik aan het einde van het woordje 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

\SpecialChar LyX

\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 ergens in je document en klik op de 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset

Footnote
\family default
-knop.
 Een voetnoot regel opent onder de regel waar je op dat ogenblik aan het
 typen bent.
 Helemaal links zul je het woord 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

foot
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 zien in rode letters op een grijze achtergrond.
 De rest van de regel heeft een rode rand; dit is waar de tekst van de voetnoot
 komt.
 \SpecialChar LyX
 zet de cursor aan het begin van de regel.
 Typ: 
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
\SpecialChar LyX
 is tekstverwerker die tekst opmaakt.
\end_layout

\begin_layout Standard
Klik nu op het woord 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

foot.
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 De voetnootregel verdwijnt, het woord 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

foot
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 als index achterlatend in rode letters, op deze wijze zichtbaar makend
 waar de voetnoot markering in de geprinte tekst komt.
 Dit wordt het 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

opvouwen
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 van de voetnoot genoemd.
 Je kunt de voetnoot altijd uitvouwen — en als je wilt, de inhoud bewerken
 — door op de rode 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

foot
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 markering te klikken.
\end_layout

\begin_layout Standard
Je zult je misschien afvragen waarom de voetnootmarkering een woord is in
 plaats van een nummer.
 Het antwoord is dat \SpecialChar LyX
 de nummering van voetnoten voor zijn rekening neemt.
 Je kunt dit zien door naar het 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestand te kijken (of de uitgeprinte versie).
 Als je andere voetnoten toevoegt zal \SpecialChar LyX
 de voetnoten hernummeren.
 Omdat \SpecialChar LyX
 (eigenlijk \SpecialChar LaTeX
) het nummeren van de voetnoten voor zijn rekening neemt
 is er in feite geen noodzaak om de nummers in het \SpecialChar LyX
 bestand te zetten.
\end_layout

\begin_layout Standard
Een voetnoot kan net als gewone tekst worden geknipt en geplakt.
 Probeer het maar! Het enige wat je hoeft te doen is het selecteren van
 de voetnootmarkering en deze te knippen en te plakken met 
\family sans
\bar under
C
\bar default
ut
\family default
 en 
\family sans
\bar under
P
\bar default
aste
\family default
.
 Daarnaast kun je gewone tekst veranderen in een voetnoot door het te selecteren
 en op de 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset

Footnote
\family default
-knop te drukken.
 Andersom kun je ook een voetnoot in gewone tekst veranderen door op de
 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset

Footnote
\family default
-knop te drukken als de cursor binnen een voetnoot staat.
\end_layout

\begin_layout Standard
Margenoten (aantekeningen in de kantlijn) kunnen worden toegevoegd met behulp
 van de 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset

Margin
\begin_inset space ~
\end_inset

Note
\family default
-knop
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
De knop laat een pijl zien die naar rode tekst wijst welke naast (d.w.z.
 in de kantlijn staat van) zwarte tekst.
 De knop zou naast de 
\family sans
Insert
\begin_inset space ~
\end_inset

Footnote
\family default
-knop op de knoppenbalk moeten zitten
\end_layout

\end_inset

, of via 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator

\bar under
M
\bar default
argin
\begin_inset space ~
\end_inset

Note
\family default
.
 Margenoten zijn net als voetnoten behalve dat:
\end_layout

\begin_layout Itemize
Je op het scherm 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

margin
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 ziet in plaats van 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

foot
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Itemize
De aantekeningen in de kantlijn worden geplaatst in plaats van onderaan
 de pagina.
\end_layout

\begin_layout Itemize
Margenoten niet genummerd worden.
 
\end_layout

\begin_layout Itemize
Als een aantekening wordt opgevouwen wordt een uitroepteken in de kantlijn
 geplaatst.
 Dit uitroepteken zal niet in de uitgeprinte versie te zien zijn.
\end_layout

\begin_layout Standard
Verander jouw \SpecialChar LyX
 voetnoot in gewone tekst, en verander het dan vervolgens
 in een kantlijnaantekening.
 Bekijk het resultaat.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening
\series default
: Herstel de voetnoot in 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout

\begin_layout Section
Bibliografieën
\end_layout

\begin_layout Standard
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:bibliografieën"

\end_inset

Bibliografieën lijken op kruisverwijzingen.
 De bibliografie bevat een lijst verwijzingen aan het einde van een document.
 Hiernaar kan binnen het document weer worden verwezen.
 Net als bij sectietitels maken \SpecialChar LyX
 en \SpecialChar LaTeX
 je taak makkelijker door automatisch
 de items in de bibliografie te nummeren en de citaten te veranderen als
 de nummers van de items veranderen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Ga naar het einde van het document en ga in de 
\family sans
Bibliography
\family default
 omgeving.
 Elke paragraaf die je nu typt zal een referentie worden.
 Typ: 
\family typewriter
De Lyx Tutorial, door het \SpecialChar LyX
 DocTeam
\family default
 als je eerste referentie.
 Merk op dat \SpecialChar LyX
 automatisch voor elke referentie een nummer in een rechthoek
 zet.
 Klik op het nummer van de referentie en een 
\family sans
Bibliography
\begin_inset space ~
\end_inset

item
\family default
 popup verschijnt.
 Je gebruikt het eerste veld, de sleutel: 
\family sans
Key
\family default
, om binnen het \SpecialChar LyX
 document naar deze referentie te verwijzen.
 Standaard is het een nummer.
 Verander de sleutel in 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

lyxtutorial
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 om het gemakkelijker te kunnen onthouden.
\end_layout

\begin_layout Standard
Kies nu een plek in je document waar je een referentie wilt invoegen.
 Doe dit met 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator
C
\bar under
i
\bar default
tation
\begin_inset space ~
\end_inset

Reference
\family default
.
 \SpecialChar LyX
 tekent een grijze rechthoek met drie vraagtekens omgeven door haakjes,
 en een 
\family sans
Citation
\family default
 popup verschijnt.
 Het eerste veld in deze popup heet ook wel 
\family sans
Key
\family default
, en dit veld laat je kiezen welk item in de bibliografie je wilt citeren
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Dit is waarom het een goed idee is om de sleutels unieke en logische namen
 te geven, in plaats van de standaard nummers te gebruiken in het 
\family sans
Key
\family default
-veld.
\end_layout

\end_inset

.
 Gebruik makend van het menu met de pijl, rechts van het 
\family sans
Key
\family default
-veld, selecteer je 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

lyxtutorial
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 (op het ogenblik is dit het enige item in de bibliografie).
 Doe nu een \SpecialChar LaTeX
 run om het resultaat te bekijken en je zult zien dat het citaat
 tussen haken in de tekst verschijnt, verwijzend naar de bibliografie aan
 het einde van het document.
\end_layout

\begin_layout Standard
Hoe worden de andere velden gebruikt? Het 
\family sans
\bar under
R
\bar default
emark
\family default
-veld in 
\family sans
Citation
\family default
 popupvenster zal een opmerking (zoals een referentie naar een pagina of
 hoofdstuk binnen het boek of artikel waarnaar verwezen wordt) tussen haken
 achter de referentie zetten.
 Als je wilt dat de referenties in de uitgeprinte versie labels hebben in
 plaats van nummers (Sommige tijdschriften zouden bijvoorbeeld 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

[Smi95]
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 gebruiken om een artikel te refereren geschreven door Smith in 1995), gebruik
 dan het 
\family sans
Label
\family default
-veld in het 
\family sans
Bibliography
\begin_inset space ~
\end_inset

item
\family default
.
 Zie zoals gewoonlijk de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 voor details.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening:
\series default
 Herstel de bibliografie en het citaat in 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout

\begin_layout Section
Inhoudsopgave
\end_layout

\begin_layout Standard
Misschien wil je een inhoudsopgave aan het begin van je document.
 Met \SpecialChar LyX
 is dit heel eenvoudig te realiseren.
 Geef een 
\family sans
Return
\family default
 na de document-titel en voor je eerste sectietitel
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Raak niet gefrustreerd door te trachten met de backspace toets, of met muisklikk
en voor het sectienummer te komen.
 Dit zal nooit lukken.
 Je mag het sectienummer toch niet bewerken omdat \SpecialChar LyX
 de nummering voor zijn
 rekening neemt.
\end_layout

\end_inset

 en kies 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator
Lists
\begin_inset space ~
\end_inset

&
\begin_inset space ~
\end_inset


\bar under
T
\bar default
OC\SpecialChar menuseparator
Table
\begin_inset space ~
\end_inset

of
\begin_inset space ~
\end_inset


\bar under
C
\bar default
ontents
\family default
.
 De woorden 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Table of Contents
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 zullen in een rechthoek verschijnen (ook wel bekend als een inzet) op de
 eerste regel van het document.
\end_layout

\begin_layout Standard
Dit lijkt niet erg nuttig te zijn.
 Als je echter naar je 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestand kijkt zul je zien dat er een inhoudsopgave is gegenereerd met daarin
 de verschillende secties en subsecties.
 Zoals gewoonlijk zullen veranderingen in de volgorde van de secties weerspiegel
d worden in het 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestand, nadat je deze vernieuwd hebt.
\end_layout

\begin_layout Standard
De inhoudsopgave wordt in \SpecialChar LyX
 niet afgebeeld op het scherm omdat je het toch
 niet kunt bewerken.
 Je kunt echter wel de inhoudsopgave in een apart venster afbeelden door
 op de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

table of contents
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 inzet te klikken, of via 
\family sans
\bar under
E
\bar default
dit\SpecialChar menuseparator

\bar under
T
\bar default
able
\begin_inset space ~
\end_inset

of
\begin_inset space ~
\end_inset

Contents
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Het menucommando werkt zelfs als je geen 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

table of contents
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 inzet in je document hebt.
\end_layout

\end_inset

.
 Dit is een erg nuttig hulpmiddel.
 Je kunt het Table
\begin_inset space ~
\end_inset

of
\begin_inset space ~
\end_inset

Contents
\family default
-venster gebruiken om door je document te manoeuvreren.
 Als je op een (sub)sectie-titel in het 
\family sans
Table
\begin_inset space ~
\end_inset

of
\begin_inset space ~
\end_inset

Contents
\family default
-venster klikt zal deze doen oplichten en de cursor in het \SpecialChar LyX
 scherm naar
 die plek in het document verplaatsen.
 Je kunt ook de pijltjestoetsen gebruiken om naar boven of beneden te bewegen
 in de inhoudsopgave.
 Je zult het daarom misschien handig vinden om dit venster open te houden
 gedurende een \SpecialChar LyX
 sessie.
\end_layout

\begin_layout Standard
Om de inhoudsopgave te verwijderen kun je de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

table of contents
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 markering met de delete toets verwijderen net zoals je dat bij een gewone
 letter zou doen.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening
\series default
: Herstel de inhoudsopgave in 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\end_layout

\begin_layout Chapter
Wiskundige Uitdrukkingen Gebruiken
\end_layout

\begin_layout Standard
\SpecialChar LaTeX
 wordt door menig wetenschapper gebruikt omdat de vergelijkingen er in de
 uitvoer fantastisch uitzien en omdat je ze kunt maken zonder gebruik te
 hoeven maken van de toetscombinaties die je bij veel tekstverwerkers en
 hun vergelijkingseditors nodig hebt.
 Vele van deze wetenschappers zijn echter gefrustreerd omdat het schrijven
 van een vergelijking in \SpecialChar LaTeX
 meer weg heeft van programmeren dan van schrijven.
 \SpecialChar LyX
 lost dit probleem op een elegante manier op.
 Als je met \SpecialChar LaTeX
 bekend bent zul je zien dat alle wiskunde codes van \SpecialChar LaTeX
 gewoon
 gebruikt kunnen worden, maar dat ze verschijnen op een WYSIWYG manier.
 Indien je echter nog nooit eerder met \SpecialChar LaTeX
 hebt gewerkt, stelt het 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Math Panel
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 je in staat snel en gemakkelijk professioneel-uitziende vergelijkingen
 te produceren
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Lyx kan niet controleren of de vergelijking die je invoert 
\emph on
correct
\emph default
 is.
 Sorry.
\end_layout

\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Section
Math Modus
\end_layout

\begin_layout Standard
Typ ergens in je \SpecialChar LyX
 document:
\end_layout

\begin_layout LyX-Code
Ik hou van wat Einstein zei, E=mc^2, omdat het zo eenvoudig is.
\end_layout

\begin_layout Standard
Zelfs in het 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestand ziet die vergelijking er niet echt goed uit; er is geen spatiëring
 tussen de letters en het gelijkheidsteken, en je zou graag een superscript
 gebruiken voor de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Die slechte opmaak kwam omdat we \SpecialChar LyX
 niet verteld hadden dat we een wiskundige
 uitdrukking schreven, waardoor het de vergelijking als gewone tekst weergaf.
\end_layout

\begin_layout Standard
Wiskundige uitdrukkingen worden geschreven in Mathed, ook gekend als Math
 modus.
 Om de math modus te starten, klik je simpelweg op de knop in de werkbalk
 waarop in het blauw 
\begin_inset Formula $\frac{a+b}{c}$
\end_inset

staat.
 \SpecialChar LyX
 zal dan een klein blauw vierkant openen met een paarse rechthoek er omheen.
 Het blauwe vierkant is het 
\emph on
invoegpunt
\emph default
, wat aangeeft dat je je in Mathed bevindt.
 \SpecialChar LyX
 heeft de cursor in het blauwe vierkant geplaatst, dus je kunt 
\family typewriter
E=mc^2
\family default
 gewoon nogmaals intypen.
 De uitdrukking wordt blauw weergegeven en het blauwe vierkant verdwijnt
 zodra het invoegpunt niet leeg is.
 Typ nu 
\family sans
Esc
\family default
 om Mathed te verlaten (Noot: door nogmaals klikken op de math knop verlaat
 je Mathed 
\emph on
niet
\emph default
).
 De paarse rechthoek verdwijnt en de cursor bevindt zich rechts van de uitdrukki
ng.
 Als je nu iets invoert, verschijnt het weer als gewone tekst.
\end_layout

\begin_layout Standard
Bekijk nu het 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestand.
 (In de statusbalk zie je dat \SpecialChar LyX
 het programma \SpecialChar LaTeX
 opstart om het 
\family typewriter
dvi
\family default
-bestand te maken).
 Merk op dat de vergelijking nu netjes is opgemaakt, met spatiëring tussen
 de letters en het gelijkheidsteken, en de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 in superscript.
 In de Math modus worden letters als variabelen geïnterpreteerd en cursief
 weergegeven.
 Cijfers blijven gewoon cijfers.
\end_layout

\begin_layout Standard
Mathed is nogmaals een voorbeeld van de WYSIWYM filosofie.
 In \SpecialChar LaTeX
 schrijf je een wiskundige uitdrukking door gebruik te maken van tekst
 en codes zoals 
\backslash
sqrt.
 Dit kan frustrerend zijn omdat je niet kunt zien hoe de uitdrukking eruit
 ziet tot je het bestand door \SpecialChar LaTeX
 laat interpreteren.
 Je verspilt dan tijd met het zoeken naar ontbrekende haakjes of andere
 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

bugs
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Anderzijds probeert \SpecialChar LyX
 niet de uitdrukking perfect weer te geven (WYSISWYG)
 maar geeft het je een goed idee hoe de uitdrukking eruit zal zien.
 \SpecialChar LaTeX
 zorgt verder voor de professionele opmaak.
 In 99% van de gevallen hoef je verder niets meer te veranderen aan de fontgroot
te of spatiëring.
 Hierdoor (we vallen in herhaling - sorry) kun je je concentreren op de
 inhoud van je wiskundige uitdrukkingen in de plaats van de opmaak ervan.
\end_layout

\begin_layout Section
Navigeren in een Vergelijking
\end_layout

\begin_layout Standard
Laten we nu een keer 
\begin_inset Formula $E=mc^{2}$
\end_inset

 veranderen in 
\begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
\end_inset

.
 Gebruik de pijltjestoetsen om de cursor in de vergelijking te zetten.
 Merk op dat de paarse rechthoek weer verschijnt als je in de vergelijking
 zit, om aan te geven dat je je wederom in Mathed bevindt.
 Gebruik nu 
\family sans
Links
\family default
 of 
\family sans
Rechts
\family default
 om de cursor voorbij het gelijkheidsteken te plaatsen, en typ dan 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

1+
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Gebruik nu opnieuw de pijltjestoetsen om de uitdrukking te verlaten of
 druk op 
\family sans
Esc
\family default
, waarna de paarse rechthoek zal verdwijnen.
 Veel mensen vinden de pijltjestoetsen handig om mee te werken, maar je
 kunt ook gewoon ergens in de uitdrukking klikken en Mathed starten.
\end_layout

\begin_layout Standard
Buiten de hieronder beschreven speciale toetsen, is het typen in de math
 modus hetzelfde als het bewerken van gewone tekst.
 Gebruik 
\family sans
Delete
\family default
 (of 
\family sans
Backspace
\family default
) om iets te verwijderen.
 Selecteer tekst via de pijltjestoetsen (samen met de 
\family sans
Shift
\family default
-toets) of met behulp van de muis.
 Zowel 
\family sans
\bar under
E
\bar default
dit\SpecialChar menuseparator

\bar under
U
\bar default
ndo
\family default
 als knippen en plakken werkt in de math modus.
 Voor één ding moet je opletten: als je je net buiten een Mathed uitdrukking
 bevindt en je drukt op 
\family sans
Delete
\family default
 (of 
\family sans
Backspace
\family default
), dan verwijder je de gehele uitdrukking.
 Gelukkig kun je dit met 
\family sans
Undo
\family default
 ongedaan maken.
\end_layout

\begin_layout Standard
Wat gedaan als je 
\begin_inset Formula $E=mc^{2}$
\end_inset

 wil veranderen naar 
\begin_inset Formula $E=mc^{2.5}+1$
\end_inset

 ? Je kunt opnieuw gebruik maken van de muis om de cursor op de juiste plaats
 te zetten.
 Je kunt echter ook gebruik maken van de pijltjestoetsen.
 Als de cursor zich juist achter de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

c
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 bevindt maar voor de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

, dan brengt een druk op 
\family sans
Omhoog
\family default
 je op dezelfde hoogte als de exponent, juist voor de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Voeg nu 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

.5
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 toe.
 Als je nu op 
\family sans
Omlaag
\family default
 drukt, kom je terug op het normale niveau.
 Zelfs als je op een willekeurige plaats in de exponent op 
\family sans
Omlaag
\family default
 drukt, zal de cursor zich juist na de exponent bevinden (waar je dan 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

+1
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 kunt intypen).
\end_layout

\begin_layout Standard
Je kunt ook 
\family sans
Spatie
\family default
 gebruiken om te navigeren in de uitdrukking.
 Als je je momenteel in een Mathed structuur (subscript, superscript, breuk,
 vierkantswortel, afbakeningen of matrix, die allemaal behandeld worden
 in de volgende secties) bevindt, dan zal het indrukken van de 
\family sans
Spatie
\family default
 de cursor verplaatsen tot voorbij die structuur, maar nog wel binnen Mathed.
 Dus als de cursor zich ergens in het superscript bevindt zal het indrukken
 van de 
\family sans
Spatie
\family default
 tot gevolg hebben dat de cursor terug op het normale niveau terechtkomt,
 juist achter het superscript.
 Dit betekent dat je 
\begin_inset Formula $E=mc^{1+x}-2$
\end_inset

 kunt intypen zonder de muis of de pijltjestoetsen te gebruiken, een werkwijze
 die je hoogstwaarschijnlijk zal prefereren wanneer je meer ervaring hebt.
 Zorg er wel voor dat je geen 
\family sans
Spatie
\family default
 typt tussen de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

1
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 en het plusteken, anders verlaat je het superscript.
 Op een plaats waar het indrukken van 
\family sans
Spatie
\family default
 geen zin heeft (bijvoorbeeld tussen de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

m
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 en de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

c
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

), zal dit geen gevolg hebben
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout

\family sans
Spatie
\family default
 en 
\family sans
Tab
\family default
 worden niet gebruikt voor extra witruimte tussen delen van een vergelijking.
 Witruimte is een onderdeel van letterzetting, wat betekent dat je dit aan
 \SpecialChar LyX
 (\SpecialChar LaTeX
) moet overlaten (Zie sec.
 2.1.3).
 Als je hier geen vrede mee kan nemen, dan bestaan er manieren om de witruimte
 te manipuleren.
 Meer hierover vindt je in de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 — maar wacht met het aanpassen van de witruimte tot de inhoud van je document
 afgewerkt is.
\end_layout

\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Standard
Merk op dat wanneer je een uitdrukking invoert en die daarna weer verlaat
 met 
\family sans
Esc
\family default
, er geen 
\family sans
Spatie
\family default
 achter de uitdrukking zal staan.
 Dit is gewenst wanneer je daarna een punt of een komma typt, maar wanneer
 je een woord na de formule wilt plaatsen, moet je expliciet 
\family sans
Spatie
\family default
 indrukken na het verlaten van Mathed.
 Een eenvoudiger manier is het indrukken van 
\family sans
Spatie
\family default
 wanneer de cursor zich aan het einde van een Mathed uitdrukking bevindt.
 Hierdoor verlaat je Mathed en wordt er een 
\family sans
Spatie
\family default
 geplaatst na de uitdrukking.
 Op deze manier kun je dan schrijven: 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\begin_inset Formula $f=ma$
\end_inset

 is mijn favoriete uitdrukking
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 in plaats van 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\begin_inset Formula $f=ma$
\end_inset

is mijn favoriete uitdrukking
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Section
Exponenten en Indices
\end_layout

\begin_layout Standard
Een exponent kan worden ingevoegd vanuit het 
\family sans
\bar under
M
\bar default
ath
\family default
 menu, maar het is echter eenvoudiger om een karet 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

^
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 te typen.
 \SpecialChar LyX
 plaatst dan een invoegpunt (herinner je je het blauwe vierkant?) in het
 superscript waardoor alles wat daaropvolgend ingetypt wordt, in het superscript
 en in een kleiner lettertype gezet wordt.
 Totdat een 
\family sans
Spatie
\family default
 wordt ingedrukt (of 
\family sans
een Esc
\family default
 om Mathed helemaal te verlaten), zal alles wat je intypt in het superscript
 komen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Een subscript (index) is net zo eenvoudig; begin met het typen van een underscor
e, 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

_
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Subscript of superscript kan bestaan in zowel sub- als superscript.
 Bijvoorbeeld: 
\begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening:
\series default
 Plaats vergelijking 1 van 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
 in math modus.
\end_layout

\begin_layout Section
Het 
\family sans
Math Panel
\end_layout

\begin_layout Standard
Het 
\family sans
Math Panel
\family default
 is handig om symbolen in te voeren of vele ingewikkelde Mathed functies
 te gebruiken.
 Veel van deze functies kunnen worden verkregen door middel van het toetsenbord
 of het 
\family sans
\bar under
M
\bar default
ath
\family default
 menu.
 We gaan ons echter concentreren op het 
\family sans
Math Panel
\family default
, gewoon om je te laten weten hoe het in mekaar zit.
 De toetscombinaties kun je later uit andere handleidingen leren (hint,
 hint).
 Open dus het 
\family sans
Math Panel
\family default
 en laat het open terwijl je dit onderdeel leest.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Griekse Symbolen
\end_layout

\begin_layout Standard
Als je klikt op de knop met het opschrift 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\begin_inset Formula $\Gamma\rho\varepsilon\varepsilon\kappa$
\end_inset


\begin_inset Quotes erd
\end_inset

, krijg je een menu waar je een Griekse letter uit kunt kiezen die dan ter
 hoogte van de cursor geplaatst zal worden.
 Merk op dat er een aantal varianten zijn van epsilon, pi, phi, theta en
 sigma.
 Handig: wanneer je tekst aan het intypen bent, en je kiest iets van het
 
\family sans
Math Panel
\family default
, wordt Mathed automatisch geopend.
\end_layout

\begin_layout Standard
Vier andere knoppen aan de onderkant van het Math Panel geven je toegang
 tot een ruim assortiment aan symbolen die in de wiskunde gebruikt worden:
 verschillende pijlen, relaties, operatoren, en sommen en integralen.
 Merk op dat je via subscript en superscript de boven- en onder-limieten
 van sommen en integralen kunt definieren.
 De laatste knop is de beruchte 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

overige
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 (Miscellaneous).
 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Nothing you can do that can't be done\SpecialChar ldots
All you need is 
\begin_inset Formula $\heartsuit$
\end_inset

.
\begin_inset Quotes erd
\end_inset


\end_layout

\begin_layout Subsection
Vierkantswortels, accenten en afbakeningen
\end_layout

\begin_layout Standard
Om een vierkantswortel in te voeren, klik je simpelweg op de knop met een
 vierkantswortel erop afgebeeld.
 De vierkantswortel verschijnt, en de cursor bevindt zich in een nieuw invoegpun
t onder de vierkantswortel.
 Je kunt nu invoeren wat je maar wilt: variabelen, getallen, andere vierkantswor
tels, breuken enz.
 \SpecialChar LyX
 zal automatisch de grootte van de vierkantswortel aanpassen, zodat alles
 wat eronder zit erin past.
\end_layout

\begin_layout Standard
Een accent plaatsen boven een enkel karakter (
\begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
\end_inset

) of een groep van karakters
\begin_inset space ~
\end_inset

(
\begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
\end_inset

) gebeurt op dezelfde manier.
 Klik op de 
\family sans
Decoratie
\family default
 knop: een blauwe rechthoek met een zwarte tilde
\begin_inset space ~
\end_inset

(~) erboven.
 Het 
\family sans
Decoratie
\family default
 venster zal nu verschijnen.
 Klik nu op een decoratie, waardoor \SpecialChar LyX
 deze zal afbeelden met een invoegpunt
 eronder (of erboven).
 Typ nu wat je op die plek wilt hebben gevolgd door een 
\family sans
Spatie
\family default
 om de decoratie te 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

verlaten
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Standard
Afbakeningen zoals ronde haakjes, vierkante haakjes en accolades werken
 op een gelijkaardige manier maar zijn iets ingewikkelder.
 Druk op de 
\family sans
Afbakenings
\family default
 knop: een blauw vierkant omringt door zwarte vierkante haakjes.
 Hierdoor verschijnt het 
\family sans
Afbakenings
\family default
 (Engels: Delimiter) venster.
 Klik op een linkse afbakening met de 
\emph on
linker muisknop
\emph default
 en een rechtse afbakening met de 
\emph on
rechter muisknop
\emph default
 (Je kunt ook gebruik maken van de optieknoppen waarnaast 
\family sans
Links
\family default
 en 
\family sans
Rechts
\family default
 staat, waarna je een afbakening kiest met de 
\emph on
linker muisknop
\emph default
).
 Je huidige keuze van afbakening wordt getoond op een knop in de rechter
 bovenhoek van het venster.
 De standaardwaarde is een paar ronde haakjes, maar via de selectiemethode
 kun je een paar vierkante haakjes of een rond haakje en een vierkant haakje
 kiezen, je kunt zelfs voor het lege vierkant opteren om iets als 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\begin_inset Formula $a$
\end_inset

 = 
\begin_inset Formula $\left\langle 7\right.$
\end_inset


\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 te verkrijgen (de lege afbakening wordt in \SpecialChar LyX
 getoond als een gebroken zwarte
 lijn, maar wordt niet getoond in de uitvoer).
\end_layout

\begin_layout Standard
Wanneer je de afbakening gekozen hebt, klik dan op 
\family sans
OK
\family default
 het in te voegen (of druk op 
\family sans
Apply
\family default
 wanneer je het venster wil openlaten voor de volgende keer).
 Als je lui bent, kun je ook de eigenlijke haakjes intypen in Math mode,
 in plaats van het 
\family sans
Afbakenings
\family default
 venster te gebruiken.
 De haakjes zullen echter van dezelfde grootte zijn als normale tekst en
 zullen er slecht uitzien wanneer er zich een grote breuk of matrix tussen
 de haakjes bevindt.
 Het gebruik van het 
\family sans
Afbakenings
\family default
 venster garandeert dat de grootte van de haakjes gebaseerd is op wat er
 zich tussen hen bevindt.
\end_layout

\begin_layout Standard
Je kunt ook afbakeningen, vierkantswortels of decoraties plaatsen op al
 bestaande tekst.
 Selecteer het deel van de formule dat je wilt aanpassen, en klik dan op
 de knop naar keuze in het 
\family sans
Math Panel
\family default
.
 Probeer zo de tweede wet van Newton van scalaire naar vectoriële vorm te
 veranderen (
\begin_inset Formula $f=ma$
\end_inset

 naar
\begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
\end_inset

).
 Zodra je over matrices hebt geleerd zal je op deze manier ook de haakjes
 om een matrix zetten.
 
\end_layout

\begin_layout Subsection
Breuken
\end_layout

\begin_layout Standard
Breuken zijn heel makkelijk in Mathed.
 Klik simpelweg op de 
\family sans
breuken
\family default
 knop in het Math Panel: een breukstreep met een blauw vierkant in de teller
 en de noemer.
 \SpecialChar LyX
 plaatst twee invoegpunten in een breuk.
 Zoals verwacht kun je de pijltjestoetsen of de muis gebruiken om binnen
 de breuk te manoeuvreren.
 Klik op het bovenste vierkant en typ dan 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

1
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Druk nu op 
\family sans
Omlaag
\family default
 en typ dan 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

2
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Je hebt net een breuk gemaakt! Natuurlijk kun je van alles in de twee vakjes
 invoeren: variabelen met exponenten, vierkantswortels, andere breuken,
 wat je maar wilt.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening:
\series default
 Plaats vergelijking 2 van 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
 in math modus.
\end_layout

\begin_layout Subsection
\SpecialChar TeX
 modus: Limieten, log, sin, en andere
\end_layout

\begin_layout Standard
Aangezien letters in math modus gezien worden als variabelen, denkt \SpecialChar LyX
 dat
 je een product van drie variabelen: 
\emph on
s
\emph default
,
\emph on
i
\emph default
 en 
\emph on
n
\emph default
 ingeeft wanneer je 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

sin
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 typt in math modus.
 Deze drie letters verschijnen in het cursief, terwijl je het woord 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

sin
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 in Roman lettertype wou.
 Ook zal \SpecialChar LyX
 geen spatie plaatsen tussen 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

sin
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 en 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

x
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 (het intypen van Spatie verlaat math modus).
 Hoe krijg je dan 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\begin_inset Formula $\sin x$
\end_inset


\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 in plaats van 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\begin_inset Formula $sinx$
\end_inset


\begin_inset Quotes erd
\end_inset

?
\end_layout

\begin_layout Standard
Klik op 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

sin
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 in de 
\family sans
Functies
\family default
 (
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\family sans
Functions
\family default

\begin_inset Quotes erd
\end_inset

) lijst van het 
\family sans
Math Panel
\family default
.
 Het woord 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

sin
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 verschijnt dan in het rood, in Roman lettertype, ook wel bekend als \SpecialChar TeX
 modus.
 Het hele woord wordt gezien als één symbool.
 Wanneer je dus 
\family sans
Backspace
\family default
 indrukt, wordt het hele woord verwijderd.
 Typ nu 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

x
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 in, hetgeen in blauw cursief verschijnt, zoals verwacht in Mathed.
 In het 
\family sans
dvi
\family default
 bestand is de letterzetting van de uitdrukking correct.
 Probeer het maar.
\end_layout

\begin_layout Standard
Andere codes die je in \SpecialChar TeX
 modus moet invoeren, gebruik makend van de 
\family sans
Functies
\family default
 lijst, omvatten de andere trigonometrische functies en hun inversen, hyperbolis
che functies, logaritmen, limieten en een heleboel andere.
 Deze functies kunnen worden voorzien van sub- en superscripts, belangrijk
 voor dingen als 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
\end_inset


\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 of 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
\end_inset


\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening:
\series default
 Plaats vergelijking 3 van 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
 in math modus.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Matrices
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "Matrices"

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
Klik op de 
\family sans
matrix
\family default
 knop in het 
\family sans
Math Panel
\family default
.
 Het Matrix venster heeft twee schuifknoppen waarmee je het aantal rijen
 en kolommen van je matrix kunt kiezen.
 Kies rijen en kolommen en druk op 
\family sans
Apply
\family default
 of 
\family sans
OK
\family default
.
 \SpecialChar LyX
 toont dan invoegpunten in een 
\begin_inset Formula $2\times3$
\end_inset

 matrix.
 Zoals gewoonlijk kun je een willekeurige Mathed uitdrukking (een vierkantsworte
l, een andere matrix, etc.) plaatsen in elk invoegpunt.
 Indien je dat wilt kun je ook enkele invoegpunten leeg laten.
\end_layout

\begin_layout Standard

\family sans
Tab
\family default
 kan gebruikt worden om door de verschillende kolommen te bewegen.
 Je kunt echter ook de pijltjestoetsen gebruiken: op 
\family sans
Rechts
\family default
 drukken aan het einde van een vakje verplaatst je naar het volgende vakje,
 
\family sans
Omlaag
\family default
 verplaatst je naar de volgende rij, etc.
\end_layout

\begin_layout Standard
Raadpleeg de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 om te weten te komen hoe je de horizontale alignering van elke kolom kunt
 aanpassen, en hoe je de verticale positionering van de hele matrix kunt
 veranderen.
 Merk op dat indien je een tabel wilt maken die tekst bevat, je beter gebruik
 kunt maken van de fantastische tabelondersteuning van \SpecialChar LyX
, in plaats van tekst
 in een matrix proberen te schrijven.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Weergave Modus
\end_layout

\begin_layout Standard
Alle uitdrukkingen die we tot nu toe gemaakt hebben, bevonden zich op dezelfde
 regel als de tekst die ervoor en erachter stond, ook gekend als inline
 uitdrukkingen.
 Dit is uitstekend voor korte, eenvoudige uitdrukkingen, maar wanneer je
 grotere uitdrukking gaat construeren, kun je ze beter in weergave modus
 schrijven.
 Daarenboven, enkel uitdrukkingen in weergave modus kunnen van een label
 en een nummer voorzien worden (zie de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
).
 Multi-lijn vergelijkingen (zie Sec.
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "multi-lijn verg"

\end_inset

)moeten zelfs in de weergave modus geschreven worden.
\end_layout

\begin_layout Standard
Klik op de 
\family sans
weergave
\family default
 knop in het 
\family sans
Math Panel
\family default
, voorgesteld door een aantal lijnen tekst onder en boven een gecentreerd
 blauw vierkant.
 \SpecialChar LyX
 opent een invoegpunt, maar het invoegpunt bevindt zich op een nieuwe regel,
 en is gecentreerd op die regel.
 Typ nu een uitdrukking en start \SpecialChar LaTeX
 om het resultaat te zien.
 De weergave knop is eigenlijk een aan/uit schakelaar; gebruik het nu om
 een aantal van je uitdrukkingen naar weergave modus om te zetten en omgekeerd.
\end_layout

\begin_layout Standard
Weergave modus verschilt hier en daar van de gewone Mathed:
\end_layout

\begin_layout Itemize
Het standaard font is groter voor enkele symbolen zoals 
\begin_inset Formula $\sum$
\end_inset

 en 
\begin_inset Formula $\int$
\end_inset


\end_layout

\begin_layout Itemize
Sub- en superscripts voor limieten en sommen (maar niet voor integralen)
 worden onder in plaats van naast de symbolen geplaatst
\end_layout

\begin_layout Itemize
Tekst is gecentreerd
\end_layout

\begin_layout Standard
Buiten deze verschillen echter komen uitdrukkingen in weergave modus en
 inline uitdrukkingen grotendeels overeen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Een laatste opmerking over de letterzetting van een vergelijking in weergave
 modus: let op of je je vergelijking wel in een nieuwe paragraaf wilt plaatsen
 of niet.
 Wanneer je vergelijking zich in het midden van een zin of een paragraaf
 bevindt, druk dan niet op 
\family sans
Return
\family default
.
 Als je dat doet wordt de tekst achter de vergelijking als een nieuwe paragraaf
 beschouwd en zal dan ook worden ingesprongen.
 Dit is waarschijnlijk niet wat je wilt.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening:
\series default
 Plaats de verschillende vergelijkingen van 
\family typewriter
voorbeeld_ruw.lyx
\family default
 in weergave modus en bekijk hoe de opmaak verandert.
\end_layout

\begin_layout Standard

\series bold
Oefening:
\series default
 Door gebruik te maken van de verschillende hulpmiddelen die je in dit deel
 hebt leren kennen, zou je nu in staat moeten zijn een uitdrukking zoals
 de volgende te schrijven:
\begin_inset Formula 
\[
f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
\log_{8}x & x>0\\
0 & x=0\\
\sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0
\end{array}\right.
\]

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Section
Multi-lijn vergelijkingen
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "multi-lijn verg"

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
Probeer de volgende vergelijking te construeren en kijk dan naar het resultaat
 in het 
\family sans
dvi
\family default
 bestand.
 Je zal twee afzonderlijke vergelijkingen in weergave modus moeten invoeren.
\begin_inset Formula 
\[
x=y+y+y+y+y
\]

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
\begin_inset Formula 
\[
=5y
\]

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
Dit lijkt nergens op! Als je twee of meer opeenvolgende vergelijkingen schrijft,
 zouden ze er veel beter uitzien als de gelijkheidstekens gealigneerd waren;
 vooral wanneer de tweede vergelijking geen linker lid heeft.
 In \SpecialChar LyX
 kun je multi-lijn vergelijkingen schrijven en controle hebben over
 de alignering.
\end_layout

\begin_layout Standard
\begin_inset Formula 
\begin{eqnarray*}
x & = & y+y+y+y+y\\
 & = & 5y
\end{eqnarray*}

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
Dit zit er 
\emph on
veel
\emph default
 beter uit! De gelijkheidstekens zijn gealigneerd, en er is minder verticale
 spatiëring tussen de vergelijkingen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Om een multi-lijn vergelijking te beginnen open je een Mathed uitdrukking
 in weergave modus en druk 
\family sans
je C-Return
\family default
.
 Lyx drukt dan twee regels af, elk met drie lege invoegpunten.
 Zoals bij matrices kun je de muis, de pijltjestoetsen of Tab gebruiken
 om te manoeuvreren tussen de invoegpunten.
 Probeer de bovenstaande multi-lijn vergelijking te reproduceren.
 Merk op dat het toegelaten is in een multi-lijn vergelijking één of meer
 invoegpunten leeg te laten.
 Dit kan handig zijn voor voorbeelden zoals de bovenstaande, of om zeer
 lange vergelijkingen over meerdere regels te verdelen zoals:
\begin_inset Formula 
\begin{eqnarray*}
x & = & a+b+c+d\\
 &  & +e+f+g
\end{eqnarray*}

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
 aligneert het tweede (centrale) veld van elke regel, dus meestal plaats
 je daar gelijkheidstekens of andere relationele operatoren, maar je kunt
 er in principe van alles neerzetten.
 Gebruik echter geen multi-lijn vergelijking om een array op te bouwen;
 gebruik daarvoor een matrix (zie Sec.
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "Matrices"

\end_inset

).
\end_layout

\begin_layout Standard
Als je nog een langere set van vergelijkingen wil, gebruik dan 
\family sans
C-Return
\family default
 om een nieuwe regel met drie lege invoegpunten te krijgen.
 Als je je nog niet aan het einde van de regel bevindt wanneer je dit doet,
 zal het resterende deel op de volgende regel worden gezet.
 Als je op 
\family sans
C-Return
\family default
 drukt wanneer je reeds een multi-lijn vergelijking (op één regel) geschreven
 hebt, zal de hele vergelijking in het eerste veld worden geplaatst.
 Plaats de cursor voor het gelijkheidsteken en druk op 
\family sans
C-Tab
\family default
 om het naar het tweede veld te verplaatsen.
 Positioneer de cursor dan achter het gelijkheidsteken en druk nogmaals
 op 
\family sans
C-Tab
\family default
; het rechter lid van de vergelijking wordt nu naar het derde veld verplaatst.
 Probeer nu 
\begin_inset Formula $E=mc^{2}$
\end_inset

 om te vormen tot
\begin_inset Formula 
\begin{eqnarray*}
E & = & mc^{2}\\
 & = & mc\times c
\end{eqnarray*}

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard
Als je teveel regels geschreven hebt, plaats de cursor dan op het einde
 van een regel en gebruik 
\family sans
M-e
\begin_inset space ~
\end_inset

k
\family default
 om de volgende regel te verwijderen.
 Dit verwijdert de linefeed en voegt de volgende regel (alle drie de invoegpunte
n) toe aan de huidige.
 Als de volgende regel leeg is, wordt deze domweg verwijderd.
 Opgelet: het gebruik van 
\family sans
M-e k
\family default
 wanneer je je niet op het einde van een regel bevindt, kan vreemde gevolgen
 hebben.
\end_layout

\begin_layout Section
Meer Wiskundige Dingen
\end_layout

\begin_layout Standard
Mathed kan nog veel meer.
 Ondertussen ben je vertrouwd met de basis dus we verwijzen je naar de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 voor tips hoe je:
\end_layout

\begin_layout Itemize
Uitdrukkingen kunt voorzien van een label en een nummering
\end_layout

\begin_layout Itemize
Lettertypes kunt veranderen, bv.
 vette tekst in een uitdrukking plaatsen.
 Merk op dat het drukken op de 
\family sans
math
\family default
 knop in de werkbalk wanneer je je al in Mathed bevindt, je toelaat tekst
 in het Roman lettertype te schrijven, tot je op een (niet-beschermde) spatie
 typt.
\end_layout

\begin_layout Itemize
Fontgroottes en spatiëring naar je hand kunt zetten binnen een uitdrukking.
 (Doe dit soort dingen echter pas bij de laatste kladversie!)
\end_layout

\begin_layout Itemize
Macros kunt schrijven.
 Deze zijn zeer krachtig, omdat je ze slechts één keer hoeft te definieren
 aan het begin van je document, en je ze daarna overal kunt gebruiken in
 dat document.
 Als je de definitie van een macro verandert zal die verandering overal
 in het document worden doorgevoerd.
 Macros kunnen zelfs voorzien worden van argumenten.
\end_layout

\begin_layout Itemize
Nog veel meer dingen kunt doen waarvoor we de tijd niet hadden om ze te
 vermelden in deze 
\emph on
Tutorial
\emph default
.
\end_layout

\begin_layout Chapter
Overige
\end_layout

\begin_layout Section
Andere belangrijke mogelijkheden van \SpecialChar LyX

\end_layout

\begin_layout Standard
We hebben nog niet alle mogelijkheden van \SpecialChar LyX
 behandeld en we zullen dat hier
 ook niet doen.
 Zie zoals gewoonlijk de 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 voor meer informatie.
 De precieze werking van elk menu-onderdeel wordt beschreven in de 
\emph on
Referentiehandleiding
\emph default
.
 We zullen hier alleen nog een aantal dingen noemen die \SpecialChar LyX
 kan doen\SpecialChar ldots

\end_layout

\begin_layout Itemize
\SpecialChar LyX
 heeft WYSIWYG ondersteuning voor tabellen.
 Gebruik 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator
Ta
\bar under
b
\bar default
le
\family default
 om een tabel in te voegen.
 Klik met de 
\emph on
rechter
\emph default
 muisknop op de tabel om een 
\family sans
Table
\begin_inset space ~
\end_inset

Layout
\family default
 popup-venster te krijgen waar je de tabel uitgebreid mee kunt bewerken.
\end_layout

\begin_layout Itemize
\SpecialChar LyX
 ondersteunt het invoegen van figuren in PostScript formaat (of ruwe \SpecialChar LaTeX
) binnen
 documenten.
 (Je raadt het al: 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator
Fi
\bar under
g
\bar default
ure
\family default
.
 Klik vervolgens op het figuur om het bestand te kiezen, het te roteren,
 de schaal te veranderen enz.) Tabellen en figuren kunnen onderschriften
 hebben en \SpecialChar LyX
 zal automatisch een lijst van tabellen en figuren genereren.
\end_layout

\begin_layout Itemize
Versiecontrole wordt ondersteund via RCS (doe 
\family typewriter
man rcsintro
\family default
 voor meer informatie).
\end_layout

\begin_layout Itemize
\SpecialChar LyX
 is zwaar configureerbaar.
 Alles, van hoe het \SpecialChar LyX
 venster er uit ziet tot hoe de uitvoer er uit ziet,
 kan op verschillende wijzen worden geconfigureerd.
 Dit wordt grotendeels gedaan door het bewerken van het 
\family typewriter
lyxrc
\family default
 bestand
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Momenteel moet je het 
\family typewriter
lyxrc
\family default
-bestand met een tekst editor bewerken.
 De ontwikkelaars hopen een grafisch configuratie hulpmiddel te ontwikkelen
 binnen \SpecialChar LyX
.
 Dit is in deze versie al grotendeels gedaan.
\end_layout

\end_inset

.
 Kijk voor informatie hierover bij 
\family sans
\bar under
H
\bar default
elp\SpecialChar menuseparator

\bar under
C
\bar default
ustomization
\family default
.
\end_layout

\begin_layout Itemize
\SpecialChar LyX
 wordt door een team van programmeurs in vijf continenten ontwikkeld.
 Daarom heeft \SpecialChar LyX
 een betere ondersteuning voor niet-Engelse talen (zoals Nederland
s, Duits, Grieks, Tsjechisch, Turks\SpecialChar ldots
) dan veel andere tekstverwerkers.
 Je kunt documenten in andere talen schrijven maar je kunt \SpecialChar LyX
 ook zo configureren
 dat het de menu's en foutmeldingen weergeeft in een andere taal.
\end_layout

\begin_layout Itemize
De menus van \SpecialChar LyX
 ondersteunen toetscombinaties.
 Dat betekent dat je een bestand kunt openen via 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator

\bar under
O
\bar default
pen,
\family default
 of door 
\family sans
M-F
\family default
 te typen gevolgd door een 
\family sans
O
\family default
.
 Toetscombinaties kunnen ook worden geconfigureerd (er bestaan zelfs toetscombin
aties voor enkele van de menus die vanuit het Engels zijn vertaald).
 Meer informatie vind je via 
\family sans
\bar under
H
\bar default
elp\SpecialChar menuseparator

\bar under
C
\bar default
ustomization\SpecialChar endofsentence

\end_layout

\begin_layout Itemize
\SpecialChar LyX
 kan \SpecialChar LaTeX
 documenten inlezen.
 Zie sectie 
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "subsec:LaTeX-Documenten-Importeren"

\end_inset

.
\end_layout

\begin_layout Itemize
Controleer de spelling van je document met 
\family sans
\bar under
E
\bar default
dit\SpecialChar menuseparator

\bar under
S
\bar default
pellchecker
\family default
.
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Merk op dat de spellingscontrole werkt vanaf het punt waar de cursor zich
 op dat moment bevindt tot aan het einde van het document.
\end_layout

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Section
\SpecialChar LyX
 voor \SpecialChar LaTeX
 Gebruikers
\end_layout

\begin_layout Standard
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:latexgebruikers"

\end_inset

Als je niets van \SpecialChar LaTeX
 afweet, hoef je dit onderdeel niet te lezen.
 Je zou echter \SpecialChar LaTeX
 kunnen willen 
\emph on
leren
\emph default
, en daarom deze sectie wel wensen te lezen.
 De meeste mensen die met \SpecialChar LyX
 beginnen zijn echter wel bekend met \SpecialChar LaTeX
.
 Als jij zo iemand bent zul je je misschien afvragen of \SpecialChar LyX
 werkelijk alles
 kan doen wat \SpecialChar LaTeX
 ook kan.
 Een kort antwoord zou zijn dat \SpecialChar LyX
 zo goed als alles kan wat \SpecialChar LaTeX
 ook kan maar
 dat het het schrijven van een document in \SpecialChar LaTeX
 enorm vereenvoudigt.
 Er zullen enkele ergernissen zijn bij het converteren van oude \SpecialChar LaTeX
 documenten,
 maar komende versies van \SpecialChar LyX
 zullen dit soort problemen oplossen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Omdat dit slechts een tutorial is zullen we alleen dingen bespreken die
 nieuwe \SpecialChar LyX
 gebruikers interessant zullen vinden.
 Omdat we de 
\emph on
Tutorial
\emph default
 kort willen houden zullen we hier slechts minimaal informatie verstrekken.
 De 
\emph on
Gebruikshandleiding
\emph default
 heeft veel meer informatie over de verschillen tussen \SpecialChar LyX
 en \SpecialChar LaTeX
 en hoe je verschille
nde handigheidjes van \SpecialChar LaTeX
 in \SpecialChar LyX
 kunt doen.
\end_layout

\begin_layout Subsection
\SpecialChar TeX
 Modus 
\end_layout

\begin_layout Standard
Alles wat je in \SpecialChar TeX
-modus kunt invoeren zal rechtstreeks naar \SpecialChar LaTeX
 worden gevoerd
 en zal in rood op het scherm verschijnen.
 Je komt in de \SpecialChar TeX
-modus via 
\family sans
\bar under
L
\bar default
ayout\SpecialChar menuseparator
Te
\bar under
X
\family default
\bar default
 
\family sans
Style
\family default
 of door op de rode \SpecialChar TeX
 schakelknop op de knoppenbalk te drukken.
\end_layout

\begin_layout Standard
In Mathed, wordt \SpecialChar TeX
-modus op een iets andere manier behandeld.
 Je komt in \SpecialChar TeX
-modus door een backslash te typen.
 Deze wordt dan niet getoond, maar alles wat je hierna typt is rood van
 kleur.
 Je verlaat de \SpecialChar TeX
-modus door een spatie te typen, of een andere niet-alfabetisch
 teken zoals een nummer, een underscore, een karet, of haakjes.
 Zodra je \SpecialChar TeX
-modus verlaat zal \SpecialChar LyX
 het, indien het de \SpecialChar TeX
 code die je zojuist hebt
 ingevoerd kent, omzetten in WYSIWYM.
 Dus als je in Mathed 
\family typewriter

\backslash
gamma
\family default
 typt, en vervolgens een spatie, zal \SpecialChar LyX
 de rode 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

gamma
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 veranderen in een blauwe 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset


\begin_inset Formula $\gamma$
\end_inset


\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 Dit werkt voor bijna alle eenvoudige math-macros.
 Merk op dat functies als 
\family typewriter

\backslash
sin
\family default
 rood zullen blijven omdat deze al WYSIWYM zijn.
 Deze manier van invoeren kan sneller zijn dan het gebruik van het 
\family sans
Math
\begin_inset space ~
\end_inset

Panel
\family default
, en het zal in het bijzonder gemakkelijk zijn voor ervaren \SpecialChar LaTeX
 gebruikers.
\end_layout

\begin_layout Standard
Als speciaal geval, indien je een haakje in Mathed's \SpecialChar TeX
-modus typt zal Mathed
 het beginhaakje 
\emph on
en
\emph default
 het eindehaakje in rood zetten, je vervolgens uit de \SpecialChar TeX
 modus halen en de
 cursor tussen de haakjes zetten.
 Dit maakt het eenvoudig codes in te voeren die Mathed niet kent en die
 een argument nodig hebben.
\end_layout

\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
 kan (nog?) niet alles doen wat \SpecialChar LaTeX
 kan.
 Sommige bijzondere functies worden in het geheel niet ondersteund, terwijl
 andere wel werken maar niet WYSIWYM zijn.
 \SpecialChar TeX
-modus geeft gebruikers de volledige flexibiliteit van \SpecialChar LaTeX
 terwijl het alle
 gemak van \SpecialChar LyX
 biedt zoals de WYSIWYG math functies, tabellen en bewerken.
 \SpecialChar LyX
 zou nooit elk \SpecialChar LaTeX
 pakket kunnen ondersteunen.
 Echter, door 
\family typewriter

\backslash
usepackage{foo}
\family default
 in de preambule (zie Sectie 
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:preambule"

\end_inset

) te typen kun je elk pakket gebruiken dat je wilt, alhoewel je geen WYSIWYG
 ondersteuning voor de mogelijkheden van dat pakket zult hebben.
\end_layout

\begin_layout Subsection
\SpecialChar LaTeX
 Documenten Importeren— 
\family typewriter
tex2lyx
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "subsec:LaTeX-Documenten-Importeren"

\end_inset


\end_layout

\begin_layout Standard

\lang english
You can import a \SpecialChar LaTeX
 file into \SpecialChar LyX
 by using the 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator

\bar under
I
\bar default
mport\SpecialChar menuseparator

\bar under
L
\bar default
a\SpecialChar TeX

\family default
 command in \SpecialChar LyX
.
 This will call 
\family typewriter
tex2lyx
\family default
 which will create a file 
\family typewriter
foo.lyx
\family default
 from the file 
\family typewriter
foo.tex
\family default
 — and then open that file.
 If the translation doesn't work, you can try calling 
\family typewriter
tex2lyx
\family default
 from the command line, possibly using fancier options.
\end_layout

\begin_layout Standard

\family typewriter
\lang english
tex2lyx
\family default
 will translate most legal \SpecialChar LaTeX
, but not everything.
 It will leave things it doesn't understand in \SpecialChar TeX
 mode, so after translating
 a file with 
\family typewriter
tex2lyx
\family default
, you can look for red text and hand-edit it to look right.
\end_layout

\begin_layout Standard

\family typewriter
\lang english
tex2lyx
\family default
 has its own manpage.
 Read it to find out about which \SpecialChar LaTeX
 commands and environments aren't supported,
 bugs (and how to get around them), and how to use the various options.
\end_layout

\begin_layout Subsection
\SpecialChar LyX
 Documenten naar \SpecialChar LaTeX
 Converteren.
\end_layout

\begin_layout Standard
Mogelijk zou je een \SpecialChar LyX
 document naar een \SpecialChar LaTeX
 bestand willen omzetten.
 Bijvoorbeeld: een medewerker, of mede-auteur, die \SpecialChar LyX
 niet heeft, zou het
 willen lezen.
 Dit is gemakkelijk te doen in \SpecialChar LyX
.
 Selecteer 
\family sans
\bar under
F
\bar default
ile\SpecialChar menuseparator

\bar under
E
\bar default
xport\SpecialChar menuseparator
as
\begin_inset space ~
\end_inset

\SpecialChar LaTeX

\family default
.
 Dit zal het bestand 
\family typewriter
watdanook.lyx
\family default
 welke je op dat moment aan het bewerken bent, omzetten naar 
\family typewriter
watdanook.tex
\family default
.
 \SpecialChar LyX
 maakt altijd al tijdelijke \SpecialChar LaTeX
 bestanden aan als je een bestand print of
 bekijkt, dus \SpecialChar LyX
 is heel goed in het genereren van \SpecialChar LaTeX
 code.
\end_layout

\begin_layout Subsection
\SpecialChar LaTeX
 Preambule
\end_layout

\begin_layout Subsubsection
Document klasse
\end_layout

\begin_layout Standard
Het 
\family sans
\bar under
L
\bar default
ayout\SpecialChar menuseparator

\bar under
D
\bar default
ocument
\family default
 popup regelt een groot deel van de vele opties die je in een 
\family typewriter

\backslash
documentclass
\family default
 commando zou zetten.
 Verander de klasse, standaard fontgrootte en papierformaat hier.
 Zet elke andere optie van het 
\family typewriter

\backslash
documentclass
\family default
 commando in de 
\family sans
E
\bar under
x
\bar default
tra
\begin_inset space ~
\end_inset

Options
\family default
.
\end_layout

\begin_layout Subsubsection
Extra Preambule Codes
\end_layout

\begin_layout Standard
\begin_inset CommandInset label
LatexCommand label
name "sec:preambule"

\end_inset

Als je speciale codes in de preambule van een \SpecialChar LaTeX
 bestand moet zetten, kan
 je dat ook in \SpecialChar LyX
 doen.
 Selecteer 
\family sans
\bar under
L
\bar default
ayout\SpecialChar menuseparator

\bar under
L
\bar default
atex
\begin_inset space ~
\end_inset

Preamble
\family default
 en typ in het popupvenster.
 Alles wat je invoert zal (net als in de \SpecialChar TeX
 modus) rechtstreeks in \SpecialChar LaTeX
 worden
 gezet.
\end_layout

\begin_layout Subsection
Bib\SpecialChar TeX

\end_layout

\begin_layout Standard
\SpecialChar LyX
 ondersteunt Bib\SpecialChar TeX
.
 Bib\SpecialChar TeX
 staat je toe een database te maken van de bibliografische referenties
 die je in meerdere bestanden kunt gebruiken.
 Selecteer 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator
Lists
\begin_inset space ~
\end_inset

&
\begin_inset space ~
\end_inset


\bar under
T
\bar default
OC\SpecialChar menuseparator

\bar under
B
\bar default
ib\SpecialChar TeX

\begin_inset space ~
\end_inset

Reference
\family default
 om een 
\family typewriter
bib
\family default
-bestand in te voegen.
 Klik op de 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

Bib\SpecialChar TeX
 Generated References
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

 knop en je zult een 
\family sans
Bib\SpecialChar TeX

\family default
 popup krijgen.
 In het 
\family sans
Database
\family default
-veld typ je wat je normaal tussen de haakjes van een 
\family typewriter

\backslash
bibliography{}
\family default
 commando zou typen
\begin_inset Foot
status collapsed

\begin_layout Plain Layout
Net als in \SpecialChar LaTeX
 moeten meervoudige bibliografieën door kommas gescheiden zijn,
 zonder spatiëring.
\end_layout

\end_inset

.
 In het 
\family sans
Style
\family default
-veld type je wat je normaal tussen de haakjes van een 
\family typewriter

\backslash
bibliographystyle{}
\family default
 commando zou typen.
\end_layout

\begin_layout Standard
Nadat je dit gedaan hebt kun je de citaten van elke bibliografie die je
 via 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator
C
\bar under
i
\bar default
tation
\begin_inset space ~
\end_inset

Reference
\family default
 bijgevoegd hebt, gebruiken (zie Sectie 
\begin_inset CommandInset ref
LatexCommand ref
reference "sec:bibliografieën"

\end_inset

).
 \SpecialChar LyX
 regelt het Bib\SpecialChar TeX
 gedeelte.
 Vanaf \SpecialChar LyX
 versie 1.0.1 laat de combo-box in het 
\family sans
Citation
\family default
 popup venster een lijst van alle referenties in je 
\family typewriter
bib
\family default
 bestand zien.
 
\end_layout

\begin_layout Subsection
Overige
\end_layout

\begin_layout Standard
Invoegen van een beveiligde spatie gebeurt met 
\family sans
C-space
\family default
.
 Dit zal op het scherm verschijnen als een kleine blauwe 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

u
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

.
 In deze 
\emph on
Tutorial
\emph default
 vind je er vele.
 Zie het 
\family sans
\bar under
I
\bar default
nsert\SpecialChar menuseparator

\bar under
S
\bar default
pecial
\begin_inset space ~
\end_inset

Character
\family default
 menu voor meer speciale tekens, waaronder ellipsis, geforceerde regeleinde,
 en verbindingsstreepje.
\end_layout

\begin_layout Section
Fouten!
\end_layout

\begin_layout Standard
Soms als je een document \SpecialChar LaTeX
't zijn er foutmeldingen: \SpecialChar LyX
 of \SpecialChar LaTeX
 begrijpt iets niet.
 Als dit gebeurt zal \SpecialChar LyX
 een foutknop maken (een rechthoek met het woord 
\begin_inset Quotes eld
\end_inset

error
\begin_inset Quotes erd
\end_inset

).
 Als je op deze knop drukt verschijnt er een venster met daarin de reden
 van de fout.
 Als het iets was wat je in \SpecialChar LyX
 hebt fout gedaan, zal het een \SpecialChar LyX
 fout zijn.
 Deze zullen echter nauwelijks voorkomen.
 Als \SpecialChar LaTeX
 een probleem heeft (dit komt meestal voor bij dingen die je in \SpecialChar TeX
-modus
 hebt ingevoerd) zal \SpecialChar LyX
 gewoon de foutmelding van \SpecialChar LaTeX
 tonen.
\end_layout

\end_body
\end_document