1 #LyX 2.0 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
7 % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!!
9 %This preamble is designed to ensure that the document prints
10 % out as advertised. If you mess with this preamble,
11 % parts of the document may not print out as expected. If you
12 % have problems LaTeXing this file, please contact
13 % the documentation team
14 % email: lyx-docs@lists.lyx.org
16 \usepackage{ifpdf} % part of the hyperref bundle
17 \ifpdf % if pdflatex is used
19 % set fonts for nicer pdf view
20 \IfFileExists{lmodern.sty}{\usepackage{lmodern}}{}
22 \fi % end if pdflatex is used
24 % the pages of the TOC is numbered roman
25 % and a pdf-bookmark for the TOC is added
26 \let\myTOC\tableofcontents
27 \renewcommand\tableofcontents{%
28 \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
31 \use_default_options false
32 \maintain_unincluded_children false
34 \language_package default
39 \font_typewriter default
40 \font_default_family default
41 \use_non_tex_fonts false
48 \default_output_format default
50 \bibtex_command default
51 \index_command default
55 \pdf_title "The LyX Tutorial"
56 \pdf_author "LyX Team, Ramón Flores"
57 \pdf_subject "LyX-documentation Tutorial"
58 \pdf_keywords "LyX, documentation"
60 \pdf_bookmarksnumbered true
61 \pdf_bookmarksopen true
62 \pdf_bookmarksopenlevel 1
67 \pdf_pdfusetitle false
68 \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue,pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false"
78 \paperorientation portrait
87 \paragraph_separation indent
88 \paragraph_indentation default
89 \quotes_language english
92 \paperpagestyle headings
93 \tracking_changes false
108 \begin_inset Newline newline
119 26 de Decembro de 2006
122 \begin_layout Standard
123 \begin_inset CommandInset toc
124 LatexCommand tableofcontents
131 \begin_layout Chapter
135 \begin_layout Section
139 \begin_layout Standard
140 Este ficheiro foi escrito pensando en todos aqueles que nunca ouviron falar
141 de LaTeX ou non o coñecen alá moi ben.
142 Comecemos dando unha boa notícia: non é preciso aprender LaTeX para usar
144 En realidade a razón de ser do LyX é fornecer unha interface cuase-WYSIWYG
146 Porén ha algunhas cousas que precisará aprender para usar o LyX, e que
147 lle sexa de utilidade.
150 \begin_layout Standard
151 Alguns dos leitores chegarian a este documento tras tentar inserir dous
152 espazos despois dun ponto, ou 3 liñas en branco entre parágrafos, mais
153 con certa frustración decataron-se que non o daban feito.
154 De facto, acharán que a maioria dos pequenos truques que están afeitos
155 a empregar noutros procesadores de texto, non funcionan en LyX.
156 Isto é por a maioria dos procesadores de texto permitiren, cando non requereren
157 , que o usuário introduza manualmente espazos, fontes, etc.
158 Co cal o usuário non só escrebe o documento, senón que tamén fai a composición
159 tipográfica do mesmo.
160 O LyX fai a composición automática e consistentemente, deixando ao usuário
161 concentrar-se nas cousas importantes: os contidos do documento.
164 \begin_layout Standard
165 Portanto recomendamos-lle continuar a ler, o tempo adicado a este
169 non é tempo perdido, é tempo investido.
172 \begin_layout Section
177 e que non é, este Tutorial
180 \begin_layout Standard
181 Antes de comezar esta sección, pretendemos salientar o seguinte, O
185 usa a notación definida na
193 Se comezou a ler a documentación por este manual, recomendamos-lle que
194 o deixe por un pouco e lea primeiro a
201 \begin_layout Standard
202 Unha vez que xa sabe o significado das distintas fontes utilizadas no documento
203 pasamos a comentar a focaxe deste
210 \begin_layout Subsection
211 Tirando o máximo proveito
214 \begin_layout Standard
219 consta de exemplos e exercícios, e para tirar o máximo proveito del, entanto
220 vai lendo, debe escreber todas esas pequenas cousas que se lle di de escreber,
221 e tamén tentar completar todos os exercícios suxeridos.
222 Para a sua comodidade, pode ser boa idea imprimir a versión PostScript®
226 \begin_layout Standard
227 Se estiver familiarizado co LaTeX, probabelmente poderá ler o
231 máis rapidamente, xa que a base do LyX é o LaTeX.
232 Porén o LyX posui algunhas idiosincrasias
236 \begin_layout Plain Layout
237 ou, sendo optimistas,
238 \begin_inset Quotes eld
242 \begin_inset Quotes erd
250 que cumpre ter en conta.
251 Mesmo se non quer ler o resto do
255 , cumpre-lle botar un ollo á Sección
260 \begin_inset CommandInset ref
262 reference "sec:usuarioslatex"
266 , escrita pensando especificamente nos usuários de LaTeX.
269 \begin_layout Subsection
277 \begin_layout Itemize
278 Explicacións detalladas de todas as funcións do LyX.
282 \begin_layout Standard
288 Este documento só pretende-se introducir ao leitor no emprego do programa,
289 mais lembre que o Guia está sempre a sua disposición.
294 toda a información que aparece no
298 daria lugar a que este documento fose longo de mais, redundante, e frecuentemen
303 \begin_layout Itemize
304 Explicacións detalladas de LaTeX.
308 \begin_layout Standard
309 Non son necesárias para usar o LyX.
310 Mais se estiver interesado en aprender alguns dos elegantes truques que
311 pode facer co LaTeX, sempre pode ler un libro de LaTeX.
312 No mercado existen vários bons libros, polo cal escusamos de escreber un
317 \begin_layout Standard
318 E agora chegou o momento de elaborar o seu primeiro documento \SpecialChar \ldots{}
322 \begin_layout Chapter
326 \begin_layout Section
327 O seu primeiro documento no LyX
330 \begin_layout Standard
331 Antes de comezar a escreber é bon mencionarmos algunhas cousiñas que, esperemos
336 mais instrutivo, útil e divertido.
340 \begin_layout Standard
341 Dado que ha moita información que non vamos fornecer neste documento, o
342 primeiro que ten que facer é procurar os restantes documentos de axuda.
343 Isto é bastante sinxelo; inicie o LyX e vaia ao menu
351 onde pode escoller os distintos manuais, abra o
359 (se non o estiver xa a ler no monitor).
360 Asi, pode ler ambos encanto escrebe o seu próprio documento
364 \begin_layout Plain Layout
365 Poden servir tamén como bons exemplos de como usar as moitas características
372 Para pasar dun documento a outro ten que ir ao menu
379 , e seleccionar o ficheiro que queira mostrar na xanela.
384 non cobre en detalle asuntos descritos noutros manuais do LyX, se ben isto
385 pode resultar incomodo inicialmente, permite termos un
390 Ademais afará-se a utilizar outros manuais do LyX, o cal — a longo prazo
391 — aforrará-lle moito tempo.
394 \begin_layout Standard
399 imos asumir que no seu computador ten instalada unha versión do LyX totalmente
400 funcional, unha outra versión do LaTeX, o
404 ou outro visualizador de
412 ou outro conversor de
416 a PostScript®, e tamén seria bon se tiver unha impresora conectada e que
419 Se algo disto lle falta, vai ter que reconfigurar o seu sistema (ou pedir-llo
420 ao administrador do sistemas).
421 Pode achar información sobre configuracións noutros manuais, nomeadamente
429 \begin_layout Standard
430 Por último ha un documento especificamente escrito para praticar os seus
436 , supostamente escrito por alguén que ignora as grandes capacidades do LyX.
437 Segundo vaia aprendendo as novas funcións do LyX, suxeriremo-lle modificar
438 as partes correspondentes do documento
443 Verá que este documento contén algunhas dicas
444 \begin_inset Quotes eld
448 \begin_inset Quotes erd
451 para o axudar a arranxar as cousas
455 \begin_layout Plain Layout
457 \begin_inset Quotes eld
461 \begin_inset Quotes erd
465 Para aceder ao texto da nota cumpre clicar na mesma.
471 Se desexar facer trampa (ou verificar se está a facer ben as cousas), ha
472 tamén un ficheiro chamado
474 exemplo_lyxificado.lyx
476 que contén o mesmo texto escrito por un mestre LyXeiro.
479 \begin_layout Standard
480 Os ficheiros de exemplo achan-se na directória
484 , á cal pode aceder desde LyX seleccionando
489 icheiro\SpecialChar \menuseparator
501 Abra o documento en bruto, e use
506 icheiro\SpecialChar \menuseparator
516 para gravar unha cópia na sua directória e poder asi traballar nel.
517 Ao mellorar algunha parte do documento, verifique como afectan as mudanzas
521 \begin_layout Standard
522 Por certo, o directório
526 contén moitos outros ficheiros de exemplo, que mostran como utilizar o
527 LyX para obter resultados complexos e gozosos.
528 Estes ficheiros de exemplo son especialmente úteis para mostrar cousas
529 que (devido ao tamaño ou a outras razóns) non entran ben na documentación.
534 , ou se non sabe como facer algo complicado no LyX, dé unha olladela a estes
538 \begin_layout Subsection
539 Escreber, visualizar e imprimir
542 \begin_layout Itemize
543 Abra un novo ficheiro con
548 icheiro\SpecialChar \menuseparator
556 \begin_layout Itemize
557 Escreba unha frase como:
559 Este é o meu primeiro documento en LyX!
562 \begin_layout Itemize
563 Grave o seu documento con
568 icheiro\SpecialChar \menuseparator
581 \begin_layout Itemize
582 Execute o LaTeX para criar unha pré-impresión (versión
601 er\SpecialChar \menuseparator
615 er\SpecialChar \menuseparator
625 er\SpecialChar \menuseparator
632 Se lanzou o LyX desde un terminal poderá ver como nel van aparecendo unha
633 série de mensaxes, escritos polo LaTeX, e que polo momento pode ignorar.
634 O LyX lanzará algun visualizador (de
646 , segundo corresponda), que abrirá outra xanela mostrando o aspeito que
647 vai ter o seu documento impreso.
651 \begin_layout Plain Layout
652 Pode aforrar algo de tempo, maior canto maior sexa o documento, se tras
653 a primeira vez que execute algun dos visores o deixa sen fechar, e após
654 facer calquer mudanza no documento usa
659 er\SpecialChar \menuseparator
664 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
673 \SpecialChar \menuseparator
682 \SpecialChar \menuseparator
688 ) para ver o novo aspeito do documento.
696 \begin_layout Itemize
702 icheiro\SpecialChar \menuseparator
707 rimir\SpecialChar \@.
711 \begin_layout Standard
712 Parabéns! Escrebeu e imprimiu o seu primeiro documento en LyX.
713 O resto son pequenos detalles que se tratan no resto do
728 \begin_layout Subsection
732 \begin_layout Standard
733 Loxicamente o LyX permite-lle realizar a maioria das cousas que está afeito
734 a facer con un procesador de texto.
735 Vai engadir novas liñas cando for necesário, e identar parágrafos automaticamen
737 A seguir inclui-se unha breve descrición de como realizar algunhas operacións
741 \begin_layout Description
742 Desfacer O LyX ten múltiplos níveis de desfacer, o que significa que poderia
743 desfacer todo o que fixo desde o início da sesión seleccionando
748 ditar\SpecialChar \menuseparator
756 Caso se pasar desfacendo, pode refacer as accións desfeitas seleccionando
762 ditar\SpecialChar \menuseparator
771 \begin_layout Standard
772 Actualmente, o comando
776 está limitado a 100 pasos, e ademais non funciona para
780 , como por exemplo para mudanzas no formato do documento.
781 Estes son un par de defeitos do LyX, que ainda non están solucionados.
785 \begin_layout Description
786 Cortar/Colar/Copiar Use
791 ditar\SpecialChar \menuseparator
799 ditar\SpecialChar \menuseparator
807 ditar\SpecialChar \menuseparator
810 para cortar, colar e copiar.
811 Outra posibilidade consiste en colar o texto seleccionado (mesmo noutros
812 programas) clicando no
819 \begin_layout Description
820 Procurar/Substituir Utilice
825 ditar\SpecialChar \menuseparator
840 , isto vai lanzar unha caixa de diálogo que lle permite
844 un dado texto, Substitui-lo por outro
848 \begin_layout Plain Layout
849 Cando rematar pode fechar a xanela, ou deixa-la aberta, segundo lle resulte
851 A maioria das caixas de diálogo no LyX — incluindo as correspondentes a
889 (do documento), asi como os vários diálogos matemáticos — son xanelas que
890 poden deixar-se abertas, ou minimizadas, en vez de fechadas.
891 Uns poucos diálogos, como o
896 icheiro\SpecialChar \menuseparator
903 , non lle permiten porén escreber nada na xanela principal do LyX, até os
905 Asegure-se de manter en foco a xanela axeitada, ao tentar escreber na xanela
906 principal do LyX ou ao executar un comando noutra caixa de diálogo.
911 , podendo-se facer a procura sensíbel a maiúsculas/minúsculas, a palabras
912 completas o partes de palabras, e permitindo avanzar ou recuar no documento.
915 \begin_layout Description
928 o texto (xeralmente converte os carácteres a itálica), pór en
935 \begin_inset Quotes eld
939 \begin_inset Quotes erd
944 (normalmente pequenas maiúsculas, usado para nomes de persoas) no diálogo
950 ditar\SpecialChar \menuseparator
966 \begin_layout Description
975 Ferramentas Mesmo abaixo dos menus ha como mínimo unha barra chea de botóns
976 que lle permiten efectuar directamente algunhas das funcións mais populares:
979 Colar, Imprimir, Inserir
983 formula\SpecialChar \ldots{}
986 Se mantiver o ponteiro do rato por riba dun deses botóns un par de segundos
987 aparecerá unha pequena nota amarela informando sobre a función do botón.
990 \begin_layout Standard
991 Por agora ainda non escrebeu abondo para que estas funcións sexan úteis,
992 mas á medida que for escrebendo tente desfacer, colar, etc.
995 \begin_layout Subsection
996 WYSIWYM: Espazos en branco no LyX
999 \begin_layout Standard
1000 Unha das cousas que mais estraña ao novo usuário é a forma como o LyX xere
1001 os espazos en branco.
1002 Pode premer repetidamente o
1006 , mais só obterá unha liña en branco; ou premer veces sen conta a
1010 , e só obterá un espazo.
1011 Nunha liña en branco, o LyX non permite nen introducir tan sequer un espazo
1017 non engade o consabido espazos de tubulazón, de facto non
1021 tais espazos, nen existe regra na parte superior da páxina que lle permita
1026 nen tampouco alterar as marxes.
1029 \begin_layout Standard
1030 Moitos procesadores de texto comerciais basean-se na filosofia WYSIWYG
1034 \begin_layout Plain Layout
1036 \begin_inset Quotes eld
1039 What You See Is What You Get
1040 \begin_inset Quotes erd
1048 (o que vé e o que obtén), porén o LyX ten filosofia própria: WYSIWYM
1052 \begin_layout Plain Layout
1088 (o que vé é o que pretende facer).
1089 O usuário especifica o que pretende obter, sendo o LyX o que se preocupa
1090 da composición tipográfica, dando lugar a unha saída con cualidade profisional.
1095 separa parágrafos, entanto un espazo en branco separa palabras, polo que
1096 non ha razón para ter vários seguidos nunha liña; un
1100 non ten nengunha función gramatical, e portanto o LyX non o considera.
1101 Ao traballar co LyX, investirá máis tempo preocupando-se do
1105 dos documentos, e menos preocupando-se do
1118 pode ver mais información sobre a filosofia WYSIWYM.
1121 \begin_layout Standard
1122 Contodo, no LyX tamén existen (moitas) maneiras de afinar manualmente o
1123 formato dos documentos.
1124 Ao fin e ao cabo é posíbel que o LyX non acerte coa composición tipográfica
1125 exacta que o autor tiña en mente.
1126 Estas formas de afinar o formato aparecen descritas no
1130 , incluindo entre outras espazados horizontal e vertical máis potentes e
1131 versáteis que os espazos ou as liñas en branco — e formas para especificar
1132 manualmente o tamaño e o tipo de fonte, e o aliñamentos dos parágrafos.
1133 Agora ben, o que pretenden os autores do LyX é que o usuário poda despreocupar-
1134 se do formato, prestando-lle atención só ao final.
1135 Evitando algo que ocorre con frecuéncia cos procesadores de texto tradicionais;
1136 que o usuário dedica mais tempo e esforzo a forma do que ao contido do
1140 \begin_layout Section
1144 \begin_layout Standard
1145 En LyX o texto, en función do seu propósito no documento, clasifica-se en
1151 Usualmente nun documento a maioria do texto non ten un formato especial,
1152 é texto normal, mais é usual que estexa divido en capítulos, seccións \SpecialChar \ldots{}
1154 e que cada unha desas partes teña un título que lle permiten dan unha idea
1155 ao leitor do que vai ser tratado a seguir.
1156 O texto normal, o título dunha sección, o nome do autor, son exemplos de
1157 ambientes que aparecen en moitos documentos.
1158 Ha tamén alguns ambientes que son específicos dun tipo de documento determinado
1159 : o resumo dun artigo, o enderezo do remitente dunha carta, etc.
1162 \begin_layout Standard
1163 Os ambientes son unha peza importante a hora de implementar a filosofia
1165 Os vários ambientes teñen en xeral diferente aspeito, o título dun capítulo
1166 ten que diferenciar-se do título dunha subsección ou da bibliografia, e
1167 para os distinguir empregan-se: fontes diferentes (família, tamaño, tipo),
1168 espazamento entre liñas diferentes, etc.
1169 O asunto ainda pode ser mais complicado, asi por exemplo cada xornal científico
1170 adoita ter as suas preferéncias de formato para os distintos ambientes:
1171 un editor pode querer títulos de sección con unha fonte de 18 pontos, en
1172 negrito, e o texto centrado, entanto outro teña por norma utilizar outra
1173 fonte de 15 pontos, en itálico, e o texto xustificado á esquerda; e desde
1174 logo moi dificilmente van estar de acordo nos formatos da bibliografia.
1175 O LyX está deseñado para lle permitir lidar dignamente con estas complexidades,
1176 sen necesidade de lle prestar atención de mais aos diferentes estilos de
1180 \begin_layout Standard
1185 fica na esquerda da barra de ferramentas (xusto por baixo do menu
1193 Nesta caixa ha un menu despregueábel que permite escoller o ambiente, indicando
1194 en todo momento en que tipo de ambiente se acha o cursor.
1195 Asi no seu primeiro documento até o momento indicou sempre
1199 que é o ambiente predefinido, mais agora é tempo de experimentar outros
1200 ambientes, para o cal só ha que clicar na caixa de
1204 e escoller algun dos que aparecen no menu.
1207 \begin_layout Subsection
1208 Seccións e Subseccións
1211 \begin_layout Standard
1216 na primeira liña do seu ficheiro LyX, e seleccione
1226 \begin_layout Plain Layout
1232 Se non ha nada seleccionado, o LyX muda o ambiente do parágrafo onde se
1234 Mais tamén é posíbel mudar o ambiente de vários parágrafos; seleccionando-os
1235 antes de escoller o ambiente.
1243 Asegure-se de escoller o ambiente
1255 do que xa falaremos máis tarde.
1256 O LyX etiqueta a sección con un
1259 \begin_inset Quotes eld
1263 \begin_inset Quotes erd
1268 escrebendo o cabezallo (título) nunha fonte maior.
1273 , e observe que a caixa de
1286 Na maior parte dos ambientes, incluído o cabezallo dunha sección, LyX asume
1287 que o ambiente remata ao teclear
1292 Escreba a introdución do documento:
1295 \begin_layout LyX-Code
1296 Esta é a introdución do meu primeiro documento en LyX.
1299 \begin_layout Standard
1300 Prema a tecla Return e seleccione novamente
1310 \begin_inset Quotes eld
1314 \begin_inset Quotes erd
1317 e agarda que o usuário dixite o título desta nova sección.
1322 , e verá que o LyX o escrebe coa tipografia própria do título dunha sección.
1325 \begin_layout Standard
1328 \begin_inset Quotes eld
1332 \begin_inset space ~
1336 \begin_inset Quotes erd
1340 \begin_inset Quotes eld
1343 primeiro documento en LyX
1344 \begin_inset Quotes erd
1347 ), prema novamente a tecla
1361 \begin_inset Quotes eld
1365 \begin_inset Quotes erd
1368 e agarda que o usuário dixite un título.
1371 Acerca deste documento
1375 \begin_inset space ~
1379 \begin_inset Quotes eld
1383 \begin_inset Quotes erd
1386 , que estaba antes como
1387 \begin_inset Quotes eld
1391 \begin_inset space ~
1395 \begin_inset Quotes erd
1398 , é renumerada automaticamente como
1399 \begin_inset Quotes eld
1403 \begin_inset space ~
1407 \begin_inset Quotes erd
1410 ! Aplicando a filosofia WYSIWYM, ao identificar un anaco de texto como
1411 título da sección, o LyX encarrega-se automaticamente da sua numeración
1415 \begin_layout Standard
1420 para voltar ao ambiente
1424 , e escreba as seguintes cinco liñas:
1427 \begin_layout LyX-Code
1428 As seccións e as subseccións descreben-se a seguir.
1431 \begin_layout LyX-Code
1432 Descrición da sección
1435 \begin_layout LyX-Code
1436 As seccións son maiores que as subseccións.
1439 \begin_layout LyX-Code
1440 Descrición da subsección
1443 \begin_layout LyX-Code
1444 As subseccións son menores que as seccións.
1447 \begin_layout LyX-Code
1451 \begin_layout Standard
1452 Clique na segunda liña e seleccione
1461 O LyX etiqueta a subsección con
1462 \begin_inset Quotes eld
1466 \begin_inset Quotes erd
1469 , e escrebe o título nunha fonte maior que o texto normal e menor que o
1471 Mude tamén a cuarta liña para o ambiente
1476 Como seguramente xa esperaba, o LyX asignou-lle automaticamente a etiqueta
1478 \begin_inset Quotes eld
1482 \begin_inset Quotes erd
1486 Se adiciona agora outra sección antes da
1487 \begin_inset Quotes eld
1491 \begin_inset Quotes erd
1494 , esta será renumerada para
1495 \begin_inset Quotes eld
1499 \begin_inset Quotes erd
1502 , e con ela as sua subseccións, que pasarán a ser a
1503 \begin_inset Quotes eld
1507 \begin_inset Quotes erd
1511 \begin_inset Quotes eld
1515 \begin_inset Quotes erd
1522 \begin_layout Standard
1523 O LyX contempla outros níveis de hierarquia:
1536 Anime-se e experimente con eles.
1537 Pode observar que os cabezallos do parágrafo e subparágrafo non están numerados
1538 por defeito, e que os subparágrafos están identados; porén como se explica
1543 é posíbel alterar estes comportamentos.
1544 O nível mais alto da hierarquia corresponde aos
1548 mais este ambiente só se pode empregar nalguns tipos (
1552 ) de documentos LyX (vexa-se a Sección
1553 \begin_inset space ~
1557 \begin_inset CommandInset ref
1559 reference "sec:clases_de_documentos"
1567 \begin_layout Standard
1568 Finalmente, tamén existen ambientes para seccións ou subseccións non numeradas.
1569 Se trocar un dos cabezallos de
1577 , o LyX usará a mesma tipografia, mais sen numeración.
1578 Outros ambientes similares son
1580 Capítulo*, Subsección*
1587 Probe a trocar algunhas das suas seccións ou subseccións para ambientes
1590 \begin_inset Quotes eld
1594 \begin_inset Quotes erd
1597 , e observe como isto afecta á numeración das restantes seccións.
1600 \begin_layout Standard
1605 : Arranxe os cabezallos de seccións e subseccións no arquivo de testes
1613 \begin_layout Subsection
1617 \begin_layout Standard
1618 O LyX oferece diferentes ambientes para elaborar listas.
1619 Estes ambientes liberan-no de premer a tecla
1623 veces sen conta ao escreber un esquema, ou de renumerar inteiramente unha
1624 lista cando quer adicionar un ponto no meio dela, permitindo-lle concentrar-se
1629 \begin_layout Plain Layout
1630 Desculpe que teimemos en subliñar este ponto ao longo do
1638 o ponto principal da filosofia na que se basea o LyX.
1644 Os diferentes tipos de documentos requeren, loxicamente, diferentes tipos
1648 \begin_layout Itemize
1649 Nas apresentación son usuais as listas, como esta, onde cada ítem vai precedido
1650 dunha marca (ponto, asterisco\SpecialChar \ldots{}
1651 ), que se poden elaborar facilmente en LyX
1659 \begin_layout Itemize
1660 Un esquema estrutura-se comodamente co ambiente
1664 , que facilita escreber listas ordenadas por números e letras.
1668 \begin_layout Itemize
1669 Un documento descrebendo pacotes de software pode empregar o ambiente
1673 , onde cada ítem na lista comeza con unha palabra en negrito.
1677 \begin_layout Itemize
1682 (próprio do LyX, i.e.
1683 non existe en LaTeX) é unha forma levemente diferente do ambiente
1690 \begin_layout Standard
1691 Escrebamos unha lista de razóns polas cais o LyX é mellor que os outros
1692 procesadores de texto.
1693 Algures no seu documento escreba:
1696 \begin_layout Standard
1699 O LyX é mellor que os outros procesadores de texto porque:
1702 \begin_layout Standard
1718 O LyX engade á liña unha
1719 \begin_inset Quotes eld
1723 \begin_inset Quotes erd
1726 , na realidade un asterisco, que será convertido nun ponto gordo na (pré)impresi
1728 Escreba as suas razóns:
1731 \begin_layout LyX-Code
1732 O programa encarrega-se da composición tipográfica.
1735 \begin_layout LyX-Code
1736 A escritura de fórmulas matemáticas é WYSIWYG.
1739 \begin_layout LyX-Code
1740 É moi sinxelo elaborar listas!
1743 \begin_layout Standard
1744 Os ambientes de lista, a diferenza dos cabezallos, non terminan ao premer
1750 As avesas, o LyX asume que o usuário quer continuar a engadir ítens á lista,
1751 de maneira que ao premer
1755 engade outro ítem a lista.
1756 Asi o resultado do exercício anterior será unha lista de tres ítens.
1757 Para obter un ítem con mais dun parágrafo pode-se utilizar un
1760 \begin_inset space ~
1765 , que se obtén ao premer
1770 E para rematar unha lista, precisa-se escoller o ambiente
1774 (o cal se pode obter coa combinación de teclas,
1777 \begin_inset space ~
1785 \begin_layout Standard
1786 Ten xa unha fermosa lista pontuada, e pode visualizar cal será o seu aspeito
1787 no documento impreso indo a
1794 er\SpecialChar \menuseparator
1808 er\SpecialChar \menuseparator
1818 er\SpecialChar \menuseparator
1825 Mais se cadra muda de idea e quer que a lista sexa numerada, non ten mais
1826 que seleccionar toda a lista
1830 \begin_layout Plain Layout
1831 O LyX non lle permite seleccionar a primeira marca sen seleccionar tamén
1836 á lista, o que probabelmente non quererá facer.
1837 Do mesmo xeito, tampouco é posíbel seleccionar o número nun título de sección,
1838 mais isto non o debe preocupar.
1852 E como xa vimos, se agora quixera engadir ou eliminar un ítem da lista,
1853 o LyX encarregaria-se de manter coerente a numeración.
1856 \begin_layout Standard
1857 Coa lista ainda seleccionada, pode trocar o ambiente, escollendo un dos
1858 outros dous ambientes de lista,
1866 a, e observar asi o seu formato.
1867 Neses dous ambientes, cada ítem da lista consta de un termo, a primeira
1868 palabra do ítem, seguida por unha definición, o resto do parágrafo (até
1874 O termo pode ser escrito en negrito (
1878 ) ou separado por un Tabulador
1882 \begin_layout Plain Layout
1887 de máquina de escreber, patético, ríxido e fixo, senón un tabulador de
1888 composición tipográfica, que se alterará para se axustar ao tamaño do maior
1898 a) do resto do parágrafo.
1899 Se quixer ter mais dunha palabra na definición, una as palabras con
1902 \begin_inset space ~
1911 \begin_layout Plain Layout
1912 Pode-se obter un espazo protexido coa combinación de teclas
1922 \begin_layout Standard
1927 : Arranxe a lista no
1932 \begin_layout Standard
1937 \begin_layout Plain Layout
1938 [N.T.] En inglés utilizan as palabras
1946 , para falar de listas, e outros ambientes que se encaixan uns noutros como
1948 Sen excesivo convencimento traducin por
1961 listas unhas nas outras, de múltiplas e interesantes maneiras, o que permite
1962 por exemplo escreber esquemas elaborados e asemade claros.
1963 As listas elaboradas e pontuadas teñen diferentes tipos de numeración e
1964 marcas nos diferentes níveis da hierarquia, sendo tais tipos e marcas modificáb
1970 descrebe-se polo miúdo os diferentes tipos de listas, mostrando exemplos
1971 onde se enguedellan estes diferentes tipos.
1974 \begin_layout Subsection
1978 \begin_layout Standard
1979 Para separar un texto citado do resto poden-se utilizar dous ambientes:
1984 , para pequenos textos, e
1988 , para textos maiores.
1989 Pensado para reproducir o código fonte de programas, o ambiente
1993 usa a fonte monoespazada
1997 , sendo este o único ambiente onde é posíbel empregar espazos en branco
1998 múltiplos, necesários para identar código.
1999 Se en vez de escreber programas prefere escreber poesia, conta co ambiente
2004 , no cal se usa a tecla
2008 para separar estrofes, e
2012 para separar liñas nunha estrofe.
2017 incluen-se as descricións completas de todos os ambientes disponíbeis no
2021 \begin_layout Standard
2042 \begin_layout Plain Layout
2056 \begin_layout Chapter
2057 Escrebendo documentos
2060 \begin_layout Standard
2061 Esperamos que o capítulo anterior servise para facilitar os seus primeiros
2063 Agora xa sabe escreber texto simples, coñece algunhas operacións de edición,
2064 e os úteis ambientes, mais seguramente espera poder escreber documentos
2065 mais completos, e complexos, tais como: artigos, libros, manuais ou cartas.
2066 Este capítulo esta escrito pensando en axudar-lle nesta tarefa, apresentando
2067 primeiramente as clases de documentos, que permiten escreber comodamente
2068 os distintos tipos de documentos, e a seguir moitas das cousas que tornan
2069 o texto nun documento, tais como os títulos, as notas de rodapé, as referéncias
2070 cruzadas, a bibliografia e os índices.
2073 \begin_layout Section
2074 Clases de documentos
2077 \begin_layout Standard
2078 \begin_inset CommandInset label
2080 name "sec:clases_de_documentos"
2084 Os distintos tipos de documentos requeren distinta composición tipográfica;
2085 asi por exemplo, nos libros usualmente ha leves diferenzas na composición
2086 das duas páxinas dunha folla, entanto nos artigos normalmente non existe
2088 Ademais moitos tipos de documentos conteñen ambientes específicos; nas
2089 cartas usan-se alguns ambientes, tais como a morada do remetente ou a sinatura,
2090 que non sen senso nun libro ou nun artigo.
2093 clases de documentos
2100 \begin_layout Plain Layout
2101 [N.T.] Na versión orixinal, en inglés, usan
2105 , supoño que para diferenciar-se un pouco da
2110 Sendo ambos conceitos equivalentes.
2111 De facto os nomes das clases de documentos non están traducidos, por se
2112 utilizar os de LaTeX.
2119 do LyX ocupan-se destas diferenzas a grande escala entre os diferentes
2125 , por exemplo, está escrito usando a clase Book (libro).
2128 clases de documentos
2130 son outra peza importante da filosofia WYSIWYM; grazas a elas o LyX sabe
2131 cal é a tipografia axeitada para o documento, e o usuário pode despreocupar-se
2135 \begin_layout Standard
2136 Probabelmente o seu documento de proba é da clase
2142 \begin_layout Plain Layout
2143 Esta é usualmente a clase predefinida
2152 experimente a trocar de clase (na caixa de diálogo
2157 ocumento\SpecialChar \menuseparator
2164 ) para ver como varia a tipografia.
2165 Unha das cousas que muda ao trocar de clase de documento é o conxunto de
2166 ambientes que se poden usar, e para ver os que permite unha determinada
2167 clase, basta consultar o menu de
2172 Asi se trocar o seu documento para a clase
2176 e observar o menu de
2180 , comprobará que se ben apenas ha variación nos ambientes permitidos, agora
2181 pode utilizar o ambiente
2189 \begin_layout Standard
2190 Tamaños das fontes, unha ou duas colunas, e cabezallos das páxinas son algunhas
2191 das características que diferencian as composicións tipográficas dos diferentes
2193 Ao ir avanzando na era da computación, os xornais pasaron a aceitar artigos
2194 submetidos electronicamente, para o cal definen os seus próprios ficheiros
2195 de estilo en LaTeX, de maneira que os autores podan enviar os seus artigos
2196 xa coa tipografia axeitada.
2197 Estes ficheiros de estilo poden adaptar-se facilmente para o LyX, e unha
2198 boa chea deles xa o están.
2202 \begin_layout Standard
2203 Na seguinte táboa apresenta-se unha breve referéncia de algunhas clases
2205 Mais pode achar-se moita mais información relativa as ditas clases no
2223 Clases de documentos especiais
2227 Special Document Clases
2232 \begin_layout Standard
2233 \begin_inset VSpace 0.3cm
2239 \begin_layout Standard
2241 \begin_inset Tabular
2242 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
2243 <features tabularvalignment="middle">
2244 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2245 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2247 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2250 \begin_layout Plain Layout
2256 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2259 \begin_layout Plain Layout
2267 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2270 \begin_layout Plain Layout
2276 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2279 \begin_layout Plain Layout
2284 \begin_layout Plain Layout
2285 As duas caras dunha folla teñen as mesmas características.
2297 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2300 \begin_layout Plain Layout
2306 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2309 \begin_layout Plain Layout
2310 composición & ambientes para a American Math Society
2317 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2320 \begin_layout Plain Layout
2326 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2329 \begin_layout Plain Layout
2330 máis extenso que o artigo, duas caras
2334 \begin_layout Plain Layout
2335 A cara anterior e a posterior dunha mesma folla diferen levemente.
2347 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2350 \begin_layout Plain Layout
2356 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2359 \begin_layout Plain Layout
2360 relatório + capa e contracapa
2367 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2370 \begin_layout Plain Layout
2371 slides (apresentación)
2376 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2379 \begin_layout Plain Layout
2380 transparéncias (tamén inclui FoilTeX)
2387 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2390 \begin_layout Plain Layout
2396 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2399 \begin_layout Plain Layout
2400 ambientes específicos para enderezos, sinatura\SpecialChar \ldots{}
2414 \begin_layout Standard
2415 \begin_inset VSpace 0.3cm
2421 \begin_layout Section
2422 Modelos: escrebendo unha carta
2425 \begin_layout Standard
2426 Todos os dias escreben-se inumeras cartas no mundo.
2427 En LyX pode-se escreber unha carta criando un ficheiro novo,
2432 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2455 ocumento\SpecialChar \menuseparator
2463 Mais esta non é a opción mais cómoda.
2464 Calquer carta comercial debe incluir o enderezo do remitente e o do recipendári
2466 O LyX facilita a escritura das cartas fornecendo ao usuário con un
2470 para cartas, do cal partir para escreber unha.
2473 \begin_layout Standard
2474 Abra un novo ficheiro con
2479 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2481 \begin_inset space ~
2485 \begin_inset space ~
2498 como modelo, guarde o novo ficheiro con o nome que mellor lle praza, e
2499 visualice como vai ser impreso o documento para ver a tipografia dos ambientes
2504 \begin_layout Standard
2509 verá vários ambientes, como o
2512 \begin_inset space ~
2517 que non existe na maioria das outras clases de documentos
2535 Fedelle un rato con eles para ver os que ha, e como funcionan.
2536 Notará que por exemplo ao seleccionar o ambiente
2541 \begin_inset Quotes eld
2545 \begin_inset Quotes eld
2548 en vermello antes da sinatura propriamente dita.
2549 O texto en vermello non vai ser impreso, mais indica o sítio onde debe
2550 escreber-se a sinatura.
2551 Tamén poderá comprobar que, ainda que a sinatura debe escreber-se antes
2553 \begin_inset Quotes eld
2557 \begin_inset Quotes erd
2560 ), na versión escrita aparecerá ao final da carta, como é usual.
2563 \begin_layout Standard
2564 Como vimos anteriormente ao seleccionar o menu
2569 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2571 \begin_inset space ~
2575 \begin_inset space ~
2584 aparece un diálogo onde se poden escoller unha série de modelos fornecidos
2586 Agora ben, neste diálogo pode-se navegar polas diversas directórias do
2587 seu computador, e portanto escoller calquer ficheiro lyx, que entón servirá
2593 Asi por exemplo pode gravar a carta coa que esta a experimentar, na cal
2594 xa escrebeu nos campos correspondentes o seu nome, enderezo e sinatura,
2595 con un nome axeitado, ex.
2600 , e na sua directória.
2601 Este ficheiro servira-lle como modelo sempre que o abra indo ao menu
2606 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2608 \begin_inset space ~
2612 \begin_inset space ~
2621 e navegando até a sua directória.
2622 No novo ficheiro aberto, sen nome ainda, xa aparecerán escritos de princípio
2623 os seus nome, enderezo e sinatura.
2624 O próximo exercício é obvio: escreba unha carta a alguén!
2628 \begin_layout Plain Layout
2629 Unha adverténcia: se estiver a escreber a partir dun
2633 e eliminar todo o texto dun ambiente dado— por exemplo, se eliminar todo
2637 \begin_inset space ~
2642 para o substituir co seu próprio texto — e entón move o cursor sen escreber
2643 algo, o ambiente pode desaparecer, xa que a maior parte dos ambientes non
2644 poden existir sen texto.
2645 Para recuperar o ambiente basta seleccioná-lo do menu
2657 \begin_layout Standard
2662 permite aforrar moito tempo, sendo aconsellábel o seu emprego, sempre que
2664 Outro uso dos modelos é como ferramenta didáctica; tanto a aprendizaxe
2665 individual, pois facilita aprender a tirar-lle partido as diferentes clases
2666 de documentos, como para o ensino a un grupo de persoas, xa que permite
2667 ao profesor guiar a aprendizaxe.
2670 \begin_layout Section
2671 Títulos dos documentos
2674 \begin_layout Standard
2675 O LyX (tal como o LaTeX) considera o título — que pode conter o próprio
2676 título, o autor, a data e mesmo o resumo dun artigo — como unha parte separada
2681 \begin_layout Standard
2682 Volte ao seu ficheiro de proba, que se non lle mudou de nome chamara-se
2687 e asegure-se de usar a clase de documento
2693 \begin_layout Plain Layout
2694 Para esta parte non se pode usar a clase de documento
2698 xa que non permite o uso do ambiente
2710 Escreba un título na primeira liña e escolla o ambiente
2715 Na liña seguinte escreba o seu nome e troque de ambiente para
2720 Nunha nova liña dixite a data, e escolla o ambiente
2725 Por último escolla o ambiente
2729 e nel escreba un parágrafo ou dous con un sumário do seu documento.
2730 É o momento de ver que aspeito terá unha vez impreso.
2734 \begin_layout Standard
2735 Se agora troca a clase de documento para
2739 , o título aparecerá nunha páxina separada, como a primeira páxina deste
2740 tutorial, mais antes terá que trocar de ambiente o resumo, xa que ese ambiente
2748 \begin_layout Standard
2753 : Arranxe o título, data e autor no ficheiro
2758 \begin_layout Section
2759 Etiquetas e referéncias cruzadas
2762 \begin_layout Standard
2763 É posíbel etiquetar partes do documento, como seccións, subseccións, figuras,
2764 táboas\SpecialChar \ldots{}
2765 para posteriormente facer referéncia a esas partes en calquer lugar
2767 Este tipo de referéncias, coñecidas como referéncias cruzadas, poden ser
2768 tanto directamente ao texto etiquetado, número da sección, número da táboa,
2769 etc., como a páxina onde aparece o elemento etiquetado.
2770 E tal como coas seccións ou coas notas de rodapé, o usuário non precisa
2771 de se preocupar cos detalles do manexo das referéncias cruzadas, basta
2772 etiquetar e referir-se a etiqueta, en calquer orde e en calquer momento,
2773 e o LyX ocupa-se do resto.
2774 O manexo flexíbel e fiábel das etiquetas e das referéncias cruzadas por
2775 parte do LyX (e do LaTeX), constitui un dos seu pontos fortes en comparación
2776 cos procesadores de texto convencionais.
2779 \begin_layout Subsection*
2780 A sua primeira etiqueta
2783 \begin_layout Standard
2784 É tempo de colocar a sua primeira etiqueta, por exemplo na segunda sección
2785 do seu documento de proba, esa cuxo título é
2786 \begin_inset Quotes eld
2789 Acerca deste documento
2790 \begin_inset Quotes erd
2794 Clique no fin da liña do título da sección e seleccione
2799 nserir\SpecialChar \menuseparator
2806 , abrirá-se entón unha caixa de diálogo con unha suxestión para o nome da
2807 etiqueta, suxestión que loxicamente pode aceitar ou ignorar.
2808 Unha vez conforme co nome da etiqueta clique OK, co cal se fechará a caixa
2809 de diálogo e aparecerá unha caixa cincenta co nome da etiqueta onde estaba
2813 \begin_layout Standard
2814 As referéncias de sección referen-se á sección ou subsección na cal fica
2815 a etiqueta, asi que poderia ter colocado a etiqueta en calquer lugar da
2817 Mais inserir a etiqueta no título da sección, ou na liña a seguir, asegura
2818 que ao referir o número de páxina, esta sexa a correspondente ao título
2822 \begin_layout Standard
2823 Se agora imprimir o documento non notará nengunha diferenza, xa que as etiquetas
2824 en si non aparecen impresas.
2825 Mais unha etiqueta pode ser referenciada, e as referéncias cruzadas si
2826 aparecen no documento impreso.
2829 \begin_layout Subsection*
2830 A sua primeira referéncia cruzada
2833 \begin_layout Standard
2834 Coloque o cursor nalgunha parte da Sección
2835 \begin_inset space ~
2838 3 do seu documento, e escreba:
2841 \begin_layout LyX-Code
2842 Se quer saber máis acerca deste documento, vexa
2843 \begin_inset Newline newline
2846 a Sección , que se acha na páxina .
2849 \begin_layout Standard
2850 Agora, co cursor xusto despois da palabra
2851 \begin_inset Quotes eld
2855 \begin_inset Quotes erd
2863 nserir\SpecialChar \menuseparator
2869 \begin_inset space ~
2875 Xurdirá entón a caixa de diálogo
2878 \begin_inset space ~
2883 mostrando unha série de posíbeis etiquetas que pode referir.
2884 Na verdade neste momento debe haber só unha, a sua primeira etiqueta.
2885 Seleccione-a (se non está xa pré-seleccionada) e clique en
2893 Posicione agora o cursor xusto despois da palabra
2894 \begin_inset Quotes eld
2898 \begin_inset Quotes erd
2901 , e repita o procedimento anterior, mais trocando de formato, escollendo
2902 <páxina>, na vez do que aparece predefinido, <referéncia>.
2903 Para que o proceso sexa totalmente correcto deberá inserir un
2906 \begin_inset space ~
2909 protexido (Crtl-Space)
2911 entre a referéncia e a palabra anterior.
2914 \begin_layout Standard
2915 O LyX coloca a referéncia nunha caixa cincenta onde estaba o cursor.
2916 No documento impreso esta caixa vai ser substituída polo número da sección
2917 ou da páxina (dependendo do formato escollido no diálogo
2920 \begin_inset space ~
2926 Obteña unha pré-impresión (
2933 er\SpecialChar \menuseparator
2938 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
2952 er\SpecialChar \menuseparator
2957 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
2971 er\SpecialChar \menuseparator
2976 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
2982 ) para ver como son substituídas as referéncias.
2985 \begin_layout Standard
2986 Ademais as referéncias facilitan a vida do usuário funcionando como hiper-ligazó
2987 ns á hora de editar documentos en LyX; clicando nunha xurde o diálogo
2990 \begin_inset space ~
2995 , onde se pode seleccionar o botón
3002 , que leva o cursor á etiqueta referida.
3007 devolve o cursor a caixa coa referéncia.
3010 \begin_layout Subsection*
3011 Un pouco mais de xogo
3014 \begin_layout Standard
3015 Dixemos anteriormente que o LyX se encarrega do manexo das referéncias cruzadas;
3016 chegou o momento de ver como!.
3017 Insira unha nova sección antes da Sección
3018 \begin_inset space ~
3021 2, volte a visualizar como vai sair o documento impreso, e — voilà! — a
3022 referéncia cruzada da sección pasou a:
3023 \begin_inset Quotes eld
3027 \begin_inset Quotes erd
3030 ! Troque o ambiente de
3031 \begin_inset Quotes eld
3034 Acerca deste Documento
3035 \begin_inset Quotes erd
3042 , e verá como a referéncia cruzada refere agora Subsección
3043 \begin_inset space ~
3046 2.1 en vez de Sección
3047 \begin_inset space ~
3051 Por outra banda a referéncia da páxina non se vé alterada, xa que a sección
3052 tornou-se subsección, mais non mudou de páxina.
3055 \begin_layout Standard
3056 Se quixer praticar un pouco máis tente inserir unha nova etiqueta onde colocou
3057 a sua primeira referéncia cruzada, e refira esa etiqueta noutra parte calquer
3059 Para comprobar que o LyX manexa correctamente as referéncias cruzadas en
3060 documentos mais extensos, copie algunhas páxinas do
3064 e cole-as no seu documento
3068 \begin_layout Plain Layout
3069 Observe que copiar o título dun capítulo dá lugar a unha adverténcia, pois
3070 os capítulos non están previstos na clase
3074 ., e a que os títulos de capítulo troquen de ambiente para o
3079 Se non entende porque acontece isto, consulte a Sección
3080 \begin_inset space ~
3084 \begin_inset CommandInset ref
3086 reference "sec:clases_de_documentos"
3099 \begin_layout Standard
3100 Se vai inserir referéncias cruzadas con frecuéncia (por exemplo ao escreber
3101 un artigo académico), pode entón ser-lle máis cómodo deixar aberta a caixa
3105 \begin_inset space ~
3113 \begin_layout Standard
3118 : Arranxe as referéncias no ficheiro
3123 \begin_layout Section
3124 Notas de rodapé e á marxe
3127 \begin_layout Standard
3128 É posíbel inserir notas de rodapé ben desde a barra de tarefas
3132 \begin_layout Plain Layout
3133 O botón mostra unha páxina con unha nota de rodapé.
3143 nserir\SpecialChar \menuseparator
3151 Situe o cursor no fin da palabra
3152 \begin_inset Quotes eld
3156 \begin_inset Quotes eld
3159 na introdución do seu documento de proba, para a seguir inserir unha nota
3160 de rodapé por algun dos métodos antes vistos.
3161 Xurdirá entón unha caixa en branco para a nota, precedida dun botón de
3162 fondo cincento e coa palabra
3163 \begin_inset Quotes eld
3167 \begin_inset Quotes erd
3171 Na caixa en branco escreba
3174 \begin_layout LyX-Code
3175 O Lyx é un procesador tipográfico de texto
3178 \begin_layout Standard
3179 e clique sobre o botón cincento.
3180 Ao clicar desaparecerá a caixa co texto da nota, ficando somente o botón
3181 sinalando que aí ha unha nota de rodapé.
3182 Chamamos a isto cobrir a nota de rodapé.
3183 Podendo-se descobrir a nota en calquer momento, para a ler ou a editar,
3184 sen mais que clicar sobre o botón cincento.
3187 \begin_layout Standard
3188 Pode perguntar-se porque no botón da nota aparece escrito
3189 \begin_inset Quotes eld
3193 \begin_inset Quotes erd
3196 e non un número ou outra marca mais esclarecedora de como vai aparecer
3198 A resposta é que o LyX ocupa-se automaticamente da numeración das notas
3199 de rodapé, de maneira que pode inserir notas de rodapé en calquer lugar
3200 do documento e en calquer momento, e o programa as renumera convenientemente.
3204 \begin_layout Standard
3205 As notas de rodapé poden-se cortadas e coladas como se foran texto normal,
3206 non ha mais que seleccionar o botón rodapé
3210 \begin_layout Plain Layout
3211 Se cadra é-lle máis sinxelo seleccioná-lo usando o teclado.
3212 Pois ao tentar usar o rato pode abrir sen querer a nota.
3226 É tamén posíbel converter texto normal en nota de rodapé; basta seleccionar
3227 o texto e facer o mesmo que para inserir unha nota de rodapé valeira, ben
3233 nserir\SpecialChar \menuseparator
3240 , ben clicar no botón
3241 \begin_inset Graphics
3242 filename ../../images/footnote-insert.png
3247 da barra de ferramentas.
3248 O proceso inverso tamén é posíbel, basta colocar o cursor no início da
3249 nota e premer a tecla
3253 ou alternativamente colocar o cursor no fin da nota e premer a tecla
3258 Se non o fixo xa é hora de experimentar un pouco coas notas de rodapé antes
3262 \begin_layout Standard
3263 As notas á marxe poden inserir-se ben desde o botón
3264 \begin_inset Graphics
3265 filename ../../images/marginalnote-insert.png
3270 da barra de tarefas ou através do menu
3275 nserir\SpecialChar \menuseparator
3286 Esta notas son semellantes ás anteriores agás no seguinte:
3289 \begin_layout Itemize
3290 no botón que as sinaliza di
3291 \begin_inset Quotes eld
3295 \begin_inset Quotes erd
3301 \begin_layout Itemize
3302 no texto impreso estas notas aparecerán loxicamente na marxe, e non no rodapé.
3305 \begin_layout Itemize
3306 as notas á marxe non están numeradas.
3309 \begin_layout Standard
3310 No seu documento de proba troque unha nota de rodapé para texto normal,
3311 a seguir seleccione ese texto e converta-o en nota á marxe.
3312 Por último vaia ao menu
3319 para averiguar como son impresas as notas á marxe.
3322 \begin_layout Standard
3327 : Arranxe a nota de rodapé no ficheiro
3334 \begin_layout Section
3338 \begin_layout Standard
3339 \begin_inset CommandInset label
3341 name "sec:bibliografias"
3345 As bibliografias, cando menos en ciéncias, son semellantes as referéncias
3347 A bibliografia contén unha série de referéncias no fin do documento, que
3348 poden ser referidas en calquer parte do mesmo.
3349 LyX e LaTeX numeran automanticamente as entradas bibliográficas, encarregando-s
3350 e en todo momento de manter correcta tal numeración, sexan cais sexan as
3351 mudanzas que se fagan na mesma.
3354 \begin_layout Standard
3355 Vaia ao fin do documento e troque o ambiente para
3360 Agora, cada novo parágrafo será unha referéncia bibliográfica.
3361 Como primeira referéncia escreba:
3363 O Tutorial do Lyx, pola Equipa de documentación do LyX
3366 Observe que o LyX insere automaticamente unha caixa cincenta e numerada
3367 antes de cada referéncia.
3368 Clicando na caixa xurde o diálogo
3371 \begin_inset space ~
3375 \begin_inset space ~
3379 \begin_inset space ~
3385 O primeiro, a chave, usa-se para identificar a referéncia no documento,
3386 sendo por omisión a palabra
3392 \begin_inset Quotes eld
3396 \begin_inset Quotes erd
3399 , que é mais fácil de lembrar.
3402 \begin_layout Standard
3403 É hora de inserir unha cita bibliográfica no seu documento; coloque o cursor
3404 onde lle pareza oportuno, e vaia ao menu
3409 nserir\SpecialChar \menuseparator
3416 que fai xurdir un par de caixas de diálogo superpostas.
3417 En primeiro plano aparece o diálogo
3421 , que permite escoller entre as distintas entradas que ha na bibliografia
3422 unha para citar neste ponto, para o cal cumpre seleccioná-la e premer no
3431 Premido o botón fica só o diálogo
3435 , que permite organizar as referéncias que van ser citadas, xa que é posíbel
3436 facer várias citas no mesmo ponto.
3437 Neste momento probabelmente só haxa unha entrada bibliográfica,
3438 \begin_inset Quotes eld
3442 \begin_inset Quotes erd
3445 , seleccione-a, e verá como no seu documento aparece unha caixa cincenta
3447 No documento impreso aparecerá un número entre parénteses, referindo a
3448 entrada bibliográfica correspondente no fin do documento.
3451 \begin_layout Standard
3452 As referéncias mediante números son moi comuns, mais existen outras posibilidade
3454 Por exemplo alguns xornais prescreben usar
3455 \begin_inset Quotes eld
3459 \begin_inset Quotes erd
3462 para se referiren a unha publicazón de Castelao do ano 1944.
3463 E para isto é que serve o campo
3470 \begin_inset space ~
3474 \begin_inset space ~
3478 \begin_inset space ~
3491 \begin_layout Standard
3492 É posíbel tamén completar a referéncia bibliográfica con mais información,
3493 como o(s) capitulo(s) ou a(s) páxina(s) de interese no documento citado.
3494 Isto consegue-se engadindo tal información no campo
3510 A información adicional aparecerá dentro dos parénteses e após a referéncia.
3513 \begin_layout Standard
3518 Arranxe a bibliografia e a cita no ficheiro
3523 \begin_layout Section
3527 \begin_layout Standard
3528 Nalgunhas ocasións pode desexar incluir un índice no seu documento, ben
3529 no início ben no fin.
3530 Co LyX isto é moi doado; prema
3534 entre o título e a primeira sección do seu documento e escolla
3539 nserir\SpecialChar \menuseparator
3545 \begin_inset space ~
3549 \begin_inset space ~
3552 Indices\SpecialChar \menuseparator
3558 \begin_inset space ~
3563 , e onde estaba o cursor aparecerá un botón onde di
3564 \begin_inset Quotes eld
3568 \begin_inset Quotes erd
3572 A primeira vista non parece que gañará moito, mais se actualiza a vista
3573 do documento como vai ser impreso verá que se acabou de xerar un índice
3574 coas seccións e subseccións do documento.
3577 \begin_layout Standard
3578 Á primeira vista todo isto lle pode parecer pouco útil.
3579 No entanto, se for dar unha espreitadela á pré-impresión, pode verificar
3580 que acabou de xerar un índice onde se encontran listadas as várias seccións
3581 e sub-seccións do seu documento.
3582 Se en calquer momento reordena as seccións ou cria seccións novas, o LyX
3583 encarrega-se de manter todo en orde.
3586 \begin_layout Standard
3587 O índice xeral non pode ser editado directamente, e por iso non aparece
3588 listado no documento, porén se clicar no botón correspondente xurdirá unha
3589 xanela cos contidos do dito índice.
3590 Outra maneira de aceder aos ditos contidos é mediante o menu Navegar, que
3591 se pode usar sen necesidade de inserir un índice xeral no documento.
3592 Grazas a este menu poderá mover-se facilmente entre as distintas seccións
3593 e subseccións do documento.
3596 \begin_layout Standard
3597 O botón do índice, e con el o índice, pode eliminar-se da mesma maneira
3598 que unha letra calquer.
3601 \begin_layout Standard
3606 : Arranxe o índice do ficheiro
3611 \begin_layout Chapter
3615 \begin_layout Standard
3616 Moitos cientistas usan LaTeX porque a composición tipográfica que permite
3617 obter, especialmente coas fórmulas matemáticas, ten moi boa cualidade,
3618 dando unha aparéncia profisional aos documentos que non se obtén cos procesador
3619 es de texto estándar e os seus editores matemáticos.
3620 Agora ben, escreber ecuacións en LaTeX asemella-se mais á programazón do
3621 que á escrita, razón pola que ha tamén moitos outros cientistas que non
3622 o usan, a pesar dos magníficos resultados.
3626 \begin_layout Standard
3627 O LyX é unha moi boa solución neste caso, xa que permite escreber fórmulas
3628 facilmente, a sua filosofia WYSIWYM é especialmente axeitada para esta
3629 tarefa, e os resultados son iguais de bons que co LaTeX.
3630 Se está afeito a escreber con LaTeX poderá seguir a empregar os seus úteis
3631 mas incómodos comandos, mais con unha intuitiva visualización WYSIWYM.
3632 Se, por outro lado, nunca usou LaTeX, non teña medo, o
3635 \begin_inset space ~
3640 permitirá-lle escreber rápida e facilmente ecuacións con un aspeito profisional
3644 \begin_layout Plain Layout
3645 Polo momento o LyX non garante que as suas fórmulas estexa correctas, mais
3646 si un bon resultado estético.
3655 \begin_layout Section
3659 \begin_layout Standard
3660 Algures no seu documento de proba escreba:
3663 \begin_layout LyX-Code
3664 Gosto da famosa fórmula de Einstein, E=mc^2, pola sua simplicidade.
3667 \begin_layout Standard
3668 A ecuación asi escrita non ten moi boa aparéncia, mesmo na forma impresa;
3669 as variábeis e o sinal de igualdade están xuntos de mais, e o cadrado poderia
3670 estar mellor representado.
3671 A pésima composición tipográfica debe-se a ter utilizado texto normal para
3672 escreber a fórmula, en vez de usar o modo matemático.
3675 \begin_layout Standard
3676 Para criar unha fórmula vaia a barra de ferramentas e clique no botón
3677 \begin_inset Graphics
3678 filename ../../images/math-mode.png
3684 Isto dá lugar a aparición onde ficaba o cursor dun pequeno rectángulo azul
3685 dentro doutro rectángulo púrpura, que representa unha fórmula matemática
3687 Ademais o cursor moveu-se ao interior do rectángulo.
3688 Dixite novamente E=mc^2, verá que é escrito en azul, e que o cadrado azul
3690 Para sair do modo matemático pode ben premer a tecla Esc, ben premer duas
3691 veces a tecla coa frecha para direita,
3692 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3696 O rectángulo purpura desaparece, deixando o cursor á direita da fórmula,
3697 e se agora escrebe algo xa será texto normal.
3700 \begin_layout Standard
3701 Consulte a pré-impresión e verá como a fórmula ten agora moito mellor aspeito,
3702 con espazos a ambos lados do signo de igualdade, o
3703 \begin_inset Quotes eld
3707 \begin_inset Quotes erd
3710 co tamaño e a posición dun expoente, e as letras, que se asume son variábeis,
3712 Os números son só números.
3715 \begin_layout Standard
3716 O editor matemático é outro exemplo da filosofia WYSIWYM.
3717 En LaTeX, usan-se comandos tais como
3729 para escreber as fórmulas matemáticas, de maneira que se a expresión é
3730 un pouco complexa non é fácil visualizá-la mentalmente.
3731 Sendo preciso compilar o ficheiro latex para poder visualizá-la realmente
3732 nunha pré-impresión.
3733 Por outra banda cumpre ter moito cuidado ao escreber para non cometer erros
3734 como a falta dalgun parénteses, ou a inclusión dalgun termo indebido dentro
3738 \begin_layout Standard
3739 O LyX non trata de visualizar exactamente cal vai ser o resultado impreso
3740 da fórmula (WYSIWYG), mais dá unha idea aproximada, que con un pouco de
3741 experiéncia resulta moi fiábel.
3742 Na imensa maioria das veces o resultado final vai ser satisfactório sen
3743 necesidade de preocupar-se dos pequenos detalles; tamaño dalgunha variábel,
3744 posición dun determinado signo, etc.
3745 Isto permite ao usuário, e sabemos que nos repetimos, concentrar-se no
3746 contido das fórmulas, sen necesidade de esforzar-se na sua forma.
3749 \begin_layout Section
3750 Navegando nas ecuacións
3753 \begin_layout Standard
3754 Vamos modificar agora a fórmula
3755 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3759 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
3763 As teclas con frechas serven para mover o cursor, tanto en texto normal
3764 como no modo matemático.
3765 Leve o cursor até a fórmula, e observe que ao entrar nela aparece novamente
3766 o rectángulo púrpura, indicando que está en modo matemático.
3767 Situe o cursor após o signo igual, coas teclas con frechas ou co rato,
3769 \begin_inset Quotes eld
3773 \begin_inset Quotes erd
3777 Despois, pode usar as teclas con frechas ou
3781 para sair da fórmula, o que fará desaparecer o rectángulo púrpura novamente.
3785 \begin_layout Standard
3786 Alén das teclas especiais descritas mais abaixo, a edición en modo matemático
3787 é similar a edición en texto normal.
3796 ) para eliminar carácteres, seleccione texto coas teclas con frechas ou
3797 co rato, corte, copie e cole normalmente
3801 \begin_layout Plain Layout
3802 Pode cortar ou copiar parte dunha fórmula e colá-la dentro da mesma fórmula,
3803 ou noutra fórmula distinta, mais loxicamente non pode colá-la no texto
3809 , e lembre que en caso de erro sempre pode
3831 Adverténcia: se o cursor estiver xunto a unha fórmula, mais fora dela,
3840 ) elimina-a toda ela.
3841 Nese caso pode empregar
3846 ditar\SpecialChar \menuseparator
3856 \begin_layout Standard
3857 E se agora quixer mudar o expoente de
3858 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3862 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}$
3865 ? Pode situar o rato e clicar no sítio axeitado, ou pode empregar as teclas
3868 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3872 \begin_inset Formula $\leftarrow$
3875 situe primeiramente o cursor após o
3876 \begin_inset Quotes eld
3880 \begin_inset Quotes erd
3884 \begin_inset Quotes eld
3888 \begin_inset Quotes erd
3891 , prema entón na tecla
3892 \begin_inset Formula $\uparrow$
3895 e verá como o cursor se pasa ao nível do expoente, xusto antes do
3896 \begin_inset Quotes eld
3900 \begin_inset Quotes erd
3904 Mova-se agora coa tecla
3905 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3909 \begin_inset Quotes eld
3913 \begin_inset Quotes erd
3917 Para baixar de nível pode loxicamente premer a tecla
3918 \begin_inset Formula $\downarrow$
3921 , ou como está no fin do nível superior a tecla
3922 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3926 En todo caso, ao premer a tecla
3927 \begin_inset Formula $\downarrow$
3930 o cursor baixa de nível e situa-se na posición
3934 o expoente, con independéncia da sua posición anterior no expoente.
3937 \begin_layout Section
3941 \begin_layout Standard
3942 É posíbel inserir un expoente desde o
3945 \begin_inset space ~
3950 , como se verá a seguir, porén é mais rápido inserir un acento circunflexo
3952 \begin_inset Quotes eld
3956 \begin_inset Quotes erd
3959 e premer a tecla de espazo.
3960 Isto dá lugar a aparición dun pequeno rectángulo azul nunha posición levemente
3961 superior, a correspondente aos expoentes, sendo posíbel escreber no dito
3962 rectángulo o que se quixer, que aparecerá nun tamaño de letra menor.
3963 Todo o que escreber nel, até premer a tecla espazo, a tecla
3964 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3971 (para sair de vez do modo matemático)
3975 tornará-se parte do expoente.
3978 \begin_layout Standard
3979 Os índices (sub-índices) teñen un tratamento semellante, iniciando-se neste
3983 \begin_inset space ~
3989 \begin_inset Quotes eld
3993 \begin_inset Quotes eld
3997 É posíbel inserir índices e expoentes dentro doutros índices e expoentes,
3999 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
4006 \begin_layout Standard
4011 : Transforme a ecuación 1 do
4018 \begin_layout Section
4024 \begin_layout Standard
4028 \begin_inset space ~
4033 permite inserir facilmente símbolos ou comandos matemáticos.
4034 Tamén existen atallos de teclado que permiten inserir moitos símbolos e
4035 comandos, mais para aprender as posibilidades.
4036 que oferece o editor matemático do LyX o mais fácil e didáctico é usar
4040 \begin_inset space ~
4046 Posteriormente poderá ver noutros manuais os atallos de teclado correspondentes.
4047 Abra entón o painel desde o menu con
4052 nserir\SpecialChar \menuseparator
4057 ormula\SpecialChar \menuseparator
4063 \begin_inset space ~
4068 e deixe-o aberto entanto le esta sección.
4069 Outra forma de abrir o painel é clicando no botón direito do rato en calquer
4073 \begin_layout Subsection
4077 \begin_layout Standard
4078 Na parte direita do painel ha un recadro con un conxunto de símbolos.
4079 Na parte superior do recadro ha un menu despregueábel que permite escoller
4080 entre distintos conxuntos de símbolos: operadores, relacións, letras gregas,
4081 frechas \SpecialChar \ldots{}
4082 Non ten mais que clicar en calquer deses símbolos para os incluir
4083 no seu texto, ou nas suas fórmulas.
4084 Na parte inferior do recadro, por riba do botón de
4098 , que loxicamente permite ter paineis independentes para os distintos conxuntos
4102 \begin_layout Standard
4107 : Escreba no se documento de proba:
4108 \begin_inset Quotes eld
4112 \begin_inset Formula $\heartsuit$
4116 \begin_inset Quotes erd
4122 \begin_layout Subsection
4126 \begin_layout Standard
4128 \begin_inset Graphics
4129 filename ../../images/math/sqrt-square.png
4134 do painel matemático e verá como se abre un menu despregueábel que lle
4135 permite escoller entre vários tipos de raiz.
4136 Ao escoller, por exemplo, a raiz cúbica inserirá-se no texto o típico signo
4137 da raiz, con un 3 na parte superior esquerda, e con un rectángulo azul
4139 O cursor fica dentro do dito rectángulo, no cal poderá escreber números,
4140 variábeis, outras raices ou o que desexar.
4141 Verá que ao ir adicionando ou eliminando carácteres a raiz vai-se redimensionan
4142 do para abranxer todo o que for escrito dentro.
4145 \begin_layout Standard
4146 A mesma facilidade existe para traballar coas fraccións.
4147 No painel matemático ha un botón con unha fracción con un rectángulo azul
4148 no numerador e outro no denominador.
4149 Clicando nel insere-se unha fracción no texto con dous pontos de insercións,
4150 no numerador e no denominador, podendo-se pasar dun ao outro coas frechas
4152 Insira unha fracción no seu ficheiro de proba, verá que o cursor aparece
4153 no nominador, escreba un
4154 \begin_inset Quotes eld
4158 \begin_inset Quotes erd
4161 e pase despois ao denominador e escreba un
4162 \begin_inset Quotes eld
4166 \begin_inset Quotes erd
4170 Xa ten unha fracción, sinxela mais unha fracción.
4171 Porén é posíbel escreber fraccións moito mais complicadas, xa que tanto
4172 no denominador como no numerador pode escreber calquer expresión matemática:
4173 variábeis, raices, outras fraccións, etc.
4176 \begin_layout Subsection
4177 Acentos e delimitadores
4180 \begin_layout Standard
4181 O LyX permite usar un bon número de
4182 \begin_inset Quotes eld
4186 \begin_inset Quotes erd
4189 matemáticos, cos que é posíbel acentuar calquer carácter (
4190 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
4193 ) ou grupo de carácteres (
4194 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
4198 Estes acentos seleccionan-se na sección
4202 , do menu despregueábel que ha no recadro
4206 , á direita do painel.
4207 Verá que ha acentos longos, que se expanden co texto acentuado, e outros
4208 curtos, que manteñen o seu tamaño sexa cal sexa o texto acentuado.
4209 Loxicamente o texto acentuado é o que se escrebe no rectángulo azul que
4210 aparece ben por baixo, ben por riba do acento.
4213 \begin_layout Standard
4214 Os delimitadores, como parénteses curvos, parénteses rectos ou chaves, inseren-s
4215 e desde un painel que se lanza ao premer o botón
4216 \begin_inset Graphics
4217 filename ../../images/math/delim.png
4223 O par de delimitadores seleccionados mostra-se na parte inferior.
4224 Por defeito ten-se un par de parénteses curvos, mais é posíbel escoller
4225 calquer par de delimitadores; unha chave esquerda e un paréntese recto
4226 direito, duas chaves esquerdas, o mesmo un dos delimitadores valeiro, para
4228 \begin_inset Quotes eld
4232 \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
4236 \begin_inset Quotes erd
4239 (o delimitador valeiro mostra-se como unha liña a trazos en LyX, mais non
4240 aparecerá no documento impreso).
4243 \begin_layout Standard
4244 É posíbel dixitar directamente parénteses no modo matemático, o cal é mais
4245 cómodo que usar o painel matemático, mais estes parénteses terán o tamaño
4246 do texto normal, e non van modificá-lo ao introducir fraccións ou matrices
4247 entre os delimitadores.
4248 O resultado estético será normalmente moi pobre.
4249 Pola contra os delimitadores do painel matemático mudan o seu tamaño en
4250 función do que haxa entre eles, e o resultado estético está garantido.
4253 \begin_layout Standard
4254 Tamén é posíbel aplicar delimitadores, raices ou acentos a texto escrito
4256 Basta con seleccionar a porción da fórmula que se quer modificar e clicar
4257 no botón respectivo do
4260 \begin_inset space ~
4266 Probe a mudar a segunda lei de Newton da forma escalar para a forma vectorial
4268 \begin_inset Formula $f=ma$
4272 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
4276 A operación inversa, i.e.
4277 eliminar uns delimitadores, unha raiz ou un acento dunha porción de texto,
4278 realiza-se colocando o cursor no início da dita porción e premendo a tecla
4283 (a tecla que elimina o carácter anterior ao cursor).
4286 \begin_layout Standard
4291 : Arranxe a ecuación 2 do
4298 \begin_layout Subsection
4299 Modo TeX: Limites, log, sin e outros
4302 \begin_layout Standard
4303 No modo matemático asume-se que as letras son variábeis, de maneira que
4304 se escreber sen mais o nome dunha función, por exemplo
4305 \begin_inset Quotes eld
4309 \begin_inset Quotes erd
4312 , o LyX pensará que está a escreber o produto de várias variábeis, neste
4314 \begin_inset Formula $c$
4318 \begin_inset Formula $o$
4322 \begin_inset Formula $s$
4326 Para diferenciar as variábeis das funcións o LaTeX escrebe as primeiras
4327 en itálico, e as segundas en
4331 ademais introduz un pequeno espazo entre unha función e a variábel corresponden
4334 \begin_inset Quotes eld
4338 \begin_inset Formula $\cos x$
4342 \begin_inset Quotes erd
4346 \begin_inset Quotes eld
4350 \begin_inset Formula $cosx$
4354 \begin_inset Quotes erd
4361 \begin_layout Standard
4362 Na parte esquerda do
4365 \begin_inset space ~
4370 listan-se as funcións matemáticas mais comuns.
4372 \begin_inset Quotes eld
4376 \begin_inset Quotes erd
4379 , e verá como se insere a función
4380 \begin_inset Quotes eld
4384 \begin_inset Quotes erd
4388 Ainda que a función fica dentro dunha fórmula o texto aparece escrito en
4389 negro e en letra normal (non inclinada).
4390 Mais non é texto normal, toda a palabra é tratada como un único signo,
4391 de maneira que se preme en
4395 eliminará toda a palabra, e se fai recuar o cursor verá como aparece o
4396 rectángulo purpura que arrodea as ecuacións.
4397 Coloque agora o cursor a direita da función, mais dentro do rectángulo,
4399 \begin_inset Quotes eld
4403 \begin_inset Quotes erd
4407 Tal e como é de esperar no modo matemático a variábel
4408 \begin_inset Quotes eld
4412 \begin_inset Quotes erd
4415 escrebe-se en azul e en itálico.
4416 Vexa agora a pré-impresión para comprobar o resultado final.
4419 \begin_layout Standard
4420 Ás funcións predefinidas polo LyX, como a calquer outro texto, pode-se-lle
4421 engadir índices e expoentes, o que permite escreber expresións tais como
4423 \begin_inset Quotes eld
4427 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
4431 \begin_inset Quotes erd
4435 \begin_inset Quotes eld
4439 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
4443 \begin_inset Quotes erd
4449 \begin_layout Standard
4454 : Transforme a ecuación 3 do
4461 \begin_layout Subsection
4465 \begin_layout Standard
4467 \begin_inset Graphics
4468 filename ../../images/math/matrix.png
4477 \begin_inset space ~
4482 serve loxicamente para inserir matrices.
4483 Ao clicar nese botón abre-se o diálogo
4487 que permite escoller o número de liñas e de colunas que vai ter a matriz.
4488 Escolla 2 liñas e 3 colunas e feche o diálogo.
4489 O LyX inserirá unha matriz de
4490 \begin_inset Formula $2\times3$
4493 rectángulos azuis, nos que poderá escreber calquer expresión matemática
4494 (raices cúbicas, fraccións, logaritmos, outras matrices\SpecialChar \ldots{}
4495 ), mesmo pode deixar
4496 algun dos rectángulos valeiro.
4497 Pode mover-se entre os elementos da matriz coa tecla
4501 e as teclas con frechas.
4505 \begin_layout Standard
4506 Ao colocar o cursor nunha matriz matemática, no menu principal
4513 aparecen un par de novos epígrafes, un dos cais,
4520 permite engadir ou eliminar filas e colunas, e modificar os seus aliñamentos
4521 horizontal e vertical.
4525 \begin_layout Standard
4526 Lembre que é posíbel debuxar uns delimitadores axeitados para a matriz seleccion
4527 ando-a e escollendo os delimitadores no
4530 \begin_inset space ~
4538 \begin_layout Standard
4539 Por último cumpre-nos asinalar que non é recomendábel utilizar matrices
4540 matemáticas para escreber texto.
4541 Para iso son moito mellores as táboas.
4544 \begin_layout Subsection
4545 Fórmulas independentes
4548 \begin_layout Standard
4549 Até o momento escrebemos fórmulas que ficaban na mesma liña que o texto
4550 que viña antes e despois delas, polo que receben o nome de fórmulas en
4552 As fórmulas en liña usan-se normalmente cando son curtas e simples, mais
4553 con expresións longas e complexas, ou cando se desexa salientaren no texto
4554 usan-se as fórmulas independentes.
4555 Ademais só as fórmulas independentes poden seren etiquetadas e numeradas,
4556 e as ecuacións multi-liña teñen que ser obrigatoriamente independentes
4564 \begin_layout Standard
4568 \begin_inset Graphics
4569 filename ../../images/math-display.png
4578 \begin_inset space ~
4583 e verá como aparece no texto unha fórmula valeira independente, i.e.
4584 centrada nunha nova liña.
4585 Escreba agora unha expresión matemática e lance unha pré-impresión para
4586 ver o aspeito final.
4587 Se o cursor está xa nunha expresión matemática o botón
4590 \begin_inset Graphics
4591 filename ../../images/math-display.png
4597 troca entre formula en liña e independente, i.e.
4598 se inicialmente ten-se unha fórmula en liña pasa-se a ser independente
4602 \begin_layout Standard
4603 As fórmulas independentes apresentan algunhas diferenzas a respeito das
4607 \begin_layout Itemize
4608 O tamaño da letra é maior nalguns símbolos, como
4609 \begin_inset Formula $\sum$
4613 \begin_inset Formula $\int$
4619 \begin_layout Itemize
4620 Os índices e os expoentes para límites e somatórios (mais non para integrais)
4621 escreben-se por baixo dos símbolos, e non a continuación deles.
4624 \begin_layout Itemize
4625 O texto está centrado.
4628 \begin_layout Standard
4629 Fora destas diferenzas as fórmulas en liña e independentes son moi similares.
4632 \begin_layout Standard
4633 Finalmente unha nota sobre a colocación das fórmulas independentes no texto.
4634 Se quer que unha fórmula independente fique dentro dun parágrafo entón
4640 Mais se xa o fixo non ten mais que situar o cursor no início da frase,
4641 que segue á fórmula, e premer
4648 \begin_layout Standard
4653 : Faga independentes as várias fórmulas do
4657 e vexa o seu aspeito nunha pré-impresión.
4660 \begin_layout Standard
4665 : Usando as várias ferramentas que aprendeu nesta sección, escreba unha
4670 \begin_layout Plain Layout
4671 Despois de facé-lo desde zero probe con
4676 nserir\SpecialChar \menuseparator
4681 ormula\SpecialChar \menuseparator
4695 \begin_inset Formula
4697 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
4700 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0
4709 \begin_layout Section
4710 Mais cuestións matemáticas
4713 \begin_layout Standard
4714 No editor matemático pode-se facer moitas mais cousas.
4715 Porén consideramos que o mais básico xa foi explicado, e encamiñamos ao
4723 \begin_layout Itemize
4724 Etiquetar e numerar as ecuacións.
4727 \begin_layout Itemize
4728 Escreber ecuacións multiliña
4731 \begin_layout Itemize
4732 Trocar de tipo de letra, por exemplo para usar negrito nunha fórmula.
4735 \begin_layout Itemize
4736 Facer un axuste fino no tamaño da letra e no espazamento dentro das fórmulas.
4737 (Non se preocupe disto até a versión final do texto do seu documento!)
4740 \begin_layout Itemize
4742 Poden ser moi úteis, basta defini-los unha vez no início do documento e
4743 poden utilizar-se en calquer parte.
4744 Se muda a definición do macro, as referéncias ao macro serán modificadas
4745 en todo o documento.
4746 Os macros poden mesmo tomar argumentos.
4749 \begin_layout Itemize
4750 Facer moitas outras cousas que nen se mencionan neste
4757 \begin_layout Chapter
4761 \begin_layout Section
4762 Outras importantes funcionalidades do LyX
4765 \begin_layout Standard
4766 Neste tutorial non se pretende documentar todos os posíbeis comandos do
4767 LyX, para iso están o
4776 Mais para nos despedir apresentamos algunhas das funcionalidades do LyX
4777 das cais ainda non falamos:
4780 \begin_layout Itemize
4781 tratamento WYSIWYM de táboas.
4782 As táboas poden inserir-se ben desde o menu principal,
4787 nserir\SpecialChar \menuseparator
4794 ben clicando no botón
4795 \begin_inset Graphics
4796 filename ../../images/tabular-insert.png
4802 da barra de ferramentas.
4803 Clicando na táboa co
4810 \begin_inset space ~
4814 \begin_inset space ~
4819 , que permite editar a táboa polo miúdo.
4822 \begin_layout Itemize
4823 inclusión, e manexo, de imaxe nos documentos, (con
4828 nserir\SpecialChar \menuseparator
4839 ou clicando no botón
4840 \begin_inset Graphics
4841 filename ../../images/dialog-show-new-inset_graphics.png
4848 \begin_inset Quotes eld
4852 \begin_inset Quotes erd
4855 o LyX entende vários formatos vectoriais: PostScript®, PostScript Encapsulado
4856 (EPS), Scalable Vector Graphics (SVG) e LaTeX puro, e os formatos bitmap
4857 mais usuais (png, jpeg, tif, bmp, \SpecialChar \ldots{}
4858 ), mais é posíbel configurá-lo para utilizar
4859 praticamente calquer formato.
4860 Tanto as táboas como as figuras pode ser acompañadas de lexendas, sendo
4861 posíbel criar automaticamente listas de táboas e/ou figuras.
4864 \begin_layout Itemize
4865 controlo de versións, mediante RCS (
4869 para máis información).
4872 \begin_layout Itemize
4873 altamente personalizábel.
4874 Ha moitas cousas que o usuário pode mudar no LyX, desde o aspeito visual
4875 da xanela principal até os comandos para exportar documentos.
4876 Moitas destas mudanzas poden-se facer desde o menu,
4882 \SpecialChar \menuseparator
4889 outras son menos acesíbeis e para as facer cumpre ler o manual de
4898 \begin_layout Itemize
4900 O LyX está é desenvolvido por unha equipa de programadores distribuída
4901 pelos cinco continentes.
4902 Por iso entende moitas línguas, podendo-se escreber documentos en distintos
4903 alfabetos, e con escritas tanto de esquerda->direita como direita->esquerda.
4904 Ten ademais os menus e documentación traducidos a várias línguas, e estamos
4905 desexosos de receber novas traducións.
4909 \begin_layout Itemize
4910 corrección ortográfica disponíbel en ducias de línguas.
4916 erramentas\SpecialChar \menuseparator
4921 orrector ortográfico
4925 \begin_layout Plain Layout
4926 Note-se que a corrección ortográfica comeza a partir do cursor.
4934 \begin_layout Itemize
4935 navegación dos menus co teclado.
4936 O LyX ten atallos de teclado que permite non ter que utilizar continuamente
4937 o rato, e que poden ser personalizados polo usuário (vexa-se o manual de
4946 \begin_layout Itemize
4947 importación de documentos LaTeX.
4949 \begin_inset space ~
4953 \begin_inset CommandInset ref
4955 reference "sec:tex2lyx"
4962 \begin_layout Itemize
4964 Na parte inferior da xanela principal ha unha liña cincenta na que se mostra
4965 diversa información; o tipo de fonte usada ou o atallo de teclado correspondent
4966 e a acción que se acaba de executar.
4967 Sobre esta liña é posíbel abrir unha caixa de texto chamada minibuffer
4968 (nome tomado dunha función similar en
4972 ), que dá aceso a todo tipo de interesantes funcionalidades, incluindo algunhas
4973 que permiten escangallar de vez o documento.
4974 Polo que non debe escreber no minibuffer se non sabe o que está a facer.
4977 \begin_layout Section
4978 O LyX para usuários de LaTeX
4981 \begin_layout Standard
4982 \begin_inset CommandInset label
4984 name "sec:usuarioslatex"
4988 Non é necesário saber nada de LaTeX para empregar o LyX, mais ter unha certa
4989 idea permite aproveitá-lo mellor.
4990 En todo caso moitos dos novos usuário de LyX teñen alguns coñecimentos
4991 básico de LaTeX, e esta sección está pensada para eles.
4995 \begin_layout Standard
4996 Unha cuestión que se lle ocorre ao usuário de LaTeX que está a considerar
4997 en usar o LyX, é se neste programa poderá conseguir facer todo o que o
4998 LaTeX permite facer.
4999 A resposta é afirmativa, dunha forma ou doutra, o LyX permite realizar
5000 practicamente o mesmo que o LaTeX, mais simplificando grandemente o proceso
5005 \begin_layout Standard
5006 Co intuito de manter un Tutorial breve só se mencionan nel as cousas mais
5007 básicas, as que os novos usuário do LyX precisan para comezar.
5012 , especificamente no capítulo
5015 Secrets of the LaTeX Masters
5018 (Secretos dos mestres do LaTeX), trata-se en profundidade as diferenzas
5019 entre o LyX e o LaTeX, e como usar vários truques do LaTeX no LyX.
5022 \begin_layout Subsection
5026 \begin_layout Standard
5027 O LyX implementa moitos comandos do LaTeX, mais non todos.
5028 No seu defeito oferece o modo TeX, que permite utilizar calquer comando
5029 de LaTeX, sempre que o usuário o coñeza.
5030 Para entrar neste modo pode-se ben clicar no botón
5035 \begin_inset Graphics
5036 filename ../../images/ert-insert.png
5044 na barra de ferramentas, ou seleccionar no menu
5049 nserir\SpecialChar \menuseparator
5055 \begin_inset space ~
5061 Abre-se entón unha caixa vermella precedida por un botón que pon en vermello
5066 \begin_layout Plain Layout
5067 [N.T] Evil Red Text = Malvado texto vermello.
5068 O nome fai referéncia a que o texto no modo TeX aparece escrito en vermello,
5069 e que unha das tarefas da equipa desenvolvedora do LyX e facer desaparecer
5070 a necesidade de usar ese texto vermello.
5076 A caixa é loxicamente para escreber comandos TeX (LaTeX), que o LyX vai
5077 pasar directamente ao LaTeX.
5078 Todo o escrito na caixa vai aparecer en vermello, para asi diferenciá-lo
5083 \begin_layout Standard
5084 No modo matemático basta con dixitar a barra invertida,
5085 \begin_inset Quotes eld
5091 \begin_inset Quotes erd
5094 , para entrar no modo TeX.
5095 Entanto estexa no modo TeX o texto será escrito en vermello, saindo-se
5096 del premendo na barra espazadora ou calquer outra tecla non alfabética:
5097 un número, un paréntese, etc.
5098 Unha vez abandonado o modo TeX, se o LyX coñece o comando escrito, vai-no
5099 representar no xeito WYSIWYM.
5100 Asi se nunha formula escreber o comando
5102 gamma, ao premer a barra espazadora o LyX trocará o texto
5113 \begin_inset Formula $\gamma$
5119 Este método funciona con case todos os macros matemáticos non complicados,
5120 sendo mais rápido que utilizar o
5123 \begin_inset space ~
5128 , especialmente para os usuários experientes do LaTeX.
5131 \begin_layout Standard
5132 Constantemente están a aparecer novos pacotes de LaTeX, con novas funcionalidade
5133 s e sen pedir permiso a unha autoridade central.
5134 O LyX permite utilizar calquer deles sen mais que escreber
5138 usepackage{nome_do_pacote}
5140 no preámbulo (vexa-se a Sección
5141 \begin_inset space ~
5145 \begin_inset CommandInset ref
5147 reference "sec:preambulo"
5151 ), mais sen suporte WYSIMYM para as funcionalidades do pacote.
5154 \begin_layout Subsection
5155 Importando de LaTeX —
5160 \begin_layout Standard
5161 \begin_inset CommandInset label
5167 Para importar un documento LaTeX seleccione
5172 icheiro\SpecialChar \menuseparator
5177 mportar\SpecialChar \menuseparator
5181 Isto dá lugar a que o LyX chame o comando
5185 , responsábel da tradución de LaTeX a LyX, crie un ficheiro co mesmo nome
5186 que o orixinal, en latex, mais coa extensión
5190 , e abra este ficheiro lyx.
5191 Se o proceso non for ben sucedido, tente executar o
5195 na liña de comandos variando as opcións do programa.
5198 \begin_layout Standard
5203 entende e traduz a maior parte dos comandos e ambientes LaTeX, mais non
5205 Usualmente deixa inalteradas as partes que non entende, en modo TeX.
5206 Portanto tras importar un ficheiro LaTeX é bon procurar as partes non traducida
5207 s, en vermello, e editá-las manualmente.
5208 Se ben, en moitos casos, un documento con partes en modo TeX pode dar lugar
5209 a un texto impreso de boa cualidade.
5210 Ainda que no LyX non sexa facilmente lexíbel, perdendo-se o espirito do
5214 \begin_layout Standard
5219 ten o seu próprio manual, ao que se acede con
5224 Lea-o para aprender que comandos e ambientes LaTeX non están soportados,
5225 os seus erros (e como contorná-los), e as diferentes opcións coas que se
5229 \begin_layout Subsection
5233 \begin_layout Standard
5234 O LyX permite exportar directamente a LaTeX, escollendo
5239 icheiro\SpecialChar \menuseparator
5244 xportar\SpecialChar \menuseparator
5247 no menu xerará-se un ficheiro LaTeX co nome igual ao documento lyx, mais
5253 É tamén posíbel tamén xerar un ficheiro LaTeX especialmente deseñado para
5254 compilar con pdflatex, en vez de con latex, escollendo
5259 icheiro\SpecialChar \menuseparator
5264 xportar\SpecialChar \menuseparator
5268 Para visualizar pré-impresións, ou para imprimir, o LyX xera ficheiros
5269 temporários en LaTeX, portanto ten que ser bon xerando documentos con este
5273 \begin_layout Subsection
5274 Configuración do documento
5277 \begin_layout Subsubsection
5285 \begin_layout Standard
5291 ocumento\SpecialChar \menuseparator
5298 abre-se unha caixa de diálogo que serve loxicamente para configurar o documento
5299 , permitindo especificar moitas das opcións que se poden incluir no comando
5311 do documento, o tipo e tamaño da fonte base, o tamaño do papel, as marxes,
5313 Ademais calquer opción extra para o comando
5319 pode ser engadida no campo
5325 Configuración de clase
5334 \begin_layout Subsubsection
5338 \begin_layout Standard
5339 \begin_inset CommandInset label
5341 name "sec:preambulo"
5347 Configuración do documento
5349 , que se veu no parágrafo anterior, existe unha sección chamada
5353 , onde se poden incluir directamente comandos en LaTeX que afectarán a todo
5358 \begin_layout Subsection
5362 \begin_layout Standard
5363 O LyX permite utilizar o BibTeX, un pacote para construir bases de dados
5364 con referéncias bibliográficas, que poden ser usadas en diferentes documentos.
5370 nserir\SpecialChar \menuseparator
5372 \begin_inset space ~
5376 \begin_inset space ~
5379 Indice\SpecialChar \menuseparator
5386 para incluir un ficheiro
5391 Clique no botón resultante
5392 \begin_inset Quotes eld
5395 Bibliografia Xerada BibTeX
5396 \begin_inset Quotes erd
5399 e xurdirá a caixa de diálogo
5407 \begin_inset space ~
5411 \begin_inset space ~
5416 , escreba o que escreberia entre as chaves do comando
5426 \begin_layout Plain Layout
5427 Do mesmo xeito que en LaTeX, se ha várias bibliografias estas deben ir separadas
5428 por vírgulas, sen espazos en branco.
5434 Analogamente, escreba no campo
5438 o que escreberia entre as chaves do comando
5447 \begin_layout Standard
5448 Após disto pode citar de calquer das bibliografias incluídas mediante o
5454 nserir\SpecialChar \menuseparator
5462 \begin_inset space ~
5466 \begin_inset CommandInset ref
5468 reference "sec:bibliografias"
5473 A execución do BibTeX fica a cargo do LyX.
5476 \begin_layout Section
5480 \begin_layout Standard
5481 Ás veces, ao tentar imprimir ou ver unha pré-impresión do documento, o LaTeX
5482 topa con algo que non comprende.
5483 Nestes casos o LyX abrirá a caixa de diálogo
5487 onde se listan os erros atopados.
5488 Ao clicar nun erro determinado neste diálogo move-se o cursor até o ponto
5489 que dá lugar ao dito erro, e mostra-se en detalle a mensaxe de erro que
5490 produz o latex, na parte inferior da caixa de diálogo.