1 #LyX 2.0 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
7 % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!!
9 %This preamble is designed to ensure that the document prints
10 % out as advertised. If you mess with this preamble,
11 % parts of the document may not print out as expected. If you
12 % have problems LaTeXing this file, please contact
13 % the documentation team
14 % email: lyx-docs@lists.lyx.org
16 \usepackage{ifpdf} % part of the hyperref bundle
17 \ifpdf % if pdflatex is used
19 % set fonts for nicer pdf view
20 \IfFileExists{lmodern.sty}{\usepackage{lmodern}}{}
22 \fi % end if pdflatex is used
24 % the pages of the TOC is numbered roman
25 % and a pdf-bookmark for the TOC is added
26 \let\myTOC\tableofcontents
27 \renewcommand\tableofcontents{%
28 \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
31 % redefine the \LyX macro for PDF bookmarks
32 \def\LyX{\texorpdfstring{%
33 L\kern-.1667em\lower.25em\hbox{Y}\kern-.125emX\@}
36 \use_default_options false
37 \maintain_unincluded_children false
39 \language_package default
44 \font_typewriter default
45 \font_default_family default
46 \use_non_tex_fonts false
53 \default_output_format default
55 \bibtex_command default
56 \index_command default
60 \pdf_title "The LyX Tutorial"
61 \pdf_author "LyX Team, Ramón Flores"
62 \pdf_subject "LyX-documentation Tutorial"
63 \pdf_keywords "LyX, documentation"
65 \pdf_bookmarksnumbered true
66 \pdf_bookmarksopen true
67 \pdf_bookmarksopenlevel 1
72 \pdf_pdfusetitle false
73 \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue,pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false"
83 \paperorientation portrait
92 \paragraph_separation indent
93 \paragraph_indentation default
94 \quotes_language english
97 \paperpagestyle headings
98 \tracking_changes false
102 \html_be_strict false
113 \begin_inset Newline newline
124 26 de Decembro de 2006
127 \begin_layout Standard
128 \begin_inset CommandInset toc
129 LatexCommand tableofcontents
136 \begin_layout Chapter
140 \begin_layout Section
144 \begin_layout Standard
145 Este ficheiro foi escrito pensando en todos aqueles que nunca ouviron falar
146 de LaTeX ou non o coñecen alá moi ben.
147 Comecemos dando unha boa notícia: non é preciso aprender LaTeX para usar
149 En realidade a razón de ser do LyX é fornecer unha interface cuase-WYSIWYG
151 Porén ha algunhas cousas que precisará aprender para usar o LyX, e que
152 lle sexa de utilidade.
155 \begin_layout Standard
156 Alguns dos leitores chegarian a este documento tras tentar inserir dous
157 espazos despois dun ponto, ou 3 liñas en branco entre parágrafos, mais
158 con certa frustración decataron-se que non o daban feito.
159 De facto, acharán que a maioria dos pequenos truques que están afeitos
160 a empregar noutros procesadores de texto, non funcionan en LyX.
161 Isto é por a maioria dos procesadores de texto permitiren, cando non requereren
162 , que o usuário introduza manualmente espazos, fontes, etc.
163 Co cal o usuário non só escrebe o documento, senón que tamén fai a composición
164 tipográfica do mesmo.
165 O LyX fai a composición automática e consistentemente, deixando ao usuário
166 concentrar-se nas cousas importantes: os contidos do documento.
169 \begin_layout Standard
170 Portanto recomendamos-lle continuar a ler, o tempo adicado a este
174 non é tempo perdido, é tempo investido.
177 \begin_layout Section
182 e que non é, este Tutorial
185 \begin_layout Standard
186 Antes de comezar esta sección, pretendemos salientar o seguinte, O
190 usa a notación definida na
198 Se comezou a ler a documentación por este manual, recomendamos-lle que
199 o deixe por un pouco e lea primeiro a
206 \begin_layout Standard
207 Unha vez que xa sabe o significado das distintas fontes utilizadas no documento
208 pasamos a comentar a focaxe deste
215 \begin_layout Subsection
216 Tirando o máximo proveito
219 \begin_layout Standard
224 consta de exemplos e exercícios, e para tirar o máximo proveito del, entanto
225 vai lendo, debe escreber todas esas pequenas cousas que se lle di de escreber,
226 e tamén tentar completar todos os exercícios suxeridos.
227 Para a sua comodidade, pode ser boa idea imprimir a versión PostScript®
231 \begin_layout Standard
232 Se estiver familiarizado co LaTeX, probabelmente poderá ler o
236 máis rapidamente, xa que a base do LyX é o LaTeX.
237 Porén o LyX posui algunhas idiosincrasias
241 \begin_layout Plain Layout
242 ou, sendo optimistas,
243 \begin_inset Quotes eld
247 \begin_inset Quotes erd
255 que cumpre ter en conta.
256 Mesmo se non quer ler o resto do
260 , cumpre-lle botar un ollo á Sección
265 \begin_inset CommandInset ref
267 reference "sec:usuarioslatex"
271 , escrita pensando especificamente nos usuários de LaTeX.
274 \begin_layout Subsection
282 \begin_layout Itemize
283 Explicacións detalladas de todas as funcións do LyX.
287 \begin_layout Standard
293 Este documento só pretende-se introducir ao leitor no emprego do programa,
294 mais lembre que o Guia está sempre a sua disposición.
299 toda a información que aparece no
303 daria lugar a que este documento fose longo de mais, redundante, e frecuentemen
308 \begin_layout Itemize
309 Explicacións detalladas de LaTeX.
313 \begin_layout Standard
314 Non son necesárias para usar o LyX.
315 Mais se estiver interesado en aprender alguns dos elegantes truques que
316 pode facer co LaTeX, sempre pode ler un libro de LaTeX.
317 No mercado existen vários bons libros, polo cal escusamos de escreber un
322 \begin_layout Standard
323 E agora chegou o momento de elaborar o seu primeiro documento \SpecialChar \ldots{}
327 \begin_layout Chapter
331 \begin_layout Section
332 O seu primeiro documento no LyX
335 \begin_layout Standard
336 Antes de comezar a escreber é bon mencionarmos algunhas cousiñas que, esperemos
341 mais instrutivo, útil e divertido.
345 \begin_layout Standard
346 Dado que ha moita información que non vamos fornecer neste documento, o
347 primeiro que ten que facer é procurar os restantes documentos de axuda.
348 Isto é bastante sinxelo; inicie o LyX e vaia ao menu
356 onde pode escoller os distintos manuais, abra o
364 (se non o estiver xa a ler no monitor).
365 Asi, pode ler ambos encanto escrebe o seu próprio documento
369 \begin_layout Plain Layout
370 Poden servir tamén como bons exemplos de como usar as moitas características
377 Para pasar dun documento a outro ten que ir ao menu
384 , e seleccionar o ficheiro que queira mostrar na xanela.
389 non cobre en detalle asuntos descritos noutros manuais do LyX, se ben isto
390 pode resultar incomodo inicialmente, permite termos un
395 Ademais afará-se a utilizar outros manuais do LyX, o cal — a longo prazo
396 — aforrará-lle moito tempo.
399 \begin_layout Standard
404 imos asumir que no seu computador ten instalada unha versión do LyX totalmente
405 funcional, unha outra versión do LaTeX, o
409 ou outro visualizador de
417 ou outro conversor de
421 a PostScript®, e tamén seria bon se tiver unha impresora conectada e que
424 Se algo disto lle falta, vai ter que reconfigurar o seu sistema (ou pedir-llo
425 ao administrador do sistemas).
426 Pode achar información sobre configuracións noutros manuais, nomeadamente
434 \begin_layout Standard
435 Por último ha un documento especificamente escrito para praticar os seus
441 , supostamente escrito por alguén que ignora as grandes capacidades do LyX.
442 Segundo vaia aprendendo as novas funcións do LyX, suxeriremo-lle modificar
443 as partes correspondentes do documento
448 Verá que este documento contén algunhas dicas
449 \begin_inset Quotes eld
453 \begin_inset Quotes erd
456 para o axudar a arranxar as cousas
460 \begin_layout Plain Layout
462 \begin_inset Quotes eld
466 \begin_inset Quotes erd
470 Para aceder ao texto da nota cumpre clicar na mesma.
476 Se desexar facer trampa (ou verificar se está a facer ben as cousas), ha
477 tamén un ficheiro chamado
479 exemplo_lyxificado.lyx
481 que contén o mesmo texto escrito por un mestre LyXeiro.
484 \begin_layout Standard
485 Os ficheiros de exemplo achan-se na directória
489 , á cal pode aceder desde LyX seleccionando
494 icheiro\SpecialChar \menuseparator
506 Abra o documento en bruto, e use
511 icheiro\SpecialChar \menuseparator
521 para gravar unha cópia na sua directória e poder asi traballar nel.
522 Ao mellorar algunha parte do documento, verifique como afectan as mudanzas
526 \begin_layout Standard
527 Por certo, o directório
531 contén moitos outros ficheiros de exemplo, que mostran como utilizar o
532 LyX para obter resultados complexos e gozosos.
533 Estes ficheiros de exemplo son especialmente úteis para mostrar cousas
534 que (devido ao tamaño ou a outras razóns) non entran ben na documentación.
539 , ou se non sabe como facer algo complicado no LyX, dé unha olladela a estes
543 \begin_layout Subsection
544 Escreber, visualizar e imprimir
547 \begin_layout Itemize
548 Abra un novo ficheiro con
553 icheiro\SpecialChar \menuseparator
561 \begin_layout Itemize
562 Escreba unha frase como:
564 Este é o meu primeiro documento en LyX!
567 \begin_layout Itemize
568 Grave o seu documento con
573 icheiro\SpecialChar \menuseparator
586 \begin_layout Itemize
587 Execute o LaTeX para criar unha pré-impresión (versión
606 er\SpecialChar \menuseparator
620 er\SpecialChar \menuseparator
630 er\SpecialChar \menuseparator
637 Se lanzou o LyX desde un terminal poderá ver como nel van aparecendo unha
638 série de mensaxes, escritos polo LaTeX, e que polo momento pode ignorar.
639 O LyX lanzará algun visualizador (de
651 , segundo corresponda), que abrirá outra xanela mostrando o aspeito que
652 vai ter o seu documento impreso.
656 \begin_layout Plain Layout
657 Pode aforrar algo de tempo, maior canto maior sexa o documento, se tras
658 a primeira vez que execute algun dos visores o deixa sen fechar, e após
659 facer calquer mudanza no documento usa
664 er\SpecialChar \menuseparator
669 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
678 \SpecialChar \menuseparator
687 \SpecialChar \menuseparator
693 ) para ver o novo aspeito do documento.
701 \begin_layout Itemize
707 icheiro\SpecialChar \menuseparator
712 rimir\SpecialChar \@.
716 \begin_layout Standard
717 Parabéns! Escrebeu e imprimiu o seu primeiro documento en LyX.
718 O resto son pequenos detalles que se tratan no resto do
733 \begin_layout Subsection
737 \begin_layout Standard
738 Loxicamente o LyX permite-lle realizar a maioria das cousas que está afeito
739 a facer con un procesador de texto.
740 Vai engadir novas liñas cando for necesário, e identar parágrafos automaticamen
742 A seguir inclui-se unha breve descrición de como realizar algunhas operacións
746 \begin_layout Description
747 Desfacer O LyX ten múltiplos níveis de desfacer, o que significa que poderia
748 desfacer todo o que fixo desde o início da sesión seleccionando
753 ditar\SpecialChar \menuseparator
761 Caso se pasar desfacendo, pode refacer as accións desfeitas seleccionando
767 ditar\SpecialChar \menuseparator
776 \begin_layout Standard
777 Actualmente, o comando
781 está limitado a 100 pasos, e ademais non funciona para
785 , como por exemplo para mudanzas no formato do documento.
786 Estes son un par de defeitos do LyX, que ainda non están solucionados.
790 \begin_layout Description
791 Cortar/Colar/Copiar Use
796 ditar\SpecialChar \menuseparator
804 ditar\SpecialChar \menuseparator
812 ditar\SpecialChar \menuseparator
815 para cortar, colar e copiar.
816 Outra posibilidade consiste en colar o texto seleccionado (mesmo noutros
817 programas) clicando no
824 \begin_layout Description
825 Procurar/Substituir Utilice
830 ditar\SpecialChar \menuseparator
845 , isto vai lanzar unha caixa de diálogo que lle permite
849 un dado texto, Substitui-lo por outro
853 \begin_layout Plain Layout
854 Cando rematar pode fechar a xanela, ou deixa-la aberta, segundo lle resulte
856 A maioria das caixas de diálogo no LyX — incluindo as correspondentes a
894 (do documento), asi como os vários diálogos matemáticos — son xanelas que
895 poden deixar-se abertas, ou minimizadas, en vez de fechadas.
896 Uns poucos diálogos, como o
901 icheiro\SpecialChar \menuseparator
908 , non lle permiten porén escreber nada na xanela principal do LyX, até os
910 Asegure-se de manter en foco a xanela axeitada, ao tentar escreber na xanela
911 principal do LyX ou ao executar un comando noutra caixa de diálogo.
916 , podendo-se facer a procura sensíbel a maiúsculas/minúsculas, a palabras
917 completas o partes de palabras, e permitindo avanzar ou recuar no documento.
920 \begin_layout Description
933 o texto (xeralmente converte os carácteres a itálica), pór en
940 \begin_inset Quotes eld
944 \begin_inset Quotes erd
949 (normalmente pequenas maiúsculas, usado para nomes de persoas) no diálogo
955 ditar\SpecialChar \menuseparator
971 \begin_layout Description
980 Ferramentas Mesmo abaixo dos menus ha como mínimo unha barra chea de botóns
981 que lle permiten efectuar directamente algunhas das funcións mais populares:
984 Colar, Imprimir, Inserir
988 formula\SpecialChar \ldots{}
991 Se mantiver o ponteiro do rato por riba dun deses botóns un par de segundos
992 aparecerá unha pequena nota amarela informando sobre a función do botón.
995 \begin_layout Standard
996 Por agora ainda non escrebeu abondo para que estas funcións sexan úteis,
997 mas á medida que for escrebendo tente desfacer, colar, etc.
1000 \begin_layout Subsection
1001 WYSIWYM: Espazos en branco no LyX
1004 \begin_layout Standard
1005 Unha das cousas que mais estraña ao novo usuário é a forma como o LyX xere
1006 os espazos en branco.
1007 Pode premer repetidamente o
1011 , mais só obterá unha liña en branco; ou premer veces sen conta a
1015 , e só obterá un espazo.
1016 Nunha liña en branco, o LyX non permite nen introducir tan sequer un espazo
1022 non engade o consabido espazos de tubulazón, de facto non
1026 tais espazos, nen existe regra na parte superior da páxina que lle permita
1031 nen tampouco alterar as marxes.
1034 \begin_layout Standard
1035 Moitos procesadores de texto comerciais basean-se na filosofia WYSIWYG
1039 \begin_layout Plain Layout
1041 \begin_inset Quotes eld
1044 What You See Is What You Get
1045 \begin_inset Quotes erd
1053 (o que vé e o que obtén), porén o LyX ten filosofia própria: WYSIWYM
1057 \begin_layout Plain Layout
1093 (o que vé é o que pretende facer).
1094 O usuário especifica o que pretende obter, sendo o LyX o que se preocupa
1095 da composición tipográfica, dando lugar a unha saída con cualidade profisional.
1100 separa parágrafos, entanto un espazo en branco separa palabras, polo que
1101 non ha razón para ter vários seguidos nunha liña; un
1105 non ten nengunha función gramatical, e portanto o LyX non o considera.
1106 Ao traballar co LyX, investirá máis tempo preocupando-se do
1110 dos documentos, e menos preocupando-se do
1123 pode ver mais información sobre a filosofia WYSIWYM.
1126 \begin_layout Standard
1127 Contodo, no LyX tamén existen (moitas) maneiras de afinar manualmente o
1128 formato dos documentos.
1129 Ao fin e ao cabo é posíbel que o LyX non acerte coa composición tipográfica
1130 exacta que o autor tiña en mente.
1131 Estas formas de afinar o formato aparecen descritas no
1135 , incluindo entre outras espazados horizontal e vertical máis potentes e
1136 versáteis que os espazos ou as liñas en branco — e formas para especificar
1137 manualmente o tamaño e o tipo de fonte, e o aliñamentos dos parágrafos.
1138 Agora ben, o que pretenden os autores do LyX é que o usuário poda despreocupar-
1139 se do formato, prestando-lle atención só ao final.
1140 Evitando algo que ocorre con frecuéncia cos procesadores de texto tradicionais;
1141 que o usuário dedica mais tempo e esforzo a forma do que ao contido do
1145 \begin_layout Section
1149 \begin_layout Standard
1150 En LyX o texto, en función do seu propósito no documento, clasifica-se en
1156 Usualmente nun documento a maioria do texto non ten un formato especial,
1157 é texto normal, mais é usual que estexa divido en capítulos, seccións \SpecialChar \ldots{}
1159 e que cada unha desas partes teña un título que lle permiten dan unha idea
1160 ao leitor do que vai ser tratado a seguir.
1161 O texto normal, o título dunha sección, o nome do autor, son exemplos de
1162 ambientes que aparecen en moitos documentos.
1163 Ha tamén alguns ambientes que son específicos dun tipo de documento determinado
1164 : o resumo dun artigo, o enderezo do remitente dunha carta, etc.
1167 \begin_layout Standard
1168 Os ambientes son unha peza importante a hora de implementar a filosofia
1170 Os vários ambientes teñen en xeral diferente aspeito, o título dun capítulo
1171 ten que diferenciar-se do título dunha subsección ou da bibliografia, e
1172 para os distinguir empregan-se: fontes diferentes (família, tamaño, tipo),
1173 espazamento entre liñas diferentes, etc.
1174 O asunto ainda pode ser mais complicado, asi por exemplo cada xornal científico
1175 adoita ter as suas preferéncias de formato para os distintos ambientes:
1176 un editor pode querer títulos de sección con unha fonte de 18 pontos, en
1177 negrito, e o texto centrado, entanto outro teña por norma utilizar outra
1178 fonte de 15 pontos, en itálico, e o texto xustificado á esquerda; e desde
1179 logo moi dificilmente van estar de acordo nos formatos da bibliografia.
1180 O LyX está deseñado para lle permitir lidar dignamente con estas complexidades,
1181 sen necesidade de lle prestar atención de mais aos diferentes estilos de
1185 \begin_layout Standard
1190 fica na esquerda da barra de ferramentas (xusto por baixo do menu
1198 Nesta caixa ha un menu despregueábel que permite escoller o ambiente, indicando
1199 en todo momento en que tipo de ambiente se acha o cursor.
1200 Asi no seu primeiro documento até o momento indicou sempre
1204 que é o ambiente predefinido, mais agora é tempo de experimentar outros
1205 ambientes, para o cal só ha que clicar na caixa de
1209 e escoller algun dos que aparecen no menu.
1212 \begin_layout Subsection
1213 Seccións e Subseccións
1216 \begin_layout Standard
1221 na primeira liña do seu ficheiro LyX, e seleccione
1231 \begin_layout Plain Layout
1237 Se non ha nada seleccionado, o LyX muda o ambiente do parágrafo onde se
1239 Mais tamén é posíbel mudar o ambiente de vários parágrafos; seleccionando-os
1240 antes de escoller o ambiente.
1248 Asegure-se de escoller o ambiente
1260 do que xa falaremos máis tarde.
1261 O LyX etiqueta a sección con un
1264 \begin_inset Quotes eld
1268 \begin_inset Quotes erd
1273 escrebendo o cabezallo (título) nunha fonte maior.
1278 , e observe que a caixa de
1291 Na maior parte dos ambientes, incluído o cabezallo dunha sección, LyX asume
1292 que o ambiente remata ao teclear
1297 Escreba a introdución do documento:
1300 \begin_layout LyX-Code
1301 Esta é a introdución do meu primeiro documento en LyX.
1304 \begin_layout Standard
1305 Prema a tecla Return e seleccione novamente
1315 \begin_inset Quotes eld
1319 \begin_inset Quotes erd
1322 e agarda que o usuário dixite o título desta nova sección.
1327 , e verá que o LyX o escrebe coa tipografia própria do título dunha sección.
1330 \begin_layout Standard
1333 \begin_inset Quotes eld
1337 \begin_inset space ~
1341 \begin_inset Quotes erd
1345 \begin_inset Quotes eld
1348 primeiro documento en LyX
1349 \begin_inset Quotes erd
1352 ), prema novamente a tecla
1366 \begin_inset Quotes eld
1370 \begin_inset Quotes erd
1373 e agarda que o usuário dixite un título.
1376 Acerca deste documento
1380 \begin_inset space ~
1384 \begin_inset Quotes eld
1388 \begin_inset Quotes erd
1391 , que estaba antes como
1392 \begin_inset Quotes eld
1396 \begin_inset space ~
1400 \begin_inset Quotes erd
1403 , é renumerada automaticamente como
1404 \begin_inset Quotes eld
1408 \begin_inset space ~
1412 \begin_inset Quotes erd
1415 ! Aplicando a filosofia WYSIWYM, ao identificar un anaco de texto como
1416 título da sección, o LyX encarrega-se automaticamente da sua numeración
1420 \begin_layout Standard
1425 para voltar ao ambiente
1429 , e escreba as seguintes cinco liñas:
1432 \begin_layout LyX-Code
1433 As seccións e as subseccións descreben-se a seguir.
1436 \begin_layout LyX-Code
1437 Descrición da sección
1440 \begin_layout LyX-Code
1441 As seccións son maiores que as subseccións.
1444 \begin_layout LyX-Code
1445 Descrición da subsección
1448 \begin_layout LyX-Code
1449 As subseccións son menores que as seccións.
1452 \begin_layout LyX-Code
1456 \begin_layout Standard
1457 Clique na segunda liña e seleccione
1466 O LyX etiqueta a subsección con
1467 \begin_inset Quotes eld
1471 \begin_inset Quotes erd
1474 , e escrebe o título nunha fonte maior que o texto normal e menor que o
1476 Mude tamén a cuarta liña para o ambiente
1481 Como seguramente xa esperaba, o LyX asignou-lle automaticamente a etiqueta
1483 \begin_inset Quotes eld
1487 \begin_inset Quotes erd
1491 Se adiciona agora outra sección antes da
1492 \begin_inset Quotes eld
1496 \begin_inset Quotes erd
1499 , esta será renumerada para
1500 \begin_inset Quotes eld
1504 \begin_inset Quotes erd
1507 , e con ela as sua subseccións, que pasarán a ser a
1508 \begin_inset Quotes eld
1512 \begin_inset Quotes erd
1516 \begin_inset Quotes eld
1520 \begin_inset Quotes erd
1527 \begin_layout Standard
1528 O LyX contempla outros níveis de hierarquia:
1541 Anime-se e experimente con eles.
1542 Pode observar que os cabezallos do parágrafo e subparágrafo non están numerados
1543 por defeito, e que os subparágrafos están identados; porén como se explica
1548 é posíbel alterar estes comportamentos.
1549 O nível mais alto da hierarquia corresponde aos
1553 mais este ambiente só se pode empregar nalguns tipos (
1557 ) de documentos LyX (vexa-se a Sección
1558 \begin_inset space ~
1562 \begin_inset CommandInset ref
1564 reference "sec:clases_de_documentos"
1572 \begin_layout Standard
1573 Finalmente, tamén existen ambientes para seccións ou subseccións non numeradas.
1574 Se trocar un dos cabezallos de
1582 , o LyX usará a mesma tipografia, mais sen numeración.
1583 Outros ambientes similares son
1585 Capítulo*, Subsección*
1592 Probe a trocar algunhas das suas seccións ou subseccións para ambientes
1595 \begin_inset Quotes eld
1599 \begin_inset Quotes erd
1602 , e observe como isto afecta á numeración das restantes seccións.
1605 \begin_layout Standard
1610 : Arranxe os cabezallos de seccións e subseccións no arquivo de testes
1618 \begin_layout Subsection
1622 \begin_layout Standard
1623 O LyX oferece diferentes ambientes para elaborar listas.
1624 Estes ambientes liberan-no de premer a tecla
1628 veces sen conta ao escreber un esquema, ou de renumerar inteiramente unha
1629 lista cando quer adicionar un ponto no meio dela, permitindo-lle concentrar-se
1634 \begin_layout Plain Layout
1635 Desculpe que teimemos en subliñar este ponto ao longo do
1643 o ponto principal da filosofia na que se basea o LyX.
1649 Os diferentes tipos de documentos requeren, loxicamente, diferentes tipos
1653 \begin_layout Itemize
1654 Nas apresentación son usuais as listas, como esta, onde cada ítem vai precedido
1655 dunha marca (ponto, asterisco\SpecialChar \ldots{}
1656 ), que se poden elaborar facilmente en LyX
1664 \begin_layout Itemize
1665 Un esquema estrutura-se comodamente co ambiente
1669 , que facilita escreber listas ordenadas por números e letras.
1673 \begin_layout Itemize
1674 Un documento descrebendo pacotes de software pode empregar o ambiente
1678 , onde cada ítem na lista comeza con unha palabra en negrito.
1682 \begin_layout Itemize
1687 (próprio do LyX, i.e.
1688 non existe en LaTeX) é unha forma levemente diferente do ambiente
1695 \begin_layout Standard
1696 Escrebamos unha lista de razóns polas cais o LyX é mellor que os outros
1697 procesadores de texto.
1698 Algures no seu documento escreba:
1701 \begin_layout Standard
1704 O LyX é mellor que os outros procesadores de texto porque:
1707 \begin_layout Standard
1723 O LyX engade á liña unha
1724 \begin_inset Quotes eld
1728 \begin_inset Quotes erd
1731 , na realidade un asterisco, que será convertido nun ponto gordo na (pré)impresi
1733 Escreba as suas razóns:
1736 \begin_layout LyX-Code
1737 O programa encarrega-se da composición tipográfica.
1740 \begin_layout LyX-Code
1741 A escritura de fórmulas matemáticas é WYSIWYG.
1744 \begin_layout LyX-Code
1745 É moi sinxelo elaborar listas!
1748 \begin_layout Standard
1749 Os ambientes de lista, a diferenza dos cabezallos, non terminan ao premer
1755 As avesas, o LyX asume que o usuário quer continuar a engadir ítens á lista,
1756 de maneira que ao premer
1760 engade outro ítem a lista.
1761 Asi o resultado do exercício anterior será unha lista de tres ítens.
1762 Para obter un ítem con mais dun parágrafo pode-se utilizar un
1765 \begin_inset space ~
1770 , que se obtén ao premer
1775 E para rematar unha lista, precisa-se escoller o ambiente
1779 (o cal se pode obter coa combinación de teclas,
1782 \begin_inset space ~
1790 \begin_layout Standard
1791 Ten xa unha fermosa lista pontuada, e pode visualizar cal será o seu aspeito
1792 no documento impreso indo a
1799 er\SpecialChar \menuseparator
1813 er\SpecialChar \menuseparator
1823 er\SpecialChar \menuseparator
1830 Mais se cadra muda de idea e quer que a lista sexa numerada, non ten mais
1831 que seleccionar toda a lista
1835 \begin_layout Plain Layout
1836 O LyX non lle permite seleccionar a primeira marca sen seleccionar tamén
1841 á lista, o que probabelmente non quererá facer.
1842 Do mesmo xeito, tampouco é posíbel seleccionar o número nun título de sección,
1843 mais isto non o debe preocupar.
1857 E como xa vimos, se agora quixera engadir ou eliminar un ítem da lista,
1858 o LyX encarregaria-se de manter coerente a numeración.
1861 \begin_layout Standard
1862 Coa lista ainda seleccionada, pode trocar o ambiente, escollendo un dos
1863 outros dous ambientes de lista,
1871 a, e observar asi o seu formato.
1872 Neses dous ambientes, cada ítem da lista consta de un termo, a primeira
1873 palabra do ítem, seguida por unha definición, o resto do parágrafo (até
1879 O termo pode ser escrito en negrito (
1883 ) ou separado por un Tabulador
1887 \begin_layout Plain Layout
1892 de máquina de escreber, patético, ríxido e fixo, senón un tabulador de
1893 composición tipográfica, que se alterará para se axustar ao tamaño do maior
1903 a) do resto do parágrafo.
1904 Se quixer ter mais dunha palabra na definición, una as palabras con
1907 \begin_inset space ~
1916 \begin_layout Plain Layout
1917 Pode-se obter un espazo protexido coa combinación de teclas
1927 \begin_layout Standard
1932 : Arranxe a lista no
1937 \begin_layout Standard
1942 \begin_layout Plain Layout
1943 [N.T.] En inglés utilizan as palabras
1951 , para falar de listas, e outros ambientes que se encaixan uns noutros como
1953 Sen excesivo convencimento traducin por
1966 listas unhas nas outras, de múltiplas e interesantes maneiras, o que permite
1967 por exemplo escreber esquemas elaborados e asemade claros.
1968 As listas elaboradas e pontuadas teñen diferentes tipos de numeración e
1969 marcas nos diferentes níveis da hierarquia, sendo tais tipos e marcas modificáb
1975 descrebe-se polo miúdo os diferentes tipos de listas, mostrando exemplos
1976 onde se enguedellan estes diferentes tipos.
1979 \begin_layout Subsection
1983 \begin_layout Standard
1984 Para separar un texto citado do resto poden-se utilizar dous ambientes:
1989 , para pequenos textos, e
1993 , para textos maiores.
1994 Pensado para reproducir o código fonte de programas, o ambiente
1998 usa a fonte monoespazada
2002 , sendo este o único ambiente onde é posíbel empregar espazos en branco
2003 múltiplos, necesários para identar código.
2004 Se en vez de escreber programas prefere escreber poesia, conta co ambiente
2009 , no cal se usa a tecla
2013 para separar estrofes, e
2017 para separar liñas nunha estrofe.
2022 incluen-se as descricións completas de todos os ambientes disponíbeis no
2026 \begin_layout Standard
2047 \begin_layout Plain Layout
2061 \begin_layout Chapter
2062 Escrebendo documentos
2065 \begin_layout Standard
2066 Esperamos que o capítulo anterior servise para facilitar os seus primeiros
2068 Agora xa sabe escreber texto simples, coñece algunhas operacións de edición,
2069 e os úteis ambientes, mais seguramente espera poder escreber documentos
2070 mais completos, e complexos, tais como: artigos, libros, manuais ou cartas.
2071 Este capítulo esta escrito pensando en axudar-lle nesta tarefa, apresentando
2072 primeiramente as clases de documentos, que permiten escreber comodamente
2073 os distintos tipos de documentos, e a seguir moitas das cousas que tornan
2074 o texto nun documento, tais como os títulos, as notas de rodapé, as referéncias
2075 cruzadas, a bibliografia e os índices.
2078 \begin_layout Section
2079 Clases de documentos
2082 \begin_layout Standard
2083 \begin_inset CommandInset label
2085 name "sec:clases_de_documentos"
2089 Os distintos tipos de documentos requeren distinta composición tipográfica;
2090 asi por exemplo, nos libros usualmente ha leves diferenzas na composición
2091 das duas páxinas dunha folla, entanto nos artigos normalmente non existe
2093 Ademais moitos tipos de documentos conteñen ambientes específicos; nas
2094 cartas usan-se alguns ambientes, tais como a morada do remetente ou a sinatura,
2095 que non sen senso nun libro ou nun artigo.
2098 clases de documentos
2105 \begin_layout Plain Layout
2106 [N.T.] Na versión orixinal, en inglés, usan
2110 , supoño que para diferenciar-se un pouco da
2115 Sendo ambos conceitos equivalentes.
2116 De facto os nomes das clases de documentos non están traducidos, por se
2117 utilizar os de LaTeX.
2124 do LyX ocupan-se destas diferenzas a grande escala entre os diferentes
2130 , por exemplo, está escrito usando a clase Book (libro).
2133 clases de documentos
2135 son outra peza importante da filosofia WYSIWYM; grazas a elas o LyX sabe
2136 cal é a tipografia axeitada para o documento, e o usuário pode despreocupar-se
2140 \begin_layout Standard
2141 Probabelmente o seu documento de proba é da clase
2147 \begin_layout Plain Layout
2148 Esta é usualmente a clase predefinida
2157 experimente a trocar de clase (na caixa de diálogo
2162 ocumento\SpecialChar \menuseparator
2169 ) para ver como varia a tipografia.
2170 Unha das cousas que muda ao trocar de clase de documento é o conxunto de
2171 ambientes que se poden usar, e para ver os que permite unha determinada
2172 clase, basta consultar o menu de
2177 Asi se trocar o seu documento para a clase
2181 e observar o menu de
2185 , comprobará que se ben apenas ha variación nos ambientes permitidos, agora
2186 pode utilizar o ambiente
2194 \begin_layout Standard
2195 Tamaños das fontes, unha ou duas colunas, e cabezallos das páxinas son algunhas
2196 das características que diferencian as composicións tipográficas dos diferentes
2198 Ao ir avanzando na era da computación, os xornais pasaron a aceitar artigos
2199 submetidos electronicamente, para o cal definen os seus próprios ficheiros
2200 de estilo en LaTeX, de maneira que os autores podan enviar os seus artigos
2201 xa coa tipografia axeitada.
2202 Estes ficheiros de estilo poden adaptar-se facilmente para o LyX, e unha
2203 boa chea deles xa o están.
2207 \begin_layout Standard
2208 Na seguinte táboa apresenta-se unha breve referéncia de algunhas clases
2210 Mais pode achar-se moita mais información relativa as ditas clases no
2228 Clases de documentos especiais
2232 Special Document Clases
2237 \begin_layout Standard
2238 \begin_inset VSpace 0.3cm
2244 \begin_layout Standard
2246 \begin_inset Tabular
2247 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
2248 <features tabularvalignment="middle">
2249 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2250 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2252 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2255 \begin_layout Plain Layout
2261 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2264 \begin_layout Plain Layout
2272 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2275 \begin_layout Plain Layout
2281 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2284 \begin_layout Plain Layout
2289 \begin_layout Plain Layout
2290 As duas caras dunha folla teñen as mesmas características.
2302 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2305 \begin_layout Plain Layout
2311 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2314 \begin_layout Plain Layout
2315 composición & ambientes para a American Math Society
2322 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2325 \begin_layout Plain Layout
2331 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2334 \begin_layout Plain Layout
2335 máis extenso que o artigo, duas caras
2339 \begin_layout Plain Layout
2340 A cara anterior e a posterior dunha mesma folla diferen levemente.
2352 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2355 \begin_layout Plain Layout
2361 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2364 \begin_layout Plain Layout
2365 relatório + capa e contracapa
2372 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2375 \begin_layout Plain Layout
2376 slides (apresentación)
2381 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2384 \begin_layout Plain Layout
2385 transparéncias (tamén inclui FoilTeX)
2392 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2395 \begin_layout Plain Layout
2401 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2404 \begin_layout Plain Layout
2405 ambientes específicos para enderezos, sinatura\SpecialChar \ldots{}
2419 \begin_layout Standard
2420 \begin_inset VSpace 0.3cm
2426 \begin_layout Section
2427 Modelos: escrebendo unha carta
2430 \begin_layout Standard
2431 Todos os dias escreben-se inumeras cartas no mundo.
2432 En LyX pode-se escreber unha carta criando un ficheiro novo,
2437 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2460 ocumento\SpecialChar \menuseparator
2468 Mais esta non é a opción mais cómoda.
2469 Calquer carta comercial debe incluir o enderezo do remitente e o do recipendári
2471 O LyX facilita a escritura das cartas fornecendo ao usuário con un
2475 para cartas, do cal partir para escreber unha.
2478 \begin_layout Standard
2479 Abra un novo ficheiro con
2484 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2486 \begin_inset space ~
2490 \begin_inset space ~
2503 como modelo, guarde o novo ficheiro con o nome que mellor lle praza, e
2504 visualice como vai ser impreso o documento para ver a tipografia dos ambientes
2509 \begin_layout Standard
2514 verá vários ambientes, como o
2517 \begin_inset space ~
2522 que non existe na maioria das outras clases de documentos
2540 Fedelle un rato con eles para ver os que ha, e como funcionan.
2541 Notará que por exemplo ao seleccionar o ambiente
2546 \begin_inset Quotes eld
2550 \begin_inset Quotes eld
2553 en vermello antes da sinatura propriamente dita.
2554 O texto en vermello non vai ser impreso, mais indica o sítio onde debe
2555 escreber-se a sinatura.
2556 Tamén poderá comprobar que, ainda que a sinatura debe escreber-se antes
2558 \begin_inset Quotes eld
2562 \begin_inset Quotes erd
2565 ), na versión escrita aparecerá ao final da carta, como é usual.
2568 \begin_layout Standard
2569 Como vimos anteriormente ao seleccionar o menu
2574 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2576 \begin_inset space ~
2580 \begin_inset space ~
2589 aparece un diálogo onde se poden escoller unha série de modelos fornecidos
2591 Agora ben, neste diálogo pode-se navegar polas diversas directórias do
2592 seu computador, e portanto escoller calquer ficheiro lyx, que entón servirá
2598 Asi por exemplo pode gravar a carta coa que esta a experimentar, na cal
2599 xa escrebeu nos campos correspondentes o seu nome, enderezo e sinatura,
2600 con un nome axeitado, ex.
2605 , e na sua directória.
2606 Este ficheiro servira-lle como modelo sempre que o abra indo ao menu
2611 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2613 \begin_inset space ~
2617 \begin_inset space ~
2626 e navegando até a sua directória.
2627 No novo ficheiro aberto, sen nome ainda, xa aparecerán escritos de princípio
2628 os seus nome, enderezo e sinatura.
2629 O próximo exercício é obvio: escreba unha carta a alguén!
2633 \begin_layout Plain Layout
2634 Unha adverténcia: se estiver a escreber a partir dun
2638 e eliminar todo o texto dun ambiente dado— por exemplo, se eliminar todo
2642 \begin_inset space ~
2647 para o substituir co seu próprio texto — e entón move o cursor sen escreber
2648 algo, o ambiente pode desaparecer, xa que a maior parte dos ambientes non
2649 poden existir sen texto.
2650 Para recuperar o ambiente basta seleccioná-lo do menu
2662 \begin_layout Standard
2667 permite aforrar moito tempo, sendo aconsellábel o seu emprego, sempre que
2669 Outro uso dos modelos é como ferramenta didáctica; tanto a aprendizaxe
2670 individual, pois facilita aprender a tirar-lle partido as diferentes clases
2671 de documentos, como para o ensino a un grupo de persoas, xa que permite
2672 ao profesor guiar a aprendizaxe.
2675 \begin_layout Section
2676 Títulos dos documentos
2679 \begin_layout Standard
2680 O LyX (tal como o LaTeX) considera o título — que pode conter o próprio
2681 título, o autor, a data e mesmo o resumo dun artigo — como unha parte separada
2686 \begin_layout Standard
2687 Volte ao seu ficheiro de proba, que se non lle mudou de nome chamara-se
2692 e asegure-se de usar a clase de documento
2698 \begin_layout Plain Layout
2699 Para esta parte non se pode usar a clase de documento
2703 xa que non permite o uso do ambiente
2715 Escreba un título na primeira liña e escolla o ambiente
2720 Na liña seguinte escreba o seu nome e troque de ambiente para
2725 Nunha nova liña dixite a data, e escolla o ambiente
2730 Por último escolla o ambiente
2734 e nel escreba un parágrafo ou dous con un sumário do seu documento.
2735 É o momento de ver que aspeito terá unha vez impreso.
2739 \begin_layout Standard
2740 Se agora troca a clase de documento para
2744 , o título aparecerá nunha páxina separada, como a primeira páxina deste
2745 tutorial, mais antes terá que trocar de ambiente o resumo, xa que ese ambiente
2753 \begin_layout Standard
2758 : Arranxe o título, data e autor no ficheiro
2763 \begin_layout Section
2764 Etiquetas e referéncias cruzadas
2767 \begin_layout Standard
2768 É posíbel etiquetar partes do documento, como seccións, subseccións, figuras,
2769 táboas\SpecialChar \ldots{}
2770 para posteriormente facer referéncia a esas partes en calquer lugar
2772 Este tipo de referéncias, coñecidas como referéncias cruzadas, poden ser
2773 tanto directamente ao texto etiquetado, número da sección, número da táboa,
2774 etc., como a páxina onde aparece o elemento etiquetado.
2775 E tal como coas seccións ou coas notas de rodapé, o usuário non precisa
2776 de se preocupar cos detalles do manexo das referéncias cruzadas, basta
2777 etiquetar e referir-se a etiqueta, en calquer orde e en calquer momento,
2778 e o LyX ocupa-se do resto.
2779 O manexo flexíbel e fiábel das etiquetas e das referéncias cruzadas por
2780 parte do LyX (e do LaTeX), constitui un dos seu pontos fortes en comparación
2781 cos procesadores de texto convencionais.
2784 \begin_layout Subsection*
2785 A sua primeira etiqueta
2788 \begin_layout Standard
2789 É tempo de colocar a sua primeira etiqueta, por exemplo na segunda sección
2790 do seu documento de proba, esa cuxo título é
2791 \begin_inset Quotes eld
2794 Acerca deste documento
2795 \begin_inset Quotes erd
2799 Clique no fin da liña do título da sección e seleccione
2804 nserir\SpecialChar \menuseparator
2811 , abrirá-se entón unha caixa de diálogo con unha suxestión para o nome da
2812 etiqueta, suxestión que loxicamente pode aceitar ou ignorar.
2813 Unha vez conforme co nome da etiqueta clique OK, co cal se fechará a caixa
2814 de diálogo e aparecerá unha caixa cincenta co nome da etiqueta onde estaba
2818 \begin_layout Standard
2819 As referéncias de sección referen-se á sección ou subsección na cal fica
2820 a etiqueta, asi que poderia ter colocado a etiqueta en calquer lugar da
2822 Mais inserir a etiqueta no título da sección, ou na liña a seguir, asegura
2823 que ao referir o número de páxina, esta sexa a correspondente ao título
2827 \begin_layout Standard
2828 Se agora imprimir o documento non notará nengunha diferenza, xa que as etiquetas
2829 en si non aparecen impresas.
2830 Mais unha etiqueta pode ser referenciada, e as referéncias cruzadas si
2831 aparecen no documento impreso.
2834 \begin_layout Subsection*
2835 A sua primeira referéncia cruzada
2838 \begin_layout Standard
2839 Coloque o cursor nalgunha parte da Sección
2840 \begin_inset space ~
2843 3 do seu documento, e escreba:
2846 \begin_layout LyX-Code
2847 Se quer saber máis acerca deste documento, vexa
2848 \begin_inset Newline newline
2851 a Sección , que se acha na páxina .
2854 \begin_layout Standard
2855 Agora, co cursor xusto despois da palabra
2856 \begin_inset Quotes eld
2860 \begin_inset Quotes erd
2868 nserir\SpecialChar \menuseparator
2874 \begin_inset space ~
2880 Xurdirá entón a caixa de diálogo
2883 \begin_inset space ~
2888 mostrando unha série de posíbeis etiquetas que pode referir.
2889 Na verdade neste momento debe haber só unha, a sua primeira etiqueta.
2890 Seleccione-a (se non está xa pré-seleccionada) e clique en
2898 Posicione agora o cursor xusto despois da palabra
2899 \begin_inset Quotes eld
2903 \begin_inset Quotes erd
2906 , e repita o procedimento anterior, mais trocando de formato, escollendo
2907 <páxina>, na vez do que aparece predefinido, <referéncia>.
2908 Para que o proceso sexa totalmente correcto deberá inserir un
2911 \begin_inset space ~
2914 protexido (Crtl-Space)
2916 entre a referéncia e a palabra anterior.
2919 \begin_layout Standard
2920 O LyX coloca a referéncia nunha caixa cincenta onde estaba o cursor.
2921 No documento impreso esta caixa vai ser substituída polo número da sección
2922 ou da páxina (dependendo do formato escollido no diálogo
2925 \begin_inset space ~
2931 Obteña unha pré-impresión (
2938 er\SpecialChar \menuseparator
2943 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
2957 er\SpecialChar \menuseparator
2962 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
2976 er\SpecialChar \menuseparator
2981 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
2987 ) para ver como son substituídas as referéncias.
2990 \begin_layout Standard
2991 Ademais as referéncias facilitan a vida do usuário funcionando como hiper-ligazó
2992 ns á hora de editar documentos en LyX; clicando nunha xurde o diálogo
2995 \begin_inset space ~
3000 , onde se pode seleccionar o botón
3007 , que leva o cursor á etiqueta referida.
3012 devolve o cursor a caixa coa referéncia.
3015 \begin_layout Subsection*
3016 Un pouco mais de xogo
3019 \begin_layout Standard
3020 Dixemos anteriormente que o LyX se encarrega do manexo das referéncias cruzadas;
3021 chegou o momento de ver como!.
3022 Insira unha nova sección antes da Sección
3023 \begin_inset space ~
3026 2, volte a visualizar como vai sair o documento impreso, e — voilà! — a
3027 referéncia cruzada da sección pasou a:
3028 \begin_inset Quotes eld
3032 \begin_inset Quotes erd
3035 ! Troque o ambiente de
3036 \begin_inset Quotes eld
3039 Acerca deste Documento
3040 \begin_inset Quotes erd
3047 , e verá como a referéncia cruzada refere agora Subsección
3048 \begin_inset space ~
3051 2.1 en vez de Sección
3052 \begin_inset space ~
3056 Por outra banda a referéncia da páxina non se vé alterada, xa que a sección
3057 tornou-se subsección, mais non mudou de páxina.
3060 \begin_layout Standard
3061 Se quixer praticar un pouco máis tente inserir unha nova etiqueta onde colocou
3062 a sua primeira referéncia cruzada, e refira esa etiqueta noutra parte calquer
3064 Para comprobar que o LyX manexa correctamente as referéncias cruzadas en
3065 documentos mais extensos, copie algunhas páxinas do
3069 e cole-as no seu documento
3073 \begin_layout Plain Layout
3074 Observe que copiar o título dun capítulo dá lugar a unha adverténcia, pois
3075 os capítulos non están previstos na clase
3079 ., e a que os títulos de capítulo troquen de ambiente para o
3084 Se non entende porque acontece isto, consulte a Sección
3085 \begin_inset space ~
3089 \begin_inset CommandInset ref
3091 reference "sec:clases_de_documentos"
3104 \begin_layout Standard
3105 Se vai inserir referéncias cruzadas con frecuéncia (por exemplo ao escreber
3106 un artigo académico), pode entón ser-lle máis cómodo deixar aberta a caixa
3110 \begin_inset space ~
3118 \begin_layout Standard
3123 : Arranxe as referéncias no ficheiro
3128 \begin_layout Section
3129 Notas de rodapé e á marxe
3132 \begin_layout Standard
3133 É posíbel inserir notas de rodapé ben desde a barra de tarefas
3137 \begin_layout Plain Layout
3138 O botón mostra unha páxina con unha nota de rodapé.
3148 nserir\SpecialChar \menuseparator
3156 Situe o cursor no fin da palabra
3157 \begin_inset Quotes eld
3161 \begin_inset Quotes eld
3164 na introdución do seu documento de proba, para a seguir inserir unha nota
3165 de rodapé por algun dos métodos antes vistos.
3166 Xurdirá entón unha caixa en branco para a nota, precedida dun botón de
3167 fondo cincento e coa palabra
3168 \begin_inset Quotes eld
3172 \begin_inset Quotes erd
3176 Na caixa en branco escreba
3179 \begin_layout LyX-Code
3180 O Lyx é un procesador tipográfico de texto
3183 \begin_layout Standard
3184 e clique sobre o botón cincento.
3185 Ao clicar desaparecerá a caixa co texto da nota, ficando somente o botón
3186 sinalando que aí ha unha nota de rodapé.
3187 Chamamos a isto cobrir a nota de rodapé.
3188 Podendo-se descobrir a nota en calquer momento, para a ler ou a editar,
3189 sen mais que clicar sobre o botón cincento.
3192 \begin_layout Standard
3193 Pode perguntar-se porque no botón da nota aparece escrito
3194 \begin_inset Quotes eld
3198 \begin_inset Quotes erd
3201 e non un número ou outra marca mais esclarecedora de como vai aparecer
3203 A resposta é que o LyX ocupa-se automaticamente da numeración das notas
3204 de rodapé, de maneira que pode inserir notas de rodapé en calquer lugar
3205 do documento e en calquer momento, e o programa as renumera convenientemente.
3209 \begin_layout Standard
3210 As notas de rodapé poden-se cortadas e coladas como se foran texto normal,
3211 non ha mais que seleccionar o botón rodapé
3215 \begin_layout Plain Layout
3216 Se cadra é-lle máis sinxelo seleccioná-lo usando o teclado.
3217 Pois ao tentar usar o rato pode abrir sen querer a nota.
3231 É tamén posíbel converter texto normal en nota de rodapé; basta seleccionar
3232 o texto e facer o mesmo que para inserir unha nota de rodapé valeira, ben
3238 nserir\SpecialChar \menuseparator
3245 , ben clicar no botón
3246 \begin_inset Graphics
3247 filename ../../images/footnote-insert.png
3252 da barra de ferramentas.
3253 O proceso inverso tamén é posíbel, basta colocar o cursor no início da
3254 nota e premer a tecla
3258 ou alternativamente colocar o cursor no fin da nota e premer a tecla
3263 Se non o fixo xa é hora de experimentar un pouco coas notas de rodapé antes
3267 \begin_layout Standard
3268 As notas á marxe poden inserir-se ben desde o botón
3269 \begin_inset Graphics
3270 filename ../../images/marginalnote-insert.png
3275 da barra de tarefas ou através do menu
3280 nserir\SpecialChar \menuseparator
3291 Esta notas son semellantes ás anteriores agás no seguinte:
3294 \begin_layout Itemize
3295 no botón que as sinaliza di
3296 \begin_inset Quotes eld
3300 \begin_inset Quotes erd
3306 \begin_layout Itemize
3307 no texto impreso estas notas aparecerán loxicamente na marxe, e non no rodapé.
3310 \begin_layout Itemize
3311 as notas á marxe non están numeradas.
3314 \begin_layout Standard
3315 No seu documento de proba troque unha nota de rodapé para texto normal,
3316 a seguir seleccione ese texto e converta-o en nota á marxe.
3317 Por último vaia ao menu
3324 para averiguar como son impresas as notas á marxe.
3327 \begin_layout Standard
3332 : Arranxe a nota de rodapé no ficheiro
3339 \begin_layout Section
3343 \begin_layout Standard
3344 \begin_inset CommandInset label
3346 name "sec:bibliografias"
3350 As bibliografias, cando menos en ciéncias, son semellantes as referéncias
3352 A bibliografia contén unha série de referéncias no fin do documento, que
3353 poden ser referidas en calquer parte do mesmo.
3354 LyX e LaTeX numeran automanticamente as entradas bibliográficas, encarregando-s
3355 e en todo momento de manter correcta tal numeración, sexan cais sexan as
3356 mudanzas que se fagan na mesma.
3359 \begin_layout Standard
3360 Vaia ao fin do documento e troque o ambiente para
3365 Agora, cada novo parágrafo será unha referéncia bibliográfica.
3366 Como primeira referéncia escreba:
3368 O Tutorial do Lyx, pola Equipa de documentación do LyX
3371 Observe que o LyX insere automaticamente unha caixa cincenta e numerada
3372 antes de cada referéncia.
3373 Clicando na caixa xurde o diálogo
3376 \begin_inset space ~
3380 \begin_inset space ~
3384 \begin_inset space ~
3390 O primeiro, a chave, usa-se para identificar a referéncia no documento,
3391 sendo por omisión a palabra
3397 \begin_inset Quotes eld
3401 \begin_inset Quotes erd
3404 , que é mais fácil de lembrar.
3407 \begin_layout Standard
3408 É hora de inserir unha cita bibliográfica no seu documento; coloque o cursor
3409 onde lle pareza oportuno, e vaia ao menu
3414 nserir\SpecialChar \menuseparator
3421 que fai xurdir un par de caixas de diálogo superpostas.
3422 En primeiro plano aparece o diálogo
3426 , que permite escoller entre as distintas entradas que ha na bibliografia
3427 unha para citar neste ponto, para o cal cumpre seleccioná-la e premer no
3436 Premido o botón fica só o diálogo
3440 , que permite organizar as referéncias que van ser citadas, xa que é posíbel
3441 facer várias citas no mesmo ponto.
3442 Neste momento probabelmente só haxa unha entrada bibliográfica,
3443 \begin_inset Quotes eld
3447 \begin_inset Quotes erd
3450 , seleccione-a, e verá como no seu documento aparece unha caixa cincenta
3452 No documento impreso aparecerá un número entre parénteses, referindo a
3453 entrada bibliográfica correspondente no fin do documento.
3456 \begin_layout Standard
3457 As referéncias mediante números son moi comuns, mais existen outras posibilidade
3459 Por exemplo alguns xornais prescreben usar
3460 \begin_inset Quotes eld
3464 \begin_inset Quotes erd
3467 para se referiren a unha publicazón de Castelao do ano 1944.
3468 E para isto é que serve o campo
3475 \begin_inset space ~
3479 \begin_inset space ~
3483 \begin_inset space ~
3496 \begin_layout Standard
3497 É posíbel tamén completar a referéncia bibliográfica con mais información,
3498 como o(s) capitulo(s) ou a(s) páxina(s) de interese no documento citado.
3499 Isto consegue-se engadindo tal información no campo
3515 A información adicional aparecerá dentro dos parénteses e após a referéncia.
3518 \begin_layout Standard
3523 Arranxe a bibliografia e a cita no ficheiro
3528 \begin_layout Section
3532 \begin_layout Standard
3533 Nalgunhas ocasións pode desexar incluir un índice no seu documento, ben
3534 no início ben no fin.
3535 Co LyX isto é moi doado; prema
3539 entre o título e a primeira sección do seu documento e escolla
3544 nserir\SpecialChar \menuseparator
3550 \begin_inset space ~
3554 \begin_inset space ~
3557 Indices\SpecialChar \menuseparator
3563 \begin_inset space ~
3568 , e onde estaba o cursor aparecerá un botón onde di
3569 \begin_inset Quotes eld
3573 \begin_inset Quotes erd
3577 A primeira vista non parece que gañará moito, mais se actualiza a vista
3578 do documento como vai ser impreso verá que se acabou de xerar un índice
3579 coas seccións e subseccións do documento.
3582 \begin_layout Standard
3583 Á primeira vista todo isto lle pode parecer pouco útil.
3584 No entanto, se for dar unha espreitadela á pré-impresión, pode verificar
3585 que acabou de xerar un índice onde se encontran listadas as várias seccións
3586 e sub-seccións do seu documento.
3587 Se en calquer momento reordena as seccións ou cria seccións novas, o LyX
3588 encarrega-se de manter todo en orde.
3591 \begin_layout Standard
3592 O índice xeral non pode ser editado directamente, e por iso non aparece
3593 listado no documento, porén se clicar no botón correspondente xurdirá unha
3594 xanela cos contidos do dito índice.
3595 Outra maneira de aceder aos ditos contidos é mediante o menu Navegar, que
3596 se pode usar sen necesidade de inserir un índice xeral no documento.
3597 Grazas a este menu poderá mover-se facilmente entre as distintas seccións
3598 e subseccións do documento.
3601 \begin_layout Standard
3602 O botón do índice, e con el o índice, pode eliminar-se da mesma maneira
3603 que unha letra calquer.
3606 \begin_layout Standard
3611 : Arranxe o índice do ficheiro
3616 \begin_layout Chapter
3620 \begin_layout Standard
3621 Moitos cientistas usan LaTeX porque a composición tipográfica que permite
3622 obter, especialmente coas fórmulas matemáticas, ten moi boa cualidade,
3623 dando unha aparéncia profisional aos documentos que non se obtén cos procesador
3624 es de texto estándar e os seus editores matemáticos.
3625 Agora ben, escreber ecuacións en LaTeX asemella-se mais á programazón do
3626 que á escrita, razón pola que ha tamén moitos outros cientistas que non
3627 o usan, a pesar dos magníficos resultados.
3631 \begin_layout Standard
3632 O LyX é unha moi boa solución neste caso, xa que permite escreber fórmulas
3633 facilmente, a sua filosofia WYSIWYM é especialmente axeitada para esta
3634 tarefa, e os resultados son iguais de bons que co LaTeX.
3635 Se está afeito a escreber con LaTeX poderá seguir a empregar os seus úteis
3636 mas incómodos comandos, mais con unha intuitiva visualización WYSIWYM.
3637 Se, por outro lado, nunca usou LaTeX, non teña medo, o
3640 \begin_inset space ~
3645 permitirá-lle escreber rápida e facilmente ecuacións con un aspeito profisional
3649 \begin_layout Plain Layout
3650 Polo momento o LyX non garante que as suas fórmulas estexa correctas, mais
3651 si un bon resultado estético.
3660 \begin_layout Section
3664 \begin_layout Standard
3665 Algures no seu documento de proba escreba:
3668 \begin_layout LyX-Code
3669 Gosto da famosa fórmula de Einstein, E=mc^2, pola sua simplicidade.
3672 \begin_layout Standard
3673 A ecuación asi escrita non ten moi boa aparéncia, mesmo na forma impresa;
3674 as variábeis e o sinal de igualdade están xuntos de mais, e o cadrado poderia
3675 estar mellor representado.
3676 A pésima composición tipográfica debe-se a ter utilizado texto normal para
3677 escreber a fórmula, en vez de usar o modo matemático.
3680 \begin_layout Standard
3681 Para criar unha fórmula vaia a barra de ferramentas e clique no botón
3682 \begin_inset Graphics
3683 filename ../../images/math-mode.png
3689 Isto dá lugar a aparición onde ficaba o cursor dun pequeno rectángulo azul
3690 dentro doutro rectángulo púrpura, que representa unha fórmula matemática
3692 Ademais o cursor moveu-se ao interior do rectángulo.
3693 Dixite novamente E=mc^2, verá que é escrito en azul, e que o cadrado azul
3695 Para sair do modo matemático pode ben premer a tecla Esc, ben premer duas
3696 veces a tecla coa frecha para direita,
3697 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3701 O rectángulo purpura desaparece, deixando o cursor á direita da fórmula,
3702 e se agora escrebe algo xa será texto normal.
3705 \begin_layout Standard
3706 Consulte a pré-impresión e verá como a fórmula ten agora moito mellor aspeito,
3707 con espazos a ambos lados do signo de igualdade, o
3708 \begin_inset Quotes eld
3712 \begin_inset Quotes erd
3715 co tamaño e a posición dun expoente, e as letras, que se asume son variábeis,
3717 Os números son só números.
3720 \begin_layout Standard
3721 O editor matemático é outro exemplo da filosofia WYSIWYM.
3722 En LaTeX, usan-se comandos tais como
3734 para escreber as fórmulas matemáticas, de maneira que se a expresión é
3735 un pouco complexa non é fácil visualizá-la mentalmente.
3736 Sendo preciso compilar o ficheiro latex para poder visualizá-la realmente
3737 nunha pré-impresión.
3738 Por outra banda cumpre ter moito cuidado ao escreber para non cometer erros
3739 como a falta dalgun parénteses, ou a inclusión dalgun termo indebido dentro
3743 \begin_layout Standard
3744 O LyX non trata de visualizar exactamente cal vai ser o resultado impreso
3745 da fórmula (WYSIWYG), mais dá unha idea aproximada, que con un pouco de
3746 experiéncia resulta moi fiábel.
3747 Na imensa maioria das veces o resultado final vai ser satisfactório sen
3748 necesidade de preocupar-se dos pequenos detalles; tamaño dalgunha variábel,
3749 posición dun determinado signo, etc.
3750 Isto permite ao usuário, e sabemos que nos repetimos, concentrar-se no
3751 contido das fórmulas, sen necesidade de esforzar-se na sua forma.
3754 \begin_layout Section
3755 Navegando nas ecuacións
3758 \begin_layout Standard
3759 Vamos modificar agora a fórmula
3760 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3764 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
3768 As teclas con frechas serven para mover o cursor, tanto en texto normal
3769 como no modo matemático.
3770 Leve o cursor até a fórmula, e observe que ao entrar nela aparece novamente
3771 o rectángulo púrpura, indicando que está en modo matemático.
3772 Situe o cursor após o signo igual, coas teclas con frechas ou co rato,
3774 \begin_inset Quotes eld
3778 \begin_inset Quotes erd
3782 Despois, pode usar as teclas con frechas ou
3786 para sair da fórmula, o que fará desaparecer o rectángulo púrpura novamente.
3790 \begin_layout Standard
3791 Alén das teclas especiais descritas mais abaixo, a edición en modo matemático
3792 é similar a edición en texto normal.
3801 ) para eliminar carácteres, seleccione texto coas teclas con frechas ou
3802 co rato, corte, copie e cole normalmente
3806 \begin_layout Plain Layout
3807 Pode cortar ou copiar parte dunha fórmula e colá-la dentro da mesma fórmula,
3808 ou noutra fórmula distinta, mais loxicamente non pode colá-la no texto
3814 , e lembre que en caso de erro sempre pode
3836 Adverténcia: se o cursor estiver xunto a unha fórmula, mais fora dela,
3845 ) elimina-a toda ela.
3846 Nese caso pode empregar
3851 ditar\SpecialChar \menuseparator
3861 \begin_layout Standard
3862 E se agora quixer mudar o expoente de
3863 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3867 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}$
3870 ? Pode situar o rato e clicar no sítio axeitado, ou pode empregar as teclas
3873 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3877 \begin_inset Formula $\leftarrow$
3880 situe primeiramente o cursor após o
3881 \begin_inset Quotes eld
3885 \begin_inset Quotes erd
3889 \begin_inset Quotes eld
3893 \begin_inset Quotes erd
3896 , prema entón na tecla
3897 \begin_inset Formula $\uparrow$
3900 e verá como o cursor se pasa ao nível do expoente, xusto antes do
3901 \begin_inset Quotes eld
3905 \begin_inset Quotes erd
3909 Mova-se agora coa tecla
3910 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3914 \begin_inset Quotes eld
3918 \begin_inset Quotes erd
3922 Para baixar de nível pode loxicamente premer a tecla
3923 \begin_inset Formula $\downarrow$
3926 , ou como está no fin do nível superior a tecla
3927 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3931 En todo caso, ao premer a tecla
3932 \begin_inset Formula $\downarrow$
3935 o cursor baixa de nível e situa-se na posición
3939 o expoente, con independéncia da sua posición anterior no expoente.
3942 \begin_layout Section
3946 \begin_layout Standard
3947 É posíbel inserir un expoente desde o
3950 \begin_inset space ~
3955 , como se verá a seguir, porén é mais rápido inserir un acento circunflexo
3957 \begin_inset Quotes eld
3961 \begin_inset Quotes erd
3964 e premer a tecla de espazo.
3965 Isto dá lugar a aparición dun pequeno rectángulo azul nunha posición levemente
3966 superior, a correspondente aos expoentes, sendo posíbel escreber no dito
3967 rectángulo o que se quixer, que aparecerá nun tamaño de letra menor.
3968 Todo o que escreber nel, até premer a tecla espazo, a tecla
3969 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3976 (para sair de vez do modo matemático)
3980 tornará-se parte do expoente.
3983 \begin_layout Standard
3984 Os índices (sub-índices) teñen un tratamento semellante, iniciando-se neste
3988 \begin_inset space ~
3994 \begin_inset Quotes eld
3998 \begin_inset Quotes eld
4002 É posíbel inserir índices e expoentes dentro doutros índices e expoentes,
4004 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
4011 \begin_layout Standard
4016 : Transforme a ecuación 1 do
4023 \begin_layout Section
4029 \begin_layout Standard
4033 \begin_inset space ~
4038 permite inserir facilmente símbolos ou comandos matemáticos.
4039 Tamén existen atallos de teclado que permiten inserir moitos símbolos e
4040 comandos, mais para aprender as posibilidades.
4041 que oferece o editor matemático do LyX o mais fácil e didáctico é usar
4045 \begin_inset space ~
4051 Posteriormente poderá ver noutros manuais os atallos de teclado correspondentes.
4052 Abra entón o painel desde o menu con
4057 nserir\SpecialChar \menuseparator
4062 ormula\SpecialChar \menuseparator
4068 \begin_inset space ~
4073 e deixe-o aberto entanto le esta sección.
4074 Outra forma de abrir o painel é clicando no botón direito do rato en calquer
4078 \begin_layout Subsection
4082 \begin_layout Standard
4083 Na parte direita do painel ha un recadro con un conxunto de símbolos.
4084 Na parte superior do recadro ha un menu despregueábel que permite escoller
4085 entre distintos conxuntos de símbolos: operadores, relacións, letras gregas,
4086 frechas \SpecialChar \ldots{}
4087 Non ten mais que clicar en calquer deses símbolos para os incluir
4088 no seu texto, ou nas suas fórmulas.
4089 Na parte inferior do recadro, por riba do botón de
4103 , que loxicamente permite ter paineis independentes para os distintos conxuntos
4107 \begin_layout Standard
4112 : Escreba no se documento de proba:
4113 \begin_inset Quotes eld
4117 \begin_inset Formula $\heartsuit$
4121 \begin_inset Quotes erd
4127 \begin_layout Subsection
4131 \begin_layout Standard
4133 \begin_inset Graphics
4134 filename ../../images/math/sqrt-square.png
4139 do painel matemático e verá como se abre un menu despregueábel que lle
4140 permite escoller entre vários tipos de raiz.
4141 Ao escoller, por exemplo, a raiz cúbica inserirá-se no texto o típico signo
4142 da raiz, con un 3 na parte superior esquerda, e con un rectángulo azul
4144 O cursor fica dentro do dito rectángulo, no cal poderá escreber números,
4145 variábeis, outras raices ou o que desexar.
4146 Verá que ao ir adicionando ou eliminando carácteres a raiz vai-se redimensionan
4147 do para abranxer todo o que for escrito dentro.
4150 \begin_layout Standard
4151 A mesma facilidade existe para traballar coas fraccións.
4152 No painel matemático ha un botón con unha fracción con un rectángulo azul
4153 no numerador e outro no denominador.
4154 Clicando nel insere-se unha fracción no texto con dous pontos de insercións,
4155 no numerador e no denominador, podendo-se pasar dun ao outro coas frechas
4157 Insira unha fracción no seu ficheiro de proba, verá que o cursor aparece
4158 no nominador, escreba un
4159 \begin_inset Quotes eld
4163 \begin_inset Quotes erd
4166 e pase despois ao denominador e escreba un
4167 \begin_inset Quotes eld
4171 \begin_inset Quotes erd
4175 Xa ten unha fracción, sinxela mais unha fracción.
4176 Porén é posíbel escreber fraccións moito mais complicadas, xa que tanto
4177 no denominador como no numerador pode escreber calquer expresión matemática:
4178 variábeis, raices, outras fraccións, etc.
4181 \begin_layout Subsection
4182 Acentos e delimitadores
4185 \begin_layout Standard
4186 O LyX permite usar un bon número de
4187 \begin_inset Quotes eld
4191 \begin_inset Quotes erd
4194 matemáticos, cos que é posíbel acentuar calquer carácter (
4195 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
4198 ) ou grupo de carácteres (
4199 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
4203 Estes acentos seleccionan-se na sección
4207 , do menu despregueábel que ha no recadro
4211 , á direita do painel.
4212 Verá que ha acentos longos, que se expanden co texto acentuado, e outros
4213 curtos, que manteñen o seu tamaño sexa cal sexa o texto acentuado.
4214 Loxicamente o texto acentuado é o que se escrebe no rectángulo azul que
4215 aparece ben por baixo, ben por riba do acento.
4218 \begin_layout Standard
4219 Os delimitadores, como parénteses curvos, parénteses rectos ou chaves, inseren-s
4220 e desde un painel que se lanza ao premer o botón
4221 \begin_inset Graphics
4222 filename ../../images/math/delim.png
4228 O par de delimitadores seleccionados mostra-se na parte inferior.
4229 Por defeito ten-se un par de parénteses curvos, mais é posíbel escoller
4230 calquer par de delimitadores; unha chave esquerda e un paréntese recto
4231 direito, duas chaves esquerdas, o mesmo un dos delimitadores valeiro, para
4233 \begin_inset Quotes eld
4237 \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
4241 \begin_inset Quotes erd
4244 (o delimitador valeiro mostra-se como unha liña a trazos en LyX, mais non
4245 aparecerá no documento impreso).
4248 \begin_layout Standard
4249 É posíbel dixitar directamente parénteses no modo matemático, o cal é mais
4250 cómodo que usar o painel matemático, mais estes parénteses terán o tamaño
4251 do texto normal, e non van modificá-lo ao introducir fraccións ou matrices
4252 entre os delimitadores.
4253 O resultado estético será normalmente moi pobre.
4254 Pola contra os delimitadores do painel matemático mudan o seu tamaño en
4255 función do que haxa entre eles, e o resultado estético está garantido.
4258 \begin_layout Standard
4259 Tamén é posíbel aplicar delimitadores, raices ou acentos a texto escrito
4261 Basta con seleccionar a porción da fórmula que se quer modificar e clicar
4262 no botón respectivo do
4265 \begin_inset space ~
4271 Probe a mudar a segunda lei de Newton da forma escalar para a forma vectorial
4273 \begin_inset Formula $f=ma$
4277 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
4281 A operación inversa, i.e.
4282 eliminar uns delimitadores, unha raiz ou un acento dunha porción de texto,
4283 realiza-se colocando o cursor no início da dita porción e premendo a tecla
4288 (a tecla que elimina o carácter anterior ao cursor).
4291 \begin_layout Standard
4296 : Arranxe a ecuación 2 do
4303 \begin_layout Subsection
4304 Modo TeX: Limites, log, sin e outros
4307 \begin_layout Standard
4308 No modo matemático asume-se que as letras son variábeis, de maneira que
4309 se escreber sen mais o nome dunha función, por exemplo
4310 \begin_inset Quotes eld
4314 \begin_inset Quotes erd
4317 , o LyX pensará que está a escreber o produto de várias variábeis, neste
4319 \begin_inset Formula $c$
4323 \begin_inset Formula $o$
4327 \begin_inset Formula $s$
4331 Para diferenciar as variábeis das funcións o LaTeX escrebe as primeiras
4332 en itálico, e as segundas en
4336 ademais introduz un pequeno espazo entre unha función e a variábel corresponden
4339 \begin_inset Quotes eld
4343 \begin_inset Formula $\cos x$
4347 \begin_inset Quotes erd
4351 \begin_inset Quotes eld
4355 \begin_inset Formula $cosx$
4359 \begin_inset Quotes erd
4366 \begin_layout Standard
4367 Na parte esquerda do
4370 \begin_inset space ~
4375 listan-se as funcións matemáticas mais comuns.
4377 \begin_inset Quotes eld
4381 \begin_inset Quotes erd
4384 , e verá como se insere a función
4385 \begin_inset Quotes eld
4389 \begin_inset Quotes erd
4393 Ainda que a función fica dentro dunha fórmula o texto aparece escrito en
4394 negro e en letra normal (non inclinada).
4395 Mais non é texto normal, toda a palabra é tratada como un único signo,
4396 de maneira que se preme en
4400 eliminará toda a palabra, e se fai recuar o cursor verá como aparece o
4401 rectángulo purpura que arrodea as ecuacións.
4402 Coloque agora o cursor a direita da función, mais dentro do rectángulo,
4404 \begin_inset Quotes eld
4408 \begin_inset Quotes erd
4412 Tal e como é de esperar no modo matemático a variábel
4413 \begin_inset Quotes eld
4417 \begin_inset Quotes erd
4420 escrebe-se en azul e en itálico.
4421 Vexa agora a pré-impresión para comprobar o resultado final.
4424 \begin_layout Standard
4425 Ás funcións predefinidas polo LyX, como a calquer outro texto, pode-se-lle
4426 engadir índices e expoentes, o que permite escreber expresións tais como
4428 \begin_inset Quotes eld
4432 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
4436 \begin_inset Quotes erd
4440 \begin_inset Quotes eld
4444 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
4448 \begin_inset Quotes erd
4454 \begin_layout Standard
4459 : Transforme a ecuación 3 do
4466 \begin_layout Subsection
4470 \begin_layout Standard
4472 \begin_inset Graphics
4473 filename ../../images/math/matrix.png
4482 \begin_inset space ~
4487 serve loxicamente para inserir matrices.
4488 Ao clicar nese botón abre-se o diálogo
4492 que permite escoller o número de liñas e de colunas que vai ter a matriz.
4493 Escolla 2 liñas e 3 colunas e feche o diálogo.
4494 O LyX inserirá unha matriz de
4495 \begin_inset Formula $2\times3$
4498 rectángulos azuis, nos que poderá escreber calquer expresión matemática
4499 (raices cúbicas, fraccións, logaritmos, outras matrices\SpecialChar \ldots{}
4500 ), mesmo pode deixar
4501 algun dos rectángulos valeiro.
4502 Pode mover-se entre os elementos da matriz coa tecla
4506 e as teclas con frechas.
4510 \begin_layout Standard
4511 Ao colocar o cursor nunha matriz matemática, no menu principal
4518 aparecen un par de novos epígrafes, un dos cais,
4525 permite engadir ou eliminar filas e colunas, e modificar os seus aliñamentos
4526 horizontal e vertical.
4530 \begin_layout Standard
4531 Lembre que é posíbel debuxar uns delimitadores axeitados para a matriz seleccion
4532 ando-a e escollendo os delimitadores no
4535 \begin_inset space ~
4543 \begin_layout Standard
4544 Por último cumpre-nos asinalar que non é recomendábel utilizar matrices
4545 matemáticas para escreber texto.
4546 Para iso son moito mellores as táboas.
4549 \begin_layout Subsection
4550 Fórmulas independentes
4553 \begin_layout Standard
4554 Até o momento escrebemos fórmulas que ficaban na mesma liña que o texto
4555 que viña antes e despois delas, polo que receben o nome de fórmulas en
4557 As fórmulas en liña usan-se normalmente cando son curtas e simples, mais
4558 con expresións longas e complexas, ou cando se desexa salientaren no texto
4559 usan-se as fórmulas independentes.
4560 Ademais só as fórmulas independentes poden seren etiquetadas e numeradas,
4561 e as ecuacións multi-liña teñen que ser obrigatoriamente independentes
4569 \begin_layout Standard
4573 \begin_inset Graphics
4574 filename ../../images/math-display.png
4583 \begin_inset space ~
4588 e verá como aparece no texto unha fórmula valeira independente, i.e.
4589 centrada nunha nova liña.
4590 Escreba agora unha expresión matemática e lance unha pré-impresión para
4591 ver o aspeito final.
4592 Se o cursor está xa nunha expresión matemática o botón
4595 \begin_inset Graphics
4596 filename ../../images/math-display.png
4602 troca entre formula en liña e independente, i.e.
4603 se inicialmente ten-se unha fórmula en liña pasa-se a ser independente
4607 \begin_layout Standard
4608 As fórmulas independentes apresentan algunhas diferenzas a respeito das
4612 \begin_layout Itemize
4613 O tamaño da letra é maior nalguns símbolos, como
4614 \begin_inset Formula $\sum$
4618 \begin_inset Formula $\int$
4624 \begin_layout Itemize
4625 Os índices e os expoentes para límites e somatórios (mais non para integrais)
4626 escreben-se por baixo dos símbolos, e non a continuación deles.
4629 \begin_layout Itemize
4630 O texto está centrado.
4633 \begin_layout Standard
4634 Fora destas diferenzas as fórmulas en liña e independentes son moi similares.
4637 \begin_layout Standard
4638 Finalmente unha nota sobre a colocación das fórmulas independentes no texto.
4639 Se quer que unha fórmula independente fique dentro dun parágrafo entón
4645 Mais se xa o fixo non ten mais que situar o cursor no início da frase,
4646 que segue á fórmula, e premer
4653 \begin_layout Standard
4658 : Faga independentes as várias fórmulas do
4662 e vexa o seu aspeito nunha pré-impresión.
4665 \begin_layout Standard
4670 : Usando as várias ferramentas que aprendeu nesta sección, escreba unha
4675 \begin_layout Plain Layout
4676 Despois de facé-lo desde zero probe con
4681 nserir\SpecialChar \menuseparator
4686 ormula\SpecialChar \menuseparator
4700 \begin_inset Formula
4702 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
4705 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0
4714 \begin_layout Section
4715 Mais cuestións matemáticas
4718 \begin_layout Standard
4719 No editor matemático pode-se facer moitas mais cousas.
4720 Porén consideramos que o mais básico xa foi explicado, e encamiñamos ao
4728 \begin_layout Itemize
4729 Etiquetar e numerar as ecuacións.
4732 \begin_layout Itemize
4733 Escreber ecuacións multiliña
4736 \begin_layout Itemize
4737 Trocar de tipo de letra, por exemplo para usar negrito nunha fórmula.
4740 \begin_layout Itemize
4741 Facer un axuste fino no tamaño da letra e no espazamento dentro das fórmulas.
4742 (Non se preocupe disto até a versión final do texto do seu documento!)
4745 \begin_layout Itemize
4747 Poden ser moi úteis, basta defini-los unha vez no início do documento e
4748 poden utilizar-se en calquer parte.
4749 Se muda a definición do macro, as referéncias ao macro serán modificadas
4750 en todo o documento.
4751 Os macros poden mesmo tomar argumentos.
4754 \begin_layout Itemize
4755 Facer moitas outras cousas que nen se mencionan neste
4762 \begin_layout Chapter
4766 \begin_layout Section
4767 Outras importantes funcionalidades do LyX
4770 \begin_layout Standard
4771 Neste tutorial non se pretende documentar todos os posíbeis comandos do
4772 LyX, para iso están o
4781 Mais para nos despedir apresentamos algunhas das funcionalidades do LyX
4782 das cais ainda non falamos:
4785 \begin_layout Itemize
4786 tratamento WYSIWYM de táboas.
4787 As táboas poden inserir-se ben desde o menu principal,
4792 nserir\SpecialChar \menuseparator
4799 ben clicando no botón
4800 \begin_inset Graphics
4801 filename ../../images/tabular-insert.png
4807 da barra de ferramentas.
4808 Clicando na táboa co
4815 \begin_inset space ~
4819 \begin_inset space ~
4824 , que permite editar a táboa polo miúdo.
4827 \begin_layout Itemize
4828 inclusión, e manexo, de imaxe nos documentos, (con
4833 nserir\SpecialChar \menuseparator
4844 ou clicando no botón
4845 \begin_inset Graphics
4846 filename ../../images/dialog-show-new-inset_graphics.png
4853 \begin_inset Quotes eld
4857 \begin_inset Quotes erd
4860 o LyX entende vários formatos vectoriais: PostScript®, PostScript Encapsulado
4861 (EPS), Scalable Vector Graphics (SVG) e LaTeX puro, e os formatos bitmap
4862 mais usuais (png, jpeg, tif, bmp, \SpecialChar \ldots{}
4863 ), mais é posíbel configurá-lo para utilizar
4864 praticamente calquer formato.
4865 Tanto as táboas como as figuras pode ser acompañadas de lexendas, sendo
4866 posíbel criar automaticamente listas de táboas e/ou figuras.
4869 \begin_layout Itemize
4870 controlo de versións, mediante RCS (
4874 para máis información).
4877 \begin_layout Itemize
4878 altamente personalizábel.
4879 Ha moitas cousas que o usuário pode mudar no LyX, desde o aspeito visual
4880 da xanela principal até os comandos para exportar documentos.
4881 Moitas destas mudanzas poden-se facer desde o menu,
4887 \SpecialChar \menuseparator
4894 outras son menos acesíbeis e para as facer cumpre ler o manual de
4903 \begin_layout Itemize
4905 O LyX está é desenvolvido por unha equipa de programadores distribuída
4906 pelos cinco continentes.
4907 Por iso entende moitas línguas, podendo-se escreber documentos en distintos
4908 alfabetos, e con escritas tanto de esquerda->direita como direita->esquerda.
4909 Ten ademais os menus e documentación traducidos a várias línguas, e estamos
4910 desexosos de receber novas traducións.
4914 \begin_layout Itemize
4915 corrección ortográfica disponíbel en ducias de línguas.
4921 erramentas\SpecialChar \menuseparator
4926 orrector ortográfico
4930 \begin_layout Plain Layout
4931 Note-se que a corrección ortográfica comeza a partir do cursor.
4939 \begin_layout Itemize
4940 navegación dos menus co teclado.
4941 O LyX ten atallos de teclado que permite non ter que utilizar continuamente
4942 o rato, e que poden ser personalizados polo usuário (vexa-se o manual de
4951 \begin_layout Itemize
4952 importación de documentos LaTeX.
4954 \begin_inset space ~
4958 \begin_inset CommandInset ref
4960 reference "sec:tex2lyx"
4967 \begin_layout Itemize
4969 Na parte inferior da xanela principal ha unha liña cincenta na que se mostra
4970 diversa información; o tipo de fonte usada ou o atallo de teclado correspondent
4971 e a acción que se acaba de executar.
4972 Sobre esta liña é posíbel abrir unha caixa de texto chamada minibuffer
4973 (nome tomado dunha función similar en
4977 ), que dá aceso a todo tipo de interesantes funcionalidades, incluindo algunhas
4978 que permiten escangallar de vez o documento.
4979 Polo que non debe escreber no minibuffer se non sabe o que está a facer.
4982 \begin_layout Section
4983 O LyX para usuários de LaTeX
4986 \begin_layout Standard
4987 \begin_inset CommandInset label
4989 name "sec:usuarioslatex"
4993 Non é necesário saber nada de LaTeX para empregar o LyX, mais ter unha certa
4994 idea permite aproveitá-lo mellor.
4995 En todo caso moitos dos novos usuário de LyX teñen alguns coñecimentos
4996 básico de LaTeX, e esta sección está pensada para eles.
5000 \begin_layout Standard
5001 Unha cuestión que se lle ocorre ao usuário de LaTeX que está a considerar
5002 en usar o LyX, é se neste programa poderá conseguir facer todo o que o
5003 LaTeX permite facer.
5004 A resposta é afirmativa, dunha forma ou doutra, o LyX permite realizar
5005 practicamente o mesmo que o LaTeX, mais simplificando grandemente o proceso
5010 \begin_layout Standard
5011 Co intuito de manter un Tutorial breve só se mencionan nel as cousas mais
5012 básicas, as que os novos usuário do LyX precisan para comezar.
5017 , especificamente no capítulo
5020 Secrets of the LaTeX Masters
5023 (Secretos dos mestres do LaTeX), trata-se en profundidade as diferenzas
5024 entre o LyX e o LaTeX, e como usar vários truques do LaTeX no LyX.
5027 \begin_layout Subsection
5031 \begin_layout Standard
5032 O LyX implementa moitos comandos do LaTeX, mais non todos.
5033 No seu defeito oferece o modo TeX, que permite utilizar calquer comando
5034 de LaTeX, sempre que o usuário o coñeza.
5035 Para entrar neste modo pode-se ben clicar no botón
5040 \begin_inset Graphics
5041 filename ../../images/ert-insert.png
5049 na barra de ferramentas, ou seleccionar no menu
5054 nserir\SpecialChar \menuseparator
5060 \begin_inset space ~
5066 Abre-se entón unha caixa vermella precedida por un botón que pon en vermello
5071 \begin_layout Plain Layout
5072 [N.T] Evil Red Text = Malvado texto vermello.
5073 O nome fai referéncia a que o texto no modo TeX aparece escrito en vermello,
5074 e que unha das tarefas da equipa desenvolvedora do LyX e facer desaparecer
5075 a necesidade de usar ese texto vermello.
5081 A caixa é loxicamente para escreber comandos TeX (LaTeX), que o LyX vai
5082 pasar directamente ao LaTeX.
5083 Todo o escrito na caixa vai aparecer en vermello, para asi diferenciá-lo
5088 \begin_layout Standard
5089 No modo matemático basta con dixitar a barra invertida,
5090 \begin_inset Quotes eld
5096 \begin_inset Quotes erd
5099 , para entrar no modo TeX.
5100 Entanto estexa no modo TeX o texto será escrito en vermello, saindo-se
5101 del premendo na barra espazadora ou calquer outra tecla non alfabética:
5102 un número, un paréntese, etc.
5103 Unha vez abandonado o modo TeX, se o LyX coñece o comando escrito, vai-no
5104 representar no xeito WYSIWYM.
5105 Asi se nunha formula escreber o comando
5107 gamma, ao premer a barra espazadora o LyX trocará o texto
5118 \begin_inset Formula $\gamma$
5124 Este método funciona con case todos os macros matemáticos non complicados,
5125 sendo mais rápido que utilizar o
5128 \begin_inset space ~
5133 , especialmente para os usuários experientes do LaTeX.
5136 \begin_layout Standard
5137 Constantemente están a aparecer novos pacotes de LaTeX, con novas funcionalidade
5138 s e sen pedir permiso a unha autoridade central.
5139 O LyX permite utilizar calquer deles sen mais que escreber
5143 usepackage{nome_do_pacote}
5145 no preámbulo (vexa-se a Sección
5146 \begin_inset space ~
5150 \begin_inset CommandInset ref
5152 reference "sec:preambulo"
5156 ), mais sen suporte WYSIMYM para as funcionalidades do pacote.
5159 \begin_layout Subsection
5160 Importando de LaTeX —
5165 \begin_layout Standard
5166 \begin_inset CommandInset label
5172 Para importar un documento LaTeX seleccione
5177 icheiro\SpecialChar \menuseparator
5182 mportar\SpecialChar \menuseparator
5186 Isto dá lugar a que o LyX chame o comando
5190 , responsábel da tradución de LaTeX a LyX, crie un ficheiro co mesmo nome
5191 que o orixinal, en latex, mais coa extensión
5195 , e abra este ficheiro lyx.
5196 Se o proceso non for ben sucedido, tente executar o
5200 na liña de comandos variando as opcións do programa.
5203 \begin_layout Standard
5208 entende e traduz a maior parte dos comandos e ambientes LaTeX, mais non
5210 Usualmente deixa inalteradas as partes que non entende, en modo TeX.
5211 Portanto tras importar un ficheiro LaTeX é bon procurar as partes non traducida
5212 s, en vermello, e editá-las manualmente.
5213 Se ben, en moitos casos, un documento con partes en modo TeX pode dar lugar
5214 a un texto impreso de boa cualidade.
5215 Ainda que no LyX non sexa facilmente lexíbel, perdendo-se o espirito do
5219 \begin_layout Standard
5224 ten o seu próprio manual, ao que se acede con
5229 Lea-o para aprender que comandos e ambientes LaTeX non están soportados,
5230 os seus erros (e como contorná-los), e as diferentes opcións coas que se
5234 \begin_layout Subsection
5238 \begin_layout Standard
5239 O LyX permite exportar directamente a LaTeX, escollendo
5244 icheiro\SpecialChar \menuseparator
5249 xportar\SpecialChar \menuseparator
5252 no menu xerará-se un ficheiro LaTeX co nome igual ao documento lyx, mais
5258 É tamén posíbel tamén xerar un ficheiro LaTeX especialmente deseñado para
5259 compilar con pdflatex, en vez de con latex, escollendo
5264 icheiro\SpecialChar \menuseparator
5269 xportar\SpecialChar \menuseparator
5273 Para visualizar pré-impresións, ou para imprimir, o LyX xera ficheiros
5274 temporários en LaTeX, portanto ten que ser bon xerando documentos con este
5278 \begin_layout Subsection
5279 Configuración do documento
5282 \begin_layout Subsubsection
5290 \begin_layout Standard
5296 ocumento\SpecialChar \menuseparator
5303 abre-se unha caixa de diálogo que serve loxicamente para configurar o documento
5304 , permitindo especificar moitas das opcións que se poden incluir no comando
5316 do documento, o tipo e tamaño da fonte base, o tamaño do papel, as marxes,
5318 Ademais calquer opción extra para o comando
5324 pode ser engadida no campo
5330 Configuración de clase
5339 \begin_layout Subsubsection
5343 \begin_layout Standard
5344 \begin_inset CommandInset label
5346 name "sec:preambulo"
5352 Configuración do documento
5354 , que se veu no parágrafo anterior, existe unha sección chamada
5358 , onde se poden incluir directamente comandos en LaTeX que afectarán a todo
5363 \begin_layout Subsection
5367 \begin_layout Standard
5368 O LyX permite utilizar o BibTeX, un pacote para construir bases de dados
5369 con referéncias bibliográficas, que poden ser usadas en diferentes documentos.
5375 nserir\SpecialChar \menuseparator
5377 \begin_inset space ~
5381 \begin_inset space ~
5384 Indice\SpecialChar \menuseparator
5391 para incluir un ficheiro
5396 Clique no botón resultante
5397 \begin_inset Quotes eld
5400 Bibliografia Xerada BibTeX
5401 \begin_inset Quotes erd
5404 e xurdirá a caixa de diálogo
5412 \begin_inset space ~
5416 \begin_inset space ~
5421 , escreba o que escreberia entre as chaves do comando
5431 \begin_layout Plain Layout
5432 Do mesmo xeito que en LaTeX, se ha várias bibliografias estas deben ir separadas
5433 por vírgulas, sen espazos en branco.
5439 Analogamente, escreba no campo
5443 o que escreberia entre as chaves do comando
5452 \begin_layout Standard
5453 Após disto pode citar de calquer das bibliografias incluídas mediante o
5459 nserir\SpecialChar \menuseparator
5467 \begin_inset space ~
5471 \begin_inset CommandInset ref
5473 reference "sec:bibliografias"
5478 A execución do BibTeX fica a cargo do LyX.
5481 \begin_layout Section
5485 \begin_layout Standard
5486 Ás veces, ao tentar imprimir ou ver unha pré-impresión do documento, o LaTeX
5487 topa con algo que non comprende.
5488 Nestes casos o LyX abrirá a caixa de diálogo
5492 onde se listan os erros atopados.
5493 Ao clicar nun erro determinado neste diálogo move-se o cursor até o ponto
5494 que dá lugar ao dito erro, e mostra-se en detalle a mensaxe de erro que
5495 produz o latex, na parte inferior da caixa de diálogo.