1 #LyX 2.1 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
7 % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!!
9 %This preamble is designed to ensure that the document prints
10 % out as advertised. If you mess with this preamble,
11 % parts of the document may not print out as expected. If you
12 % have problems LaTeXing this file, please contact
13 % the documentation team
14 % email: lyx-docs@lists.lyx.org
16 \usepackage{ifpdf} % part of the hyperref bundle
17 \ifpdf % if pdflatex is used
19 % set fonts for nicer pdf view
20 \IfFileExists{lmodern.sty}{\usepackage{lmodern}}{}
22 \fi % end if pdflatex is used
24 % the pages of the TOC is numbered roman
25 % and a pdf-bookmark for the TOC is added
26 \let\myTOC\tableofcontents
27 \renewcommand\tableofcontents{%
28 \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
31 \use_default_options false
32 \maintain_unincluded_children false
34 \language_package default
39 \font_typewriter default
41 \font_default_family default
42 \use_non_tex_fonts false
48 \default_output_format default
50 \bibtex_command default
51 \index_command default
55 \pdf_title "The LyX Tutorial"
56 \pdf_author "LyX Team, Ramón Flores"
57 \pdf_subject "LyX-documentation Tutorial"
58 \pdf_keywords "LyX, documentation"
60 \pdf_bookmarksnumbered true
61 \pdf_bookmarksopen true
62 \pdf_bookmarksopenlevel 1
67 \pdf_pdfusetitle false
68 \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue,pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false"
71 \use_package amsmath 0
72 \use_package amssymb 0
75 \use_package mathdots 1
76 \use_package mathtools 0
78 \use_package stackrel 0
79 \use_package stmaryrd 0
80 \use_package undertilde 0
82 \cite_engine_type default
86 \paperorientation portrait
96 \paragraph_separation indent
97 \paragraph_indentation default
98 \quotes_language english
101 \paperpagestyle headings
102 \tracking_changes false
103 \output_changes false
106 \html_be_strict false
117 \begin_inset Newline newline
128 26 de Decembro de 2006
131 \begin_layout Standard
132 \begin_inset CommandInset toc
133 LatexCommand tableofcontents
140 \begin_layout Chapter
144 \begin_layout Section
148 \begin_layout Standard
149 Este ficheiro foi escrito pensando en todos aqueles que nunca ouviron falar
150 de LaTeX ou non o coñecen alá moi ben.
151 Comecemos dando unha boa notícia: non é preciso aprender LaTeX para usar
153 En realidade a razón de ser do LyX é fornecer unha interface cuase-WYSIWYG
155 Porén ha algunhas cousas que precisará aprender para usar o LyX, e que
156 lle sexa de utilidade.
159 \begin_layout Standard
160 Alguns dos leitores chegarian a este documento tras tentar inserir dous
161 espazos despois dun ponto, ou 3 liñas en branco entre parágrafos, mais
162 con certa frustración decataron-se que non o daban feito.
163 De facto, acharán que a maioria dos pequenos truques que están afeitos
164 a empregar noutros procesadores de texto, non funcionan en LyX.
165 Isto é por a maioria dos procesadores de texto permitiren, cando non requereren
166 , que o usuário introduza manualmente espazos, fontes, etc.
167 Co cal o usuário non só escrebe o documento, senón que tamén fai a composición
168 tipográfica do mesmo.
169 O LyX fai a composición automática e consistentemente, deixando ao usuário
170 concentrar-se nas cousas importantes: os contidos do documento.
173 \begin_layout Standard
174 Portanto recomendamos-lle continuar a ler, o tempo adicado a este
178 non é tempo perdido, é tempo investido.
181 \begin_layout Section
186 e que non é, este Tutorial
189 \begin_layout Standard
190 Antes de comezar esta sección, pretendemos salientar o seguinte, O
194 usa a notación definida na
202 Se comezou a ler a documentación por este manual, recomendamos-lle que
203 o deixe por un pouco e lea primeiro a
210 \begin_layout Standard
211 Unha vez que xa sabe o significado das distintas fontes utilizadas no documento
212 pasamos a comentar a focaxe deste
219 \begin_layout Subsection
220 Tirando o máximo proveito
223 \begin_layout Standard
228 consta de exemplos e exercícios, e para tirar o máximo proveito del, entanto
229 vai lendo, debe escreber todas esas pequenas cousas que se lle di de escreber,
230 e tamén tentar completar todos os exercícios suxeridos.
231 Para a sua comodidade, pode ser boa idea imprimir a versión PostScript®
235 \begin_layout Standard
236 Se estiver familiarizado co LaTeX, probabelmente poderá ler o
240 máis rapidamente, xa que a base do LyX é o LaTeX.
241 Porén o LyX posui algunhas idiosincrasias
245 \begin_layout Plain Layout
246 ou, sendo optimistas,
247 \begin_inset Quotes eld
251 \begin_inset Quotes erd
259 que cumpre ter en conta.
260 Mesmo se non quer ler o resto do
264 , cumpre-lle botar un ollo á Sección
269 \begin_inset CommandInset ref
271 reference "sec:usuarioslatex"
275 , escrita pensando especificamente nos usuários de LaTeX.
278 \begin_layout Subsection
286 \begin_layout Itemize
287 Explicacións detalladas de todas as funcións do LyX.
291 \begin_layout Standard
297 Este documento só pretende-se introducir ao leitor no emprego do programa,
298 mais lembre que o Guia está sempre a sua disposición.
303 toda a información que aparece no
307 daria lugar a que este documento fose longo de mais, redundante, e frecuentemen
312 \begin_layout Itemize
313 Explicacións detalladas de LaTeX.
317 \begin_layout Standard
318 Non son necesárias para usar o LyX.
319 Mais se estiver interesado en aprender alguns dos elegantes truques que
320 pode facer co LaTeX, sempre pode ler un libro de LaTeX.
321 No mercado existen vários bons libros, polo cal escusamos de escreber un
326 \begin_layout Standard
327 E agora chegou o momento de elaborar o seu primeiro documento \SpecialChar \ldots{}
331 \begin_layout Chapter
335 \begin_layout Section
336 O seu primeiro documento no LyX
339 \begin_layout Standard
340 Antes de comezar a escreber é bon mencionarmos algunhas cousiñas que, esperemos
345 mais instrutivo, útil e divertido.
349 \begin_layout Standard
350 Dado que ha moita información que non vamos fornecer neste documento, o
351 primeiro que ten que facer é procurar os restantes documentos de axuda.
352 Isto é bastante sinxelo; inicie o LyX e vaia ao menu
356 onde pode escoller os distintos manuais, abra o
364 (se non o estiver xa a ler no monitor).
365 Asi, pode ler ambos encanto escrebe o seu próprio documento
369 \begin_layout Plain Layout
370 Poden servir tamén como bons exemplos de como usar as moitas características
377 Para pasar dun documento a outro ten que ir ao menu
381 , e seleccionar o ficheiro que queira mostrar na xanela.
386 non cobre en detalle asuntos descritos noutros manuais do LyX, se ben isto
387 pode resultar incomodo inicialmente, permite termos un
392 Ademais afará-se a utilizar outros manuais do LyX, o cal — a longo prazo
393 — aforrará-lle moito tempo.
396 \begin_layout Standard
401 imos asumir que no seu computador ten instalada unha versión do LyX totalmente
402 funcional, unha outra versión do LaTeX, o
410 , e tamén seria bon se tiver unha impresora conectada e que funcione.
412 Se algo disto lle falta, vai ter que reconfigurar o seu sistema (ou pedir-llo
413 ao administrador do sistemas).
414 Pode achar información sobre configuracións noutros manuais, nomeadamente
422 \begin_layout Standard
423 Por último ha un documento especificamente escrito para praticar os seus
429 , supostamente escrito por alguén que ignora as grandes capacidades do LyX.
430 Segundo vaia aprendendo as novas funcións do LyX, suxeriremo-lle modificar
431 as partes correspondentes do documento
436 Verá que este documento contén algunhas dicas
437 \begin_inset Quotes eld
441 \begin_inset Quotes erd
444 para o axudar a arranxar as cousas
448 \begin_layout Plain Layout
450 \begin_inset Quotes eld
454 \begin_inset Quotes erd
458 Para aceder ao texto da nota cumpre clicar na mesma.
464 Se desexar facer trampa (ou verificar se está a facer ben as cousas), ha
465 tamén un ficheiro chamado
467 exemplo_lyxificado.lyx
469 que contén o mesmo texto escrito por un mestre LyXeiro.
472 \begin_layout Standard
473 Os ficheiros de exemplo achan-se na directória
477 , á cal pode aceder desde LyX seleccionando
479 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
487 Abra o documento en bruto, e use
489 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
496 para gravar unha cópia na sua directória e poder asi traballar nel.
497 Ao mellorar algunha parte do documento, verifique como afectan as mudanzas
501 \begin_layout Standard
502 Por certo, o directório
506 contén moitos outros ficheiros de exemplo, que mostran como utilizar o
507 LyX para obter resultados complexos e gozosos.
508 Estes ficheiros de exemplo son especialmente úteis para mostrar cousas
509 que (devido ao tamaño ou a outras razóns) non entran ben na documentación.
514 , ou se non sabe como facer algo complicado no LyX, dé unha olladela a estes
518 \begin_layout Subsection
519 Escreber, visualizar e imprimir
522 \begin_layout Itemize
523 Abra un novo ficheiro con
525 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
529 \begin_layout Itemize
530 Escreba unha frase como:
532 Este é o meu primeiro documento en LyX!
535 \begin_layout Itemize
536 Grave o seu documento con
538 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
547 \begin_layout Itemize
548 Execute o LaTeX para criar unha pré-impresión (versión
562 Ver\SpecialChar \menuseparator
567 Ver\SpecialChar \menuseparator
572 Ver\SpecialChar \menuseparator
576 Se lanzou o LyX desde un terminal poderá ver como nel van aparecendo unha
577 série de mensaxes, escritos polo LaTeX, e que polo momento pode ignorar.
578 O LyX lanzará algun visualizador (de
590 , segundo corresponda), que abrirá outra xanela mostrando o aspeito que
591 vai ter o seu documento impreso.
595 \begin_layout Plain Layout
596 Pode aforrar algo de tempo, maior canto maior sexa o documento, se tras
597 a primeira vez que execute algun dos visores o deixa sen fechar, e após
598 facer calquer mudanza no documento usa
600 Ver\SpecialChar \menuseparator
601 Actualizar\SpecialChar \menuseparator
606 \SpecialChar \menuseparator
611 \SpecialChar \menuseparator
614 ) para ver o novo aspeito do documento.
622 \begin_layout Itemize
625 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
626 imprimir\SpecialChar \@.
630 \begin_layout Standard
631 Parabéns! Escrebeu e imprimiu o seu primeiro documento en LyX.
632 O resto son pequenos detalles que se tratan no resto do
647 \begin_layout Subsection
651 \begin_layout Standard
652 Loxicamente o LyX permite-lle realizar a maioria das cousas que está afeito
653 a facer con un procesador de texto.
654 Vai engadir novas liñas cando for necesário, e identar parágrafos automaticamen
656 A seguir inclui-se unha breve descrición de como realizar algunhas operacións
660 \begin_layout Description
661 Desfacer O LyX ten múltiplos níveis de desfacer, o que significa que poderia
662 desfacer todo o que fixo desde o início da sesión seleccionando
664 Editar\SpecialChar \menuseparator
668 Caso se pasar desfacendo, pode refacer as accións desfeitas seleccionando
671 Editar\SpecialChar \menuseparator
676 \begin_layout Standard
677 Actualmente, o comando
681 está limitado a 100 pasos, e ademais non funciona para
685 , como por exemplo para mudanzas no formato do documento.
686 Estes son un par de defeitos do LyX, que ainda non están solucionados.
690 \begin_layout Description
691 Cortar/Colar/Copiar Use
693 Editar\SpecialChar \menuseparator
698 Editar\SpecialChar \menuseparator
703 Editar\SpecialChar \menuseparator
706 para cortar, colar e copiar.
707 Outra posibilidade consiste en colar o texto seleccionado (mesmo noutros
708 programas) clicando no
715 \begin_layout Description
716 Procurar/Substituir Utilice
718 Editar\SpecialChar \menuseparator
729 , isto vai lanzar unha caixa de diálogo que lle permite
733 un dado texto, Substitui-lo por outro
737 \begin_layout Plain Layout
738 Cando rematar pode fechar a xanela, ou deixa-la aberta, segundo lle resulte
740 A maioria das caixas de diálogo no LyX — incluindo as correspondentes a
769 (do documento), asi como os vários diálogos matemáticos — son xanelas que
770 poden deixar-se abertas, ou minimizadas, en vez de fechadas.
771 Uns poucos diálogos, como o
773 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
776 , non lle permiten porén escreber nada na xanela principal do LyX, até os
778 Asegure-se de manter en foco a xanela axeitada, ao tentar escreber na xanela
779 principal do LyX ou ao executar un comando noutra caixa de diálogo.
784 , podendo-se facer a procura sensíbel a maiúsculas/minúsculas, a palabras
785 completas o partes de palabras, e permitindo avanzar ou recuar no documento.
788 \begin_layout Description
801 o texto (xeralmente converte os carácteres a itálica), pór en
808 \begin_inset Quotes eld
812 \begin_inset Quotes erd
817 (normalmente pequenas maiúsculas, usado para nomes de persoas) no diálogo
820 Editar\SpecialChar \menuseparator
832 \begin_layout Description
841 Ferramentas Mesmo abaixo dos menus ha como mínimo unha barra chea de botóns
842 que lle permiten efectuar directamente algunhas das funcións mais populares:
845 Colar, Imprimir, Inserir
849 formula\SpecialChar \ldots{}
852 Se mantiver o ponteiro do rato por riba dun deses botóns un par de segundos
853 aparecerá unha pequena nota amarela informando sobre a función do botón.
856 \begin_layout Standard
857 Por agora ainda non escrebeu abondo para que estas funcións sexan úteis,
858 mas á medida que for escrebendo tente desfacer, colar, etc.
861 \begin_layout Subsection
862 WYSIWYM: Espazos en branco no LyX
865 \begin_layout Standard
866 Unha das cousas que mais estraña ao novo usuário é a forma como o LyX xere
867 os espazos en branco.
868 Pode premer repetidamente o
872 , mais só obterá unha liña en branco; ou premer veces sen conta a
876 , e só obterá un espazo.
877 Nunha liña en branco, o LyX non permite nen introducir tan sequer un espazo
883 non engade o consabido espazos de tubulazón, de facto non
887 tais espazos, nen existe regra na parte superior da páxina que lle permita
892 nen tampouco alterar as marxes.
895 \begin_layout Standard
896 Moitos procesadores de texto comerciais basean-se na filosofia WYSIWYG
900 \begin_layout Plain Layout
902 \begin_inset Quotes eld
905 What You See Is What You Get
906 \begin_inset Quotes erd
914 (o que vé e o que obtén), porén o LyX ten filosofia própria: WYSIWYM
918 \begin_layout Plain Layout
954 (o que vé é o que pretende facer).
955 O usuário especifica o que pretende obter, sendo o LyX o que se preocupa
956 da composición tipográfica, dando lugar a unha saída con cualidade profisional.
961 separa parágrafos, entanto un espazo en branco separa palabras, polo que
962 non ha razón para ter vários seguidos nunha liña; un
966 non ten nengunha función gramatical, e portanto o LyX non o considera.
967 Ao traballar co LyX, investirá máis tempo preocupando-se do
971 dos documentos, e menos preocupando-se do
984 pode ver mais información sobre a filosofia WYSIWYM.
987 \begin_layout Standard
988 Contodo, no LyX tamén existen (moitas) maneiras de afinar manualmente o
989 formato dos documentos.
990 Ao fin e ao cabo é posíbel que o LyX non acerte coa composición tipográfica
991 exacta que o autor tiña en mente.
992 Estas formas de afinar o formato aparecen descritas no
996 , incluindo entre outras espazados horizontal e vertical máis potentes e
997 versáteis que os espazos ou as liñas en branco — e formas para especificar
998 manualmente o tamaño e o tipo de fonte, e o aliñamentos dos parágrafos.
999 Agora ben, o que pretenden os autores do LyX é que o usuário poda despreocupar-
1000 se do formato, prestando-lle atención só ao final.
1001 Evitando algo que ocorre con frecuéncia cos procesadores de texto tradicionais;
1002 que o usuário dedica mais tempo e esforzo a forma do que ao contido do
1006 \begin_layout Section
1010 \begin_layout Standard
1011 En LyX o texto, en función do seu propósito no documento, clasifica-se en
1017 Usualmente nun documento a maioria do texto non ten un formato especial,
1018 é texto normal, mais é usual que estexa divido en capítulos, seccións \SpecialChar \ldots{}
1020 e que cada unha desas partes teña un título que lle permiten dan unha idea
1021 ao leitor do que vai ser tratado a seguir.
1022 O texto normal, o título dunha sección, o nome do autor, son exemplos de
1023 ambientes que aparecen en moitos documentos.
1024 Ha tamén alguns ambientes que son específicos dun tipo de documento determinado
1025 : o resumo dun artigo, o enderezo do remitente dunha carta, etc.
1028 \begin_layout Standard
1029 Os ambientes son unha peza importante a hora de implementar a filosofia
1031 Os vários ambientes teñen en xeral diferente aspeito, o título dun capítulo
1032 ten que diferenciar-se do título dunha subsección ou da bibliografia, e
1033 para os distinguir empregan-se: fontes diferentes (família, tamaño, tipo),
1034 espazamento entre liñas diferentes, etc.
1035 O asunto ainda pode ser mais complicado, asi por exemplo cada xornal científico
1036 adoita ter as suas preferéncias de formato para os distintos ambientes:
1037 un editor pode querer títulos de sección con unha fonte de 18 pontos, en
1038 negrito, e o texto centrado, entanto outro teña por norma utilizar outra
1039 fonte de 15 pontos, en itálico, e o texto xustificado á esquerda; e desde
1040 logo moi dificilmente van estar de acordo nos formatos da bibliografia.
1041 O LyX está deseñado para lle permitir lidar dignamente con estas complexidades,
1042 sen necesidade de lle prestar atención de mais aos diferentes estilos de
1046 \begin_layout Standard
1051 fica na esquerda da barra de ferramentas (xusto por baixo do menu
1056 Nesta caixa ha un menu despregueábel que permite escoller o ambiente, indicando
1057 en todo momento en que tipo de ambiente se acha o cursor.
1058 Asi no seu primeiro documento até o momento indicou sempre
1062 que é o ambiente predefinido, mais agora é tempo de experimentar outros
1063 ambientes, para o cal só ha que clicar na caixa de
1067 e escoller algun dos que aparecen no menu.
1070 \begin_layout Subsection
1071 Seccións e Subseccións
1074 \begin_layout Standard
1079 na primeira liña do seu ficheiro LyX, e seleccione
1089 \begin_layout Plain Layout
1095 Se non ha nada seleccionado, o LyX muda o ambiente do parágrafo onde se
1097 Mais tamén é posíbel mudar o ambiente de vários parágrafos; seleccionando-os
1098 antes de escoller o ambiente.
1106 Asegure-se de escoller o ambiente
1118 do que xa falaremos máis tarde.
1119 O LyX etiqueta a sección con un
1122 \begin_inset Quotes eld
1126 \begin_inset Quotes erd
1131 escrebendo o cabezallo (título) nunha fonte maior.
1136 , e observe que a caixa de
1149 Na maior parte dos ambientes, incluído o cabezallo dunha sección, LyX asume
1150 que o ambiente remata ao teclear
1155 Escreba a introdución do documento:
1158 \begin_layout LyX-Code
1159 Esta é a introdución do meu primeiro documento en LyX.
1162 \begin_layout Standard
1163 Prema a tecla Return e seleccione novamente
1173 \begin_inset Quotes eld
1177 \begin_inset Quotes erd
1180 e agarda que o usuário dixite o título desta nova sección.
1185 , e verá que o LyX o escrebe coa tipografia própria do título dunha sección.
1188 \begin_layout Standard
1191 \begin_inset Quotes eld
1195 \begin_inset space ~
1199 \begin_inset Quotes erd
1203 \begin_inset Quotes eld
1206 primeiro documento en LyX
1207 \begin_inset Quotes erd
1210 ), prema novamente a tecla
1224 \begin_inset Quotes eld
1228 \begin_inset Quotes erd
1231 e agarda que o usuário dixite un título.
1234 Acerca deste documento
1238 \begin_inset space ~
1242 \begin_inset Quotes eld
1246 \begin_inset Quotes erd
1249 , que estaba antes como
1250 \begin_inset Quotes eld
1254 \begin_inset space ~
1258 \begin_inset Quotes erd
1261 , é renumerada automaticamente como
1262 \begin_inset Quotes eld
1266 \begin_inset space ~
1270 \begin_inset Quotes erd
1273 ! Aplicando a filosofia WYSIWYM, ao identificar un anaco de texto como
1274 título da sección, o LyX encarrega-se automaticamente da sua numeración
1278 \begin_layout Standard
1283 para voltar ao ambiente
1287 , e escreba as seguintes cinco liñas:
1290 \begin_layout LyX-Code
1291 As seccións e as subseccións descreben-se a seguir.
1294 \begin_layout LyX-Code
1295 Descrición da sección
1298 \begin_layout LyX-Code
1299 As seccións son maiores que as subseccións.
1302 \begin_layout LyX-Code
1303 Descrición da subsección
1306 \begin_layout LyX-Code
1307 As subseccións son menores que as seccións.
1310 \begin_layout LyX-Code
1314 \begin_layout Standard
1315 Clique na segunda liña e seleccione
1324 O LyX etiqueta a subsección con
1325 \begin_inset Quotes eld
1329 \begin_inset Quotes erd
1332 , e escrebe o título nunha fonte maior que o texto normal e menor que o
1334 Mude tamén a cuarta liña para o ambiente
1339 Como seguramente xa esperaba, o LyX asignou-lle automaticamente a etiqueta
1341 \begin_inset Quotes eld
1345 \begin_inset Quotes erd
1349 Se adiciona agora outra sección antes da
1350 \begin_inset Quotes eld
1354 \begin_inset Quotes erd
1357 , esta será renumerada para
1358 \begin_inset Quotes eld
1362 \begin_inset Quotes erd
1365 , e con ela as sua subseccións, que pasarán a ser a
1366 \begin_inset Quotes eld
1370 \begin_inset Quotes erd
1374 \begin_inset Quotes eld
1378 \begin_inset Quotes erd
1385 \begin_layout Standard
1386 O LyX contempla outros níveis de hierarquia:
1399 Anime-se e experimente con eles.
1400 Pode observar que os cabezallos do parágrafo e subparágrafo non están numerados
1401 por defeito, e que os subparágrafos están identados; porén como se explica
1406 é posíbel alterar estes comportamentos.
1407 O nível mais alto da hierarquia corresponde aos
1411 mais este ambiente só se pode empregar nalguns tipos (
1415 ) de documentos LyX (vexa-se a Sección
1416 \begin_inset space ~
1420 \begin_inset CommandInset ref
1422 reference "sec:clases_de_documentos"
1430 \begin_layout Standard
1431 Finalmente, tamén existen ambientes para seccións ou subseccións non numeradas.
1432 Se trocar un dos cabezallos de
1440 , o LyX usará a mesma tipografia, mais sen numeración.
1441 Outros ambientes similares son
1443 Capítulo*, Subsección*
1450 Probe a trocar algunhas das suas seccións ou subseccións para ambientes
1453 \begin_inset Quotes eld
1457 \begin_inset Quotes erd
1460 , e observe como isto afecta á numeración das restantes seccións.
1463 \begin_layout Standard
1468 : Arranxe os cabezallos de seccións e subseccións no arquivo de testes
1476 \begin_layout Subsection
1480 \begin_layout Standard
1481 O LyX oferece diferentes ambientes para elaborar listas.
1482 Estes ambientes liberan-no de premer a tecla
1486 veces sen conta ao escreber un esquema, ou de renumerar inteiramente unha
1487 lista cando quer adicionar un ponto no meio dela, permitindo-lle concentrar-se
1492 \begin_layout Plain Layout
1493 Desculpe que teimemos en subliñar este ponto ao longo do
1501 o ponto principal da filosofia na que se basea o LyX.
1507 Os diferentes tipos de documentos requeren, loxicamente, diferentes tipos
1511 \begin_layout Itemize
1512 Nas apresentación son usuais as listas, como esta, onde cada ítem vai precedido
1513 dunha marca (ponto, asterisco\SpecialChar \ldots{}
1514 ), que se poden elaborar facilmente en LyX
1522 \begin_layout Itemize
1523 Un esquema estrutura-se comodamente co ambiente
1527 , que facilita escreber listas ordenadas por números e letras.
1531 \begin_layout Itemize
1532 Un documento descrebendo pacotes de software pode empregar o ambiente
1536 , onde cada ítem na lista comeza con unha palabra en negrito.
1540 \begin_layout Itemize
1545 (próprio do LyX, i.e.
1546 non existe en LaTeX) é unha forma levemente diferente do ambiente
1553 \begin_layout Standard
1554 Escrebamos unha lista de razóns polas cais o LyX é mellor que os outros
1555 procesadores de texto.
1556 Algures no seu documento escreba:
1559 \begin_layout Standard
1562 O LyX é mellor que os outros procesadores de texto porque:
1565 \begin_layout Standard
1581 O LyX engade á liña unha
1582 \begin_inset Quotes eld
1586 \begin_inset Quotes erd
1589 , na realidade un asterisco, que será convertido nun ponto gordo na (pré)impresi
1591 Escreba as suas razóns:
1594 \begin_layout LyX-Code
1595 O programa encarrega-se da composición tipográfica.
1598 \begin_layout LyX-Code
1599 A escritura de fórmulas matemáticas é WYSIWYG.
1602 \begin_layout LyX-Code
1603 É moi sinxelo elaborar listas!
1606 \begin_layout Standard
1607 Os ambientes de lista, a diferenza dos cabezallos, non terminan ao premer
1613 As avesas, o LyX asume que o usuário quer continuar a engadir ítens á lista,
1614 de maneira que ao premer
1618 engade outro ítem a lista.
1619 Asi o resultado do exercício anterior será unha lista de tres ítens.
1620 Para obter un ítem con mais dun parágrafo pode-se utilizar un
1623 \begin_inset space ~
1628 , que se obtén ao premer
1633 E para rematar unha lista, precisa-se escoller o ambiente
1637 (o cal se pode obter coa combinación de teclas,
1640 \begin_inset space ~
1648 \begin_layout Standard
1649 Ten xa unha fermosa lista pontuada, e pode visualizar cal será o seu aspeito
1650 no documento impreso indo a
1652 Ver\SpecialChar \menuseparator
1657 Ver\SpecialChar \menuseparator
1662 Ver\SpecialChar \menuseparator
1666 Mais se cadra muda de idea e quer que a lista sexa numerada, non ten mais
1667 que seleccionar toda a lista
1671 \begin_layout Plain Layout
1672 O LyX non lle permite seleccionar a primeira marca sen seleccionar tamén
1677 á lista, o que probabelmente non quererá facer.
1678 Do mesmo xeito, tampouco é posíbel seleccionar o número nun título de sección,
1679 mais isto non o debe preocupar.
1693 E como xa vimos, se agora quixera engadir ou eliminar un ítem da lista,
1694 o LyX encarregaria-se de manter coerente a numeración.
1697 \begin_layout Standard
1698 Coa lista ainda seleccionada, pode trocar o ambiente, escollendo un dos
1699 outros dous ambientes de lista,
1707 a, e observar asi o seu formato.
1708 Neses dous ambientes, cada ítem da lista consta de un termo, a primeira
1709 palabra do ítem, seguida por unha definición, o resto do parágrafo (até
1715 O termo pode ser escrito en negrito (
1719 ) ou separado por un Tabulador
1723 \begin_layout Plain Layout
1728 de máquina de escreber, patético, ríxido e fixo, senón un tabulador de
1729 composición tipográfica, que se alterará para se axustar ao tamaño do maior
1739 a) do resto do parágrafo.
1740 Se quixer ter mais dunha palabra na definición, una as palabras con
1743 \begin_inset space ~
1752 \begin_layout Plain Layout
1753 Pode-se obter un espazo protexido coa combinación de teclas
1763 \begin_layout Standard
1768 : Arranxe a lista no
1773 \begin_layout Standard
1778 \begin_layout Plain Layout
1779 [N.T.] En inglés utilizan as palabras
1787 , para falar de listas, e outros ambientes que se encaixan uns noutros como
1789 Sen excesivo convencimento traducin por
1802 listas unhas nas outras, de múltiplas e interesantes maneiras, o que permite
1803 por exemplo escreber esquemas elaborados e asemade claros.
1804 As listas elaboradas e pontuadas teñen diferentes tipos de numeración e
1805 marcas nos diferentes níveis da hierarquia, sendo tais tipos e marcas modificáb
1811 descrebe-se polo miúdo os diferentes tipos de listas, mostrando exemplos
1812 onde se enguedellan estes diferentes tipos.
1815 \begin_layout Subsection
1819 \begin_layout Standard
1820 Para separar un texto citado do resto poden-se utilizar dous ambientes:
1825 , para pequenos textos, e
1829 , para textos maiores.
1830 Pensado para reproducir o código fonte de programas, o ambiente
1834 usa a fonte monoespazada
1838 , sendo este o único ambiente onde é posíbel empregar espazos en branco
1839 múltiplos, necesários para identar código.
1840 Se en vez de escreber programas prefere escreber poesia, conta co ambiente
1845 , no cal se usa a tecla
1849 para separar estrofes, e
1853 para separar liñas nunha estrofe.
1854 No Guia do Usuário incluen-se as descricións completas de todos os ambientes
1858 \begin_layout Standard
1879 \begin_layout Plain Layout
1893 \begin_layout Chapter
1894 Escrebendo documentos
1897 \begin_layout Standard
1898 Esperamos que o capítulo anterior servise para facilitar os seus primeiros
1900 Agora xa sabe escreber texto simples, coñece algunhas operacións de edición,
1901 e os úteis ambientes, mais seguramente espera poder escreber documentos
1902 mais completos, e complexos, tais como: artigos, libros, manuais ou cartas.
1903 Este capítulo esta escrito pensando en axudar-lle nesta tarefa, apresentando
1904 primeiramente as clases de documentos, que permiten escreber comodamente
1905 os distintos tipos de documentos, e a seguir moitas das cousas que tornan
1906 o texto nun documento, tais como os títulos, as notas de rodapé, as referéncias
1907 cruzadas, a bibliografia e os índices.
1910 \begin_layout Section
1911 Clases de documentos
1914 \begin_layout Standard
1915 \begin_inset CommandInset label
1917 name "sec:clases_de_documentos"
1921 Os distintos tipos de documentos requeren distinta composición tipográfica;
1922 asi por exemplo, nos libros usualmente ha leves diferenzas na composición
1923 das duas páxinas dunha folla, entanto nos artigos normalmente non existe
1925 Ademais moitos tipos de documentos conteñen ambientes específicos; nas
1926 cartas usan-se alguns ambientes, tais como a morada do remetente ou a sinatura,
1927 que non sen senso nun libro ou nun artigo.
1930 clases de documentos
1937 \begin_layout Plain Layout
1938 [N.T.] Na versión orixinal, en inglés, usan
1942 , supoño que para diferenciar-se un pouco da
1947 Sendo ambos conceitos equivalentes.
1948 De facto os nomes das clases de documentos non están traducidos, por se
1949 utilizar os de LaTeX.
1956 do LyX ocupan-se destas diferenzas a grande escala entre os diferentes
1962 , por exemplo, está escrito usando a clase Book (libro).
1965 clases de documentos
1967 son outra peza importante da filosofia WYSIWYM; grazas a elas o LyX sabe
1968 cal é a tipografia axeitada para o documento, e o usuário pode despreocupar-se
1972 \begin_layout Standard
1973 Probabelmente o seu documento de proba é da clase
1979 \begin_layout Plain Layout
1980 Esta é usualmente a clase predefinida
1989 experimente a trocar de clase (na caixa de diálogo
1991 Documento\SpecialChar \menuseparator
1994 ) para ver como varia a tipografia.
1995 Unha das cousas que muda ao trocar de clase de documento é o conxunto de
1996 ambientes que se poden usar, e para ver os que permite unha determinada
1997 clase, basta consultar o menu de
2002 Asi se trocar o seu documento para a clase
2006 e observar o menu de
2010 , comprobará que se ben apenas ha variación nos ambientes permitidos, agora
2011 pode utilizar o ambiente
2019 \begin_layout Standard
2020 Tamaños das fontes, unha ou duas colunas, e cabezallos das páxinas son algunhas
2021 das características que diferencian as composicións tipográficas dos diferentes
2023 Ao ir avanzando na era da computación, os xornais pasaron a aceitar artigos
2024 submetidos electronicamente, para o cal definen os seus próprios ficheiros
2025 de estilo en LaTeX, de maneira que os autores podan enviar os seus artigos
2026 xa coa tipografia axeitada.
2027 Estes ficheiros de estilo poden adaptar-se facilmente para o LyX, e unha
2028 boa chea deles xa o están.
2032 \begin_layout Standard
2033 Na seguinte táboa apresenta-se unha breve referéncia de algunhas clases
2035 Mais pode achar-se moita mais información relativa as ditas clases no
2053 Clases de documentos especiais
2057 Special Document Clases
2062 \begin_layout Standard
2063 \begin_inset VSpace 0.3cm
2069 \begin_layout Standard
2071 \begin_inset Tabular
2072 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
2073 <features rotate="0" tabularvalignment="middle">
2074 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2075 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2077 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2080 \begin_layout Plain Layout
2086 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2089 \begin_layout Plain Layout
2097 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2100 \begin_layout Plain Layout
2106 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2109 \begin_layout Plain Layout
2114 \begin_layout Plain Layout
2115 As duas caras dunha folla teñen as mesmas características.
2127 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2130 \begin_layout Plain Layout
2136 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2139 \begin_layout Plain Layout
2140 composición & ambientes para a American Math Society
2147 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2150 \begin_layout Plain Layout
2156 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2159 \begin_layout Plain Layout
2160 máis extenso que o artigo, duas caras
2164 \begin_layout Plain Layout
2165 A cara anterior e a posterior dunha mesma folla diferen levemente.
2177 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2180 \begin_layout Plain Layout
2186 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2189 \begin_layout Plain Layout
2190 relatório + capa e contracapa
2197 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2200 \begin_layout Plain Layout
2201 slides (apresentación)
2206 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2209 \begin_layout Plain Layout
2210 transparéncias (tamén inclui FoilTeX)
2217 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2220 \begin_layout Plain Layout
2226 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2229 \begin_layout Plain Layout
2230 ambientes específicos para enderezos, sinatura\SpecialChar \ldots{}
2244 \begin_layout Standard
2245 \begin_inset VSpace 0.3cm
2251 \begin_layout Section
2252 Modelos: escrebendo unha carta
2255 \begin_layout Standard
2256 Todos os dias escreben-se inumeras cartas no mundo.
2257 En LyX pode-se escreber unha carta criando un ficheiro novo,
2259 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
2272 Documento\SpecialChar \menuseparator
2276 Mais esta non é a opción mais cómoda.
2277 Calquer carta comercial debe incluir o enderezo do remitente e o do recipendári
2279 O LyX facilita a escritura das cartas fornecendo ao usuário con un modelo
2280 para cartas, do cal partir para escreber unha.
2283 \begin_layout Standard
2284 Abra un novo ficheiro con
2286 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
2288 \begin_inset space ~
2292 \begin_inset space ~
2301 como modelo, guarde o novo ficheiro con o nome que mellor lle praza, e
2302 visualice como vai ser impreso o documento para ver a tipografia dos ambientes
2307 \begin_layout Standard
2312 verá vários ambientes, como o
2315 \begin_inset space ~
2320 que non existe na maioria das outras clases de documentos
2338 Fedelle un rato con eles para ver os que ha, e como funcionan.
2339 Notará que por exemplo ao seleccionar o ambiente
2344 \begin_inset Quotes eld
2348 \begin_inset Quotes eld
2351 en vermello antes da sinatura propriamente dita.
2352 O texto en vermello non vai ser impreso, mais indica o sítio onde debe
2353 escreber-se a sinatura.
2354 Tamén poderá comprobar que, ainda que a sinatura debe escreber-se antes
2356 \begin_inset Quotes eld
2360 \begin_inset Quotes erd
2363 ), na versión escrita aparecerá ao final da carta, como é usual.
2366 \begin_layout Standard
2367 Como vimos anteriormente ao seleccionar o menu
2369 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
2371 \begin_inset space ~
2375 \begin_inset space ~
2380 aparece un diálogo onde se poden escoller unha série de modelos fornecidos
2382 Agora ben, neste diálogo pode-se navegar polas diversas directórias do
2383 seu computador, e portanto escoller calquer ficheiro lyx, que entón servirá
2389 Asi por exemplo pode gravar a carta coa que esta a experimentar, na cal
2390 xa escrebeu nos campos correspondentes o seu nome, enderezo e sinatura,
2391 con un nome axeitado, ex.
2396 , e na sua directória.
2397 Este ficheiro servira-lle como modelo sempre que o abra indo ao menu
2399 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
2401 \begin_inset space ~
2405 \begin_inset space ~
2410 e navegando até a sua directória.
2411 No novo ficheiro aberto, sen nome ainda, xa aparecerán escritos de princípio
2412 os seus nome, enderezo e sinatura.
2413 O próximo exercício é obvio: escreba unha carta a alguén!
2417 \begin_layout Plain Layout
2418 Unha adverténcia: se estiver a escreber a partir dun
2422 e eliminar todo o texto dun ambiente dado— por exemplo, se eliminar todo
2426 \begin_inset space ~
2431 para o substituir co seu próprio texto — e entón move o cursor sen escreber
2432 algo, o ambiente pode desaparecer, xa que a maior parte dos ambientes non
2433 poden existir sen texto.
2434 Para recuperar o ambiente basta seleccioná-lo do menu
2446 \begin_layout Standard
2451 permite aforrar moito tempo, sendo aconsellábel o seu emprego, sempre que
2453 Outro uso dos modelos é como ferramenta didáctica; tanto a aprendizaxe
2454 individual, pois facilita aprender a tirar-lle partido as diferentes clases
2455 de documentos, como para o ensino a un grupo de persoas, xa que permite
2456 ao profesor guiar a aprendizaxe.
2459 \begin_layout Section
2460 Títulos dos documentos
2463 \begin_layout Standard
2464 O LyX (tal como o LaTeX) considera o título — que pode conter o próprio
2465 título, o autor, a data e mesmo o resumo dun artigo — como unha parte separada
2470 \begin_layout Standard
2471 Volte ao seu ficheiro de proba, que se non lle mudou de nome chamara-se
2476 e asegure-se de usar a clase de documento
2482 \begin_layout Plain Layout
2483 Para esta parte non se pode usar a clase de documento
2487 xa que non permite o uso do ambiente
2499 Escreba un título na primeira liña e escolla o ambiente
2504 Na liña seguinte escreba o seu nome e troque de ambiente para
2509 Nunha nova liña dixite a data, e escolla o ambiente
2514 Por último escolla o ambiente
2518 e nel escreba un parágrafo ou dous con un sumário do seu documento.
2519 É o momento de ver que aspeito terá unha vez impreso.
2523 \begin_layout Standard
2524 Se agora troca a clase de documento para
2528 , o título aparecerá nunha páxina separada, como a primeira páxina deste
2529 tutorial, mais antes terá que trocar de ambiente o resumo, xa que ese ambiente
2537 \begin_layout Standard
2542 : Arranxe o título, data e autor no ficheiro
2547 \begin_layout Section
2548 Etiquetas e referéncias cruzadas
2551 \begin_layout Standard
2552 É posíbel etiquetar partes do documento, como seccións, subseccións, figuras,
2553 táboas\SpecialChar \ldots{}
2554 para posteriormente facer referéncia a esas partes en calquer lugar
2556 Este tipo de referéncias, coñecidas como referéncias cruzadas, poden ser
2557 tanto directamente ao texto etiquetado, número da sección, número da táboa,
2558 etc., como a páxina onde aparece o elemento etiquetado.
2559 E tal como coas seccións ou coas notas de rodapé, o usuário non precisa
2560 de se preocupar cos detalles do manexo das referéncias cruzadas, basta
2561 etiquetar e referir-se a etiqueta, en calquer orde e en calquer momento,
2562 e o LyX ocupa-se do resto.
2563 O manexo flexíbel e fiábel das etiquetas e das referéncias cruzadas por
2564 parte do LyX (e do LaTeX), constitui un dos seu pontos fortes en comparación
2565 cos procesadores de texto convencionais.
2568 \begin_layout Subsection*
2569 A sua primeira etiqueta
2572 \begin_layout Standard
2573 É tempo de colocar a sua primeira etiqueta, por exemplo na segunda sección
2574 do seu documento de proba, esa cuxo título é
2575 \begin_inset Quotes eld
2578 Acerca deste documento
2579 \begin_inset Quotes erd
2583 Clique no fin da liña do título da sección e seleccione
2585 Inserir\SpecialChar \menuseparator
2588 , abrirá-se entón unha caixa de diálogo con unha suxestión para o nome da
2589 etiqueta, suxestión que loxicamente pode aceitar ou ignorar.
2590 Unha vez conforme co nome da etiqueta clique OK, co cal se fechará a caixa
2591 de diálogo e aparecerá unha caixa cincenta co nome da etiqueta onde estaba
2595 \begin_layout Standard
2596 As referéncias de sección referen-se á sección ou subsección na cal fica
2597 a etiqueta, asi que poderia ter colocado a etiqueta en calquer lugar da
2599 Mais inserir a etiqueta no título da sección, ou na liña a seguir, asegura
2600 que ao referir o número de páxina, esta sexa a correspondente ao título
2604 \begin_layout Standard
2605 Se agora imprimir o documento non notará nengunha diferenza, xa que as etiquetas
2606 en si non aparecen impresas.
2607 Mais unha etiqueta pode ser referenciada, e as referéncias cruzadas si
2608 aparecen no documento impreso.
2611 \begin_layout Subsection*
2612 A sua primeira referéncia cruzada
2615 \begin_layout Standard
2616 Coloque o cursor nalgunha parte da Sección
2617 \begin_inset space ~
2620 3 do seu documento, e escreba:
2623 \begin_layout LyX-Code
2624 Se quer saber máis acerca deste documento, vexa
2625 \begin_inset Newline newline
2628 a Sección , que se acha na páxina .
2631 \begin_layout Standard
2632 Agora, co cursor xusto despois da palabra
2633 \begin_inset Quotes eld
2637 \begin_inset Quotes erd
2642 Inserir\SpecialChar \menuseparator
2644 \begin_inset space ~
2650 Xurdirá entón a caixa de diálogo
2653 \begin_inset space ~
2658 mostrando unha série de posíbeis etiquetas que pode referir.
2659 Na verdade neste momento debe haber só unha, a sua primeira etiqueta.
2660 Seleccione-a (se non está xa pré-seleccionada) e clique en
2665 Posicione agora o cursor xusto despois da palabra
2666 \begin_inset Quotes eld
2670 \begin_inset Quotes erd
2673 , e repita o procedimento anterior, mais trocando de formato, escollendo
2674 <páxina>, na vez do que aparece predefinido, <referéncia>.
2675 Para que o proceso sexa totalmente correcto deberá inserir un
2678 \begin_inset space ~
2681 protexido (Crtl-Space)
2683 entre a referéncia e a palabra anterior.
2686 \begin_layout Standard
2687 O LyX coloca a referéncia nunha caixa cincenta onde estaba o cursor.
2688 No documento impreso esta caixa vai ser substituída polo número da sección
2689 ou da páxina (dependendo do formato escollido no diálogo
2692 \begin_inset space ~
2698 Obteña unha pré-impresión (
2700 Ver\SpecialChar \menuseparator
2701 Actualizar\SpecialChar \menuseparator
2706 Ver\SpecialChar \menuseparator
2707 Actualizar\SpecialChar \menuseparator
2712 Ver\SpecialChar \menuseparator
2713 Actualizar\SpecialChar \menuseparator
2716 ) para ver como son substituídas as referéncias.
2719 \begin_layout Standard
2720 Ademais as referéncias facilitan a vida do usuário funcionando como hiper-ligazó
2721 ns á hora de editar documentos en LyX; clicando nunha xurde o diálogo
2724 \begin_inset space ~
2729 , onde se pode seleccionar o botón
2733 , que leva o cursor á etiqueta referida.
2738 devolve o cursor a caixa coa referéncia.
2741 \begin_layout Subsection*
2742 Un pouco mais de xogo
2745 \begin_layout Standard
2746 Dixemos anteriormente que o LyX se encarrega do manexo das referéncias cruzadas;
2747 chegou o momento de ver como!.
2748 Insira unha nova sección antes da Sección
2749 \begin_inset space ~
2752 2, volte a visualizar como vai sair o documento impreso, e — voilà! — a
2753 referéncia cruzada da sección pasou a:
2754 \begin_inset Quotes eld
2758 \begin_inset Quotes erd
2761 ! Troque o ambiente de
2762 \begin_inset Quotes eld
2765 Acerca deste Documento
2766 \begin_inset Quotes erd
2773 , e verá como a referéncia cruzada refere agora Subsección
2774 \begin_inset space ~
2777 2.1 en vez de Sección
2778 \begin_inset space ~
2782 Por outra banda a referéncia da páxina non se vé alterada, xa que a sección
2783 tornou-se subsección, mais non mudou de páxina.
2786 \begin_layout Standard
2787 Se quixer praticar un pouco máis tente inserir unha nova etiqueta onde colocou
2788 a sua primeira referéncia cruzada, e refira esa etiqueta noutra parte calquer
2790 Para comprobar que o LyX manexa correctamente as referéncias cruzadas en
2791 documentos mais extensos, copie algunhas páxinas do
2795 e cole-as no seu documento
2799 \begin_layout Plain Layout
2800 Observe que copiar o título dun capítulo dá lugar a unha adverténcia, pois
2801 os capítulos non están previstos na clase
2805 ., e a que os títulos de capítulo troquen de ambiente para o
2810 Se non entende porque acontece isto, consulte a Sección
2811 \begin_inset space ~
2815 \begin_inset CommandInset ref
2817 reference "sec:clases_de_documentos"
2830 \begin_layout Standard
2831 Se vai inserir referéncias cruzadas con frecuéncia (por exemplo ao escreber
2832 un artigo académico), pode entón ser-lle máis cómodo deixar aberta a caixa
2836 \begin_inset space ~
2844 \begin_layout Standard
2849 : Arranxe as referéncias no ficheiro
2854 \begin_layout Section
2855 Notas de rodapé e á marxe
2858 \begin_layout Standard
2859 É posíbel inserir notas de rodapé ben desde a barra de tarefas
2863 \begin_layout Plain Layout
2864 O botón mostra unha páxina con unha nota de rodapé.
2871 Inserir\SpecialChar \menuseparator
2875 Situe o cursor no fin da palabra
2876 \begin_inset Quotes eld
2880 \begin_inset Quotes eld
2883 na introdución do seu documento de proba, para a seguir inserir unha nota
2884 de rodapé por algun dos métodos antes vistos.
2885 Xurdirá entón unha caixa en branco para a nota, precedida dun botón de
2886 fondo cincento e coa palabra
2887 \begin_inset Quotes eld
2891 \begin_inset Quotes erd
2895 Na caixa en branco escreba
2898 \begin_layout LyX-Code
2899 O Lyx é un procesador tipográfico de texto
2902 \begin_layout Standard
2903 e clique sobre o botón cincento.
2904 Ao clicar desaparecerá a caixa co texto da nota, ficando somente o botón
2905 sinalando que aí ha unha nota de rodapé.
2906 Chamamos a isto cobrir a nota de rodapé.
2907 Podendo-se descobrir a nota en calquer momento, para a ler ou a editar,
2908 sen mais que clicar sobre o botón cincento.
2911 \begin_layout Standard
2912 Pode perguntar-se porque no botón da nota aparece escrito
2913 \begin_inset Quotes eld
2917 \begin_inset Quotes erd
2920 e non un número ou outra marca mais esclarecedora de como vai aparecer
2922 A resposta é que o LyX ocupa-se automaticamente da numeración das notas
2923 de rodapé, de maneira que pode inserir notas de rodapé en calquer lugar
2924 do documento e en calquer momento, e o programa as renumera convenientemente.
2928 \begin_layout Standard
2929 As notas de rodapé poden-se cortadas e coladas como se foran texto normal,
2930 non ha mais que seleccionar o botón rodapé
2934 \begin_layout Plain Layout
2935 Se cadra é-lle máis sinxelo seleccioná-lo usando o teclado.
2936 Pois ao tentar usar o rato pode abrir sen querer a nota.
2950 É tamén posíbel converter texto normal en nota de rodapé; basta seleccionar
2951 o texto e facer o mesmo que para inserir unha nota de rodapé valeira, ben
2954 Inserir\SpecialChar \menuseparator
2957 , ben clicar no botón
2958 \begin_inset Graphics
2959 filename ../../images/footnote-insert.png
2964 da barra de ferramentas.
2965 O proceso inverso tamén é posíbel, basta colocar o cursor no início da
2966 nota e premer a tecla
2970 ou alternativamente colocar o cursor no fin da nota e premer a tecla
2975 Se non o fixo xa é hora de experimentar un pouco coas notas de rodapé antes
2979 \begin_layout Standard
2980 As notas á marxe poden inserir-se ben desde o botón
2981 \begin_inset Graphics
2982 filename ../../images/marginalnote-insert.png
2987 da barra de tarefas ou através do menu
2989 Inserir\SpecialChar \menuseparator
2997 Esta notas son semellantes ás anteriores agás no seguinte:
3000 \begin_layout Itemize
3001 no botón que as sinaliza di
3002 \begin_inset Quotes eld
3006 \begin_inset Quotes erd
3012 \begin_layout Itemize
3013 no texto impreso estas notas aparecerán loxicamente na marxe, e non no rodapé.
3016 \begin_layout Itemize
3017 as notas á marxe non están numeradas.
3020 \begin_layout Standard
3021 No seu documento de proba troque unha nota de rodapé para texto normal,
3022 a seguir seleccione ese texto e converta-o en nota á marxe.
3023 Por último vaia ao menu
3027 para averiguar como son impresas as notas á marxe.
3030 \begin_layout Standard
3035 : Arranxe a nota de rodapé no ficheiro
3042 \begin_layout Section
3046 \begin_layout Standard
3047 \begin_inset CommandInset label
3049 name "sec:bibliografias"
3053 As bibliografias, cando menos en ciéncias, son semellantes as referéncias
3055 A bibliografia contén unha série de referéncias no fin do documento, que
3056 poden ser referidas en calquer parte do mesmo.
3057 LyX e LaTeX numeran automanticamente as entradas bibliográficas, encarregando-s
3058 e en todo momento de manter correcta tal numeración, sexan cais sexan as
3059 mudanzas que se fagan na mesma.
3062 \begin_layout Standard
3063 Vaia ao fin do documento e troque o ambiente para
3068 Agora, cada novo parágrafo será unha referéncia bibliográfica.
3069 Como primeira referéncia escreba:
3071 O Tutorial do Lyx, pola Equipa de documentación do LyX
3074 Observe que o LyX insere automaticamente unha caixa cincenta e numerada
3075 antes de cada referéncia.
3076 Clicando na caixa xurde o diálogo
3079 \begin_inset space ~
3083 \begin_inset space ~
3087 \begin_inset space ~
3093 O primeiro, a chave, usa-se para identificar a referéncia no documento,
3094 sendo por omisión a palabra
3100 \begin_inset Quotes eld
3104 \begin_inset Quotes erd
3107 , que é mais fácil de lembrar.
3110 \begin_layout Standard
3111 É hora de inserir unha cita bibliográfica no seu documento; coloque o cursor
3112 onde lle pareza oportuno, e vaia ao menu
3114 Inserir\SpecialChar \menuseparator
3117 que fai xurdir un par de caixas de diálogo superpostas.
3118 En primeiro plano aparece o diálogo
3122 , que permite escoller entre as distintas entradas que ha na bibliografia
3123 unha para citar neste ponto, para o cal cumpre seleccioná-la e premer no
3129 Premido o botón fica só o diálogo
3133 , que permite organizar as referéncias que van ser citadas, xa que é posíbel
3134 facer várias citas no mesmo ponto.
3135 Neste momento probabelmente só haxa unha entrada bibliográfica,
3136 \begin_inset Quotes eld
3140 \begin_inset Quotes erd
3143 , seleccione-a, e verá como no seu documento aparece unha caixa cincenta
3145 No documento impreso aparecerá un número entre parénteses, referindo a
3146 entrada bibliográfica correspondente no fin do documento.
3149 \begin_layout Standard
3150 As referéncias mediante números son moi comuns, mais existen outras posibilidade
3152 Por exemplo alguns xornais prescreben usar
3153 \begin_inset Quotes eld
3157 \begin_inset Quotes erd
3160 para se referiren a unha publicazón de Castelao do ano 1944.
3161 E para isto é que serve o campo
3168 \begin_inset space ~
3172 \begin_inset space ~
3176 \begin_inset space ~
3189 \begin_layout Standard
3190 É posíbel tamén completar a referéncia bibliográfica con mais información,
3191 como o(s) capitulo(s) ou a(s) páxina(s) de interese no documento citado.
3192 Isto consegue-se engadindo tal información no campo
3205 A información adicional aparecerá dentro dos parénteses e após a referéncia.
3208 \begin_layout Standard
3213 Arranxe a bibliografia e a cita no ficheiro
3218 \begin_layout Section
3222 \begin_layout Standard
3223 Nalgunhas ocasións pode desexar incluir un índice no seu documento, ben
3224 no início ben no fin.
3225 Co LyX isto é moi doado; prema
3229 entre o título e a primeira sección do seu documento e escolla
3231 Inserir\SpecialChar \menuseparator
3233 \begin_inset space ~
3237 \begin_inset space ~
3240 Indices\SpecialChar \menuseparator
3242 \begin_inset space ~
3247 , e onde estaba o cursor aparecerá un botón onde di
3248 \begin_inset Quotes eld
3252 \begin_inset Quotes erd
3256 A primeira vista non parece que gañará moito, mais se actualiza a vista
3257 do documento como vai ser impreso verá que se acabou de xerar un índice
3258 coas seccións e subseccións do documento.
3261 \begin_layout Standard
3262 Á primeira vista todo isto lle pode parecer pouco útil.
3263 No entanto, se for dar unha espreitadela á pré-impresión, pode verificar
3264 que acabou de xerar un índice onde se encontran listadas as várias seccións
3265 e sub-seccións do seu documento.
3266 Se en calquer momento reordena as seccións ou cria seccións novas, o LyX
3267 encarrega-se de manter todo en orde.
3270 \begin_layout Standard
3271 O índice xeral non pode ser editado directamente, e por iso non aparece
3272 listado no documento, porén se clicar no botón correspondente xurdirá unha
3273 xanela cos contidos do dito índice.
3274 Outra maneira de aceder aos ditos contidos é mediante o menu Navegar, que
3275 se pode usar sen necesidade de inserir un índice xeral no documento.
3276 Grazas a este menu poderá mover-se facilmente entre as distintas seccións
3277 e subseccións do documento.
3280 \begin_layout Standard
3281 O botón do índice, e con el o índice, pode eliminar-se da mesma maneira
3282 que unha letra calquer.
3285 \begin_layout Standard
3290 : Arranxe o índice do ficheiro
3295 \begin_layout Chapter
3299 \begin_layout Standard
3300 Moitos cientistas usan LaTeX porque a composición tipográfica que permite
3301 obter, especialmente coas fórmulas matemáticas, ten moi boa cualidade,
3302 dando unha aparéncia profisional aos documentos que non se obtén cos procesador
3303 es de texto estándar e os seus editores matemáticos.
3304 Agora ben, escreber ecuacións en LaTeX asemella-se mais á programazón do
3305 que á escrita, razón pola que ha tamén moitos outros cientistas que non
3306 o usan, a pesar dos magníficos resultados.
3310 \begin_layout Standard
3311 O LyX é unha moi boa solución neste caso, xa que permite escreber fórmulas
3312 facilmente, a sua filosofia WYSIWYM é especialmente axeitada para esta
3313 tarefa, e os resultados son iguais de bons que co LaTeX.
3314 Se está afeito a escreber con LaTeX poderá seguir a empregar os seus úteis
3315 mas incómodos comandos, mais con unha intuitiva visualización WYSIWYM.
3316 Se, por outro lado, nunca usou LaTeX, non teña medo, o
3319 \begin_inset space ~
3324 permitirá-lle escreber rápida e facilmente ecuacións con un aspeito profisional
3328 \begin_layout Plain Layout
3329 Polo momento o LyX non garante que as suas fórmulas estexa correctas, mais
3330 si un bon resultado estético.
3339 \begin_layout Section
3343 \begin_layout Standard
3344 Algures no seu documento de proba escreba:
3347 \begin_layout LyX-Code
3348 Gosto da famosa fórmula de Einstein, E=mc^2, pola sua simplicidade.
3351 \begin_layout Standard
3352 A ecuación asi escrita non ten moi boa aparéncia, mesmo na forma impresa;
3353 as variábeis e o sinal de igualdade están xuntos de mais, e o cadrado poderia
3354 estar mellor representado.
3355 A pésima composición tipográfica debe-se a ter utilizado texto normal para
3356 escreber a fórmula, en vez de usar o modo matemático.
3359 \begin_layout Standard
3360 Para criar unha fórmula vaia a barra de ferramentas e clique no botón
3361 \begin_inset Graphics
3362 filename ../../images/math-mode.png
3368 Isto dá lugar a aparición onde ficaba o cursor dun pequeno rectángulo azul
3369 dentro doutro rectángulo púrpura, que representa unha fórmula matemática
3371 Ademais o cursor moveu-se ao interior do rectángulo.
3372 Dixite novamente E=mc^2, verá que é escrito en azul, e que o cadrado azul
3374 Para sair do modo matemático pode ben premer a tecla Esc, ben premer duas
3375 veces a tecla coa frecha para direita,
3376 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3380 O rectángulo purpura desaparece, deixando o cursor á direita da fórmula,
3381 e se agora escrebe algo xa será texto normal.
3384 \begin_layout Standard
3385 Consulte a pré-impresión e verá como a fórmula ten agora moito mellor aspeito,
3386 con espazos a ambos lados do signo de igualdade, o
3387 \begin_inset Quotes eld
3391 \begin_inset Quotes erd
3394 co tamaño e a posición dun expoente, e as letras, que se asume son variábeis,
3396 Os números son só números.
3399 \begin_layout Standard
3400 O editor matemático é outro exemplo da filosofia WYSIWYM.
3401 En LaTeX, usan-se comandos tais como
3413 para escreber as fórmulas matemáticas, de maneira que se a expresión é
3414 un pouco complexa non é fácil visualizá-la mentalmente.
3415 Sendo preciso compilar o ficheiro latex para poder visualizá-la realmente
3416 nunha pré-impresión.
3417 Por outra banda cumpre ter moito cuidado ao escreber para non cometer erros
3418 como a falta dalgun parénteses, ou a inclusión dalgun termo indebido dentro
3422 \begin_layout Standard
3423 O LyX non trata de visualizar exactamente cal vai ser o resultado impreso
3424 da fórmula (WYSIWYG), mais dá unha idea aproximada, que con un pouco de
3425 experiéncia resulta moi fiábel.
3426 Na imensa maioria das veces o resultado final vai ser satisfactório sen
3427 necesidade de preocupar-se dos pequenos detalles; tamaño dalgunha variábel,
3428 posición dun determinado signo, etc.
3429 Isto permite ao usuário, e sabemos que nos repetimos, concentrar-se no
3430 contido das fórmulas, sen necesidade de esforzar-se na sua forma.
3433 \begin_layout Section
3434 Navegando nas ecuacións
3437 \begin_layout Standard
3438 Vamos modificar agora a fórmula
3439 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3443 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
3447 As teclas con frechas serven para mover o cursor, tanto en texto normal
3448 como no modo matemático.
3449 Leve o cursor até a fórmula, e observe que ao entrar nela aparece novamente
3450 o rectángulo púrpura, indicando que está en modo matemático.
3451 Situe o cursor após o signo igual, coas teclas con frechas ou co rato,
3453 \begin_inset Quotes eld
3457 \begin_inset Quotes erd
3461 Despois, pode usar as teclas con frechas ou
3465 para sair da fórmula, o que fará desaparecer o rectángulo púrpura novamente.
3469 \begin_layout Standard
3470 Alén das teclas especiais descritas mais abaixo, a edición en modo matemático
3471 é similar a edición en texto normal.
3480 ) para eliminar carácteres, seleccione texto coas teclas con frechas ou
3481 co rato, corte, copie e cole normalmente
3485 \begin_layout Plain Layout
3486 Pode cortar ou copiar parte dunha fórmula e colá-la dentro da mesma fórmula,
3487 ou noutra fórmula distinta, mais loxicamente non pode colá-la no texto
3493 , e lembre que en caso de erro sempre pode
3506 Adverténcia: se o cursor estiver xunto a unha fórmula, mais fora dela,
3515 ) elimina-a toda ela.
3516 Nese caso pode empregar
3518 Editar\SpecialChar \menuseparator
3524 \begin_layout Standard
3525 E se agora quixer mudar o expoente de
3526 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3530 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}$
3533 ? Pode situar o rato e clicar no sítio axeitado, ou pode empregar as teclas
3536 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3540 \begin_inset Formula $\leftarrow$
3543 situe primeiramente o cursor após o
3544 \begin_inset Quotes eld
3548 \begin_inset Quotes erd
3552 \begin_inset Quotes eld
3556 \begin_inset Quotes erd
3559 , prema entón na tecla
3560 \begin_inset Formula $\uparrow$
3563 e verá como o cursor se pasa ao nível do expoente, xusto antes do
3564 \begin_inset Quotes eld
3568 \begin_inset Quotes erd
3572 Mova-se agora coa tecla
3573 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3577 \begin_inset Quotes eld
3581 \begin_inset Quotes erd
3585 Para baixar de nível pode loxicamente premer a tecla
3586 \begin_inset Formula $\downarrow$
3589 , ou como está no fin do nível superior a tecla
3590 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3594 En todo caso, ao premer a tecla
3595 \begin_inset Formula $\downarrow$
3598 o cursor baixa de nível e situa-se na posición
3602 o expoente, con independéncia da sua posición anterior no expoente.
3605 \begin_layout Section
3609 \begin_layout Standard
3610 É posíbel inserir un expoente desde o
3613 \begin_inset space ~
3618 , como se verá a seguir, porén é mais rápido inserir un acento circunflexo
3620 \begin_inset Quotes eld
3624 \begin_inset Quotes erd
3627 e premer a tecla de espazo.
3628 Isto dá lugar a aparición dun pequeno rectángulo azul nunha posición levemente
3629 superior, a correspondente aos expoentes, sendo posíbel escreber no dito
3630 rectángulo o que se quixer, que aparecerá nun tamaño de letra menor.
3631 Todo o que escreber nel, até premer a tecla espazo, a tecla
3632 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3639 (para sair de vez do modo matemático)
3643 tornará-se parte do expoente.
3646 \begin_layout Standard
3647 Os índices (sub-índices) teñen un tratamento semellante, iniciando-se neste
3651 \begin_inset space ~
3657 \begin_inset Quotes eld
3661 \begin_inset Quotes eld
3665 É posíbel inserir índices e expoentes dentro doutros índices e expoentes,
3667 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
3674 \begin_layout Standard
3679 : Transforme a ecuación 1 do
3686 \begin_layout Section
3692 \begin_layout Standard
3696 \begin_inset space ~
3701 permite inserir facilmente símbolos ou comandos matemáticos.
3702 Tamén existen atallos de teclado que permiten inserir moitos símbolos e
3703 comandos, mais para aprender as posibilidades.
3704 que oferece o editor matemático do LyX o mais fácil e didáctico é usar
3708 \begin_inset space ~
3714 Posteriormente poderá ver noutros manuais os atallos de teclado correspondentes.
3715 Abra entón o painel desde o menu con
3717 Inserir\SpecialChar \menuseparator
3718 Formula\SpecialChar \menuseparator
3720 \begin_inset space ~
3725 e deixe-o aberto entanto le esta sección.
3726 Outra forma de abrir o painel é clicando no botón direito do rato en calquer
3730 \begin_layout Subsection
3734 \begin_layout Standard
3735 Na parte direita do painel ha un recadro con un conxunto de símbolos.
3736 Na parte superior do recadro ha un menu despregueábel que permite escoller
3737 entre distintos conxuntos de símbolos: operadores, relacións, letras gregas,
3738 frechas \SpecialChar \ldots{}
3739 Non ten mais que clicar en calquer deses símbolos para os incluir
3740 no seu texto, ou nas suas fórmulas.
3741 Na parte inferior do recadro, por riba do botón de
3749 , que loxicamente permite ter paineis independentes para os distintos conxuntos
3753 \begin_layout Standard
3758 : Escreba no se documento de proba:
3759 \begin_inset Quotes eld
3763 \begin_inset Formula $\heartsuit$
3767 \begin_inset Quotes erd
3773 \begin_layout Subsection
3777 \begin_layout Standard
3779 \begin_inset Graphics
3780 filename ../../images/math/sqrt-square.png
3785 do painel matemático e verá como se abre un menu despregueábel que lle
3786 permite escoller entre vários tipos de raiz.
3787 Ao escoller, por exemplo, a raiz cúbica inserirá-se no texto o típico signo
3788 da raiz, con un 3 na parte superior esquerda, e con un rectángulo azul
3790 O cursor fica dentro do dito rectángulo, no cal poderá escreber números,
3791 variábeis, outras raices ou o que desexar.
3792 Verá que ao ir adicionando ou eliminando carácteres a raiz vai-se redimensionan
3793 do para abranxer todo o que for escrito dentro.
3796 \begin_layout Standard
3797 A mesma facilidade existe para traballar coas fraccións.
3798 No painel matemático ha un botón con unha fracción con un rectángulo azul
3799 no numerador e outro no denominador.
3800 Clicando nel insere-se unha fracción no texto con dous pontos de insercións,
3801 no numerador e no denominador, podendo-se pasar dun ao outro coas frechas
3803 Insira unha fracción no seu ficheiro de proba, verá que o cursor aparece
3804 no nominador, escreba un
3805 \begin_inset Quotes eld
3809 \begin_inset Quotes erd
3812 e pase despois ao denominador e escreba un
3813 \begin_inset Quotes eld
3817 \begin_inset Quotes erd
3821 Xa ten unha fracción, sinxela mais unha fracción.
3822 Porén é posíbel escreber fraccións moito mais complicadas, xa que tanto
3823 no denominador como no numerador pode escreber calquer expresión matemática:
3824 variábeis, raices, outras fraccións, etc.
3827 \begin_layout Subsection
3828 Acentos e delimitadores
3831 \begin_layout Standard
3832 O LyX permite usar un bon número de
3833 \begin_inset Quotes eld
3837 \begin_inset Quotes erd
3840 matemáticos, cos que é posíbel acentuar calquer carácter (
3841 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
3844 ) ou grupo de carácteres (
3845 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
3849 Estes acentos seleccionan-se na sección
3853 , do menu despregueábel que ha no recadro
3857 , á direita do painel.
3858 Verá que ha acentos longos, que se expanden co texto acentuado, e outros
3859 curtos, que manteñen o seu tamaño sexa cal sexa o texto acentuado.
3860 Loxicamente o texto acentuado é o que se escrebe no rectángulo azul que
3861 aparece ben por baixo, ben por riba do acento.
3864 \begin_layout Standard
3865 Os delimitadores, como parénteses curvos, parénteses rectos ou chaves, inseren-s
3866 e desde un painel que se lanza ao premer o botón
3867 \begin_inset Graphics
3868 filename ../../images/math/delim.png
3874 O par de delimitadores seleccionados mostra-se na parte inferior.
3875 Por defeito ten-se un par de parénteses curvos, mais é posíbel escoller
3876 calquer par de delimitadores; unha chave esquerda e un paréntese recto
3877 direito, duas chaves esquerdas, o mesmo un dos delimitadores valeiro, para
3879 \begin_inset Quotes eld
3883 \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
3887 \begin_inset Quotes erd
3890 (o delimitador valeiro mostra-se como unha liña a trazos en LyX, mais non
3891 aparecerá no documento impreso).
3894 \begin_layout Standard
3895 É posíbel dixitar directamente parénteses no modo matemático, o cal é mais
3896 cómodo que usar o painel matemático, mais estes parénteses terán o tamaño
3897 do texto normal, e non van modificá-lo ao introducir fraccións ou matrices
3898 entre os delimitadores.
3899 O resultado estético será normalmente moi pobre.
3900 Pola contra os delimitadores do painel matemático mudan o seu tamaño en
3901 función do que haxa entre eles, e o resultado estético está garantido.
3904 \begin_layout Standard
3905 Tamén é posíbel aplicar delimitadores, raices ou acentos a texto escrito
3907 Basta con seleccionar a porción da fórmula que se quer modificar e clicar
3908 no botón respectivo do
3911 \begin_inset space ~
3917 Probe a mudar a segunda lei de Newton da forma escalar para a forma vectorial
3919 \begin_inset Formula $f=ma$
3923 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
3927 A operación inversa, i.e.
3928 eliminar uns delimitadores, unha raiz ou un acento dunha porción de texto,
3929 realiza-se colocando o cursor no início da dita porción e premendo a tecla
3934 (a tecla que elimina o carácter anterior ao cursor).
3937 \begin_layout Standard
3942 : Arranxe a ecuación 2 do
3949 \begin_layout Subsection
3950 Modo TeX: Limites, log, sin e outros
3953 \begin_layout Standard
3954 No modo matemático asume-se que as letras son variábeis, de maneira que
3955 se escreber sen mais o nome dunha función, por exemplo
3956 \begin_inset Quotes eld
3960 \begin_inset Quotes erd
3963 , o LyX pensará que está a escreber o produto de várias variábeis, neste
3965 \begin_inset Formula $c$
3969 \begin_inset Formula $o$
3973 \begin_inset Formula $s$
3977 Para diferenciar as variábeis das funcións o LaTeX escrebe as primeiras
3978 en itálico, e as segundas en
3982 ademais introduz un pequeno espazo entre unha función e a variábel corresponden
3985 \begin_inset Quotes eld
3989 \begin_inset Formula $\cos x$
3993 \begin_inset Quotes erd
3997 \begin_inset Quotes eld
4001 \begin_inset Formula $cosx$
4005 \begin_inset Quotes erd
4012 \begin_layout Standard
4013 Na parte esquerda do
4016 \begin_inset space ~
4021 listan-se as funcións matemáticas mais comuns.
4023 \begin_inset Quotes eld
4027 \begin_inset Quotes erd
4030 , e verá como se insere a función
4031 \begin_inset Quotes eld
4035 \begin_inset Quotes erd
4039 Ainda que a función fica dentro dunha fórmula o texto aparece escrito en
4040 negro e en letra normal (non inclinada).
4041 Mais non é texto normal, toda a palabra é tratada como un único signo,
4042 de maneira que se preme en
4046 eliminará toda a palabra, e se fai recuar o cursor verá como aparece o
4047 rectángulo purpura que arrodea as ecuacións.
4048 Coloque agora o cursor a direita da función, mais dentro do rectángulo,
4050 \begin_inset Quotes eld
4054 \begin_inset Quotes erd
4058 Tal e como é de esperar no modo matemático a variábel
4059 \begin_inset Quotes eld
4063 \begin_inset Quotes erd
4066 escrebe-se en azul e en itálico.
4067 Vexa agora a pré-impresión para comprobar o resultado final.
4070 \begin_layout Standard
4071 Ás funcións predefinidas polo LyX, como a calquer outro texto, pode-se-lle
4072 engadir índices e expoentes, o que permite escreber expresións tais como
4074 \begin_inset Quotes eld
4078 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
4082 \begin_inset Quotes erd
4086 \begin_inset Quotes eld
4090 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
4094 \begin_inset Quotes erd
4100 \begin_layout Standard
4105 : Transforme a ecuación 3 do
4112 \begin_layout Subsection
4116 \begin_layout Standard
4118 \begin_inset Graphics
4119 filename ../../images/math/matrix.png
4128 \begin_inset space ~
4133 serve loxicamente para inserir matrices.
4134 Ao clicar nese botón abre-se o diálogo
4138 que permite escoller o número de liñas e de colunas que vai ter a matriz.
4139 Escolla 2 liñas e 3 colunas e feche o diálogo.
4140 O LyX inserirá unha matriz de
4141 \begin_inset Formula $2\times3$
4144 rectángulos azuis, nos que poderá escreber calquer expresión matemática
4145 (raices cúbicas, fraccións, logaritmos, outras matrices\SpecialChar \ldots{}
4146 ), mesmo pode deixar
4147 algun dos rectángulos valeiro.
4148 Pode mover-se entre os elementos da matriz coa tecla
4152 e as teclas con frechas.
4156 \begin_layout Standard
4157 Ao colocar o cursor nunha matriz matemática, no menu principal
4161 aparecen un par de novos epígrafes, un dos cais,
4165 permite engadir ou eliminar filas e colunas, e modificar os seus aliñamentos
4166 horizontal e vertical.
4170 \begin_layout Standard
4171 Lembre que é posíbel debuxar uns delimitadores axeitados para a matriz seleccion
4172 ando-a e escollendo os delimitadores no
4175 \begin_inset space ~
4183 \begin_layout Standard
4184 Por último cumpre-nos asinalar que non é recomendábel utilizar matrices
4185 matemáticas para escreber texto.
4186 Para iso son moito mellores as táboas.
4189 \begin_layout Subsection
4190 Fórmulas independentes
4193 \begin_layout Standard
4194 Até o momento escrebemos fórmulas que ficaban na mesma liña que o texto
4195 que viña antes e despois delas, polo que receben o nome de fórmulas en
4197 As fórmulas en liña usan-se normalmente cando son curtas e simples, mais
4198 con expresións longas e complexas, ou cando se desexa salientaren no texto
4199 usan-se as fórmulas independentes.
4200 Ademais só as fórmulas independentes poden seren etiquetadas e numeradas,
4201 e as ecuacións multi-liña teñen que ser obrigatoriamente independentes
4209 \begin_layout Standard
4213 \begin_inset Graphics
4214 filename ../../images/math-display.png
4223 \begin_inset space ~
4228 e verá como aparece no texto unha fórmula valeira independente, i.e.
4229 centrada nunha nova liña.
4230 Escreba agora unha expresión matemática e lance unha pré-impresión para
4231 ver o aspeito final.
4232 Se o cursor está xa nunha expresión matemática o botón
4235 \begin_inset Graphics
4236 filename ../../images/math-display.png
4242 troca entre formula en liña e independente, i.e.
4243 se inicialmente ten-se unha fórmula en liña pasa-se a ser independente
4247 \begin_layout Standard
4248 As fórmulas independentes apresentan algunhas diferenzas a respeito das
4252 \begin_layout Itemize
4253 O tamaño da letra é maior nalguns símbolos, como
4254 \begin_inset Formula $\sum$
4258 \begin_inset Formula $\int$
4264 \begin_layout Itemize
4265 Os índices e os expoentes para límites e somatórios (mais non para integrais)
4266 escreben-se por baixo dos símbolos, e non a continuación deles.
4269 \begin_layout Itemize
4270 O texto está centrado.
4273 \begin_layout Standard
4274 Fora destas diferenzas as fórmulas en liña e independentes son moi similares.
4277 \begin_layout Standard
4278 Finalmente unha nota sobre a colocación das fórmulas independentes no texto.
4279 Se quer que unha fórmula independente fique dentro dun parágrafo entón
4285 Mais se xa o fixo non ten mais que situar o cursor no início da frase,
4286 que segue á fórmula, e premer
4293 \begin_layout Standard
4298 : Faga independentes as várias fórmulas do
4302 e vexa o seu aspeito nunha pré-impresión.
4305 \begin_layout Standard
4310 : Usando as várias ferramentas que aprendeu nesta sección, escreba unha
4315 \begin_layout Plain Layout
4316 Despois de facé-lo desde zero probe con
4318 Inserir\SpecialChar \menuseparator
4319 Formula\SpecialChar \menuseparator
4330 \begin_inset Formula
4332 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
4335 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0
4344 \begin_layout Section
4345 Mais cuestións matemáticas
4348 \begin_layout Standard
4349 No editor matemático pode-se facer moitas mais cousas.
4350 Porén consideramos que o mais básico xa foi explicado, e encamiñamos ao
4358 \begin_layout Itemize
4359 Etiquetar e numerar as ecuacións.
4362 \begin_layout Itemize
4363 Escreber ecuacións multiliña
4366 \begin_layout Itemize
4367 Trocar de tipo de letra, por exemplo para usar negrito nunha fórmula.
4370 \begin_layout Itemize
4371 Facer un axuste fino no tamaño da letra e no espazamento dentro das fórmulas.
4372 (Non se preocupe disto até a versión final do texto do seu documento!)
4375 \begin_layout Itemize
4377 Poden ser moi úteis, basta defini-los unha vez no início do documento e
4378 poden utilizar-se en calquer parte.
4379 Se muda a definición do macro, as referéncias ao macro serán modificadas
4380 en todo o documento.
4381 Os macros poden mesmo tomar argumentos.
4384 \begin_layout Itemize
4385 Facer moitas outras cousas que nen se mencionan neste
4392 \begin_layout Chapter
4396 \begin_layout Section
4397 Outras importantes funcionalidades do LyX
4400 \begin_layout Standard
4401 Neste tutorial non se pretende documentar todos os posíbeis comandos do
4402 LyX, para iso están o
4411 Mais para nos despedir apresentamos algunhas das funcionalidades do LyX
4412 das cais ainda non falamos:
4415 \begin_layout Itemize
4416 tratamento WYSIWYM de táboas.
4417 As táboas poden inserir-se ben desde o menu principal,
4419 Inserir\SpecialChar \menuseparator
4422 ben clicando no botón
4423 \begin_inset Graphics
4424 filename ../../images/tabular-insert.png
4430 da barra de ferramentas.
4431 Clicando na táboa co
4438 \begin_inset space ~
4442 \begin_inset space ~
4447 , que permite editar a táboa polo miúdo.
4450 \begin_layout Itemize
4451 inclusión, e manexo, de imaxe nos documentos, (con
4453 Inserir\SpecialChar \menuseparator
4460 ou clicando no botón
4461 \begin_inset Graphics
4462 filename ../../images/dialog-show-new-inset_graphics.png
4469 \begin_inset Quotes eld
4473 \begin_inset Quotes erd
4476 o LyX entende vários formatos vectoriais: PostScript, PostScript Encapsulado
4477 (EPS), Scalable Vector Graphics (SVG) e LaTeX puro, e os formatos bitmap
4478 mais usuais (png, jpeg, tif, bmp, \SpecialChar \ldots{}
4479 ), mais é posíbel configurá-lo para utilizar
4480 praticamente calquer formato.
4481 Tanto as táboas como as figuras pode ser acompañadas de lexendas, sendo
4482 posíbel criar automaticamente listas de táboas e/ou figuras.
4485 \begin_layout Itemize
4486 controlo de versións, mediante RCS (
4490 para máis información).
4493 \begin_layout Itemize
4494 altamente personalizábel.
4495 Ha moitas cousas que o usuário pode mudar no LyX, desde o aspeito visual
4496 da xanela principal até os comandos para exportar documentos.
4497 Moitas destas mudanzas poden-se facer desde o menu,
4503 \SpecialChar \menuseparator
4506 outras son menos acesíbeis e para as facer cumpre ler o manual de
4515 \begin_layout Itemize
4517 O LyX está é desenvolvido por unha equipa de programadores distribuída
4518 pelos cinco continentes.
4519 Por iso entende moitas línguas, podendo-se escreber documentos en distintos
4520 alfabetos, e con escritas tanto de esquerda->direita como direita->esquerda.
4521 Ten ademais os menus e documentación traducidos a várias línguas, e estamos
4522 desexosos de receber novas traducións.
4526 \begin_layout Itemize
4527 corrección ortográfica disponíbel en ducias de línguas.
4530 Ferramentas\SpecialChar \menuseparator
4531 Corrector ortográfico
4535 \begin_layout Plain Layout
4536 Note-se que a corrección ortográfica comeza a partir do cursor.
4544 \begin_layout Itemize
4545 navegación dos menus co teclado.
4546 O LyX ten atallos de teclado que permite non ter que utilizar continuamente
4547 o rato, e que poden ser personalizados polo usuário (vexa-se o manual de
4556 \begin_layout Itemize
4557 importación de documentos LaTeX.
4559 \begin_inset space ~
4563 \begin_inset CommandInset ref
4565 reference "sec:tex2lyx"
4572 \begin_layout Itemize
4574 Na parte inferior da xanela principal ha unha liña cincenta na que se mostra
4575 diversa información; o tipo de fonte usada ou o atallo de teclado correspondent
4576 e a acción que se acaba de executar.
4577 Sobre esta liña é posíbel abrir unha caixa de texto chamada minibuffer
4578 (nome tomado dunha función similar en
4582 ), que dá aceso a todo tipo de interesantes funcionalidades, incluindo algunhas
4583 que permiten escangallar de vez o documento.
4584 Polo que non debe escreber no minibuffer se non sabe o que está a facer.
4587 \begin_layout Section
4588 O LyX para usuários de LaTeX
4591 \begin_layout Standard
4592 \begin_inset CommandInset label
4594 name "sec:usuarioslatex"
4598 Non é necesário saber nada de LaTeX para empregar o LyX, mais ter unha certa
4599 idea permite aproveitá-lo mellor.
4600 En todo caso moitos dos novos usuário de LyX teñen alguns coñecimentos
4601 básico de LaTeX, e esta sección está pensada para eles.
4605 \begin_layout Standard
4606 Unha cuestión que se lle ocorre ao usuário de LaTeX que está a considerar
4607 en usar o LyX, é se neste programa poderá conseguir facer todo o que o
4608 LaTeX permite facer.
4609 A resposta é afirmativa, dunha forma ou doutra, o LyX permite realizar
4610 practicamente o mesmo que o LaTeX, mais simplificando grandemente o proceso
4615 \begin_layout Standard
4616 Co intuito de manter un Tutorial breve só se mencionan nel as cousas mais
4617 básicas, as que os novos usuário do LyX precisan para comezar.
4622 , especificamente no capítulo
4625 Secrets of the LaTeX Masters
4628 (Secretos dos mestres do LaTeX), trata-se en profundidade as diferenzas
4629 entre o LyX e o LaTeX, e como usar vários truques do LaTeX no LyX.
4632 \begin_layout Subsection
4636 \begin_layout Standard
4637 O LyX implementa moitos comandos do LaTeX, mais non todos.
4638 No seu defeito oferece o modo TeX, que permite utilizar calquer comando
4639 de LaTeX, sempre que o usuário o coñeza.
4640 Para entrar neste modo pode-se ben clicar no botón
4641 \begin_inset Graphics
4642 filename ../../images/ert-insert.png
4648 na barra de ferramentas, ou seleccionar no menu
4650 Inserir\SpecialChar \menuseparator
4652 \begin_inset space ~
4658 Abre-se entón unha caixa vermella precedida por un botón que pon en vermello
4663 \begin_layout Plain Layout
4664 [N.T] Evil Red Text = Malvado texto vermello.
4665 O nome fai referéncia a que o texto no modo TeX aparece escrito en vermello,
4666 e que unha das tarefas da equipa desenvolvedora do LyX e facer desaparecer
4667 a necesidade de usar ese texto vermello.
4673 A caixa é loxicamente para escreber comandos TeX (LaTeX), que o LyX vai
4674 pasar directamente ao LaTeX.
4675 Todo o escrito na caixa vai aparecer en vermello, para asi diferenciá-lo
4680 \begin_layout Standard
4681 No modo matemático basta con dixitar a barra invertida,
4682 \begin_inset Quotes eld
4688 \begin_inset Quotes erd
4691 , para entrar no modo TeX.
4692 Entanto estexa no modo TeX o texto será escrito en vermello, saindo-se
4693 del premendo na barra espazadora ou calquer outra tecla non alfabética:
4694 un número, un paréntese, etc.
4695 Unha vez abandonado o modo TeX, se o LyX coñece o comando escrito, vai-no
4696 representar no xeito WYSIWYM.
4697 Asi se nunha formula escreber o comando
4699 gamma, ao premer a barra espazadora o LyX trocará o texto
4710 \begin_inset Formula $\gamma$
4716 Este método funciona con case todos os macros matemáticos non complicados,
4717 sendo mais rápido que utilizar o
4720 \begin_inset space ~
4725 , especialmente para os usuários experientes do LaTeX.
4728 \begin_layout Standard
4729 Constantemente están a aparecer novos pacotes de LaTeX, con novas funcionalidade
4730 s e sen pedir permiso a unha autoridade central.
4731 O LyX permite utilizar calquer deles sen mais que escreber
4735 usepackage{nome_do_pacote}
4737 no preámbulo (vexa-se a Sección
4738 \begin_inset space ~
4742 \begin_inset CommandInset ref
4744 reference "sec:preambulo"
4748 ), mais sen suporte WYSIMYM para as funcionalidades do pacote.
4751 \begin_layout Subsection
4752 Importando de LaTeX —
4757 \begin_layout Standard
4758 \begin_inset CommandInset label
4764 Para importar un documento LaTeX seleccione
4766 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
4767 Importar\SpecialChar \menuseparator
4771 Isto dá lugar a que o LyX chame o comando
4775 , responsábel da tradución de LaTeX a LyX, crie un ficheiro co mesmo nome
4776 que o orixinal, en latex, mais coa extensión
4780 , e abra este ficheiro lyx.
4781 Se o proceso non for ben sucedido, tente executar o
4785 na liña de comandos variando as opcións do programa.
4788 \begin_layout Standard
4793 entende e traduz a maior parte dos comandos e ambientes LaTeX, mais non
4795 Usualmente deixa inalteradas as partes que non entende, en modo TeX.
4796 Portanto tras importar un ficheiro LaTeX é bon procurar as partes non traducida
4797 s, en vermello, e editá-las manualmente.
4798 Se ben, en moitos casos, un documento con partes en modo TeX pode dar lugar
4799 a un texto impreso de boa cualidade.
4800 Ainda que no LyX non sexa facilmente lexíbel, perdendo-se o espirito do
4804 \begin_layout Standard
4809 ten o seu próprio manual, ao que se acede con
4814 Lea-o para aprender que comandos e ambientes LaTeX non están soportados,
4815 os seus erros (e como contorná-los), e as diferentes opcións coas que se
4819 \begin_layout Subsection
4823 \begin_layout Standard
4824 O LyX permite exportar directamente a LaTeX, escollendo
4826 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
4827 Exportar\SpecialChar \menuseparator
4830 no menu xerará-se un ficheiro LaTeX co nome igual ao documento lyx, mais
4836 É tamén posíbel tamén xerar un ficheiro LaTeX especialmente deseñado para
4837 compilar con pdflatex, en vez de con latex, escollendo
4839 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
4840 Exportar\SpecialChar \menuseparator
4844 Para visualizar pré-impresións, ou para imprimir, o LyX xera ficheiros
4845 temporários en LaTeX, portanto ten que ser bon xerando documentos con este
4849 \begin_layout Subsection
4850 Configuración do documento
4853 \begin_layout Subsubsection
4861 \begin_layout Standard
4864 Documento\SpecialChar \menuseparator
4867 abre-se unha caixa de diálogo que serve loxicamente para configurar o documento
4868 , permitindo especificar moitas das opcións que se poden incluir no comando
4880 do documento, o tipo e tamaño da fonte base, o tamaño do papel, as marxes,
4882 Ademais calquer opción extra para o comando
4888 pode ser engadida no campo
4894 Configuración de clase
4903 \begin_layout Subsubsection
4907 \begin_layout Standard
4908 \begin_inset CommandInset label
4910 name "sec:preambulo"
4916 Configuración do documento
4918 , que se veu no parágrafo anterior, existe unha sección chamada
4922 , onde se poden incluir directamente comandos en LaTeX que afectarán a todo
4927 \begin_layout Subsection
4931 \begin_layout Standard
4932 O LyX permite utilizar o BibTeX, un pacote para construir bases de dados
4933 con referéncias bibliográficas, que poden ser usadas en diferentes documentos.
4936 Inserir\SpecialChar \menuseparator
4938 \begin_inset space ~
4942 \begin_inset space ~
4945 Indice\SpecialChar \menuseparator
4948 para incluir un ficheiro
4953 Clique no botón resultante
4954 \begin_inset Quotes eld
4957 Bibliografia Xerada BibTeX
4958 \begin_inset Quotes erd
4961 e xurdirá a caixa de diálogo
4969 \begin_inset space ~
4973 \begin_inset space ~
4978 , escreba o que escreberia entre as chaves do comando
4988 \begin_layout Plain Layout
4989 Do mesmo xeito que en LaTeX, se ha várias bibliografias estas deben ir separadas
4990 por vírgulas, sen espazos en branco.
4996 Analogamente, escreba no campo
5000 o que escreberia entre as chaves do comando
5009 \begin_layout Standard
5010 Após disto pode citar de calquer das bibliografias incluídas mediante o
5013 Inserir\SpecialChar \menuseparator
5017 \begin_inset space ~
5021 \begin_inset CommandInset ref
5023 reference "sec:bibliografias"
5028 A execución do BibTeX fica a cargo do LyX.
5031 \begin_layout Section
5035 \begin_layout Standard
5036 Ás veces, ao tentar imprimir ou ver unha pré-impresión do documento, o LaTeX
5037 topa con algo que non comprende.
5038 Nestes casos o LyX abrirá a caixa de diálogo
5042 onde se listan os erros atopados.
5043 Ao clicar nun erro determinado neste diálogo move-se o cursor até o ponto
5044 que dá lugar ao dito erro, e mostra-se en detalle a mensaxe de erro que
5045 produz o latex, na parte inferior da caixa de diálogo.