1 #LyX 1.4.3 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
8 \makesavenoteenv{tabular}
14 \paperfontsize default
21 \paperorientation portrait
24 \paragraph_separation indent
26 \quotes_language english
29 \paperpagestyle headings
30 \tracking_changes false
57 26 de Decembro de 2006
60 \begin_layout Standard
61 \begin_inset LatexCommand \tableofcontents{}
76 \begin_layout Standard
77 Este ficheiro foi escrito pensando en todos aqueles que nunca ouviron falar
78 de LaTeX ou non o coñecen alá moi ben.
79 Comecemos dando unha boa notícia: non é preciso aprender LaTeX para usar
81 En realidade a razón de ser do LyX é fornecer unha interface cuase-WYSIWYG
83 Porén ha algunhas cousas que precisará aprender para usar o LyX, e que
84 lle sexa de utilidade.
87 \begin_layout Standard
88 Alguns dos leitores chegarian a este documento tras tentar inserir dous
89 espazos despois dun ponto, ou 3 liñas en branco entre parágrafos, mais
90 con certa frustración decataron-se que non o daban feito.
91 De facto, acharán que a maioria dos pequenos truques que están afeitos
92 a empregar noutros procesadores de texto, non funcionan en LyX.
93 Isto é por a maioria dos procesadores de texto permitiren, cando non requereren
94 , que o usuário introduza manualmente espazos, fontes, etc.
95 Co cal o usuário non só escrebe o documento, senón que tamén fai a composición
97 O LyX fai a composición automática e consistentemente, deixando ao usuário
98 concentrar-se nas cousas importantes: os contidos do documento.
101 \begin_layout Standard
102 Portanto recomendamos-lle continuar a ler, o tempo adicado a este
106 non é tempo perdido, é tempo investido.
109 \begin_layout Section
114 e que non é, este Tutorial
117 \begin_layout Standard
118 Antes de comezar esta sección, pretendemos salientar o seguinte, O
122 usa a notación definida na
130 Se comezou a ler a documentación por este manual, recomendamos-lle que
131 o deixe por un pouco e lea primeiro a
138 \begin_layout Standard
139 Unha vez que xa sabe o significado das distintas fontes utilizadas no documento
140 pasamos a comentar a focaxe deste
147 \begin_layout Subsection
148 Tirando o máximo proveito
151 \begin_layout Standard
156 consta de exemplos e exercícios, e para tirar o máximo proveito del, entanto
157 vai lendo, debe escreber todas esas pequenas cousas que se lle di de escreber,
158 e tamén tentar completar todos os exercícios suxeridos.
159 Para a sua comodidade, pode ser boa idea imprimir a versión PostScript®
163 \begin_layout Standard
164 Se estiver familiarizado co LaTeX, probabelmente poderá ler o
168 máis rapidamente, xa que a base do LyX é o LaTeX.
169 Porén o LyX posui algunhas idiosincrasias
173 \begin_layout Standard
174 ou, sendo optimistas,
175 \begin_inset Quotes eld
179 \begin_inset Quotes erd
187 que cumpre ter en conta.
188 Mesmo se non quer ler o resto do
192 , cumpre-lle botar un ollo á Sección\InsetSpace ~
194 \begin_inset LatexCommand \ref{sec:usuarioslatex}
198 , escrita pensando especificamente nos usuários de LaTeX.
201 \begin_layout Subsection
209 \begin_layout Itemize
210 Explicacións detalladas de todas as funcións do LyX.
214 \begin_layout Standard
220 Este documento só pretende-se introducir ao leitor no emprego do programa,
221 mais lembre que o Guia está sempre a sua disposición.
226 toda a información que aparece no
230 daria lugar a que este documento fose longo de mais, redundante, e frecuentemen
235 \begin_layout Itemize
236 Explicacións detalladas de LaTeX.
240 \begin_layout Standard
241 Non son necesárias para usar o LyX.
242 Mais se estiver interesado en aprender alguns dos elegantes truques que
243 pode facer co LaTeX, sempre pode ler un libro de LaTeX.
244 No mercado existen vários bons libros, polo cal escusamos de escreber un
249 \begin_layout Standard
250 E agora chegou o momento de elaborar o seu primeiro documento \SpecialChar \ldots{}
254 \begin_layout Chapter
258 \begin_layout Section
259 O seu primeiro documento no LyX
262 \begin_layout Standard
263 \begin_inset LatexCommand \label{sec:primeiro-doc}
267 Antes de comezar a escreber é bon mencionarmos algunhas cousiñas que, esperemos
272 mais instrutivo, útil e divertido.
276 \begin_layout Standard
277 Dado que ha moita información que non vamos fornecer neste documento, o
278 primeiro que ten que facer é procurar os restantes documentos de axuda.
279 Isto é bastante sinxelo; inicie o LyX e vaia ao menu
287 onde pode escoller os distintos manuais, abra o
295 \begin_layout Standard
296 Se ainda non o fixo este é un bon momento para ler a sección
297 \begin_inset LatexCommand \ref{sub:manuais-traducidos}
312 (se non o estiver xa a ler no monitor).
313 Asi, pode ler ambos encanto escrebe o seu próprio documento
317 \begin_layout Standard
318 Poden servir tamén como bons exemplos de como usar as moitas características
325 Para pasar dun documento a outro ten que ir ao menu
332 , e seleccionar o ficheiro que queira mostrar na xanela.
337 non cobre en detalle asuntos descritos noutros manuais do LyX, se ben isto
338 pode resultar incomodo inicialmente, permite termos un
343 Ademais afará-se a utilizar outros manuais do LyX, o cal --- a longo prazo
344 --- aforrará-lle moito tempo.
347 \begin_layout Standard
352 imos asumir que no seu computador ten instalada unha versión do LyX totalmente
353 funcional, unha outra versión do LaTeX, o
357 ou outro visualizador de
365 ou outro conversor de
369 a PostScript®, e tamén seria bon se tiver unha impresora conectada e que
372 Se algo disto lle falta, vai ter que reconfigurar o seu sistema (ou pedir-llo
373 ao administrador do sistemas).
374 Pode achar información sobre configuracións noutros manuais, nomeadamente
382 \begin_layout Standard
383 Por último ha un documento especificamente escrito para praticar os seus
389 , supostamente escrito por alguén que ignora as grandes capacidades do LyX.
390 Segundo vaia aprendendo as novas funcións do LyX, suxeriremo-lle modificar
391 as partes correspondentes do documento
396 Verá que este documento contén algunhas dicas
397 \begin_inset Quotes eld
401 \begin_inset Quotes erd
404 para o axudar a arranxar as cousas
408 \begin_layout Standard
410 \begin_inset Quotes eld
414 \begin_inset Quotes erd
418 Para aceder ao texto da nota cumpre clicar na mesma.
424 Se desexar facer trampa (ou verificar se está a facer ben as cousas), ha
425 tamén un ficheiro chamado
427 exemplo_lyxificado.lyx
429 que contén o mesmo texto escrito por un mestre LyXeiro.
432 \begin_layout Standard
433 Os ficheiros de exemplo achan-se na directória
437 , á cal pode aceder desde LyX seleccionando
442 icheiro\SpecialChar \menuseparator
454 Abra o documento en bruto, e use
459 icheiro\SpecialChar \menuseparator
466 para gravar unha cópia na sua directória e poder asi traballar nel.
467 Ao mellorar algunha parte do documento, verifique como afectan as mudanzas
471 \begin_layout Standard
472 Por certo, o directório
476 contén moitos outros ficheiros de exemplo, que mostran como utilizar o
477 LyX para obter resultados complexos e gozosos.
478 Estes ficheiros de exemplo son especialmente úteis para mostrar cousas
479 que (devido ao tamaño ou a outras razóns) non entran ben na documentación.
484 , ou se non sabe como facer algo complicado no LyX, dé unha olladela a estes
488 \begin_layout Subsection
489 Escreber, visualizar e imprimir
492 \begin_layout Itemize
493 Abra un novo ficheiro con
498 icheiro\SpecialChar \menuseparator
506 \begin_layout Itemize
507 Escreba unha frase como:
509 Este é o meu primeiro documento en LyX!
512 \begin_layout Itemize
513 Grave o seu documento con
518 icheiro\SpecialChar \menuseparator
528 \begin_layout Itemize
529 Execute o LaTeX para criar unha pré-impresión (versión
548 er\SpecialChar \menuseparator
562 er\SpecialChar \menuseparator
572 er\SpecialChar \menuseparator
579 Se lanzou o LyX desde un terminal poderá ver como nel van aparecendo unha
580 série de mensaxes, escritos polo LaTeX, e que polo momento pode ignorar.
581 O LyX lanzará algun visualizador (de
593 , segundo corresponda), que abrirá outra xanela mostrando o aspeito que
594 vai ter o seu documento impreso.
598 \begin_layout Standard
599 Pode aforrar algo de tempo, maior canto maior sexa o documento, se tras
600 a primeira vez que execute algun dos visores o deixa sen fechar, e após
601 facer calquer mudanza no documento usa
606 er\SpecialChar \menuseparator
611 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
620 \SpecialChar \menuseparator
629 \SpecialChar \menuseparator
635 ) para ver o novo aspeito do documento.
643 \begin_layout Itemize
649 icheiro\SpecialChar \menuseparator
654 rimir\SpecialChar \@.
658 \begin_layout Standard
659 Parabéns! Escrebeu e imprimiu o seu primeiro documento en LyX.
660 O resto son pequenos detalles que se tratan no resto do
675 \begin_layout Subsection
679 \begin_layout Standard
680 Loxicamente o LyX permite-lle realizar a maioria das cousas que está afeito
681 a facer con un procesador de texto.
682 Vai engadir novas liñas cando for necesário, e identar parágrafos automaticamen
684 A seguir inclui-se unha breve descrición de como realizar algunhas operacións
688 \begin_layout Description
689 Desfacer O LyX ten múltiplos níveis de desfacer, o que significa que poderia
690 desfacer todo o que fixo desde o início da sesión seleccionando
695 ditar\SpecialChar \menuseparator
703 Caso se pasar desfacendo, pode refacer as accións desfeitas seleccionando
709 ditar\SpecialChar \menuseparator
718 \begin_layout Standard
719 Actualmente, o comando
723 está limitado a 100 pasos, e ademais non funciona para
727 , como por exemplo para mudanzas no formato do documento.
728 Estes son un par de defeitos do LyX, que ainda non están solucionados.
732 \begin_layout Description
733 Cortar/Colar/Copiar Use
738 ditar\SpecialChar \menuseparator
746 ditar\SpecialChar \menuseparator
754 ditar\SpecialChar \menuseparator
757 para cortar, colar e copiar.
758 Outra posibilidade consiste en colar o texto seleccionado (mesmo noutros
759 programas) clicando no
766 \begin_layout Description
767 Procurar/Substituir Utilice
772 ditar\SpecialChar \menuseparator
781 , isto vai lanzar unha caixa de diálogo que lle permite
785 un dado texto, Substitui-lo por outro
789 \begin_layout Standard
790 Cando rematar pode fechar a xanela, ou deixa-la aberta, segundo lle resulte
792 A maioria das caixas de diálogo no LyX --- incluindo as correspondentes
818 (do documento), asi como os vários diálogos matemáticos --- son xanelas
819 que poden deixar-se abertas, ou minimizadas, en vez de fechadas.
820 Uns poucos diálogos, como o
825 icheiro\SpecialChar \menuseparator
832 , non lle permiten porén escreber nada na xanela principal do LyX, até os
834 Asegure-se de manter en foco a xanela axeitada, ao tentar escreber na xanela
835 principal do LyX ou ao executar un comando noutra caixa de diálogo.
840 , podendo-se facer a procura sensíbel a maiúsculas/minúsculas, a palabras
841 completas o partes de palabras, e permitindo avanzar ou recuar no documento.
844 \begin_layout Description
851 o texto (xeralmente converte os carácteres a itálica), pór en
858 \begin_inset Quotes eld
862 \begin_inset Quotes erd
867 (normalmente pequenas maiúsculas, usado para nomes de persoas) no diálogo
873 ditar\SpecialChar \menuseparator
883 \begin_layout Description
886 Ferramentas Mesmo abaixo dos menus ha como mínimo unha barra chea
887 de botóns que lle permiten efectuar directamente algunhas das funcións
890 Colar, Imprimir, Inserir\InsetSpace ~
891 formula\SpecialChar \ldots{}
894 Se mantiver o ponteiro do rato por riba dun deses botóns un par de segundos
895 aparecerá unha pequena nota amarela informando sobre a función do botón.
898 \begin_layout Standard
899 Por agora ainda non escrebeu abondo para que estas funcións sexan úteis,
900 mas á medida que for escrebendo tente desfacer, colar, etc.
903 \begin_layout Subsection
904 WYSIWYM: Espazos en branco no LyX
907 \begin_layout Standard
908 \begin_inset LatexCommand \label{sec:espazos-en-branco}
912 Unha das cousas que mais estraña ao novo usuário é a forma como o LyX xere
913 os espazos en branco.
914 Pode premer repetidamente o
918 , mais só obterá unha liña en branco; ou premer veces sen conta a
922 , e só obterá un espazo.
923 Nunha liña en branco, o LyX non permite nen introducir tan sequer un espazo
929 non engade o consabido espazos de tubulazón, de facto non
933 tais espazos, nen existe regra na parte superior da páxina que lle permita
938 nen tampouco alterar as marxes.
941 \begin_layout Standard
942 Moitos procesadores de texto comerciais basean-se na filosofia WYSIWYG
946 \begin_layout Standard
948 \begin_inset Quotes eld
951 What You See Is What You Get
952 \begin_inset Quotes erd
960 (o que vé e o que obtén), porén o LyX ten filosofia própria: WYSIWYM
964 \begin_layout Standard
999 (o que vé é o que pretende facer).
1000 O usuário especifica o que pretende obter, sendo o LyX o que se preocupa
1001 da composición tipográfica, dando lugar a unha saída con cualidade profisional.
1006 separa parágrafos, entanto un espazo en branco separa palabras, polo que
1007 non ha razón para ter vários seguidos nunha liña; un
1011 non ten nengunha función gramatical, e portanto o LyX non o considera.
1012 Ao traballar co LyX, investirá máis tempo preocupando-se do
1016 dos documentos, e menos preocupando-se do
1029 pode ver mais información sobre a filosofia WYSIWYM.
1032 \begin_layout Standard
1033 Contodo, no LyX tamén existen (moitas) maneiras de afinar manualmente o
1034 formato dos documentos.
1035 Ao fin e ao cabo é posíbel que o LyX non acerte coa composición tipográfica
1036 exacta que o autor tiña en mente.
1037 Estas formas de afinar o formato aparecen descritas no
1041 , incluindo entre outras espazados horizontal e vertical máis potentes e
1042 versáteis que os espazos ou as liñas en branco --- e formas para especificar
1043 manualmente o tamaño e o tipo de fonte, e o aliñamentos dos parágrafos.
1044 Agora ben, o que pretenden os autores do LyX é que o usuário poda despreocupar-
1045 se do formato, prestando-lle atención só ao final.
1046 Evitando algo que ocorre con frecuéncia cos procesadores de texto tradicionais;
1047 que o usuário dedica mais tempo e esforzo a forma do que ao contido do
1051 \begin_layout Section
1055 \begin_layout Standard
1056 En LyX o texto, en función do seu propósito no documento, clasifica-se en
1062 Usualmente nun documento a maioria do texto non ten un formato especial,
1063 é texto normal, mais é usual que estexa divido en capítulos, seccións \SpecialChar \ldots{}
1065 e que cada unha desas partes teña un título que lle permiten dan unha idea
1066 ao leitor do que vai ser tratado a seguir.
1067 O texto normal, o título dunha sección, o nome do autor, son exemplos de
1068 ambientes que aparecen en moitos documentos.
1069 Ha tamén alguns ambientes que son específicos dun tipo de documento determinado
1070 : o resumo dun artigo, o enderezo do remitente dunha carta, etc.
1073 \begin_layout Standard
1074 Os ambientes son unha peza importante a hora de implementar a filosofia
1076 Os vários ambientes teñen en xeral diferente aspeito, o título dun capítulo
1077 ten que diferenciar-se do título dunha subsección ou da bibliografia, e
1078 para os distinguir empregan-se: fontes diferentes (família, tamaño, tipo),
1079 espazamento entre liñas diferentes, etc.
1080 O asunto ainda pode ser mais complicado, asi por exemplo cada xornal científico
1081 adoita ter as suas preferéncias de formato para os distintos ambientes:
1082 un editor pode querer títulos de sección con unha fonte de 18 pontos, en
1083 negrito, e o texto centrado, entanto outro teña por norma utilizar outra
1084 fonte de 15 pontos, en itálico, e o texto xustificado á esquerda; e desde
1085 logo moi dificilmente van estar de acordo nos formatos da bibliografia.
1086 O LyX está deseñado para lle permitir lidar dignamente con estas complexidades,
1087 sen necesidade de lle prestar atención de mais aos diferentes estilos de
1091 \begin_layout Standard
1096 fica na esquerda da barra de ferramentas (xusto por baixo do menu
1104 Nesta caixa ha un menu despregueábel que permite escoller o ambiente, indicando
1105 en todo momento en que tipo de ambiente se acha o cursor.
1106 Asi no seu primeiro documento até o momento indicou sempre
1110 que é o ambiente predefinido, mais agora é tempo de experimentar outros
1111 ambientes, para o cal só ha que clicar na caixa de
1115 e escoller algun dos que aparecen no menu.
1118 \begin_layout Subsection
1119 Seccións e Subseccións
1122 \begin_layout Standard
1127 na primeira liña do seu ficheiro LyX, e seleccione
1137 \begin_layout Standard
1143 Se non ha nada seleccionado, o LyX muda o ambiente do parágrafo onde se
1145 Mais tamén é posíbel mudar o ambiente de vários parágrafos; seleccionando-os
1146 antes de escoller o ambiente.
1154 Asegure-se de escoller o ambiente
1165 do que xa falaremos máis tarde.
1170 O LyX etiqueta a sección con un
1173 \begin_inset Quotes eld
1177 \begin_inset Quotes erd
1182 escrebendo o cabezallo (título)
1191 , e observe que a caixa de
1204 Na maior parte dos ambientes, incluído o cabezallo dunha sección, LyX asume
1205 que o ambiente remata ao teclear
1210 Escreba a introdución do documento:
1213 \begin_layout LyX-Code
1214 Esta é a introdución do meu primeiro documento en LyX.
1217 \begin_layout Standard
1218 Prema a tecla Return e seleccione novamente
1228 \begin_inset Quotes eld
1232 \begin_inset Quotes erd
1235 e agarda que o usuário dixite o título desta nova sección.
1240 , e verá que o LyX o escrebe coa tipografia própria do título dunha sección.
1243 \begin_layout Standard
1246 \begin_inset Quotes eld
1249 Sección\InsetSpace ~
1251 \begin_inset Quotes erd
1255 \begin_inset Quotes eld
1258 primeiro documento en LyX
1259 \begin_inset Quotes erd
1262 ), prema novamente a tecla
1276 \begin_inset Quotes eld
1280 \begin_inset Quotes erd
1283 e agarda que o usuário dixite un título.
1286 Acerca deste documento
1289 A sección\InsetSpace ~
1291 \begin_inset Quotes eld
1295 \begin_inset Quotes erd
1298 , que estaba antes como
1299 \begin_inset Quotes eld
1302 Sección\InsetSpace ~
1304 \begin_inset Quotes erd
1307 , é renumerada automaticamente como
1308 \begin_inset Quotes eld
1311 Sección\InsetSpace ~
1313 \begin_inset Quotes erd
1316 ! Aplicando a filosofia WYSIWYM, ao identificar un anaco de texto como
1317 título da sección, o LyX encarrega-se automaticamente da sua numeración
1321 \begin_layout Standard
1326 para voltar ao ambiente
1330 , e escreba as seguintes cinco liñas:
1333 \begin_layout LyX-Code
1334 As seccións e as subseccións descreben-se a seguir.
1337 \begin_layout LyX-Code
1338 Descrición da sección
1341 \begin_layout LyX-Code
1342 As seccións son maiores que as subseccións.
1345 \begin_layout LyX-Code
1346 Descrición da subsección
1349 \begin_layout LyX-Code
1350 As subseccións son menores que as seccións.
1353 \begin_layout LyX-Code
1357 \begin_layout Standard
1358 Clique na segunda liña e seleccione
1367 O LyX etiqueta a subsección con
1368 \begin_inset Quotes eld
1372 \begin_inset Quotes erd
1375 , e escrebe o título nunha fonte maior que o texto normal e menor que o
1377 Mude tamén a cuarta liña para o ambiente
1382 Como seguramente xa esperaba, o LyX asignou-lle automaticamente a etiqueta
1384 \begin_inset Quotes eld
1388 \begin_inset Quotes erd
1392 Se adiciona agora outra sección antes da
1393 \begin_inset Quotes eld
1397 \begin_inset Quotes erd
1400 , esta será renumerada para
1401 \begin_inset Quotes eld
1405 \begin_inset Quotes erd
1408 , e con ela as sua subseccións, que pasarán a ser a
1409 \begin_inset Quotes eld
1413 \begin_inset Quotes erd
1417 \begin_inset Quotes eld
1421 \begin_inset Quotes erd
1428 \begin_layout Standard
1429 O LyX contempla outros níveis de hierarquia:
1442 Anime-se e experimente con eles.
1443 Pode observar que os cabezallos do parágrafo e subparágrafo non están numerados
1444 por defeito, e que os subparágrafos están identados; porén como se explica
1449 é posíbel alterar estes comportamentos.
1450 O nível mais alto da hierarquia corresponde aos
1454 mais este ambiente só se pode empregar nalguns tipos (
1458 ) de documentos LyX (vexa-se a Sección\InsetSpace ~
1460 \begin_inset LatexCommand \ref{sec:clases_de_documentos}
1468 \begin_layout Standard
1469 Finalmente, tamén existen ambientes para seccións ou subseccións non numeradas.
1470 Se trocar un dos cabezallos de
1478 , o LyX usará a mesma tipografia, mais sen numeración.
1479 Outros ambientes similares son
1481 Capítulo*, Subsección*
1488 Probe a trocar algunhas das suas seccións ou subseccións para ambientes
1491 \begin_inset Quotes eld
1495 \begin_inset Quotes erd
1498 , e observe como isto afecta á numeración das restantes seccións.
1501 \begin_layout Standard
1506 : Arranxe os cabezallos de seccións e subseccións no arquivo de testes
1514 \begin_layout Subsection
1518 \begin_layout Standard
1519 O LyX oferece diferentes ambientes para elaborar listas.
1520 Estes ambientes liberan-no de premer a tecla
1524 veces sen conta ao escreber un esquema, ou de renumerar inteiramente unha
1525 lista cando quer adicionar un ponto no meio dela, permitindo-lle concentrar-se
1530 \begin_layout Standard
1531 Desculpe que teimemos en subliñar este ponto ao longo do
1539 o ponto principal da filosofia na que se basea o LyX.
1545 Os diferentes tipos de documentos requeren, loxicamente, diferentes tipos
1549 \begin_layout Itemize
1550 Nas apresentación son usuais as listas, como esta, onde cada ítem vai precedido
1551 dunha marca (ponto, asterisco\SpecialChar \ldots{}
1552 ), que se poden elaborar facilmente en LyX
1560 \begin_layout Itemize
1561 Un esquema estrutura-se comodamente co ambiente
1565 , que facilita escreber listas ordenadas por números e letras.
1569 \begin_layout Itemize
1570 Un documento descrebendo pacotes de software pode empregar o ambiente
1574 , onde cada ítem na lista comeza con unha palabra en negrito.
1578 \begin_layout Itemize
1583 (próprio do LyX, i.e.
1584 non existe en LaTeX) é unha forma levemente diferente do ambiente
1591 \begin_layout Standard
1592 Escrebamos unha lista de razóns polas cais o LyX é mellor que os outros
1593 procesadores de texto.
1594 Algures no seu documento escreba:
1597 \begin_layout Standard
1600 O LyX é mellor que os outros procesadores de texto porque:
1603 \begin_layout Standard
1619 O LyX engade á liña unha
1620 \begin_inset Quotes eld
1624 \begin_inset Quotes erd
1627 , na realidade un asterisco, que será convertido nun ponto gordo na (pré)impresi
1629 Escreba as suas razóns:
1632 \begin_layout LyX-Code
1633 O programa encarrega-se da composición tipográfica.
1636 \begin_layout LyX-Code
1637 A escritura de fórmulas matemáticas é WYSIWYG.
1640 \begin_layout LyX-Code
1641 É moi sinxelo elaborar listas!
1644 \begin_layout Standard
1645 Os ambientes de lista, a diferenza dos cabezallos, non terminan ao premer
1651 As avesas, o LyX asume que o usuário quer continuar a engadir ítens á lista,
1652 de maneira que ao premer
1656 engade outro ítem a lista.
1657 Asi o resultado do exercício anterior será unha lista de tres ítens.
1658 Para obter un ítem con mais dun parágrafo pode-se utilizar un
1663 , que se obtén ao premer
1668 E para rematar unha lista, precisa-se escoller o ambiente
1672 (o cal se pode obter coa combinación de teclas,
1680 \begin_layout Standard
1681 Ten xa unha fermosa lista pontuada, e pode visualizar cal será o seu aspeito
1682 no documento impreso indo a
1689 er\SpecialChar \menuseparator
1703 er\SpecialChar \menuseparator
1713 er\SpecialChar \menuseparator
1720 Mais se cadra muda de idea e quer que a lista sexa numerada, non ten mais
1721 que seleccionar toda a lista
1725 \begin_layout Standard
1726 O LyX non lle permite seleccionar a primeira marca sen seleccionar tamén
1731 á lista, o que probabelmente non quererá facer.
1732 Do mesmo xeito, tampouco é posíbel seleccionar o número nun título de sección,
1733 mais isto non o debe preocupar.
1747 E como xa vimos, se agora quixera engadir ou eliminar un ítem da lista,
1748 o LyX encarregaria-se de manter coerente a numeración.
1751 \begin_layout Standard
1752 Coa lista ainda seleccionada, pode trocar o ambiente, escollendo un dos
1753 outros dous ambientes de lista,
1761 a, e observar asi o seu formato.
1762 Neses dous ambientes, cada ítem da lista consta de un termo, a primeira
1763 palabra do ítem, seguida por unha definición, o resto do parágrafo (até
1769 O termo pode ser escrito en negrito (
1773 ) ou separado por un Tabulador
1777 \begin_layout Standard
1782 de máquina de escreber, patético, ríxido e fixo, senón un tabulador de
1783 composición tipográfica, que se alterará para se axustar ao tamaño do maior
1793 a) do resto do parágrafo.
1794 Se quixer ter mais dunha palabra na definición, una as palabras con
1796 Espazos\InsetSpace ~
1803 \begin_layout Standard
1804 Pode-se obter un espazo protexido coa combinación de teclas
1814 \begin_layout Standard
1819 : Arranxe a lista no
1824 \begin_layout Standard
1829 \begin_layout Standard
1830 [N.T.] En inglés utilizan as palabras
1838 , para falar de listas, e outros ambientes que se encaixan uns noutros como
1840 Sen excesivo convencimento traducin por
1853 listas unhas nas outras, de múltiplas e interesantes maneiras, o que permite
1854 por exemplo escreber esquemas elaborados e asemade claros.
1855 As listas elaboradas e pontuadas teñen diferentes tipos de numeración e
1856 marcas nos diferentes níveis da hierarquia, sendo tais tipos e marcas modificáb
1862 descrebe-se polo miúdo os diferentes tipos de listas, mostrando exemplos
1863 onde se enguedellan estes diferentes tipos.
1866 \begin_layout Subsection
1870 \begin_layout Standard
1871 Para separar un texto citado do resto poden-se utilizar dous ambientes:
1876 , para pequenos textos, e
1880 , para textos maiores.
1881 Pensado para reproducir o código fonte de programas, o ambiente
1885 usa a fonte monoespazada
1889 , sendo este o único ambiente onde é posíbel empregar espazos en branco
1890 múltiplos, necesários para identar código.
1891 Se en vez de escreber programas prefere escreber poesia, conta co ambiente
1895 , no cal se usa a tecla
1899 para separar estrofes, e
1903 para separar liñas nunha estrofe.
1908 incluen-se as descricións completas de todos os ambientes disponíbeis no
1912 \begin_layout Standard
1933 \begin_layout Standard
1947 \begin_layout Chapter
1948 Escrebendo documentos
1951 \begin_layout Standard
1952 Esperamos que o capítulo anterior servise para facilitar os seus primeiros
1954 Agora xa sabe escreber texto simples, coñece algunhas operacións de edición,
1955 e os úteis ambientes, mais seguramente espera poder escreber documentos
1956 mais completos, e complexos, tais como: artigos, libros, manuais ou cartas.
1957 Este capítulo esta escrito pensando en axudar-lle nesta tarefa, apresentando
1958 primeiramente as clases de documentos, que permiten escreber comodamente
1959 os distintos tipos de documentos, e a seguir moitas das cousas que tornan
1960 o texto nun documento, tais como os títulos, as notas de rodapé, as referéncias
1961 cruzadas, a bibliografia e os índices.
1964 \begin_layout Section
1965 Clases de documentos
1968 \begin_layout Standard
1969 \begin_inset LatexCommand \label{sec:clases_de_documentos}
1973 Os distintos tipos de documentos requeren distinta composición tipográfica;
1974 asi por exemplo, nos libros usualmente ha leves diferenzas na composición
1975 das duas páxinas dunha folla, entanto nos artigos normalmente non existe
1977 Ademais moitos tipos de documentos conteñen ambientes específicos; nas
1978 cartas usan-se alguns ambientes, tais como a morada do remetente ou a sinatura,
1979 que non sen senso nun libro ou nun artigo.
1982 clases de documentos
1989 \begin_layout Standard
1990 [N.T.] Na versión orixinal, en inglés, usan
1994 , supoño que para diferenciar-se un pouco da
1999 Sendo ambos conceitos equivalentes.
2000 De facto os nomes das clases de documentos non están traducidos, por se
2001 utilizar os de LaTeX.
2008 do LyX ocupan-se destas diferenzas a grande escala entre os diferentes
2014 , por exemplo, está escrito usando a clase Book (libro).
2017 clases de documentos
2019 son outra peza importante da filosofia WYSIWYM; grazas a elas o LyX sabe
2020 cal é a tipografia axeitada para o documento, e o usuário pode despreocupar-se
2024 \begin_layout Standard
2025 Probabelmente o seu documento de proba é da clase
2031 \begin_layout Standard
2032 Esta é usualmente a clase predefinida
2041 experimente a trocar de clase (na caixa de diálogo
2046 ocumento\SpecialChar \menuseparator
2053 ) para ver como varia a tipografia.
2054 Unha das cousas que muda ao trocar de clase de documento é o conxunto de
2055 ambientes que se poden usar, e para ver os que permite unha determinada
2056 clase, basta consultar o menu de
2061 Asi se trocar o seu documento para a clase
2065 e observar o menu de
2069 , comprobará que se ben apenas ha variación nos ambientes permitidos, agora
2070 pode utilizar o ambiente
2078 \begin_layout Standard
2079 Tamaños das fontes, unha ou duas colunas, e cabezallos das páxinas son algunhas
2080 das características que diferencian as composicións tipográficas dos diferentes
2082 Ao ir avanzando na era da computación, os xornais pasaron a aceitar artigos
2083 submetidos electronicamente, para o cal definen os seus próprios ficheiros
2084 de estilo en LaTeX, de maneira que os autores podan enviar os seus artigos
2085 xa coa tipografia axeitada.
2086 Estes ficheiros de estilo poden adaptar-se facilmente para o LyX, e unha
2087 boa chea deles xa o están.
2091 \begin_layout Standard
2092 Na seguinte táboa apresenta-se unha breve referéncia de algunhas clases
2094 Mais pode achar-se moita mais información relativa as ditas clases no
2112 Clases de documentos especiais
2116 Special Document Clases
2121 \begin_layout Standard
2122 \begin_inset VSpace 0.3cm
2128 \begin_layout Standard
2130 \begin_inset Tabular
2131 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
2133 <column alignment="center" valignment="top" leftline="true" width="0pt">
2134 <column alignment="center" valignment="top" leftline="true" rightline="true" width="0pt">
2135 <row topline="true" bottomline="true">
2136 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2139 \begin_layout Standard
2145 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2148 \begin_layout Standard
2155 <row topline="true">
2156 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2159 \begin_layout Standard
2165 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2168 \begin_layout Standard
2173 \begin_layout Standard
2174 As duas caras dunha folla teñen as mesmas características.
2185 <row topline="true">
2186 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2189 \begin_layout Standard
2195 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2198 \begin_layout Standard
2199 composición & ambientes para a American Math Society
2205 <row topline="true">
2206 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2209 \begin_layout Standard
2215 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2218 \begin_layout Standard
2219 máis extenso que o artigo, duas caras
2223 \begin_layout Standard
2224 A cara anterior e a posterior dunha mesma folla diferen levemente.
2235 <row topline="true" bottomline="true">
2236 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2239 \begin_layout Standard
2245 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2248 \begin_layout Standard
2249 relatório + capa e contracapa
2255 <row bottomline="true">
2256 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2259 \begin_layout Standard
2260 slides (apresentación)
2265 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2268 \begin_layout Standard
2269 transparéncias (tamén inclui FoilTeX)
2275 <row bottomline="true">
2276 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2279 \begin_layout Standard
2285 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2288 \begin_layout Standard
2289 ambientes específicos para enderezos, sinatura\SpecialChar \ldots{}
2303 \begin_layout Standard
2304 \begin_inset VSpace 0.3cm
2310 \begin_layout Section
2311 Modelos: escrebendo unha carta
2314 \begin_layout Standard
2315 Todos os dias escreben-se inumeras cartas no mundo.
2316 En LyX pode-se escreber unha carta criando un ficheiro novo,
2321 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2344 ocumento\SpecialChar \menuseparator
2352 Mais esta non é a opción mais cómoda.
2353 Calquer carta comercial debe incluir o enderezo do remitente e o do recipendári
2355 O LyX facilita a escritura das cartas fornecendo ao usuário con un
2359 para cartas, do cal partir para escreber unha.
2362 \begin_layout Standard
2363 Abra un novo ficheiro con
2368 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2381 como modelo, guarde o novo ficheiro con o nome que mellor lle praza, e
2382 visualice como vai ser impreso o documento para ver a tipografia dos ambientes
2387 \begin_layout Standard
2392 verá vários ambientes, como o
2397 que non existe na maioria das outras clases de documentos
2415 Fedelle un rato con eles para ver os que ha, e como funcionan.
2416 Notará que por exemplo ao seleccionar o ambiente
2421 \begin_inset Quotes eld
2425 \begin_inset Quotes eld
2428 en vermello antes da sinatura propriamente dita.
2429 O texto en vermello non vai ser impreso, mais indica o sítio onde debe
2430 escreber-se a sinatura.
2431 Tamén poderá comprobar que, ainda que a sinatura debe escreber-se antes
2433 \begin_inset Quotes eld
2437 \begin_inset Quotes erd
2440 ), na versión escrita aparecerá ao final da carta, como é usual.
2443 \begin_layout Standard
2444 Como vimos anteriormente ao seleccionar o menu
2449 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2458 aparece un diálogo onde se poden escoller unha série de modelos fornecidos
2460 Agora ben, neste diálogo pode-se navegar polas diversas directórias do
2461 seu computador, e portanto escoller calquer ficheiro lyx, que entón servirá
2467 Asi por exemplo pode gravar a carta coa que esta a experimentar, na cal
2468 xa escrebeu nos campos correspondentes o seu nome, enderezo e sinatura,
2469 con un nome axeitado, ex.
2474 , e na sua directória.
2475 Este ficheiro servira-lle como modelo sempre que o abra indo ao menu
2480 icheiro\SpecialChar \menuseparator
2489 e navegando até a sua directória.
2490 No novo ficheiro aberto, sen nome ainda, xa aparecerán escritos de princípio
2491 os seus nome, enderezo e sinatura.
2492 O próximo exercício é obvio: escreba unha carta a alguén!
2496 \begin_layout Standard
2497 Unha adverténcia: se estiver a escreber a partir dun
2501 e eliminar todo o texto dun ambiente dado--- por exemplo, se eliminar todo
2507 para o substituir co seu próprio texto --- e entón move o cursor sen escreber
2508 algo, o ambiente pode desaparecer, xa que a maior parte dos ambientes non
2509 poden existir sen texto.
2510 Para recuperar o ambiente basta seleccioná-lo do menu
2522 \begin_layout Standard
2527 permite aforrar moito tempo, sendo aconsellábel o seu emprego, sempre que
2529 Outro uso dos modelos é como ferramenta didáctica; tanto a aprendizaxe
2530 individual, pois facilita aprender a tirar-lle partido as diferentes clases
2531 de documentos, como para o ensino a un grupo de persoas, xa que permite
2532 ao profesor guiar a aprendizaxe.
2535 \begin_layout Section
2536 Títulos dos documentos
2539 \begin_layout Standard
2540 O LyX (tal como o LaTeX) considera o título --- que pode conter o próprio
2541 título, o autor, a data e mesmo o resumo dun artigo --- como unha parte
2542 separada do documento.
2546 \begin_layout Standard
2547 Volte ao seu ficheiro de proba, que se non lle mudou de nome chamara-se
2552 e asegure-se de usar a clase de documento
2558 \begin_layout Standard
2559 Para esta parte non se pode usar a clase de documento
2563 xa que non permite o uso do ambiente
2575 Escreba un título na primeira liña e escolla o ambiente
2580 Na liña seguinte escreba o seu nome e troque de ambiente para
2585 Nunha nova liña dixite a data, e escolla o ambiente
2590 Por último escolla o ambiente
2594 e nel escreba un parágrafo ou dous con un sumário do seu documento.
2595 É o momento de ver que aspeito terá unha vez impreso.
2599 \begin_layout Standard
2600 Se agora troca a clase de documento para
2604 , o título aparecerá nunha páxina separada, como a primeira páxina deste
2605 tutorial, mais antes terá que trocar de ambiente o resumo, xa que ese ambiente
2613 \begin_layout Standard
2618 : Arranxe o título, data e autor no ficheiro
2623 \begin_layout Section
2624 Etiquetas e referéncias cruzadas
2627 \begin_layout Standard
2628 \begin_inset LatexCommand \label{sec:etiquetas}
2632 É posíbel etiquetar partes do documento, como seccións, subseccións, figuras,
2633 táboas\SpecialChar \ldots{}
2634 para posteriormente facer referéncia a esas partes en calquer lugar
2636 Este tipo de referéncias, coñecidas como referéncias cruzadas, poden ser
2637 tanto directamente ao texto etiquetado, número da sección, número da táboa,
2638 etc., como a páxina onde aparece o elemento etiquetado.
2639 E tal como coas seccións ou coas notas de rodapé, o usuário non precisa
2640 de se preocupar cos detalles do manexo das referéncias cruzadas, basta
2641 etiquetar e referir-se a etiqueta, en calquer orde e en calquer momento,
2642 e o LyX ocupa-se do resto.
2643 O manexo flexíbel e fiábel das etiquetas e das referéncias cruzadas por
2644 parte do LyX (e do LaTeX), constitui un dos seu pontos fortes en comparación
2645 cos procesadores de texto convencionais.
2648 \begin_layout Subsection*
2649 A sua primeira etiqueta
2652 \begin_layout Standard
2653 É tempo de colocar a sua primeira etiqueta, por exemplo na segunda sección
2654 do seu documento de proba, esa cuxo título é
2655 \begin_inset Quotes eld
2658 Acerca deste documento
2659 \begin_inset Quotes erd
2663 Clique no fin da liña do título da sección e seleccione
2668 nserir\SpecialChar \menuseparator
2675 , abrirá-se entón unha caixa de diálogo con unha suxestión para o nome da
2676 etiqueta, suxestión que loxicamente pode aceitar ou ignorar.
2677 Unha vez conforme co nome da etiqueta clique OK, co cal se fechará a caixa
2678 de diálogo e aparecerá unha caixa cincenta co nome da etiqueta onde estaba
2682 \begin_layout Standard
2683 As referéncias de sección referen-se á sección ou subsección na cal fica
2684 a etiqueta, asi que poderia ter colocado a etiqueta en calquer lugar da
2686 Mais inserir a etiqueta no título da sección, ou na liña a seguir, asegura
2687 que ao referir o número de páxina, esta sexa a correspondente ao título
2691 \begin_layout Standard
2692 Se agora imprimir o documento non notará nengunha diferenza, xa que as etiquetas
2693 en si non aparecen impresas.
2694 Mais unha etiqueta pode ser referenciada, e as referéncias cruzadas si
2695 aparecen no documento impreso.
2698 \begin_layout Subsection*
2699 A sua primeira referéncia cruzada
2702 \begin_layout Standard
2703 Coloque o cursor nalgunha parte da Sección\InsetSpace ~
2704 3 do seu documento, e escreba:
2707 \begin_layout LyX-Code
2708 Se quer saber máis acerca deste documento, vexa
2710 a Sección , que se acha
2714 \begin_layout Standard
2715 Agora, co cursor xusto despois da palabra
2716 \begin_inset Quotes eld
2720 \begin_inset Quotes erd
2728 nserir\SpecialChar \menuseparator
2733 eferéncia\InsetSpace ~
2737 Xurdirá entón a caixa de diálogo
2739 Referéncia\InsetSpace ~
2742 mostrando unha série de posíbeis etiquetas que pode referir.
2743 Na verdade neste momento debe haber só unha, a sua primeira etiqueta.
2744 Seleccione-a (se non está xa pré-seleccionada) e clique en
2752 Posicione agora o cursor xusto despois da palabra
2753 \begin_inset Quotes eld
2757 \begin_inset Quotes erd
2760 , e repita o procedimento anterior, mais trocando de formato, escollendo
2761 <páxina>, na vez do que aparece predefinido, <referéncia>.
2762 Para que o proceso sexa totalmente correcto deberá inserir un
2765 protexido (Crtl-Space)
2767 entre a referéncia e a palabra anterior.
2770 \begin_layout Standard
2771 O LyX coloca a referéncia nunha caixa cincenta onde estaba o cursor.
2772 No documento impreso esta caixa vai ser substituída polo número da sección
2773 ou da páxina (dependendo do formato escollido no diálogo
2775 Referéncia\InsetSpace ~
2779 Obteña unha pré-impresión (
2786 er\SpecialChar \menuseparator
2791 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
2805 er\SpecialChar \menuseparator
2810 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
2824 er\SpecialChar \menuseparator
2829 ctualizar\SpecialChar \menuseparator
2835 ) para ver como son substituídas as referéncias.
2838 \begin_layout Standard
2839 Ademais as referéncias facilitan a vida do usuário funcionando como hiper-ligazó
2840 ns á hora de editar documentos en LyX; clicando nunha xurde o diálogo
2842 Referéncia\InsetSpace ~
2845 , onde se pode seleccionar o botón
2852 , que leva o cursor á etiqueta referida.
2857 devolve o cursor a caixa coa referéncia.
2860 \begin_layout Subsection*
2861 Un pouco mais de xogo
2864 \begin_layout Standard
2865 Dixemos anteriormente que o LyX se encarrega do manexo das referéncias cruzadas;
2866 chegou o momento de ver como!.
2867 Insira unha nova sección antes da Sección\InsetSpace ~
2868 2, volte a visualizar como vai
2869 sair o documento impreso, e --- voilà! --- a referéncia cruzada da sección
2871 \begin_inset Quotes eld
2875 \begin_inset Quotes erd
2878 ! Troque o ambiente de
2879 \begin_inset Quotes eld
2882 Acerca deste Documento
2883 \begin_inset Quotes erd
2890 , e verá como a referéncia cruzada refere agora Subsección\InsetSpace ~
2891 2.1 en vez de Sección\InsetSpace ~
2893 Por outra banda a referéncia da páxina non se vé alterada, xa que a sección
2894 tornou-se subsección, mais non mudou de páxina.
2897 \begin_layout Standard
2898 Se quixer praticar un pouco máis tente inserir unha nova etiqueta onde colocou
2899 a sua primeira referéncia cruzada, e refira esa etiqueta noutra parte calquer
2901 Para comprobar que o LyX manexa correctamente as referéncias cruzadas en
2902 documentos mais extensos, copie algunhas páxinas do
2906 e cole-as no seu documento
2910 \begin_layout Standard
2911 Observe que copiar o título dun capítulo dá lugar a unha adverténcia, pois
2912 os capítulos non están previstos na clase
2916 ., e a que os títulos de capítulo troquen de ambiente para o
2921 Se non entende porque acontece isto, consulte a Sección\InsetSpace ~
2923 \begin_inset LatexCommand \ref{sec:clases_de_documentos}
2936 \begin_layout Standard
2937 Se vai inserir referéncias cruzadas con frecuéncia (por exemplo ao escreber
2938 un artigo académico), pode entón ser-lle máis cómodo deixar aberta a caixa
2941 Referéncia\InsetSpace ~
2947 \begin_layout Standard
2952 : Arranxe as referéncias no ficheiro
2957 \begin_layout Section
2958 Notas de rodapé e á marxe
2961 \begin_layout Standard
2962 É posíbel inserir notas de rodapé ben desde a barra de tarefas
2966 \begin_layout Standard
2967 O botón mostra unha páxina con unha nota de rodapé.
2977 nserir\SpecialChar \menuseparator
2985 Situe o cursor no fin da palabra
2986 \begin_inset Quotes eld
2990 \begin_inset Quotes eld
2993 na introdución do seu documento de proba, para a seguir inserir unha nota
2994 de rodapé por algun dos métodos antes vistos.
2995 Xurdirá entón unha caixa en branco para a nota, precedida dun botón de
2996 fondo cincento e coa palabra
2997 \begin_inset Quotes eld
3001 \begin_inset Quotes erd
3005 Na caixa en branco escreba
3008 \begin_layout LyX-Code
3009 O Lyx é un procesador tipográfico de texto
3012 \begin_layout Standard
3013 e clique sobre o botón cincento.
3014 Ao clicar desaparecerá a caixa co texto da nota, ficando somente o botón
3015 sinalando que aí ha unha nota de rodapé.
3016 Chamamos a isto cobrir a nota de rodapé.
3017 Podendo-se descobrir a nota en calquer momento, para a ler ou a editar,
3018 sen mais que clicar sobre o botón cincento.
3021 \begin_layout Standard
3022 Pode perguntar-se porque no botón da nota aparece escrito
3023 \begin_inset Quotes eld
3027 \begin_inset Quotes erd
3030 e non un número ou outra marca mais esclarecedora de como vai aparecer
3032 A resposta é que o LyX ocupa-se automaticamente da numeración das notas
3033 de rodapé, de maneira que pode inserir notas de rodapé en calquer lugar
3034 do documento e en calquer momento, e o programa as renumera convenientemente.
3038 \begin_layout Standard
3039 As notas de rodapé poden-se cortadas e coladas como se foran texto normal,
3040 non ha mais que seleccionar o botón rodapé
3044 \begin_layout Standard
3045 Se cadra é-lle máis sinxelo seleccioná-lo usando o teclado.
3046 Pois ao tentar usar o rato pode abrir sen querer a nota.
3060 É tamén posíbel converter texto normal en nota de rodapé; basta seleccionar
3061 o texto e facer o mesmo que para inserir unha nota de rodapé valeira, ben
3067 nserir\SpecialChar \menuseparator
3074 , ben clicar no botón
3075 \begin_inset Graphics
3076 filename ../../images/footnote-insert.xpm
3078 BoundingBox 0bp 0bp 22bp 22bp
3082 da barra de ferramentas.
3083 O proceso inverso tamén é posíbel, basta colocar o cursor no início da
3084 nota e premer a tecla
3088 ou alternativamente colocar o cursor no fin da nota e premer a tecla
3093 Se non o fixo xa é hora de experimentar un pouco coas notas de rodapé antes
3097 \begin_layout Standard
3098 As notas á marxe poden inserir-se ben desde o botón
3099 \begin_inset Graphics
3100 filename ../../images/marginalnote-insert.xpm
3102 BoundingBox 0bp 0bp 22bp 22bp
3106 da barra de tarefas ou através do menu
3111 nserir\SpecialChar \menuseparator
3119 Esta notas son semellantes ás anteriores agás no seguinte:
3122 \begin_layout Itemize
3123 no botón que as sinaliza di
3124 \begin_inset Quotes eld
3128 \begin_inset Quotes erd
3134 \begin_layout Itemize
3135 no texto impreso estas notas aparecerán loxicamente na marxe, e non no rodapé.
3138 \begin_layout Itemize
3139 as notas á marxe non están numeradas.
3142 \begin_layout Standard
3143 No seu documento de proba troque unha nota de rodapé para texto normal,
3144 a seguir seleccione ese texto e converta-o en nota á marxe.
3145 Por último vaia ao menu
3152 para averiguar como son impresas as notas á marxe.
3155 \begin_layout Standard
3160 : Arranxe a nota de rodapé no ficheiro
3167 \begin_layout Section
3171 \begin_layout Standard
3172 \begin_inset LatexCommand \label{sec:bibliografias}
3176 As bibliografias, cando menos en ciéncias, son semellantes as referéncias
3178 A bibliografia contén unha série de referéncias no fin do documento, que
3179 poden ser referidas en calquer parte do mesmo.
3180 LyX e LaTeX numeran automanticamente as entradas bibliográficas, encarregando-s
3181 e en todo momento de manter correcta tal numeración, sexan cais sexan as
3182 mudanzas que se fagan na mesma.
3185 \begin_layout Standard
3186 Vaia ao fin do documento e troque o ambiente para
3191 Agora, cada novo parágrafo será unha referéncia bibliográfica.
3192 Como primeira referéncia escreba:
3194 O Tutorial do Lyx, pola Equipa de documentación do LyX
3197 Observe que o LyX insere automaticamente unha caixa cincenta e numerada
3198 antes de cada referéncia.
3199 Clicando na caixa xurde o diálogo
3201 Configuración\InsetSpace ~
3203 entrada\InsetSpace ~
3207 O primeiro, a chave, usa-se para identificar a referéncia no documento,
3208 sendo por omisión a palabra
3214 \begin_inset Quotes eld
3218 \begin_inset Quotes erd
3221 , que é mais fácil de lembrar.
3224 \begin_layout Standard
3225 É hora de inserir unha cita bibliográfica no seu documento; coloque o cursor
3226 onde lle pareza oportuno, e vaia ao menu
3231 nserir\SpecialChar \menuseparator
3238 que fai xurdir un par de caixas de diálogo superpostas.
3239 En primeiro plano aparece o diálogo
3243 , que permite escoller entre as distintas entradas que ha na bibliografia
3244 unha para citar neste ponto, para o cal cumpre seleccioná-la e premer no
3253 Premido o botón fica só o diálogo
3257 , que permite organizar as referéncias que van ser citadas, xa que é posíbel
3258 facer várias citas no mesmo ponto.
3259 Neste momento probabelmente só haxa unha entrada bibliográfica,
3260 \begin_inset Quotes eld
3264 \begin_inset Quotes erd
3267 , seleccione-a, e verá como no seu documento aparece unha caixa cincenta
3269 No documento impreso aparecerá un número entre parénteses, referindo a
3270 entrada bibliográfica correspondente no fin do documento.
3273 \begin_layout Standard
3274 As referéncias mediante números son moi comuns, mais existen outras posibilidade
3276 Por exemplo alguns xornais prescreben usar
3277 \begin_inset Quotes eld
3281 \begin_inset Quotes erd
3284 para se referiren a unha publicazón de Castelao do ano 1944.
3285 E para isto é que serve o campo
3291 Configuración\InsetSpace ~
3293 entrada\InsetSpace ~
3304 \begin_layout Standard
3305 É posíbel tamén completar a referéncia bibliográfica con mais información,
3306 como o(s) capitulo(s) ou a(s) páxina(s) de interese no documento citado.
3307 Isto consegue-se engadindo tal información no campo
3320 A información adicional aparecerá dentro dos parénteses e após a referéncia.
3323 \begin_layout Standard
3328 Arranxe a bibliografia e a cita no ficheiro
3333 \begin_layout Section
3337 \begin_layout Standard
3338 Nalgunhas ocasións pode desexar incluir un índice no seu documento, ben
3339 no início ben no fin.
3340 Co LyX isto é moi doado; prema
3344 entre o título e a primeira sección do seu documento e escolla
3349 nserir\SpecialChar \menuseparator
3356 Indices\SpecialChar \menuseparator
3364 , e onde estaba o cursor aparecerá un botón onde di
3365 \begin_inset Quotes eld
3369 \begin_inset Quotes erd
3373 A primeira vista non parece que gañará moito, mais se actualiza a vista
3374 do documento como vai ser impreso verá que se acabou de xerar un índice
3375 coas seccións e subseccións do documento.
3378 \begin_layout Standard
3379 Á primeira vista todo isto lle pode parecer pouco útil.
3380 No entanto, se for dar unha espreitadela á pré-impresión, pode verificar
3381 que acabou de xerar un índice onde se encontran listadas as várias seccións
3382 e sub-seccións do seu documento.
3383 Se en calquer momento reordena as seccións ou cria seccións novas, o LyX
3384 encarrega-se de manter todo en orde.
3387 \begin_layout Standard
3388 O índice xeral non pode ser editado directamente, e por iso non aparece
3389 listado no documento, porén se clicar no botón correspondente xurdirá unha
3390 xanela cos contidos do dito índice.
3391 Outra maneira de aceder aos ditos contidos é mediante o menu Navegar, que
3392 se pode usar sen necesidade de inserir un índice xeral no documento.
3393 Grazas a este menu poderá mover-se facilmente entre as distintas seccións
3394 e subseccións do documento.
3397 \begin_layout Standard
3398 O botón do índice, e con el o índice, pode eliminar-se da mesma maneira
3399 que unha letra calquer.
3402 \begin_layout Standard
3407 : Arranxe o índice do ficheiro
3412 \begin_layout Chapter
3416 \begin_layout Standard
3417 Moitos cientistas usan LaTeX porque a composición tipográfica que permite
3418 obter, especialmente coas fórmulas matemáticas, ten moi boa cualidade,
3419 dando unha aparéncia profisional aos documentos que non se obtén cos procesador
3420 es de texto estándar e os seus editores matemáticos.
3421 Agora ben, escreber ecuacións en LaTeX asemella-se mais á programazón do
3422 que á escrita, razón pola que ha tamén moitos outros cientistas que non
3423 o usan, a pesar dos magníficos resultados.
3427 \begin_layout Standard
3428 O LyX é unha moi boa solución neste caso, xa que permite escreber fórmulas
3429 facilmente, a sua filosofia WYSIWYM é especialmente axeitada para esta
3430 tarefa, e os resultados son iguais de bons que co LaTeX.
3431 Se está afeito a escreber con LaTeX poderá seguir a empregar os seus úteis
3432 mas incómodos comandos, mais con unha intuitiva visualización WYSIWYM.
3433 Se, por outro lado, nunca usou LaTeX, non teña medo, o
3438 permitirá-lle escreber rápida e facilmente ecuacións con un aspeito profisional
3442 \begin_layout Standard
3443 Polo momento o LyX non garante que as suas fórmulas estexa correctas, mais
3444 si un bon resultado estético.
3453 \begin_layout Section
3457 \begin_layout Standard
3458 Algures no seu documento de proba escreba:
3461 \begin_layout LyX-Code
3462 Gosto da famosa fórmula de Einstein, E=mc^2, pola sua simplicidade.
3465 \begin_layout Standard
3466 A ecuación asi escrita non ten moi boa aparéncia, mesmo na forma impresa;
3467 as variábeis e o sinal de igualdade están xuntos de mais, e o cadrado poderia
3468 estar mellor representado.
3469 A pésima composición tipográfica debe-se a ter utilizado texto normal para
3470 escreber a fórmula, en vez de usar o modo matemático.
3473 \begin_layout Standard
3474 Para criar unha fórmula vaia a barra de ferramentas e clique no botón
3475 \begin_inset Graphics
3476 filename ../../images/math-mode.xpm
3478 BoundingBox 0bp 0bp 22bp 22bp
3483 Isto dá lugar a aparición onde ficaba o cursor dun pequeno rectángulo azul
3484 dentro doutro rectángulo púrpura, que representa unha fórmula matemática
3486 Ademais o cursor moveu-se ao interior do rectángulo.
3487 Dixite novamente E=mc^2, verá que é escrito en azul, e que o cadrado azul
3489 Para sair do modo matemático pode ben premer a tecla Esc, ben premer duas
3490 veces a tecla coa frecha para direita,
3491 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3495 O rectángulo purpura desaparece, deixando o cursor á direita da fórmula,
3496 e se agora escrebe algo xa será texto normal.
3499 \begin_layout Standard
3500 Consulte a pré-impresión e verá como a fórmula ten agora moito mellor aspeito,
3501 con espazos a ambos lados do signo de igualdade, o
3502 \begin_inset Quotes eld
3506 \begin_inset Quotes erd
3509 co tamaño e a posición dun expoente, e as letras, que se asume son variábeis,
3511 Os números son só números.
3514 \begin_layout Standard
3515 O editor matemático é outro exemplo da filosofia WYSIWYM.
3516 En LaTeX, usan-se comandos tais como
3528 para escreber as fórmulas matemáticas, de maneira que se a expresión é
3529 un pouco complexa non é fácil visualizá-la mentalmente.
3530 Sendo preciso compilar o ficheiro latex para poder visualizá-la realmente
3531 nunha pré-impresión.
3532 Por outra banda cumpre ter moito cuidado ao escreber para non cometer erros
3533 como a falta dalgun parénteses, ou a inclusión dalgun termo indebido dentro
3537 \begin_layout Standard
3538 O LyX non trata de visualizar exactamente cal vai ser o resultado impreso
3539 da fórmula (WYSIWYG), mais dá unha idea aproximada, que con un pouco de
3540 experiéncia resulta moi fiábel.
3541 Na imensa maioria das veces o resultado final vai ser satisfactório sen
3542 necesidade de preocupar-se dos pequenos detalles; tamaño dalgunha variábel,
3543 posición dun determinado signo, etc.
3544 Isto permite ao usuário, e sabemos que nos repetimos, concentrar-se no
3545 contido das fórmulas, sen necesidade de esforzar-se na sua forma.
3548 \begin_layout Section
3549 Navegando nas ecuacións
3552 \begin_layout Standard
3553 Vamos modificar agora a fórmula
3554 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3558 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
3562 As teclas con frechas serven para mover o cursor, tanto en texto normal
3563 como no modo matemático.
3564 Leve o cursor até a fórmula, e observe que ao entrar nela aparece novamente
3565 o rectángulo púrpura, indicando que está en modo matemático.
3566 Situe o cursor após o signo igual, coas teclas con frechas ou co rato,
3568 \begin_inset Quotes eld
3572 \begin_inset Quotes erd
3576 Despois, pode usar as teclas con frechas ou
3580 para sair da fórmula, o que fará desaparecer o rectángulo púrpura novamente.
3584 \begin_layout Standard
3585 Alén das teclas especiais descritas mais abaixo, a edición en modo matemático
3586 é similar a edición en texto normal.
3595 ) para eliminar carácteres, seleccione texto coas teclas con frechas ou
3596 co rato, corte, copie e cole normalmente
3600 \begin_layout Standard
3601 Pode cortar ou copiar parte dunha fórmula e colá-la dentro da mesma fórmula,
3602 ou noutra fórmula distinta, mais loxicamente non pode colá-la no texto
3608 , e lembre que en caso de erro sempre pode
3630 Adverténcia: se o cursor estiver xunto a unha fórmula, mais fora dela,
3639 ) elimina-a toda ela.
3640 Nese caso pode empregar
3646 ditar\SpecialChar \menuseparator
3656 \begin_layout Standard
3657 E se agora quixer mudar o expoente de
3658 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3662 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}$
3665 ? Pode situar o rato e clicar no sítio axeitado, ou pode empregar as teclas
3668 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3672 \begin_inset Formula $\leftarrow$
3675 situe primeiramente o cursor após o
3676 \begin_inset Quotes eld
3680 \begin_inset Quotes erd
3684 \begin_inset Quotes eld
3688 \begin_inset Quotes erd
3691 , prema entón na tecla
3692 \begin_inset Formula $\uparrow$
3695 e verá como o cursor se pasa ao nível do expoente, xusto antes do
3696 \begin_inset Quotes eld
3700 \begin_inset Quotes erd
3704 Mova-se agora coa tecla
3705 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3709 \begin_inset Quotes eld
3713 \begin_inset Quotes erd
3717 Para baixar de nível pode loxicamente premer a tecla
3718 \begin_inset Formula $\downarrow$
3721 , ou como está no fin do nível superior a tecla
3722 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3726 En todo caso, ao premer a tecla
3727 \begin_inset Formula $\downarrow$
3730 o cursor baixa de nível e situa-se na posición
3734 o expoente, con independéncia da sua posición anterior no expoente.
3737 \begin_layout Section
3741 \begin_layout Standard
3742 É posíbel inserir un expoente desde o
3747 , como se verá a seguir, porén é mais rápido inserir un acento circunflexo
3749 \begin_inset Quotes eld
3753 \begin_inset Quotes erd
3756 e premer a tecla de espazo.
3757 Isto dá lugar a aparición dun pequeno rectángulo azul nunha posición levemente
3758 superior, a correspondente aos expoentes, sendo posíbel escreber no dito
3759 rectángulo o que se quixer, que aparecerá nun tamaño de letra menor.
3760 Todo o que escreber nel, até premer a tecla espazo, a tecla
3761 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3768 (para sair de vez do modo matemático)
3772 tornará-se parte do expoente.
3775 \begin_layout Standard
3776 Os índices (sub-índices) teñen un tratamento semellante, iniciando-se neste
3783 \begin_inset Quotes eld
3787 \begin_inset Quotes eld
3791 É posíbel inserir índices e expoentes dentro doutros índices e expoentes,
3793 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
3800 \begin_layout Standard
3805 : Transforme a ecuación 1 do
3812 \begin_layout Section
3818 \begin_layout Standard
3824 permite inserir facilmente símbolos ou comandos matemáticos.
3825 Tamén existen atallos de teclado que permiten inserir moitos símbolos e
3826 comandos, mais para aprender as posibilidades.
3827 que oferece o editor matemático do LyX o mais fácil e didáctico é usar
3834 Posteriormente poderá ver noutros manuais os atallos de teclado correspondentes.
3835 Abra entón o painel desde o menu con
3840 nserir\SpecialChar \menuseparator
3845 ormula\SpecialChar \menuseparator
3853 e deixe-o aberto entanto le esta sección.
3854 Outra forma de abrir o painel é clicando no botón direito do rato en calquer
3858 \begin_layout Subsection
3862 \begin_layout Standard
3863 Na parte direita do painel ha un recadro con un conxunto de símbolos.
3864 Na parte superior do recadro ha un menu despregueábel que permite escoller
3865 entre distintos conxuntos de símbolos: operadores, relacións, letras gregas,
3866 frechas \SpecialChar \ldots{}
3867 Non ten mais que clicar en calquer deses símbolos para os incluir
3868 no seu texto, ou nas suas fórmulas.
3869 Na parte inferior do recadro, por riba do botón de
3883 , que loxicamente permite ter paineis independentes para os distintos conxuntos
3887 \begin_layout Standard
3892 : Escreba no se documento de proba:
3893 \begin_inset Quotes eld
3897 \begin_inset Formula $\heartsuit$
3901 \begin_inset Quotes erd
3907 \begin_layout Subsection
3911 \begin_layout Standard
3913 \begin_inset Graphics
3914 filename ../../images/math/sqrt-square.xpm
3916 BoundingBox 0bp 0bp 22bp 22bp
3920 do painel matemático e verá como se abre un menu despregueábel que lle
3921 permite escoller entre vários tipos de raiz.
3922 Ao escoller, por exemplo, a raiz cúbica inserirá-se no texto o típico signo
3923 da raiz, con un 3 na parte superior esquerda, e con un rectángulo azul
3925 O cursor fica dentro do dito rectángulo, no cal poderá escreber números,
3926 variábeis, outras raices ou o que desexar.
3927 Verá que ao ir adicionando ou eliminando carácteres a raiz vai-se redimensionan
3928 do para abranxer todo o que for escrito dentro.
3931 \begin_layout Standard
3932 A mesma facilidade existe para traballar coas fraccións.
3933 No painel matemático ha un botón con unha fracción con un rectángulo azul
3934 no numerador e outro no denominador.
3935 Clicando nel insere-se unha fracción no texto con dous pontos de insercións,
3936 no numerador e no denominador, podendo-se pasar dun ao outro coas frechas
3938 Insira unha fracción no seu ficheiro de proba, verá que o cursor aparece
3939 no nominador, escreba un
3940 \begin_inset Quotes eld
3944 \begin_inset Quotes erd
3947 e pase despois ao denominador e escreba un
3948 \begin_inset Quotes eld
3952 \begin_inset Quotes erd
3956 Xa ten unha fracción, sinxela mais unha fracción.
3957 Porén é posíbel escreber fraccións moito mais complicadas, xa que tanto
3958 no denominador como no numerador pode escreber calquer expresión matemática:
3959 variábeis, raices, outras fraccións, etc.
3962 \begin_layout Subsection
3963 Acentos e delimitadores
3966 \begin_layout Standard
3967 O LyX permite usar un bon número de
3968 \begin_inset Quotes eld
3972 \begin_inset Quotes erd
3975 matemáticos, cos que é posíbel acentuar calquer carácter (
3976 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
3979 ) ou grupo de carácteres (
3980 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
3984 Estes acentos seleccionan-se na sección
3988 , do menu despregueábel que ha no recadro
3992 , á direita do painel.
3993 Verá que ha acentos longos, que se expanden co texto acentuado, e outros
3994 curtos, que manteñen o seu tamaño sexa cal sexa o texto acentuado.
3995 Loxicamente o texto acentuado é o que se escrebe no rectángulo azul que
3996 aparece ben por baixo, ben por riba do acento.
3999 \begin_layout Standard
4000 Os delimitadores, como parénteses curvos, parénteses rectos ou chaves, inseren-s
4001 e desde un painel que se lanza ao premer o botón
4002 \begin_inset Graphics
4003 filename ../../images/math/delim.xpm
4005 BoundingBox 0bp 0bp 22bp 22bp
4010 O par de delimitadores seleccionados mostra-se na parte inferior.
4011 Por defeito ten-se un par de parénteses curvos, mais é posíbel escoller
4012 calquer par de delimitadores; unha chave esquerda e un paréntese recto
4013 direito, duas chaves esquerdas, o mesmo un dos delimitadores valeiro, para
4015 \begin_inset Quotes eld
4019 \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
4023 \begin_inset Quotes erd
4026 (o delimitador valeiro mostra-se como unha liña a trazos en LyX, mais non
4027 aparecerá no documento impreso).
4030 \begin_layout Standard
4031 É posíbel dixitar directamente parénteses no modo matemático, o cal é mais
4032 cómodo que usar o painel matemático, mais estes parénteses terán o tamaño
4033 do texto normal, e non van modificá-lo ao introducir fraccións ou matrices
4034 entre os delimitadores.
4035 O resultado estético será normalmente moi pobre.
4036 Pola contra os delimitadores do painel matemático mudan o seu tamaño en
4037 función do que haxa entre eles, e o resultado estético está garantido.
4040 \begin_layout Standard
4041 Tamén é posíbel aplicar delimitadores, raices ou acentos a texto escrito
4043 Basta con seleccionar a porción da fórmula que se quer modificar e clicar
4044 no botón respectivo do
4050 Probe a mudar a segunda lei de Newton da forma escalar para a forma vectorial
4052 \begin_inset Formula $f=ma$
4056 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
4060 A operación inversa, i.e.
4061 eliminar uns delimitadores, unha raiz ou un acento dunha porción de texto,
4062 realiza-se colocando o cursor no início da dita porción e premendo a tecla
4067 (a tecla que elimina o carácter anterior ao cursor).
4070 \begin_layout Standard
4075 : Arranxe a ecuación 2 do
4082 \begin_layout Subsection
4083 Modo TeX: Limites, log, sin e outros
4086 \begin_layout Standard
4087 No modo matemático asume-se que as letras son variábeis, de maneira que
4088 se escreber sen mais o nome dunha función, por exemplo
4089 \begin_inset Quotes eld
4093 \begin_inset Quotes erd
4096 , o LyX pensará que está a escreber o produto de várias variábeis, neste
4098 \begin_inset Formula $c$
4102 \begin_inset Formula $o$
4106 \begin_inset Formula $s$
4110 Para diferenciar as variábeis das funcións o LaTeX escrebe as primeiras
4111 en itálico, e as segundas en
4115 ademais introduz un pequeno espazo entre unha función e a variábel corresponden
4118 \begin_inset Quotes eld
4122 \begin_inset Formula $\cos x$
4126 \begin_inset Quotes erd
4130 \begin_inset Quotes eld
4134 \begin_inset Formula $cosx$
4138 \begin_inset Quotes erd
4145 \begin_layout Standard
4146 Na parte esquerda do
4151 listan-se as funcións matemáticas mais comuns.
4153 \begin_inset Quotes eld
4157 \begin_inset Quotes erd
4160 , e verá como se insere a función
4161 \begin_inset Quotes eld
4165 \begin_inset Quotes erd
4169 Ainda que a función fica dentro dunha fórmula o texto aparece escrito en
4170 negro e en letra normal (non inclinada).
4171 Mais non é texto normal, toda a palabra é tratada como un único signo,
4172 de maneira que se preme en
4176 eliminará toda a palabra, e se fai recuar o cursor verá como aparece o
4177 rectángulo purpura que arrodea as ecuacións.
4178 Coloque agora o cursor a direita da función, mais dentro do rectángulo,
4180 \begin_inset Quotes eld
4184 \begin_inset Quotes erd
4188 Tal e como é de esperar no modo matemático a variábel
4189 \begin_inset Quotes eld
4193 \begin_inset Quotes erd
4196 escrebe-se en azul e en itálico.
4197 Vexa agora a pré-impresión para comprobar o resultado final.
4200 \begin_layout Standard
4201 Ás funcións predefinidas polo LyX, como a calquer outro texto, pode-se-lle
4202 engadir índices e expoentes, o que permite escreber expresións tais como
4204 \begin_inset Quotes eld
4208 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
4212 \begin_inset Quotes erd
4216 \begin_inset Quotes eld
4220 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
4224 \begin_inset Quotes erd
4230 \begin_layout Standard
4235 : Transforme a ecuación 3 do
4242 \begin_layout Subsection
4246 \begin_layout Standard
4247 \begin_inset LatexCommand \label{sec:matrices}
4252 \begin_inset Graphics
4253 filename ../../images/math/matrix.xpm
4264 serve loxicamente para inserir matrices.
4265 Ao clicar nese botón abre-se o diálogo
4269 que permite escoller o número de liñas e de colunas que vai ter a matriz.
4270 Escolla 2 liñas e 3 colunas e feche o diálogo.
4271 O LyX inserirá unha matriz de
4272 \begin_inset Formula $2\times3$
4275 rectángulos azuis, nos que poderá escreber calquer expresión matemática
4276 (raices cúbicas, fraccións, logaritmos, outras matrices\SpecialChar \ldots{}
4277 ), mesmo pode deixar
4278 algun dos rectángulos valeiro.
4279 Pode mover-se entre os elementos da matriz coa tecla
4283 e as teclas con frechas.
4287 \begin_layout Standard
4288 Ao colocar o cursor nunha matriz matemática, no menu principal
4295 aparecen un par de novos epígrafes, un dos cais,
4302 permite engadir ou eliminar filas e colunas, e modificar os seus aliñamentos
4303 horizontal e vertical.
4307 \begin_layout Standard
4308 Lembre que é posíbel debuxar uns delimitadores axeitados para a matriz seleccion
4309 ando-a e escollendo os delimitadores no
4317 \begin_layout Standard
4318 Por último cumpre-nos asinalar que non é recomendábel utilizar matrices
4319 matemáticas para escreber texto.
4320 Para iso son moito mellores as táboas.
4323 \begin_layout Subsection
4324 Fórmulas independentes
4327 \begin_layout Standard
4328 Até o momento escrebemos fórmulas que ficaban na mesma liña que o texto
4329 que viña antes e despois delas, polo que receben o nome de fórmulas en
4331 As fórmulas en liña usan-se normalmente cando son curtas e simples, mais
4332 con expresións longas e complexas, ou cando se desexa salientaren no texto
4333 usan-se as fórmulas independentes.
4334 Ademais só as fórmulas independentes poden seren etiquetadas e numeradas,
4335 e as ecuacións multi-liña teñen que ser obrigatoriamente independentes
4343 \begin_layout Standard
4347 \begin_inset Graphics
4348 filename ../../images/math-display.xpm
4359 e verá como aparece no texto unha fórmula valeira independente, i.e.
4360 centrada nunha nova liña.
4361 Escreba agora unha expresión matemática e lance unha pré-impresión para
4362 ver o aspeito final.
4363 Se o cursor está xa nunha expresión matemática o botón
4366 \begin_inset Graphics
4367 filename ../../images/math-display.xpm
4373 troca entre formula en liña e independente, i.e.
4374 se inicialmente ten-se unha fórmula en liña pasa-se a ser independente
4378 \begin_layout Standard
4379 As fórmulas independentes apresentan algunhas diferenzas a respeito das
4383 \begin_layout Itemize
4384 O tamaño da letra é maior nalguns símbolos, como
4385 \begin_inset Formula $\sum$
4389 \begin_inset Formula $\int$
4395 \begin_layout Itemize
4396 Os índices e os expoentes para límites e somatórios (mais non para integrais)
4397 escreben-se por baixo dos símbolos, e non a continuación deles.
4400 \begin_layout Itemize
4401 O texto está centrado.
4404 \begin_layout Standard
4405 Fora destas diferenzas as fórmulas en liña e independentes son moi similares.
4408 \begin_layout Standard
4409 Finalmente unha nota sobre a colocación das fórmulas independentes no texto.
4410 Se quer que unha fórmula independente fique dentro dun parágrafo entón
4416 Mais se xa o fixo non ten mais que situar o cursor no início da frase,
4417 que segue á fórmula, e premer
4424 \begin_layout Standard
4429 : Faga independentes as várias fórmulas do
4433 e vexa o seu aspeito nunha pré-impresión.
4436 \begin_layout Standard
4441 : Usando as várias ferramentas que aprendeu nesta sección, escreba unha
4446 \begin_layout Standard
4447 Despois de facé-lo desde zero probe con
4452 nserir\SpecialChar \menuseparator
4457 ormula\SpecialChar \menuseparator
4472 \begin_inset Formula \[
4473 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
4476 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0\end{array}\right.\]
4483 \begin_layout Section
4484 Mais cuestións matemáticas
4487 \begin_layout Standard
4488 No editor matemático pode-se facer moitas mais cousas.
4489 Porén consideramos que o mais básico xa foi explicado, e encamiñamos ao
4497 \begin_layout Itemize
4498 Etiquetar e numerar as ecuacións.
4501 \begin_layout Itemize
4502 Escreber ecuacións multiliña
4505 \begin_layout Itemize
4506 Trocar de tipo de letra, por exemplo para usar negrito nunha fórmula.
4509 \begin_layout Itemize
4510 Facer un axuste fino no tamaño da letra e no espazamento dentro das fórmulas.
4511 (Non se preocupe disto até a versión final do texto do seu documento!)
4514 \begin_layout Itemize
4516 Poden ser moi úteis, basta defini-los unha vez no início do documento e
4517 poden utilizar-se en calquer parte.
4518 Se muda a definición do macro, as referéncias ao macro serán modificadas
4519 en todo o documento.
4520 Os macros poden mesmo tomar argumentos.
4523 \begin_layout Itemize
4524 Facer moitas outras cousas que nen se mencionan neste
4531 \begin_layout Chapter
4535 \begin_layout Section
4536 Outras importantes funcionalidades do LyX
4539 \begin_layout Standard
4540 Neste tutorial non se pretende documentar todos os posíbeis comandos do
4541 LyX, para iso están o
4550 Mais para nos despedir apresentamos algunhas das funcionalidades do LyX
4551 das cais ainda non falamos:
4554 \begin_layout Itemize
4555 tratamento WYSIWYM de táboas.
4556 As táboas poden inserir-se ben desde o menu principal,
4561 nserir\SpecialChar \menuseparator
4568 ben clicando no botón
4569 \begin_inset Graphics
4570 filename ../../images/tabular-insert.xpm
4576 da barra de ferramentas.
4577 Clicando na táboa co
4583 Configuración\InsetSpace ~
4587 , que permite editar a táboa polo miúdo.
4590 \begin_layout Itemize
4591 inclusión, e manexo, de imaxe nos documentos, (con
4596 nserir\SpecialChar \menuseparator
4607 ou clicando no botón
4608 \begin_inset Graphics
4609 filename ../../images/dialog-show-new-inset_graphics.xpm
4616 \begin_inset Quotes eld
4620 \begin_inset Quotes erd
4623 o LyX entende vários formatos vectoriais: PostScript®, PostScript Encapsulado
4624 (EPS), Scalable Vector Graphics (SVG) e LaTeX puro, e os formatos bitmap
4625 mais usuais (png, jpeg, tif, bmp, \SpecialChar \ldots{}
4626 ), mais é posíbel configurá-lo para utilizar
4627 praticamente calquer formato.
4628 Tanto as táboas como as figuras pode ser acompañadas de lexendas, sendo
4629 posíbel criar automaticamente listas de táboas e/ou figuras.
4632 \begin_layout Itemize
4633 controlo de versións, mediante RCS (
4637 para máis información).
4640 \begin_layout Itemize
4641 altamente personalizábel.
4642 Ha moitas cousas que o usuário pode mudar no LyX, desde o aspeito visual
4643 da xanela principal até os comandos para exportar documentos.
4644 Moitas destas mudanzas poden-se facer desde o menu,
4650 \SpecialChar \menuseparator
4657 outras son menos acesíbeis e para as facer cumpre ler o manual de
4666 \begin_layout Itemize
4668 O LyX está é desenvolvido por unha equipa de programadores distribuída
4669 pelos cinco continentes.
4670 Por iso entende moitas línguas, podendo-se escreber documentos en distintos
4671 alfabetos, e con escritas tanto de esquerda->direita como direita->esquerda.
4672 Ten ademais os menus e documentación traducidos a várias línguas, e estamos
4673 desexosos de receber novas traducións.
4677 \begin_layout Itemize
4678 corrección ortográfica disponíbel en ducias de línguas.
4684 erramentas\SpecialChar \menuseparator
4689 orrector ortográfico
4693 \begin_layout Standard
4694 Note-se que a corrección ortográfica comeza a partir do cursor.
4702 \begin_layout Itemize
4703 navegación dos menus co teclado.
4704 O LyX ten atallos de teclado que permite non ter que utilizar continuamente
4705 o rato, e que poden ser personalizados polo usuário (vexa-se o manual de
4714 \begin_layout Itemize
4715 importación de documentos LaTeX.
4716 Vexa-se a sección\InsetSpace ~
4718 \begin_inset LatexCommand \ref{sec:tex2lyx}
4725 \begin_layout Itemize
4727 Na parte inferior da xanela principal ha unha liña cincenta na que se mostra
4728 diversa información; o tipo de fonte usada ou o atallo de teclado correspondent
4729 e a acción que se acaba de executar.
4730 Sobre esta liña é posíbel abrir unha caixa de texto chamada minibuffer
4731 (nome tomado dunha función similar en
4735 ), que dá aceso a todo tipo de interesantes funcionalidades, incluindo algunhas
4736 que permiten escangallar de vez o documento.
4737 Polo que non debe escreber no minibuffer se non sabe o que está a facer.
4740 \begin_layout Section
4741 O LyX para usuários de LaTeX
4744 \begin_layout Standard
4745 \begin_inset LatexCommand \label{sec:usuarioslatex}
4749 Non é necesário saber nada de LaTeX para empregar o LyX, mais ter unha certa
4750 idea permite aproveitá-lo mellor.
4751 En todo caso moitos dos novos usuário de LyX teñen alguns coñecimentos
4752 básico de LaTeX, e esta sección está pensada para eles.
4756 \begin_layout Standard
4757 Unha cuestión que se lle ocorre ao usuário de LaTeX que está a considerar
4758 en usar o LyX, é se neste programa poderá conseguir facer todo o que o
4759 LaTeX permite facer.
4760 A resposta é afirmativa, dunha forma ou doutra, o LyX permite realizar
4761 practicamente o mesmo que o LaTeX, mais simplificando grandemente o proceso
4766 \begin_layout Standard
4767 Co intuito de manter un Tutorial breve só se mencionan nel as cousas mais
4768 básicas, as que os novos usuário do LyX precisan para comezar.
4773 , especificamente no capítulo
4776 Secrets of the LaTeX Masters
4779 (Secretos dos mestres do LaTeX), trata-se en profundidade as diferenzas
4780 entre o LyX e o LaTeX, e como usar vários truques do LaTeX no LyX.
4783 \begin_layout Subsection
4787 \begin_layout Standard
4788 O LyX implementa moitos comandos do LaTeX, mais non todos.
4789 No seu defeito oferece o modo TeX, que permite utilizar calquer comando
4790 de LaTeX, sempre que o usuário o coñeza.
4791 Para entrar neste modo pode-se ben clicar no botón
4794 \begin_inset Graphics
4795 filename ../../images/ert-insert.xpm
4803 na barra de ferramentas, ou seleccionar no menu
4808 nserir\SpecialChar \menuseparator
4817 Abre-se entón unha caixa vermella precedida por un botón que pon en vermello
4822 \begin_layout Standard
4823 [N.T] Evil Red Text = Malvado texto vermello.
4824 O nome fai referéncia a que o texto no modo TeX aparece escrito en vermello,
4825 e que unha das tarefas da equipa desenvolvedora do LyX e facer desaparecer
4826 a necesidade de usar ese texto vermello.
4832 A caixa é loxicamente para escreber comandos TeX (LaTeX), que o LyX vai
4833 pasar directamente ao LaTeX.
4834 Todo o escrito na caixa vai aparecer en vermello, para asi diferenciá-lo
4839 \begin_layout Standard
4840 No modo matemático basta con dixitar a barra invertida,
4841 \begin_inset Quotes eld
4847 \begin_inset Quotes erd
4850 , para entrar no modo TeX.
4851 Entanto estexa no modo TeX o texto será escrito en vermello, saindo-se
4852 del premendo na barra espazadora ou calquer outra tecla non alfabética:
4853 un número, un paréntese, etc.
4854 Unha vez abandonado o modo TeX, se o LyX coñece o comando escrito, vai-no
4855 representar no xeito WYSIWYM.
4856 Asi se nunha formula escreber o comando
4858 gamma, ao premer a barra espazadora o LyX trocará o texto
4869 \begin_inset Formula $\gamma$
4875 Este método funciona con case todos os macros matemáticos non complicados,
4876 sendo mais rápido que utilizar o
4881 , especialmente para os usuários experientes do LaTeX.
4884 \begin_layout Standard
4885 Constantemente están a aparecer novos pacotes de LaTeX, con novas funcionalidade
4886 s e sen pedir permiso a unha autoridade central.
4887 O LyX permite utilizar calquer deles sen mais que escreber
4891 usepackage{nome_do_pacote}
4893 no preámbulo (vexa-se a Sección\InsetSpace ~
4895 \begin_inset LatexCommand \ref{sec:preambulo}
4899 ), mais sen suporte WYSIMYM para as funcionalidades do pacote.
4902 \begin_layout Subsection
4903 Importando de LaTeX ---
4908 \begin_layout Standard
4909 \begin_inset LatexCommand \label{sec:tex2lyx}
4913 Para importar un documento LaTeX seleccione
4918 icheiro\SpecialChar \menuseparator
4923 mportar\SpecialChar \menuseparator
4927 Isto dá lugar a que o LyX chame o comando
4931 , responsábel da tradución de LaTeX a LyX, crie un ficheiro co mesmo nome
4932 que o orixinal, en latex, mais coa extensión
4936 , e abra este ficheiro lyx.
4937 Se o proceso non for ben sucedido, tente executar o
4941 na liña de comandos variando as opcións do programa.
4944 \begin_layout Standard
4949 entende e traduz a maior parte dos comandos e ambientes LaTeX, mais non
4951 Usualmente deixa inalteradas as partes que non entende, en modo TeX.
4952 Portanto tras importar un ficheiro LaTeX é bon procurar as partes non traducida
4953 s, en vermello, e editá-las manualmente.
4954 Se ben, en moitos casos, un documento con partes en modo TeX pode dar lugar
4955 a un texto impreso de boa cualidade.
4956 Ainda que no LyX non sexa facilmente lexíbel, perdendo-se o espirito do
4960 \begin_layout Standard
4965 ten o seu próprio manual, ao que se acede con
4970 Lea-o para aprender que comandos e ambientes LaTeX non están soportados,
4971 os seus erros (e como contorná-los), e as diferentes opcións coas que se
4975 \begin_layout Subsection
4979 \begin_layout Standard
4980 O LyX permite exportar directamente a LaTeX, escollendo
4985 icheiro\SpecialChar \menuseparator
4990 xportar\SpecialChar \menuseparator
4993 no menu xerará-se un ficheiro LaTeX co nome igual ao documento lyx, mais
4999 É tamén posíbel tamén xerar un ficheiro LaTeX especialmente deseñado para
5000 compilar con pdflatex, en vez de con latex, escollendo
5005 icheiro\SpecialChar \menuseparator
5010 xportar\SpecialChar \menuseparator
5014 Para visualizar pré-impresións, ou para imprimir, o LyX xera ficheiros
5015 temporários en LaTeX, portanto ten que ser bon xerando documentos con este
5019 \begin_layout Subsection
5020 Configuración do documento
5023 \begin_layout Subsubsection
5031 \begin_layout Standard
5037 ocumento\SpecialChar \menuseparator
5044 abre-se unha caixa de diálogo que serve loxicamente para configurar o documento
5045 , permitindo especificar moitas das opcións que se poden incluir no comando
5057 do documento, o tipo e tamaño da fonte base, o tamaño do papel, as marxes,
5059 Ademais calquer opción extra para o comando
5065 pode ser engadida no campo
5071 Configuración de clase
5080 \begin_layout Subsubsection
5084 \begin_layout Standard
5085 \begin_inset LatexCommand \label{sec:preambulo}
5091 Configuración do documento
5093 , que se veu no parágrafo anterior, existe unha sección chamada
5097 , onde se poden incluir directamente comandos en LaTeX que afectarán a todo
5102 \begin_layout Subsection
5106 \begin_layout Standard
5107 O LyX permite utilizar o BibTeX, un pacote para construir bases de dados
5108 con referéncias bibliográficas, que poden ser usadas en diferentes documentos.
5114 nserir\SpecialChar \menuseparator
5117 Indice\SpecialChar \menuseparator
5124 para incluir un ficheiro
5129 Clique no botón resultante
5130 \begin_inset Quotes eld
5133 Bibliografia Xerada BibTeX
5134 \begin_inset Quotes erd
5137 e xurdirá a caixa de diálogo
5148 , escreba o que escreberia entre as chaves do comando
5158 \begin_layout Standard
5159 Do mesmo xeito que en LaTeX, se ha várias bibliografias estas deben ir separadas
5160 por vírgulas, sen espazos en branco.
5166 Analogamente, escreba no campo
5170 o que escreberia entre as chaves do comando
5179 \begin_layout Standard
5180 Após disto pode citar de calquer das bibliografias incluídas mediante o
5186 nserir\SpecialChar \menuseparator
5193 (vexa a sección\InsetSpace ~
5195 \begin_inset LatexCommand \ref{sec:bibliografias}
5200 A execución do BibTeX fica a cargo do LyX.
5203 \begin_layout Section
5207 \begin_layout Standard
5208 Ás veces, ao tentar imprimir ou ver unha pré-impresión do documento, o LaTeX
5209 topa con algo que non comprende.
5210 Nestes casos o LyX abrirá a caixa de diálogo
5214 onde se listan os erros atopados.
5215 Ao clicar nun erro determinado neste diálogo move-se o cursor até o ponto
5216 que dá lugar ao dito erro, e mostra-se en detalle a mensaxe de erro que
5217 produz o latex, na parte inferior da caixa de diálogo.