1 #LyX 2.0 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
7 % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!!
9 %This preamble is designed to ensure that the document prints
10 % out as advertised. If you mess with this preamble,
11 % parts of the document may not print out as expected. If you
12 % have problems LaTeXing this file, please contact
13 % the documentation team
14 % email: lyx-docs@lists.lyx.org
16 \usepackage{ifpdf} % part of the hyperref bundle
17 \ifpdf % if pdflatex is used
19 % set fonts for nicer pdf view
20 \IfFileExists{lmodern.sty}{\usepackage{lmodern}}{}
22 \fi % end if pdflatex is used
24 % the pages of the TOC is numbered roman
25 % and a pdf-bookmark for the TOC is added
26 \let\myTOC\tableofcontents
27 \renewcommand\tableofcontents{%
28 \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
31 \use_default_options false
32 \maintain_unincluded_children false
34 \language_package default
39 \font_typewriter default
40 \font_default_family default
41 \use_non_tex_fonts false
48 \default_output_format default
50 \bibtex_command default
51 \index_command default
55 \pdf_title "The LyX Tutorial"
56 \pdf_author "LyX Team, Ramón Flores"
57 \pdf_subject "LyX-documentation Tutorial"
58 \pdf_keywords "LyX, documentation"
60 \pdf_bookmarksnumbered true
61 \pdf_bookmarksopen true
62 \pdf_bookmarksopenlevel 1
67 \pdf_pdfusetitle false
68 \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue,pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false"
78 \paperorientation portrait
87 \paragraph_separation indent
88 \paragraph_indentation default
89 \quotes_language english
92 \paperpagestyle headings
93 \tracking_changes false
108 \begin_inset Newline newline
119 26 de Decembro de 2006
122 \begin_layout Standard
123 \begin_inset CommandInset toc
124 LatexCommand tableofcontents
131 \begin_layout Chapter
135 \begin_layout Section
139 \begin_layout Standard
140 Este ficheiro foi escrito pensando en todos aqueles que nunca ouviron falar
141 de LaTeX ou non o coñecen alá moi ben.
142 Comecemos dando unha boa notícia: non é preciso aprender LaTeX para usar
144 En realidade a razón de ser do LyX é fornecer unha interface cuase-WYSIWYG
146 Porén ha algunhas cousas que precisará aprender para usar o LyX, e que
147 lle sexa de utilidade.
150 \begin_layout Standard
151 Alguns dos leitores chegarian a este documento tras tentar inserir dous
152 espazos despois dun ponto, ou 3 liñas en branco entre parágrafos, mais
153 con certa frustración decataron-se que non o daban feito.
154 De facto, acharán que a maioria dos pequenos truques que están afeitos
155 a empregar noutros procesadores de texto, non funcionan en LyX.
156 Isto é por a maioria dos procesadores de texto permitiren, cando non requereren
157 , que o usuário introduza manualmente espazos, fontes, etc.
158 Co cal o usuário non só escrebe o documento, senón que tamén fai a composición
159 tipográfica do mesmo.
160 O LyX fai a composición automática e consistentemente, deixando ao usuário
161 concentrar-se nas cousas importantes: os contidos do documento.
164 \begin_layout Standard
165 Portanto recomendamos-lle continuar a ler, o tempo adicado a este
169 non é tempo perdido, é tempo investido.
172 \begin_layout Section
177 e que non é, este Tutorial
180 \begin_layout Standard
181 Antes de comezar esta sección, pretendemos salientar o seguinte, O
185 usa a notación definida na
193 Se comezou a ler a documentación por este manual, recomendamos-lle que
194 o deixe por un pouco e lea primeiro a
201 \begin_layout Standard
202 Unha vez que xa sabe o significado das distintas fontes utilizadas no documento
203 pasamos a comentar a focaxe deste
210 \begin_layout Subsection
211 Tirando o máximo proveito
214 \begin_layout Standard
219 consta de exemplos e exercícios, e para tirar o máximo proveito del, entanto
220 vai lendo, debe escreber todas esas pequenas cousas que se lle di de escreber,
221 e tamén tentar completar todos os exercícios suxeridos.
222 Para a sua comodidade, pode ser boa idea imprimir a versión PostScript®
226 \begin_layout Standard
227 Se estiver familiarizado co LaTeX, probabelmente poderá ler o
231 máis rapidamente, xa que a base do LyX é o LaTeX.
232 Porén o LyX posui algunhas idiosincrasias
236 \begin_layout Plain Layout
237 ou, sendo optimistas,
238 \begin_inset Quotes eld
242 \begin_inset Quotes erd
250 que cumpre ter en conta.
251 Mesmo se non quer ler o resto do
255 , cumpre-lle botar un ollo á Sección
260 \begin_inset CommandInset ref
262 reference "sec:usuarioslatex"
266 , escrita pensando especificamente nos usuários de LaTeX.
269 \begin_layout Subsection
277 \begin_layout Itemize
278 Explicacións detalladas de todas as funcións do LyX.
282 \begin_layout Standard
288 Este documento só pretende-se introducir ao leitor no emprego do programa,
289 mais lembre que o Guia está sempre a sua disposición.
294 toda a información que aparece no
298 daria lugar a que este documento fose longo de mais, redundante, e frecuentemen
303 \begin_layout Itemize
304 Explicacións detalladas de LaTeX.
308 \begin_layout Standard
309 Non son necesárias para usar o LyX.
310 Mais se estiver interesado en aprender alguns dos elegantes truques que
311 pode facer co LaTeX, sempre pode ler un libro de LaTeX.
312 No mercado existen vários bons libros, polo cal escusamos de escreber un
317 \begin_layout Standard
318 E agora chegou o momento de elaborar o seu primeiro documento \SpecialChar \ldots{}
322 \begin_layout Chapter
326 \begin_layout Section
327 O seu primeiro documento no LyX
330 \begin_layout Standard
331 Antes de comezar a escreber é bon mencionarmos algunhas cousiñas que, esperemos
336 mais instrutivo, útil e divertido.
340 \begin_layout Standard
341 Dado que ha moita información que non vamos fornecer neste documento, o
342 primeiro que ten que facer é procurar os restantes documentos de axuda.
343 Isto é bastante sinxelo; inicie o LyX e vaia ao menu
347 onde pode escoller os distintos manuais, abra o
355 (se non o estiver xa a ler no monitor).
356 Asi, pode ler ambos encanto escrebe o seu próprio documento
360 \begin_layout Plain Layout
361 Poden servir tamén como bons exemplos de como usar as moitas características
368 Para pasar dun documento a outro ten que ir ao menu
372 , e seleccionar o ficheiro que queira mostrar na xanela.
377 non cobre en detalle asuntos descritos noutros manuais do LyX, se ben isto
378 pode resultar incomodo inicialmente, permite termos un
383 Ademais afará-se a utilizar outros manuais do LyX, o cal — a longo prazo
384 — aforrará-lle moito tempo.
387 \begin_layout Standard
392 imos asumir que no seu computador ten instalada unha versión do LyX totalmente
393 funcional, unha outra versión do LaTeX, o
401 , e tamén seria bon se tiver unha impresora conectada e que funcione.
403 Se algo disto lle falta, vai ter que reconfigurar o seu sistema (ou pedir-llo
404 ao administrador do sistemas).
405 Pode achar información sobre configuracións noutros manuais, nomeadamente
413 \begin_layout Standard
414 Por último ha un documento especificamente escrito para praticar os seus
420 , supostamente escrito por alguén que ignora as grandes capacidades do LyX.
421 Segundo vaia aprendendo as novas funcións do LyX, suxeriremo-lle modificar
422 as partes correspondentes do documento
427 Verá que este documento contén algunhas dicas
428 \begin_inset Quotes eld
432 \begin_inset Quotes erd
435 para o axudar a arranxar as cousas
439 \begin_layout Plain Layout
441 \begin_inset Quotes eld
445 \begin_inset Quotes erd
449 Para aceder ao texto da nota cumpre clicar na mesma.
455 Se desexar facer trampa (ou verificar se está a facer ben as cousas), ha
456 tamén un ficheiro chamado
458 exemplo_lyxificado.lyx
460 que contén o mesmo texto escrito por un mestre LyXeiro.
463 \begin_layout Standard
464 Os ficheiros de exemplo achan-se na directória
468 , á cal pode aceder desde LyX seleccionando
470 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
478 Abra o documento en bruto, e use
480 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
487 para gravar unha cópia na sua directória e poder asi traballar nel.
488 Ao mellorar algunha parte do documento, verifique como afectan as mudanzas
492 \begin_layout Standard
493 Por certo, o directório
497 contén moitos outros ficheiros de exemplo, que mostran como utilizar o
498 LyX para obter resultados complexos e gozosos.
499 Estes ficheiros de exemplo son especialmente úteis para mostrar cousas
500 que (devido ao tamaño ou a outras razóns) non entran ben na documentación.
505 , ou se non sabe como facer algo complicado no LyX, dé unha olladela a estes
509 \begin_layout Subsection
510 Escreber, visualizar e imprimir
513 \begin_layout Itemize
514 Abra un novo ficheiro con
516 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
520 \begin_layout Itemize
521 Escreba unha frase como:
523 Este é o meu primeiro documento en LyX!
526 \begin_layout Itemize
527 Grave o seu documento con
529 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
538 \begin_layout Itemize
539 Execute o LaTeX para criar unha pré-impresión (versión
553 Ver\SpecialChar \menuseparator
558 Ver\SpecialChar \menuseparator
563 Ver\SpecialChar \menuseparator
567 Se lanzou o LyX desde un terminal poderá ver como nel van aparecendo unha
568 série de mensaxes, escritos polo LaTeX, e que polo momento pode ignorar.
569 O LyX lanzará algun visualizador (de
581 , segundo corresponda), que abrirá outra xanela mostrando o aspeito que
582 vai ter o seu documento impreso.
586 \begin_layout Plain Layout
587 Pode aforrar algo de tempo, maior canto maior sexa o documento, se tras
588 a primeira vez que execute algun dos visores o deixa sen fechar, e após
589 facer calquer mudanza no documento usa
591 Ver\SpecialChar \menuseparator
592 Actualizar\SpecialChar \menuseparator
597 \SpecialChar \menuseparator
602 \SpecialChar \menuseparator
605 ) para ver o novo aspeito do documento.
613 \begin_layout Itemize
616 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
617 imprimir\SpecialChar \@.
621 \begin_layout Standard
622 Parabéns! Escrebeu e imprimiu o seu primeiro documento en LyX.
623 O resto son pequenos detalles que se tratan no resto do
638 \begin_layout Subsection
642 \begin_layout Standard
643 Loxicamente o LyX permite-lle realizar a maioria das cousas que está afeito
644 a facer con un procesador de texto.
645 Vai engadir novas liñas cando for necesário, e identar parágrafos automaticamen
647 A seguir inclui-se unha breve descrición de como realizar algunhas operacións
651 \begin_layout Description
652 Desfacer O LyX ten múltiplos níveis de desfacer, o que significa que poderia
653 desfacer todo o que fixo desde o início da sesión seleccionando
655 Editar\SpecialChar \menuseparator
659 Caso se pasar desfacendo, pode refacer as accións desfeitas seleccionando
662 Editar\SpecialChar \menuseparator
667 \begin_layout Standard
668 Actualmente, o comando
672 está limitado a 100 pasos, e ademais non funciona para
676 , como por exemplo para mudanzas no formato do documento.
677 Estes son un par de defeitos do LyX, que ainda non están solucionados.
681 \begin_layout Description
682 Cortar/Colar/Copiar Use
684 Editar\SpecialChar \menuseparator
689 Editar\SpecialChar \menuseparator
694 Editar\SpecialChar \menuseparator
697 para cortar, colar e copiar.
698 Outra posibilidade consiste en colar o texto seleccionado (mesmo noutros
699 programas) clicando no
706 \begin_layout Description
707 Procurar/Substituir Utilice
709 Editar\SpecialChar \menuseparator
720 , isto vai lanzar unha caixa de diálogo que lle permite
724 un dado texto, Substitui-lo por outro
728 \begin_layout Plain Layout
729 Cando rematar pode fechar a xanela, ou deixa-la aberta, segundo lle resulte
731 A maioria das caixas de diálogo no LyX — incluindo as correspondentes a
760 (do documento), asi como os vários diálogos matemáticos — son xanelas que
761 poden deixar-se abertas, ou minimizadas, en vez de fechadas.
762 Uns poucos diálogos, como o
764 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
767 , non lle permiten porén escreber nada na xanela principal do LyX, até os
769 Asegure-se de manter en foco a xanela axeitada, ao tentar escreber na xanela
770 principal do LyX ou ao executar un comando noutra caixa de diálogo.
775 , podendo-se facer a procura sensíbel a maiúsculas/minúsculas, a palabras
776 completas o partes de palabras, e permitindo avanzar ou recuar no documento.
779 \begin_layout Description
792 o texto (xeralmente converte os carácteres a itálica), pór en
799 \begin_inset Quotes eld
803 \begin_inset Quotes erd
808 (normalmente pequenas maiúsculas, usado para nomes de persoas) no diálogo
811 Editar\SpecialChar \menuseparator
823 \begin_layout Description
832 Ferramentas Mesmo abaixo dos menus ha como mínimo unha barra chea de botóns
833 que lle permiten efectuar directamente algunhas das funcións mais populares:
836 Colar, Imprimir, Inserir
840 formula\SpecialChar \ldots{}
843 Se mantiver o ponteiro do rato por riba dun deses botóns un par de segundos
844 aparecerá unha pequena nota amarela informando sobre a función do botón.
847 \begin_layout Standard
848 Por agora ainda non escrebeu abondo para que estas funcións sexan úteis,
849 mas á medida que for escrebendo tente desfacer, colar, etc.
852 \begin_layout Subsection
853 WYSIWYM: Espazos en branco no LyX
856 \begin_layout Standard
857 Unha das cousas que mais estraña ao novo usuário é a forma como o LyX xere
858 os espazos en branco.
859 Pode premer repetidamente o
863 , mais só obterá unha liña en branco; ou premer veces sen conta a
867 , e só obterá un espazo.
868 Nunha liña en branco, o LyX non permite nen introducir tan sequer un espazo
874 non engade o consabido espazos de tubulazón, de facto non
878 tais espazos, nen existe regra na parte superior da páxina que lle permita
883 nen tampouco alterar as marxes.
886 \begin_layout Standard
887 Moitos procesadores de texto comerciais basean-se na filosofia WYSIWYG
891 \begin_layout Plain Layout
893 \begin_inset Quotes eld
896 What You See Is What You Get
897 \begin_inset Quotes erd
905 (o que vé e o que obtén), porén o LyX ten filosofia própria: WYSIWYM
909 \begin_layout Plain Layout
945 (o que vé é o que pretende facer).
946 O usuário especifica o que pretende obter, sendo o LyX o que se preocupa
947 da composición tipográfica, dando lugar a unha saída con cualidade profisional.
952 separa parágrafos, entanto un espazo en branco separa palabras, polo que
953 non ha razón para ter vários seguidos nunha liña; un
957 non ten nengunha función gramatical, e portanto o LyX non o considera.
958 Ao traballar co LyX, investirá máis tempo preocupando-se do
962 dos documentos, e menos preocupando-se do
975 pode ver mais información sobre a filosofia WYSIWYM.
978 \begin_layout Standard
979 Contodo, no LyX tamén existen (moitas) maneiras de afinar manualmente o
980 formato dos documentos.
981 Ao fin e ao cabo é posíbel que o LyX non acerte coa composición tipográfica
982 exacta que o autor tiña en mente.
983 Estas formas de afinar o formato aparecen descritas no
987 , incluindo entre outras espazados horizontal e vertical máis potentes e
988 versáteis que os espazos ou as liñas en branco — e formas para especificar
989 manualmente o tamaño e o tipo de fonte, e o aliñamentos dos parágrafos.
990 Agora ben, o que pretenden os autores do LyX é que o usuário poda despreocupar-
991 se do formato, prestando-lle atención só ao final.
992 Evitando algo que ocorre con frecuéncia cos procesadores de texto tradicionais;
993 que o usuário dedica mais tempo e esforzo a forma do que ao contido do
997 \begin_layout Section
1001 \begin_layout Standard
1002 En LyX o texto, en función do seu propósito no documento, clasifica-se en
1008 Usualmente nun documento a maioria do texto non ten un formato especial,
1009 é texto normal, mais é usual que estexa divido en capítulos, seccións \SpecialChar \ldots{}
1011 e que cada unha desas partes teña un título que lle permiten dan unha idea
1012 ao leitor do que vai ser tratado a seguir.
1013 O texto normal, o título dunha sección, o nome do autor, son exemplos de
1014 ambientes que aparecen en moitos documentos.
1015 Ha tamén alguns ambientes que son específicos dun tipo de documento determinado
1016 : o resumo dun artigo, o enderezo do remitente dunha carta, etc.
1019 \begin_layout Standard
1020 Os ambientes son unha peza importante a hora de implementar a filosofia
1022 Os vários ambientes teñen en xeral diferente aspeito, o título dun capítulo
1023 ten que diferenciar-se do título dunha subsección ou da bibliografia, e
1024 para os distinguir empregan-se: fontes diferentes (família, tamaño, tipo),
1025 espazamento entre liñas diferentes, etc.
1026 O asunto ainda pode ser mais complicado, asi por exemplo cada xornal científico
1027 adoita ter as suas preferéncias de formato para os distintos ambientes:
1028 un editor pode querer títulos de sección con unha fonte de 18 pontos, en
1029 negrito, e o texto centrado, entanto outro teña por norma utilizar outra
1030 fonte de 15 pontos, en itálico, e o texto xustificado á esquerda; e desde
1031 logo moi dificilmente van estar de acordo nos formatos da bibliografia.
1032 O LyX está deseñado para lle permitir lidar dignamente con estas complexidades,
1033 sen necesidade de lle prestar atención de mais aos diferentes estilos de
1037 \begin_layout Standard
1042 fica na esquerda da barra de ferramentas (xusto por baixo do menu
1047 Nesta caixa ha un menu despregueábel que permite escoller o ambiente, indicando
1048 en todo momento en que tipo de ambiente se acha o cursor.
1049 Asi no seu primeiro documento até o momento indicou sempre
1053 que é o ambiente predefinido, mais agora é tempo de experimentar outros
1054 ambientes, para o cal só ha que clicar na caixa de
1058 e escoller algun dos que aparecen no menu.
1061 \begin_layout Subsection
1062 Seccións e Subseccións
1065 \begin_layout Standard
1070 na primeira liña do seu ficheiro LyX, e seleccione
1080 \begin_layout Plain Layout
1086 Se non ha nada seleccionado, o LyX muda o ambiente do parágrafo onde se
1088 Mais tamén é posíbel mudar o ambiente de vários parágrafos; seleccionando-os
1089 antes de escoller o ambiente.
1097 Asegure-se de escoller o ambiente
1109 do que xa falaremos máis tarde.
1110 O LyX etiqueta a sección con un
1113 \begin_inset Quotes eld
1117 \begin_inset Quotes erd
1122 escrebendo o cabezallo (título) nunha fonte maior.
1127 , e observe que a caixa de
1140 Na maior parte dos ambientes, incluído o cabezallo dunha sección, LyX asume
1141 que o ambiente remata ao teclear
1146 Escreba a introdución do documento:
1149 \begin_layout LyX-Code
1150 Esta é a introdución do meu primeiro documento en LyX.
1153 \begin_layout Standard
1154 Prema a tecla Return e seleccione novamente
1164 \begin_inset Quotes eld
1168 \begin_inset Quotes erd
1171 e agarda que o usuário dixite o título desta nova sección.
1176 , e verá que o LyX o escrebe coa tipografia própria do título dunha sección.
1179 \begin_layout Standard
1182 \begin_inset Quotes eld
1186 \begin_inset space ~
1190 \begin_inset Quotes erd
1194 \begin_inset Quotes eld
1197 primeiro documento en LyX
1198 \begin_inset Quotes erd
1201 ), prema novamente a tecla
1215 \begin_inset Quotes eld
1219 \begin_inset Quotes erd
1222 e agarda que o usuário dixite un título.
1225 Acerca deste documento
1229 \begin_inset space ~
1233 \begin_inset Quotes eld
1237 \begin_inset Quotes erd
1240 , que estaba antes como
1241 \begin_inset Quotes eld
1245 \begin_inset space ~
1249 \begin_inset Quotes erd
1252 , é renumerada automaticamente como
1253 \begin_inset Quotes eld
1257 \begin_inset space ~
1261 \begin_inset Quotes erd
1264 ! Aplicando a filosofia WYSIWYM, ao identificar un anaco de texto como
1265 título da sección, o LyX encarrega-se automaticamente da sua numeración
1269 \begin_layout Standard
1274 para voltar ao ambiente
1278 , e escreba as seguintes cinco liñas:
1281 \begin_layout LyX-Code
1282 As seccións e as subseccións descreben-se a seguir.
1285 \begin_layout LyX-Code
1286 Descrición da sección
1289 \begin_layout LyX-Code
1290 As seccións son maiores que as subseccións.
1293 \begin_layout LyX-Code
1294 Descrición da subsección
1297 \begin_layout LyX-Code
1298 As subseccións son menores que as seccións.
1301 \begin_layout LyX-Code
1305 \begin_layout Standard
1306 Clique na segunda liña e seleccione
1315 O LyX etiqueta a subsección con
1316 \begin_inset Quotes eld
1320 \begin_inset Quotes erd
1323 , e escrebe o título nunha fonte maior que o texto normal e menor que o
1325 Mude tamén a cuarta liña para o ambiente
1330 Como seguramente xa esperaba, o LyX asignou-lle automaticamente a etiqueta
1332 \begin_inset Quotes eld
1336 \begin_inset Quotes erd
1340 Se adiciona agora outra sección antes da
1341 \begin_inset Quotes eld
1345 \begin_inset Quotes erd
1348 , esta será renumerada para
1349 \begin_inset Quotes eld
1353 \begin_inset Quotes erd
1356 , e con ela as sua subseccións, que pasarán a ser a
1357 \begin_inset Quotes eld
1361 \begin_inset Quotes erd
1365 \begin_inset Quotes eld
1369 \begin_inset Quotes erd
1376 \begin_layout Standard
1377 O LyX contempla outros níveis de hierarquia:
1390 Anime-se e experimente con eles.
1391 Pode observar que os cabezallos do parágrafo e subparágrafo non están numerados
1392 por defeito, e que os subparágrafos están identados; porén como se explica
1397 é posíbel alterar estes comportamentos.
1398 O nível mais alto da hierarquia corresponde aos
1402 mais este ambiente só se pode empregar nalguns tipos (
1406 ) de documentos LyX (vexa-se a Sección
1407 \begin_inset space ~
1411 \begin_inset CommandInset ref
1413 reference "sec:clases_de_documentos"
1421 \begin_layout Standard
1422 Finalmente, tamén existen ambientes para seccións ou subseccións non numeradas.
1423 Se trocar un dos cabezallos de
1431 , o LyX usará a mesma tipografia, mais sen numeración.
1432 Outros ambientes similares son
1434 Capítulo*, Subsección*
1441 Probe a trocar algunhas das suas seccións ou subseccións para ambientes
1444 \begin_inset Quotes eld
1448 \begin_inset Quotes erd
1451 , e observe como isto afecta á numeración das restantes seccións.
1454 \begin_layout Standard
1459 : Arranxe os cabezallos de seccións e subseccións no arquivo de testes
1467 \begin_layout Subsection
1471 \begin_layout Standard
1472 O LyX oferece diferentes ambientes para elaborar listas.
1473 Estes ambientes liberan-no de premer a tecla
1477 veces sen conta ao escreber un esquema, ou de renumerar inteiramente unha
1478 lista cando quer adicionar un ponto no meio dela, permitindo-lle concentrar-se
1483 \begin_layout Plain Layout
1484 Desculpe que teimemos en subliñar este ponto ao longo do
1492 o ponto principal da filosofia na que se basea o LyX.
1498 Os diferentes tipos de documentos requeren, loxicamente, diferentes tipos
1502 \begin_layout Itemize
1503 Nas apresentación son usuais as listas, como esta, onde cada ítem vai precedido
1504 dunha marca (ponto, asterisco\SpecialChar \ldots{}
1505 ), que se poden elaborar facilmente en LyX
1513 \begin_layout Itemize
1514 Un esquema estrutura-se comodamente co ambiente
1518 , que facilita escreber listas ordenadas por números e letras.
1522 \begin_layout Itemize
1523 Un documento descrebendo pacotes de software pode empregar o ambiente
1527 , onde cada ítem na lista comeza con unha palabra en negrito.
1531 \begin_layout Itemize
1536 (próprio do LyX, i.e.
1537 non existe en LaTeX) é unha forma levemente diferente do ambiente
1544 \begin_layout Standard
1545 Escrebamos unha lista de razóns polas cais o LyX é mellor que os outros
1546 procesadores de texto.
1547 Algures no seu documento escreba:
1550 \begin_layout Standard
1553 O LyX é mellor que os outros procesadores de texto porque:
1556 \begin_layout Standard
1572 O LyX engade á liña unha
1573 \begin_inset Quotes eld
1577 \begin_inset Quotes erd
1580 , na realidade un asterisco, que será convertido nun ponto gordo na (pré)impresi
1582 Escreba as suas razóns:
1585 \begin_layout LyX-Code
1586 O programa encarrega-se da composición tipográfica.
1589 \begin_layout LyX-Code
1590 A escritura de fórmulas matemáticas é WYSIWYG.
1593 \begin_layout LyX-Code
1594 É moi sinxelo elaborar listas!
1597 \begin_layout Standard
1598 Os ambientes de lista, a diferenza dos cabezallos, non terminan ao premer
1604 As avesas, o LyX asume que o usuário quer continuar a engadir ítens á lista,
1605 de maneira que ao premer
1609 engade outro ítem a lista.
1610 Asi o resultado do exercício anterior será unha lista de tres ítens.
1611 Para obter un ítem con mais dun parágrafo pode-se utilizar un
1614 \begin_inset space ~
1619 , que se obtén ao premer
1624 E para rematar unha lista, precisa-se escoller o ambiente
1628 (o cal se pode obter coa combinación de teclas,
1631 \begin_inset space ~
1639 \begin_layout Standard
1640 Ten xa unha fermosa lista pontuada, e pode visualizar cal será o seu aspeito
1641 no documento impreso indo a
1643 Ver\SpecialChar \menuseparator
1648 Ver\SpecialChar \menuseparator
1653 Ver\SpecialChar \menuseparator
1657 Mais se cadra muda de idea e quer que a lista sexa numerada, non ten mais
1658 que seleccionar toda a lista
1662 \begin_layout Plain Layout
1663 O LyX non lle permite seleccionar a primeira marca sen seleccionar tamén
1668 á lista, o que probabelmente non quererá facer.
1669 Do mesmo xeito, tampouco é posíbel seleccionar o número nun título de sección,
1670 mais isto non o debe preocupar.
1684 E como xa vimos, se agora quixera engadir ou eliminar un ítem da lista,
1685 o LyX encarregaria-se de manter coerente a numeración.
1688 \begin_layout Standard
1689 Coa lista ainda seleccionada, pode trocar o ambiente, escollendo un dos
1690 outros dous ambientes de lista,
1698 a, e observar asi o seu formato.
1699 Neses dous ambientes, cada ítem da lista consta de un termo, a primeira
1700 palabra do ítem, seguida por unha definición, o resto do parágrafo (até
1706 O termo pode ser escrito en negrito (
1710 ) ou separado por un Tabulador
1714 \begin_layout Plain Layout
1719 de máquina de escreber, patético, ríxido e fixo, senón un tabulador de
1720 composición tipográfica, que se alterará para se axustar ao tamaño do maior
1730 a) do resto do parágrafo.
1731 Se quixer ter mais dunha palabra na definición, una as palabras con
1734 \begin_inset space ~
1743 \begin_layout Plain Layout
1744 Pode-se obter un espazo protexido coa combinación de teclas
1754 \begin_layout Standard
1759 : Arranxe a lista no
1764 \begin_layout Standard
1769 \begin_layout Plain Layout
1770 [N.T.] En inglés utilizan as palabras
1778 , para falar de listas, e outros ambientes que se encaixan uns noutros como
1780 Sen excesivo convencimento traducin por
1793 listas unhas nas outras, de múltiplas e interesantes maneiras, o que permite
1794 por exemplo escreber esquemas elaborados e asemade claros.
1795 As listas elaboradas e pontuadas teñen diferentes tipos de numeración e
1796 marcas nos diferentes níveis da hierarquia, sendo tais tipos e marcas modificáb
1802 descrebe-se polo miúdo os diferentes tipos de listas, mostrando exemplos
1803 onde se enguedellan estes diferentes tipos.
1806 \begin_layout Subsection
1810 \begin_layout Standard
1811 Para separar un texto citado do resto poden-se utilizar dous ambientes:
1816 , para pequenos textos, e
1820 , para textos maiores.
1821 Pensado para reproducir o código fonte de programas, o ambiente
1825 usa a fonte monoespazada
1829 , sendo este o único ambiente onde é posíbel empregar espazos en branco
1830 múltiplos, necesários para identar código.
1831 Se en vez de escreber programas prefere escreber poesia, conta co ambiente
1836 , no cal se usa a tecla
1840 para separar estrofes, e
1844 para separar liñas nunha estrofe.
1845 No Guia do Usuário incluen-se as descricións completas de todos os ambientes
1849 \begin_layout Standard
1870 \begin_layout Plain Layout
1884 \begin_layout Chapter
1885 Escrebendo documentos
1888 \begin_layout Standard
1889 Esperamos que o capítulo anterior servise para facilitar os seus primeiros
1891 Agora xa sabe escreber texto simples, coñece algunhas operacións de edición,
1892 e os úteis ambientes, mais seguramente espera poder escreber documentos
1893 mais completos, e complexos, tais como: artigos, libros, manuais ou cartas.
1894 Este capítulo esta escrito pensando en axudar-lle nesta tarefa, apresentando
1895 primeiramente as clases de documentos, que permiten escreber comodamente
1896 os distintos tipos de documentos, e a seguir moitas das cousas que tornan
1897 o texto nun documento, tais como os títulos, as notas de rodapé, as referéncias
1898 cruzadas, a bibliografia e os índices.
1901 \begin_layout Section
1902 Clases de documentos
1905 \begin_layout Standard
1906 \begin_inset CommandInset label
1908 name "sec:clases_de_documentos"
1912 Os distintos tipos de documentos requeren distinta composición tipográfica;
1913 asi por exemplo, nos libros usualmente ha leves diferenzas na composición
1914 das duas páxinas dunha folla, entanto nos artigos normalmente non existe
1916 Ademais moitos tipos de documentos conteñen ambientes específicos; nas
1917 cartas usan-se alguns ambientes, tais como a morada do remetente ou a sinatura,
1918 que non sen senso nun libro ou nun artigo.
1921 clases de documentos
1928 \begin_layout Plain Layout
1929 [N.T.] Na versión orixinal, en inglés, usan
1933 , supoño que para diferenciar-se un pouco da
1938 Sendo ambos conceitos equivalentes.
1939 De facto os nomes das clases de documentos non están traducidos, por se
1940 utilizar os de LaTeX.
1947 do LyX ocupan-se destas diferenzas a grande escala entre os diferentes
1953 , por exemplo, está escrito usando a clase Book (libro).
1956 clases de documentos
1958 son outra peza importante da filosofia WYSIWYM; grazas a elas o LyX sabe
1959 cal é a tipografia axeitada para o documento, e o usuário pode despreocupar-se
1963 \begin_layout Standard
1964 Probabelmente o seu documento de proba é da clase
1970 \begin_layout Plain Layout
1971 Esta é usualmente a clase predefinida
1980 experimente a trocar de clase (na caixa de diálogo
1982 Documento\SpecialChar \menuseparator
1985 ) para ver como varia a tipografia.
1986 Unha das cousas que muda ao trocar de clase de documento é o conxunto de
1987 ambientes que se poden usar, e para ver os que permite unha determinada
1988 clase, basta consultar o menu de
1993 Asi se trocar o seu documento para a clase
1997 e observar o menu de
2001 , comprobará que se ben apenas ha variación nos ambientes permitidos, agora
2002 pode utilizar o ambiente
2010 \begin_layout Standard
2011 Tamaños das fontes, unha ou duas colunas, e cabezallos das páxinas son algunhas
2012 das características que diferencian as composicións tipográficas dos diferentes
2014 Ao ir avanzando na era da computación, os xornais pasaron a aceitar artigos
2015 submetidos electronicamente, para o cal definen os seus próprios ficheiros
2016 de estilo en LaTeX, de maneira que os autores podan enviar os seus artigos
2017 xa coa tipografia axeitada.
2018 Estes ficheiros de estilo poden adaptar-se facilmente para o LyX, e unha
2019 boa chea deles xa o están.
2023 \begin_layout Standard
2024 Na seguinte táboa apresenta-se unha breve referéncia de algunhas clases
2026 Mais pode achar-se moita mais información relativa as ditas clases no
2044 Clases de documentos especiais
2048 Special Document Clases
2053 \begin_layout Standard
2054 \begin_inset VSpace 0.3cm
2060 \begin_layout Standard
2062 \begin_inset Tabular
2063 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
2064 <features tabularvalignment="middle">
2065 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2066 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
2068 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2071 \begin_layout Plain Layout
2077 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2080 \begin_layout Plain Layout
2088 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2091 \begin_layout Plain Layout
2097 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2100 \begin_layout Plain Layout
2105 \begin_layout Plain Layout
2106 As duas caras dunha folla teñen as mesmas características.
2118 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2121 \begin_layout Plain Layout
2127 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2130 \begin_layout Plain Layout
2131 composición & ambientes para a American Math Society
2138 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
2141 \begin_layout Plain Layout
2147 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2150 \begin_layout Plain Layout
2151 máis extenso que o artigo, duas caras
2155 \begin_layout Plain Layout
2156 A cara anterior e a posterior dunha mesma folla diferen levemente.
2168 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2171 \begin_layout Plain Layout
2177 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2180 \begin_layout Plain Layout
2181 relatório + capa e contracapa
2188 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2191 \begin_layout Plain Layout
2192 slides (apresentación)
2197 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2200 \begin_layout Plain Layout
2201 transparéncias (tamén inclui FoilTeX)
2208 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
2211 \begin_layout Plain Layout
2217 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
2220 \begin_layout Plain Layout
2221 ambientes específicos para enderezos, sinatura\SpecialChar \ldots{}
2235 \begin_layout Standard
2236 \begin_inset VSpace 0.3cm
2242 \begin_layout Section
2243 Modelos: escrebendo unha carta
2246 \begin_layout Standard
2247 Todos os dias escreben-se inumeras cartas no mundo.
2248 En LyX pode-se escreber unha carta criando un ficheiro novo,
2250 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
2263 Documento\SpecialChar \menuseparator
2267 Mais esta non é a opción mais cómoda.
2268 Calquer carta comercial debe incluir o enderezo do remitente e o do recipendári
2270 O LyX facilita a escritura das cartas fornecendo ao usuário con un modelo
2271 para cartas, do cal partir para escreber unha.
2274 \begin_layout Standard
2275 Abra un novo ficheiro con
2277 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
2279 \begin_inset space ~
2283 \begin_inset space ~
2292 como modelo, guarde o novo ficheiro con o nome que mellor lle praza, e
2293 visualice como vai ser impreso o documento para ver a tipografia dos ambientes
2298 \begin_layout Standard
2303 verá vários ambientes, como o
2306 \begin_inset space ~
2311 que non existe na maioria das outras clases de documentos
2329 Fedelle un rato con eles para ver os que ha, e como funcionan.
2330 Notará que por exemplo ao seleccionar o ambiente
2335 \begin_inset Quotes eld
2339 \begin_inset Quotes eld
2342 en vermello antes da sinatura propriamente dita.
2343 O texto en vermello non vai ser impreso, mais indica o sítio onde debe
2344 escreber-se a sinatura.
2345 Tamén poderá comprobar que, ainda que a sinatura debe escreber-se antes
2347 \begin_inset Quotes eld
2351 \begin_inset Quotes erd
2354 ), na versión escrita aparecerá ao final da carta, como é usual.
2357 \begin_layout Standard
2358 Como vimos anteriormente ao seleccionar o menu
2360 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
2362 \begin_inset space ~
2366 \begin_inset space ~
2371 aparece un diálogo onde se poden escoller unha série de modelos fornecidos
2373 Agora ben, neste diálogo pode-se navegar polas diversas directórias do
2374 seu computador, e portanto escoller calquer ficheiro lyx, que entón servirá
2380 Asi por exemplo pode gravar a carta coa que esta a experimentar, na cal
2381 xa escrebeu nos campos correspondentes o seu nome, enderezo e sinatura,
2382 con un nome axeitado, ex.
2387 , e na sua directória.
2388 Este ficheiro servira-lle como modelo sempre que o abra indo ao menu
2390 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
2392 \begin_inset space ~
2396 \begin_inset space ~
2401 e navegando até a sua directória.
2402 No novo ficheiro aberto, sen nome ainda, xa aparecerán escritos de princípio
2403 os seus nome, enderezo e sinatura.
2404 O próximo exercício é obvio: escreba unha carta a alguén!
2408 \begin_layout Plain Layout
2409 Unha adverténcia: se estiver a escreber a partir dun
2413 e eliminar todo o texto dun ambiente dado— por exemplo, se eliminar todo
2417 \begin_inset space ~
2422 para o substituir co seu próprio texto — e entón move o cursor sen escreber
2423 algo, o ambiente pode desaparecer, xa que a maior parte dos ambientes non
2424 poden existir sen texto.
2425 Para recuperar o ambiente basta seleccioná-lo do menu
2437 \begin_layout Standard
2442 permite aforrar moito tempo, sendo aconsellábel o seu emprego, sempre que
2444 Outro uso dos modelos é como ferramenta didáctica; tanto a aprendizaxe
2445 individual, pois facilita aprender a tirar-lle partido as diferentes clases
2446 de documentos, como para o ensino a un grupo de persoas, xa que permite
2447 ao profesor guiar a aprendizaxe.
2450 \begin_layout Section
2451 Títulos dos documentos
2454 \begin_layout Standard
2455 O LyX (tal como o LaTeX) considera o título — que pode conter o próprio
2456 título, o autor, a data e mesmo o resumo dun artigo — como unha parte separada
2461 \begin_layout Standard
2462 Volte ao seu ficheiro de proba, que se non lle mudou de nome chamara-se
2467 e asegure-se de usar a clase de documento
2473 \begin_layout Plain Layout
2474 Para esta parte non se pode usar a clase de documento
2478 xa que non permite o uso do ambiente
2490 Escreba un título na primeira liña e escolla o ambiente
2495 Na liña seguinte escreba o seu nome e troque de ambiente para
2500 Nunha nova liña dixite a data, e escolla o ambiente
2505 Por último escolla o ambiente
2509 e nel escreba un parágrafo ou dous con un sumário do seu documento.
2510 É o momento de ver que aspeito terá unha vez impreso.
2514 \begin_layout Standard
2515 Se agora troca a clase de documento para
2519 , o título aparecerá nunha páxina separada, como a primeira páxina deste
2520 tutorial, mais antes terá que trocar de ambiente o resumo, xa que ese ambiente
2528 \begin_layout Standard
2533 : Arranxe o título, data e autor no ficheiro
2538 \begin_layout Section
2539 Etiquetas e referéncias cruzadas
2542 \begin_layout Standard
2543 É posíbel etiquetar partes do documento, como seccións, subseccións, figuras,
2544 táboas\SpecialChar \ldots{}
2545 para posteriormente facer referéncia a esas partes en calquer lugar
2547 Este tipo de referéncias, coñecidas como referéncias cruzadas, poden ser
2548 tanto directamente ao texto etiquetado, número da sección, número da táboa,
2549 etc., como a páxina onde aparece o elemento etiquetado.
2550 E tal como coas seccións ou coas notas de rodapé, o usuário non precisa
2551 de se preocupar cos detalles do manexo das referéncias cruzadas, basta
2552 etiquetar e referir-se a etiqueta, en calquer orde e en calquer momento,
2553 e o LyX ocupa-se do resto.
2554 O manexo flexíbel e fiábel das etiquetas e das referéncias cruzadas por
2555 parte do LyX (e do LaTeX), constitui un dos seu pontos fortes en comparación
2556 cos procesadores de texto convencionais.
2559 \begin_layout Subsection*
2560 A sua primeira etiqueta
2563 \begin_layout Standard
2564 É tempo de colocar a sua primeira etiqueta, por exemplo na segunda sección
2565 do seu documento de proba, esa cuxo título é
2566 \begin_inset Quotes eld
2569 Acerca deste documento
2570 \begin_inset Quotes erd
2574 Clique no fin da liña do título da sección e seleccione
2576 Inserir\SpecialChar \menuseparator
2579 , abrirá-se entón unha caixa de diálogo con unha suxestión para o nome da
2580 etiqueta, suxestión que loxicamente pode aceitar ou ignorar.
2581 Unha vez conforme co nome da etiqueta clique OK, co cal se fechará a caixa
2582 de diálogo e aparecerá unha caixa cincenta co nome da etiqueta onde estaba
2586 \begin_layout Standard
2587 As referéncias de sección referen-se á sección ou subsección na cal fica
2588 a etiqueta, asi que poderia ter colocado a etiqueta en calquer lugar da
2590 Mais inserir a etiqueta no título da sección, ou na liña a seguir, asegura
2591 que ao referir o número de páxina, esta sexa a correspondente ao título
2595 \begin_layout Standard
2596 Se agora imprimir o documento non notará nengunha diferenza, xa que as etiquetas
2597 en si non aparecen impresas.
2598 Mais unha etiqueta pode ser referenciada, e as referéncias cruzadas si
2599 aparecen no documento impreso.
2602 \begin_layout Subsection*
2603 A sua primeira referéncia cruzada
2606 \begin_layout Standard
2607 Coloque o cursor nalgunha parte da Sección
2608 \begin_inset space ~
2611 3 do seu documento, e escreba:
2614 \begin_layout LyX-Code
2615 Se quer saber máis acerca deste documento, vexa
2616 \begin_inset Newline newline
2619 a Sección , que se acha na páxina .
2622 \begin_layout Standard
2623 Agora, co cursor xusto despois da palabra
2624 \begin_inset Quotes eld
2628 \begin_inset Quotes erd
2633 Inserir\SpecialChar \menuseparator
2635 \begin_inset space ~
2641 Xurdirá entón a caixa de diálogo
2644 \begin_inset space ~
2649 mostrando unha série de posíbeis etiquetas que pode referir.
2650 Na verdade neste momento debe haber só unha, a sua primeira etiqueta.
2651 Seleccione-a (se non está xa pré-seleccionada) e clique en
2656 Posicione agora o cursor xusto despois da palabra
2657 \begin_inset Quotes eld
2661 \begin_inset Quotes erd
2664 , e repita o procedimento anterior, mais trocando de formato, escollendo
2665 <páxina>, na vez do que aparece predefinido, <referéncia>.
2666 Para que o proceso sexa totalmente correcto deberá inserir un
2669 \begin_inset space ~
2672 protexido (Crtl-Space)
2674 entre a referéncia e a palabra anterior.
2677 \begin_layout Standard
2678 O LyX coloca a referéncia nunha caixa cincenta onde estaba o cursor.
2679 No documento impreso esta caixa vai ser substituída polo número da sección
2680 ou da páxina (dependendo do formato escollido no diálogo
2683 \begin_inset space ~
2689 Obteña unha pré-impresión (
2691 Ver\SpecialChar \menuseparator
2692 Actualizar\SpecialChar \menuseparator
2697 Ver\SpecialChar \menuseparator
2698 Actualizar\SpecialChar \menuseparator
2703 Ver\SpecialChar \menuseparator
2704 Actualizar\SpecialChar \menuseparator
2707 ) para ver como son substituídas as referéncias.
2710 \begin_layout Standard
2711 Ademais as referéncias facilitan a vida do usuário funcionando como hiper-ligazó
2712 ns á hora de editar documentos en LyX; clicando nunha xurde o diálogo
2715 \begin_inset space ~
2720 , onde se pode seleccionar o botón
2724 , que leva o cursor á etiqueta referida.
2729 devolve o cursor a caixa coa referéncia.
2732 \begin_layout Subsection*
2733 Un pouco mais de xogo
2736 \begin_layout Standard
2737 Dixemos anteriormente que o LyX se encarrega do manexo das referéncias cruzadas;
2738 chegou o momento de ver como!.
2739 Insira unha nova sección antes da Sección
2740 \begin_inset space ~
2743 2, volte a visualizar como vai sair o documento impreso, e — voilà! — a
2744 referéncia cruzada da sección pasou a:
2745 \begin_inset Quotes eld
2749 \begin_inset Quotes erd
2752 ! Troque o ambiente de
2753 \begin_inset Quotes eld
2756 Acerca deste Documento
2757 \begin_inset Quotes erd
2764 , e verá como a referéncia cruzada refere agora Subsección
2765 \begin_inset space ~
2768 2.1 en vez de Sección
2769 \begin_inset space ~
2773 Por outra banda a referéncia da páxina non se vé alterada, xa que a sección
2774 tornou-se subsección, mais non mudou de páxina.
2777 \begin_layout Standard
2778 Se quixer praticar un pouco máis tente inserir unha nova etiqueta onde colocou
2779 a sua primeira referéncia cruzada, e refira esa etiqueta noutra parte calquer
2781 Para comprobar que o LyX manexa correctamente as referéncias cruzadas en
2782 documentos mais extensos, copie algunhas páxinas do
2786 e cole-as no seu documento
2790 \begin_layout Plain Layout
2791 Observe que copiar o título dun capítulo dá lugar a unha adverténcia, pois
2792 os capítulos non están previstos na clase
2796 ., e a que os títulos de capítulo troquen de ambiente para o
2801 Se non entende porque acontece isto, consulte a Sección
2802 \begin_inset space ~
2806 \begin_inset CommandInset ref
2808 reference "sec:clases_de_documentos"
2821 \begin_layout Standard
2822 Se vai inserir referéncias cruzadas con frecuéncia (por exemplo ao escreber
2823 un artigo académico), pode entón ser-lle máis cómodo deixar aberta a caixa
2827 \begin_inset space ~
2835 \begin_layout Standard
2840 : Arranxe as referéncias no ficheiro
2845 \begin_layout Section
2846 Notas de rodapé e á marxe
2849 \begin_layout Standard
2850 É posíbel inserir notas de rodapé ben desde a barra de tarefas
2854 \begin_layout Plain Layout
2855 O botón mostra unha páxina con unha nota de rodapé.
2862 Inserir\SpecialChar \menuseparator
2866 Situe o cursor no fin da palabra
2867 \begin_inset Quotes eld
2871 \begin_inset Quotes eld
2874 na introdución do seu documento de proba, para a seguir inserir unha nota
2875 de rodapé por algun dos métodos antes vistos.
2876 Xurdirá entón unha caixa en branco para a nota, precedida dun botón de
2877 fondo cincento e coa palabra
2878 \begin_inset Quotes eld
2882 \begin_inset Quotes erd
2886 Na caixa en branco escreba
2889 \begin_layout LyX-Code
2890 O Lyx é un procesador tipográfico de texto
2893 \begin_layout Standard
2894 e clique sobre o botón cincento.
2895 Ao clicar desaparecerá a caixa co texto da nota, ficando somente o botón
2896 sinalando que aí ha unha nota de rodapé.
2897 Chamamos a isto cobrir a nota de rodapé.
2898 Podendo-se descobrir a nota en calquer momento, para a ler ou a editar,
2899 sen mais que clicar sobre o botón cincento.
2902 \begin_layout Standard
2903 Pode perguntar-se porque no botón da nota aparece escrito
2904 \begin_inset Quotes eld
2908 \begin_inset Quotes erd
2911 e non un número ou outra marca mais esclarecedora de como vai aparecer
2913 A resposta é que o LyX ocupa-se automaticamente da numeración das notas
2914 de rodapé, de maneira que pode inserir notas de rodapé en calquer lugar
2915 do documento e en calquer momento, e o programa as renumera convenientemente.
2919 \begin_layout Standard
2920 As notas de rodapé poden-se cortadas e coladas como se foran texto normal,
2921 non ha mais que seleccionar o botón rodapé
2925 \begin_layout Plain Layout
2926 Se cadra é-lle máis sinxelo seleccioná-lo usando o teclado.
2927 Pois ao tentar usar o rato pode abrir sen querer a nota.
2941 É tamén posíbel converter texto normal en nota de rodapé; basta seleccionar
2942 o texto e facer o mesmo que para inserir unha nota de rodapé valeira, ben
2945 Inserir\SpecialChar \menuseparator
2948 , ben clicar no botón
2949 \begin_inset Graphics
2950 filename ../../images/footnote-insert.png
2955 da barra de ferramentas.
2956 O proceso inverso tamén é posíbel, basta colocar o cursor no início da
2957 nota e premer a tecla
2961 ou alternativamente colocar o cursor no fin da nota e premer a tecla
2966 Se non o fixo xa é hora de experimentar un pouco coas notas de rodapé antes
2970 \begin_layout Standard
2971 As notas á marxe poden inserir-se ben desde o botón
2972 \begin_inset Graphics
2973 filename ../../images/marginalnote-insert.png
2978 da barra de tarefas ou através do menu
2980 Inserir\SpecialChar \menuseparator
2988 Esta notas son semellantes ás anteriores agás no seguinte:
2991 \begin_layout Itemize
2992 no botón que as sinaliza di
2993 \begin_inset Quotes eld
2997 \begin_inset Quotes erd
3003 \begin_layout Itemize
3004 no texto impreso estas notas aparecerán loxicamente na marxe, e non no rodapé.
3007 \begin_layout Itemize
3008 as notas á marxe non están numeradas.
3011 \begin_layout Standard
3012 No seu documento de proba troque unha nota de rodapé para texto normal,
3013 a seguir seleccione ese texto e converta-o en nota á marxe.
3014 Por último vaia ao menu
3018 para averiguar como son impresas as notas á marxe.
3021 \begin_layout Standard
3026 : Arranxe a nota de rodapé no ficheiro
3033 \begin_layout Section
3037 \begin_layout Standard
3038 \begin_inset CommandInset label
3040 name "sec:bibliografias"
3044 As bibliografias, cando menos en ciéncias, son semellantes as referéncias
3046 A bibliografia contén unha série de referéncias no fin do documento, que
3047 poden ser referidas en calquer parte do mesmo.
3048 LyX e LaTeX numeran automanticamente as entradas bibliográficas, encarregando-s
3049 e en todo momento de manter correcta tal numeración, sexan cais sexan as
3050 mudanzas que se fagan na mesma.
3053 \begin_layout Standard
3054 Vaia ao fin do documento e troque o ambiente para
3059 Agora, cada novo parágrafo será unha referéncia bibliográfica.
3060 Como primeira referéncia escreba:
3062 O Tutorial do Lyx, pola Equipa de documentación do LyX
3065 Observe que o LyX insere automaticamente unha caixa cincenta e numerada
3066 antes de cada referéncia.
3067 Clicando na caixa xurde o diálogo
3070 \begin_inset space ~
3074 \begin_inset space ~
3078 \begin_inset space ~
3084 O primeiro, a chave, usa-se para identificar a referéncia no documento,
3085 sendo por omisión a palabra
3091 \begin_inset Quotes eld
3095 \begin_inset Quotes erd
3098 , que é mais fácil de lembrar.
3101 \begin_layout Standard
3102 É hora de inserir unha cita bibliográfica no seu documento; coloque o cursor
3103 onde lle pareza oportuno, e vaia ao menu
3105 Inserir\SpecialChar \menuseparator
3108 que fai xurdir un par de caixas de diálogo superpostas.
3109 En primeiro plano aparece o diálogo
3113 , que permite escoller entre as distintas entradas que ha na bibliografia
3114 unha para citar neste ponto, para o cal cumpre seleccioná-la e premer no
3120 Premido o botón fica só o diálogo
3124 , que permite organizar as referéncias que van ser citadas, xa que é posíbel
3125 facer várias citas no mesmo ponto.
3126 Neste momento probabelmente só haxa unha entrada bibliográfica,
3127 \begin_inset Quotes eld
3131 \begin_inset Quotes erd
3134 , seleccione-a, e verá como no seu documento aparece unha caixa cincenta
3136 No documento impreso aparecerá un número entre parénteses, referindo a
3137 entrada bibliográfica correspondente no fin do documento.
3140 \begin_layout Standard
3141 As referéncias mediante números son moi comuns, mais existen outras posibilidade
3143 Por exemplo alguns xornais prescreben usar
3144 \begin_inset Quotes eld
3148 \begin_inset Quotes erd
3151 para se referiren a unha publicazón de Castelao do ano 1944.
3152 E para isto é que serve o campo
3159 \begin_inset space ~
3163 \begin_inset space ~
3167 \begin_inset space ~
3180 \begin_layout Standard
3181 É posíbel tamén completar a referéncia bibliográfica con mais información,
3182 como o(s) capitulo(s) ou a(s) páxina(s) de interese no documento citado.
3183 Isto consegue-se engadindo tal información no campo
3196 A información adicional aparecerá dentro dos parénteses e após a referéncia.
3199 \begin_layout Standard
3204 Arranxe a bibliografia e a cita no ficheiro
3209 \begin_layout Section
3213 \begin_layout Standard
3214 Nalgunhas ocasións pode desexar incluir un índice no seu documento, ben
3215 no início ben no fin.
3216 Co LyX isto é moi doado; prema
3220 entre o título e a primeira sección do seu documento e escolla
3222 Inserir\SpecialChar \menuseparator
3224 \begin_inset space ~
3228 \begin_inset space ~
3231 Indices\SpecialChar \menuseparator
3233 \begin_inset space ~
3238 , e onde estaba o cursor aparecerá un botón onde di
3239 \begin_inset Quotes eld
3243 \begin_inset Quotes erd
3247 A primeira vista non parece que gañará moito, mais se actualiza a vista
3248 do documento como vai ser impreso verá que se acabou de xerar un índice
3249 coas seccións e subseccións do documento.
3252 \begin_layout Standard
3253 Á primeira vista todo isto lle pode parecer pouco útil.
3254 No entanto, se for dar unha espreitadela á pré-impresión, pode verificar
3255 que acabou de xerar un índice onde se encontran listadas as várias seccións
3256 e sub-seccións do seu documento.
3257 Se en calquer momento reordena as seccións ou cria seccións novas, o LyX
3258 encarrega-se de manter todo en orde.
3261 \begin_layout Standard
3262 O índice xeral non pode ser editado directamente, e por iso non aparece
3263 listado no documento, porén se clicar no botón correspondente xurdirá unha
3264 xanela cos contidos do dito índice.
3265 Outra maneira de aceder aos ditos contidos é mediante o menu Navegar, que
3266 se pode usar sen necesidade de inserir un índice xeral no documento.
3267 Grazas a este menu poderá mover-se facilmente entre as distintas seccións
3268 e subseccións do documento.
3271 \begin_layout Standard
3272 O botón do índice, e con el o índice, pode eliminar-se da mesma maneira
3273 que unha letra calquer.
3276 \begin_layout Standard
3281 : Arranxe o índice do ficheiro
3286 \begin_layout Chapter
3290 \begin_layout Standard
3291 Moitos cientistas usan LaTeX porque a composición tipográfica que permite
3292 obter, especialmente coas fórmulas matemáticas, ten moi boa cualidade,
3293 dando unha aparéncia profisional aos documentos que non se obtén cos procesador
3294 es de texto estándar e os seus editores matemáticos.
3295 Agora ben, escreber ecuacións en LaTeX asemella-se mais á programazón do
3296 que á escrita, razón pola que ha tamén moitos outros cientistas que non
3297 o usan, a pesar dos magníficos resultados.
3301 \begin_layout Standard
3302 O LyX é unha moi boa solución neste caso, xa que permite escreber fórmulas
3303 facilmente, a sua filosofia WYSIWYM é especialmente axeitada para esta
3304 tarefa, e os resultados son iguais de bons que co LaTeX.
3305 Se está afeito a escreber con LaTeX poderá seguir a empregar os seus úteis
3306 mas incómodos comandos, mais con unha intuitiva visualización WYSIWYM.
3307 Se, por outro lado, nunca usou LaTeX, non teña medo, o
3310 \begin_inset space ~
3315 permitirá-lle escreber rápida e facilmente ecuacións con un aspeito profisional
3319 \begin_layout Plain Layout
3320 Polo momento o LyX non garante que as suas fórmulas estexa correctas, mais
3321 si un bon resultado estético.
3330 \begin_layout Section
3334 \begin_layout Standard
3335 Algures no seu documento de proba escreba:
3338 \begin_layout LyX-Code
3339 Gosto da famosa fórmula de Einstein, E=mc^2, pola sua simplicidade.
3342 \begin_layout Standard
3343 A ecuación asi escrita non ten moi boa aparéncia, mesmo na forma impresa;
3344 as variábeis e o sinal de igualdade están xuntos de mais, e o cadrado poderia
3345 estar mellor representado.
3346 A pésima composición tipográfica debe-se a ter utilizado texto normal para
3347 escreber a fórmula, en vez de usar o modo matemático.
3350 \begin_layout Standard
3351 Para criar unha fórmula vaia a barra de ferramentas e clique no botón
3352 \begin_inset Graphics
3353 filename ../../images/math-mode.png
3359 Isto dá lugar a aparición onde ficaba o cursor dun pequeno rectángulo azul
3360 dentro doutro rectángulo púrpura, que representa unha fórmula matemática
3362 Ademais o cursor moveu-se ao interior do rectángulo.
3363 Dixite novamente E=mc^2, verá que é escrito en azul, e que o cadrado azul
3365 Para sair do modo matemático pode ben premer a tecla Esc, ben premer duas
3366 veces a tecla coa frecha para direita,
3367 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3371 O rectángulo purpura desaparece, deixando o cursor á direita da fórmula,
3372 e se agora escrebe algo xa será texto normal.
3375 \begin_layout Standard
3376 Consulte a pré-impresión e verá como a fórmula ten agora moito mellor aspeito,
3377 con espazos a ambos lados do signo de igualdade, o
3378 \begin_inset Quotes eld
3382 \begin_inset Quotes erd
3385 co tamaño e a posición dun expoente, e as letras, que se asume son variábeis,
3387 Os números son só números.
3390 \begin_layout Standard
3391 O editor matemático é outro exemplo da filosofia WYSIWYM.
3392 En LaTeX, usan-se comandos tais como
3404 para escreber as fórmulas matemáticas, de maneira que se a expresión é
3405 un pouco complexa non é fácil visualizá-la mentalmente.
3406 Sendo preciso compilar o ficheiro latex para poder visualizá-la realmente
3407 nunha pré-impresión.
3408 Por outra banda cumpre ter moito cuidado ao escreber para non cometer erros
3409 como a falta dalgun parénteses, ou a inclusión dalgun termo indebido dentro
3413 \begin_layout Standard
3414 O LyX non trata de visualizar exactamente cal vai ser o resultado impreso
3415 da fórmula (WYSIWYG), mais dá unha idea aproximada, que con un pouco de
3416 experiéncia resulta moi fiábel.
3417 Na imensa maioria das veces o resultado final vai ser satisfactório sen
3418 necesidade de preocupar-se dos pequenos detalles; tamaño dalgunha variábel,
3419 posición dun determinado signo, etc.
3420 Isto permite ao usuário, e sabemos que nos repetimos, concentrar-se no
3421 contido das fórmulas, sen necesidade de esforzar-se na sua forma.
3424 \begin_layout Section
3425 Navegando nas ecuacións
3428 \begin_layout Standard
3429 Vamos modificar agora a fórmula
3430 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3434 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
3438 As teclas con frechas serven para mover o cursor, tanto en texto normal
3439 como no modo matemático.
3440 Leve o cursor até a fórmula, e observe que ao entrar nela aparece novamente
3441 o rectángulo púrpura, indicando que está en modo matemático.
3442 Situe o cursor após o signo igual, coas teclas con frechas ou co rato,
3444 \begin_inset Quotes eld
3448 \begin_inset Quotes erd
3452 Despois, pode usar as teclas con frechas ou
3456 para sair da fórmula, o que fará desaparecer o rectángulo púrpura novamente.
3460 \begin_layout Standard
3461 Alén das teclas especiais descritas mais abaixo, a edición en modo matemático
3462 é similar a edición en texto normal.
3471 ) para eliminar carácteres, seleccione texto coas teclas con frechas ou
3472 co rato, corte, copie e cole normalmente
3476 \begin_layout Plain Layout
3477 Pode cortar ou copiar parte dunha fórmula e colá-la dentro da mesma fórmula,
3478 ou noutra fórmula distinta, mais loxicamente non pode colá-la no texto
3484 , e lembre que en caso de erro sempre pode
3497 Adverténcia: se o cursor estiver xunto a unha fórmula, mais fora dela,
3506 ) elimina-a toda ela.
3507 Nese caso pode empregar
3509 Editar\SpecialChar \menuseparator
3515 \begin_layout Standard
3516 E se agora quixer mudar o expoente de
3517 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
3521 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}$
3524 ? Pode situar o rato e clicar no sítio axeitado, ou pode empregar as teclas
3527 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3531 \begin_inset Formula $\leftarrow$
3534 situe primeiramente o cursor após o
3535 \begin_inset Quotes eld
3539 \begin_inset Quotes erd
3543 \begin_inset Quotes eld
3547 \begin_inset Quotes erd
3550 , prema entón na tecla
3551 \begin_inset Formula $\uparrow$
3554 e verá como o cursor se pasa ao nível do expoente, xusto antes do
3555 \begin_inset Quotes eld
3559 \begin_inset Quotes erd
3563 Mova-se agora coa tecla
3564 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3568 \begin_inset Quotes eld
3572 \begin_inset Quotes erd
3576 Para baixar de nível pode loxicamente premer a tecla
3577 \begin_inset Formula $\downarrow$
3580 , ou como está no fin do nível superior a tecla
3581 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3585 En todo caso, ao premer a tecla
3586 \begin_inset Formula $\downarrow$
3589 o cursor baixa de nível e situa-se na posición
3593 o expoente, con independéncia da sua posición anterior no expoente.
3596 \begin_layout Section
3600 \begin_layout Standard
3601 É posíbel inserir un expoente desde o
3604 \begin_inset space ~
3609 , como se verá a seguir, porén é mais rápido inserir un acento circunflexo
3611 \begin_inset Quotes eld
3615 \begin_inset Quotes erd
3618 e premer a tecla de espazo.
3619 Isto dá lugar a aparición dun pequeno rectángulo azul nunha posición levemente
3620 superior, a correspondente aos expoentes, sendo posíbel escreber no dito
3621 rectángulo o que se quixer, que aparecerá nun tamaño de letra menor.
3622 Todo o que escreber nel, até premer a tecla espazo, a tecla
3623 \begin_inset Formula $\rightarrow$
3630 (para sair de vez do modo matemático)
3634 tornará-se parte do expoente.
3637 \begin_layout Standard
3638 Os índices (sub-índices) teñen un tratamento semellante, iniciando-se neste
3642 \begin_inset space ~
3648 \begin_inset Quotes eld
3652 \begin_inset Quotes eld
3656 É posíbel inserir índices e expoentes dentro doutros índices e expoentes,
3658 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
3665 \begin_layout Standard
3670 : Transforme a ecuación 1 do
3677 \begin_layout Section
3683 \begin_layout Standard
3687 \begin_inset space ~
3692 permite inserir facilmente símbolos ou comandos matemáticos.
3693 Tamén existen atallos de teclado que permiten inserir moitos símbolos e
3694 comandos, mais para aprender as posibilidades.
3695 que oferece o editor matemático do LyX o mais fácil e didáctico é usar
3699 \begin_inset space ~
3705 Posteriormente poderá ver noutros manuais os atallos de teclado correspondentes.
3706 Abra entón o painel desde o menu con
3708 Inserir\SpecialChar \menuseparator
3709 Formula\SpecialChar \menuseparator
3711 \begin_inset space ~
3716 e deixe-o aberto entanto le esta sección.
3717 Outra forma de abrir o painel é clicando no botón direito do rato en calquer
3721 \begin_layout Subsection
3725 \begin_layout Standard
3726 Na parte direita do painel ha un recadro con un conxunto de símbolos.
3727 Na parte superior do recadro ha un menu despregueábel que permite escoller
3728 entre distintos conxuntos de símbolos: operadores, relacións, letras gregas,
3729 frechas \SpecialChar \ldots{}
3730 Non ten mais que clicar en calquer deses símbolos para os incluir
3731 no seu texto, ou nas suas fórmulas.
3732 Na parte inferior do recadro, por riba do botón de
3740 , que loxicamente permite ter paineis independentes para os distintos conxuntos
3744 \begin_layout Standard
3749 : Escreba no se documento de proba:
3750 \begin_inset Quotes eld
3754 \begin_inset Formula $\heartsuit$
3758 \begin_inset Quotes erd
3764 \begin_layout Subsection
3768 \begin_layout Standard
3770 \begin_inset Graphics
3771 filename ../../images/math/sqrt-square.png
3776 do painel matemático e verá como se abre un menu despregueábel que lle
3777 permite escoller entre vários tipos de raiz.
3778 Ao escoller, por exemplo, a raiz cúbica inserirá-se no texto o típico signo
3779 da raiz, con un 3 na parte superior esquerda, e con un rectángulo azul
3781 O cursor fica dentro do dito rectángulo, no cal poderá escreber números,
3782 variábeis, outras raices ou o que desexar.
3783 Verá que ao ir adicionando ou eliminando carácteres a raiz vai-se redimensionan
3784 do para abranxer todo o que for escrito dentro.
3787 \begin_layout Standard
3788 A mesma facilidade existe para traballar coas fraccións.
3789 No painel matemático ha un botón con unha fracción con un rectángulo azul
3790 no numerador e outro no denominador.
3791 Clicando nel insere-se unha fracción no texto con dous pontos de insercións,
3792 no numerador e no denominador, podendo-se pasar dun ao outro coas frechas
3794 Insira unha fracción no seu ficheiro de proba, verá que o cursor aparece
3795 no nominador, escreba un
3796 \begin_inset Quotes eld
3800 \begin_inset Quotes erd
3803 e pase despois ao denominador e escreba un
3804 \begin_inset Quotes eld
3808 \begin_inset Quotes erd
3812 Xa ten unha fracción, sinxela mais unha fracción.
3813 Porén é posíbel escreber fraccións moito mais complicadas, xa que tanto
3814 no denominador como no numerador pode escreber calquer expresión matemática:
3815 variábeis, raices, outras fraccións, etc.
3818 \begin_layout Subsection
3819 Acentos e delimitadores
3822 \begin_layout Standard
3823 O LyX permite usar un bon número de
3824 \begin_inset Quotes eld
3828 \begin_inset Quotes erd
3831 matemáticos, cos que é posíbel acentuar calquer carácter (
3832 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
3835 ) ou grupo de carácteres (
3836 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
3840 Estes acentos seleccionan-se na sección
3844 , do menu despregueábel que ha no recadro
3848 , á direita do painel.
3849 Verá que ha acentos longos, que se expanden co texto acentuado, e outros
3850 curtos, que manteñen o seu tamaño sexa cal sexa o texto acentuado.
3851 Loxicamente o texto acentuado é o que se escrebe no rectángulo azul que
3852 aparece ben por baixo, ben por riba do acento.
3855 \begin_layout Standard
3856 Os delimitadores, como parénteses curvos, parénteses rectos ou chaves, inseren-s
3857 e desde un painel que se lanza ao premer o botón
3858 \begin_inset Graphics
3859 filename ../../images/math/delim.png
3865 O par de delimitadores seleccionados mostra-se na parte inferior.
3866 Por defeito ten-se un par de parénteses curvos, mais é posíbel escoller
3867 calquer par de delimitadores; unha chave esquerda e un paréntese recto
3868 direito, duas chaves esquerdas, o mesmo un dos delimitadores valeiro, para
3870 \begin_inset Quotes eld
3874 \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
3878 \begin_inset Quotes erd
3881 (o delimitador valeiro mostra-se como unha liña a trazos en LyX, mais non
3882 aparecerá no documento impreso).
3885 \begin_layout Standard
3886 É posíbel dixitar directamente parénteses no modo matemático, o cal é mais
3887 cómodo que usar o painel matemático, mais estes parénteses terán o tamaño
3888 do texto normal, e non van modificá-lo ao introducir fraccións ou matrices
3889 entre os delimitadores.
3890 O resultado estético será normalmente moi pobre.
3891 Pola contra os delimitadores do painel matemático mudan o seu tamaño en
3892 función do que haxa entre eles, e o resultado estético está garantido.
3895 \begin_layout Standard
3896 Tamén é posíbel aplicar delimitadores, raices ou acentos a texto escrito
3898 Basta con seleccionar a porción da fórmula que se quer modificar e clicar
3899 no botón respectivo do
3902 \begin_inset space ~
3908 Probe a mudar a segunda lei de Newton da forma escalar para a forma vectorial
3910 \begin_inset Formula $f=ma$
3914 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=m\overrightarrow{a}$
3918 A operación inversa, i.e.
3919 eliminar uns delimitadores, unha raiz ou un acento dunha porción de texto,
3920 realiza-se colocando o cursor no início da dita porción e premendo a tecla
3925 (a tecla que elimina o carácter anterior ao cursor).
3928 \begin_layout Standard
3933 : Arranxe a ecuación 2 do
3940 \begin_layout Subsection
3941 Modo TeX: Limites, log, sin e outros
3944 \begin_layout Standard
3945 No modo matemático asume-se que as letras son variábeis, de maneira que
3946 se escreber sen mais o nome dunha función, por exemplo
3947 \begin_inset Quotes eld
3951 \begin_inset Quotes erd
3954 , o LyX pensará que está a escreber o produto de várias variábeis, neste
3956 \begin_inset Formula $c$
3960 \begin_inset Formula $o$
3964 \begin_inset Formula $s$
3968 Para diferenciar as variábeis das funcións o LaTeX escrebe as primeiras
3969 en itálico, e as segundas en
3973 ademais introduz un pequeno espazo entre unha función e a variábel corresponden
3976 \begin_inset Quotes eld
3980 \begin_inset Formula $\cos x$
3984 \begin_inset Quotes erd
3988 \begin_inset Quotes eld
3992 \begin_inset Formula $cosx$
3996 \begin_inset Quotes erd
4003 \begin_layout Standard
4004 Na parte esquerda do
4007 \begin_inset space ~
4012 listan-se as funcións matemáticas mais comuns.
4014 \begin_inset Quotes eld
4018 \begin_inset Quotes erd
4021 , e verá como se insere a función
4022 \begin_inset Quotes eld
4026 \begin_inset Quotes erd
4030 Ainda que a función fica dentro dunha fórmula o texto aparece escrito en
4031 negro e en letra normal (non inclinada).
4032 Mais non é texto normal, toda a palabra é tratada como un único signo,
4033 de maneira que se preme en
4037 eliminará toda a palabra, e se fai recuar o cursor verá como aparece o
4038 rectángulo purpura que arrodea as ecuacións.
4039 Coloque agora o cursor a direita da función, mais dentro do rectángulo,
4041 \begin_inset Quotes eld
4045 \begin_inset Quotes erd
4049 Tal e como é de esperar no modo matemático a variábel
4050 \begin_inset Quotes eld
4054 \begin_inset Quotes erd
4057 escrebe-se en azul e en itálico.
4058 Vexa agora a pré-impresión para comprobar o resultado final.
4061 \begin_layout Standard
4062 Ás funcións predefinidas polo LyX, como a calquer outro texto, pode-se-lle
4063 engadir índices e expoentes, o que permite escreber expresións tais como
4065 \begin_inset Quotes eld
4069 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
4073 \begin_inset Quotes erd
4077 \begin_inset Quotes eld
4081 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
4085 \begin_inset Quotes erd
4091 \begin_layout Standard
4096 : Transforme a ecuación 3 do
4103 \begin_layout Subsection
4107 \begin_layout Standard
4109 \begin_inset Graphics
4110 filename ../../images/math/matrix.png
4119 \begin_inset space ~
4124 serve loxicamente para inserir matrices.
4125 Ao clicar nese botón abre-se o diálogo
4129 que permite escoller o número de liñas e de colunas que vai ter a matriz.
4130 Escolla 2 liñas e 3 colunas e feche o diálogo.
4131 O LyX inserirá unha matriz de
4132 \begin_inset Formula $2\times3$
4135 rectángulos azuis, nos que poderá escreber calquer expresión matemática
4136 (raices cúbicas, fraccións, logaritmos, outras matrices\SpecialChar \ldots{}
4137 ), mesmo pode deixar
4138 algun dos rectángulos valeiro.
4139 Pode mover-se entre os elementos da matriz coa tecla
4143 e as teclas con frechas.
4147 \begin_layout Standard
4148 Ao colocar o cursor nunha matriz matemática, no menu principal
4152 aparecen un par de novos epígrafes, un dos cais,
4156 permite engadir ou eliminar filas e colunas, e modificar os seus aliñamentos
4157 horizontal e vertical.
4161 \begin_layout Standard
4162 Lembre que é posíbel debuxar uns delimitadores axeitados para a matriz seleccion
4163 ando-a e escollendo os delimitadores no
4166 \begin_inset space ~
4174 \begin_layout Standard
4175 Por último cumpre-nos asinalar que non é recomendábel utilizar matrices
4176 matemáticas para escreber texto.
4177 Para iso son moito mellores as táboas.
4180 \begin_layout Subsection
4181 Fórmulas independentes
4184 \begin_layout Standard
4185 Até o momento escrebemos fórmulas que ficaban na mesma liña que o texto
4186 que viña antes e despois delas, polo que receben o nome de fórmulas en
4188 As fórmulas en liña usan-se normalmente cando son curtas e simples, mais
4189 con expresións longas e complexas, ou cando se desexa salientaren no texto
4190 usan-se as fórmulas independentes.
4191 Ademais só as fórmulas independentes poden seren etiquetadas e numeradas,
4192 e as ecuacións multi-liña teñen que ser obrigatoriamente independentes
4200 \begin_layout Standard
4204 \begin_inset Graphics
4205 filename ../../images/math-display.png
4214 \begin_inset space ~
4219 e verá como aparece no texto unha fórmula valeira independente, i.e.
4220 centrada nunha nova liña.
4221 Escreba agora unha expresión matemática e lance unha pré-impresión para
4222 ver o aspeito final.
4223 Se o cursor está xa nunha expresión matemática o botón
4226 \begin_inset Graphics
4227 filename ../../images/math-display.png
4233 troca entre formula en liña e independente, i.e.
4234 se inicialmente ten-se unha fórmula en liña pasa-se a ser independente
4238 \begin_layout Standard
4239 As fórmulas independentes apresentan algunhas diferenzas a respeito das
4243 \begin_layout Itemize
4244 O tamaño da letra é maior nalguns símbolos, como
4245 \begin_inset Formula $\sum$
4249 \begin_inset Formula $\int$
4255 \begin_layout Itemize
4256 Os índices e os expoentes para límites e somatórios (mais non para integrais)
4257 escreben-se por baixo dos símbolos, e non a continuación deles.
4260 \begin_layout Itemize
4261 O texto está centrado.
4264 \begin_layout Standard
4265 Fora destas diferenzas as fórmulas en liña e independentes son moi similares.
4268 \begin_layout Standard
4269 Finalmente unha nota sobre a colocación das fórmulas independentes no texto.
4270 Se quer que unha fórmula independente fique dentro dun parágrafo entón
4276 Mais se xa o fixo non ten mais que situar o cursor no início da frase,
4277 que segue á fórmula, e premer
4284 \begin_layout Standard
4289 : Faga independentes as várias fórmulas do
4293 e vexa o seu aspeito nunha pré-impresión.
4296 \begin_layout Standard
4301 : Usando as várias ferramentas que aprendeu nesta sección, escreba unha
4306 \begin_layout Plain Layout
4307 Despois de facé-lo desde zero probe con
4309 Inserir\SpecialChar \menuseparator
4310 Formula\SpecialChar \menuseparator
4321 \begin_inset Formula
4323 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
4326 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0
4335 \begin_layout Section
4336 Mais cuestións matemáticas
4339 \begin_layout Standard
4340 No editor matemático pode-se facer moitas mais cousas.
4341 Porén consideramos que o mais básico xa foi explicado, e encamiñamos ao
4349 \begin_layout Itemize
4350 Etiquetar e numerar as ecuacións.
4353 \begin_layout Itemize
4354 Escreber ecuacións multiliña
4357 \begin_layout Itemize
4358 Trocar de tipo de letra, por exemplo para usar negrito nunha fórmula.
4361 \begin_layout Itemize
4362 Facer un axuste fino no tamaño da letra e no espazamento dentro das fórmulas.
4363 (Non se preocupe disto até a versión final do texto do seu documento!)
4366 \begin_layout Itemize
4368 Poden ser moi úteis, basta defini-los unha vez no início do documento e
4369 poden utilizar-se en calquer parte.
4370 Se muda a definición do macro, as referéncias ao macro serán modificadas
4371 en todo o documento.
4372 Os macros poden mesmo tomar argumentos.
4375 \begin_layout Itemize
4376 Facer moitas outras cousas que nen se mencionan neste
4383 \begin_layout Chapter
4387 \begin_layout Section
4388 Outras importantes funcionalidades do LyX
4391 \begin_layout Standard
4392 Neste tutorial non se pretende documentar todos os posíbeis comandos do
4393 LyX, para iso están o
4402 Mais para nos despedir apresentamos algunhas das funcionalidades do LyX
4403 das cais ainda non falamos:
4406 \begin_layout Itemize
4407 tratamento WYSIWYM de táboas.
4408 As táboas poden inserir-se ben desde o menu principal,
4410 Inserir\SpecialChar \menuseparator
4413 ben clicando no botón
4414 \begin_inset Graphics
4415 filename ../../images/tabular-insert.png
4421 da barra de ferramentas.
4422 Clicando na táboa co
4429 \begin_inset space ~
4433 \begin_inset space ~
4438 , que permite editar a táboa polo miúdo.
4441 \begin_layout Itemize
4442 inclusión, e manexo, de imaxe nos documentos, (con
4444 Inserir\SpecialChar \menuseparator
4451 ou clicando no botón
4452 \begin_inset Graphics
4453 filename ../../images/dialog-show-new-inset_graphics.png
4460 \begin_inset Quotes eld
4464 \begin_inset Quotes erd
4467 o LyX entende vários formatos vectoriais: PostScript, PostScript Encapsulado
4468 (EPS), Scalable Vector Graphics (SVG) e LaTeX puro, e os formatos bitmap
4469 mais usuais (png, jpeg, tif, bmp, \SpecialChar \ldots{}
4470 ), mais é posíbel configurá-lo para utilizar
4471 praticamente calquer formato.
4472 Tanto as táboas como as figuras pode ser acompañadas de lexendas, sendo
4473 posíbel criar automaticamente listas de táboas e/ou figuras.
4476 \begin_layout Itemize
4477 controlo de versións, mediante RCS (
4481 para máis información).
4484 \begin_layout Itemize
4485 altamente personalizábel.
4486 Ha moitas cousas que o usuário pode mudar no LyX, desde o aspeito visual
4487 da xanela principal até os comandos para exportar documentos.
4488 Moitas destas mudanzas poden-se facer desde o menu,
4494 \SpecialChar \menuseparator
4497 outras son menos acesíbeis e para as facer cumpre ler o manual de
4506 \begin_layout Itemize
4508 O LyX está é desenvolvido por unha equipa de programadores distribuída
4509 pelos cinco continentes.
4510 Por iso entende moitas línguas, podendo-se escreber documentos en distintos
4511 alfabetos, e con escritas tanto de esquerda->direita como direita->esquerda.
4512 Ten ademais os menus e documentación traducidos a várias línguas, e estamos
4513 desexosos de receber novas traducións.
4517 \begin_layout Itemize
4518 corrección ortográfica disponíbel en ducias de línguas.
4521 Ferramentas\SpecialChar \menuseparator
4522 Corrector ortográfico
4526 \begin_layout Plain Layout
4527 Note-se que a corrección ortográfica comeza a partir do cursor.
4535 \begin_layout Itemize
4536 navegación dos menus co teclado.
4537 O LyX ten atallos de teclado que permite non ter que utilizar continuamente
4538 o rato, e que poden ser personalizados polo usuário (vexa-se o manual de
4547 \begin_layout Itemize
4548 importación de documentos LaTeX.
4550 \begin_inset space ~
4554 \begin_inset CommandInset ref
4556 reference "sec:tex2lyx"
4563 \begin_layout Itemize
4565 Na parte inferior da xanela principal ha unha liña cincenta na que se mostra
4566 diversa información; o tipo de fonte usada ou o atallo de teclado correspondent
4567 e a acción que se acaba de executar.
4568 Sobre esta liña é posíbel abrir unha caixa de texto chamada minibuffer
4569 (nome tomado dunha función similar en
4573 ), que dá aceso a todo tipo de interesantes funcionalidades, incluindo algunhas
4574 que permiten escangallar de vez o documento.
4575 Polo que non debe escreber no minibuffer se non sabe o que está a facer.
4578 \begin_layout Section
4579 O LyX para usuários de LaTeX
4582 \begin_layout Standard
4583 \begin_inset CommandInset label
4585 name "sec:usuarioslatex"
4589 Non é necesário saber nada de LaTeX para empregar o LyX, mais ter unha certa
4590 idea permite aproveitá-lo mellor.
4591 En todo caso moitos dos novos usuário de LyX teñen alguns coñecimentos
4592 básico de LaTeX, e esta sección está pensada para eles.
4596 \begin_layout Standard
4597 Unha cuestión que se lle ocorre ao usuário de LaTeX que está a considerar
4598 en usar o LyX, é se neste programa poderá conseguir facer todo o que o
4599 LaTeX permite facer.
4600 A resposta é afirmativa, dunha forma ou doutra, o LyX permite realizar
4601 practicamente o mesmo que o LaTeX, mais simplificando grandemente o proceso
4606 \begin_layout Standard
4607 Co intuito de manter un Tutorial breve só se mencionan nel as cousas mais
4608 básicas, as que os novos usuário do LyX precisan para comezar.
4613 , especificamente no capítulo
4616 Secrets of the LaTeX Masters
4619 (Secretos dos mestres do LaTeX), trata-se en profundidade as diferenzas
4620 entre o LyX e o LaTeX, e como usar vários truques do LaTeX no LyX.
4623 \begin_layout Subsection
4627 \begin_layout Standard
4628 O LyX implementa moitos comandos do LaTeX, mais non todos.
4629 No seu defeito oferece o modo TeX, que permite utilizar calquer comando
4630 de LaTeX, sempre que o usuário o coñeza.
4631 Para entrar neste modo pode-se ben clicar no botón
4632 \begin_inset Graphics
4633 filename ../../images/ert-insert.png
4639 na barra de ferramentas, ou seleccionar no menu
4641 Inserir\SpecialChar \menuseparator
4643 \begin_inset space ~
4649 Abre-se entón unha caixa vermella precedida por un botón que pon en vermello
4654 \begin_layout Plain Layout
4655 [N.T] Evil Red Text = Malvado texto vermello.
4656 O nome fai referéncia a que o texto no modo TeX aparece escrito en vermello,
4657 e que unha das tarefas da equipa desenvolvedora do LyX e facer desaparecer
4658 a necesidade de usar ese texto vermello.
4664 A caixa é loxicamente para escreber comandos TeX (LaTeX), que o LyX vai
4665 pasar directamente ao LaTeX.
4666 Todo o escrito na caixa vai aparecer en vermello, para asi diferenciá-lo
4671 \begin_layout Standard
4672 No modo matemático basta con dixitar a barra invertida,
4673 \begin_inset Quotes eld
4679 \begin_inset Quotes erd
4682 , para entrar no modo TeX.
4683 Entanto estexa no modo TeX o texto será escrito en vermello, saindo-se
4684 del premendo na barra espazadora ou calquer outra tecla non alfabética:
4685 un número, un paréntese, etc.
4686 Unha vez abandonado o modo TeX, se o LyX coñece o comando escrito, vai-no
4687 representar no xeito WYSIWYM.
4688 Asi se nunha formula escreber o comando
4690 gamma, ao premer a barra espazadora o LyX trocará o texto
4701 \begin_inset Formula $\gamma$
4707 Este método funciona con case todos os macros matemáticos non complicados,
4708 sendo mais rápido que utilizar o
4711 \begin_inset space ~
4716 , especialmente para os usuários experientes do LaTeX.
4719 \begin_layout Standard
4720 Constantemente están a aparecer novos pacotes de LaTeX, con novas funcionalidade
4721 s e sen pedir permiso a unha autoridade central.
4722 O LyX permite utilizar calquer deles sen mais que escreber
4726 usepackage{nome_do_pacote}
4728 no preámbulo (vexa-se a Sección
4729 \begin_inset space ~
4733 \begin_inset CommandInset ref
4735 reference "sec:preambulo"
4739 ), mais sen suporte WYSIMYM para as funcionalidades do pacote.
4742 \begin_layout Subsection
4743 Importando de LaTeX —
4748 \begin_layout Standard
4749 \begin_inset CommandInset label
4755 Para importar un documento LaTeX seleccione
4757 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
4758 Importar\SpecialChar \menuseparator
4762 Isto dá lugar a que o LyX chame o comando
4766 , responsábel da tradución de LaTeX a LyX, crie un ficheiro co mesmo nome
4767 que o orixinal, en latex, mais coa extensión
4771 , e abra este ficheiro lyx.
4772 Se o proceso non for ben sucedido, tente executar o
4776 na liña de comandos variando as opcións do programa.
4779 \begin_layout Standard
4784 entende e traduz a maior parte dos comandos e ambientes LaTeX, mais non
4786 Usualmente deixa inalteradas as partes que non entende, en modo TeX.
4787 Portanto tras importar un ficheiro LaTeX é bon procurar as partes non traducida
4788 s, en vermello, e editá-las manualmente.
4789 Se ben, en moitos casos, un documento con partes en modo TeX pode dar lugar
4790 a un texto impreso de boa cualidade.
4791 Ainda que no LyX non sexa facilmente lexíbel, perdendo-se o espirito do
4795 \begin_layout Standard
4800 ten o seu próprio manual, ao que se acede con
4805 Lea-o para aprender que comandos e ambientes LaTeX non están soportados,
4806 os seus erros (e como contorná-los), e as diferentes opcións coas que se
4810 \begin_layout Subsection
4814 \begin_layout Standard
4815 O LyX permite exportar directamente a LaTeX, escollendo
4817 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
4818 Exportar\SpecialChar \menuseparator
4821 no menu xerará-se un ficheiro LaTeX co nome igual ao documento lyx, mais
4827 É tamén posíbel tamén xerar un ficheiro LaTeX especialmente deseñado para
4828 compilar con pdflatex, en vez de con latex, escollendo
4830 Ficheiro\SpecialChar \menuseparator
4831 Exportar\SpecialChar \menuseparator
4835 Para visualizar pré-impresións, ou para imprimir, o LyX xera ficheiros
4836 temporários en LaTeX, portanto ten que ser bon xerando documentos con este
4840 \begin_layout Subsection
4841 Configuración do documento
4844 \begin_layout Subsubsection
4852 \begin_layout Standard
4855 Documento\SpecialChar \menuseparator
4858 abre-se unha caixa de diálogo que serve loxicamente para configurar o documento
4859 , permitindo especificar moitas das opcións que se poden incluir no comando
4871 do documento, o tipo e tamaño da fonte base, o tamaño do papel, as marxes,
4873 Ademais calquer opción extra para o comando
4879 pode ser engadida no campo
4885 Configuración de clase
4894 \begin_layout Subsubsection
4898 \begin_layout Standard
4899 \begin_inset CommandInset label
4901 name "sec:preambulo"
4907 Configuración do documento
4909 , que se veu no parágrafo anterior, existe unha sección chamada
4913 , onde se poden incluir directamente comandos en LaTeX que afectarán a todo
4918 \begin_layout Subsection
4922 \begin_layout Standard
4923 O LyX permite utilizar o BibTeX, un pacote para construir bases de dados
4924 con referéncias bibliográficas, que poden ser usadas en diferentes documentos.
4927 Inserir\SpecialChar \menuseparator
4929 \begin_inset space ~
4933 \begin_inset space ~
4936 Indice\SpecialChar \menuseparator
4939 para incluir un ficheiro
4944 Clique no botón resultante
4945 \begin_inset Quotes eld
4948 Bibliografia Xerada BibTeX
4949 \begin_inset Quotes erd
4952 e xurdirá a caixa de diálogo
4960 \begin_inset space ~
4964 \begin_inset space ~
4969 , escreba o que escreberia entre as chaves do comando
4979 \begin_layout Plain Layout
4980 Do mesmo xeito que en LaTeX, se ha várias bibliografias estas deben ir separadas
4981 por vírgulas, sen espazos en branco.
4987 Analogamente, escreba no campo
4991 o que escreberia entre as chaves do comando
5000 \begin_layout Standard
5001 Após disto pode citar de calquer das bibliografias incluídas mediante o
5004 Inserir\SpecialChar \menuseparator
5008 \begin_inset space ~
5012 \begin_inset CommandInset ref
5014 reference "sec:bibliografias"
5019 A execución do BibTeX fica a cargo do LyX.
5022 \begin_layout Section
5026 \begin_layout Standard
5027 Ás veces, ao tentar imprimir ou ver unha pré-impresión do documento, o LaTeX
5028 topa con algo que non comprende.
5029 Nestes casos o LyX abrirá a caixa de diálogo
5033 onde se listan os erros atopados.
5034 Ao clicar nun erro determinado neste diálogo move-se o cursor até o ponto
5035 que dá lugar ao dito erro, e mostra-se en detalle a mensaxe de erro que
5036 produz o latex, na parte inferior da caixa de diálogo.