1 #LyX 1.4.0cvs created this file. For more info see http://www.lyx.org/
13 \paperfontsize default
20 \paperorientation portrait
23 \paragraph_separation indent
25 \quotes_language english
29 \paperpagestyle default
30 \tracking_changes false
47 \begin_layout Standard
49 Fitxategi honen arduradun nagusia
54 Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak LyX dokumentazioko
55 posta-zerrenda honetara: <lyx-docs@lists.lyx.org>
57 Itzulpena: Iñaki Larrañaga Murgoitio <dooteo@euskalgnu.org>, 2004.
59 Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>, 2004.
67 \begin_layout Standard
70 \begin_inset LatexCommand \tableofcontents{}
84 "Osaba Cosmo, zergatik deitzen diote honi testu-prozesadorea?"
90 Ikusi duzu jaki prozesagailu batek jakiei zer egiten dien, bai?"
97 --- Jeff MacNelly, "Shoe"
100 \begin_layout Section
105 \begin_layout Standard
107 LyX dokumentuak prestatzeko sistema bat da.
108 Matematikak, erreferentzia gurutzatuak, bibliografiak, indizeak eta bestelakoak
109 erabiliz artikulu tekniko eta zientifiko konplexuak sortzeko aukera eskaintzen
111 Edozein luzeratako dokumentuak idazteko gaitasuna duen tresna paregabea
112 da: dokumentua hainbat ataletan edo orrialdetan automatikoki zatitzeko,
113 zuzentzaile ortografikoak lantzeko eta bestelako ezaugarriak ditu.
114 Amatxori eskutitz bat idazteko ere erabil dezakezu, nahiz eta ziurrenik
115 hori egiteko programa sinpleagorik eskuragarri egon.
116 Ez da iragarki, posterrak edo marrazkiak sortzeko tresna (gero azalduko
117 da zergatia), nahiz eta gogorki saiatuta hori ere lor daitekeen.
118 Beraren erabileraren gaineko zenbait adibide: memoriak, eskutitzak, desadostasu
119 nak eta horrelakoak, irakurtzeko oharrak, ikastarotako liburuxkak, hitzaldietara
120 ko laburpenak, softwareari buruzko dokumentazioa, liburuak (PostgreSQL,
121 telepatia, kriptologia, fikziozko edota maitasunezko nobelak, olerkiak,
122 bertsoak, umeentzako ipuinak e.a.), ekitaldi zientifikoetarako artikuluak,
123 musika eta filmentzako script-ak, proiektuetarako txostenak \SpecialChar \ldots{}
128 \begin_layout Standard
130 LyX ordenagailuen bitartez dokumentazioa idazteko tresna eraginkorra da,
131 markatze-hizkuntza darabil,
132 \begin_inset Quotes eld
136 \begin_inset Quotes erd
139 kontzeptu zaharkitua apurtuz.
140 Ahalegin gutxirekin eta denbora oso labur batean dokumentu profesionalak
141 sortu nahi dituztenentzako diseinatua dago, eta
142 \begin_inset Quotes eld
146 \begin_inset Quotes erd
150 Maketazio lanez ordenagailua arduratzen da, ez egilea; LyX-ekin egileak
151 dokumentuaren edukian kontzentratzen da.
154 \begin_layout Standard
156 LyX erabiltzeko lehen aurrerapausoa zuk, erabiltzaile zaren horrek, daukazun
157 pentsakera aldatzean datza.
158 Garai batean (sua asmatu eta mende gutxitara) dokumentuak sortzeko tresnak
159 idazmakinak ziren, eta bere mugak gainditzeko hainbat trikimailu beharko
161 Honela, esaldia edo hitz bat azpimarratzeko
162 \begin_inset Quotes eld
166 \begin_inset Quotes erd
169 karakterearekin berridazten genuen, esaldiari garrantzi handiagoa emanez.
170 Taula bat sortzeko, berriz, zutabe bakoitzaren zabalera zehaztu, eta kontuz-kon
171 tuz tabulazioz betetzen genuen.
172 Gutunak eta bestelakoak sortzerakoan, eskuinera 'koskatu', e.a.
173 Gainera, lerro-amaierako hitz banaketekin kontuz ibili beharra...
174 Ene! (arnasotsa) Zelako garaiak haiek!
177 \begin_layout Standard
179 Beste hitzetan, denok entrenatuak izan ginen
180 \begin_inset Quotes eld
183 zer hizki zein lekutan kokatu
184 \begin_inset Quotes erd
187 lan egiteko era horiekin arduratzeko.
188 Ondorioz, ia testu-prozesadoreen gehiengo batek oraindik bizimodu horrekin
190 Oraindik, orri batean gauza bakoitzak eduki behar duen kokapenarekin arduratu
192 Tabuladorea leku batean zuriuneak ezartzeko erabiltzen da.
193 Dokumentu zati baten letra-tipoa aldatzea, idazmakina baten idazgurpila
194 aldatzea bezalako zerbait da.
197 \begin_layout Standard
199 LyX-eko oinarrizko izaera zer egiten ari garen horretan datza, eta ez
204 "Ikusten duzuna lortzen duzu" (WYSIWYG, What You See Is What You Get) pentsamol
205 deko prozesadore baten ordez LyX-en eredua "Ikusten duzuna
209 duzu" (WYSIWYM, What You See Is What You
216 \begin_layout Standard
218 LyX arlo honetan bereizten da, beste testu-prozesadore normal batekin konparatuz
220 Hizki bat leku zehatz batean egoteaz arduratu beharrik ez daukazu.
229 izeneko arautegi bat jarraituz, beste denaz arduratuko da
233 \begin_layout Standard
235 Zehatzago izatearren, bulegotikako suiteak (azken bertsioak) markatze-metodoare
236 n antzekoa erabiltzen duten orri-estiloak dituzte.
237 Nola nahi ere, gure esperientziaren arabera, eguneroko zereginetan oso
238 gutxi erabiltzen dira.
244 Ikus dezakegun adibide bat:
247 \begin_layout Standard
249 Demagun dokumentu bat idazten ari zarela.
251 \begin_inset Quotes eld
255 \begin_inset Quotes erd
258 izeneko atal bat eduki nahi duzu.
259 Ireki zure testu-prozesadoreko menua, hautatu neurria eta letra-tipoa.
260 Ondoren, utzi esaldia letra lodiarekin.
262 \begin_inset Quotes eld
267 \begin_inset Quotes erd
271 Nola ez, denbora pasa ahala, gero atal hau dokumentuko beste leku batean
272 kokatzeko, edo aurretik beste atal bat idazteko asmoa edukiz gero, bai
273 honi bai beste atal guztiei zenbatzailean zenbakiak aldatu beharko dizkiozu,
274 eta nola ez, aurkibideko zenbaki guztiak aldatu.
277 \begin_layout Standard
279 LyX-en, berriz, kokatu goialdean dauden botoitxo guztien ezkerretara dagoen
284 eta idatzi "Sarrera".
287 \begin_layout Standard
290 Ebaki atal hori eta beste edonon itsatsiz gero, dena bere kasa berriz zenbatua
292 Gainera, LyX-ek dokumentuaren barruan egon daiteken atal honi buruzko erreferen
293 tzia guztiak egunera ditzake, ez daukazu atalen numerazioa gehiago idatzi
297 \begin_layout Standard
299 Ohiko testu-prozesadore orokorrekin kontsistentzia-arazoak gertatzen dira.
300 Bost egun igaro ondoren, 4.\InsetSpace ~
301 atala hasteko asmoa daukazu.
303 neurriko letra lodia erabili behar dela ahaztu zaizu, eta 16\InsetSpace ~
305 erabiltzen duzu; beraz, 4.\InsetSpace ~
306 ataleko izenburuko letra-tipoa eta 1.\InsetSpace ~
308 oa ezberdin erabili dituzu.
309 LyX-en ez dago arazo hori, zure ordez letra-tipoa eta tamainak egoki edukitzeaz
310 ordenagailua arduratuko baita.
311 Azken finean, horretarako sortu ziren ordenagailuak, guri bizitza errazteko.
314 \begin_layout Standard
317 Demagun zerrenda bat egiten ari zarela.
318 Beste testu-prozesadoreetan zerrenda bat tabulazio eta lerro berri (lerro-jauzi
319 ) batzuen ondorioa besterik ez da izaten, zerrendako elementu bakoitzaren
320 etiketa non jarri, zer den, zenbateko tartea eta antzekoetan pentsatu behar
322 LyX-ekin, ordea, bi ardura hartu beharko dituzu, bata zelako zerrenda-mota
323 den, eta bestea, bertan zer idatzi behar duzun.
327 \begin_layout Standard
329 Beraz, LyX inguruan dagoen ideia hau da: zer egin nahi duzun zehaztea, ez
330 nola egin nahi duzun.
331 "What You See Is What You Get" modeloaren ordez LyX-ek "What You See Is
336 edo "WYSIWYM" erabiltzen du.
337 Ahalmen handiko burutazio honek dokumentuak idazteko zeregina oso sinplifikatze
341 \begin_layout Standard
343 Horregatik irudi edo iragarkiak sortzeko LyX ez da erabilgarria -- kasu
344 horietan, gauza bakoitza zein lekutan kokatu behar den zehaztu behar duzu,
345 hemen ez baitago paragrafo, atal eta bestelako unitate funtzionalik.
346 Ez du esan nahi LyX-i zenbait funtzio falta zaizkiola.
347 Esan nahi du lan horretarako ez dela tresna egokia -- marrazkiak ukitzeko
348 tresna egokiak dauden bezala, dokumentuak idazteko tresnen artean LyX daukagu.
351 \begin_layout Section
353 LyX eta testu-prozesadoreen
355 arteko ezberdintasunak
359 \begin_layout Standard
361 LyX eta beste testu-prozesadoreak
370 \begin_layout Standard
372 Ez, gerra-santu bat irabazteko asmoarekin ez gabiltza.
373 LyX-en berezitasunak aipatzea garrantzitsua dela deritzogu.
374 Berezitasun garrantzitsuenetariko bat WYSIWYM da, jendearen %99-ak testua
375 ekoizteko daukan kontzeptuaz erabat ezberdintzen delako.
383 \begin_layout Standard
385 Hona LyX-en aurkituko ez dituzun ezaugarrien zerrenda:
388 \begin_layout Itemize
390 Erregela bat (marjinak ezartzeko)
393 \begin_layout Itemize
398 \begin_layout Itemize
400 Zuriune osagarriak (adbz.
406 edo zuriune tekla bi edo gehiagotan sakatzea)
409 \begin_layout Standard
411 Tabuladoreek zehazten dute erregela batean zehar orrialde bakoitzeko elementuak
412 non kokatzen diren, LyX-en alferrikakoak dira.
413 Programa gauza bakoitzaren kokapenaz arduratzen da, zu ez.
414 Zuriune osagarriekin ere antzera: LyX-ek gehituko ditu, behar diren heinean
415 eta inguruaren arabera.
416 Hasieran, bi lerro huts jarraian ezin ezartzea nahiko bitxi gertatuko zaigu,
417 baina 'WYSIWYM' pentsamoldea ibiltzen ikastean zentzu gehiago hartzen joango
421 \begin_layout Standard
423 LyX-ek aurkezten dizkizun ezaugarri batzuk, baina irudikatu dezakezun bezala
424 erabiltzen ez direnak:
427 \begin_layout Itemize
432 \begin_layout Itemize
437 \begin_layout Itemize
440 zuriune sinplea, bikoitza, e.a.).
443 \begin_layout Itemize
445 Zuriunea, horizontal eta bertikala.
448 \begin_layout Itemize
450 Letra-tipo eta tamainak.
453 \begin_layout Itemize
455 Letra-itxura (lodia, etzana, azpimarratua, e.a.).
458 \begin_layout Standard
460 Nahiz eta LyX-en agertu, oro har ez dira erabiltzen.
461 LyX gauza horietaz arduratzen da zure ordez, eta egiten ari zarenaren ondorioek
463 Dokumentuko zati bakoitzari letra-tipo eta tamaina zehatzak automatikoki
465 Paragrafoen koskak kontestuaren menpe daude; paragrafo mota bakoitza era
466 ezberdinean 'koskatzen' da.
467 Orri-jauziak modu automatiko batean lantzen dira.
468 Oro har, lerro, hitz eta paragrafo-tarteak aldakorrak dira, LyX-ek ezartzen
474 \begin_layout Standard
476 Ezaugarri hauek denak zehatz ditzakezu (gutxi batzuk zehazteko LaTeX-eko
477 ezaguerak behar dira) bai dokumentu osorako bai eta zati baterako ere.
478 Xehetasun gehiagotarako, ikusi
480 Erabiltzailearen gida
494 \begin_layout Standard
496 Azkenik, LyX-ek (eta LaTeX-ek ere bai) testu-prozesadore askori gainditzen
497 dien arloak hauek dira:
500 \begin_layout Itemize
502 Lerro-amaierako hitz-banaketa (Hipenazioa).
505 \begin_layout Itemize
507 Edozein motatako zerrendak.
510 \begin_layout Itemize
515 \begin_layout Itemize
520 \begin_layout Itemize
522 Erreferentzia gurutzatuak.
525 \begin_layout Standard
527 Egungo prozesadore askok matematikako ikurrak, taulak, lerro amaierako hitz
528 bereizleak eta estilo-definizioa erabiltzen dituzte, eta WYSIWYM pentsamoldera
529 hurbiltzen hasiak dira.
530 Ezaugarri horiek ezartzen hasi berri dira; LyX, ordea, LaTeX dokumentu-prestatz
531 e sisteman oinarritua dago.
532 LaTeX duela 15 urte baino gehiago sortu zen, eta
540 \begin_layout Section
542 Zer demontre da LaTeX?
545 \begin_layout Standard
551 \begin_layout Standard
553 Atal honetako informazioaren jatorria, Helmut Kopka eta Patrick Daly-k idatzitak
554 o "A Guide to LaTeX2e"-a.
559 k bibliografia atalean honi buruzko sarrera bat dauka.
564 da 1985-ean Leslie Lamport-ek diseinatutako dokumentazioa prestatzeko sistema
566 1984-ean Donald Knuth-ek sortu zuen TeX maketazio-konposaketa hizkuntzaren
567 gainetik pixkanaka eraikita izan zen.
568 Zehazki zer den, ordea, askok ez du ulertzen.
569 ASCII (testu soila) fitxategian idatzitako komando-konposaketa zerrenda
570 hartu eta landu egiten du.
571 Idazmakina bat baino zailagoa da, baina argitaletxe baten espezializazio
572 eta konplexutasunera heldu gabe.
573 Edozein modutan, irteera bezala 'dispositibotik aske' (
574 \begin_inset Quotes eld
578 \begin_inset Quotes erd
581 ) izeneko formatuan sortzen du,
590 fitxategia bistaratzeko programak edo beste formatu batera (PostScript®
591 edo PDF) bihurtzen dutenak erabil ditzakezu.
594 \begin_layout Standard
596 Ezaugarri hau besterik ez balu, konposaketaren bihotza besterik ez zen izango.
597 TeX-ek, ordea, makro-ak ezarri eta zehazteko aukera eskaintzen digu.
598 Hemen hasten da akelarrea!
601 \begin_layout Standard
603 TeX erabiltzen duten gehienek erabiltzen dute Knuth-ek sortutako Konposaketa-mun
604 duko ñabardurak ezkutatzeko makro-multzoa.
605 Erabiltzaile normalak TeX (konposaketa komandoez bakarrik osatutako bizkarrezur
606 ra) garbi batekin lanik ez du egiten.
607 Era gordinean makro-ak sortzen dituztenek bakarrik erabiltzen dute.
608 Eta une hau da Leslie Lamport antzeztokira sartzen zaiguna.
609 Berak makro-ak (komando multzo bat), taulak edo matematika formulak sortzeko
610 bide sendo eta uniforme batean egon nahi zuen: erabiltzaileari begira gehiago
611 zuzendua eta konposaketa arlora berriz gutxiago, horrenbesteko buru hausterik
613 Honela sortu zen LaTeX.
616 \begin_layout Standard
618 Orain, LaTeX-en hedapen eta garapenekin bateratuz, beste gizaki batzuk TeX-erako
619 norberaren makro multzoak sortzen ari dira, matematika eta horrelako edizio
620 arloetara zuzendutakoak.
621 Batzuek zuzenean TeX erabili zuten; besteak, berriz, LaTeX moldatzen hasi
623 Nahaspila hau konpontzeko asmoz, laurogeigarren hamarkadaren amaieran,
624 LaTeX-eko adituak (Lamport barne, noski) LaTeX2e-en lanean hasi ziren,
625 gaur egungo bertsioa.
626 Bertsio berri hori makro-ak sortzeko erraztasun handiagoak eskaintzen dizkizute
627 n komandoekin dator, letra-tipo berriak erabiltzeko laguntza eta hobekuntza
629 Beraren eskubide osoz, LaTeX bere izakeran hizkuntza zabal bat da.
630 Estandarraz gain, mundu osoko erabiltzaileek LaTeX-entzat gehigarriak sortzen
634 \begin_layout Standard
636 LaTeX hedatzeko bi modu daude: klaseak eta estiloak.
641 bat da dokumentu-mota berri bat (liburu bat, edo artikulu bat) zehazten
642 duen LaTeX-eko (eta TeX-ekoa ere) makro talde bat.
643 Diapositibentzako klaseak daude, fisika eta matematikako argitarapenetan...
644 zenbait unibertsitatek tesiak zehazten dituen formatuak dituzte.
649 bat berriz, eta klase batetik ezberdinduz, ez du dokumentu berri bat zehazten,
650 edozein dokumentutan erabil dezakezun
655 Adibidez, LyX-ek orriaren marjinak eta lerro-tarteak LaTeX-eko bi estilo-fitxat
656 egi erabiliz kontrolatzen ditu.
657 Dokumentu-motak lantzeko hainbat estilo-fitxategi daude: txartelak edo
658 gutunazalak inprimatzeko, dokumentuaren koskak aldatzeko, letra-tipo berriak
659 ezartzeko, irudiak moldatzeko, orriko goiburukoak diseinatzeko, bibliografiak
660 nork bere erara egiteko, oin-oharren itxura eta kokalekuak aldatzeko, taulak
661 eta irudiak, zerrendak pertsonalizatu, e.a.
664 \begin_layout Standard
669 \begin_layout Labeling
670 \labelwidthstring 00.00.0000
672 TeX: Konposaketa-hizkuntza, makroak sortu eta erabiltzeko ahalmenarekin.
675 \begin_layout Labeling
676 \labelwidthstring 00.00.0000
678 LaTeX: Tex-en gainean eraikitako makroen paketea.
681 \begin_layout Labeling
682 \labelwidthstring 00.00.0000
684 klaseak: dokumentu baten deskribapena, LaTeX erabiliz.
687 \begin_layout Labeling
688 \labelwidthstring 00.00.0000
690 estiloak: nolabait LaTeX-en izakera moldatzeko.
693 \begin_layout Labeling
694 \labelwidthstring 00.00.0000
696 LyX: WYSIWYM testu-prozesadore bisuala, LaTeX-en indar eta ahalmen guztiak
700 \begin_layout Standard
702 Atal honen asmoa izan da zuri argitzea LyX
706 ezberdintzen den beste testu prozesadoreen lana jorratzeko bideez (bere
708 Zergatia garbia da: konposaketa oinarri bezala LaTeX erabiltzen du.
709 Azken hau bezala, zure idazkeraren inguruan kokatzen da (idazten ari zarena).
710 Haren itxuraz ordenagailua arduratuko da.
713 \begin_layout Standard
715 Epaaa! Gauza bat gehiago.
716 LaTeX TeX bezala ahoskatzen da.
717 "Hey blech"-ekin errimatzen du.
718 Lamport-ek bere liburuan, ordea, dio "lay-tecks" ere izan daitekeela.
719 Bestalde, "LyX" "licks" "lucks" edo "looks" ahoska daiteke, herri bakoitzeko
725 \begin_layout Standard
729 Itzultzailearen oharra
731 : euskaraz "liks" esan dezakegu, hots, "lix".
740 \begin_layout Chapter
742 Dokumentazioan nabigatzea
745 \begin_layout Standard
747 Zure galderei errazago erantzuteagatik, eta LyX-en ezaugarriak era egoki
748 baten azaltzeko, dokumentazioa hainbat fitxategitan bereiztua izan da.
749 Zati bakoitzak bere helburua du, aurrerago azalduko den bezala.
750 Fitxategi hauetariko batekin aurrez aurre aurkitu baino lehenago, begi
751 bistan daukazun hau irakurtzea aholkatzen dizugu, denbora aurreztu dezazun
752 informazio eta aipamen erabilgarri asko baitauka.
755 \begin_layout Standard
757 Nahiz eta LyX-ek "1.0 bertsioa" ongi igarota eduki, laguntza dokumentuaren
758 zati bat amaitu gabe edo zaharkitua egon daiteke.
759 LyX-eko beste guztia bezala, eskuliburuak boluntario-lanaren emaitzak dira,
760 eta hauek "benetako lana" daukate; etxekoak, iloba zaindu, edalontziak
761 garbitu, mozkorkerian gaupasa egin, e.a.\SpecialChar \ldots{}
762 Eskuliburuak egoera onean (eguneratuak)
763 egon daitezen ahalegintzen gara.
764 Laguntzeko prest bazaude, ziurta zaitez dokumentuko beste ezer baino lehen
766 \begin_inset LatexCommand \ref{atal:auzolana}
773 \begin_layout Standard
775 Beste mesede bat egin dezakezu: eskuliburu hauetan zerbait argi ez badago
776 edo akatsak baditu, guri jakinarazi! Dokumentazioa eguneratua edukitzen
777 arduratuta dauden neska/mutilekin harremanetan jar zaitezke, horretarako
780 lyx-docs@lists.lyx.org
786 \begin_layout Standard
788 Dokumentazioarekin zerikusirik ez duten eta erantzun azkarra eskatzen duten
789 galderentzat, erabil posta-zerrenda hau:
791 lyx-users@lists.lyx.org
796 \begin_layout Section
801 \begin_layout Standard
803 Agian, eskulibururen bat edo beste inprimatuta edukiko duzu, edo bestela
804 LyX erabiliz "monitorean" irakurtzen zaude.
805 LyX-eko fitxategia eta inprimatutakoaren artean ezberdintasun batzuk daude.
806 Aurrenekoa, izenburua eskuliburuaren hasieran dago, ez da bereizitako orrialdea
807 n agertzen, inprimatutako bertsioan lehenbiziko orrialdean agertzen da.
808 Bai oin-oharra, bai edukien aurkibidea ez daude bistaratuak.
809 Edukien aurkibidea ikusteko menuko aukera bat badaukazu:
814 Oin-ohar bat irakurtzeko, modu honetan agertzen da
818 \begin_layout Standard
820 Kaixo! Oin-ohar hau ixteko, ezkerraldeko laukitxo gris horretan klikatu\SpecialChar \ldots{}
822 "oina" hitza bertan idatzita agertzen da.
827 eta saguaren ezker botoiaz bere gainean klikatu.
831 \begin_layout Standard
833 Inprimatutako eskuliburuetan, erreferentzia gurutzatu guztiak kapitulu,
834 atal, azpiatal eta bestelakoen zenbatzaile bezala agertzen dira.
835 Pantailan, ordea, erreferentzia gurutzatuak datorrena bezalako laukiluze
836 grisetan agertzen dira:
837 \begin_inset LatexCommand \ref{atal:auzolana}
842 alegia (inprimatutako eskuliburuetan zenbakiak agertzen dira laukiluze hauen
844 Laukiluzea saguaren ezker botoiarekin klikatuz dokumentuko erreferentzia
845 gurutzatuen zerrenda daukan elkarrizketa-koadroa bistaratuko zaizu.
846 Sarrera honek "atal:auzolana" izeneko bakar bat dauka.
847 Erreferentziatu den atalera joateko, erabili elkarrizketa koadroan "Joan"
853 zapalduz berriz, aurreko kokapenera itzuliko zara.
857 \begin_inset Quotes eld
862 "-ren esanahia beheraxeago argitzen da).
865 \begin_layout Standard
867 Fitxategi honen pantailazko eta inprimatutako bertsioaren arteko ezberdintasun
868 batzuk ikusi ondoren, eskuliburu honen formatuaz mintzatzen has gaitezke.
869 Noizean behin hizki mota ezberdindun elementuak aurkituko dituzu:
872 \begin_layout Itemize
878 orokorrean enfasietan erabiltzen da, arrazonamendu orokorretan, liburuen
879 tituluetan, beste eskuliburuetako ataletan, eta idazleen (egile) oharretan.
882 \begin_layout Itemize
888 programa eta fitxategien izenetan, LaTeX kodea eta LyX kode eta funtzioetan
892 \begin_layout Itemize
898 mota menu, botoi, elkarrizketa-koadroetan eta teklatuko teklen izenetan
902 \begin_layout Itemize
908 mota pertsonen izena idazteko erabiltzen da.
911 \begin_layout Standard
913 Menuen laster-teklak eta beste tekla-loturei buruz gehiago jakiteko, irakurri
923 Tekla-loturei erreferentzia egiterakoan erabilpen hauek jarraituko dira:
926 \begin_layout Itemize
943 \begin_layout Itemize
956 \begin_layout Itemize
966 tekla, ia teklatu gehienetan
973 \begin_layout Itemize
979 "\SpecialChar \ldots{}
987 \begin_layout Itemize
1004 \begin_layout Itemize
1022 beraien izenak dioen bezala, teklatuko geziak (kurtsoreak) dira.
1026 \begin_layout Itemize
1052 " gezien gainean egon ohi diren 6 tekla dira.
1053 Goratu Orria eta Beheratu Orria teklatu batzuetan
1064 \begin_layout Itemize
1085 Beste batzuek birritan daukate.
1086 LyX-ek tekla denak berdin erabiliko ditu, beraz
1098 \begin_layout Standard
1108 " bezalakoekin aurkituko zara.
1109 "Ezaugarri Hedatuak" eskuliburuan jatorrizko tekla-loturak zerrendatu ditugu,
1110 beraz bertan begiradatxo bat bota dezakezu.
1111 Ohartu zaitez LyX erabiltzaileen artean bi tekla-lotura mapa ezberdin erabiltze
1112 n direla: "CUA" tankeraduna, non hau PC arlotik datorrenarentzat ezaguna
1113 eta jatorrizkoa izaten den, eta "emacs" tankerakoa, hau berriz Unix sistemekin
1114 "hazi" eta "Emacs" editorea erabiltzen dutenentzako ohikoa izaten da.
1115 Bestelakorik ez bada zehazten, dokumentuetan erabiltzen den tekla-loturak
1116 CUA motako mapan oinarritutakoak izaten dira.
1117 Emacs atsegingarria egiten bazaizu, eskuliburuak irakurtzeko eta loturak
1118 zure kasa egiteko gai izango zarelakoan gaude.
1121 \begin_layout Section
1126 \begin_layout Standard
1128 Dokumentazioa osatzen duten zatiak zerrendatzen dira ondoren:
1131 \begin_layout Description
1137 \begin_layout Standard
1142 \begin_layout Description
1148 \begin_layout Standard
1150 LyX erabiltzen hasiberria bazara, eta orain arte LaTeX inoiz ez baduzu entzun
1151 ez eta erabili ere, orduan hemendik hasi beharko duzu.
1156 irakurri ostean, LaTeX oraindik zabalegia delakoan ustearekin jarraitu
1157 dezakezu, baina LyX nola erabili behar den jakingo duzu.
1160 \begin_layout Standard
1162 LaTeX erabili baduzu,
1166 -ko "LyX LaTeX erabiltzaileentzat" atala irakurri beharko zenuke (eta eskuliburu
1167 ko beste atalek kalterik ez dizute egingo).
1170 \begin_layout Standard
1172 Edozein unetan LyX-ekiko iparra (edo norabidea) galdu egin duzulakoan bazaude,
1173 beste edozein eskulibururen bat irakurri eta ulertu aurretik,
1177 irakurtzeak on egingo dizu.
1178 Abiatzeko gune ona baita.
1181 \begin_layout Description
1183 Erabiltzailearen\InsetSpace ~
1188 \begin_layout Standard
1191 Hemen LyX programaren oinarrizko ezaugarri eta aukeren gehiengo bat argitzen
1193 Eskuliburu nagusiak LaTeX-eko ezagutza batzuk badauzkazulakoan dago, edo
1198 irakurri duzula behintzat.
1201 \begin_layout Description
1203 Ezaugarri\InsetSpace ~
1208 \begin_layout Standard
1212 Erabiltzailearen Gida
1215 LaTeX-eko komandoak, diseinu gehigarriak, edizioko ezaugarri bereziak eta
1216 LaTeX-eko adituen trikimailu batzuk azaltzen ditu dokumentu honek.
1219 \begin_layout Description
1225 \begin_layout Standard
1227 LyX-en ezaugarri garatuen azalpena, programaren jarrera (izakera) orokorra
1228 pertsonalizatzea; tekla-lotura, nazioartekotza eta konfigurazio-fitxategi
1234 irakurri gabe hau irakurtzea ezta bururatu ere.
1237 \begin_layout Description
1244 \begin_layout Standard
1246 LyX-ek, instalatzerakoan, zure sistema aztertzen du.
1247 Fitxategi honek LyX-ek zure instalazioari buruz ikasitakoaren informazioa
1252 \begin_layout Standard
1256 Itzultzailearen oharra
1258 : dokumentu hau automatikoki sortzen denez ezin da euskaratu.
1264 Eduki beharreko zerbait falta bada, hemen egiazta beharko duzu.
1267 \begin_layout Standard
1269 Fitxategiok elkar erreferentziatzen dute, beharrezkoa denean.
1272 Erabiltzailearen Gida
1274 -k instalatze eta pertsonalizatze buruzko zerbait dio, baina irakurlea
1278 eskuliburura bidaltzen du informazio gehiago eskura dezan.
1281 \begin_layout Standard
1283 Berriro, gauza garrantzitsu bat azpimarratu behar dugu:
1287 \begin_layout Standard
1290 \begin_inset VSpace bigskip
1296 \begin_layout Standard
1298 LyX-ekin hasiberria bazara,
1306 \begin_layout Standard
1309 \begin_inset VSpace bigskip
1316 \begin_layout Standard
1318 Bestela alferrik haserretuko zara zeure buruarekin.
1319 LyX-ek testu-prozesadore batetik behar duzuna eskaintzen dizu, hori bai,
1320 erabilera ezberdin batekin.
1323 \begin_layout Chapter
1326 \begin_inset LatexCommand \label{atal:auzolana}
1330 LyX proiektuan laguntzea
1333 \begin_layout Section
1338 \begin_layout Standard
1340 LyX ia bere osotasunean C++ programaketa hizkuntzan idatzia dago (LaTeX
1341 inportatzeko tresna Perl-en idatzia izan da).
1342 Proiektu handi bat da, eta gerta daiteke errore bat edo beste edukitzea,
1343 edo iturburua hobetu beharra izatea.
1346 \begin_layout Subsection
1351 \begin_layout Standard
1353 LyX erabiltzerakoan jokaeraren bat errore bezala dela pentsa dezakezu.
1354 Nahiz eta gutxitan gertatu, programa hondatu daiteke.
1355 LyX-eko garatzaile-taldearen iritziz errore gehientsuenak erabiltzaile-interfaz
1356 etik sor daiteke: LyX interfazeko zein zati korapilotsua, zaila ulertzeko,
1357 azaltzen dituzten iradokizunak oso lagungarriak izaten dira.
1360 \begin_layout Standard
1362 LyX-ek erroreen txostenak bidaltzeko eta kudeatzeko sistema bat erabiltzen
1366 \begin_inset LatexCommand \htmlurl[LyX bug tracker]{http://bugzilla.lyx.org/}
1372 gunean aurki dezakezuna.
1373 Edozein errore buruzko txostena bidali aurretik erroreak kudeatzeko sistema
1374 hori egiaztatzea eskatuko genizuke, aurrez beste norbaitek errore berdinari
1375 buruzko txosten bat bidalita eduki baitezake.
1376 Hau da, errore txosten berri bat bidali aurretik, egiaztatu errore berdinari
1377 buruzko beste txostenik ez dagoela erroreak kudeatzeko LyX-ek darabilen
1379 Erabili sistema errore-kudeatzaile hori dagoen errore bati buruzko iradokizunak
1380 , edo errore berri bati buruzko txostena bidaltzeko, edo, bestela, bidali
1383 lyx-devel@lists.lyx.org
1386 Posta-zerrenda honen artxiboei zuzenduriko estekak LyX gune nagusian jarri
1390 \begin_inset LatexCommand \htmlurl[LyX website]{http://www.lyx.org/}
1399 \begin_layout Standard
1401 Errore-txosten on (erabilgarria) batek gutxienik arazoak dituen LyX bertsioaren
1402 zenbakia eduki beharko luke.
1403 Honekin batera, azaldu LyX zein sisteman eragile eta bertsiotan erabiltzen
1405 Zure sisteman instalatuta daukazun liburutegien bertsioak eta, interesgarria
1406 baderitzozu, LyX-ek erabiltzen duen kanpoko programen bertsioak.
1407 Konpilatze- edo konfigurazio-arazo bat izanez gero, egokiena da config.log
1408 fitxategia eranstea eta zein konpilatzaile erabiltzen ari zaren azaltzea.
1411 \begin_layout Standard
1413 Izan zehatza, nahiago dira xehetasunez azaldutako deskribapenak - garatzaileek
1414 zenbat eta denbora gehiago
1417 \begin_layout Standard
1419 igaro errorea non dagoen aurkitzen, orduan eta denbora gutxiago eskainiko
1420 diote programaren bestelako hobekuntzei.
1423 \begin_layout Standard
1425 LyX hondatzeko gai bazara, eskertuko genizuke "backtrace
1429 \begin_layout Standard
1433 Itzultzailearen oharra
1435 : "backtrace" hitza nolabait azaldu arren, programa bat erabiltzerakoan
1436 honek sortzen dituen mezuak izaten dira.
1437 Mezuok terminal batean agertzen dira.
1438 Mezuen ibilbidea jarraituz garatzaileek errorea non kokatzen den errazago
1439 aurkitu ahal izaten dute.
1444 "-a sortzeko denbora hartuko bazenu lyx exekutagarri ez-garbi bat erabiliz.
1445 Zure iturburuen direktorioan eraikitakoari deitzen diogu exekutagarri ez-garbia
1446 , sisteman instalatua daukazun kode bitarrari berriz garbia deitzen diogularik.
1447 Beraz, gdb tresna erabiliz LyX exekutatu, adibidez idatzi "
1450 gdb /users/estitxu/lyx-1.0.x/src/lyx
1458 Ondoren, itzuli LyX hondatzea egin eta gdb tresnara.
1459 Erabili "bt" "backtrace"-a sortzeko eta txertatu ezazu errore-txostenean
1463 \begin_layout Standard
1465 perfektua izatea nahi baduzu, erabili "
1473 komandoak pila batzuen mailetako aldagai lokalen balioak plazaratzeko
1479 Posiblea bazaizu, azaldu zein urrats landu dituzun LyX hondatzeko, zeren
1480 eta "backtrace" bera baino garrantzitsuagoa baita, horrela guri gure "backtrace
1481 " propioa sortzeko aukera eskainiko baitiguzu.
1482 Errorea berriro sortzea ez den kasuan "backtrace" bat edukitzea ezinbestekoa
1483 da, hori bakarrik edukiko genukeelako.
1486 \begin_layout Subsection
1488 Lagundu finkatzen eta ezaugarri berrietan
1491 \begin_layout Standard
1493 Baldin eta LyX-eko iturburuetan aldaketak egin badituzu eta LyX proiektuko
1494 zati izatea garrantzitsua dela uste baduzu, bidal iezaguzu
1498 fitxategi bat (formatu bateratu batean) arestiko posta-zerrendara, baita
1503 fitxategia eta zure txaplatak (
1507 ) egiten duenari buruzko azalpena ere.
1510 \begin_layout Section
1512 Lagundu dokumentazioan
1515 \begin_layout Standard
1517 LyX-en dokumentazioa zabala da.
1518 Nola nahi ere, LyX beti garatzen ari da, eta kaleratze berri bakoitzak
1519 ezaugarri berriekin agertzen da.
1520 Dokumentazio batzuk eguneratu beharrean daudela aurki ditzakezu.
1521 Atal honek azaltzen du zer egin behar duzun errore bat edo hobekuntzaren
1522 bat aholkatu nahi badiguzu.
1525 \begin_layout Subsection
1527 Eskuliburuetako errore-txostena
1530 \begin_layout Standard
1532 Dokumentazioan arazorik aurkitzen baduzu bidali mezu bat
1534 lyx-docs@lists.lyx.org
1537 Dokumentazio-taldeak behar diren zuzenketak egingo dituzte.
1540 \begin_layout Subsection
1542 Dokumentazio-taldera elkartzea
1545 \begin_layout Standard
1547 LyX dokumentazio-proiektuak (The LyX Documentation Project), LyX proiektuko
1548 beste guztiak bezala, laguntza erabiltzen du.
1549 Dokumentazio-proiektuan lagundu nahi baduzu, jorratu urrats hauek:
1552 \begin_layout Enumerate
1554 Eskuratu LyX-en azken iturburuak.
1559 \begin_layout Standard
1561 Abenturazaleek dokumentazioa LyX-eko CVS eduki-sistematik anonimoki eskura
1563 Edukien sistema honek
1573 Bertan lib/doc/ izeneko direktorioa aurkituko duzu.
1578 izeneko fitxategia dago.
1579 Irakurri, dokumentazioaren estilo orria baita.
1582 \begin_layout Enumerate
1586 Erabiltzailearen gida
1596 \begin_layout Standard
1598 Ariketa honen helburua zuri ideiak ematea dauka helburutzat.
1605 Erabiltzailearen\InsetSpace ~
1608 izango dira dokumentaziotik gehien eguneratu behar direnak.
1609 Hauekin nolako eskuliburuak irakurri eta zein itxura eduki behar duten
1613 \begin_layout Enumerate
1615 Jarri taldearekin harremanetan:
1619 \begin_layout Standard
1623 lyx-docs@lists.lyx.org
1626 \begin_layout Standard
1628 nahi dituzun aldaketei buruz eztabaidatzeko, eta beraien ikuspuntuak jakiteko.
1631 \begin_layout Standard
1633 Egiten dituzun aldaketek testu aldetik garbiak izan behar dute, ulerterrazak
1634 alegia, dokumentazioaren berregituraketa sakonagoa egin ahal izateko.
1635 Hobekuntza guzti horiek jasotzea beti eskertzen da.