1 #LyX 1.4.0cvs created this file. For more info see http://www.lyx.org/
13 \paperfontsize default
20 \paperorientation portrait
23 \paragraph_separation indent
25 \quotes_language english
28 \paperpagestyle default
29 \tracking_changes false
44 \begin_layout Standard
45 Fitxategi honen arduradun nagusia
50 Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak LyX dokumentazioko
51 posta-zerrenda honetara: <lyx-docs@lists.lyx.org>
53 Itzulpena: Iñaki Larrañaga
54 Murgoitio <dooteo@euskalgnu.org>, 2004.
56 Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako
57 Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>, 2004.
65 \begin_layout Standard
66 \begin_inset LatexCommand \tableofcontents{}
78 "Osaba Cosmo, zergatik deitzen diote honi testu-prozesadorea?"
83 Ikusi duzu jaki prozesagailu batek jakiei zer egiten dien, bai?"
89 --- Jeff MacNelly, "Shoe"
96 \begin_layout Standard
97 LyX dokumentuak prestatzeko sistema bat da.
98 Matematikak, erreferentzia gurutzatuak, bibliografiak, indizeak eta bestelakoak
99 erabiliz artikulu tekniko eta zientifiko konplexuak sortzeko aukera eskaintzen
101 Edozein luzeratako dokumentuak idazteko gaitasuna duen tresna paregabea
102 da: dokumentua hainbat ataletan edo orrialdetan automatikoki zatitzeko,
103 zuzentzaile ortografikoak lantzeko eta bestelako ezaugarriak ditu.
104 Amatxori eskutitz bat idazteko ere erabil dezakezu, nahiz eta ziurrenik
105 hori egiteko programa sinpleagorik eskuragarri egon.
106 Ez da iragarki, posterrak edo marrazkiak sortzeko tresna (gero azalduko
107 da zergatia), nahiz eta gogorki saiatuta hori ere lor daitekeen.
108 Beraren erabileraren gaineko zenbait adibide: memoriak, eskutitzak, desadostasu
109 nak eta horrelakoak, irakurtzeko oharrak, ikastarotako liburuxkak, hitzaldietara
110 ko laburpenak, softwareari buruzko dokumentazioa, liburuak (PostgreSQL,
111 telepatia, kriptologia, fikziozko edota maitasunezko nobelak, olerkiak,
112 bertsoak, umeentzako ipuinak e.a.), ekitaldi zientifikoetarako artikuluak,
113 musika eta filmentzako script-ak, proiektuetarako txostenak \SpecialChar \ldots{}
118 \begin_layout Standard
119 LyX ordenagailuen bitartez dokumentazioa idazteko tresna eraginkorra da,
120 markatze-hizkuntza darabil,
121 \begin_inset Quotes eld
125 \begin_inset Quotes erd
128 kontzeptu zaharkitua apurtuz.
129 Ahalegin gutxirekin eta denbora oso labur batean dokumentu profesionalak
130 sortu nahi dituztenentzako diseinatua dago, eta
131 \begin_inset Quotes eld
135 \begin_inset Quotes erd
139 Maketazio lanez ordenagailua arduratzen da, ez egilea; LyX-ekin egileak
140 dokumentuaren edukian kontzentratzen da.
143 \begin_layout Standard
144 LyX erabiltzeko lehen aurrerapausoa zuk, erabiltzaile zaren horrek, daukazun
145 pentsakera aldatzean datza.
146 Garai batean (sua asmatu eta mende gutxitara) dokumentuak sortzeko tresnak
147 idazmakinak ziren, eta bere mugak gainditzeko hainbat trikimailu beharko
149 Honela, esaldia edo hitz bat azpimarratzeko
150 \begin_inset Quotes eld
154 \begin_inset Quotes erd
157 karakterearekin berridazten genuen, esaldiari garrantzi handiagoa emanez.
158 Taula bat sortzeko, berriz, zutabe bakoitzaren zabalera zehaztu, eta kontuz-kon
159 tuz tabulazioz betetzen genuen.
160 Gutunak eta bestelakoak sortzerakoan, eskuinera 'koskatu', e.a.
161 Gainera, lerro-amaierako hitz banaketekin kontuz ibili beharra...
162 Ene! (arnasotsa) Zelako garaiak haiek!
165 \begin_layout Standard
166 Beste hitzetan, denok entrenatuak izan ginen
167 \begin_inset Quotes eld
170 zer hizki zein lekutan kokatu
171 \begin_inset Quotes erd
174 lan egiteko era horiekin arduratzeko.
175 Ondorioz, ia testu-prozesadoreen gehiengo batek oraindik bizimodu horrekin
177 Oraindik, orri batean gauza bakoitzak eduki behar duen kokapenarekin arduratu
179 Tabuladorea leku batean zuriuneak ezartzeko erabiltzen da.
180 Dokumentu zati baten letra-tipoa aldatzea, idazmakina baten idazgurpila
181 aldatzea bezalako zerbait da.
184 \begin_layout Standard
185 LyX-eko oinarrizko izaera zer egiten ari garen horretan datza, eta ez
190 "Ikusten duzuna lortzen duzu" (WYSIWYG, What You See Is What You Get) pentsamol
191 deko prozesadore baten ordez LyX-en eredua "Ikusten duzuna
195 duzu" (WYSIWYM, What You See Is What You
202 \begin_layout Standard
203 LyX arlo honetan bereizten da, beste testu-prozesadore normal batekin konparatuz
205 Hizki bat leku zehatz batean egoteaz arduratu beharrik ez daukazu.
214 izeneko arautegi bat jarraituz, beste denaz arduratuko da
218 \begin_layout Standard
219 Zehatzago izatearren, bulegotikako suiteak (azken bertsioak) markatze-metodoare
220 n antzekoa erabiltzen duten orri-estiloak dituzte.
221 Nola nahi ere, gure esperientziaren arabera, eguneroko zereginetan oso
222 gutxi erabiltzen dira.
228 Ikus dezakegun adibide bat:
231 \begin_layout Standard
232 Demagun dokumentu bat idazten ari zarela.
234 \begin_inset Quotes eld
238 \begin_inset Quotes erd
241 izeneko atal bat eduki nahi duzu.
242 Ireki zure testu-prozesadoreko menua, hautatu neurria eta letra-tipoa.
243 Ondoren, utzi esaldia letra lodiarekin.
245 \begin_inset Quotes eld
250 \begin_inset Quotes erd
254 Nola ez, denbora pasa ahala, gero atal hau dokumentuko beste leku batean
255 kokatzeko, edo aurretik beste atal bat idazteko asmoa edukiz gero, bai
256 honi bai beste atal guztiei zenbatzailean zenbakiak aldatu beharko dizkiozu,
257 eta nola ez, aurkibideko zenbaki guztiak aldatu.
260 \begin_layout Standard
261 LyX-en, berriz, kokatu goialdean dauden botoitxo guztien ezkerretara dagoen
266 eta idatzi "Sarrera".
269 \begin_layout Standard
271 Ebaki atal hori eta beste edonon itsatsiz gero, dena bere kasa berriz zenbatua
273 Gainera, LyX-ek dokumentuaren barruan egon daiteken atal honi buruzko erreferen
274 tzia guztiak egunera ditzake, ez daukazu atalen numerazioa gehiago idatzi
278 \begin_layout Standard
279 Ohiko testu-prozesadore orokorrekin kontsistentzia-arazoak gertatzen dira.
280 Bost egun igaro ondoren, 4.\InsetSpace ~
281 atala hasteko asmoa daukazu.
283 neurriko letra lodia erabili behar dela ahaztu zaizu, eta 16\InsetSpace ~
285 erabiltzen duzu; beraz, 4.\InsetSpace ~
286 ataleko izenburuko letra-tipoa eta 1.\InsetSpace ~
288 oa ezberdin erabili dituzu.
289 LyX-en ez dago arazo hori, zure ordez letra-tipoa eta tamainak egoki edukitzeaz
290 ordenagailua arduratuko baita.
291 Azken finean, horretarako sortu ziren ordenagailuak, guri bizitza errazteko.
294 \begin_layout Standard
296 Demagun zerrenda bat egiten ari zarela.
297 Beste testu-prozesadoreetan zerrenda bat tabulazio eta lerro berri (lerro-jauzi
298 ) batzuen ondorioa besterik ez da izaten, zerrendako elementu bakoitzaren
299 etiketa non jarri, zer den, zenbateko tartea eta antzekoetan pentsatu behar
301 LyX-ekin, ordea, bi ardura hartu beharko dituzu, bata zelako zerrenda-mota
302 den, eta bestea, bertan zer idatzi behar duzun.
306 \begin_layout Standard
307 Beraz, LyX inguruan dagoen ideia hau da: zer egin nahi duzun zehaztea, ez
308 nola egin nahi duzun.
309 "What You See Is What You Get" modeloaren ordez LyX-ek "What You See Is
314 edo "WYSIWYM" erabiltzen du.
315 Ahalmen handiko burutazio honek dokumentuak idazteko zeregina oso sinplifikatze
319 \begin_layout Standard
320 Horregatik irudi edo iragarkiak sortzeko LyX ez da erabilgarria -- kasu
321 horietan, gauza bakoitza zein lekutan kokatu behar den zehaztu behar duzu,
322 hemen ez baitago paragrafo, atal eta bestelako unitate funtzionalik.
323 Ez du esan nahi LyX-i zenbait funtzio falta zaizkiola.
324 Esan nahi du lan horretarako ez dela tresna egokia -- marrazkiak ukitzeko
325 tresna egokiak dauden bezala, dokumentuak idazteko tresnen artean LyX daukagu.
328 \begin_layout Section
329 LyX eta testu-prozesadoreen
331 arteko ezberdintasunak
335 \begin_layout Standard
336 LyX eta beste testu-prozesadoreak
345 \begin_layout Standard
346 Ez, gerra-santu bat irabazteko asmoarekin ez gabiltza.
347 LyX-en berezitasunak aipatzea garrantzitsua dela deritzogu.
348 Berezitasun garrantzitsuenetariko bat WYSIWYM da, jendearen %99-ak testua
349 ekoizteko daukan kontzeptuaz erabat ezberdintzen delako.
357 \begin_layout Standard
358 Hona LyX-en aurkituko ez dituzun ezaugarrien zerrenda:
361 \begin_layout Itemize
362 Erregela bat (marjinak ezartzeko)
365 \begin_layout Itemize
369 \begin_layout Itemize
370 Zuriune osagarriak (adbz.
376 edo zuriune tekla bi edo gehiagotan sakatzea)
379 \begin_layout Standard
380 Tabuladoreek zehazten dute erregela batean zehar orrialde bakoitzeko elementuak
381 non kokatzen diren, LyX-en alferrikakoak dira.
382 Programa gauza bakoitzaren kokapenaz arduratzen da, zu ez.
383 Zuriune osagarriekin ere antzera: LyX-ek gehituko ditu, behar diren heinean
384 eta inguruaren arabera.
385 Hasieran, bi lerro huts jarraian ezin ezartzea nahiko bitxi gertatuko zaigu,
386 baina 'WYSIWYM' pentsamoldea ibiltzen ikastean zentzu gehiago hartzen joango
390 \begin_layout Standard
391 LyX-ek aurkezten dizkizun ezaugarri batzuk, baina irudikatu dezakezun bezala
392 erabiltzen ez direnak:
395 \begin_layout Itemize
399 \begin_layout Itemize
403 \begin_layout Itemize
405 zuriune sinplea, bikoitza, e.a.).
408 \begin_layout Itemize
409 Zuriunea, horizontal eta bertikala.
412 \begin_layout Itemize
413 Letra-tipo eta tamainak.
416 \begin_layout Itemize
417 Letra-itxura (lodia, etzana, azpimarratua, e.a.).
420 \begin_layout Standard
421 Nahiz eta LyX-en agertu, oro har ez dira erabiltzen.
422 LyX gauza horietaz arduratzen da zure ordez, eta egiten ari zarenaren ondorioek
424 Dokumentuko zati bakoitzari letra-tipo eta tamaina zehatzak automatikoki
426 Paragrafoen koskak kontestuaren menpe daude; paragrafo mota bakoitza era
427 ezberdinean 'koskatzen' da.
428 Orri-jauziak modu automatiko batean lantzen dira.
429 Oro har, lerro, hitz eta paragrafo-tarteak aldakorrak dira, LyX-ek ezartzen
435 \begin_layout Standard
436 Ezaugarri hauek denak zehatz ditzakezu (gutxi batzuk zehazteko LaTeX-eko
437 ezaguerak behar dira) bai dokumentu osorako bai eta zati baterako ere.
438 Xehetasun gehiagotarako, ikusi
440 Erabiltzailearen gida
454 \begin_layout Standard
455 Azkenik, LyX-ek (eta LaTeX-ek ere bai) testu-prozesadore askori gainditzen
456 dien arloak hauek dira:
459 \begin_layout Itemize
460 Lerro-amaierako hitz-banaketa (Hipenazioa).
463 \begin_layout Itemize
464 Edozein motatako zerrendak.
467 \begin_layout Itemize
471 \begin_layout Itemize
475 \begin_layout Itemize
476 Erreferentzia gurutzatuak.
479 \begin_layout Standard
480 Egungo prozesadore askok matematikako ikurrak, taulak, lerro amaierako hitz
481 bereizleak eta estilo-definizioa erabiltzen dituzte, eta WYSIWYM pentsamoldera
482 hurbiltzen hasiak dira.
483 Ezaugarri horiek ezartzen hasi berri dira; LyX, ordea, LaTeX dokumentu-prestatz
484 e sisteman oinarritua dago.
485 LaTeX duela 15 urte baino gehiago sortu zen, eta
493 \begin_layout Section
494 Zer demontre da LaTeX?
497 \begin_layout Standard
502 \begin_layout Standard
503 Atal honetako informazioaren jatorria, Helmut Kopka eta Patrick Daly-k idatzitak
504 o "A Guide to LaTeX2e"-a.
509 k bibliografia atalean honi buruzko sarrera bat dauka.
514 da 1985-ean Leslie Lamport-ek diseinatutako dokumentazioa prestatzeko sistema
516 1984-ean Donald Knuth-ek sortu zuen TeX maketazio-konposaketa hizkuntzaren
517 gainetik pixkanaka eraikita izan zen.
518 Zehazki zer den, ordea, askok ez du ulertzen.
519 ASCII (testu soila) fitxategian idatzitako komando-konposaketa zerrenda
520 hartu eta landu egiten du.
521 Idazmakina bat baino zailagoa da, baina argitaletxe baten espezializazio
522 eta konplexutasunera heldu gabe.
523 Edozein modutan, irteera bezala 'dispositibotik aske' (
524 \begin_inset Quotes eld
528 \begin_inset Quotes erd
531 ) izeneko formatuan sortzen du,
540 fitxategia bistaratzeko programak edo beste formatu batera (PostScript®
541 edo PDF) bihurtzen dutenak erabil ditzakezu.
544 \begin_layout Standard
545 Ezaugarri hau besterik ez balu, konposaketaren bihotza besterik ez zen izango.
546 TeX-ek, ordea, makro-ak ezarri eta zehazteko aukera eskaintzen digu.
547 Hemen hasten da akelarrea!
550 \begin_layout Standard
551 TeX erabiltzen duten gehienek erabiltzen dute Knuth-ek sortutako Konposaketa-mun
552 duko ñabardurak ezkutatzeko makro-multzoa.
553 Erabiltzaile normalak TeX (konposaketa komandoez bakarrik osatutako bizkarrezur
554 ra) garbi batekin lanik ez du egiten.
555 Era gordinean makro-ak sortzen dituztenek bakarrik erabiltzen dute.
556 Eta une hau da Leslie Lamport antzeztokira sartzen zaiguna.
557 Berak makro-ak (komando multzo bat), taulak edo matematika formulak sortzeko
558 bide sendo eta uniforme batean egon nahi zuen: erabiltzaileari begira gehiago
559 zuzendua eta konposaketa arlora berriz gutxiago, horrenbesteko buru hausterik
561 Honela sortu zen LaTeX.
564 \begin_layout Standard
565 Orain, LaTeX-en hedapen eta garapenekin bateratuz, beste gizaki batzuk TeX-erako
566 norberaren makro multzoak sortzen ari dira, matematika eta horrelako edizio
567 arloetara zuzendutakoak.
568 Batzuek zuzenean TeX erabili zuten; besteak, berriz, LaTeX moldatzen hasi
570 Nahaspila hau konpontzeko asmoz, laurogeigarren hamarkadaren amaieran,
571 LaTeX-eko adituak (Lamport barne, noski) LaTeX2e-en lanean hasi ziren,
572 gaur egungo bertsioa.
573 Bertsio berri hori makro-ak sortzeko erraztasun handiagoak eskaintzen dizkizute
574 n komandoekin dator, letra-tipo berriak erabiltzeko laguntza eta hobekuntza
576 Beraren eskubide osoz, LaTeX bere izakeran hizkuntza zabal bat da.
577 Estandarraz gain, mundu osoko erabiltzaileek LaTeX-entzat gehigarriak sortzen
581 \begin_layout Standard
582 LaTeX hedatzeko bi modu daude: klaseak eta estiloak.
587 bat da dokumentu-mota berri bat (liburu bat, edo artikulu bat) zehazten
588 duen LaTeX-eko (eta TeX-ekoa ere) makro talde bat.
589 Diapositibentzako klaseak daude, fisika eta matematikako argitarapenetan...
590 zenbait unibertsitatek tesiak zehazten dituen formatuak dituzte.
595 bat berriz, eta klase batetik ezberdinduz, ez du dokumentu berri bat zehazten,
596 edozein dokumentutan erabil dezakezun
601 Adibidez, LyX-ek orriaren marjinak eta lerro-tarteak LaTeX-eko bi estilo-fitxat
602 egi erabiliz kontrolatzen ditu.
603 Dokumentu-motak lantzeko hainbat estilo-fitxategi daude: txartelak edo
604 gutunazalak inprimatzeko, dokumentuaren koskak aldatzeko, letra-tipo berriak
605 ezartzeko, irudiak moldatzeko, orriko goiburukoak diseinatzeko, bibliografiak
606 nork bere erara egiteko, oin-oharren itxura eta kokalekuak aldatzeko, taulak
607 eta irudiak, zerrendak pertsonalizatu, e.a.
610 \begin_layout Standard
614 \begin_layout Labeling
615 \labelwidthstring 00.00.0000
616 TeX: Konposaketa-hizkuntza, makroak sortu eta erabiltzeko ahalmenarekin.
619 \begin_layout Labeling
620 \labelwidthstring 00.00.0000
621 LaTeX: Tex-en gainean eraikitako makroen paketea.
624 \begin_layout Labeling
625 \labelwidthstring 00.00.0000
626 klaseak: dokumentu baten deskribapena, LaTeX erabiliz.
629 \begin_layout Labeling
630 \labelwidthstring 00.00.0000
631 estiloak: nolabait LaTeX-en izakera moldatzeko.
634 \begin_layout Labeling
635 \labelwidthstring 00.00.0000
636 LyX: WYSIWYM testu-prozesadore bisuala, LaTeX-en indar eta ahalmen guztiak
640 \begin_layout Standard
641 Atal honen asmoa izan da zuri argitzea LyX
645 ezberdintzen den beste testu prozesadoreen lana jorratzeko bideez (bere
647 Zergatia garbia da: konposaketa oinarri bezala LaTeX erabiltzen du.
648 Azken hau bezala, zure idazkeraren inguruan kokatzen da (idazten ari zarena).
649 Haren itxuraz ordenagailua arduratuko da.
652 \begin_layout Standard
653 Epaaa! Gauza bat gehiago.
654 LaTeX TeX bezala ahoskatzen da.
655 "Hey blech"-ekin errimatzen du.
656 Lamport-ek bere liburuan, ordea, dio "lay-tecks" ere izan daitekeela.
657 Bestalde, "LyX" "licks" "lucks" edo "looks" ahoska daiteke, herri bakoitzeko
663 \begin_layout Standard
666 Itzultzailearen oharra
668 : euskaraz "liks" esan dezakegu, hots, "lix".
677 \begin_layout Chapter
678 Dokumentazioan nabigatzea
681 \begin_layout Standard
682 Zure galderei errazago erantzuteagatik, eta LyX-en ezaugarriak era egoki
683 baten azaltzeko, dokumentazioa hainbat fitxategitan bereiztua izan da.
684 Zati bakoitzak bere helburua du, aurrerago azalduko den bezala.
685 Fitxategi hauetariko batekin aurrez aurre aurkitu baino lehenago, begi
686 bistan daukazun hau irakurtzea aholkatzen dizugu, denbora aurreztu dezazun
687 informazio eta aipamen erabilgarri asko baitauka.
690 \begin_layout Standard
691 Nahiz eta LyX-ek "1.0 bertsioa" ongi igarota eduki, laguntza dokumentuaren
692 zati bat amaitu gabe edo zaharkitua egon daiteke.
693 LyX-eko beste guztia bezala, eskuliburuak boluntario-lanaren emaitzak dira,
694 eta hauek "benetako lana" daukate; etxekoak, iloba zaindu, edalontziak
695 garbitu, mozkorkerian gaupasa egin, e.a.\SpecialChar \ldots{}
696 Eskuliburuak egoera onean (eguneratuak)
697 egon daitezen ahalegintzen gara.
698 Laguntzeko prest bazaude, ziurta zaitez dokumentuko beste ezer baino lehen
700 \begin_inset LatexCommand \ref{atal:auzolana}
707 \begin_layout Standard
708 Beste mesede bat egin dezakezu: eskuliburu hauetan zerbait argi ez badago
709 edo akatsak baditu, guri jakinarazi! Dokumentazioa eguneratua edukitzen
710 arduratuta dauden neska/mutilekin harremanetan jar zaitezke, horretarako
713 lyx-docs@lists.lyx.org
719 \begin_layout Standard
720 Dokumentazioarekin zerikusirik ez duten eta erantzun azkarra eskatzen duten
721 galderentzat, erabil posta-zerrenda hau:
723 lyx-users@lists.lyx.org
728 \begin_layout Section
732 \begin_layout Standard
733 Agian, eskulibururen bat edo beste inprimatuta edukiko duzu, edo bestela
734 LyX erabiliz "monitorean" irakurtzen zaude.
735 LyX-eko fitxategia eta inprimatutakoaren artean ezberdintasun batzuk daude.
736 Aurrenekoa, izenburua eskuliburuaren hasieran dago, ez da bereizitako orrialdea
737 n agertzen, inprimatutako bertsioan lehenbiziko orrialdean agertzen da.
738 Bai oin-oharra, bai edukien aurkibidea ez daude bistaratuak.
739 Edukien aurkibidea ikusteko menuko aukera bat badaukazu:
744 Oin-ohar bat irakurtzeko, modu honetan agertzen da
748 \begin_layout Standard
749 Kaixo! Oin-ohar hau ixteko, ezkerraldeko laukitxo gris horretan klikatu\SpecialChar \ldots{}
751 "oina" hitza bertan idatzita agertzen da.
756 eta saguaren ezker botoiaz bere gainean klikatu.
760 \begin_layout Standard
761 Inprimatutako eskuliburuetan, erreferentzia gurutzatu guztiak kapitulu,
762 atal, azpiatal eta bestelakoen zenbatzaile bezala agertzen dira.
763 Pantailan, ordea, erreferentzia gurutzatuak datorrena bezalako laukiluze
764 grisetan agertzen dira:
765 \begin_inset LatexCommand \ref{atal:auzolana}
770 alegia (inprimatutako eskuliburuetan zenbakiak agertzen dira laukiluze hauen
772 Laukiluzea saguaren ezker botoiarekin klikatuz dokumentuko erreferentzia
773 gurutzatuen zerrenda daukan elkarrizketa-koadroa bistaratuko zaizu.
774 Sarrera honek "atal:auzolana" izeneko bakar bat dauka.
775 Erreferentziatu den atalera joateko, erabili elkarrizketa koadroan "Joan"
781 zapalduz berriz, aurreko kokapenera itzuliko zara.
785 \begin_inset Quotes eld
790 "-ren esanahia beheraxeago argitzen da).
793 \begin_layout Standard
794 Fitxategi honen pantailazko eta inprimatutako bertsioaren arteko ezberdintasun
795 batzuk ikusi ondoren, eskuliburu honen formatuaz mintzatzen has gaitezke.
796 Noizean behin hizki mota ezberdindun elementuak aurkituko dituzu:
799 \begin_layout Itemize
804 orokorrean enfasietan erabiltzen da, arrazonamendu orokorretan, liburuen
805 tituluetan, beste eskuliburuetako ataletan, eta idazleen (egile) oharretan.
808 \begin_layout Itemize
813 programa eta fitxategien izenetan, LaTeX kodea eta LyX kode eta funtzioetan
817 \begin_layout Itemize
822 mota menu, botoi, elkarrizketa-koadroetan eta teklatuko teklen izenetan
826 \begin_layout Itemize
831 mota pertsonen izena idazteko erabiltzen da.
834 \begin_layout Standard
835 Menuen laster-teklak eta beste tekla-loturei buruz gehiago jakiteko, irakurri
845 Tekla-loturei erreferentzia egiterakoan erabilpen hauek jarraituko dira:
848 \begin_layout Itemize
864 \begin_layout Itemize
876 \begin_layout Itemize
885 tekla, ia teklatu gehienetan
892 \begin_layout Itemize
897 "\SpecialChar \ldots{}
905 \begin_layout Itemize
921 \begin_layout Itemize
938 beraien izenak dioen bezala, teklatuko geziak (kurtsoreak) dira.
942 \begin_layout Itemize
967 " gezien gainean egon ohi diren 6 tekla dira.
968 Goratu Orria eta Beheratu Orria teklatu batzuetan
979 \begin_layout Itemize
999 Beste batzuek birritan daukate.
1000 LyX-ek tekla denak berdin erabiliko ditu, beraz
1012 \begin_layout Standard
1021 " bezalakoekin aurkituko zara.
1022 "Ezaugarri Hedatuak" eskuliburuan jatorrizko tekla-loturak zerrendatu ditugu,
1023 beraz bertan begiradatxo bat bota dezakezu.
1024 Ohartu zaitez LyX erabiltzaileen artean bi tekla-lotura mapa ezberdin erabiltze
1025 n direla: "CUA" tankeraduna, non hau PC arlotik datorrenarentzat ezaguna
1026 eta jatorrizkoa izaten den, eta "emacs" tankerakoa, hau berriz Unix sistemekin
1027 "hazi" eta "Emacs" editorea erabiltzen dutenentzako ohikoa izaten da.
1028 Bestelakorik ez bada zehazten, dokumentuetan erabiltzen den tekla-loturak
1029 CUA motako mapan oinarritutakoak izaten dira.
1030 Emacs atsegingarria egiten bazaizu, eskuliburuak irakurtzeko eta loturak
1031 zure kasa egiteko gai izango zarelakoan gaude.
1034 \begin_layout Section
1038 \begin_layout Standard
1039 Dokumentazioa osatzen duten zatiak zerrendatzen dira ondoren:
1042 \begin_layout Description
1047 \begin_layout Standard
1052 \begin_layout Description
1057 \begin_layout Standard
1058 LyX erabiltzen hasiberria bazara, eta orain arte LaTeX inoiz ez baduzu entzun
1059 ez eta erabili ere, orduan hemendik hasi beharko duzu.
1064 irakurri ostean, LaTeX oraindik zabalegia delakoan ustearekin jarraitu
1065 dezakezu, baina LyX nola erabili behar den jakingo duzu.
1068 \begin_layout Standard
1069 LaTeX erabili baduzu,
1073 -ko "LyX LaTeX erabiltzaileentzat" atala irakurri beharko zenuke (eta eskuliburu
1074 ko beste atalek kalterik ez dizute egingo).
1077 \begin_layout Standard
1078 Edozein unetan LyX-ekiko iparra (edo norabidea) galdu egin duzulakoan bazaude,
1079 beste edozein eskulibururen bat irakurri eta ulertu aurretik,
1083 irakurtzeak on egingo dizu.
1084 Abiatzeko gune ona baita.
1088 \begin_layout Description
1089 Erabiltzailearen\InsetSpace ~
1094 \begin_layout Standard
1096 Hemen LyX programaren oinarrizko ezaugarri eta aukeren gehiengo bat argitzen
1098 Eskuliburu nagusiak LaTeX-eko ezagutza batzuk badauzkazulakoan dago, edo
1103 irakurri duzula behintzat.
1107 \begin_layout Description
1108 Ezaugarri\InsetSpace ~
1113 \begin_layout Standard
1116 Erabiltzailearen Gida
1119 LaTeX-eko komandoak, diseinu gehigarriak, edizioko ezaugarri bereziak eta
1120 LaTeX-eko adituen trikimailu batzuk azaltzen ditu dokumentu honek.
1124 \begin_layout Description
1129 \begin_layout Standard
1130 LyX-en ezaugarri garatuen azalpena, programaren jarrera (izakera) orokorra
1131 pertsonalizatzea; tekla-lotura, nazioartekotza eta konfigurazio-fitxategi
1137 irakurri gabe hau irakurtzea ezta bururatu ere.
1141 \begin_layout Description
1147 \begin_layout Standard
1148 LyX-ek, instalatzerakoan, zure sistema aztertzen du.
1149 Fitxategi honek LyX-ek zure instalazioari buruz ikasitakoaren informazioa
1154 \begin_layout Standard
1157 Itzultzailearen oharra
1159 : dokumentu hau automatikoki sortzen denez ezin da euskaratu.
1165 Eduki beharreko zerbait falta bada, hemen egiazta beharko duzu.
1169 \begin_layout Standard
1170 Fitxategiok elkar erreferentziatzen dute, beharrezkoa denean.
1173 Erabiltzailearen Gida
1175 -k instalatze eta pertsonalizatze buruzko zerbait dio, baina irakurlea
1179 eskuliburura bidaltzen du informazio gehiago eskura dezan.
1182 \begin_layout Standard
1183 Berriro, gauza garrantzitsu bat azpimarratu behar dugu:
1186 \begin_layout Standard
1187 \begin_inset VSpace bigskip
1193 \begin_layout Standard
1195 LyX-ekin hasiberria bazara,
1203 \begin_layout Standard
1204 \begin_inset VSpace bigskip
1210 \begin_layout Standard
1211 Bestela alferrik haserretuko zara zeure buruarekin.
1212 LyX-ek testu-prozesadore batetik behar duzuna eskaintzen dizu, hori bai,
1213 erabilera ezberdin batekin.
1216 \begin_layout Chapter
1217 \begin_inset LatexCommand \label{atal:auzolana}
1221 LyX proiektuan laguntzea
1224 \begin_layout Section
1228 \begin_layout Standard
1229 LyX ia bere osotasunean C++ programaketa hizkuntzan idatzia dago (LaTeX
1230 inportatzeko tresna Perl-en idatzia izan da).
1231 Proiektu handi bat da, eta gerta daiteke errore bat edo beste edukitzea,
1232 edo iturburua hobetu beharra izatea.
1235 \begin_layout Subsection
1239 \begin_layout Standard
1240 LyX erabiltzerakoan jokaeraren bat errore bezala dela pentsa dezakezu.
1241 Nahiz eta gutxitan gertatu, programa hondatu daiteke.
1242 LyX-eko garatzaile-taldearen iritziz errore gehientsuenak erabiltzaile-interfaz
1243 etik sor daiteke: LyX interfazeko zein zati korapilotsua, zaila ulertzeko,
1244 azaltzen dituzten iradokizunak oso lagungarriak izaten dira.
1247 \begin_layout Standard
1248 LyX-ek erroreen txostenak bidaltzeko eta kudeatzeko sistema bat erabiltzen
1252 \begin_inset LatexCommand \htmlurl[LyX bug tracker]{http://bugzilla.lyx.org/}
1258 gunean aurki dezakezuna.
1259 Edozein errore buruzko txostena bidali aurretik erroreak kudeatzeko sistema
1260 hori egiaztatzea eskatuko genizuke, aurrez beste norbaitek errore berdinari
1261 buruzko txosten bat bidalita eduki baitezake.
1262 Hau da, errore txosten berri bat bidali aurretik, egiaztatu errore berdinari
1263 buruzko beste txostenik ez dagoela erroreak kudeatzeko LyX-ek darabilen
1265 Erabili sistema errore-kudeatzaile hori dagoen errore bati buruzko iradokizunak
1266 , edo errore berri bati buruzko txostena bidaltzeko, edo, bestela, bidali
1269 lyx-devel@lists.lyx.org
1272 Posta-zerrenda honen artxiboei zuzenduriko estekak LyX gune nagusian jarri
1276 \begin_inset LatexCommand \htmlurl[LyX website]{http://www.lyx.org/}
1285 \begin_layout Standard
1286 Errore-txosten on (erabilgarria) batek gutxienik arazoak dituen LyX bertsioaren
1287 zenbakia eduki beharko luke.
1288 Honekin batera, azaldu LyX zein sisteman eragile eta bertsiotan erabiltzen
1290 Zure sisteman instalatuta daukazun liburutegien bertsioak eta, interesgarria
1291 baderitzozu, LyX-ek erabiltzen duen kanpoko programen bertsioak.
1292 Konpilatze- edo konfigurazio-arazo bat izanez gero, egokiena da config.log
1293 fitxategia eranstea eta zein konpilatzaile erabiltzen ari zaren azaltzea.
1296 \begin_layout Standard
1297 Izan zehatza, nahiago dira xehetasunez azaldutako deskribapenak - garatzaileek
1298 zenbat eta denbora gehiago
1301 \begin_layout Standard
1302 igaro errorea non dagoen aurkitzen, orduan eta denbora gutxiago eskainiko
1303 diote programaren bestelako hobekuntzei.
1306 \begin_layout Standard
1307 LyX hondatzeko gai bazara, eskertuko genizuke "backtrace
1311 \begin_layout Standard
1314 Itzultzailearen oharra
1316 : "backtrace" hitza nolabait azaldu arren, programa bat erabiltzerakoan
1317 honek sortzen dituen mezuak izaten dira.
1318 Mezuok terminal batean agertzen dira.
1319 Mezuen ibilbidea jarraituz garatzaileek errorea non kokatzen den errazago
1320 aurkitu ahal izaten dute.
1325 "-a sortzeko denbora hartuko bazenu lyx exekutagarri ez-garbi bat erabiliz.
1326 Zure iturburuen direktorioan eraikitakoari deitzen diogu exekutagarri ez-garbia
1327 , sisteman instalatua daukazun kode bitarrari berriz garbia deitzen diogularik.
1328 Beraz, gdb tresna erabiliz LyX exekutatu, adibidez idatzi "
1331 gdb /users/estitxu/lyx-1.0.x/src/lyx
1339 Ondoren, itzuli LyX hondatzea egin eta gdb tresnara.
1340 Erabili "bt" "backtrace"-a sortzeko eta txertatu ezazu errore-txostenean
1344 \begin_layout Standard
1345 perfektua izatea nahi baduzu, erabili "
1353 komandoak pila batzuen mailetako aldagai lokalen balioak plazaratzeko
1359 Posiblea bazaizu, azaldu zein urrats landu dituzun LyX hondatzeko, zeren
1360 eta "backtrace" bera baino garrantzitsuagoa baita, horrela guri gure "backtrace
1361 " propioa sortzeko aukera eskainiko baitiguzu.
1362 Errorea berriro sortzea ez den kasuan "backtrace" bat edukitzea ezinbestekoa
1363 da, hori bakarrik edukiko genukeelako.
1366 \begin_layout Subsection
1367 Lagundu finkatzen eta ezaugarri berrietan
1370 \begin_layout Standard
1371 Baldin eta LyX-eko iturburuetan aldaketak egin badituzu eta LyX proiektuko
1372 zati izatea garrantzitsua dela uste baduzu, bidal iezaguzu
1376 fitxategi bat (formatu bateratu batean) arestiko posta-zerrendara, baita
1381 fitxategia eta zure txaplatak (
1385 ) egiten duenari buruzko azalpena ere.
1388 \begin_layout Section
1389 Lagundu dokumentazioan
1392 \begin_layout Standard
1393 LyX-en dokumentazioa zabala da.
1394 Nola nahi ere, LyX beti garatzen ari da, eta kaleratze berri bakoitzak
1395 ezaugarri berriekin agertzen da.
1396 Dokumentazio batzuk eguneratu beharrean daudela aurki ditzakezu.
1397 Atal honek azaltzen du zer egin behar duzun errore bat edo hobekuntzaren
1398 bat aholkatu nahi badiguzu.
1401 \begin_layout Subsection
1402 Eskuliburuetako errore-txostena
1405 \begin_layout Standard
1406 Dokumentazioan arazorik aurkitzen baduzu bidali mezu bat
1408 lyx-docs@lists.lyx.org
1411 Dokumentazio-taldeak behar diren zuzenketak egingo dituzte.
1414 \begin_layout Subsection
1415 Dokumentazio-taldera elkartzea
1418 \begin_layout Standard
1419 LyX dokumentazio-proiektuak (The LyX Documentation Project), LyX proiektuko
1420 beste guztiak bezala, laguntza erabiltzen du.
1421 Dokumentazio-proiektuan lagundu nahi baduzu, jorratu urrats hauek:
1424 \begin_layout Enumerate
1425 Eskuratu LyX-en azken iturburuak.
1430 \begin_layout Standard
1431 Abenturazaleek dokumentazioa LyX-eko CVS eduki-sistematik anonimoki eskura
1433 Edukien sistema honek
1443 Bertan lib/doc/ izeneko direktorioa aurkituko duzu.
1448 izeneko fitxategia dago.
1449 Irakurri, dokumentazioaren estilo orria baita.
1452 \begin_layout Enumerate
1455 Erabiltzailearen gida
1465 \begin_layout Standard
1466 Ariketa honen helburua zuri ideiak ematea dauka helburutzat.
1473 Erabiltzailearen\InsetSpace ~
1476 izango dira dokumentaziotik gehien eguneratu behar direnak.
1477 Hauekin nolako eskuliburuak irakurri eta zein itxura eduki behar duten
1482 \begin_layout Enumerate
1483 Jarri taldearekin harremanetan:
1487 \begin_layout Standard
1490 lyx-docs@lists.lyx.org
1493 \begin_layout Standard
1494 nahi dituzun aldaketei buruz eztabaidatzeko, eta beraien ikuspuntuak jakiteko.
1498 \begin_layout Standard
1499 Egiten dituzun aldaketek testu aldetik garbiak izan behar dute, ulerterrazak
1500 alegia, dokumentazioaren berregituraketa sakonagoa egin ahal izateko.
1501 Hobekuntza guzti horiek jasotzea beti eskertzen da.