lib/doc/eu/Tutorial.lyx

   1 #LyX 1.6.8svn created this file. For more info see http://www.lyx.org/
   2 \lyxformat 345
   3 \begin_document
   4 \begin_header
   5 \textclass book
   6 \begin_preamble
   7 % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!!
   8 %
   9 %This preamble is designed to ensure that the document prints
  10 % out as advertised. If you mess with this preamble,
  11 % parts of the document may not print out as expected.  If you
  12 % have problems LaTeXing this file, please contact
  13 % the documentation team
  14 % email: lyx-docs@lists.lyx.org
  15
  16 \usepackage{ifpdf} % part of the hyperref bundle
  17 \ifpdf % if pdflatex is used
  18
  19  % set fonts for nicer pdf view
  20  \IfFileExists{lmodern.sty}{\usepackage{lmodern}}{}
  21
  22 \fi % end if pdflatex is used
  23
  24 % the pages of the TOC is numbered roman
  25 % and a pdf-bookmark for the TOC is added
  26 \let\myTOC\tableofcontents
  27 \renewcommand\tableofcontents{%
  28   \frontmatter
  29   \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
  30   \myTOC
  31   \mainmatter }
  32
  33 % redefine the \LyX macro for PDF bookmarks
  34 \def\LyX{\texorpdfstring{%
  35   L\kern-.1667em\lower.25em\hbox{Y}\kern-.125emX\@}
  36   {LyX}}
  37 \end_preamble
  38 \use_default_options false
  39 \language basque
  40 \inputencoding auto
  41 \font_roman default
  42 \font_sans default
  43 \font_typewriter default
  44 \font_default_family default
  45 \font_sc false
  46 \font_osf false
  47 \font_sf_scale 100
  48 \font_tt_scale 100
  49
  50 \graphics default
  51 \paperfontsize 12
  52 \spacing single
  53 \use_hyperref true
  54 \pdf_title "The LyX Tutorial"
  55 \pdf_author "LyX Team"
  56 \pdf_subject "LyX-documentation Tutorial"
  57 \pdf_keywords "LyX, documentation"
  58 \pdf_bookmarks true
  59 \pdf_bookmarksnumbered true
  60 \pdf_bookmarksopen true
  61 \pdf_bookmarksopenlevel 1
  62 \pdf_breaklinks false
  63 \pdf_pdfborder false
  64 \pdf_colorlinks true
  65 \pdf_backref false
  66 \pdf_pdfusetitle false
  67 \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue,pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true,pdfstartview=XYZ, plainpages=false, pdfpagelabels"
  68 \papersize default
  69 \use_geometry false
  70 \use_amsmath 0
  71 \use_esint 0
  72 \cite_engine basic
  73 \use_bibtopic false
  74 \paperorientation portrait
  75 \secnumdepth 3
  76 \tocdepth 2
  77 \paragraph_separation indent
  78 \defskip medskip
  79 \quotes_language english
  80 \papercolumns 1
  81 \papersides 2
  82 \paperpagestyle headings
  83 \tracking_changes false
  84 \output_changes false
  85 \author ""
  86 \author ""
  87 \end_header
  88
  89 \begin_body
  90
  91 \begin_layout Title
  92
  93 \noun on
  94 LyX Tutoretza
  95 \end_layout
  96
  97 \begin_layout Author
  98 egilea: LyX taldea.
  99 \begin_inset Foot
 100 status open
 101
 102 \begin_layout Plain Layout
 103  Fitxategi honen arduradun nagusia
 104 \family typewriter
 105 John Weiss
 106 \family default
 107  da.
 108  Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak LyX dokumentazioko
 109  posta-zerrendara: <lyx-docs@lists.lyx.org>.
 110
 111 \begin_inset Newline newline
 112 \end_inset
 113
 114 Itzulpena: Iñaki Larrañaga Murgoitio (dooteo@euskalgnu.org) eta Sara Elorza,
 115  2004, 2010.
 116 \begin_inset Newline newline
 117 \end_inset
 118
 119 Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>, 2004.
 120 \end_layout
 121
 122 \end_inset
 123
 124
 125 \end_layout
 126
 127 \begin_layout Standard
 128 \begin_inset CommandInset toc
 129 LatexCommand tableofcontents
 130
 131 \end_inset
 132
 133
 134 \end_layout
 135
 136 \begin_layout Chapter
 137 Sarrera
 138 \end_layout
 139
 140 \begin_layout Section
 141 Ongi etorri LyX-era!
 142 \end_layout
 143
 144 \begin_layout Standard
 145 Fitxategi hau LaTeX inoiz entzun barik edo ongi ezagutzen ez duten neska-mutilen
 146 tzat egina dago.
 147  Lasai, ordea, LyX erabiltzeko LaTeX-i buruz ezer jakin beharrik ez daukazu.
 148  Azken finean, LyX-en ezaugarrietako bat LaTeX-entzat ia WYSIWYG (
 149 \emph on
 150 What You See Is What You Get
 151 \emph default
 152 ) interfazea eskaintzean datza.
 153  Hori bai, LyX bere osotasunean erabiltzeko gauza batzuk ikasi beharko dituzu.
 154 \end_layout
 155
 156 \begin_layout Standard
 157 Ziurrenik, bi paragrafo artean hiru lerro zuri edo puntu "." baten ondoren
 158  bi hutsune ezartzen saiatzeagatik eskuliburu hau irakurtzen ari zara.
 159  Hainbat buruhauste izan eta gero, ezinezkoa dela ohartuko zinen.
 160  Gertatzen dena hau da: bestelako testu prozesadoreetako zenbait trikimailu
 161  LyX-en ez direla erabilgarriak.
 162  Hau da, erabili izan dituzun testu-prozesadore gehienetan tabulazioak,
 163  zuriuneak, paragrafo-tarteak, letra-tipoak eta bestelako batzuk eskuz idatzi
 164  behar dira.
 165  Honekin jarraituz, dokumentuetako testua idazteaz gain beraren itxura eta
 166  konposaketa-lanak ere erabiltzaile bakoitzak lantzen ditu.
 167  LyX-ek, ordea, itxura eta konposaketa-arloak lantzen ditu, gauza garrantzitsuen
 168 a zuri utziz: dokumentuaren edukia idaztea.
 169 \end_layout
 170
 171 \begin_layout Standard
 172 Beraz, zatoz gurekin eta jarraitu irakurtzen.
 173  Tutoretza hau irakurrita denborari etekina aterako diozu.
 174 \end_layout
 175
 176 \begin_layout Section
 177 Tutoretza hau zer da eta zer ez da.
 178 \end_layout
 179
 180 \begin_layout Standard
 181 Atal honekin serioski hasi baino lehen, gauza bat argitu nahiko genuke.
 182
 183 \emph on
 184 Tutoretza
 185 \emph default
 186  honek
 187 \emph on
 188 Sarrera
 189 \emph default
 190  eskuliburuan agertzen den idazkera erabiltzen du.
 191  Lehenbizi eskuliburu hau irakurtzen ari bazara, hobe lehenago
 192 \emph on
 193 Sarrera
 194 \emph default
 195  irakurtzen baduzu.
 196 \end_layout
 197
 198 \begin_layout Standard
 199 Orain letra-tipo bakoitzaren esanahia dakizunez, tutoretza honen helburuez
 200  zertxobait azaldu nahi dugu.
 201 \end_layout
 202
 203 \begin_layout Subsection
 204 Tutoretza erabilgarria izan dadin.
 205 \end_layout
 206
 207 \begin_layout Standard
 208 Tutoretza hau adibide eta ariketekin osatua dago.
 209  Dokumentu honi zuku handiena ateratzeko irakurtzean zenbait ariketa idazteko
 210  esango dizugu, gauza guztiak ongi ulertu dituzula ziurtatzeko.
 211  Zure erosotasunerako, inprimatu dokumentu honen PDF bertsioa.
 212 \end_layout
 213
 214 \begin_layout Standard
 215 LaTeX ezagutzen baduzu,
 216 \emph on
 217 Tutoretza
 218 \emph default
 219  hau azkarrago irakur dezakezu, LyX-eko burutazio ugari LaTeX-ekoak baitira.
 220  Nola nahi ere, Lyx-ek ikasi beharreko halako ezaugarriak ditu.
 221  Baldin eta
 222 \emph on
 223 Tutoretza
 224 \emph default
 225  osoa irakurtzeko asmorik ez baduzu,
 226 \begin_inset CommandInset ref
 227 LatexCommand ref
 228 reference "atal:latexerabiltzaileak"
 229
 230 \end_inset
 231
 232  atala begiratzea aholkatzen dizugu, LaTeX-eko adituei zuzendua baitago.
 233 \end_layout
 234
 235 \begin_layout Subsection
 236 Aurkituko
 237 \emph on
 238 ez
 239 \emph default
 240  duzuna:
 241 \end_layout
 242
 243 \begin_layout Itemize
 244 LyX-en eginbide guztien azalpen zehatzak.
 245
 246 \end_layout
 247
 248 \begin_deeper
 249 \begin_layout Standard
 250 Begiratu
 251 \emph on
 252 Erabiltzailearen gida
 253 \emph default
 254  behar duzunean.
 255 \end_layout
 256
 257 \end_deeper
 258 \begin_layout Itemize
 259 LaTeX-en azalpen zehatza.
 260 \end_layout
 261
 262 \begin_deeper
 263 \begin_layout Standard
 264 Premiagabekoak.
 265  LaTeX-ekin egin daitezkeen trikimailu batzuk ikasteko gogoa edukiz gero,
 266  eman begiradatxo bat
 267 \emph on
 268 Kapsulatutako objektuak
 269 \emph default
 270  eskuliburuari.
 271 \end_layout
 272
 273 \end_deeper
 274 \begin_layout Standard
 275 Aurrera jarraitzeko ordua iritsi zaigu.
 276  Zure lehenbiziko dokumentua egiteko unea da\SpecialChar \ldots{}
 277
 278 \end_layout
 279
 280 \begin_layout Chapter
 281 LyX-ekin hastea
 282 \end_layout
 283
 284 \begin_layout Section
 285 Lehenbiziko LyX dokumentua
 286 \end_layout
 287
 288 \begin_layout Standard
 289 Oso ondo.
 290  Idazten hasteko prest zaude.
 291  Hasi aurretik, ordea,
 292 \emph on
 293 Tutoretza
 294 \emph default
 295  hau hezigarri, erabilgarri eta atseginagoa gertatuko zaizulakoan, gauza
 296  batzuk esan beharrean gaude.
 297 \end_layout
 298
 299 \begin_layout Standard
 300 Dagoen informazio asko hemen azalduko ez dugunez, laguntzako beste fitxategi
 301  batzuk bilatu beharrean egongo zara.
 302  Zorionez, erraza da: abiarazi LyX, aukeratu
 303 \emph on
 304 Erabiltzailearen gida
 305 \emph default
 306
 307 \family sans
 308 Laguntza
 309 \family default
 310  menuan.
 311  Horrela baderitzozu, kargatu
 312 \emph on
 313 Tutoretza
 314 \emph default
 315  ere (une honetan pantailan irakurtzen ari ez bazara bederen).
 316  Horrela, zure fitxategia LyX-en eginbideen erabilera gisa adibide ona izango
 317  da, idazten ari zaren bitartean irakur baititzakezu
 318 \begin_inset Foot
 319 status collapsed
 320
 321 \begin_layout Plain Layout
 322 Adibide gisa ere erabil ditzakezu LyX-en eginbide asko nola erabiltzen diren
 323  jakiteko.
 324 \end_layout
 325
 326 \end_inset
 327
 328 .
 329  Dokumentu bat baino gehiago irekita badituzu,
 330 \family sans
 331 Ikusi
 332 \family default
 333  menua erabili hauen artean mugitzeko.
 334 \end_layout
 335
 336 \begin_layout Standard
 337
 338 \emph on
 339 Tutoretza
 340 \emph default
 341  honetan programa hauek instalatuta dauzkazula onartuko dugu: ongi baino
 342  hobekiago darabilen LyX-eko bertsio bat, baina LaTeX-en paketeak ere, DVI
 343  eta PDF formatuen ikustaile bat.
 344  GNU/Linux eta BSD banaketetako kasu litzateke hau, baita Windows sistemakoa
 345  ere, LyX-en instalatzaileak ezartzen baititu.
 346 \end_layout
 347
 348 \begin_layout Standard
 349 Azkenik, zure trebezia lantzeko asmoz LyX-en fitxategi bat prestatu dugu.
 350  Beraren izena
 351 \family typewriter
 352 adibide_gordina.lyx
 353 \family default
 354  da.
 355  Pentsatu LyX-eko eginbide dotoreak ezagutzen ez dituen batek idatzi duela.
 356  Funtzio berriak ikasten ari zaren heinean
 357 \family typewriter
 358 adibide_gordina.lyx
 359 \family default
 360  fitxategiko zati batzuk zuzentzeko eskatuko dizugu.
 361  Gauzak zuzentzeko trikimailu politak dauzka
 362 \begin_inset Foot
 363 status collapsed
 364
 365 \begin_layout Plain Layout
 366 Trikimailuak horia koloreko "oharretan" agertzen dira.
 367  Horien gainean saguarekin klikatuz irakur ditzakezu.
 368
 369 \end_layout
 370
 371 \end_inset
 372
 373 .
 374  Tranpa egin nahi baduzu (edo egindakoa aztertzeko asmoz),
 375 \family typewriter
 376 adibide_lyx-atua.lyx
 377 \family default
 378  fitxategia daukazu; berton LyX-en aditua den norbaitek idatzitako testu
 379  berdina dago.
 380 \end_layout
 381
 382 \begin_layout Standard
 383 Adibide-fitxategiak
 384 \family typewriter
 385 examples/
 386 \family default
 387  direktoriopean aurki Daiteke; hautatu
 388 \family sans
 389 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
 390 Ireki
 391 \family default
 392  menua eta
 393 \family sans
 394 Adibideak
 395 \family default
 396  botoian klikatuz lor ditzakezu.
 397  Ireki Landugabeko dokumentua,
 398 \family typewriter
 399 adibide_gordina.lyx
 400 \family default
 401 , eta horren gainean idazteko
 402 \family sans
 403 \bar under
 404 F
 405 \bar default
 406 itxategia\SpecialChar \menuseparator
 407 Gorde
 408 \begin_inset space ~
 409 \end_inset
 410
 411 honela
 412 \family default
 413 \SpecialChar \ldots{}
 414  aukera erabiliz zure "etxeko" direktorioan kopia bat gorde.
 415  Dokumentua zuzentzen duzun heinean, aldaketak DVI irteeran nola eragiten
 416  duten ikus dezakezu.
 417 \end_layout
 418
 419 \begin_layout Standard
 420 Gainera,
 421 \family typewriter
 422 examples/
 423 \family default
 424  direktorioan dauden beste adibide-fitxategiek LyX-ekin landuago dauden
 425  gauza politak burutzen erakutsiko dizute.
 426  Eskuliburuetan (bere luzera edo beste arrazoiengatik) agertzen ez diren
 427  beste gauza erabilgarri batzuk erakusten dira.
 428  Tutoretza hau irakurri ondoren, edo LyX-ekin gauza dotoreagoak egiteko
 429  orduan zalantzarik edukiz gero, kontsultatu fitxategi hauek.
 430 \end_layout
 431
 432 \begin_layout Subsection
 433 Idaztea, ikustea eta inprimatzea
 434 \end_layout
 435
 436 \begin_layout Itemize
 437 Ireki fitxategi berria
 438 \family sans
 439 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
 440 Berria
 441 \family default
 442  erabiliz.
 443 \end_layout
 444
 445 \begin_layout Itemize
 446 Idatzi honelako esaldi bat: Nere LyX lehen dokumentua!.
 447 \end_layout
 448
 449 \begin_layout Itemize
 450 Gorde dokumentua (
 451 \family sans
 452 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
 453 Gorde
 454 \begin_inset space ~
 455 \end_inset
 456
 457 honela
 458 \family default
 459 )
 460 \end_layout
 461
 462 \begin_layout Itemize
 463 Exekutatu LaTeX
 464 \family typewriter
 465 DVI
 466 \family default
 467  fitxategia sortzeko,
 468 \family sans
 469 Ikusi\SpecialChar \menuseparator
 470 DVI
 471 \family default
 472  menuarekin edo tresna-barrako
 473 \begin_inset Graphics
 474         filename ../../images/buffer-view_dvi.png
 475
 476 \end_inset
 477
 478  botoiarekin.
 479  LyX-ek DVI ikustaria abiatuko du; horrek beste leiho berri bat sortuko
 480  du, berton zure dokumentua inprimatua nola geldituko den erakutsiko dizun.
 481
 482 \begin_inset Foot
 483 status collapsed
 484
 485 \begin_layout Plain Layout
 486 DVIren ikustailea atzeko planoan exekutatzen utziz denbora aurrez dezakezu.
 487  Ondoren,
 488 \family sans
 489 Ikusi\SpecialChar \menuseparator
 490 Eguneratu\SpecialChar \menuseparator
 491 DVI
 492 \family default
 493  edo tresna-barrako botoia
 494 \begin_inset Graphics
 495         filename ../../images/buffer-update_dvi.png
 496
 497 \end_inset
 498
 499  erabili eta LaTeX-en ekitaldia amaitzean
 500 \family typewriter
 501 xdvi
 502 \family default
 503 -ko leihoan klikatu .
 504 \end_layout
 505
 506 \end_inset
 507
 508
 509 \end_layout
 510
 511 \begin_layout Itemize
 512 Prest dagoenean, esportatu nahi duzun formatura inprimatzeko dokumentura
 513
 514 \family sans
 515 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
 516 Esportatu
 517 \family default
 518  menua hautatuz.
 519 \end_layout
 520
 521 \begin_layout Standard
 522 Zorionak! Zure lehenbiziko LyX dokumentua idatzi eta inprimatu duzu.
 523  Beste guztia huskeriak bakarrik dira, beste eskuliburuetan zehar azalduko
 524  direnak.
 525 \end_layout
 526
 527 \begin_layout Subsection
 528 Eragiketa bakunak
 529 \end_layout
 530
 531 \begin_layout Standard
 532 LyX-ek testu-prozesadore batekin egin ditzakezun gauza gehienak egin ditzake.
 533  Automatikoki hitzak banandu eta paragrafoak koska ditzake.
 534  Ondoren, ekintza sinple batzuen azalpen laburrak dauzkazu.
 535 \end_layout
 536
 537 \begin_layout Description
 538 Desegin LyX-ek hainbat desegite-maila ditu, uneko dokumentua editatzen hasi
 539  eta orain arteko guztiak desegin ditzakezu
 540 \family sans
 541 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 542 Desegin
 543 \family default
 544  (tresna-barrako
 545 \begin_inset Graphics
 546         filename ../../images/undo.png
 547
 548 \end_inset
 549
 550  botoia) hautatuz behin eta berriz.
 551  Gehiegi desegiten baduzu, aldaketak berreskuratzeko, hautatu
 552 \family sans
 553 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 554 Berregin
 555 \family default
 556  (tresna-barrako
 557 \begin_inset Graphics
 558         filename ../../images/redo.png
 559
 560 \end_inset
 561
 562  botoia).
 563 \end_layout
 564
 565 \begin_deeper
 566 \begin_layout Standard
 567 Unean, desegin komandoa 100 urratsetara mugatua dago.
 568 \end_layout
 569
 570 \end_deeper
 571 \begin_layout Description
 572 Ebaki/Itsatsi/Kopiatu Erabili
 573 \family sans
 574 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 575 Ebaki
 576 \family default
 577  (tresna-barrako
 578 \begin_inset Graphics
 579         filename ../../images/cut.png
 580
 581 \end_inset
 582
 583  botoia),
 584 \family sans
 585 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 586 Itsatsi
 587 \family default
 588  (tresna-barrako
 589 \begin_inset Graphics
 590         filename ../../images/copy.png
 591
 592 \end_inset
 593
 594  botoia) eta
 595 \family sans
 596 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 597 Kopiatu
 598 \family default
 599  (tresna-barrako
 600 \begin_inset Graphics
 601         filename ../../images/paste.png
 602
 603 \end_inset
 604
 605  botoia) testua ebaki, itsatsi eta kopiatzeko.
 606  Edo itsatsi automatikoki hautatutako testua (beste zenbait programetako
 607  hautapenak ere bai) saguaren erdiko botoiarekin.
 608 \end_layout
 609
 610 \begin_layout Description
 611 Bilatu/Ordeztu Erabili
 612 \family sans
 613 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 614 Bilatu
 615 \begin_inset space ~
 616 \end_inset
 617
 618 eta
 619 \begin_inset space ~
 620 \end_inset
 621
 622 ordeztu
 623 \family default
 624  (tresna-barrako
 625 \begin_inset Graphics
 626         filename ../../images/dialog-show_findreplace.png
 627
 628 \end_inset
 629
 630  botoia) esaldi edo hitzak bilatzeko.
 631  Elkarrizketa-koadroan, bilatu
 632 \family typewriter
 633 Bilatu
 634 \begin_inset space ~
 635 \end_inset
 636
 637 hurrengoa
 638 \family default
 639  botoiarekin, eta erabil ezazu
 640 \family sans
 641 Ordeztu
 642 \family default
 643  aurkitu den hitza ordezteko
 644 \begin_inset Foot
 645 status collapsed
 646
 647 \begin_layout Plain Layout
 648 Amaitzean leihotxoa itxi, edo irekita utzi lagungarriagoa dela baderitzozu.
 649  LyX-eko elkarrizketa-koadro gehienak modu honetan erabil ditzakezu.
 650  Ziurtatu leiho nagusian fokua daukazula, edo elkarrizketa-koadro batean
 651  komando bat idazten ari zarela.
 652 \end_layout
 653
 654 \end_inset
 655
 656 .
 657  Bilaketetan maiuskula eta minuskulak bereiz ditzan edo hitz osoak soilik
 658  bilatzeko aukera eskaintzen zaizu.
 659  Dokumentuan gorantz ere bilatu dezakezu.
 660 \end_layout
 661
 662 \begin_layout Description
 663 Karaktereak
 664 \begin_inset space ~
 665 \end_inset
 666
 667 formateatzea Testua
 668 \emph on
 669 enfasiarekin
 670 \emph default
 671  (karaktere etzanak),
 672 \series bold
 673 lodia
 674 \series default
 675 , edo
 676 \noun on
 677 Izen
 678 \noun default
 679  estiloa (normalean maiuskula txikiak izaten dira, pertsonen izenentzako)
 680  eran ezartzeko, erabili
 681 \family sans
 682 Diseinua\SpecialChar \menuseparator
 683 Karakterea
 684 \family default
 685  menua (tresna-barrako
 686 \begin_inset Graphics
 687         filename ../../images/dialog-show_character.png
 688
 689 \end_inset
 690
 691  botoia).
 692 \end_layout
 693
 694 \begin_layout Description
 695 Tresna-barra Ekintza erabilgarrienak lantzeko botoiak dauzka (menuen azpian
 696  dago), adibidez,
 697 \family sans
 698 Itsatsi
 699 \family default
 700  edo
 701 \family sans
 702 Inprimatu
 703 \family default
 704  botoiak.
 705 \end_layout
 706
 707 \begin_layout Standard
 708 Noski, oraindik ez duzu nahikoa idatzi funtzio hauen erabilgarritasuna aztertzek
 709 o.
 710  Gehiago idaztean desegin, itsatsi, kopiatu e.a.
 711  erabiltzen saia zaitez.
 712 \end_layout
 713
 714 \begin_layout Subsection
 715 WYSIWYM: zuriuneak LyX-en
 716 \end_layout
 717
 718 \begin_layout Standard
 719 Erabiltzaile berrientzako gauza zailenetariko bat LyX-ek zuriuneak erabiltzeko
 720  modura ohitzea izaten da.
 721  Nahiz eta mila bider
 722 \family sans
 723 Sartu
 724 \family default
 725  tekla (
 726 \family sans
 727 Enter
 728 \family default
 729  edo
 730 \family sans
 731 Return
 732 \family default
 733 ) sakatu, lerro zuri bakarra lortuko duzu.
 734  Nahiz eta tua sutu arte
 735 \family typewriter
 736 Zuriunea
 737 \family default
 738  (
 739 \family sans
 740 Spacebar
 741 \family default
 742  izeneko 'luuuze' hori) astindu, zuriune bakar bat besterik ez duzu lortuko.
 743  LyX-ek ez dizu lerro huts batean zuriune bat sartzen utziko.
 744
 745 \family sans
 746 Tabuladoreak
 747 \family default
 748  ez du testua koskatuko, gainera tabulaziorik ez dago! Orrialdearen gainean
 749  marjinak edo tabulazioak ezartzeko erregelarik ere ez dago.
 750 \end_layout
 751
 752 \begin_layout Standard
 753 Testu-prozesadore asko WYSIWYG portaeran oinarritzen dira: "ikusten duzuna
 754  lortzen duzu".
 755  LyX-ek, ordea, "Ikusten duzuna
 756 \emph on
 757 esan nahi
 758 \emph default
 759  duzu" izakeran oinarritzen da.
 760  Utzi LyX-en eskuetan idatzi nahi duzuna eta beste dena, konposaketa-lanak.
 761  Lantxo hori txukun-txukun eta polit-polita uzten bera arduratuko baita.
 762
 763 \family sans
 764 Lerro-itzulera
 765 \family default
 766  batek paragrafoak gramatikalki bereizten ditu,
 767 \family sans
 768 Zuriune
 769 \family default
 770  batek bi hitz bereizten dituen bezalaxe, eta gauzak horrela izanda, lerro-itzul
 771 era gehiago sartu beharrik ez dago; bestalde,
 772 \family sans
 773 Tabuladore
 774 \family default
 775  batek ez dauka funtzio gramatikarik; beraz, LyX-ek ez du onartzen.
 776  Azken finean, LyX erabiliz denborarik gehien dokumentuaren edukian buru-belarri
 777  idazten igaroko duzu, eta gutxiengoa itxuran.
 778  WYSIWYMren esanahia hobekiago ulertzeko, ikus
 779 \emph on
 780 Sarrera
 781 \emph default
 782 .
 783 \end_layout
 784
 785 \begin_layout Standard
 786 LyX-ek dokumentuaren egitura fintzeko lantzeko aukera (asko) eskaintzen
 787  dizkizu.
 788  Agian esan nahi zenuena ez du inprimatuko behar bezala.
 789
 790 \emph on
 791 Erabiltzailearen gida
 792 \emph default
 793 -k honi buruzkoak argitzen dizkizu.
 794  Horizontal eta bertikal betegarriei buruzko azalpenak ditu, hainbat zuriune
 795  edo lerro hutsak baino gaitasun handiagoa daukate.
 796  Paragrafo, lerrokatze, letra-tipo, letra-tamaina eta bestelakoak eskuz
 797  alda ditzakezu.
 798  Benetako ideia da zu zeu dokumentuaren edukian murgiltzea, eta amaitzean
 799  soilik arduratzea gauzak fintzeaz.
 800  Egungo testu-prozesadore arruntekin, idazten zabiltzan unean dokumentuaren
 801  itxurak arreta galarazten dizu.
 802 \end_layout
 803
 804 \begin_layout Section
 805 Inguruneak
 806 \end_layout
 807
 808 \begin_layout Standard
 809 Dokumentu bateko zati ezberdinek xede ezberdinak dituzte: zati horiei
 810 \emph on
 811 inguruneak
 812 \emph default
 813  deritzogu.
 814  Dokumentu bateko gehiengoa testu arrunta izan ohi da.
 815  Ataleko (kapituluak, azpiatalak, e.a.) izenburuek azalduko den gai edo azpigai
 816  berriak hastera doazela jakinarazten diote irakurleari.
 817  Dokumentu mota batzuek ingurune bereziak dauzkate.
 818  Egunkari bateko artikulu batek titulu eta laburpen bat edukiko du.
 819  Gutun batek, berriz, horietakorik ez du edukiko, bidaltzailearen helbidea
 820  edukitzeko ingurune aproposa edukiko du ziurrenik.
 821 \end_layout
 822
 823 \begin_layout Standard
 824 Inguruneak LyX-en oinarrizko "Ikusten duzuna esan nahi duzu" filosofiaren
 825  zati nagusiak dira.
 826  Ingurune zehatz batek letra-tipo, letra-tamaina, koskatze, lerro arteko
 827  tarte eta beste berezitasun batzuk eska ditzake.
 828  Arazoa areagotzen da ingurune zehatz bat aldatzean: egunkari batek bere
 829  tituluentzako letra lodia, 18 tamainakoa eta paragrafo zentratuak erabil
 830  ditzaken bitartean beste batzuk 15 tamainako letra etzana eta ezkerrera
 831  lerrokatuta erabil dezakete; hizkuntza ezberdinek koska-estandar ezberdinak
 832  eska ditzakete; eta bibliografietako egiturak asko alda daitezke.
 833  LyX-ek formatu-estilo guztiak ikastea saihestuko dizu.
 834 \end_layout
 835
 836 \begin_layout Standard
 837
 838 \family sans
 839 Ingurunea
 840 \family default
 841  goitibeherako zerrenda tresna-barraren ezkerrean kokatua dago, eta honako
 842  itxura du:
 843 \begin_inset Graphics
 844         filename ../clipart/ToolbarEnvBox.png
 845         scale 75
 846         clip
 847
 848 \end_inset
 849
 850 .
 851  Une bakoitzean zein ingurunetan idazten ari zaren erakusten du.
 852  Zure lehen dokumentua idazten ari zinen bitartean "
 853 \family sans
 854 Arrunta
 855 \family default
 856 " azaltzen zuen, testuen ingurune lehenetsia.
 857  Nola dabiltzan ikusteko, dokumentu berrian gune ezberdinak jar ditzakezu.
 858  Ireki Ingurunea menua saguarekin klik eginez eta hautatu bertako edozein
 859  elementu.
 860 \end_layout
 861
 862 \begin_layout Subsection
 863 Atalak eta azpiatalak
 864 \end_layout
 865
 866 \begin_layout Standard
 867 Idatzi
 868 \family typewriter
 869 Sarrera
 870 \family default
 871  zure LyX-eko fitxategiko lehen lerroan, eta
 872 \family sans
 873 Ingurunea
 874 \family default
 875  menuan
 876 \begin_inset Foot
 877 status collapsed
 878
 879 \begin_layout Plain Layout
 880 Ez daukazu lerro osoa
 881 \emph on
 882 hautatu
 883 \emph default
 884  beharrik.
 885  Ezer ez baduzu hautatzen, LyX-ek unean dagoen paragrafoa hautatutako ingurunera
 886  aldatuko du.
 887  Bestalde, hainbat paragrafo-ingurune batera aldatzeko, hautatu lehenbizi
 888  paragrafoak eta ondoren zehaztu ingurunea.
 889 \end_layout
 890
 891 \end_inset
 892
 893 .
 894  Hautatu
 895 \family sans
 896 Atala
 897 \family default
 898 .
 899  Ziurtatu zaitez
 900 \family sans
 901 Atala
 902 \family default
 903  hautatzen duzula eta ez
 904 \family sans
 905 Atala*
 906 \family default
 907 , beherago azalduko da zergatia.
 908  LyX-ek atala "1" bezala zenbatzen du eta atalaren izenburua letra-tamaina
 909  handiagoz ezartzen du.
 910  Orain lerro-itzulera sakatu.
 911  Ikus dezakezuna
 912 \family sans
 913 Ingurunea
 914 \family default
 915  menuan "
 916 \family sans
 917 Atala
 918 \family default
 919 "tik "
 920 \family sans
 921 Arrunta
 922 \family default
 923 " egoerara igarotzen da.
 924  Ataleko izenburuak, ingurune asko bezala,
 925 \family typewriter
 926 Sartu
 927 \family default
 928  tekla sakatzean amaitzen direla onartzen da.
 929  Idatzi dokumentuaren sarrera:
 930 \end_layout
 931
 932 \begin_layout LyX-Code
 933 Hau nire LyX-eko lehen dokumentuaren sarrera bat da.
 934 \end_layout
 935
 936 \begin_layout Standard
 937 Sakatu
 938 \family sans
 939 Sartu
 940 \family default
 941 tekla berriro, eta
 942 \family typewriter
 943 Ingurunea
 944 \family default
 945  menuan hautatu
 946 \family sans
 947 Atala
 948 \family default
 949 .
 950  LyX zain dago "2" idatzi eta izenburu bat noiz idatziko.
 951  Idatzi
 952 \family typewriter
 953
 954 \begin_inset Quotes eld
 955 \end_inset
 956
 957 gauza gehiago
 958 \family default
 959
 960 \begin_inset Quotes erd
 961 \end_inset
 962
 963 , eta ikusiko duzu ataleko izenburu bezala ezarriko duela.
 964 \end_layout
 965
 966 \begin_layout Standard
 967 Gauzak hobetuz doaz.
 968  Joan 1.
 969  atalaren amaierara ("nire LyX-eko lehen" paragrafoaren atzera), sakatu
 970  Sartu tekla, eta hautatu
 971 \family sans
 972 Atala
 973 \family default
 974  Ingurunea menuan.
 975  LyX berriro "2" eta ataleko izenburua noiz idatziko zain egongo da.
 976  Idatzi
 977 \family typewriter
 978 Dokumentu honi buruz
 979 \family default
 980 .
 981  "Gauza gehiago" atala, lehenxeago 2.
 982  atala zena, automatikoki 3.
 983  atal bezala berzenbatua izan da! WYSIWYM egiazko eran, dokumentuko testuak
 984  atalen izenburu bezala identifikatu behar dituzu, LyX arduratuko baita
 985  zenbatzeaz eta konposatzeaz.
 986 \end_layout
 987
 988 \begin_layout Standard
 989 Sakatu
 990 \family typewriter
 991 Sartu
 992 \family default
 993  tekla,
 994 \family typewriter
 995 Arrunta
 996 \family default
 997  ingurunera itzultzeko, eta datozen bost lerroak idatzi:
 998 \end_layout
 999
1000 \begin_layout LyX-Code
1001 Atalak eta azpiatalak beherago azaltzen dira.
1002 \end_layout
1003
1004 \begin_layout LyX-Code
1005 Atalaren azalpena
1006 \end_layout
1007
1008 \begin_layout LyX-Code
1009 Atalak azpiatalen baino handiagoak dira.
1010 \end_layout
1011
1012 \begin_layout LyX-Code
1013 Azpiatalaren azalpena
1014 \end_layout
1015
1016 \begin_layout LyX-Code
1017 Azpiatalak atalak baino txikiagoak dira.
1018 \end_layout
1019
1020 \begin_layout Standard
1021 Bigarren lerroan kurtsorea kokatu eta
1022 \family typewriter
1023 Ingurunea
1024 \family default
1025  zerrendan
1026 \family sans
1027 Azpiatala
1028 \family default
1029  hautatu.
1030  LyX-ek azpiatala "2.1" zenbatuko du, eta letra-tamaina testu arruntarena
1031  baino handiagoa eta atalen izenburuena baino txikiagoa ezarriko dio.
1032  Laugarren lerroa
1033 \series bold
1034 Azpiatala
1035 \series default
1036  ingurunera aldatu baita ere.
1037  Pentsatzen zenuen bezala, LyX-ek azpiatala "2.2" bezala zenbatzen du.
1038  Beste atal bat sartzen baduzu 2.aren aurretik, 2.
1039  atala 3.
1040  atalera berzenbatua izango da; beraren azpiatalak, berriz, "3.1" eta "3.2"ra.
1041 \end_layout
1042
1043 \begin_layout Standard
1044 Zatitzeko maila sakonagoak
1045 \family sans
1046 Azpiazpiatala
1047 \family default
1048 ,
1049 \family sans
1050 Paragrafo
1051 \family default
1052  eta
1053 \family sans
1054 Azpiparagrafoak
1055 \family default
1056  dira.
1057  Hauekin zure kasa jolasten utziko dizugu.
1058  Paragrafo eta azpiparagrafoen izenburuek jatorriz zenbatu gabe eta azpiparagraf
1059 oak koskatuta daudela ohartuko zara; hori aldatzeko, irakurri
1060 \emph on
1061 Erabiltzailearen gida
1062 \emph default
1063 .
1064  Atalen sailkapenean maila-altuena
1065 \family sans
1066 Kapitulua
1067 \family default
1068  izenburuak dira,
1069 \family sans
1070 Atala
1071 \family default
1072  gainetik, baina LyX dokumentuetako testu-klase batzuetan bakarrik erabil
1073  ditzakezu (
1074 \begin_inset CommandInset ref
1075 LatexCommand ref
1076 reference "atal:dokumklaseak"
1077
1078 \end_inset
1079
1080  atala ikusi).
1081 \end_layout
1082
1083 \begin_layout Standard
1084 Azkenik, baliteke zenbatu gabeko atal eta azpiatalak nahi izatea.
1085  Horretarako ere badaude beste gune batzuk.
1086  Atalen izenburuak
1087 \family sans
1088 Atala*
1089 \family default
1090  ingurunera (agian
1091 \family typewriter
1092 Ingurunea
1093 \family default
1094  zerrendan beherantz mugitu beharko duzu) aldatzen badituzu, LyX-ek atal
1095  normaletako letra-tamaina berdina erabiliko du, baina ez ditu zenbatuko.
1096  Badaude "izardun" izenburuak
1097 \family sans
1098 Azpiatala
1099 \family default
1100  eta
1101 \family sans
1102 Azpiazpiatala
1103 \family default
1104  inguruneentzako.
1105  Atal eta azpiatal bat edo beste izardun ingurunetara bihurtzen saiatu,
1106  eta ohartuko zara nola beste zenbakiak eguneratzen diren.
1107 \end_layout
1108
1109 \begin_layout Standard
1110
1111 \series bold
1112 Ariketa
1113 \series default
1114 : konpondu
1115 \family typewriter
1116 adibide_gordina.lyx
1117 \family default
1118  fitxategiko atal eta azpiataleko izenburuak.
1119 \end_layout
1120
1121 \begin_layout Subsection
1122 Zerrendak eta azpizerrendak
1123 \end_layout
1124
1125 \begin_layout Standard
1126 LyX-ek zerrendak osatzeko zenbait ingurune ditu.
1127  Zerrenden hainbat ingurunek eskema bat idaztean,
1128 \family sans
1129 Tabuladoreari
1130 \family default
1131  hainbat bider sakatzea edo zerrenda baten erdian puntu berri bat idaztean
1132  beste denak berzenbatzea saihestuko da.
1133  Horrela, zerrendaren edukiaz arduratuko zara soilik.
1134  Dokumentu mota desberdinek, noski, zerrenda ingurune ezberdinak behar dituzte:
1135 \end_layout
1136
1137 \begin_layout Itemize
1138 Diapositiben aurkezpeneko puntu ezberdinak deskribatzeko
1139 \family sans
1140 Elementua
1141 \family default
1142  inguruneko buleten zerrenda erabili beharko luke.
1143 \end_layout
1144
1145 \begin_layout Itemize
1146 Eskema batek
1147 \family sans
1148 Zenbatuta
1149 \family default
1150  inguruneko zenbatutako zerrenda (eta hizkiz osatutako azpizerrendak) erabil
1151  lezake.
1152 \end_layout
1153
1154 \begin_layout Itemize
1155 Hainbat softwaretako paketeak azaltzen dituen dokumentu batek
1156 \family sans
1157 Azalpena
1158 \family default
1159  ingurunea erabil dezake, eta zerrendako elementu bakoitza letra lodia duen
1160  hitz batekin hasiko da.
1161
1162 \end_layout
1163
1164 \begin_layout Itemize
1165
1166 \family sans
1167 Zerrenda
1168 \family default
1169  ingurunea (LaTeX-en ez dago)
1170 \family sans
1171 Azalpena
1172 \family default
1173  ingurunearekin konparatuz apur bat ezberdina da.
1174 \end_layout
1175
1176 \begin_layout Standard
1177 LyX beste testu-prozesadoreak baino hobeago izatearen arrazoiei buruzko
1178  zerrenda bat idatziko dugu.
1179  Idatzi hau zure dokumentuaren leku batean:
1180 \end_layout
1181
1182 \begin_layout LyX-Code
1183 LyX beste testu-prozesadoreak baino hobeagoa da zeren eta:
1184 \end_layout
1185
1186 \begin_layout Standard
1187 eta sakatu Sartu tekla.
1188  Orain
1189 \family sans
1190 Inguruneen
1191 \family default
1192  zerrendan hautatu
1193 \family sans
1194  Elementua
1195 \family default
1196 .
1197  LyX-ek lerro-hasieran bulet bat idazten du (berez "izartxo" bat, baina
1198  irteerako emaitzan borobil bihurtzen da).
1199  Idatzi zure zergatiak:
1200 \end_layout
1201
1202 \begin_layout LyX-Code
1203 Konposaketa-lana zure ordez egiten du.
1204 \end_layout
1205
1206 \begin_layout LyX-Code
1207 Matematikak WYSIWYG dira.
1208 \end_layout
1209
1210 \begin_layout LyX-Code
1211 Oso erraza da zerrendak sortzea!
1212 \begin_inset Newline newline
1213 \end_inset
1214
1215
1216 \end_layout
1217
1218 \begin_layout Standard
1219 Zerrenda-motako inguruneak, izenburuen ez bezala,
1220 \family sans
1221 Sartu
1222 \family default
1223  sakatzean ez dira amaitzen.
1224  Horren ordez, LyX-ek zerrendako hurrengo elementuarekin jarraituko duzulakoan
1225  dago.
1226  Aurreko adibidea hiru elementuz osatutako zerrenda bat da.
1227  Zerrendako elementu batean paragrafo bat baino gehiago edukitzeko jauzi
1228  babestua erabili,
1229 \family sans
1230 Ktrl+Sartu
1231 \family default
1232  sakatuz.
1233  Zerrenda ingurunetik irteteko, hautatu
1234 \family sans
1235 Arrunta
1236 \family default
1237  ingurunea (edo erabili
1238 \family sans
1239 Alt+P
1240 \begin_inset space ~
1241 \end_inset
1242
1243 S
1244 \family default
1245  -elkartea).
1246 \end_layout
1247
1248 \begin_layout Standard
1249 Zerrenda polita lortu duzu.
1250  Inprimatzean zein itxura edukiko duen ikusteko, exekutatu LaTeX.
1251  Baina, zer gertatzen da arrazoiak zenbatuta eduki nahi badituzu? Hautatu
1252  zerrenda osoa
1253 \begin_inset Foot
1254 status collapsed
1255
1256 \begin_layout Plain Layout
1257 LyX-ek ez dizu lehenbiziko buleta aukeratzen utziko, zerrendaren aurreko
1258  paragrafoa ez baduzu aukeratzen, bederen, eta ziurrenik ez duzu hori egitea
1259  nahiko.
1260  Era berean, atalen izenburuen zenbakia ez du hautatzen utziko.
1261  Ez zaitez kezkatu.
1262 \end_layout
1263
1264 \end_inset
1265
1266  eta
1267 \family typewriter
1268 Ingurunea
1269 \family default
1270  zerrendan aukeratu
1271 \family sans
1272 Zenbatuta
1273 \family default
1274 .
1275  Sinestezina, eh?! Esan genizun bezala, zerrendan elementu bat gehitean
1276  edo ezabatzean LyX-ek zenbaketa guztia berregiten du.
1277 \end_layout
1278
1279 \begin_layout Standard
1280 Zerrenda hautatuta dagoen bitartean, beste bi zerrenda-ingurunetara alda
1281  dezakezu,
1282 \family sans
1283 Azalpena
1284 \family default
1285  eta
1286 \family sans
1287 Zerrenda
1288 \family default
1289 , nolako itxura duten ikusteko.
1290  Bi kasuetan, zerrendako elementu bakoitzak "termino" eta definizio bat
1291  dauka, eta definizioa paragrafoan gelditzen den beste guztia da (Sartu
1292  tekla sakatu arte).
1293  Lehen terminoa letra lodiz (
1294 \family sans
1295 Azalpena
1296 \family default
1297 ) edo paragrafotik "Tabuladore"
1298 \begin_inset Foot
1299 status collapsed
1300
1301 \begin_layout Plain Layout
1302 Konposaketako tabuladorea da, ordea, eta zerrendako "termino" handienaren
1303  neurrira moldatzeko aldatuko da, idazmakina bateko tabuladore lehor, goibel
1304  eta aldagaitz bat ez bezala.
1305 \end_layout
1306
1307 \end_inset
1308
1309  (
1310 \family sans
1311 Zerrenda
1312 \family default
1313 ) batekin bereiztua dago.
1314  Zenbait hitzetako terminoa lortzeko hitzak zuriune babestuaz bereizi.
1315
1316 \family sans
1317 Ktrl+Zuriunea
1318 \family default
1319  sakatzean sortzen da.
1320 \end_layout
1321
1322 \begin_layout Standard
1323
1324 \series bold
1325 Ariketa
1326 \series default
1327 : zuzendu
1328 \family typewriter
1329 adibide_gordina.lyx
1330 \family default
1331  fitxategiko zerrenda.
1332 \end_layout
1333
1334 \begin_layout Standard
1335 Itxura erakargarriak osatuz, zerrenda batzuk beste batzuen barnean sar ditzakezu
1336 : kontzeptu honi 'habiaratzea' ere deitzen zaio euskaraz.
1337  Adibide gisa, eskemak.
1338  Zerrenda sinplea eta zenbatuak azpizerrendetan buleta eta zenbatze-mota
1339  ezberdinak eduki ditzakete.
1340  Zerrenda-mota ezberdinen azalpenak eta habiaratze-mailari (adib.
1341  azpizerrenda beste baten barruan, eta azken hau beste batean habiaratuta)
1342  buruko xehetasunak
1343 \emph on
1344 Erabiltzailearen gida
1345 \emph default
1346 -n aurkituko dituzu.
1347 \end_layout
1348
1349 \begin_layout Subsection
1350 Beste inguruneak: Bertsoa, Zitazioa eta beste batzuk
1351 \end_layout
1352
1353 \begin_layout Standard
1354 Zitak ezartzeko bi ingurune daude:
1355 \family sans
1356 Aipua
1357 \family default
1358  aipamen motzentzat eta
1359 \family sans
1360 Aipamena
1361 \family default
1362  luzeentzat.
1363
1364 \family sans
1365 LyX-kodea
1366 \begin_inset Foot
1367 status collapsed
1368
1369 \begin_layout Plain Layout
1370 tutoretza honetako adibide luzeetan erabilia
1371 \end_layout
1372
1373 \end_inset
1374
1375
1376 \family default
1377  ingurunea
1378 \family typewriter
1379 idazmakinaren
1380 \family default
1381  letra-tipoarekin idazten du; kodea koskatzeko nahi adina zuriune jarraian
1382  idazteko baimena eskaintzen dizun LyX-eko ingurune bakarra da.
1383  Olerkiak idatz ditzakezu
1384 \family sans
1385 Bertsoa
1386 \family default
1387  ingurunea erabiliz, estrofak bereizteko lerro-itzulerak eta estrofa baten
1388  barruan lerroak banatzeko
1389 \family sans
1390 Ktrl+Sartu teklak
1391 \family default
1392  erabiliz.
1393  LyX-ek eskaintzen dizkizun inguruneen xehetasunak ezagutzeko, ikus
1394 \emph on
1395 Erabiltzailearen gida
1396 \emph default
1397 .
1398 \end_layout
1399
1400 \begin_layout Standard
1401
1402 \series bold
1403 Ariketa
1404 \series default
1405 :
1406 \family sans
1407 Aipua
1408 \family default
1409 ,
1410 \family sans
1411 LyX-kodea
1412 \family default
1413  eta
1414 \family sans
1415 Bertso
1416 \family default
1417  inguruneak honako fitxategian konpondu:
1418 \begin_inset Newline newline
1419 \end_inset
1420
1421
1422 \family typewriter
1423 adibide_gordina.lyx
1424 \end_layout
1425
1426 \begin_layout Chapter
1427 Dokumentuak idaztea
1428 \end_layout
1429
1430 \begin_layout Standard
1431 Aurreko kapitulua LyX-ekin idazten ohitzeko lagunduko zizulakoan gaude.
1432  Oinarrizko editatze-eragiketaz gain inguruneen ahalmenekin idaztea ere
1433  erakutsi dizugu.
1434  LyX erabiltzen duen gehiengo batek dokumentuak idaztea dauka helburutzat:
1435  egunkariak, artikuluak, liburuak, gutunak edo eskuliburuak.
1436  Kapitulu honek testu bakun batetik dokumentu oso bat LyX-ekin idaztera
1437  eramango zaitu.
1438  Testu-klaseak aurkeztuko dizkizu, hainbat dokumentu mota idazteko.
1439  Testu bat dokumentu batera bihurtzeko behar dituzun eginbide asko azalduko
1440  dizkizu, adibidez, tituluak, oin-oharrak, erreferentzia gurutzatuak, bibliograf
1441 i eta gaien aurkibideak.
1442 \end_layout
1443
1444 \begin_layout Section
1445 Dokumentu klaseak
1446 \begin_inset CommandInset label
1447 LatexCommand label
1448 name "atal:dokumklaseak"
1449
1450 \end_inset
1451
1452
1453 \end_layout
1454
1455 \begin_layout Standard
1456 Dokumentu mota bakoitza era desberdin batean konposatzen da.
1457  Adibidez, liburuak bi aldetatik inprimatu ohi diren bitartean, artikuluak
1458  orrialde bakarrekoak izaten dira.
1459  Gainera, dokumentu askok ingurune bereziak edukitzen dituzte: gutunak edukitzen
1460  duten zenbait ingurune (bidaltzailearen helbidea eta sinadura bezala) liburu
1461  edo artikulu batean ez daukate zentzurik.
1462  LyX-eko
1463 \emph on
1464 dokumentu klaseak
1465 \emph default
1466
1467 \begin_inset Foot
1468 status collapsed
1469
1470 \begin_layout Plain Layout
1471 LaTeX-eko erabiltzaileentzat: hau LaTeX-eko dokumentu-klasearen (document-class)
1472  antzekoa da
1473 \end_layout
1474
1475 \end_inset
1476
1477  hauen arteko ezberdintasunez arduratzen dira.
1478  Tutoretza hau, adibidez,
1479 \family sans
1480 liburua
1481 \family default
1482  (Book) dokumentu klasearekin idatzi da.
1483  Testu-klaseak WYSIWYM filosofiaren zatirik garrantzitsuenetarikoak dira;
1484  beraiek esaten baitiote LyX-i dokumentu bat nola konposatu, ondorioz hau
1485  egiteko moduari buruz ez daukazu ezer jakin beharrik.
1486 \end_layout
1487
1488 \begin_layout Standard
1489 Litekeena da zure dokumentua
1490 \family sans
1491 Artikulua
1492 \family default
1493  (Article) dokumentu klasearekin idaztea
1494 \begin_inset Foot
1495 status collapsed
1496
1497 \begin_layout Plain Layout
1498 Dokumentu klase lehenetsia izan ohi da.
1499 \end_layout
1500
1501 \end_inset
1502
1503 .
1504  Saia zaitez beste dokumentu klase batera aldatzen (erabili
1505 \family sans
1506 Dokumentua\SpecialChar \menuseparator
1507 Ezarpenak
1508 \family default
1509  menua), hauen konposaketa ezberdinak ikusteko.
1510  Aldatu zure dokumentua
1511 \family sans
1512 Book
1513 \family default
1514  dokumentu klasera, eta
1515 \family sans
1516 Ingurunea
1517 \family default
1518  zerrendan begiratzen baduzu dauden ingurune gehienak berdinak izango dira.
1519  Orain, ordea,
1520 \family sans
1521 Kapitulua
1522 \family default
1523  ingurunea erabil dezakezu.
1524  Testu-klase batek zein ingurune eskaintzen dituen jakiteko,
1525 \family sans
1526 Ingurunea
1527 \family default
1528  zerrenda aztertzearekin nahikoa duzu.
1529 \end_layout
1530
1531 \begin_layout Standard
1532 Egunkariek konposaketa-mota propioa eduki ohi dute: letra-tamainak, zutabe
1533  bateko (edo biko) inprimaketa, edo orriaren izenburuak bezala.
1534  Garai digital honetan, hauek artikulu elektronikoak onartzen hasi dira,
1535  LaTeX estiloko fitxategiak sortu eta idazleak beraien artikuluak ongi konposatu
1536 ta bidal ditzaten.
1537  Horretarako ere prestatuta dago LyX.
1538  Adibidez, LyX-ek
1539 \family sans
1540 Article
1541 \begin_inset space ~
1542 \end_inset
1543
1544 (AMS)
1545 \family default
1546  dokumentu klasearen bidez Amerikar Matematika Elkarteko egunkarientzat
1547  (eta antzeko beste batzuentzat ere) konposaketa-euskarria eskaintzen du.
1548 \end_layout
1549
1550 \begin_layout Standard
1551 Jarraian zenbait testu-motari buruzko erreferentzia laburra azaltzen da.
1552  Xehetasun gehiagorako, ikus
1553 \emph on
1554 Eginbide gehigarriak
1555 \emph default
1556  eskuliburuko
1557 \emph on
1558 Dokumentu klase bereziak
1559 \emph default
1560  atala.
1561 \end_layout
1562
1563 \begin_layout Standard
1564 \begin_inset Tabular
1565 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
1566 <features>
1567 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
1568 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
1569 <row>
1570 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1571 \begin_inset Text
1572
1573 \begin_layout Plain Layout
1574 Izena
1575 \end_layout
1576
1577 \end_inset
1578 </cell>
1579 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1580 \begin_inset Text
1581
1582 \begin_layout Plain Layout
1583 Azalpena
1584 \end_layout
1585
1586 \end_inset
1587 </cell>
1588 </row>
1589 <row>
1590 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1591 \begin_inset Text
1592
1593 \begin_layout Plain Layout
1594 article
1595 \end_layout
1596
1597 \end_inset
1598 </cell>
1599 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1600 \begin_inset Text
1601
1602 \begin_layout Plain Layout
1603 orrialde bakarrekoa, kapitulurik gabe
1604 \end_layout
1605
1606 \end_inset
1607 </cell>
1608 </row>
1609 <row>
1610 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1611 \begin_inset Text
1612
1613 \begin_layout Plain Layout
1614 article (AMS)
1615 \end_layout
1616
1617 \end_inset
1618 </cell>
1619 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1620 \begin_inset Text
1621
1622 \begin_layout Plain Layout
1623 Amerikar Matematika Elkarteko diseinu eta inguruneak
1624 \end_layout
1625
1626 \end_inset
1627 </cell>
1628 </row>
1629 <row>
1630 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1631 \begin_inset Text
1632
1633 \begin_layout Plain Layout
1634 report
1635 \end_layout
1636
1637 \end_inset
1638 </cell>
1639 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1640 \begin_inset Text
1641
1642 \begin_layout Plain Layout
1643 artikulua baino luzeagoa, bi orrialdetatik
1644 \end_layout
1645
1646 \end_inset
1647 </cell>
1648 </row>
1649 <row>
1650 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1651 \begin_inset Text
1652
1653 \begin_layout Plain Layout
1654 book
1655 \end_layout
1656
1657 \end_inset
1658 </cell>
1659 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1660 \begin_inset Text
1661
1662 \begin_layout Plain Layout
1663 txostena + azala + kontrazala
1664 \end_layout
1665
1666 \end_inset
1667 </cell>
1668 </row>
1669 <row>
1670 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1671 \begin_inset Text
1672
1673 \begin_layout Plain Layout
1674 slides
1675 \end_layout
1676
1677 \end_inset
1678 </cell>
1679 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1680 \begin_inset Text
1681
1682 \begin_layout Plain Layout
1683 gardenkiak (FoilTeX dauka)
1684 \end_layout
1685
1686 \end_inset
1687 </cell>
1688 </row>
1689 <row>
1690 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1691 \begin_inset Text
1692
1693 \begin_layout Plain Layout
1694 letter
1695 \end_layout
1696
1697 \end_inset
1698 </cell>
1699 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1700 \begin_inset Text
1701
1702 \begin_layout Plain Layout
1703 helbide, sinadura eta bestelako inguruneak dauzka
1704 \end_layout
1705
1706 \end_inset
1707 </cell>
1708 </row>
1709 </lyxtabular>
1710
1711 \end_inset
1712
1713
1714 \end_layout
1715
1716 \begin_layout Section
1717 Txantiloiak: gutuna idaztea
1718 \end_layout
1719
1720 \begin_layout Standard
1721 Gutun bat idazteko orduan, ireki fitxategi berria eta aukeratu
1722 \family sans
1723 Letter
1724 \family default
1725  klasea
1726 \family sans
1727 Dokumentua\SpecialChar \menuseparator
1728 Ezarpenak
1729 \family default
1730 elkarrizketa-koadroan.
1731  Gutuna idazteko biderik errazena izan arren lan gehiago eskatzen duela
1732  dirudi.
1733  Negozio-gutun bakoitza idaztean jasotzailearen eta zure helbideak, testuaren
1734  gorputza, sinadura e.a.
1735  eduki nahi dituzu.
1736  Beraz, LyX-ek gutunentzat
1737 \emph on
1738 txantiloi
1739 \emph default
1740  bat dauka, gutun-adibidea duena; behin txantiloi bat eskuartean daukazula,
1741  gutun berri bat idazten duzun bakoitzean zatiren bat edo beste aldatzen
1742  duzu soilik.
1743 \end_layout
1744
1745 \begin_layout Standard
1746 Ireki fitxategi berri bat
1747 \family sans
1748 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
1749 Berria
1750 \begin_inset space ~
1751 \end_inset
1752
1753 (txantiloitik)
1754 \family default
1755  menua aukeratuz.
1756  Hautatu
1757 \family typewriter
1758 letter.lyx
1759 \family default
1760  txantiloi gisa.
1761  Gorde eta inprima ezazu zenbait ingurune nola konposatzen diren aztertzeko.
1762
1763 \end_layout
1764
1765 \begin_layout Standard
1766
1767 \family sans
1768 Ingurunea
1769 \family default
1770  menuan begiratzen duzunean beste testu-klase batzuetan ageri ez diren hainbat
1771  ingurune ikusiko dituzu, adibidez,
1772 \family sans
1773 Nire
1774 \begin_inset space ~
1775 \end_inset
1776
1777 Helbidea
1778 \family default
1779 .
1780
1781 \family sans
1782 Azalpena
1783 \family default
1784  bezalako beste batzuk ezagunak egingo zaizkizu.
1785  Ingurune horiek nola erabiltzen diren ikusteko, haiekin jolasten ibil zaitezke.
1786  Ohartuko zara, adibidez,
1787 \family sans
1788 Sinadura
1789 \family default
1790  inguruneak gorri koloredun "
1791 \family typewriter
1792 signature:
1793 \family default
1794 " hitza testuaren aurretik agertzen duela.
1795  Fitxategia inprimatzen baduzu, ohartuko zara hitz hori ez duela erakusten.
1796  Sinaduraren kokapena jakiteko erabiltzen da.
1797  Horrez gain, jakin ezazu berdin dela
1798 \family sans
1799 Signature
1800 \family default
1801  lerroa non kokatzen den.
1802  Gogoratu LyX programa WYSIWYM dela; nahi duzun lekuan
1803 \family sans
1804 Signature
1805 \family default
1806  ingurunea kokatu, LyX-ek badaki inprimatzean sinadurak gutunaren amaieran
1807  egon behar duela.
1808 \end_layout
1809
1810 \begin_layout Standard
1811 Txantiloi bat LyX fitxategi arrunt bat besterik ez da.
1812  Hots, zure helbide eta sinadurekin bete eta txantiloi berri bat bezala
1813  gorde dezakezu.
1814  Hemendik aurrera, gutun bat idatzi nahi duzun bakoitzean sortu berri duzun
1815  txantiloian oinarrituz denbora aurreztuko duzu.
1816  Egiazko "ariketa" bat egitea ongi baino hobekiago etorriko zaizula esan
1817  beharrik ez daukagu, idatz iezaiozu gutun bat lagun bati
1818 \begin_inset Foot
1819 status collapsed
1820
1821 \begin_layout Plain Layout
1822 Abisu bat, txantiloitik idazten duzun kasurako.
1823  Ingurune bateko testua ezabatuz (zure helbidea sartzeko
1824 \family sans
1825 Nire
1826 \begin_inset space ~
1827 \end_inset
1828
1829 helbidea
1830 \family default
1831  eremua erabat ezabatzen baduzu) eta ondoren ezer idatzi gabe kurtsorea
1832  beste nonbaitera mugituz gero, gune hori desagertuko da.
1833  Ingurune gehienek testurik gabe ezin dute bizi.
1834  Itzultzeko, hautatu berriro
1835 \family typewriter
1836 Ingurunea
1837 \family default
1838  zerrendako elementua.
1839 \end_layout
1840
1841 \end_inset
1842
1843 !
1844 \end_layout
1845
1846 \begin_layout Standard
1847 Txantiloiek denbora asko aurrera dezaketenez, ahal duzun guztietan erabiltzea
1848  aholkatzen dizugu.
1849  Gainera, testu-klase dotore batzuk nola erabiltzen diren erakusten dute.
1850  Azkenik, LyX ordenagailuekin trebetasun gutxi daukaten erabiltzaileentzat
1851  lagungarri izan daiteke.
1852  Erabiltzaileek gutun-txantiloi bat erabiltzen badute errazagoa izateaz
1853  gain, LyX erabiltzeko beldurra galduko dute.
1854 \end_layout
1855
1856 \begin_layout Section
1857 Dokumentuen tituluak
1858 \end_layout
1859
1860 \begin_layout Standard
1861 LyX-ek (LaTeX-ek bezala) titulua — uneko izenburua, egilea, data eta laburpena
1862  ere barne eduki ditzake — dokumentutik bereizitako zati bezala hartzen
1863  du.
1864 \end_layout
1865
1866 \begin_layout Standard
1867 Itzul zaitez zure LyX dokumentura eta ziurtatu
1868 \family sans
1869 Article
1870 \family default
1871
1872 \begin_inset Foot
1873 status collapsed
1874
1875 \begin_layout Plain Layout
1876 Gutun mota ez darabilzula,
1877 \family sans
1878 Letter
1879 \family default
1880  testu-klaseak titulurik ez baitu erabiltzen.
1881 \end_layout
1882
1883 \end_inset
1884
1885  dokumentu klasea erabiltzen ari dela.
1886  Idatzi titulua lehenbiziko lerroan eta lerroa
1887 \family sans
1888 Titulua
1889 \family default
1890  ingurunearekin ezarri.
1891  Idatzi hurrengo lerroan zure izen-abizenak eta aldatu
1892 \family sans
1893 Egilea
1894 \family default
1895  ingurunera.
1896  Idatzi data hirugarren lerroan
1897 \family sans
1898 Data
1899 \family default
1900  ingurunea erabiliz.
1901  Hori egin ondoren, laburtu dokumentuaren edukia bizpahiru paragrafotan
1902  (edo bakar batean) eta ezarri
1903 \family sans
1904 Laburpena
1905 \family default
1906  ingurune bezala.
1907  Ohartu zaitez titulua nola aurkezten den inprimatzean.
1908  Dokumentuaren formatua
1909 \family typewriter
1910 Book
1911 \family default
1912  klasera aldatzen baduzu, tituluaren orrialdea bereiztuta agertuko da, tutoretza
1913  honetako aurreneko orrialdearen antzera.
1914 \end_layout
1915
1916 \begin_layout Standard
1917
1918 \series bold
1919 Ariketa
1920 \series default
1921 : Zuzendu titulua, egilea eta data
1922 \family typewriter
1923 adibide_gordina.lyx
1924 \family default
1925  fitxategian.
1926 \end_layout
1927
1928 \begin_layout Section
1929 Etiketa eta erreferentzia gurutzatuak
1930 \end_layout
1931
1932 \begin_layout Standard
1933 Dokumentuko atalen goiburuak, zerrendako elementuak, formulak, oin-oharrak
1934  eta mugikorrei
1935 \begin_inset Foot
1936 status collapsed
1937
1938 \begin_layout Plain Layout
1939 Mugikorrak
1940 \emph on
1941 Erabiltzailearen gida
1942 \emph default
1943  eta
1944 \emph on
1945 Kapsulatutako objektuak
1946 \emph default
1947  eskuliburuetan azaltzen dira.
1948 \end_layout
1949
1950 \end_inset
1951
1952  etiketa jar diezaiekezu.
1953  Etiketa bat jarritakoan, dokumentuko beste edozein lekutan atal honi buruzko
1954  aipamenak sartzeko erreferentzia gurutzatuak erabil ditzakezu.
1955  Atalaren zenbakira edo kokatuta dagoen orrialdeari erreferentzia egin dezakezu.
1956  Atalen zenbaketaz bezala, erreferentzia gurutzatuez LyX arduratuko da.
1957  Etiketa eta erreferentzia gurutzatuak automatikoki kudeatzeko gaitasuna
1958  LyX eta LaTeX programen abantailarik onenetariko bat da, beste testu-prozesador
1959 eekin konparatuz.
1960 \end_layout
1961
1962 \begin_layout Subsection
1963 Zure aurreneko etiketa
1964 \end_layout
1965
1966 \begin_layout Standard
1967 Joan gure bigarren atalera, "Dokumentu honi buruz" izenburua duena.
1968  Egin klik ataleko izenburuaren lerroaren amaieran eta hautatu
1969 \family sans
1970 \bar under
1971 T
1972 \bar default
1973 xertatu
1974 \bar under
1975 \SpecialChar \menuseparator
1976
1977 \bar default
1978 Etiketa
1979 \family default
1980  menua edo tresna-barrako
1981 \begin_inset Graphics
1982         filename ../../images/label-insert.png
1983
1984 \end_inset
1985
1986  botoia.
1987  Elkarrizketa-koadro batek etiketaren izena eskatuko dizu, eta berak iradokizun
1988  bat egingo dizu.
1989
1990 \family typewriter
1991 Ados
1992 \family default
1993  botoian klik egindakoan, etiketaren izena kutxa batean ataleko izenburuaren
1994  alboan ezarriko du.
1995 \end_layout
1996
1997 \begin_layout Standard
1998 Orain arte ez dugu gauza askorik egin (
1999 \family typewriter
2000 DVI
2001 \family default
2002  fitxategiak itxura bera dauka, inprimatutako dokumentuan etiketarik ez
2003  baita agertzen).
2004  Hala ere, etiketa gehitu duzunez, honi buruzko erreferentzia gurutzatuak
2005  erabil ditzakezu dokumentuan.
2006  Horitxi egingo dugu.
2007 \end_layout
2008
2009 \begin_layout Subsection
2010 Zure lehen erreferentzia gurutzatua
2011 \end_layout
2012
2013 \begin_layout Standard
2014 Kokatu kurtsorea zure dokumentuko 2.
2015  ataleko lekuren batean.
2016  Idatzi honakoa
2017 \end_layout
2018
2019 \begin_layout LyX-Code
2020 Dokumentu honi buruz gehiago jakiteko asmoz,
2021 \begin_inset Newline newline
2022 \end_inset
2023
2024 ikus atala , orrialdean aurki dezakezu.
2025 \end_layout
2026
2027 \begin_layout Standard
2028 Orain, kokatu kurtsorea "atala" hitzaren aurrean eta hautatu
2029 \family sans
2030 Txertatu
2031 \lang english
2032 \SpecialChar \menuseparator
2033
2034 \lang basque
2035 Erreferentzia gurutzatua
2036 \family default
2037  menua edo tresna-barrako
2038 \begin_inset Graphics
2039         filename ../../images/dialog-show-new-inset_ref.png
2040
2041 \end_inset
2042
2043  botoia.
2044
2045 \family sans
2046 Erreferentzia gurutzatua
2047 \family default
2048  izeneko leihoa bistaratuko da.
2049  Aipatu dezakezun etiketa-zerrenda bat dauka.
2050  Oraingoz dagoena "
2051 \family typewriter
2052 atal:dokumburuz
2053 \family default
2054 " bakarrik da.
2055  Aurrenik, hautatu
2056 \family typewriter
2057 Formatua
2058 \family default
2059  izeneako goitibeherako zerrenda, eta hautatu '<erreferentzia> <orrialdea>
2060  orrialdean' elementua.
2061  Gero, hautatu "
2062 \family typewriter
2063 atal:dokumburuz
2064 \family default
2065 " etiketa (lehenetsi gisa hautatuta egongo da), eta 'Erref+Testua: atal:dokumbur
2066 uz' erreferentziaren markatzailea agertuko da (egokia izateko,
2067 \family typewriter
2068 Zuriune
2069 \begin_inset space ~
2070 \end_inset
2071
2072 babestu
2073 \family default
2074  bat jarri beharko zenuke erreferentzia eta 'atala'-ren artean).
2075  Hau egiteko badago beste bide bat: egin klik saguaren eskuineko botoiarekin
2076  atalaren alboa ezarritako etiketaren gainean eta erabili testuinguruko
2077
2078 \family typewriter
2079 Kopiatu erreferentzia gisa
2080 \family default
2081  menua.
2082  Etiketa honen erreferentzia gurutzatua arbelean dago orain, eta kurtsorearen
2083  uneko posizioan kopia daiteke
2084 \family typewriter
2085 Editatu
2086 \family sans
2087 \lang english
2088 \SpecialChar \menuseparator
2089
2090 \family typewriter
2091 \lang basque
2092 Itsatsi
2093 \family default
2094  menua (edo Ktrl+V lasterbidea) erabiliz.
2095  Inprimatutako dokumentuan, erreferentziaren markatzaile hau atalaren eta
2096  orrialdearen zenbakiekin ordeztuta agertuko da.
2097  Ikusi zure dokumentua DVI gisa, eta ikusiko duzu LaTeX zein argia den.
2098  '2 atala' adierazten du, 2.
2099  atalaren eta bere erreferentzia gurutzatuaren artean idatzi duzun testuaren
2100  luzeraren arabera 'orrialde honetan', 'hurrengo orrialdean' edo 'n orrialdean'
2101  (non
2102 \emph on
2103 n
2104 \emph default
2105  orrialdearen zenbakia den) ikusiko duzu.
2106 \end_layout
2107
2108 \begin_layout Standard
2109 Erreferentzia gurutzatu batek hiperesteka baten antzera funtzionatzen du
2110  LyX-en dokumentu bat editatzean; haren gainean klik egitean
2111 \family typewriter
2112 Erreferentzia
2113 \begin_inset space ~
2114 \end_inset
2115
2116 gurutzatua
2117 \family default
2118  elkarrizketa-koadroa bistaratuko da, egin klik
2119 \family typewriter
2120 Joan
2121 \begin_inset space ~
2122 \end_inset
2123
2124 etiketara
2125 \family default
2126  botoian kurtsorea erreferentziatutako etiketara mugitzeko.
2127 \end_layout
2128
2129 \begin_layout Subsection
2130 Etiketekin jolastea
2131 \end_layout
2132
2133 \begin_layout Standard
2134 Esan dizugu erreferentzia gurutzatuak zenbatzeaz LyX arduratzen dela; probatzeko
2135  unea heldu zaizu.
2136  Gehitu atal berri bat 2.
2137  atalaren aurretik, jar iezaiozu izenburu panpox bat ("Neguko lore gardenak"
2138  adibidez).
2139  Eguneratu DVI ikuspegia eta — 'Voilà!'— atalaren erreferentzia gurutzatua
2140  "3" izatera aldatu da! Aldatu "Dokumentu honi buruz" azpiatal ingurunera,
2141  eta erreferentzia gurutzatua 3 atalaren ordez 2.1
2142 \begin_inset space ~
2143 \end_inset
2144
2145 azpiatala bezala agertuko da.
2146  Hori bai, erreferentziaren orrialdea aldatzeko etiketaren aurretik testu
2147  asko daukan orrialde berri bat idatzi beharko duzu.
2148
2149 \end_layout
2150
2151 \begin_layout Standard
2152 Etiketekin aritzeko, sartu etiketa berri bat lehenbiziko erreferentzia gurutzatu
2153 a zegoen lekuan, eta aipatu dokumentuko edozein lekutik.
2154  Erreferentzia gurutzatu ugari txertatzen ibiltzen bazara
2155 \family sans
2156 Erreferentzia gurutzatua
2157 \family default
2158  elkarrizketa-koadroa irekita edukitzea komeniko zaizu.
2159 \end_layout
2160
2161 \begin_layout Standard
2162 Erreferentzia gurutzatuak dokumentu handietan ere ongi dabiltzala ziurtatu
2163  nahi baduzu, kopiatu
2164 \emph on
2165 Erabiltzailearen gida
2166 \emph default
2167  eskuliburuko orrialde batzuk eta
2168 \family typewriter
2169 Itsatsi
2170 \family default
2171  zure dokumentuan
2172 \begin_inset Foot
2173 status collapsed
2174
2175 \begin_layout Plain Layout
2176 Gauza bat, kapitulu baten izenburua kopiatzeak errore bat sor dezake, zeren
2177  eta artikulua klaseak kapitulurik ez baitu onartzen.
2178  Hori gertatzen bada, ezabatu kapituluaren izenburua.
2179  Xehetasun gehiago
2180 \begin_inset CommandInset ref
2181 LatexCommand ref
2182 reference "atal:dokumklaseak"
2183
2184 \end_inset
2185
2186
2187 \begin_inset space ~
2188 \end_inset
2189
2190 atalean.
2191 \end_layout
2192
2193 \end_inset
2194
2195 .
2196 \end_layout
2197
2198 \begin_layout Standard
2199
2200 \series bold
2201 Ariketa
2202 \series default
2203 : konpondu erreferentziak
2204 \family typewriter
2205 adibide_gordina.lyx
2206 \family default
2207  fitxategian.
2208 \end_layout
2209
2210 \begin_layout Section
2211 Oin-oharrak eta albokoak
2212 \end_layout
2213
2214 \begin_layout Standard
2215 Oin-oharrak gehitzeko, tresna-barrako
2216 \begin_inset Graphics
2217         filename ../../images/footnote-insert.png
2218
2219 \end_inset
2220
2221  botoia
2222 \begin_inset Foot
2223 status collapsed
2224
2225 \begin_layout Plain Layout
2226 Botoiak beltz koloreko testuaren azpian dagoen testu gorri batera zuzendutako
2227  gezia irudikatzen du.
2228 \end_layout
2229
2230 \end_inset
2231
2232 , edo
2233 \family sans
2234 Txertatu
2235 \family default
2236 \SpecialChar \menuseparator
2237
2238 \family sans
2239 Oin-oharra
2240 \family default
2241  menua erabil dezakezu.
2242  Jarri kurtsorea dokumentuko "LyX" hitzaren atzean eta klik egin
2243 \begin_inset Graphics
2244         filename ../../images/footnote-insert.png
2245
2246 \end_inset
2247
2248  botoian.
2249  Oin-oharrari dagokion kutxa bat agertuko zaizu; idatzi bertan oineko oharrari
2250  dagokion testua.
2251  LyX-ek kurtsorea oin-ohar kutxaren hasieran kokatuko du.
2252  Idatzi
2253 \end_layout
2254
2255 \begin_layout LyX-Code
2256 LyX konposaketarako testu-prozesadorea da.
2257 \end_layout
2258
2259 \begin_layout Standard
2260 Orain egin klik "oina" etiketa duen botoian.
2261  Oin-oharraren kutxa itxi egingo da, oin-oharraren markatzailea inprimatuko
2262  den testuaren kokalekua erakusteko botoia utziko du.
2263  Ekintza horri oin-oharra "tolestea" deitzen zaio.
2264  Oin-oharra zabaltzea nahi duzunean, egin klik "oina" botoian; horrela hango
2265  testua editatzeko aukera daukazu.
2266 \end_layout
2267
2268 \begin_layout Standard
2269 Oin-oharrak testu arrunt bezala ebaki eta itsats daitezke.
2270  Saia zaitez beldurrik gabe! Hautatu oin-oharraren
2271 \begin_inset Foot
2272 status collapsed
2273
2274 \begin_layout Plain Layout
2275 Teklatuaren bitartez errazago hautatuko duzu.
2276  Saguarekin saiatzean oin-oharraren kutxa irekitzeko arriskua baitaukazu.
2277 \end_layout
2278
2279 \end_inset
2280
2281  botoia,
2282 \family sans
2283 Ebaki
2284 \family default
2285  eta
2286 \family sans
2287 Itsatsi
2288 \family default
2289 .
2290  Horretaz gain, testu arrunta oin-ohar batera alda dezakezu: hautatu testua
2291  eta egin klik
2292 \begin_inset Graphics
2293         filename ../../images/footnote-insert.png
2294
2295 \end_inset
2296
2297  botoian.
2298  Oin-oharra testu arruntera bihurtzeko, ireki oin-oharra eta kokatu kurtsorea
2299  hango testuaren hasieran, gero sakatu
2300 \family typewriter
2301 Atzera
2302 \family default
2303  tekla, edo bestela kurtsorea esaldiaren amaieran kokatuta dagoela sakatu
2304
2305 \family typewriter
2306 Ezabatu
2307 \family default
2308  tekla.
2309 \end_layout
2310
2311 \begin_layout Standard
2312 Albo-oharrak gehitzeko, erabili tresna-barrako
2313 \begin_inset Graphics
2314         filename ../../images/marginalnote-insert.png
2315
2316 \end_inset
2317
2318  botoia edo
2319 \family sans
2320 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
2321 Albo-oharra
2322 \family default
2323  menua.
2324  Oin-oharrak bezala dihardute, honako hauek izan ezik:
2325 \end_layout
2326
2327 \begin_layout Itemize
2328 Pantailan kutxek "albo" daukate "oina" eduki ordez.
2329 \end_layout
2330
2331 \begin_layout Itemize
2332 Oharrak alboetan kokatzen dira, testuaren behealdean ordez.
2333 \end_layout
2334
2335 \begin_layout Itemize
2336 Ez dira zenbatzen.
2337
2338 \end_layout
2339
2340 \begin_layout Standard
2341 Aldatu LyX-eko oin-ohar bat testu arrunt egoerara, ondoren hautatu testu
2342  hori eta bihurtu ezazu albo-oharrera.
2343  Albo-oharra nola inprimatzen diren ikusteko, eguneratu DVI ikuspegia.
2344 \end_layout
2345
2346 \begin_layout Standard
2347
2348 \series bold
2349 Ariketa
2350 \series default
2351 : konpondu oin-oharrak
2352 \family typewriter
2353 adibide_gordina.lyx
2354 \family default
2355  fitxategian.
2356 \end_layout
2357
2358 \begin_layout Section
2359 Bibliografiak
2360 \begin_inset CommandInset label
2361 LatexCommand label
2362 name "atal:bibliografiak"
2363
2364 \end_inset
2365
2366
2367 \end_layout
2368
2369 \begin_layout Standard
2370 Bibliografiak erreferentzia gurutzatuak bezalakoak dira.
2371  Bibliografiak erreferentzien zerrenda bat edukitzen du dokumentu amaieran,
2372  eta dokumentuaren zehar elementu hauek aipa daiteke.
2373  Ataletako izenburuekin gertatzen den bezala, LyX eta LaTeX-ek zure lana
2374  errazten dute bibliografiako elementuak automatikoki zenbatuz eta aipamenak
2375  aldatuz elementuen zenbakia aldatzen diren bakoitzean.
2376 \end_layout
2377
2378 \begin_layout Standard
2379 Joan dokumentuaren amaierara eta aldatu
2380 \family sans
2381 Bibliografia
2382 \family default
2383  ingurunera.
2384  Orain, idazten duzun paragrafo bakoitza erreferentzi bat izango da.
2385  Idatzi
2386 \begin_inset Quotes eld
2387 \end_inset
2388
2389
2390 \family typewriter
2391 LyX Tutoretza, LyX-eko dokumentazio taldea
2392 \family default
2393
2394 \begin_inset Quotes erd
2395 \end_inset
2396
2397  zure aurreneko erreferentzia gisa.
2398  Ohartu zaitez erreferentzia bakoitzaren aurretik LyX-ek automatikoki zenbaki
2399  bat daukan kutxa jartzen duela.
2400  Egin klik erreferentziaren zenbakiaren kutxaren gainean, eta
2401 \family typewriter
2402 Bibliografia
2403 \begin_inset space ~
2404 \end_inset
2405
2406 sarrera
2407 \family default
2408  elkarrizketa-koadroa agertuko da.
2409  Lyx dokumentuan honi erreferentzia egiteko
2410 \family typewriter
2411 Gakoa
2412 \family default
2413  erabiltzen da,
2414 \family typewriter
2415 Etiketa
2416 \family default
2417  berriz irteeran agertzen da.
2418  Etiketa ez denean ezartzen (lehenetsia), bibliografiaren zenbakia agertuko
2419  da irteeran.
2420  Errazago oroitzeko,
2421 \family sans
2422 Gakoa
2423 \family default
2424  eremuka alda ezazu
2425 \begin_inset Quotes eld
2426 \end_inset
2427
2428
2429 \family typewriter
2430 lyxtutoretza
2431 \family default
2432 "ra.
2433 \end_layout
2434
2435 \begin_layout Standard
2436 Orain, kokatu kurtsorea dokumentuko leku batean, erreferentzia txertatu
2437  nahi duzun kokalekuan hain zuzen.
2438  Hautatu
2439 \family sans
2440 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
2441 Aipamena
2442 \family default
2443  edo tresna-barrako
2444 \begin_inset Graphics
2445         filename ../../images/dialog-show-new-inset_citation.png
2446
2447 \end_inset
2448
2449  botoia.
2450
2451 \family sans
2452 Aipamena
2453 \family default
2454  elkarrizketa-koadroa agertuko da.
2455  Elkarrizketa-koadro honen eskuineko panelean bibliografiako sarrera guztiak
2456  zerrendatzen dira, eta eremu honek aipatzea nahi duzun bibliografiako elementua
2457  aukeratzea eskaintzen dizu.
2458  Hautatu
2459 \begin_inset Quotes eld
2460 \end_inset
2461
2462
2463 \family typewriter
2464 lyxtutoretza
2465 \family default
2466 " (oraintxe bertan, dagoen bibliografiako elementu bakarra baita), ondoren
2467  erabili erdian dagoen
2468 \family typewriter
2469 Gehitu
2470 \family default
2471  botoia txertatzeko.
2472  Kokapen berean nahi haina zitazio eduki ditzakezu honen bidez hainbat gako
2473  transferituta.
2474  Orain, begiratu DVI fitxategian, eta ikusiko duzu aipamenak giltzen artean
2475  agertzen direla testuan, dokumentu amaierako bibliografia erreferentziatuz.
2476 \end_layout
2477
2478 \begin_layout Standard
2479
2480 \family typewriter
2481 Aipamena
2482 \family default
2483  elkarrizketa-koadroko
2484 \family sans
2485 Testua
2486 \begin_inset space ~
2487 \end_inset
2488
2489 ondoren
2490 \family default
2491  eremuak ohar bat sartuko du giltzen artean (erreferentziatzen den liburu
2492  edo artikulu bateko orrialde edo kapitulua zehazteko, adibidez).
2493  Inprimatzean erreferentziek zenbakien ordez etiketak edukitzea nahi baduzu
2494  (adib.
2495  egunkari batzuk Sorozabal andreak 1992an idatzitako dokumentu bat aipatzeko
2496  "[Sor92]" idaztiko lukete)
2497 \family sans
2498 Bibliografia-elementua
2499 \family default
2500  elkarrizketa-koadroko
2501 \family sans
2502 Etiketa
2503 \family default
2504  eremua erabili.
2505  Xehetasun gehiagorako, irakurri
2506 \emph on
2507 Erabiltzailearen gida
2508 \emph default
2509  eskuliburua.
2510 \end_layout
2511
2512 \begin_layout Standard
2513
2514 \series bold
2515 Ariketa
2516 \series default
2517 : zuzendu bibliografia eta zitazioak
2518 \family typewriter
2519 adibide_gordina.lyx
2520 \family default
2521  fitxategian.
2522 \end_layout
2523
2524 \begin_layout Section
2525 Gaien aurkibidea
2526 \end_layout
2527
2528 \begin_layout Standard
2529 Dokumentuaren hasieran gaien aurkibidea jartzea nahi izan dezakezu.
2530  LyX-ekin erraz egingo duzu.
2531  Dokumentuko tituluaren ondoren eta testuaren aurretik sakatu
2532 \family typewriter
2533 Sartu
2534 \family default
2535  tekla, aukeratu
2536 \family sans
2537 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
2538 Zerrendak
2539 \begin_inset space ~
2540 \end_inset
2541
2542 /
2543 \begin_inset space ~
2544 \end_inset
2545
2546 Aurk.
2547
2548 \family default
2549  menuan
2550 \family sans
2551 Gaien
2552 \begin_inset space ~
2553 \end_inset
2554
2555 aurkibidea
2556 \family default
2557  elementua.
2558  Dokumentuko aurreneko lerroan "
2559 \family sans
2560 Gaien aurkibidea
2561 \family default
2562 " esaldia duen botoi bat agertuko da.
2563 \end_layout
2564
2565 \begin_layout Standard
2566 Ez dirudi oso erabilkorra denik.
2567  Hala ere,
2568 \family typewriter
2569 DVI
2570 \family default
2571  fitxategian begiratzen baduzu, dokumentuko atal eta azpiatalak zerrendatzen
2572  dituen gaien aurkibidea ikusiko duzu.
2573  Ohitura den bezala, atalak berrantolatzean edo berriak sortzean, aldaketa
2574  horiek
2575 \family typewriter
2576 DVI
2577 \family default
2578 fitxategi eguneratuan ikusiko dituzu.
2579 \end_layout
2580
2581 \begin_layout Standard
2582 Dokumentua pantailan editatzean, ez da gaien aurkibidea testu gisa azaltzen,
2583  ezinezkoa baita editatzea.
2584  Gaien aurkibideari dagokion botoian,
2585 \family sans
2586 Dokumentua\SpecialChar \menuseparator
2587 Eskema
2588 \family default
2589  menuan edo tresna-barrako
2590 \begin_inset Graphics
2591         filename ../../images/dialog-toggle_toc.png
2592
2593 \end_inset
2594
2595  botoian klik eginez banandutako leiho batean zerrendatzen da.
2596  Nahiz eta dokumentuan "gaien aurkibidea" ez egon txertatuta, menuak funtzionatu
2597 ko du.
2598  Oso erabilgarria da dokumentuan zehar mugitzeko.
2599  Atal (edo azpiatal) baten izenburuan klik eginez bat elementuaren lerroa
2600  nabarmendu eta kurtsorea (LyX editatzen den leihoan) dokumentuko leku horretan
2601  kokatuko du.
2602  Teklatuko geziak ere erabil ditzakezu gaien aurkibidean gora eta behera
2603  mugitzeko.
2604  Agian komenigarria izango duzu editatzen ari zarenean leiho hau irekita
2605  uztea.
2606  Antzeko gaitasuna Arakatu menutik lor dezakezu, eta gaien aurkibidea automatiko
2607 ki agertuko da.
2608 \end_layout
2609
2610 \begin_layout Standard
2611 Aurkibidea kentzeko dagokion botoia, beste edozein testu bezala, ezabatzearekin
2612  nahikoa da.
2613 \end_layout
2614
2615 \begin_layout Standard
2616
2617 \series bold
2618 Ariketa
2619 \series default
2620 : jarri gaien aurkibidea
2621 \family typewriter
2622 adibide_gordina.lyx
2623 \family default
2624  fitxategian.
2625 \end_layout
2626
2627 \begin_layout Chapter
2628 Matematika erabiltzea
2629 \end_layout
2630
2631 \begin_layout Standard
2632 Zientzialari askok LaTeX erabiltzen dute, ekuazioak era dotore batean argitaratz
2633 en baititu, testu-prozesadoreek eta beraien ekuazio editoreak erabiltzen
2634  duten kontrol-karaktereak saihetsiz.
2635  Zientzilari askok goibelduak sentitzen dira, LaTeX-ekin ekuazioak idatzi
2636  baino programaketa lan bat gehiago delako.
2637  Zorionez, LyX-ek ekuazioentzako WYSIWYM euskarria dauka.
2638  LaTeX erabiltzen baduzu, LaTeX-eko matematika komandoak bide normal batean
2639  idatz daitekeela ikusiko duzu, eta horiek WYSIWYM eran erakutsiko dira.
2640  Bestalde, LaTeX inoiz ez baduzu erabili, orduan
2641 \family sans
2642 Matematikako
2643 \begin_inset space ~
2644 \end_inset
2645
2646 panela
2647 \family default
2648 rekin bide azkar eta erosoan profesional-itxurako adierazpen matematikoak
2649  idazteko aukera izango duzu.
2650 \end_layout
2651
2652 \begin_layout Section
2653 Matematika-era
2654 \end_layout
2655
2656 \begin_layout Standard
2657 Dokumentuko lekuren batean ondorengoa idatzi:
2658 \end_layout
2659
2660 \begin_layout LyX-Code
2661 Gogoko dut Einstein-ek esandakoa, E=mc^2, hain bakuna da.
2662 \end_layout
2663
2664 \begin_layout Standard
2665 Orain, ekuazio horiek ez dute itxura oso onik ez LyX-en ez irteeran ere;
2666  hizkien eta berdintasun ikurraren artean ez dago zuriunerik, eta "2" benetako
2667  goi-indize bezala egotea nahiko zenuke.
2668  Konposaketa okerra gertatu da, LyX-i matematikako ekuazio bat idazten ari
2669  garela ez baitiogu esan, eta ekuazioa testu arrunta bezala konposatu du.
2670
2671 \end_layout
2672
2673 \begin_layout Standard
2674 Horren ordez, formula bat sortu dugu egokiro konposatua izan dadin.
2675  Formula bat sortzeko, egin klik tresna-barrako
2676 \begin_inset Graphics
2677         filename ../../images/math-mode.png
2678
2679 \end_inset
2680
2681  botoian edo erabili
2682 \family typewriter
2683 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
2684 Matematika\SpecialChar \menuseparator
2685 Lerroko
2686 \begin_inset space ~
2687 \end_inset
2688
2689 formula
2690 \family default
2691  menua.
2692  LyX-ek laukitxo urdin bat txertatuko du; matematikako ekuazio hutsa izango
2693  da, eta kurtsorea bertan kokatuko duenez, idatzi
2694 \family typewriter
2695 E=mc^2
2696 \family default
2697  berriro.
2698  Adierazpen matematikoa urdinez dago, eta laukitxo urdina ekuazioa hutsa
2699  izateari uzten dion unean desagertuko da.
2700  Sakatu
2701 \family sans
2702 Ihes
2703 \family default
2704  tekla ekuaziotik ateratzeko.
2705  Markatzaile arrosa desagertuko da, kurtsorea adierazpenaren eskuinean kokatuz,
2706  eta orain zerbait idazten baduzu testu arrunta izango da.
2707 \end_layout
2708
2709 \begin_layout Standard
2710 Begiratu
2711 \family typewriter
2712 DVI
2713 \family default
2714  fitxategian.
2715  Konturatuko zarenez, adierazpen matematikoa era dotorean osatu da; hizki
2716  eta berdintasun ikurraren artean zuriunea du, eta "2" goi-indize bezala
2717  dauka.
2718  Matematika-eran hizkiak aldagai gisa hartzen dira, eta letra etzanez azaltzen
2719  dira.
2720  Zenbakiak zenbaki izaten jarraitzen dute.
2721 \end_layout
2722
2723 \begin_layout Standard
2724 Matematika editatzeko era berri hau WYSIWYM filosofiaren beste adibide bat
2725  da.
2726  LaTeX-en, matematikako adierazpenak testuaren eta
2727 \family typewriter
2728
2729 \backslash
2730 sqrt
2731 \family default
2732  bezalako komandoen bitartez idazten dira; LaTeX exekutatu arte ezin izango
2733  duzu ikusi nola inprimatuko diren, eta falta den parentesi edo bestelako
2734  zerbaiten bila denbora asko gal daiteke.
2735  LyX-ek, ordea, adierazpen matematikoa WYSIWYG eran ez azaldu arren, inprimatzea
2736 n edukiko duen ia itxura berdina bistaratzen du.
2737  Ondoren, LaTeX konposaketa profesionala lantzeaz arduratuko da.
2738 \end_layout
2739
2740 \begin_layout Section
2741 Ekuazioetan murgiltzea
2742 \end_layout
2743
2744 \begin_layout Standard
2745 Orain
2746 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
2747 \end_inset
2748
2749 aldatu
2750 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
2751 \end_inset
2752
2753 ekuaziora.
2754  Adierazpen barruan mugitzeko, erabili teklatuko geziak.
2755  Adierazpena sartzean matematika-eran zaudela argitzeko markatzaile arrosa
2756  azaltzen dela ohartu.
2757  Erabili teklatuko
2758 \family sans
2759 Ezkerrera
2760 \family default
2761  eta
2762 \family sans
2763 Eskuinera
2764 \family default
2765  geziak berdintasun ikurraren mailan kurtsorea mugitzeko, idatzi eta "1+".
2766  Erabili geziak ekuaziotik irteteko edo sakatu
2767 \family sans
2768 Ihes
2769 \family default
2770  tekla.
2771 \end_layout
2772
2773 \begin_layout Standard
2774 Matematika-eran idaztea testu arrunta editatzea bezala da, aurrerago azalduko
2775  dizkizugun tekla bereziak kontutan hartzen ez baditugu bederen.
2776  Ezabatzeko, erabili
2777 \family sans
2778 Ezabatu
2779 \family default
2780  edo
2781 \family sans
2782 Atzera tekla
2783 \family default
2784 .
2785  Testua hautatzeko bai teklatuko geziak bai sagua erabil ditzakezu.
2786
2787 \family sans
2788 Editatu\SpecialChar \menuseparator
2789 Desegin
2790 \family default
2791  menua matematika-eran berdin erabiltzen da, gauza bera ebaki eta itsasteko.
2792  Kontuz ibili gauza batekin: ekuazioaren ezkerraldean edo eskuinaldean eta
2793  kanpoan kurtsorea balego eta
2794 \family sans
2795 Ezabatu
2796 \family default
2797  edo
2798 \family sans
2799 Atzera
2800 \family default
2801 tekla sakatzean ekuazio osoa ezabatuko litzateke.
2802  Eskerrak adierazpen matematikoa berreskuratzeko
2803 \family sans
2804 Desegin
2805 \family default
2806  daukazun.
2807 \end_layout
2808
2809 \begin_layout Standard
2810 Eta
2811 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
2812 \end_inset
2813
2814  ordez
2815 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}+1$
2816 \end_inset
2817
2818  ekuaziora aldatu nahi baduzu? Beste behin, egin klik saguarekin kokaleku
2819  egokian.
2820  Nahi izanez gero, erabili teklatuko geziak.
2821  Kurtsorea "c" hizkiaren ondoren baina "2"-ren aurrean kokatuta balego,
2822  sakatu
2823 \family sans
2824 Gora
2825 \family default
2826  gezia goi-indizera igotzeko, "2"-ren aurretik kokatuko da.
2827  Gehitu ".5" balioa.
2828  Orain, sakatu
2829 \family sans
2830 Behera
2831 \family default
2832  gezia kurtsorea maila arruntera itzultzeko.
2833  Ekuazioko goi-indizean bazaude eta
2834 \family sans
2835 Zuriunea
2836 \family default
2837  sakatzen baduzu, jaitsi maila arruntera eta goi-indize ondoren kurtsorea
2838  kokatuko du, horrela "+1" idaztea bakarrik faltako zaizu.
2839 \end_layout
2840
2841 \begin_layout Section
2842 Berretzaile eta indizeak
2843 \end_layout
2844
2845 \begin_layout Standard
2846 Berretzaile bat
2847 \family sans
2848 Matematikako
2849 \begin_inset space ~
2850 \end_inset
2851
2852 tresna-barra
2853 \family default
2854  erabiliz sar daitekeen arren (ikus ondorengo atala), askoz ere azkarragoa
2855  da "^" erabiltzea.
2856  LyX-ek goi-indizean beste laukitxo urdin bat jarriko du, ondoren idazten
2857  duzuna goi-indizea izango da (letra-tamaina txikiagoa edukiko du).
2858
2859 \family sans
2860 Zuriunea
2861 \family default
2862  edo
2863 \family sans
2864 Ihes
2865 \family default
2866  (formulatik erabat irtetzeko) sakatu bitartean idazten duzun guztia goi-indizea
2867 n agertuko da.
2868 \end_layout
2869
2870 \begin_layout Standard
2871 Azpindizea idazteko bidea ere erraza da:
2872 \family sans
2873 Azpimarra
2874 \family default
2875  ("_") zapaldu.
2876  Dagoeneko ikasi duzu ondoren agertzen den ekuazioko goi-indizeak eta azpindizea
2877 k idazten:
2878 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
2879 \end_inset
2880
2881 .
2882 \end_layout
2883
2884 \begin_layout Standard
2885
2886 \series bold
2887 Ariketa
2888 \series default
2889 : ipini
2890 \family typewriter
2891 adibide_gordina.lyx
2892 \family default
2893  fitxategiko 1.
2894  ekuazioa matematika-eran.
2895 \end_layout
2896
2897 \begin_layout Section
2898 Matematikaren tresna-barra
2899 \end_layout
2900
2901 \begin_layout Standard
2902 Matematikako ikur eta funtzio osatuagoak sartzeko
2903 \family typewriter
2904 Matematikaren
2905 \begin_inset space ~
2906 \end_inset
2907
2908 tresna-barra
2909 \family default
2910  erabiltzea komenigarria izaten da.
2911  Eragiketa hauetariko asko teklatuarekin,
2912 \family sans
2913 Editatu\SpecialChar \menuseparator
2914 Matematika
2915 \family default
2916  edo
2917 \family sans
2918 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
2919 Matematika
2920 \family default
2921  menuen bidez sor daiteke.
2922  Hala ere,
2923 \family typewriter
2924 Matematika
2925 \family default
2926 ren
2927 \family typewriter
2928
2929 \begin_inset space ~
2930 \end_inset
2931
2932 tresna-barra
2933 \family default
2934  erabiltzen irakatsiko dizugu;
2935 \emph on
2936 Matematika
2937 \emph default
2938  eskuliburua irakurriz lasterbideak erabiltzen ikas dezakezu.
2939 \end_layout
2940
2941 \begin_layout Standard
2942 Matematikako tresna-barra erakusten da kurtsorea formulan dagoenean, eta
2943  aktibatu daiteke baita ere
2944 \family typewriter
2945 Ikusi\SpecialChar \menuseparator
2946 Tresna-barrak
2947 \family default
2948  menutik.
2949  Menu horretako 'Matematika'-ri dagokion kontrol-koadroa aktibatzean, tresna-bar
2950 ra agertzen da behin betirako leihoaren behean; egoera hau aldatzeko,
2951 \family typewriter
2952 Tresna-barrak
2953 \family default
2954  menuko
2955 \family typewriter
2956 Matematika
2957 \family default
2958 ren kontrol-koadroan klik egin berriro, eta kurtsorea formula baten barruan
2959  kokatzean soilik agertuko da matematikaren tresna-barra.
2960
2961 \end_layout
2962
2963 \begin_layout Subsection
2964 Grekoa eta ikurrak
2965 \end_layout
2966
2967 \begin_layout Standard
2968
2969 \family typewriter
2970 Matematikaren
2971 \begin_inset space ~
2972 \end_inset
2973
2974 tresna-barrak
2975 \family default
2976  matematikako ikur multzo handia aukeratzen uzten dizu: hainbat gezi, erlazio,
2977  eragile, batura, karaktere berezi eta integral.
2978  Jakin ezazu goi-indizeek eta azpindizeek batura eta integralen limitea
2979  jartzea eskaintzen dizutela.
2980 \end_layout
2981
2982 \begin_layout Subsection
2983 Erroketa, tilet eta mugatzaileak
2984 \end_layout
2985
2986 \begin_layout Standard
2987 Erroketa bat idazteko, egin klik
2988 \begin_inset Graphics
2989         filename ../../images/math/sqrt.png
2990
2991 \end_inset
2992
2993  botoian.
2994  Erro ikurra agertuko da, eta txertatze-gunea
2995 \begin_inset Foot
2996 status collapsed
2997
2998 \begin_layout Plain Layout
2999
3000 \emph on
3001 Itzultzailearen oharra
3002 \emph default
3003 : txertatze-gunea matematikako ekuazioa idazten den laukitxo urdinari deitzen
3004  zaio.
3005 \end_layout
3006
3007 \end_inset
3008
3009  bere barruan kokatuko da.
3010  Orain idatzi aldagaiak, zenbakiak, beste erroketak, zatikiak edota nahi
3011  duzun guztia.
3012  LyX-ek erroketaren tamaina automatikoki egokituko du edukieraren arabera.
3013 \end_layout
3014
3015 \begin_layout Standard
3016 Karaktere (
3017 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
3018 \end_inset
3019
3020 ) edo karaktere taldean (
3021 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
3022 \end_inset
3023
3024 ) tilet ikurra ezartzeko bide berdina lantzen da.
3025  Apaingarri motak tresna-barrako
3026 \begin_inset Graphics
3027         filename ../../images/math/hat.png
3028
3029 \end_inset
3030
3031  botoiaren bidez erabilgarri daude.
3032  Egin klik apaingarri batean, eta LyX-ek apaingarri hori txertatuko du txertatze
3033 -gune baten azpian (edo gainean).
3034  Idatzi nahi duzuna txertatze-gunean.
3035  Apaingarrien bi multzo daude: idazten duzun testuarekin bat tamainaz aldatzen
3036  direnak, eta finkatutako tamaina dutenak, hizki soilentzako egokiagoak
3037  direnak.
3038 \end_layout
3039
3040 \begin_layout Standard
3041 Parentesiak, giltzak edota kortxeteak bezalako mugatzaileak antzera erabili
3042  arren pitin bat zailtxoagoak dira erabiltzen.
3043  Sakatu
3044 \family sans
3045 Mugatzailea
3046 \family default
3047
3048 \begin_inset Graphics
3049         filename ../../images/dialog-show_mathdelimiter.png
3050
3051 \end_inset
3052
3053  botoia eta
3054 \family sans
3055 Mugatzaileak
3056 \family default
3057  elkarrizketa-koadroa agertuko da.
3058  Unean hautatutako mugatzailea leiho erdialdean agertuko da.
3059  Mugatzaileen uneko hautapena kutxa batean bistaratuko da.
3060  Parentesi-bikotea egoten da lehenetsi gisa, hautatu zuk nahi dituzun kortxete-b
3061 ikoteak, kortxete eta parentesiak, edo botoi hutsa "
3062 \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
3063 \end_inset
3064
3065 " bezalako zerbait idazteko (huts-mugatzailea tartekako marra bertikala
3066  bezala bistaratzen da LyX-en; inprimatzean, ordea, ez da azaltzen).
3067 \end_layout
3068
3069 \begin_layout Standard
3070 Alferra bazara, matematika-eran oraingo parentesiak idatz ditzakezu
3071 \family sans
3072 Mugatzailea
3073 \family default
3074  leihoaren ordez.
3075  Hala ere, parentesi horiek testu arruntaren letra-tamaina berdina izango
3076  dute, parentesi barruan zatiketa edo matrize bat idazten baduzu oso itsusi
3077  geldituko dira.
3078  Beraz, egokiagoa da mugatzaileen hiru botoietariko bat erabiltzea zuzenean
3079  (
3080 \begin_inset space ~
3081 \end_inset
3082
3083 ) bikotea txertatzea baino.
3084 \end_layout
3085
3086 \begin_layout Standard
3087 Existitzen den testu batean mugatzaileak, erroketak edo apaingarriak txerta
3088  ditzakezu.
3089  Hautatu egokitu nahi duzun ekuazioa, ondoren egn klik
3090 \family sans
3091 Matematikaren
3092 \begin_inset space ~
3093 \end_inset
3094
3095 tresna-barrako
3096 \family default
3097  nahi duzun botoian.
3098  Saia zaitez
3099 \noun on
3100 Newton
3101 \noun default
3102 -en bigarren legea eskalar eratik (
3103 \begin_inset Formula $f=ma$
3104 \end_inset
3105
3106 ) bektore erara (
3107 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=\overrightarrow{ma}$
3108 \end_inset
3109
3110 ) bihurtzen.
3111  Matrizeei buruz ikasitakoan parentesi edo kortxeteak modu honetan jar ditzakezu.
3112 \end_layout
3113
3114 \begin_layout Subsection
3115 Zatikiak
3116 \end_layout
3117
3118 \begin_layout Standard
3119 Egin klik
3120 \family sans
3121 Matematikaren
3122 \begin_inset space ~
3123 \end_inset
3124
3125 tresna-barrako
3126 \begin_inset Graphics
3127         filename ../../images/math/frac.png
3128
3129 \end_inset
3130
3131
3132 \family default
3133
3134 \family sans
3135 Zatikia
3136 \family default
3137  botoian.
3138  LyX-ek bi txertatze-gune jarriko ditu zatiki batean.
3139  Uste zenuen bezala, zatiki batean zehar kurtsorea mugitzeko teklatuko geziak
3140  erabil ditzakezu.
3141  Egin klik zenbatzaileari dagokion txertatze-gunean eta idatzi "1" zenbakia.
3142  Orain, sakatu
3143 \family sans
3144 Behera
3145 \family default
3146  gezia eta "2" zenbakia idatzi.
3147  Zatiki bat lortu duzu! Jakingo duzunez, bi txertatze-gunetan nahi duzuna
3148  idazteko aukera daukazu: berretzaileak dituzten aldagaiak, erro karratuak,
3149  beste zatiki batzuk, integralak edo bururatzen zaizun beste edozer.
3150 \end_layout
3151
3152 \begin_layout Standard
3153
3154 \series bold
3155 Ariketa
3156 \series default
3157 : jarri
3158 \family typewriter
3159 adibide_gordina.lyx
3160 \family default
3161  fitxategiko 2.
3162  ekuazioa matematika-eran.
3163 \end_layout
3164
3165 \begin_layout Subsection
3166 TeX era: limiteak, log, sinu eta bestelakoak
3167 \end_layout
3168
3169 \begin_layout Standard
3170 Matematika-eran hizkiak aldagaitzat hartzen direnez, matematika-eran "sin"
3171  idazten baduzu LyX-ek hiru aldagaien arteko biderketa (
3172 \begin_inset Formula $s$
3173 \end_inset
3174
3175 ,
3176 \begin_inset Formula $i$
3177 \end_inset
3178
3179  eta
3180 \begin_inset Formula $n$
3181 \end_inset
3182
3183 ) idazten ari zarela usteko du.
3184  Hirurak letra etzanarekin bistaratuko dira, baina "sin" hitza letra erromatarra
3185 rekin idatzi nahiko zenuen.
3186  Gainera, LyX-ek ez du tarterik sartuko "sin" eta "x" hitzen artean (zuriunea
3187  sakatuz matematika-eratik aterako zaitu).
3188  Nola lor dezakezu
3189 \begin_inset Quotes eld
3190 \end_inset
3191
3192
3193 \begin_inset Formula $\sin\left(x\right)$
3194 \end_inset
3195
3196
3197 \begin_inset Quotes erd
3198 \end_inset
3199
3200  ekuazioa
3201 \begin_inset Quotes eld
3202 \end_inset
3203
3204
3205 \begin_inset Formula $sin\left(x\right)$
3206 \end_inset
3207
3208
3209 \begin_inset Quotes erd
3210 \end_inset
3211
3212 -en ordez?
3213 \end_layout
3214
3215 \begin_layout Standard
3216 Egin klik
3217 \family sans
3218 Matematikaren
3219 \begin_inset space ~
3220 \end_inset
3221
3222 tresna-barrako
3223 \family default
3224
3225 \begin_inset Graphics
3226         filename ../../images/math/functions.png
3227
3228 \end_inset
3229
3230  botoian eta gero, agertzen den zerrendan hautatu "sin".
3231  "sin" hitza letra beltz eta erromatarrez idatziko da.
3232  Hitz osoa sinbolo soil baten gisa kudeatuko denez,
3233 \family sans
3234 Atzera
3235 \family default
3236  tekla sakatuz hitz osoa ezabatuko da.
3237  Idatzi orain "(x)", letra etzan urdinez idatziko da, matematika-eran espero
3238  zenuen bezala.
3239  Irteerako fitxategian adierazpen matematikoa egokiro konposatuko da.
3240  Saia zaitez.
3241 \end_layout
3242
3243 \begin_layout Standard
3244 Funtzioen zerrendan honako beste funtzioak aurki daiteke: trigonometriako
3245  funtzioak eta beraien alderantzizkoak, hiperbole funtzioak, logaritmoak,
3246  limiteak eta bestelako gutxi batzuk.
3247  Funtzio hauek goi-indize eta azpindizeak onartzen dituzte,
3248 \begin_inset Quotes eld
3249 \end_inset
3250
3251
3252 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
3253 \end_inset
3254
3255
3256 \begin_inset Quotes erd
3257 \end_inset
3258
3259  edo
3260 \begin_inset Quotes eld
3261 \end_inset
3262
3263
3264 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
3265 \end_inset
3266
3267
3268 \begin_inset Quotes erd
3269 \end_inset
3270
3271  bezalakoak idazteko garrantzitsuak izanik.
3272 \end_layout
3273
3274 \begin_layout Standard
3275
3276 \series bold
3277 Ariketa
3278 \series default
3279 : jarri
3280 \family typewriter
3281 adibide_gordina.lyx
3282 \family default
3283  fitxategiko 3.
3284  ekuazioa matematika-eran.
3285 \end_layout
3286
3287 \begin_layout Subsection
3288 Matrizeak
3289 \end_layout
3290
3291 \begin_layout Standard
3292 Egin klik
3293 \family sans
3294 Matematikaren
3295 \begin_inset space ~
3296 \end_inset
3297
3298 tresna-barrako
3299 \family default
3300
3301 \begin_inset Graphics
3302         filename ../../images/dialog-show_mathmatrix.png
3303
3304 \end_inset
3305
3306  botoian.
3307  Izen bereko elkarrizketa-koadroa agertuko da, matrizeko errenkada eta zutabe
3308  kopuruak zehazteko aukera eskainiz.
3309  Aukeratu 2 errenkada eta 3 zutabe, eta egin klik
3310 \family sans
3311 Ados
3312 \family default
3313  botoian.
3314  Txertatze-gune batzuk hutsik utz ditzakezu horrela nahi izanez gero.
3315 \end_layout
3316
3317 \begin_layout Standard
3318 Matrize bateko zutabeetan zehar mugitzeko
3319 \family sans
3320 Tabuladorea
3321 \family default
3322  erabil daiteke.
3323  Beste aukera bat da teklatuko geziak erabiltzea: gune-amaieran
3324 \family sans
3325 Eskuinera
3326 \family default
3327  sakatuz kurtsorea hurrengora bidaliko du,
3328 \family sans
3329 Behera
3330 \family default
3331  geziarekin azpiko errenkadara, eta abar.
3332 \end_layout
3333
3334 \begin_layout Standard
3335 Bat-batean errenkada edo zutabe gehiago behar badituzu, erabili
3336 \family sans
3337 Editatu\SpecialChar \menuseparator
3338 Errenkadak
3339 \begin_inset space ~
3340 \end_inset
3341
3342 eta
3343 \begin_inset space ~
3344 \end_inset
3345
3346 Zutabeak
3347 \family default
3348  menua edo matematikaren tresna-barrako
3349 \begin_inset Graphics
3350         filename ../../images/tabular-feature_append-row.png
3351
3352 \end_inset
3353
3354 ,
3355 \begin_inset Graphics
3356         filename ../../images/tabular-feature_delete-row.png
3357
3358 \end_inset
3359
3360 ,
3361 \begin_inset Graphics
3362         filename ../../images/tabular-feature_append-column.png
3363
3364 \end_inset
3365
3366 ,
3367 \begin_inset Graphics
3368         filename ../../images/tabular-feature_delete-column.png
3369
3370 \end_inset
3371
3372 .
3373 \end_layout
3374
3375 \begin_layout Standard
3376 Ikus
3377 \emph on
3378 Erabiltzailearen gida
3379 \emph default
3380  zutabe bakoitza lerrokatzen edo matrize osoaren kokapen bertikala nola
3381  aldatzen den ikasteko.
3382  Jabetu zaitez zeregin bakoitzarentzat tresna bat dagoela; testua daukan
3383  taula bat idazteko, erabili LyX-en taulentzako euskarri harrigarria, taulak
3384  idazteko ez da komeni matrizeak erabiltzea.
3385 \end_layout
3386
3387 \begin_layout Subsection
3388 Adierazpen-era
3389 \end_layout
3390
3391 \begin_layout Standard
3392 Orain arte idatzi ditugun ekuazioak, inguratzen zituzten testuaren lerro
3393  berdinean zeuden, lerroko formulak bezala ere ezagutzen dira.
3394  Ekuazio labur eta soilentzat ongi doa, baina gauza handiagoentzat, edo
3395  testutik urruntzea nahi badituzu, adierazpen eran idatzi beharko dira.
3396  Gainera, adierazpen erako ekuazioak etiketatu eta zenbatuak izan daiteke
3397  (ikus
3398 \emph on
3399 Erabiltzailearen Gida
3400 \emph default
3401 ), eta hainbat lerrotako ekuazioak adierazpen-eran egon behar dute.
3402 \end_layout
3403
3404 \begin_layout Standard
3405 Klik egin
3406 \family sans
3407 Matematikaren
3408 \begin_inset space ~
3409 \end_inset
3410
3411 tresna-barrako
3412 \family default
3413
3414 \begin_inset Graphics
3415         filename ../../images/math-display.png
3416
3417 \end_inset
3418
3419  botoian.
3420  Lerro berri batean, eta erdialdean zentratuta, txertatze-gune bat agertuko
3421  da.
3422  Orain idatzi ekuazio bat eta bistaratu DVI formatuan bere itxura ikusteko.
3423
3424 \family sans
3425 Adierazpen
3426 \begin_inset space ~
3427 \end_inset
3428
3429 era
3430 \family default
3431  botoia era batetik bestera txandakatzeko erabiltzen da: adierazpen eratik
3432  barneko erara aldatzeko, edo alderantziz.
3433  Adierazpen erak lerroko eratik bereizten dituen zenbait eginbide ditu:
3434 \end_layout
3435
3436 \begin_layout Itemize
3437 Letra-tamaina lehenetsia handiagoa da,
3438 \begin_inset Formula $\sum$
3439 \end_inset
3440
3441  eta
3442 \begin_inset Formula $\int$
3443 \end_inset
3444
3445  bezalako ikur gutxi batzuentzako.
3446 \end_layout
3447
3448 \begin_layout Itemize
3449 Batura eta limiteetan (integraletan ez) goi-indizeak eta azpindizeak ikurren
3450  azpira gehiago hurbiltzen dira alboetara baino.
3451 \end_layout
3452
3453 \begin_layout Itemize
3454 Testua zentratuta dago.
3455 \end_layout
3456
3457 \begin_layout Standard
3458 Desberdintasun hauek alde batera utziz, lerroko eta adierazpen erako ekuazioak
3459  oso antzekoak dira.
3460 \end_layout
3461
3462 \begin_layout Standard
3463 Azken ohar bat adierazpen-formula konposatzeari buruz: argi ibili ekuazioa
3464  paragrafo berri batean edo ez idazten duzunean.
3465  Ekuazioa sententzi edo paragrafo baten erdian idazten baduzu, ez sakatu
3466
3467 \family typewriter
3468 Sartu
3469 \family default
3470  tekla.
3471  Hori eginez gero, ekuazio
3472 \emph on
3473 osteko
3474 \emph default
3475  testua paragrafo berri batean hasiko baita.
3476  Ondorioz, testu hau koskatuko da, eta litekeena da hori nahi ez izatea.
3477 \end_layout
3478
3479 \begin_layout Standard
3480
3481 \series bold
3482 Ariketa
3483 \series default
3484 : jarri
3485 \family typewriter
3486 adibide_gordina.lyx
3487 \family default
3488  fitxategiko ekuazio batzuk adierazpen eran, eta ikusi bestelako konposaketa
3489  lantzen den.
3490 \end_layout
3491
3492 \begin_layout Standard
3493
3494 \series bold
3495 Ariketa
3496 \series default
3497 : atal honetan ikasitako zenbait tresnarekin, Hurrengo ekuazioa bezalako
3498  bat idazteko gai izan beharko zenuke
3499 \begin_inset Foot
3500 status collapsed
3501
3502 \begin_layout Plain Layout
3503 Bide zailenetik aritu ondoren, zergatik ez zara
3504 \family sans
3505 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
3506 Matematika\SpecialChar \menuseparator
3507 Kasu
3508 \begin_inset space ~
3509 \end_inset
3510
3511 ingurunea
3512 \family default
3513  menuarekin saiatzen?
3514 \end_layout
3515
3516 \end_inset
3517
3518 :
3519 \end_layout
3520
3521 \begin_layout Standard
3522 \begin_inset Formula \[
3523 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
3524 \log_{8}x & x>0\\
3525 0 & x=0\\
3526 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0\end{array}\right.\]
3527
3528 \end_inset
3529
3530
3531 \end_layout
3532
3533 \begin_layout Section
3534 Matematikari buruzko gauza gehiago
3535 \end_layout
3536
3537 \begin_layout Standard
3538 Matematika-eran gauza gehiago egin ditzake LyX-ek.
3539  Oraindaino oinarrizkoa bakarrik ezagutu duzu, irakurri
3540 \emph on
3541 Erabiltzailearen gida
3542 \emph default
3543  trikimailu hauek nola egiten diren jakiteko:
3544 \end_layout
3545
3546 \begin_layout Itemize
3547 Ekuazioak etiketatu eta zenbatzea.
3548 \end_layout
3549
3550 \begin_layout Itemize
3551 Lerro anitzeko ekuazioak sortzea.
3552 \end_layout
3553
3554 \begin_layout Itemize
3555 Letra-tipoak aldatzea, adibidez, adierazpen bateko testua letra lodiz idaztea.
3556 \end_layout
3557
3558 \begin_layout Itemize
3559 Ekuazio bateko letra-tipoa eta barruko tartea zehaztea (ez zaitez kezkatu
3560  honelakoengatik amaierako zirriborroa arte).
3561 \end_layout
3562
3563 \begin_layout Itemize
3564 Makroak idaztea.
3565  Oso baliagarriak dira, dokumentu baten hasieran definitu eta dokumentuan
3566  zehar erabili ahal izango dituzu.
3567
3568 \end_layout
3569
3570 \begin_layout Itemize
3571 Leku falta dela eta,
3572 \emph on
3573 Tutoretza
3574 \emph default
3575  honetan azaldu ezin dizugun beste gauza pila bat.
3576 \end_layout
3577
3578 \begin_layout Chapter
3579 Hainbat
3580 \end_layout
3581
3582 \begin_layout Section
3583 LyX-en beste eginbide garrantzitsu batzuk
3584 \end_layout
3585
3586 \begin_layout Standard
3587 Ez ditugu aipatu LyX-ekin erabil daitezken komando guztiak, eta ez daukagu
3588  asmorik.
3589  Informazio gehiagorako irakur ezazu
3590 \emph on
3591 Erabiltzailearen gida
3592 \emph default
3593  eta
3594 \emph on
3595 Kapsulatutako objektuak
3596 \emph default
3597 .
3598  LyX-ek egin ditzakeen zenbait gauza garrantzitsu soilik aipatuko ditugu:
3599 \end_layout
3600
3601 \begin_layout Itemize
3602 LyX-ek taulentzako WYSIWYG euskarria dauka.
3603  Taula bat lortzeko, erabili
3604 \family sans
3605 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
3606 Taula
3607 \family default
3608  menua (tresna-barrako
3609 \begin_inset Graphics
3610         filename ../../images/tabular-insert.png
3611
3612 \end_inset
3613
3614  botoia).
3615  Egin klik taulan saguaren eskuineko botoiarekin taularen
3616 \family sans
3617 Ezarpenak
3618 \family default
3619  elkarrizketa-koadroa irekitzeko, eta taula editatzeko aukera izango duzula.
3620
3621 \end_layout
3622
3623 \begin_layout Itemize
3624 LyX-ek hainbat formatuko irudiak txertatzeko euskarria dauka.
3625  Asmatu duzu:
3626 \family sans
3627 \bar under
3628 T
3629 \bar default
3630 xertatu\SpecialChar \menuseparator
3631
3632 \bar under
3633 I
3634 \bar default
3635 rudia
3636 \family default
3637  menua edo tresna-barrako
3638 \begin_inset Graphics
3639         filename ../../images/dialog-show-new-inset_graphics.png
3640
3641 \end_inset
3642
3643  botoia erabili.
3644  Ondoren, arakatu, biratu edo eskalatu nahi duzun irudi-fitxategia.
3645  Bai taulek bai irudiek epigrafeak eduki ditzakete, eta LyX-ek automatikoki
3646  irudi edota taulen zerrenda sortuko du.
3647 \end_layout
3648
3649 \begin_layout Itemize
3650 LyX oso konfiguragarria da.
3651  Gauza guztiak, LyX leihoen itxuratik hasita inprimatzeko irteerako emaitza
3652  arte, hainbat eratan konfigura daiteke.
3653  Konfigurazio gehienak
3654 \family sans
3655 Tresna
3656 \family default
3657 \SpecialChar \menuseparator
3658
3659 \family sans
3660 \bar under
3661 H
3662 \bar default
3663 obespenak
3664 \family default
3665  menutik lantzen dira.
3666  Argitasun gehiagorako, kontsultatu
3667 \family sans
3668 Laguntza\SpecialChar \menuseparator
3669 Pertsonalizazioa
3670 \family default
3671 .
3672 \end_layout
3673
3674 \begin_layout Itemize
3675 LyX bost kontinenteetako programatzaile-talde baten eskutik garatzen ari
3676  da.
3677  Horregatik, hainbat testu-prozesadorerekin konparatuz, ingeles hizkuntzak
3678  ez direnen euskarri hobeagoa dauka (alemanera, txekiera, grekoa, euskara,
3679  italiera, errusiera...).
3680  Eskuinetik ezkerrera idazten diren hizkuntzak ere onartzen ditu, hala nola
3681  Arabiera, Farsiera edo Hebreera adibidez, Txinera, Japoniera eta Koreera
3682  ere onartuta daude.
3683  Dokumentuak beste hizkuntza batzuetan idatz ditzakezu; LyX-ek menuak eta
3684  errore-mezuak beste hizkuntzetan erakuts ditzan ere konfigura dezakezu.
3685 \end_layout
3686
3687 \begin_layout Itemize
3688 LyX-eko menuek lasterbideak erabiltzen dituzte.
3689  Hots,
3690 \family sans
3691 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
3692 Ireki
3693 \family default
3694  menua hautatzeko
3695 \family sans
3696 Alt+F
3697 \family default
3698  idatzi eta ondoren
3699 \family sans
3700 O
3701 \family default
3702  sakatu, edo menuaren alboan agertzen den lotura erabili (
3703 \family sans
3704 Ktrl+O
3705 \family default
3706 lehenetsita dago).
3707  Laster-teklak ere konfiguragarriak dira.
3708  Honi buruzko argitasunak
3709 \family sans
3710 Laguntza\SpecialChar \menuseparator
3711 Pertsonalizazioa
3712 \family default
3713  menuan aurkituko dituzu.
3714 \end_layout
3715
3716 \begin_layout Itemize
3717 LyX-ek LaTeX formatuko dokumentuak irakur ditzake.
3718  Ikus
3719 \begin_inset CommandInset ref
3720 LatexCommand ref
3721 reference "atal:LaTeX-dokumentuak-inportatzea"
3722
3723 \end_inset
3724
3725
3726 \begin_inset space ~
3727 \end_inset
3728
3729 atala.
3730 \end_layout
3731
3732 \begin_layout Itemize
3733 Zuzentzaile ortografikoa, thesaurusa eta hitzen zenbaketak erabilgarri daude.
3734 \end_layout
3735
3736 \begin_layout Itemize
3737 Indize eta nomenklaturen/glosarioen sorreraren euskarria.
3738 \end_layout
3739
3740 \begin_layout Section
3741 LyX LaTeX-eko erabiltzaileentzat
3742 \begin_inset CommandInset label
3743 LatexCommand label
3744 name "atal:latexerabiltzaileak"
3745
3746 \end_inset
3747
3748
3749 \end_layout
3750
3751 \begin_layout Standard
3752 LaTeX-i buruz ezer ez badakizu, atal hau irakurri beharrik ez daukazu.
3753  Baliteke LaTeX buruzko zerbait
3754 \emph on
3755 ikasi
3756 \emph default
3757  nahi izatea, eta ondorioz atal hau irakurtzea.
3758  Hala ere, LyX erabiltzen hasten diren batzuei LaTeX ezaguna egingo zaie.
3759  Horietariko bat bazara, galde dezakezu ea LyX-ek LaTeX-ekin egin daitekeen
3760  gauza guztiak egiteko ahalmena al daukan.
3761  Erantzun labur bat da nola edo hala LyX hurbiltzen dela LaTeX-ekin egin
3762  daitekeen gauzetara, eta LaTeX formatuko dokumentu baten zati gehiena idaztea
3763  errazten duela.
3764 \end_layout
3765
3766 \begin_layout Standard
3767 Hau tutoretza bat bakarrik denez, LyX-eko erabiltzaile berriek interesa
3768  eduki dezaketen zenbait gauza aipatuko ditugu.
3769  Tutoretza hori labur gordetzearren, azalpen xumeak izango dira.
3770
3771 \emph on
3772 Eginbide gehigarriak
3773 \emph default
3774  eta
3775 \emph on
3776 Kapsulatutako objektuak
3777 \emph default
3778  eskuliburuek LyX eta LaTeX arteko desberdintasunei, eta LyX-en LaTeX-eko
3779  zenbait trikimailu nola erabili buruzko informazio asko dauka.
3780 \end_layout
3781
3782 \begin_layout Subsection
3783 TeX era
3784 \end_layout
3785
3786 \begin_layout Standard
3787 TeX eran idatzitako guztia pantailan gorriz agertuko da, eta zuzenean LaTeX-i
3788  bidaliko zaio.
3789  TeX komandoak LyX-en erabil ditzakezu
3790 \family sans
3791 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
3792 Tex
3793 \begin_inset space ~
3794 \end_inset
3795
3796 kodea
3797 \family default
3798  menua (tresna-barrako
3799 \begin_inset Graphics
3800         filename ../../images/ert-insert.png
3801
3802 \end_inset
3803
3804  botoia) aukeratuz.
3805  Honek testu-kutxa sortzen du eta barrukoa zuzenean LaTeX-i igorriko zaio.
3806 \end_layout
3807
3808 \begin_layout Standard
3809 TeX-ek matematika-era zertxobait ezberdin erabiltzen du.
3810  Sartu TeX eran alderantzizko barra, ("
3811 \backslash
3812 ") bat idatziz.
3813  Inprimatzean ez da agertuko, ondoren idazten duzun guztia gorriz egongo
3814  da.
3815  TeX eratik ateratzeko sakatu
3816 \family typewriter
3817 Zuriunea
3818 \family default
3819  tekla edo edozein karaktere ez-alfabetiko (zenbaki, azpimarra, berretzaile-ikur
3820 ra edo parentesi gisakoak).
3821  TeX eratik ateratzen zarenean, TeX-en zein komando idatzi duzun ezagutzen
3822  badu LyX-ek eta WYSIWYM-era bihurtuko du.
3823  Ekuazio batean
3824 \family typewriter
3825
3826 \backslash
3827 gamma
3828 \family default
3829  idatzi eta ondoren
3830 \family typewriter
3831 Zuriunea
3832 \family default
3833  tekla sakatzen baduzu, LyX-ek "gamma" gorria
3834 \begin_inset Quotes eld
3835 \end_inset
3836
3837
3838 \begin_inset Formula $\gamma$
3839 \end_inset
3840
3841
3842 \begin_inset Quotes erd
3843 \end_inset
3844
3845  urdin bihurtuko du.
3846  Hau oso konplexuak ez diren makro guztientzako balio du.
3847
3848 \family sans
3849 Matematikaren
3850 \begin_inset space ~
3851 \end_inset
3852
3853 tresna-barra
3854 \family default
3855 erabiltzea baino azkarragoa izan daiteke, batiz bat LaTeX-eko erabiltzaile
3856  adituentzako.
3857 \end_layout
3858
3859 \begin_layout Standard
3860 Bitxikeri bat, formula batean
3861 \begin_inset Quotes eld
3862 \end_inset
3863
3864
3865 \backslash
3866 {
3867 \begin_inset Quotes erd
3868 \end_inset
3869
3870  idazten baduzu, hasiera eta amaierako kortxeteak gorriz txertatuko dira
3871  eta kurtsorea kortxete artean kokatuko da.
3872  Argumentuak jasotzen dituzten komandoak idazteko komenigarria izaten da.
3873 \end_layout
3874
3875 \begin_layout Standard
3876 LyX-ek ezin ditu egin LaTeX-ekin egiten diren gauza guztiak.
3877  Landutako funtzio batzuk ez dira erabat onartzen, beste batzuk berriz erabilgar
3878 riak dira baina ez dira WYSIWYM.
3879  TeX erak erabiltzaileari LaTeX-en moldagarritasun osoa eskaintzeaz batera
3880  LyX-eko funtzionalitate erabilgarriekin gozatu (WYSIWYM matematikak, taulak
3881  eta edizioa bezalakoak) dezake.
3882  LyX-ek ezin izango ditu LaTeX-eko pakete guztiak onartu.
3883  Hala ere, hitzaurrean
3884 \family typewriter
3885
3886 \backslash
3887 usepackage{pakete_izena}
3888 \family default
3889  idatziz (ikus
3890 \begin_inset CommandInset ref
3891 LatexCommand ref
3892 reference "atal:aitzinsolasa"
3893
3894 \end_inset
3895
3896
3897 \begin_inset space ~
3898 \end_inset
3899
3900 atala), nahi dituzun pakete guztiak erabiltzeko gaitasuna izango duzu (kontutan
3901  izan pakete hauek WYSIWYM euskarria ez dutela izango).
3902 \end_layout
3903
3904 \begin_layout Subsection
3905 LaTeX dokumentuak inportatzea: tex2lyx
3906 \begin_inset CommandInset label
3907 LatexCommand label
3908 name "atal:LaTeX-dokumentuak-inportatzea"
3909
3910 \end_inset
3911
3912
3913 \end_layout
3914
3915 \begin_layout Standard
3916 LaTeX fitxategiak inporta ditzakezu LyX-era
3917 \family typewriter
3918 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
3919 Inportatu\SpecialChar \menuseparator
3920 LaTex
3921 \begin_inset space ~
3922 \end_inset
3923
3924 (soila)
3925 \family default
3926  menua erabiliz.
3927  Honek
3928 \family typewriter
3929 tex2lyx
3930 \family default
3931  programari deituko dio, eta adibidea.tex fitxategitik adibidea.lyx fitxategia
3932  sortuko du.
3933  LyX-ek sortu berri den fitxategi hori irekiko du ondoren.
3934  Bihurketak ez badu funtzionatzen,
3935 \family typewriter
3936 tex2lyx
3937 \family default
3938  komando-lerrotik deitzen saia zintezke aukera aurreratuago batzuk erabiliz.
3939
3940 \end_layout
3941
3942 \begin_layout Standard
3943 Bihurketak funtzionatzen duenean ere,
3944 \family typewriter
3945 tex2lyx
3946 \family default
3947  programak gauza guztiak bihurtzen ez dituen arren, LaTeX-eko gauza gehienak
3948  kudeatzen ditu.
3949  TeX moduan ulertzen ez dituen gauzei ezikusi egingo die; horrela,
3950 \family typewriter
3951 tex2lyx
3952 \family default
3953  programarekin fitxategi bat bihurtu ondoren, testu gorrian begira dezakezu
3954  eta eskuz editatu gauzak ongi egiteko.
3955 \end_layout
3956
3957 \begin_layout Standard
3958
3959 \family typewriter
3960 tex2lyx
3961 \family default
3962 -ek bere dokumentazio propioa dauka (
3963 \family typewriter
3964 man
3965 \family default
3966  eskuliburua), Unix/Linux sistemetako erabiltzaileek komando-lerroan
3967 \family typewriter
3968 man tex2lyx
3969 \family default
3970  idatziz irakur dezakete.
3971
3972 \family typewriter
3973 man
3974 \family default
3975  eskuliburuak onartzen ez diren LaTeX-eko komando eta inguruneak zerrendatzen
3976  ditu, zein akats dauden eta nola saihestu, eta aukera batzuk nola erabili
3977  azaltzen ditu.
3978 \end_layout
3979
3980 \begin_layout Standard
3981 Garrantzitsua da ulertzea
3982 \family typewriter
3983 tex2lyx
3984 \family default
3985  programak
3986 \begin_inset Quotes eld
3987 \end_inset
3988
3989 ezagunak
3990 \begin_inset Quotes erd
3991 \end_inset
3992
3993  diren dokumentu klaseak darabilten fitxategiak soilik bihur ditzake LyX
3994  formatura, hau da, dagokion LyX-eko diseinu fitxategia egonez gero.
3995  Diseinuaren fitxategirik ez egonez gero, errore bat gertatuko da bihurketa
3996  ezin izan dela burutu jakinaraziz.
3997  Gauzak horrela, zure LaTeX fitxategiaren dokumentu klasearen diseinua ez
3998  badaukazu,
3999 \family typewriter
4000 tex2lyx
4001 \family default
4002 -ek ezingo du jakin nola bihurtu aurkitzen dituen LaTeX-eko gauzak LyX-ek
4003  ulertzen dituen gauzetara.
4004  Diseinuen fitxategiei eta hauek nola sortzen diren buruzkoak
4005 \emph on
4006 Pertsonalizazioa
4007 \emph default
4008  eskuliburuan azaltzen dira xehetasunez.
4009 \end_layout
4010
4011 \begin_layout Subsection
4012 LyX dokumentua LaTeX-era bihurtu
4013 \end_layout
4014
4015 \begin_layout Standard
4016 LyX dokumentu bat LaTeX formatura bihurtzea nahi izango duzu.
4017  Adibidez, lankide edo eginkide batek LyX programa ez eduki arren dokumentuareki
4018 n lan egin behar du.
4019  Hori egitea huskeria bat da LyX-entzako.
4020  Hautatu
4021 \family sans
4022 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
4023 Esportatu\SpecialChar \menuseparator
4024 LaTeX
4025 \family default
4026 .
4027  Horrek editatzen ari zaren
4028 \family typewriter
4029 adibidetxoa.lyx
4030 \family default
4031  fitxategia beste fitxategi honetan bihurtuko du:
4032 \family typewriter
4033 adibidetxoa.tex
4034 \family default
4035 .
4036  Azken finean, LyX-ek dokumentuak bistaratu edo inprimatzean beti LaTeX
4037  behin-behineko fitxategiak sortzen dituenez, LaTeX sortzen trebea da.
4038 \end_layout
4039
4040 \begin_layout Subsection
4041 LaTeX hitzaurrea
4042 \end_layout
4043
4044 \begin_layout Subsubsection
4045 Dokumentu-klasea
4046 \end_layout
4047
4048 \begin_layout Standard
4049
4050 \family sans
4051 Dokumentua\SpecialChar \menuseparator
4052 Ezarpenak
4053 \family default
4054  elkarrizketa-koadroak dokumentu osoaren aukeren ardura du.
4055  Hemen aldatu dokumentuaren klasea, letra-tipoa eta paper-tamaina.
4056  Dokumentu-klasea aukeran LaTeX paketeentzako aukerak sar daiteke
4057 \family typewriter
4058 Klasearen
4059 \begin_inset space ~
4060 \end_inset
4061
4062 aukerak
4063 \family default
4064  eremuan.
4065 \end_layout
4066
4067 \begin_layout Subsubsection
4068 Aitzinsolaseko beste alderdi batzuk
4069 \begin_inset CommandInset label
4070 LatexCommand label
4071 name "atal:aitzinsolasa"
4072
4073 \end_inset
4074
4075
4076 \end_layout
4077
4078 \begin_layout Standard
4079 Aitzinsolasean komando bereziak jarri behar badituzu LaTeX fitxategi baterako,
4080  zuzenean LyX dokumentuan idatz ditzakezu.
4081  Horretarako,
4082 \family sans
4083 Dokumentua\SpecialChar \menuseparator
4084 Ezarpenak\SpecialChar \menuseparator
4085 LaTeX-en
4086 \begin_inset space ~
4087 \end_inset
4088
4089 aitzinsolasa
4090 \family default
4091  hautatu eta idatzi elkarrizketa-koadroan (edo dokumentuaren ezarpenen elkarrizk
4092 eta-koadrotik interfazearen arabera).
4093  Hor idazten duzun dena zuzenean LaTeX-i bidaliko zaio.
4094 \end_layout
4095
4096 \begin_layout Subsection
4097 BibTeX
4098 \end_layout
4099
4100 \begin_layout Standard
4101 LyX-ek BibTeX euskarria du, honekin erreferentzia bibliografikoen datu-baseak
4102  sortu eta hainbat dokumentutan erabiltzeko aukera izango duzu.
4103  Hautatu
4104 \family sans
4105 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
4106 Zerrendak
4107 \begin_inset space ~
4108 \end_inset
4109
4110 /
4111 \begin_inset space ~
4112 \end_inset
4113
4114 Aurk.\SpecialChar \menuseparator
4115
4116 \bar under
4117 B
4118 \bar default
4119 ibTeX
4120 \begin_inset space ~
4121 \end_inset
4122
4123 bibliografia
4124 \family default
4125  menua
4126 \family sans
4127 BibTeX
4128 \family default
4129  motako fitxategi bat gehitzeko.
4130
4131 \family typewriter
4132 Datu-basea
4133 \family default
4134  eremuan BibTeX fitxategiak karga ditzakezu,
4135 \family typewriter
4136 Estiloa
4137 \family default
4138  eremuan berriz BibTeX-en estiloko fitxategiak.
4139 \end_layout
4140
4141 \begin_layout Standard
4142 Hori egindakoan, edozein bibliografia-sarreraren aipamenak egin ditzakezu
4143
4144 \family typewriter
4145 Txertatu
4146 \family default
4147 \SpecialChar \menuseparator
4148
4149 \family typewriter
4150 Aipamena
4151 \family default
4152  menua erabiliz (ikus
4153 \begin_inset CommandInset ref
4154 LatexCommand ref
4155 reference "atal:bibliografiak"
4156
4157 \end_inset
4158
4159
4160 \begin_inset space ~
4161 \end_inset
4162
4163 atala).
4164  LyX arduratuko da
4165 \family sans
4166 BibTeX
4167 \family default
4168  exekutatzeaz.
4169
4170 \family typewriter
4171 Aipamena
4172 \family default
4173  elkarrizketa-koadroko kutxan zure
4174 \family typewriter
4175 BibTeX
4176 \family default
4177  fitxategiko erreferentzia guztiak zerrendatuko dira.
4178 \end_layout
4179
4180 \begin_layout Section
4181 Erroreak!
4182 \end_layout
4183
4184 \begin_layout Standard
4185 Batzuetan dokumentu bat ikusten saiatzean erroreak gerta daiteke, LyX-ek
4186  edo LaTeX-ek ulertzen ez dituzten gauzengatik.
4187  Hori gertatzen bada, LyX-ek LaTeX-en erroreen elkarrizketa-koadroa irekiko
4188  du.
4189  Errore bakoitzaren gainean klik egitean, elkarrizketa-koadroak errorea
4190  gertatu den lekura eramango zaitu LyX dokumentuan, horretaz gain errorearen
4191  zergatia bistaratuko du.
4192 \end_layout
4193
4194 \end_body
4195 \end_document