lib/doc/eu/Tutorial.lyx

   1 #LyX 2.0 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
   2 \lyxformat 413
   3 \begin_document
   4 \begin_header
   5 \textclass book
   6 \begin_preamble
   7 % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!!
   8 %
   9 %This preamble is designed to ensure that the document prints
  10 % out as advertised. If you mess with this preamble,
  11 % parts of the document may not print out as expected.  If you
  12 % have problems LaTeXing this file, please contact
  13 % the documentation team
  14 % email: lyx-docs@lists.lyx.org
  15
  16 \usepackage{ifpdf} % part of the hyperref bundle
  17 \ifpdf % if pdflatex is used
  18
  19  % set fonts for nicer pdf view
  20  \IfFileExists{lmodern.sty}{\usepackage{lmodern}}{}
  21
  22 \fi % end if pdflatex is used
  23
  24 % the pages of the TOC is numbered roman
  25 % and a pdf-bookmark for the TOC is added
  26 \let\myTOC\tableofcontents
  27 \renewcommand\tableofcontents{%
  28   \frontmatter
  29   \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
  30   \myTOC
  31   \mainmatter }
  32 \end_preamble
  33 \use_default_options false
  34 \maintain_unincluded_children false
  35 \language basque
  36 \language_package default
  37 \inputencoding auto
  38 \fontencoding global
  39 \font_roman default
  40 \font_sans default
  41 \font_typewriter default
  42 \font_default_family default
  43 \use_non_tex_fonts false
  44 \font_sc false
  45 \font_osf false
  46 \font_sf_scale 100
  47 \font_tt_scale 100
  48
  49 \graphics default
  50 \default_output_format default
  51 \output_sync 0
  52 \bibtex_command default
  53 \index_command default
  54 \paperfontsize 12
  55 \spacing single
  56 \use_hyperref true
  57 \pdf_title "The LyX Tutorial"
  58 \pdf_author "LyX Team"
  59 \pdf_subject "LyX-documentation Tutorial"
  60 \pdf_keywords "LyX, documentation"
  61 \pdf_bookmarks true
  62 \pdf_bookmarksnumbered true
  63 \pdf_bookmarksopen true
  64 \pdf_bookmarksopenlevel 1
  65 \pdf_breaklinks false
  66 \pdf_pdfborder false
  67 \pdf_colorlinks true
  68 \pdf_backref false
  69 \pdf_pdfusetitle false
  70 \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue, pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false"
  71 \papersize default
  72 \use_geometry false
  73 \use_amsmath 0
  74 \use_esint 0
  75 \use_mhchem 1
  76 \use_mathdots 1
  77 \cite_engine basic
  78 \use_bibtopic false
  79 \use_indices false
  80 \paperorientation portrait
  81 \suppress_date false
  82 \use_refstyle 0
  83 \index Indizea
  84 \shortcut idx
  85 \color #008000
  86 \end_index
  87 \secnumdepth 3
  88 \tocdepth 2
  89 \paragraph_separation indent
  90 \paragraph_indentation default
  91 \quotes_language english
  92 \papercolumns 1
  93 \papersides 2
  94 \paperpagestyle headings
  95 \tracking_changes false
  96 \output_changes false
  97 \html_math_output 0
  98 \html_css_as_file 0
  99 \html_be_strict false
 100 \end_header
 101
 102 \begin_body
 103
 104 \begin_layout Title
 105
 106 \noun on
 107 LyX Tutoretza
 108 \end_layout
 109
 110 \begin_layout Author
 111 egilea: LyX taldea.
 112 \begin_inset Foot
 113 status open
 114
 115 \begin_layout Plain Layout
 116  Fitxategi honen arduradun nagusia
 117 \family typewriter
 118 John Weiss
 119 \family default
 120  da.
 121  Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak LyX dokumentazioko
 122  posta-zerrendara: <lyx-docs@lists.lyx.org>.
 123
 124 \begin_inset Newline newline
 125 \end_inset
 126
 127 Itzulpena: Iñaki Larrañaga Murgoitio (dooteo@euskalgnu.org) eta Sara Elorza,
 128  2004, 2010.
 129 \begin_inset Newline newline
 130 \end_inset
 131
 132 Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>, 2004.
 133 \end_layout
 134
 135 \end_inset
 136
 137
 138 \end_layout
 139
 140 \begin_layout Standard
 141 \begin_inset CommandInset toc
 142 LatexCommand tableofcontents
 143
 144 \end_inset
 145
 146
 147 \end_layout
 148
 149 \begin_layout Chapter
 150 Sarrera
 151 \end_layout
 152
 153 \begin_layout Section
 154 Ongi etorri LyX-era!
 155 \end_layout
 156
 157 \begin_layout Standard
 158 Fitxategi hau LaTeX inoiz entzun barik edo ongi ezagutzen ez duten neska-mutilen
 159 tzat egina dago.
 160  Lasai, ordea, LyX erabiltzeko LaTeX-i buruz ezer jakin beharrik ez daukazu.
 161  Azken finean, LyX-en ezaugarrietako bat LaTeX-entzat ia WYSIWYG (
 162 \emph on
 163 What You See Is What You Get
 164 \emph default
 165 ) interfazea eskaintzean datza.
 166  Hori bai, LyX bere osotasunean erabiltzeko gauza batzuk ikasi beharko dituzu.
 167 \end_layout
 168
 169 \begin_layout Standard
 170 Ziurrenik, bi paragrafo artean hiru lerro zuri edo puntu "." baten ondoren
 171  bi hutsune ezartzen saiatzeagatik eskuliburu hau irakurtzen ari zara.
 172  Hainbat buruhauste izan eta gero, ezinezkoa dela ohartuko zinen.
 173  Gertatzen dena hau da: bestelako testu prozesadoreetako zenbait trikimailu
 174  LyX-en ez direla erabilgarriak.
 175  Hau da, erabili izan dituzun testu-prozesadore gehienetan tabulazioak,
 176  zuriuneak, paragrafo-tarteak, letra-tipoak eta bestelako batzuk eskuz idatzi
 177  behar dira.
 178  Honekin jarraituz, dokumentuetako testua idazteaz gain beraren itxura eta
 179  konposaketa-lanak ere erabiltzaile bakoitzak lantzen ditu.
 180  LyX-ek, ordea, itxura eta konposaketa-arloak lantzen ditu, gauza garrantzitsuen
 181 a zuri utziz: dokumentuaren edukia idaztea.
 182 \end_layout
 183
 184 \begin_layout Standard
 185 Beraz, zatoz gurekin eta jarraitu irakurtzen.
 186  Tutoretza hau irakurrita denborari etekina aterako diozu.
 187 \end_layout
 188
 189 \begin_layout Section
 190 Tutoretza hau zer da eta zer ez da.
 191 \end_layout
 192
 193 \begin_layout Standard
 194 Atal honekin serioski hasi baino lehen, gauza bat argitu nahiko genuke.
 195
 196 \emph on
 197 Tutoretza
 198 \emph default
 199  honek
 200 \emph on
 201 Sarrera
 202 \emph default
 203  eskuliburuan agertzen den idazkera erabiltzen du.
 204  Lehenbizi eskuliburu hau irakurtzen ari bazara, hobe lehenago
 205 \emph on
 206 Sarrera
 207 \emph default
 208  irakurtzen baduzu.
 209 \end_layout
 210
 211 \begin_layout Standard
 212 Orain letra-tipo bakoitzaren esanahia dakizunez, tutoretza honen helburuez
 213  zertxobait azaldu nahi dugu.
 214 \end_layout
 215
 216 \begin_layout Subsection
 217 Tutoretza erabilgarria izan dadin.
 218 \end_layout
 219
 220 \begin_layout Standard
 221 Tutoretza hau adibide eta ariketekin osatua dago.
 222  Dokumentu honi zuku handiena ateratzeko irakurtzean zenbait ariketa idazteko
 223  esango dizugu, gauza guztiak ongi ulertu dituzula ziurtatzeko.
 224  Zure erosotasunerako, inprimatu dokumentu honen PDF bertsioa.
 225 \end_layout
 226
 227 \begin_layout Standard
 228 LaTeX ezagutzen baduzu,
 229 \emph on
 230 Tutoretza
 231 \emph default
 232  hau azkarrago irakur dezakezu, LyX-eko burutazio ugari LaTeX-ekoak baitira.
 233  Nola nahi ere, Lyx-ek ikasi beharreko halako ezaugarriak ditu.
 234  Baldin eta
 235 \emph on
 236 Tutoretza
 237 \emph default
 238  osoa irakurtzeko asmorik ez baduzu,
 239 \begin_inset CommandInset ref
 240 LatexCommand ref
 241 reference "atal:latexerabiltzaileak"
 242
 243 \end_inset
 244
 245  atala begiratzea aholkatzen dizugu, LaTeX-eko adituei zuzendua baitago.
 246 \end_layout
 247
 248 \begin_layout Subsection
 249 Aurkituko
 250 \emph on
 251 ez
 252 \emph default
 253  duzuna:
 254 \end_layout
 255
 256 \begin_layout Itemize
 257 LyX-en eginbide guztien azalpen zehatzak.
 258
 259 \end_layout
 260
 261 \begin_deeper
 262 \begin_layout Standard
 263 Begiratu
 264 \emph on
 265 Erabiltzailearen gida
 266 \emph default
 267  behar duzunean.
 268 \end_layout
 269
 270 \end_deeper
 271 \begin_layout Itemize
 272 LaTeX-en azalpen zehatza.
 273 \end_layout
 274
 275 \begin_deeper
 276 \begin_layout Standard
 277 Premiagabekoak.
 278  LaTeX-ekin egin daitezkeen trikimailu batzuk ikasteko gogoa edukiz gero,
 279  eman begiradatxo bat
 280 \emph on
 281 Kapsulatutako objektuak
 282 \emph default
 283  eskuliburuari.
 284 \end_layout
 285
 286 \end_deeper
 287 \begin_layout Standard
 288 Aurrera jarraitzeko ordua iritsi zaigu.
 289  Zure lehenbiziko dokumentua egiteko unea da\SpecialChar \ldots{}
 290
 291 \end_layout
 292
 293 \begin_layout Chapter
 294 LyX-ekin hastea
 295 \end_layout
 296
 297 \begin_layout Section
 298 Lehenbiziko LyX dokumentua
 299 \end_layout
 300
 301 \begin_layout Standard
 302 Oso ondo.
 303  Idazten hasteko prest zaude.
 304  Hasi aurretik, ordea,
 305 \emph on
 306 Tutoretza
 307 \emph default
 308  hau hezigarri, erabilgarri eta atseginagoa gertatuko zaizulakoan, gauza
 309  batzuk esan beharrean gaude.
 310 \end_layout
 311
 312 \begin_layout Standard
 313 Dagoen informazio asko hemen azalduko ez dugunez, laguntzako beste fitxategi
 314  batzuk bilatu beharrean egongo zara.
 315  Zorionez, erraza da: abiarazi LyX, aukeratu
 316 \emph on
 317 Erabiltzailearen gida
 318 \emph default
 319
 320 \family sans
 321 Laguntza
 322 \family default
 323  menuan.
 324  Horrela baderitzozu, kargatu
 325 \emph on
 326 Tutoretza
 327 \emph default
 328  ere (une honetan pantailan irakurtzen ari ez bazara bederen).
 329  Horrela, zure fitxategia LyX-en eginbideen erabilera gisa adibide ona izango
 330  da, idazten ari zaren bitartean irakur baititzakezu
 331 \begin_inset Foot
 332 status collapsed
 333
 334 \begin_layout Plain Layout
 335 Adibide gisa ere erabil ditzakezu LyX-en eginbide asko nola erabiltzen diren
 336  jakiteko.
 337 \end_layout
 338
 339 \end_inset
 340
 341 .
 342  Dokumentu bat baino gehiago irekita badituzu,
 343 \family sans
 344 Ikusi
 345 \family default
 346  menua erabili hauen artean mugitzeko.
 347 \end_layout
 348
 349 \begin_layout Standard
 350
 351 \emph on
 352 Tutoretza
 353 \emph default
 354  honetan programa hauek instalatuta dauzkazula onartuko dugu: ongi baino
 355  hobekiago darabilen LyX-eko bertsio bat, baina LaTeX-en paketeak ere, PDF
 356  formatuen ikustaile bat.
 357  GNU/Linux eta BSD banaketetako kasu litzateke hau, baita Windows sistemakoa
 358  ere, LyX-en instalatzaileak ezartzen baititu.
 359 \end_layout
 360
 361 \begin_layout Standard
 362 Azkenik, zure trebezia lantzeko asmoz LyX-en fitxategi bat prestatu dugu.
 363  Beraren izena
 364 \family typewriter
 365 adibide_gordina.lyx
 366 \family default
 367  da.
 368  Pentsatu LyX-eko eginbide dotoreak ezagutzen ez dituen batek idatzi duela.
 369  Funtzio berriak ikasten ari zaren heinean
 370 \family typewriter
 371 adibide_gordina.lyx
 372 \family default
 373  fitxategiko zati batzuk zuzentzeko eskatuko dizugu.
 374  Gauzak zuzentzeko trikimailu politak dauzka
 375 \begin_inset Foot
 376 status collapsed
 377
 378 \begin_layout Plain Layout
 379 Trikimailuak horia koloreko "oharretan" agertzen dira.
 380  Horien gainean saguarekin klikatuz irakur ditzakezu.
 381
 382 \end_layout
 383
 384 \end_inset
 385
 386 .
 387  Tranpa egin nahi baduzu (edo egindakoa aztertzeko asmoz),
 388 \family typewriter
 389 adibide_lyx-atua.lyx
 390 \family default
 391  fitxategia daukazu; berton LyX-en aditua den norbaitek idatzitako testu
 392  berdina dago.
 393 \end_layout
 394
 395 \begin_layout Standard
 396 Adibide-fitxategiak
 397 \family typewriter
 398 examples/
 399 \family default
 400  direktoriopean aurki Daiteke; hautatu
 401 \family sans
 402 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
 403 Ireki
 404 \family default
 405  menua eta
 406 \family sans
 407 Adibideak
 408 \family default
 409  botoian klikatuz lor ditzakezu.
 410  Ireki Landugabeko dokumentua,
 411 \family typewriter
 412 adibide_gordina.lyx
 413 \family default
 414 , eta horren gainean idazteko
 415 \family sans
 416 \bar under
 417 F
 418 \bar default
 419 itxategia\SpecialChar \menuseparator
 420 Gorde
 421 \begin_inset space ~
 422 \end_inset
 423
 424 honela
 425 \family default
 426 \SpecialChar \ldots{}
 427  aukera erabiliz zure "etxeko" direktorioan kopia bat gorde.
 428  Dokumentua zuzentzen duzun heinean, aldaketak DVI irteeran nola eragiten
 429  duten ikus dezakezu.
 430 \end_layout
 431
 432 \begin_layout Standard
 433 Gainera,
 434 \family typewriter
 435 examples/
 436 \family default
 437  direktorioan dauden beste adibide-fitxategiek LyX-ekin landuago dauden
 438  gauza politak burutzen erakutsiko dizute.
 439  Eskuliburuetan (bere luzera edo beste arrazoiengatik) agertzen ez diren
 440  beste gauza erabilgarri batzuk erakusten dira.
 441  Tutoretza hau irakurri ondoren, edo LyX-ekin gauza dotoreagoak egiteko
 442  orduan zalantzarik edukiz gero, kontsultatu fitxategi hauek.
 443 \end_layout
 444
 445 \begin_layout Subsection
 446 Idaztea, ikustea eta inprimatzea
 447 \end_layout
 448
 449 \begin_layout Itemize
 450 Ireki fitxategi berria
 451 \family sans
 452 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
 453 Berria
 454 \family default
 455  erabiliz.
 456 \end_layout
 457
 458 \begin_layout Itemize
 459 Idatzi honelako esaldi bat: Nere LyX lehen dokumentua!.
 460 \end_layout
 461
 462 \begin_layout Itemize
 463 Gorde dokumentua (
 464 \family sans
 465 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
 466 Gorde
 467 \begin_inset space ~
 468 \end_inset
 469
 470 honela
 471 \family default
 472 )
 473 \end_layout
 474
 475 \begin_layout Itemize
 476 Exekutatu LaTeX
 477 \family typewriter
 478 DVI
 479 \family default
 480  fitxategia sortzeko,
 481 \family sans
 482 Ikusi\SpecialChar \menuseparator
 483 DVI
 484 \family default
 485  menuarekin edo tresna-barrako
 486 \begin_inset Graphics
 487         filename ../../images/buffer-view_dvi.png
 488
 489 \end_inset
 490
 491  botoiarekin.
 492  LyX-ek DVI ikustaria abiatuko du; horrek beste leiho berri bat sortuko
 493  du, berton zure dokumentua inprimatua nola geldituko den erakutsiko dizun.
 494
 495 \begin_inset Foot
 496 status collapsed
 497
 498 \begin_layout Plain Layout
 499 DVIren ikustailea atzeko planoan exekutatzen utziz denbora aurrez dezakezu.
 500  Ondoren,
 501 \family sans
 502 Ikusi\SpecialChar \menuseparator
 503 Eguneratu\SpecialChar \menuseparator
 504 DVI
 505 \family default
 506  edo tresna-barrako botoia
 507 \begin_inset Graphics
 508         filename ../../images/buffer-update_dvi.png
 509
 510 \end_inset
 511
 512  erabili eta LaTeX-en ekitaldia amaitzean
 513 \family typewriter
 514 xdvi
 515 \family default
 516 -ko leihoan klikatu .
 517 \end_layout
 518
 519 \end_inset
 520
 521
 522 \end_layout
 523
 524 \begin_layout Itemize
 525 Prest dagoenean, esportatu nahi duzun formatura inprimatzeko dokumentura
 526
 527 \family sans
 528 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
 529 Esportatu
 530 \family default
 531  menua hautatuz.
 532 \end_layout
 533
 534 \begin_layout Standard
 535 Zorionak! Zure lehenbiziko LyX dokumentua idatzi eta inprimatu duzu.
 536  Beste guztia huskeriak bakarrik dira, beste eskuliburuetan zehar azalduko
 537  direnak.
 538 \end_layout
 539
 540 \begin_layout Subsection
 541 Eragiketa bakunak
 542 \end_layout
 543
 544 \begin_layout Standard
 545 LyX-ek testu-prozesadore batekin egin ditzakezun gauza gehienak egin ditzake.
 546  Automatikoki hitzak banandu eta paragrafoak koska ditzake.
 547  Ondoren, ekintza sinple batzuen azalpen laburrak dauzkazu.
 548 \end_layout
 549
 550 \begin_layout Description
 551 Desegin LyX-ek hainbat desegite-maila ditu, uneko dokumentua editatzen hasi
 552  eta orain arteko guztiak desegin ditzakezu
 553 \family sans
 554 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 555 Desegin
 556 \family default
 557  (tresna-barrako
 558 \begin_inset Graphics
 559         filename ../../images/undo.png
 560
 561 \end_inset
 562
 563  botoia) hautatuz behin eta berriz.
 564  Gehiegi desegiten baduzu, aldaketak berreskuratzeko, hautatu
 565 \family sans
 566 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 567 Berregin
 568 \family default
 569  (tresna-barrako
 570 \begin_inset Graphics
 571         filename ../../images/redo.png
 572
 573 \end_inset
 574
 575  botoia).
 576 \end_layout
 577
 578 \begin_deeper
 579 \begin_layout Standard
 580 Unean, desegin komandoa 100 urratsetara mugatua dago.
 581 \end_layout
 582
 583 \end_deeper
 584 \begin_layout Description
 585 Ebaki/Itsatsi/Kopiatu Erabili
 586 \family sans
 587 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 588 Ebaki
 589 \family default
 590  (tresna-barrako
 591 \begin_inset Graphics
 592         filename ../../images/cut.png
 593
 594 \end_inset
 595
 596  botoia),
 597 \family sans
 598 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 599 Itsatsi
 600 \family default
 601  (tresna-barrako
 602 \begin_inset Graphics
 603         filename ../../images/copy.png
 604
 605 \end_inset
 606
 607  botoia) eta
 608 \family sans
 609 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 610 Kopiatu
 611 \family default
 612  (tresna-barrako
 613 \begin_inset Graphics
 614         filename ../../images/paste.png
 615
 616 \end_inset
 617
 618  botoia) testua ebaki, itsatsi eta kopiatzeko.
 619  Edo itsatsi automatikoki hautatutako testua (beste zenbait programetako
 620  hautapenak ere bai) saguaren erdiko botoiarekin.
 621 \end_layout
 622
 623 \begin_layout Description
 624 Bilatu/Ordeztu Erabili
 625 \family sans
 626 Editatu\SpecialChar \menuseparator
 627 Bilatu
 628 \begin_inset space ~
 629 \end_inset
 630
 631 eta
 632 \begin_inset space ~
 633 \end_inset
 634
 635 ordeztu
 636 \family default
 637  (tresna-barrako
 638 \begin_inset Graphics
 639         filename ../../images/dialog-show_findreplace.png
 640
 641 \end_inset
 642
 643  botoia) esaldi edo hitzak bilatzeko.
 644  Elkarrizketa-koadroan, bilatu
 645 \family typewriter
 646 Bilatu
 647 \begin_inset space ~
 648 \end_inset
 649
 650 hurrengoa
 651 \family default
 652  botoiarekin, eta erabil ezazu
 653 \family sans
 654 Ordeztu
 655 \family default
 656  aurkitu den hitza ordezteko
 657 \begin_inset Foot
 658 status collapsed
 659
 660 \begin_layout Plain Layout
 661 Amaitzean leihotxoa itxi, edo irekita utzi lagungarriagoa dela baderitzozu.
 662  LyX-eko elkarrizketa-koadro gehienak modu honetan erabil ditzakezu.
 663  Ziurtatu leiho nagusian fokua daukazula, edo elkarrizketa-koadro batean
 664  komando bat idazten ari zarela.
 665 \end_layout
 666
 667 \end_inset
 668
 669 .
 670  Bilaketetan maiuskula eta minuskulak bereiz ditzan edo hitz osoak soilik
 671  bilatzeko aukera eskaintzen zaizu.
 672  Dokumentuan gorantz ere bilatu dezakezu.
 673 \end_layout
 674
 675 \begin_layout Description
 676 Karaktereak
 677 \begin_inset space ~
 678 \end_inset
 679
 680 formateatzea Testua
 681 \emph on
 682 enfasiarekin
 683 \emph default
 684  (karaktere etzanak),
 685 \series bold
 686 lodia
 687 \series default
 688 , edo
 689 \noun on
 690 Izen
 691 \noun default
 692  estiloa (normalean maiuskula txikiak izaten dira, pertsonen izenentzako)
 693  eran ezartzeko, erabili
 694 \family sans
 695 Diseinua\SpecialChar \menuseparator
 696 Karakterea
 697 \family default
 698  menua (tresna-barrako
 699 \begin_inset Graphics
 700         filename ../../images/dialog-show_character.png
 701
 702 \end_inset
 703
 704  botoia).
 705 \end_layout
 706
 707 \begin_layout Description
 708 Tresna-barra Ekintza erabilgarrienak lantzeko botoiak dauzka (menuen azpian
 709  dago), adibidez,
 710 \family sans
 711 Itsatsi
 712 \family default
 713  edo
 714 \family sans
 715 Inprimatu
 716 \family default
 717  botoiak.
 718 \end_layout
 719
 720 \begin_layout Standard
 721 Noski, oraindik ez duzu nahikoa idatzi funtzio hauen erabilgarritasuna aztertzek
 722 o.
 723  Gehiago idaztean desegin, itsatsi, kopiatu e.a.
 724  erabiltzen saia zaitez.
 725 \end_layout
 726
 727 \begin_layout Subsection
 728 WYSIWYM: zuriuneak LyX-en
 729 \end_layout
 730
 731 \begin_layout Standard
 732 Erabiltzaile berrientzako gauza zailenetariko bat LyX-ek zuriuneak erabiltzeko
 733  modura ohitzea izaten da.
 734  Nahiz eta mila bider
 735 \family sans
 736 Sartu
 737 \family default
 738  tekla (
 739 \family sans
 740 Enter
 741 \family default
 742  edo
 743 \family sans
 744 Return
 745 \family default
 746 ) sakatu, lerro zuri bakarra lortuko duzu.
 747  Nahiz eta tua sutu arte
 748 \family typewriter
 749 Zuriunea
 750 \family default
 751  (
 752 \family sans
 753 Spacebar
 754 \family default
 755  izeneko 'luuuze' hori) astindu, zuriune bakar bat besterik ez duzu lortuko.
 756  LyX-ek ez dizu lerro huts batean zuriune bat sartzen utziko.
 757
 758 \family sans
 759 Tabuladoreak
 760 \family default
 761  ez du testua koskatuko, gainera tabulaziorik ez dago! Orrialdearen gainean
 762  marjinak edo tabulazioak ezartzeko erregelarik ere ez dago.
 763 \end_layout
 764
 765 \begin_layout Standard
 766 Testu-prozesadore asko WYSIWYG portaeran oinarritzen dira: "ikusten duzuna
 767  lortzen duzu".
 768  LyX-ek, ordea, "Ikusten duzuna
 769 \emph on
 770 esan nahi
 771 \emph default
 772  duzu" izakeran oinarritzen da.
 773  Utzi LyX-en eskuetan idatzi nahi duzuna eta beste dena, konposaketa-lanak.
 774  Lantxo hori txukun-txukun eta polit-polita uzten bera arduratuko baita.
 775
 776 \family sans
 777 Lerro-itzulera
 778 \family default
 779  batek paragrafoak gramatikalki bereizten ditu,
 780 \family sans
 781 Zuriune
 782 \family default
 783  batek bi hitz bereizten dituen bezalaxe, eta gauzak horrela izanda, lerro-itzul
 784 era gehiago sartu beharrik ez dago; bestalde,
 785 \family sans
 786 Tabuladore
 787 \family default
 788  batek ez dauka funtzio gramatikarik; beraz, LyX-ek ez du onartzen.
 789  Azken finean, LyX erabiliz denborarik gehien dokumentuaren edukian buru-belarri
 790  idazten igaroko duzu, eta gutxiengoa itxuran.
 791  WYSIWYMren esanahia hobekiago ulertzeko, ikus
 792 \emph on
 793 Sarrera
 794 \emph default
 795 .
 796 \end_layout
 797
 798 \begin_layout Standard
 799 LyX-ek dokumentuaren egitura fintzeko lantzeko aukera (asko) eskaintzen
 800  dizkizu.
 801  Agian esan nahi zenuena ez du inprimatuko behar bezala.
 802
 803 \emph on
 804 Erabiltzailearen gida
 805 \emph default
 806 -k honi buruzkoak argitzen dizkizu.
 807  Horizontal eta bertikal betegarriei buruzko azalpenak ditu, hainbat zuriune
 808  edo lerro hutsak baino gaitasun handiagoa daukate.
 809  Paragrafo, lerrokatze, letra-tipo, letra-tamaina eta bestelakoak eskuz
 810  alda ditzakezu.
 811  Benetako ideia da zu zeu dokumentuaren edukian murgiltzea, eta amaitzean
 812  soilik arduratzea gauzak fintzeaz.
 813  Egungo testu-prozesadore arruntekin, idazten zabiltzan unean dokumentuaren
 814  itxurak arreta galarazten dizu.
 815 \end_layout
 816
 817 \begin_layout Section
 818 Inguruneak
 819 \end_layout
 820
 821 \begin_layout Standard
 822 Dokumentu bateko zati ezberdinek xede ezberdinak dituzte: zati horiei
 823 \emph on
 824 inguruneak
 825 \emph default
 826  deritzogu.
 827  Dokumentu bateko gehiengoa testu arrunta izan ohi da.
 828  Ataleko (kapituluak, azpiatalak, e.a.) izenburuek azalduko den gai edo azpigai
 829  berriak hastera doazela jakinarazten diote irakurleari.
 830  Dokumentu mota batzuek ingurune bereziak dauzkate.
 831  Egunkari bateko artikulu batek titulu eta laburpen bat edukiko du.
 832  Gutun batek, berriz, horietakorik ez du edukiko, bidaltzailearen helbidea
 833  edukitzeko ingurune aproposa edukiko du ziurrenik.
 834 \end_layout
 835
 836 \begin_layout Standard
 837 Inguruneak LyX-en oinarrizko "Ikusten duzuna esan nahi duzu" filosofiaren
 838  zati nagusiak dira.
 839  Ingurune zehatz batek letra-tipo, letra-tamaina, koskatze, lerro arteko
 840  tarte eta beste berezitasun batzuk eska ditzake.
 841  Arazoa areagotzen da ingurune zehatz bat aldatzean: egunkari batek bere
 842  tituluentzako letra lodia, 18 tamainakoa eta paragrafo zentratuak erabil
 843  ditzaken bitartean beste batzuk 15 tamainako letra etzana eta ezkerrera
 844  lerrokatuta erabil dezakete; hizkuntza ezberdinek koska-estandar ezberdinak
 845  eska ditzakete; eta bibliografietako egiturak asko alda daitezke.
 846  LyX-ek formatu-estilo guztiak ikastea saihestuko dizu.
 847 \end_layout
 848
 849 \begin_layout Standard
 850
 851 \family sans
 852 Ingurunea
 853 \family default
 854  goitibeherako zerrenda tresna-barraren ezkerrean kokatua dago, eta honako
 855  itxura du:
 856 \begin_inset Graphics
 857         filename ../clipart/ToolbarEnvBox.png
 858         scale 75
 859         clip
 860
 861 \end_inset
 862
 863 .
 864  Une bakoitzean zein ingurunetan idazten ari zaren erakusten du.
 865  Zure lehen dokumentua idazten ari zinen bitartean "
 866 \family sans
 867 Arrunta
 868 \family default
 869 " azaltzen zuen, testuen ingurune lehenetsia.
 870  Nola dabiltzan ikusteko, dokumentu berrian gune ezberdinak jar ditzakezu.
 871  Ireki Ingurunea menua saguarekin klik eginez eta hautatu bertako edozein
 872  elementu.
 873 \end_layout
 874
 875 \begin_layout Subsection
 876 Atalak eta azpiatalak
 877 \end_layout
 878
 879 \begin_layout Standard
 880 Idatzi
 881 \family typewriter
 882 Sarrera
 883 \family default
 884  zure LyX-eko fitxategiko lehen lerroan, eta
 885 \family sans
 886 Ingurunea
 887 \family default
 888  menuan
 889 \begin_inset Foot
 890 status collapsed
 891
 892 \begin_layout Plain Layout
 893 Ez daukazu lerro osoa
 894 \emph on
 895 hautatu
 896 \emph default
 897  beharrik.
 898  Ezer ez baduzu hautatzen, LyX-ek unean dagoen paragrafoa hautatutako ingurunera
 899  aldatuko du.
 900  Bestalde, hainbat paragrafo-ingurune batera aldatzeko, hautatu lehenbizi
 901  paragrafoak eta ondoren zehaztu ingurunea.
 902 \end_layout
 903
 904 \end_inset
 905
 906 .
 907  Hautatu
 908 \family sans
 909 Atala
 910 \family default
 911 .
 912  Ziurtatu zaitez
 913 \family sans
 914 Atala
 915 \family default
 916  hautatzen duzula eta ez
 917 \family sans
 918 Atala*
 919 \family default
 920 , beherago azalduko da zergatia.
 921  LyX-ek atala "1" bezala zenbatzen du eta atalaren izenburua letra-tamaina
 922  handiagoz ezartzen du.
 923  Orain lerro-itzulera sakatu.
 924  Ikus dezakezuna
 925 \family sans
 926 Ingurunea
 927 \family default
 928  menuan "
 929 \family sans
 930 Atala
 931 \family default
 932 "tik "
 933 \family sans
 934 Arrunta
 935 \family default
 936 " egoerara igarotzen da.
 937  Ataleko izenburuak, ingurune asko bezala,
 938 \family typewriter
 939 Sartu
 940 \family default
 941  tekla sakatzean amaitzen direla onartzen da.
 942  Idatzi dokumentuaren sarrera:
 943 \end_layout
 944
 945 \begin_layout LyX-Code
 946 Hau nire LyX-eko lehen dokumentuaren sarrera bat da.
 947 \end_layout
 948
 949 \begin_layout Standard
 950 Sakatu
 951 \family sans
 952 Sartu
 953 \family default
 954 tekla berriro, eta
 955 \family typewriter
 956 Ingurunea
 957 \family default
 958  menuan hautatu
 959 \family sans
 960 Atala
 961 \family default
 962 .
 963  LyX zain dago "2" idatzi eta izenburu bat noiz idatziko.
 964  Idatzi
 965 \family typewriter
 966
 967 \begin_inset Quotes eld
 968 \end_inset
 969
 970 gauza gehiago
 971 \family default
 972
 973 \begin_inset Quotes erd
 974 \end_inset
 975
 976 , eta ikusiko duzu ataleko izenburu bezala ezarriko duela.
 977 \end_layout
 978
 979 \begin_layout Standard
 980 Gauzak hobetuz doaz.
 981  Joan 1.
 982  atalaren amaierara ("nire LyX-eko lehen" paragrafoaren atzera), sakatu
 983  Sartu tekla, eta hautatu
 984 \family sans
 985 Atala
 986 \family default
 987  Ingurunea menuan.
 988  LyX berriro "2" eta ataleko izenburua noiz idatziko zain egongo da.
 989  Idatzi
 990 \family typewriter
 991 Dokumentu honi buruz
 992 \family default
 993 .
 994  "Gauza gehiago" atala, lehenxeago 2.
 995  atala zena, automatikoki 3.
 996  atal bezala berzenbatua izan da! WYSIWYM egiazko eran, dokumentuko testuak
 997  atalen izenburu bezala identifikatu behar dituzu, LyX arduratuko baita
 998  zenbatzeaz eta konposatzeaz.
 999 \end_layout
1000
1001 \begin_layout Standard
1002 Sakatu
1003 \family typewriter
1004 Sartu
1005 \family default
1006  tekla,
1007 \family typewriter
1008 Arrunta
1009 \family default
1010  ingurunera itzultzeko, eta datozen bost lerroak idatzi:
1011 \end_layout
1012
1013 \begin_layout LyX-Code
1014 Atalak eta azpiatalak beherago azaltzen dira.
1015 \end_layout
1016
1017 \begin_layout LyX-Code
1018 Atalaren azalpena
1019 \end_layout
1020
1021 \begin_layout LyX-Code
1022 Atalak azpiatalen baino handiagoak dira.
1023 \end_layout
1024
1025 \begin_layout LyX-Code
1026 Azpiatalaren azalpena
1027 \end_layout
1028
1029 \begin_layout LyX-Code
1030 Azpiatalak atalak baino txikiagoak dira.
1031 \end_layout
1032
1033 \begin_layout Standard
1034 Bigarren lerroan kurtsorea kokatu eta
1035 \family typewriter
1036 Ingurunea
1037 \family default
1038  zerrendan
1039 \family sans
1040 Azpiatala
1041 \family default
1042  hautatu.
1043  LyX-ek azpiatala "2.1" zenbatuko du, eta letra-tamaina testu arruntarena
1044  baino handiagoa eta atalen izenburuena baino txikiagoa ezarriko dio.
1045  Laugarren lerroa
1046 \series bold
1047 Azpiatala
1048 \series default
1049  ingurunera aldatu baita ere.
1050  Pentsatzen zenuen bezala, LyX-ek azpiatala "2.2" bezala zenbatzen du.
1051  Beste atal bat sartzen baduzu 2.aren aurretik, 2.
1052  atala 3.
1053  atalera berzenbatua izango da; beraren azpiatalak, berriz, "3.1" eta "3.2"ra.
1054 \end_layout
1055
1056 \begin_layout Standard
1057 Zatitzeko maila sakonagoak
1058 \family sans
1059 Azpiazpiatala
1060 \family default
1061 ,
1062 \family sans
1063 Paragrafo
1064 \family default
1065  eta
1066 \family sans
1067 Azpiparagrafoak
1068 \family default
1069  dira.
1070  Hauekin zure kasa jolasten utziko dizugu.
1071  Paragrafo eta azpiparagrafoen izenburuek jatorriz zenbatu gabe eta azpiparagraf
1072 oak koskatuta daudela ohartuko zara; hori aldatzeko, irakurri
1073 \emph on
1074 Erabiltzailearen gida
1075 \emph default
1076 .
1077  Atalen sailkapenean maila-altuena
1078 \family sans
1079 Kapitulua
1080 \family default
1081  izenburuak dira,
1082 \family sans
1083 Atala
1084 \family default
1085  gainetik, baina LyX dokumentuetako testu-klase batzuetan bakarrik erabil
1086  ditzakezu (
1087 \begin_inset CommandInset ref
1088 LatexCommand ref
1089 reference "atal:dokumklaseak"
1090
1091 \end_inset
1092
1093  atala ikusi).
1094 \end_layout
1095
1096 \begin_layout Standard
1097 Azkenik, baliteke zenbatu gabeko atal eta azpiatalak nahi izatea.
1098  Horretarako ere badaude beste gune batzuk.
1099  Atalen izenburuak
1100 \family sans
1101 Atala*
1102 \family default
1103  ingurunera (agian
1104 \family typewriter
1105 Ingurunea
1106 \family default
1107  zerrendan beherantz mugitu beharko duzu) aldatzen badituzu, LyX-ek atal
1108  normaletako letra-tamaina berdina erabiliko du, baina ez ditu zenbatuko.
1109  Badaude "izardun" izenburuak
1110 \family sans
1111 Azpiatala
1112 \family default
1113  eta
1114 \family sans
1115 Azpiazpiatala
1116 \family default
1117  inguruneentzako.
1118  Atal eta azpiatal bat edo beste izardun ingurunetara bihurtzen saiatu,
1119  eta ohartuko zara nola beste zenbakiak eguneratzen diren.
1120 \end_layout
1121
1122 \begin_layout Standard
1123
1124 \series bold
1125 Ariketa
1126 \series default
1127 : konpondu
1128 \family typewriter
1129 adibide_gordina.lyx
1130 \family default
1131  fitxategiko atal eta azpiataleko izenburuak.
1132 \end_layout
1133
1134 \begin_layout Subsection
1135 Zerrendak eta azpizerrendak
1136 \end_layout
1137
1138 \begin_layout Standard
1139 LyX-ek zerrendak osatzeko zenbait ingurune ditu.
1140  Zerrenden hainbat ingurunek eskema bat idaztean,
1141 \family sans
1142 Tabuladoreari
1143 \family default
1144  hainbat bider sakatzea edo zerrenda baten erdian puntu berri bat idaztean
1145  beste denak berzenbatzea saihestuko da.
1146  Horrela, zerrendaren edukiaz arduratuko zara soilik.
1147  Dokumentu mota desberdinek, noski, zerrenda ingurune ezberdinak behar dituzte:
1148 \end_layout
1149
1150 \begin_layout Itemize
1151 Diapositiben aurkezpeneko puntu ezberdinak deskribatzeko
1152 \family sans
1153 Elementua
1154 \family default
1155  inguruneko buleten zerrenda erabili beharko luke.
1156 \end_layout
1157
1158 \begin_layout Itemize
1159 Eskema batek
1160 \family sans
1161 Zenbatuta
1162 \family default
1163  inguruneko zenbatutako zerrenda (eta hizkiz osatutako azpizerrendak) erabil
1164  lezake.
1165 \end_layout
1166
1167 \begin_layout Itemize
1168 Hainbat softwaretako paketeak azaltzen dituen dokumentu batek
1169 \family sans
1170 Azalpena
1171 \family default
1172  ingurunea erabil dezake, eta zerrendako elementu bakoitza letra lodia duen
1173  hitz batekin hasiko da.
1174
1175 \end_layout
1176
1177 \begin_layout Itemize
1178
1179 \family sans
1180 Zerrenda
1181 \family default
1182  ingurunea (LaTeX-en ez dago)
1183 \family sans
1184 Azalpena
1185 \family default
1186  ingurunearekin konparatuz apur bat ezberdina da.
1187 \end_layout
1188
1189 \begin_layout Standard
1190 LyX beste testu-prozesadoreak baino hobeago izatearen arrazoiei buruzko
1191  zerrenda bat idatziko dugu.
1192  Idatzi hau zure dokumentuaren leku batean:
1193 \end_layout
1194
1195 \begin_layout LyX-Code
1196 LyX beste testu-prozesadoreak baino hobeagoa da zeren eta:
1197 \end_layout
1198
1199 \begin_layout Standard
1200 eta sakatu Sartu tekla.
1201  Orain
1202 \family sans
1203 Inguruneen
1204 \family default
1205  zerrendan hautatu
1206 \family sans
1207  Elementua
1208 \family default
1209 .
1210  LyX-ek lerro-hasieran bulet bat idazten du (berez "izartxo" bat, baina
1211  irteerako emaitzan borobil bihurtzen da).
1212  Idatzi zure zergatiak:
1213 \end_layout
1214
1215 \begin_layout LyX-Code
1216 Konposaketa-lana zure ordez egiten du.
1217 \end_layout
1218
1219 \begin_layout LyX-Code
1220 Matematikak WYSIWYG dira.
1221 \end_layout
1222
1223 \begin_layout LyX-Code
1224 Oso erraza da zerrendak sortzea!
1225 \begin_inset Newline newline
1226 \end_inset
1227
1228
1229 \end_layout
1230
1231 \begin_layout Standard
1232 Zerrenda-motako inguruneak, izenburuen ez bezala,
1233 \family sans
1234 Sartu
1235 \family default
1236  sakatzean ez dira amaitzen.
1237  Horren ordez, LyX-ek zerrendako hurrengo elementuarekin jarraituko duzulakoan
1238  dago.
1239  Aurreko adibidea hiru elementuz osatutako zerrenda bat da.
1240  Zerrendako elementu batean paragrafo bat baino gehiago edukitzeko jauzi
1241  babestua erabili,
1242 \family sans
1243 Ktrl+Sartu
1244 \family default
1245  sakatuz.
1246  Zerrenda ingurunetik irteteko, hautatu
1247 \family sans
1248 Arrunta
1249 \family default
1250  ingurunea (edo erabili
1251 \family sans
1252 Alt+P
1253 \begin_inset space ~
1254 \end_inset
1255
1256 S
1257 \family default
1258  -elkartea).
1259 \end_layout
1260
1261 \begin_layout Standard
1262 Zerrenda polita lortu duzu.
1263  Inprimatzean zein itxura edukiko duen ikusteko, exekutatu LaTeX.
1264  Baina, zer gertatzen da arrazoiak zenbatuta eduki nahi badituzu? Hautatu
1265  zerrenda osoa
1266 \begin_inset Foot
1267 status collapsed
1268
1269 \begin_layout Plain Layout
1270 LyX-ek ez dizu lehenbiziko buleta aukeratzen utziko, zerrendaren aurreko
1271  paragrafoa ez baduzu aukeratzen, bederen, eta ziurrenik ez duzu hori egitea
1272  nahiko.
1273  Era berean, atalen izenburuen zenbakia ez du hautatzen utziko.
1274  Ez zaitez kezkatu.
1275 \end_layout
1276
1277 \end_inset
1278
1279  eta
1280 \family typewriter
1281 Ingurunea
1282 \family default
1283  zerrendan aukeratu
1284 \family sans
1285 Zenbatuta
1286 \family default
1287 .
1288  Sinestezina, eh?! Esan genizun bezala, zerrendan elementu bat gehitean
1289  edo ezabatzean LyX-ek zenbaketa guztia berregiten du.
1290 \end_layout
1291
1292 \begin_layout Standard
1293 Zerrenda hautatuta dagoen bitartean, beste bi zerrenda-ingurunetara alda
1294  dezakezu,
1295 \family sans
1296 Azalpena
1297 \family default
1298  eta
1299 \family sans
1300 Zerrenda
1301 \family default
1302 , nolako itxura duten ikusteko.
1303  Bi kasuetan, zerrendako elementu bakoitzak "termino" eta definizio bat
1304  dauka, eta definizioa paragrafoan gelditzen den beste guztia da (Sartu
1305  tekla sakatu arte).
1306  Lehen terminoa letra lodiz (
1307 \family sans
1308 Azalpena
1309 \family default
1310 ) edo paragrafotik "Tabuladore"
1311 \begin_inset Foot
1312 status collapsed
1313
1314 \begin_layout Plain Layout
1315 Konposaketako tabuladorea da, ordea, eta zerrendako "termino" handienaren
1316  neurrira moldatzeko aldatuko da, idazmakina bateko tabuladore lehor, goibel
1317  eta aldagaitz bat ez bezala.
1318 \end_layout
1319
1320 \end_inset
1321
1322  (
1323 \family sans
1324 Zerrenda
1325 \family default
1326 ) batekin bereiztua dago.
1327  Zenbait hitzetako terminoa lortzeko hitzak zuriune babestuaz bereizi.
1328
1329 \family sans
1330 Ktrl+Zuriunea
1331 \family default
1332  sakatzean sortzen da.
1333 \end_layout
1334
1335 \begin_layout Standard
1336
1337 \series bold
1338 Ariketa
1339 \series default
1340 : zuzendu
1341 \family typewriter
1342 adibide_gordina.lyx
1343 \family default
1344  fitxategiko zerrenda.
1345 \end_layout
1346
1347 \begin_layout Standard
1348 Itxura erakargarriak osatuz, zerrenda batzuk beste batzuen barnean sar ditzakezu
1349 : kontzeptu honi 'habiaratzea' ere deitzen zaio euskaraz.
1350  Adibide gisa, eskemak.
1351  Zerrenda sinplea eta zenbatuak azpizerrendetan buleta eta zenbatze-mota
1352  ezberdinak eduki ditzakete.
1353  Zerrenda-mota ezberdinen azalpenak eta habiaratze-mailari (adib.
1354  azpizerrenda beste baten barruan, eta azken hau beste batean habiaratuta)
1355  buruko xehetasunak
1356 \emph on
1357 Erabiltzailearen gida
1358 \emph default
1359 -n aurkituko dituzu.
1360 \end_layout
1361
1362 \begin_layout Subsection
1363 Beste inguruneak: Bertsoa, Zitazioa eta beste batzuk
1364 \end_layout
1365
1366 \begin_layout Standard
1367 Zitak ezartzeko bi ingurune daude:
1368 \family sans
1369 Aipua
1370 \family default
1371  aipamen motzentzat eta
1372 \family sans
1373 Aipamena
1374 \family default
1375  luzeentzat.
1376
1377 \family sans
1378 LyX-kodea
1379 \begin_inset Foot
1380 status collapsed
1381
1382 \begin_layout Plain Layout
1383 tutoretza honetako adibide luzeetan erabilia
1384 \end_layout
1385
1386 \end_inset
1387
1388
1389 \family default
1390  ingurunea
1391 \family typewriter
1392 idazmakinaren
1393 \family default
1394  letra-tipoarekin idazten du; kodea koskatzeko nahi adina zuriune jarraian
1395  idazteko baimena eskaintzen dizun LyX-eko ingurune bakarra da.
1396  Olerkiak idatz ditzakezu
1397 \family sans
1398 Bertsoa
1399 \family default
1400  ingurunea erabiliz, estrofak bereizteko lerro-itzulerak eta estrofa baten
1401  barruan lerroak banatzeko
1402 \family sans
1403 Ktrl+Sartu teklak
1404 \family default
1405  erabiliz.
1406  LyX-ek eskaintzen dizkizun inguruneen xehetasunak ezagutzeko, ikus
1407 \emph on
1408 Erabiltzailearen gida
1409 \emph default
1410 .
1411 \end_layout
1412
1413 \begin_layout Standard
1414
1415 \series bold
1416 Ariketa
1417 \series default
1418 :
1419 \family sans
1420 Aipua
1421 \family default
1422 ,
1423 \family sans
1424 LyX-kodea
1425 \family default
1426  eta
1427 \family sans
1428 Bertso
1429 \family default
1430  inguruneak honako fitxategian konpondu:
1431 \begin_inset Newline newline
1432 \end_inset
1433
1434
1435 \family typewriter
1436 adibide_gordina.lyx
1437 \end_layout
1438
1439 \begin_layout Chapter
1440 Dokumentuak idaztea
1441 \end_layout
1442
1443 \begin_layout Standard
1444 Aurreko kapitulua LyX-ekin idazten ohitzeko lagunduko zizulakoan gaude.
1445  Oinarrizko editatze-eragiketaz gain inguruneen ahalmenekin idaztea ere
1446  erakutsi dizugu.
1447  LyX erabiltzen duen gehiengo batek dokumentuak idaztea dauka helburutzat:
1448  egunkariak, artikuluak, liburuak, gutunak edo eskuliburuak.
1449  Kapitulu honek testu bakun batetik dokumentu oso bat LyX-ekin idaztera
1450  eramango zaitu.
1451  Testu-klaseak aurkeztuko dizkizu, hainbat dokumentu mota idazteko.
1452  Testu bat dokumentu batera bihurtzeko behar dituzun eginbide asko azalduko
1453  dizkizu, adibidez, tituluak, oin-oharrak, erreferentzia gurutzatuak, bibliograf
1454 i eta gaien aurkibideak.
1455 \end_layout
1456
1457 \begin_layout Section
1458 Dokumentu klaseak
1459 \begin_inset CommandInset label
1460 LatexCommand label
1461 name "atal:dokumklaseak"
1462
1463 \end_inset
1464
1465
1466 \end_layout
1467
1468 \begin_layout Standard
1469 Dokumentu mota bakoitza era desberdin batean konposatzen da.
1470  Adibidez, liburuak bi aldetatik inprimatu ohi diren bitartean, artikuluak
1471  orrialde bakarrekoak izaten dira.
1472  Gainera, dokumentu askok ingurune bereziak edukitzen dituzte: gutunak edukitzen
1473  duten zenbait ingurune (bidaltzailearen helbidea eta sinadura bezala) liburu
1474  edo artikulu batean ez daukate zentzurik.
1475  LyX-eko
1476 \emph on
1477 dokumentu klaseak
1478 \emph default
1479
1480 \begin_inset Foot
1481 status collapsed
1482
1483 \begin_layout Plain Layout
1484 LaTeX-eko erabiltzaileentzat: hau LaTeX-eko dokumentu-klasearen (document-class)
1485  antzekoa da
1486 \end_layout
1487
1488 \end_inset
1489
1490  hauen arteko ezberdintasunez arduratzen dira.
1491  Tutoretza hau, adibidez,
1492 \family sans
1493 liburua
1494 \family default
1495  (Book) dokumentu klasearekin idatzi da.
1496  Testu-klaseak WYSIWYM filosofiaren zatirik garrantzitsuenetarikoak dira;
1497  beraiek esaten baitiote LyX-i dokumentu bat nola konposatu, ondorioz hau
1498  egiteko moduari buruz ez daukazu ezer jakin beharrik.
1499 \end_layout
1500
1501 \begin_layout Standard
1502 Litekeena da zure dokumentua
1503 \family sans
1504 Artikulua
1505 \family default
1506  (Article) dokumentu klasearekin idaztea
1507 \begin_inset Foot
1508 status collapsed
1509
1510 \begin_layout Plain Layout
1511 Dokumentu klase lehenetsia izan ohi da.
1512 \end_layout
1513
1514 \end_inset
1515
1516 .
1517  Saia zaitez beste dokumentu klase batera aldatzen (erabili
1518 \family sans
1519 Dokumentua\SpecialChar \menuseparator
1520 Ezarpenak
1521 \family default
1522  menua), hauen konposaketa ezberdinak ikusteko.
1523  Aldatu zure dokumentua
1524 \family sans
1525 Book
1526 \family default
1527  dokumentu klasera, eta
1528 \family sans
1529 Ingurunea
1530 \family default
1531  zerrendan begiratzen baduzu dauden ingurune gehienak berdinak izango dira.
1532  Orain, ordea,
1533 \family sans
1534 Kapitulua
1535 \family default
1536  ingurunea erabil dezakezu.
1537  Testu-klase batek zein ingurune eskaintzen dituen jakiteko,
1538 \family sans
1539 Ingurunea
1540 \family default
1541  zerrenda aztertzearekin nahikoa duzu.
1542 \end_layout
1543
1544 \begin_layout Standard
1545 Egunkariek konposaketa-mota propioa eduki ohi dute: letra-tamainak, zutabe
1546  bateko (edo biko) inprimaketa, edo orriaren izenburuak bezala.
1547  Garai digital honetan, hauek artikulu elektronikoak onartzen hasi dira,
1548  LaTeX estiloko fitxategiak sortu eta idazleak beraien artikuluak ongi konposatu
1549 ta bidal ditzaten.
1550  Horretarako ere prestatuta dago LyX.
1551  Adibidez, LyX-ek
1552 \family sans
1553 Article
1554 \begin_inset space ~
1555 \end_inset
1556
1557 (AMS)
1558 \family default
1559  dokumentu klasearen bidez Amerikar Matematika Elkarteko egunkarientzat
1560  (eta antzeko beste batzuentzat ere) konposaketa-euskarria eskaintzen du.
1561 \end_layout
1562
1563 \begin_layout Standard
1564 Jarraian zenbait testu-motari buruzko erreferentzia laburra azaltzen da.
1565  Xehetasun gehiagorako, ikus
1566 \emph on
1567 Eginbide gehigarriak
1568 \emph default
1569  eskuliburuko
1570 \emph on
1571 Dokumentu klase bereziak
1572 \emph default
1573  atala.
1574 \end_layout
1575
1576 \begin_layout Standard
1577 \begin_inset Tabular
1578 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
1579 <features tabularvalignment="middle">
1580 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
1581 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
1582 <row>
1583 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1584 \begin_inset Text
1585
1586 \begin_layout Plain Layout
1587 Izena
1588 \end_layout
1589
1590 \end_inset
1591 </cell>
1592 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1593 \begin_inset Text
1594
1595 \begin_layout Plain Layout
1596 Azalpena
1597 \end_layout
1598
1599 \end_inset
1600 </cell>
1601 </row>
1602 <row>
1603 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1604 \begin_inset Text
1605
1606 \begin_layout Plain Layout
1607 article
1608 \end_layout
1609
1610 \end_inset
1611 </cell>
1612 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1613 \begin_inset Text
1614
1615 \begin_layout Plain Layout
1616 orrialde bakarrekoa, kapitulurik gabe
1617 \end_layout
1618
1619 \end_inset
1620 </cell>
1621 </row>
1622 <row>
1623 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1624 \begin_inset Text
1625
1626 \begin_layout Plain Layout
1627 article (AMS)
1628 \end_layout
1629
1630 \end_inset
1631 </cell>
1632 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1633 \begin_inset Text
1634
1635 \begin_layout Plain Layout
1636 Amerikar Matematika Elkarteko diseinu eta inguruneak
1637 \end_layout
1638
1639 \end_inset
1640 </cell>
1641 </row>
1642 <row>
1643 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1644 \begin_inset Text
1645
1646 \begin_layout Plain Layout
1647 report
1648 \end_layout
1649
1650 \end_inset
1651 </cell>
1652 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1653 \begin_inset Text
1654
1655 \begin_layout Plain Layout
1656 artikulua baino luzeagoa, bi orrialdetatik
1657 \end_layout
1658
1659 \end_inset
1660 </cell>
1661 </row>
1662 <row>
1663 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1664 \begin_inset Text
1665
1666 \begin_layout Plain Layout
1667 book
1668 \end_layout
1669
1670 \end_inset
1671 </cell>
1672 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1673 \begin_inset Text
1674
1675 \begin_layout Plain Layout
1676 txostena + azala + kontrazala
1677 \end_layout
1678
1679 \end_inset
1680 </cell>
1681 </row>
1682 <row>
1683 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1684 \begin_inset Text
1685
1686 \begin_layout Plain Layout
1687 slides
1688 \end_layout
1689
1690 \end_inset
1691 </cell>
1692 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1693 \begin_inset Text
1694
1695 \begin_layout Plain Layout
1696 gardenkiak (FoilTeX dauka)
1697 \end_layout
1698
1699 \end_inset
1700 </cell>
1701 </row>
1702 <row>
1703 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1704 \begin_inset Text
1705
1706 \begin_layout Plain Layout
1707 letter
1708 \end_layout
1709
1710 \end_inset
1711 </cell>
1712 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1713 \begin_inset Text
1714
1715 \begin_layout Plain Layout
1716 helbide, sinadura eta bestelako inguruneak dauzka
1717 \end_layout
1718
1719 \end_inset
1720 </cell>
1721 </row>
1722 </lyxtabular>
1723
1724 \end_inset
1725
1726
1727 \end_layout
1728
1729 \begin_layout Section
1730 Txantiloiak: gutuna idaztea
1731 \end_layout
1732
1733 \begin_layout Standard
1734 Gutun bat idazteko orduan, ireki fitxategi berria eta aukeratu
1735 \family sans
1736 Letter
1737 \family default
1738  klasea
1739 \family sans
1740 Dokumentua\SpecialChar \menuseparator
1741 Ezarpenak
1742 \family default
1743 elkarrizketa-koadroan.
1744  Gutuna idazteko biderik errazena izan arren lan gehiago eskatzen duela
1745  dirudi.
1746  Negozio-gutun bakoitza idaztean jasotzailearen eta zure helbideak, testuaren
1747  gorputza, sinadura e.a.
1748  eduki nahi dituzu.
1749  Beraz, LyX-ek gutunentzat
1750 \emph on
1751 txantiloi
1752 \emph default
1753  bat dauka, gutun-adibidea duena; behin txantiloi bat eskuartean daukazula,
1754  gutun berri bat idazten duzun bakoitzean zatiren bat edo beste aldatzen
1755  duzu soilik.
1756 \end_layout
1757
1758 \begin_layout Standard
1759 Ireki fitxategi berri bat
1760 \family sans
1761 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
1762 Berria
1763 \begin_inset space ~
1764 \end_inset
1765
1766 (txantiloitik)
1767 \family default
1768  menua aukeratuz.
1769  Hautatu
1770 \family typewriter
1771 letter.lyx
1772 \family default
1773  txantiloi gisa.
1774  Gorde eta inprima ezazu zenbait ingurune nola konposatzen diren aztertzeko.
1775
1776 \end_layout
1777
1778 \begin_layout Standard
1779
1780 \family sans
1781 Ingurunea
1782 \family default
1783  menuan begiratzen duzunean beste testu-klase batzuetan ageri ez diren hainbat
1784  ingurune ikusiko dituzu, adibidez,
1785 \family sans
1786 Nire
1787 \begin_inset space ~
1788 \end_inset
1789
1790 Helbidea
1791 \family default
1792 .
1793
1794 \family sans
1795 Azalpena
1796 \family default
1797  bezalako beste batzuk ezagunak egingo zaizkizu.
1798  Ingurune horiek nola erabiltzen diren ikusteko, haiekin jolasten ibil zaitezke.
1799  Ohartuko zara, adibidez,
1800 \family sans
1801 Sinadura
1802 \family default
1803  inguruneak gorri koloredun "
1804 \family typewriter
1805 signature:
1806 \family default
1807 " hitza testuaren aurretik agertzen duela.
1808  Fitxategia inprimatzen baduzu, ohartuko zara hitz hori ez duela erakusten.
1809  Sinaduraren kokapena jakiteko erabiltzen da.
1810  Horrez gain, jakin ezazu berdin dela
1811 \family sans
1812 Signature
1813 \family default
1814  lerroa non kokatzen den.
1815  Gogoratu LyX programa WYSIWYM dela; nahi duzun lekuan
1816 \family sans
1817 Signature
1818 \family default
1819  ingurunea kokatu, LyX-ek badaki inprimatzean sinadurak gutunaren amaieran
1820  egon behar duela.
1821 \end_layout
1822
1823 \begin_layout Standard
1824 Txantiloi bat LyX fitxategi arrunt bat besterik ez da.
1825  Hots, zure helbide eta sinadurekin bete eta txantiloi berri bat bezala
1826  gorde dezakezu.
1827  Hemendik aurrera, gutun bat idatzi nahi duzun bakoitzean sortu berri duzun
1828  txantiloian oinarrituz denbora aurreztuko duzu.
1829  Egiazko "ariketa" bat egitea ongi baino hobekiago etorriko zaizula esan
1830  beharrik ez daukagu, idatz iezaiozu gutun bat lagun bati
1831 \begin_inset Foot
1832 status collapsed
1833
1834 \begin_layout Plain Layout
1835 Abisu bat, txantiloitik idazten duzun kasurako.
1836  Ingurune bateko testua ezabatuz (zure helbidea sartzeko
1837 \family sans
1838 Nire
1839 \begin_inset space ~
1840 \end_inset
1841
1842 helbidea
1843 \family default
1844  eremua erabat ezabatzen baduzu) eta ondoren ezer idatzi gabe kurtsorea
1845  beste nonbaitera mugituz gero, gune hori desagertuko da.
1846  Ingurune gehienek testurik gabe ezin dute bizi.
1847  Itzultzeko, hautatu berriro
1848 \family typewriter
1849 Ingurunea
1850 \family default
1851  zerrendako elementua.
1852 \end_layout
1853
1854 \end_inset
1855
1856 !
1857 \end_layout
1858
1859 \begin_layout Standard
1860 Txantiloiek denbora asko aurrera dezaketenez, ahal duzun guztietan erabiltzea
1861  aholkatzen dizugu.
1862  Gainera, testu-klase dotore batzuk nola erabiltzen diren erakusten dute.
1863  Azkenik, LyX ordenagailuekin trebetasun gutxi daukaten erabiltzaileentzat
1864  lagungarri izan daiteke.
1865  Erabiltzaileek gutun-txantiloi bat erabiltzen badute errazagoa izateaz
1866  gain, LyX erabiltzeko beldurra galduko dute.
1867 \end_layout
1868
1869 \begin_layout Section
1870 Dokumentuen tituluak
1871 \end_layout
1872
1873 \begin_layout Standard
1874 LyX-ek (LaTeX-ek bezala) titulua — uneko izenburua, egilea, data eta laburpena
1875  ere barne eduki ditzake — dokumentutik bereizitako zati bezala hartzen
1876  du.
1877 \end_layout
1878
1879 \begin_layout Standard
1880 Itzul zaitez zure LyX dokumentura eta ziurtatu
1881 \family sans
1882 Article
1883 \family default
1884
1885 \begin_inset Foot
1886 status collapsed
1887
1888 \begin_layout Plain Layout
1889 Gutun mota ez darabilzula,
1890 \family sans
1891 Letter
1892 \family default
1893  testu-klaseak titulurik ez baitu erabiltzen.
1894 \end_layout
1895
1896 \end_inset
1897
1898  dokumentu klasea erabiltzen ari dela.
1899  Idatzi titulua lehenbiziko lerroan eta lerroa
1900 \family sans
1901 Titulua
1902 \family default
1903  ingurunearekin ezarri.
1904  Idatzi hurrengo lerroan zure izen-abizenak eta aldatu
1905 \family sans
1906 Egilea
1907 \family default
1908  ingurunera.
1909  Idatzi data hirugarren lerroan
1910 \family sans
1911 Data
1912 \family default
1913  ingurunea erabiliz.
1914  Hori egin ondoren, laburtu dokumentuaren edukia bizpahiru paragrafotan
1915  (edo bakar batean) eta ezarri
1916 \family sans
1917 Laburpena
1918 \family default
1919  ingurune bezala.
1920  Ohartu zaitez titulua nola aurkezten den inprimatzean.
1921  Dokumentuaren formatua
1922 \family typewriter
1923 Book
1924 \family default
1925  klasera aldatzen baduzu, tituluaren orrialdea bereiztuta agertuko da, tutoretza
1926  honetako aurreneko orrialdearen antzera.
1927 \end_layout
1928
1929 \begin_layout Standard
1930
1931 \series bold
1932 Ariketa
1933 \series default
1934 : Zuzendu titulua, egilea eta data
1935 \family typewriter
1936 adibide_gordina.lyx
1937 \family default
1938  fitxategian.
1939 \end_layout
1940
1941 \begin_layout Section
1942 Etiketa eta erreferentzia gurutzatuak
1943 \end_layout
1944
1945 \begin_layout Standard
1946 Dokumentuko atalen goiburuak, zerrendako elementuak, formulak, oin-oharrak
1947  eta mugikorrei
1948 \begin_inset Foot
1949 status collapsed
1950
1951 \begin_layout Plain Layout
1952 Mugikorrak
1953 \emph on
1954 Erabiltzailearen gida
1955 \emph default
1956  eta
1957 \emph on
1958 Kapsulatutako objektuak
1959 \emph default
1960  eskuliburuetan azaltzen dira.
1961 \end_layout
1962
1963 \end_inset
1964
1965  etiketa jar diezaiekezu.
1966  Etiketa bat jarritakoan, dokumentuko beste edozein lekutan atal honi buruzko
1967  aipamenak sartzeko erreferentzia gurutzatuak erabil ditzakezu.
1968  Atalaren zenbakira edo kokatuta dagoen orrialdeari erreferentzia egin dezakezu.
1969  Atalen zenbaketaz bezala, erreferentzia gurutzatuez LyX arduratuko da.
1970  Etiketa eta erreferentzia gurutzatuak automatikoki kudeatzeko gaitasuna
1971  LyX eta LaTeX programen abantailarik onenetariko bat da, beste testu-prozesador
1972 eekin konparatuz.
1973 \end_layout
1974
1975 \begin_layout Subsection
1976 Zure aurreneko etiketa
1977 \end_layout
1978
1979 \begin_layout Standard
1980 Joan gure bigarren atalera, "Dokumentu honi buruz" izenburua duena.
1981  Egin klik ataleko izenburuaren lerroaren amaieran eta hautatu
1982 \family sans
1983 \bar under
1984 T
1985 \bar default
1986 xertatu
1987 \bar under
1988 \SpecialChar \menuseparator
1989
1990 \bar default
1991 Etiketa
1992 \family default
1993  menua edo tresna-barrako
1994 \begin_inset Graphics
1995         filename ../../images/label-insert.png
1996
1997 \end_inset
1998
1999  botoia.
2000  Elkarrizketa-koadro batek etiketaren izena eskatuko dizu, eta berak iradokizun
2001  bat egingo dizu.
2002
2003 \family typewriter
2004 Ados
2005 \family default
2006  botoian klik egindakoan, etiketaren izena kutxa batean ataleko izenburuaren
2007  alboan ezarriko du.
2008 \end_layout
2009
2010 \begin_layout Standard
2011 Orain arte ez dugu gauza askorik egin (
2012 \family typewriter
2013 DVI
2014 \family default
2015  fitxategiak itxura bera dauka, inprimatutako dokumentuan etiketarik ez
2016  baita agertzen).
2017  Hala ere, etiketa gehitu duzunez, honi buruzko erreferentzia gurutzatuak
2018  erabil ditzakezu dokumentuan.
2019  Horitxi egingo dugu.
2020 \end_layout
2021
2022 \begin_layout Subsection
2023 Zure lehen erreferentzia gurutzatua
2024 \end_layout
2025
2026 \begin_layout Standard
2027 Kokatu kurtsorea zure dokumentuko 2.
2028  ataleko lekuren batean.
2029  Idatzi honakoa
2030 \end_layout
2031
2032 \begin_layout LyX-Code
2033 Dokumentu honi buruz gehiago jakiteko asmoz,
2034 \begin_inset Newline newline
2035 \end_inset
2036
2037 ikus atala , orrialdean aurki dezakezu.
2038 \end_layout
2039
2040 \begin_layout Standard
2041 Orain, kokatu kurtsorea "atala" hitzaren aurrean eta hautatu
2042 \family sans
2043 Txertatu
2044 \lang english
2045 \SpecialChar \menuseparator
2046
2047 \lang basque
2048 Erreferentzia gurutzatua
2049 \family default
2050  menua edo tresna-barrako
2051 \begin_inset Graphics
2052         filename ../../images/dialog-show-new-inset_ref.png
2053
2054 \end_inset
2055
2056  botoia.
2057
2058 \family sans
2059 Erreferentzia gurutzatua
2060 \family default
2061  izeneko leihoa bistaratuko da.
2062  Aipatu dezakezun etiketa-zerrenda bat dauka.
2063  Oraingoz dagoena "
2064 \family typewriter
2065 atal:dokumburuz
2066 \family default
2067 " bakarrik da.
2068  Aurrenik, hautatu
2069 \family typewriter
2070 Formatua
2071 \family default
2072  izeneako goitibeherako zerrenda, eta hautatu '<erreferentzia> <orrialdea>
2073  orrialdean' elementua.
2074  Gero, hautatu "
2075 \family typewriter
2076 atal:dokumburuz
2077 \family default
2078 " etiketa (lehenetsi gisa hautatuta egongo da), eta 'Erref+Testua: atal:dokumbur
2079 uz' erreferentziaren markatzailea agertuko da (egokia izateko,
2080 \family typewriter
2081 Zuriune
2082 \begin_inset space ~
2083 \end_inset
2084
2085 babestu
2086 \family default
2087  bat jarri beharko zenuke erreferentzia eta 'atala'-ren artean).
2088  Hau egiteko badago beste bide bat: egin klik saguaren eskuineko botoiarekin
2089  atalaren alboa ezarritako etiketaren gainean eta erabili testuinguruko
2090
2091 \family typewriter
2092 Kopiatu erreferentzia gisa
2093 \family default
2094  menua.
2095  Etiketa honen erreferentzia gurutzatua arbelean dago orain, eta kurtsorearen
2096  uneko posizioan kopia daiteke
2097 \family typewriter
2098 Editatu
2099 \family sans
2100 \lang english
2101 \SpecialChar \menuseparator
2102
2103 \family typewriter
2104 \lang basque
2105 Itsatsi
2106 \family default
2107  menua (edo Ktrl+V lasterbidea) erabiliz.
2108  Inprimatutako dokumentuan, erreferentziaren markatzaile hau atalaren eta
2109  orrialdearen zenbakiekin ordeztuta agertuko da.
2110  Ikusi zure dokumentua DVI gisa, eta ikusiko duzu LaTeX zein argia den.
2111  '2 atala' adierazten du, 2.
2112  atalaren eta bere erreferentzia gurutzatuaren artean idatzi duzun testuaren
2113  luzeraren arabera 'orrialde honetan', 'hurrengo orrialdean' edo 'n orrialdean'
2114  (non
2115 \emph on
2116 n
2117 \emph default
2118  orrialdearen zenbakia den) ikusiko duzu.
2119 \end_layout
2120
2121 \begin_layout Standard
2122 Erreferentzia gurutzatu batek hiperesteka baten antzera funtzionatzen du
2123  LyX-en dokumentu bat editatzean; haren gainean klik egitean
2124 \family typewriter
2125 Erreferentzia
2126 \begin_inset space ~
2127 \end_inset
2128
2129 gurutzatua
2130 \family default
2131  elkarrizketa-koadroa bistaratuko da, egin klik
2132 \family typewriter
2133 Joan
2134 \begin_inset space ~
2135 \end_inset
2136
2137 etiketara
2138 \family default
2139  botoian kurtsorea erreferentziatutako etiketara mugitzeko.
2140 \end_layout
2141
2142 \begin_layout Subsection
2143 Etiketekin jolastea
2144 \end_layout
2145
2146 \begin_layout Standard
2147 Esan dizugu erreferentzia gurutzatuak zenbatzeaz LyX arduratzen dela; probatzeko
2148  unea heldu zaizu.
2149  Gehitu atal berri bat 2.
2150  atalaren aurretik, jar iezaiozu izenburu panpox bat ("Neguko lore gardenak"
2151  adibidez).
2152  Eguneratu DVI ikuspegia eta — 'Voilà!'— atalaren erreferentzia gurutzatua
2153  "3" izatera aldatu da! Aldatu "Dokumentu honi buruz" azpiatal ingurunera,
2154  eta erreferentzia gurutzatua 3 atalaren ordez 2.1
2155 \begin_inset space ~
2156 \end_inset
2157
2158 azpiatala bezala agertuko da.
2159  Hori bai, erreferentziaren orrialdea aldatzeko etiketaren aurretik testu
2160  asko daukan orrialde berri bat idatzi beharko duzu.
2161
2162 \end_layout
2163
2164 \begin_layout Standard
2165 Etiketekin aritzeko, sartu etiketa berri bat lehenbiziko erreferentzia gurutzatu
2166 a zegoen lekuan, eta aipatu dokumentuko edozein lekutik.
2167  Erreferentzia gurutzatu ugari txertatzen ibiltzen bazara
2168 \family sans
2169 Erreferentzia gurutzatua
2170 \family default
2171  elkarrizketa-koadroa irekita edukitzea komeniko zaizu.
2172 \end_layout
2173
2174 \begin_layout Standard
2175 Erreferentzia gurutzatuak dokumentu handietan ere ongi dabiltzala ziurtatu
2176  nahi baduzu, kopiatu
2177 \emph on
2178 Erabiltzailearen gida
2179 \emph default
2180  eskuliburuko orrialde batzuk eta
2181 \family typewriter
2182 Itsatsi
2183 \family default
2184  zure dokumentuan
2185 \begin_inset Foot
2186 status collapsed
2187
2188 \begin_layout Plain Layout
2189 Gauza bat, kapitulu baten izenburua kopiatzeak errore bat sor dezake, zeren
2190  eta artikulua klaseak kapitulurik ez baitu onartzen.
2191  Hori gertatzen bada, ezabatu kapituluaren izenburua.
2192  Xehetasun gehiago
2193 \begin_inset CommandInset ref
2194 LatexCommand ref
2195 reference "atal:dokumklaseak"
2196
2197 \end_inset
2198
2199
2200 \begin_inset space ~
2201 \end_inset
2202
2203 atalean.
2204 \end_layout
2205
2206 \end_inset
2207
2208 .
2209 \end_layout
2210
2211 \begin_layout Standard
2212
2213 \series bold
2214 Ariketa
2215 \series default
2216 : konpondu erreferentziak
2217 \family typewriter
2218 adibide_gordina.lyx
2219 \family default
2220  fitxategian.
2221 \end_layout
2222
2223 \begin_layout Section
2224 Oin-oharrak eta albokoak
2225 \end_layout
2226
2227 \begin_layout Standard
2228 Oin-oharrak gehitzeko, tresna-barrako
2229 \begin_inset Graphics
2230         filename ../../images/footnote-insert.png
2231
2232 \end_inset
2233
2234  botoia
2235 \begin_inset Foot
2236 status collapsed
2237
2238 \begin_layout Plain Layout
2239 Botoiak beltz koloreko testuaren azpian dagoen testu gorri batera zuzendutako
2240  gezia irudikatzen du.
2241 \end_layout
2242
2243 \end_inset
2244
2245 , edo
2246 \family sans
2247 Txertatu
2248 \family default
2249 \SpecialChar \menuseparator
2250
2251 \family sans
2252 Oin-oharra
2253 \family default
2254  menua erabil dezakezu.
2255  Jarri kurtsorea dokumentuko "LyX" hitzaren atzean eta klik egin
2256 \begin_inset Graphics
2257         filename ../../images/footnote-insert.png
2258
2259 \end_inset
2260
2261  botoian.
2262  Oin-oharrari dagokion kutxa bat agertuko zaizu; idatzi bertan oineko oharrari
2263  dagokion testua.
2264  LyX-ek kurtsorea oin-ohar kutxaren hasieran kokatuko du.
2265  Idatzi
2266 \end_layout
2267
2268 \begin_layout LyX-Code
2269 LyX konposaketarako testu-prozesadorea da.
2270 \end_layout
2271
2272 \begin_layout Standard
2273 Orain egin klik "oina" etiketa duen botoian.
2274  Oin-oharraren kutxa itxi egingo da, oin-oharraren markatzailea inprimatuko
2275  den testuaren kokalekua erakusteko botoia utziko du.
2276  Ekintza horri oin-oharra "tolestea" deitzen zaio.
2277  Oin-oharra zabaltzea nahi duzunean, egin klik "oina" botoian; horrela hango
2278  testua editatzeko aukera daukazu.
2279 \end_layout
2280
2281 \begin_layout Standard
2282 Oin-oharrak testu arrunt bezala ebaki eta itsats daitezke.
2283  Saia zaitez beldurrik gabe! Hautatu oin-oharraren
2284 \begin_inset Foot
2285 status collapsed
2286
2287 \begin_layout Plain Layout
2288 Teklatuaren bitartez errazago hautatuko duzu.
2289  Saguarekin saiatzean oin-oharraren kutxa irekitzeko arriskua baitaukazu.
2290 \end_layout
2291
2292 \end_inset
2293
2294  botoia,
2295 \family sans
2296 Ebaki
2297 \family default
2298  eta
2299 \family sans
2300 Itsatsi
2301 \family default
2302 .
2303  Horretaz gain, testu arrunta oin-ohar batera alda dezakezu: hautatu testua
2304  eta egin klik
2305 \begin_inset Graphics
2306         filename ../../images/footnote-insert.png
2307
2308 \end_inset
2309
2310  botoian.
2311  Oin-oharra testu arruntera bihurtzeko, ireki oin-oharra eta kokatu kurtsorea
2312  hango testuaren hasieran, gero sakatu
2313 \family typewriter
2314 Atzera
2315 \family default
2316  tekla, edo bestela kurtsorea esaldiaren amaieran kokatuta dagoela sakatu
2317
2318 \family typewriter
2319 Ezabatu
2320 \family default
2321  tekla.
2322 \end_layout
2323
2324 \begin_layout Standard
2325 Albo-oharrak gehitzeko, erabili tresna-barrako
2326 \begin_inset Graphics
2327         filename ../../images/marginalnote-insert.png
2328
2329 \end_inset
2330
2331  botoia edo
2332 \family sans
2333 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
2334 Albo-oharra
2335 \family default
2336  menua.
2337  Oin-oharrak bezala dihardute, honako hauek izan ezik:
2338 \end_layout
2339
2340 \begin_layout Itemize
2341 Pantailan kutxek "albo" daukate "oina" eduki ordez.
2342 \end_layout
2343
2344 \begin_layout Itemize
2345 Oharrak alboetan kokatzen dira, testuaren behealdean ordez.
2346 \end_layout
2347
2348 \begin_layout Itemize
2349 Ez dira zenbatzen.
2350
2351 \end_layout
2352
2353 \begin_layout Standard
2354 Aldatu LyX-eko oin-ohar bat testu arrunt egoerara, ondoren hautatu testu
2355  hori eta bihurtu ezazu albo-oharrera.
2356  Albo-oharra nola inprimatzen diren ikusteko, eguneratu DVI ikuspegia.
2357 \end_layout
2358
2359 \begin_layout Standard
2360
2361 \series bold
2362 Ariketa
2363 \series default
2364 : konpondu oin-oharrak
2365 \family typewriter
2366 adibide_gordina.lyx
2367 \family default
2368  fitxategian.
2369 \end_layout
2370
2371 \begin_layout Section
2372 Bibliografiak
2373 \begin_inset CommandInset label
2374 LatexCommand label
2375 name "atal:bibliografiak"
2376
2377 \end_inset
2378
2379
2380 \end_layout
2381
2382 \begin_layout Standard
2383 Bibliografiak erreferentzia gurutzatuak bezalakoak dira.
2384  Bibliografiak erreferentzien zerrenda bat edukitzen du dokumentu amaieran,
2385  eta dokumentuaren zehar elementu hauek aipa daiteke.
2386  Ataletako izenburuekin gertatzen den bezala, LyX eta LaTeX-ek zure lana
2387  errazten dute bibliografiako elementuak automatikoki zenbatuz eta aipamenak
2388  aldatuz elementuen zenbakia aldatzen diren bakoitzean.
2389 \end_layout
2390
2391 \begin_layout Standard
2392 Joan dokumentuaren amaierara eta aldatu
2393 \family sans
2394 Bibliografia
2395 \family default
2396  ingurunera.
2397  Orain, idazten duzun paragrafo bakoitza erreferentzi bat izango da.
2398  Idatzi
2399 \begin_inset Quotes eld
2400 \end_inset
2401
2402
2403 \family typewriter
2404 LyX Tutoretza, LyX-eko dokumentazio taldea
2405 \family default
2406
2407 \begin_inset Quotes erd
2408 \end_inset
2409
2410  zure aurreneko erreferentzia gisa.
2411  Ohartu zaitez erreferentzia bakoitzaren aurretik LyX-ek automatikoki zenbaki
2412  bat daukan kutxa jartzen duela.
2413  Egin klik erreferentziaren zenbakiaren kutxaren gainean, eta
2414 \family typewriter
2415 Bibliografia
2416 \begin_inset space ~
2417 \end_inset
2418
2419 sarrera
2420 \family default
2421  elkarrizketa-koadroa agertuko da.
2422  Lyx dokumentuan honi erreferentzia egiteko
2423 \family typewriter
2424 Gakoa
2425 \family default
2426  erabiltzen da,
2427 \family typewriter
2428 Etiketa
2429 \family default
2430  berriz irteeran agertzen da.
2431  Etiketa ez denean ezartzen (lehenetsia), bibliografiaren zenbakia agertuko
2432  da irteeran.
2433  Errazago oroitzeko,
2434 \family sans
2435 Gakoa
2436 \family default
2437  eremuka alda ezazu
2438 \begin_inset Quotes eld
2439 \end_inset
2440
2441
2442 \family typewriter
2443 lyxtutoretza
2444 \family default
2445 "ra.
2446 \end_layout
2447
2448 \begin_layout Standard
2449 Orain, kokatu kurtsorea dokumentuko leku batean, erreferentzia txertatu
2450  nahi duzun kokalekuan hain zuzen.
2451  Hautatu
2452 \family sans
2453 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
2454 Aipamena
2455 \family default
2456  edo tresna-barrako
2457 \begin_inset Graphics
2458         filename ../../images/dialog-show-new-inset_citation.png
2459
2460 \end_inset
2461
2462  botoia.
2463
2464 \family sans
2465 Aipamena
2466 \family default
2467  elkarrizketa-koadroa agertuko da.
2468  Elkarrizketa-koadro honen eskuineko panelean bibliografiako sarrera guztiak
2469  zerrendatzen dira, eta eremu honek aipatzea nahi duzun bibliografiako elementua
2470  aukeratzea eskaintzen dizu.
2471  Hautatu
2472 \begin_inset Quotes eld
2473 \end_inset
2474
2475
2476 \family typewriter
2477 lyxtutoretza
2478 \family default
2479 " (oraintxe bertan, dagoen bibliografiako elementu bakarra baita), ondoren
2480  erabili erdian dagoen
2481 \family typewriter
2482 Gehitu
2483 \family default
2484  botoia txertatzeko.
2485  Kokapen berean nahi haina zitazio eduki ditzakezu honen bidez hainbat gako
2486  transferituta.
2487  Orain, begiratu DVI fitxategian, eta ikusiko duzu aipamenak giltzen artean
2488  agertzen direla testuan, dokumentu amaierako bibliografia erreferentziatuz.
2489 \end_layout
2490
2491 \begin_layout Standard
2492
2493 \family typewriter
2494 Aipamena
2495 \family default
2496  elkarrizketa-koadroko
2497 \family sans
2498 Testua
2499 \begin_inset space ~
2500 \end_inset
2501
2502 ondoren
2503 \family default
2504  eremuak ohar bat sartuko du giltzen artean (erreferentziatzen den liburu
2505  edo artikulu bateko orrialde edo kapitulua zehazteko, adibidez).
2506  Inprimatzean erreferentziek zenbakien ordez etiketak edukitzea nahi baduzu
2507  (adib.
2508  egunkari batzuk Sorozabal andreak 1992an idatzitako dokumentu bat aipatzeko
2509  "[Sor92]" idaztiko lukete)
2510 \family sans
2511 Bibliografia-elementua
2512 \family default
2513  elkarrizketa-koadroko
2514 \family sans
2515 Etiketa
2516 \family default
2517  eremua erabili.
2518  Xehetasun gehiagorako, irakurri
2519 \emph on
2520 Erabiltzailearen gida
2521 \emph default
2522  eskuliburua.
2523 \end_layout
2524
2525 \begin_layout Standard
2526
2527 \series bold
2528 Ariketa
2529 \series default
2530 : zuzendu bibliografia eta zitazioak
2531 \family typewriter
2532 adibide_gordina.lyx
2533 \family default
2534  fitxategian.
2535 \end_layout
2536
2537 \begin_layout Section
2538 Gaien aurkibidea
2539 \end_layout
2540
2541 \begin_layout Standard
2542 Dokumentuaren hasieran gaien aurkibidea jartzea nahi izan dezakezu.
2543  LyX-ekin erraz egingo duzu.
2544  Dokumentuko tituluaren ondoren eta testuaren aurretik sakatu
2545 \family typewriter
2546 Sartu
2547 \family default
2548  tekla, aukeratu
2549 \family sans
2550 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
2551 Zerrendak
2552 \begin_inset space ~
2553 \end_inset
2554
2555 /
2556 \begin_inset space ~
2557 \end_inset
2558
2559 Aurk.
2560
2561 \family default
2562  menuan
2563 \family sans
2564 Gaien
2565 \begin_inset space ~
2566 \end_inset
2567
2568 aurkibidea
2569 \family default
2570  elementua.
2571  Dokumentuko aurreneko lerroan "
2572 \family sans
2573 Gaien aurkibidea
2574 \family default
2575 " esaldia duen botoi bat agertuko da.
2576 \end_layout
2577
2578 \begin_layout Standard
2579 Ez dirudi oso erabilkorra denik.
2580  Hala ere,
2581 \family typewriter
2582 DVI
2583 \family default
2584  fitxategian begiratzen baduzu, dokumentuko atal eta azpiatalak zerrendatzen
2585  dituen gaien aurkibidea ikusiko duzu.
2586  Ohitura den bezala, atalak berrantolatzean edo berriak sortzean, aldaketa
2587  horiek
2588 \family typewriter
2589 DVI
2590 \family default
2591 fitxategi eguneratuan ikusiko dituzu.
2592 \end_layout
2593
2594 \begin_layout Standard
2595 Dokumentua pantailan editatzean, ez da gaien aurkibidea testu gisa azaltzen,
2596  ezinezkoa baita editatzea.
2597  Gaien aurkibideari dagokion botoian,
2598 \family sans
2599 Dokumentua\SpecialChar \menuseparator
2600 Eskema
2601 \family default
2602  menuan edo tresna-barrako
2603 \begin_inset Graphics
2604         filename ../../images/dialog-toggle_toc.png
2605
2606 \end_inset
2607
2608  botoian klik eginez banandutako leiho batean zerrendatzen da.
2609  Nahiz eta dokumentuan "gaien aurkibidea" ez egon txertatuta, menuak funtzionatu
2610 ko du.
2611  Oso erabilgarria da dokumentuan zehar mugitzeko.
2612  Atal (edo azpiatal) baten izenburuan klik eginez bat elementuaren lerroa
2613  nabarmendu eta kurtsorea (LyX editatzen den leihoan) dokumentuko leku horretan
2614  kokatuko du.
2615  Teklatuko geziak ere erabil ditzakezu gaien aurkibidean gora eta behera
2616  mugitzeko.
2617  Agian komenigarria izango duzu editatzen ari zarenean leiho hau irekita
2618  uztea.
2619  Antzeko gaitasuna Arakatu menutik lor dezakezu, eta gaien aurkibidea automatiko
2620 ki agertuko da.
2621 \end_layout
2622
2623 \begin_layout Standard
2624 Aurkibidea kentzeko dagokion botoia, beste edozein testu bezala, ezabatzearekin
2625  nahikoa da.
2626 \end_layout
2627
2628 \begin_layout Standard
2629
2630 \series bold
2631 Ariketa
2632 \series default
2633 : jarri gaien aurkibidea
2634 \family typewriter
2635 adibide_gordina.lyx
2636 \family default
2637  fitxategian.
2638 \end_layout
2639
2640 \begin_layout Chapter
2641 Matematika erabiltzea
2642 \end_layout
2643
2644 \begin_layout Standard
2645 Zientzialari askok LaTeX erabiltzen dute, ekuazioak era dotore batean argitaratz
2646 en baititu, testu-prozesadoreek eta beraien ekuazio editoreak erabiltzen
2647  duten kontrol-karaktereak saihetsiz.
2648  Zientzilari askok goibelduak sentitzen dira, LaTeX-ekin ekuazioak idatzi
2649  baino programaketa lan bat gehiago delako.
2650  Zorionez, LyX-ek ekuazioentzako WYSIWYM euskarria dauka.
2651  LaTeX erabiltzen baduzu, LaTeX-eko matematika komandoak bide normal batean
2652  idatz daitekeela ikusiko duzu, eta horiek WYSIWYM eran erakutsiko dira.
2653  Bestalde, LaTeX inoiz ez baduzu erabili, orduan
2654 \family sans
2655 Matematikako
2656 \begin_inset space ~
2657 \end_inset
2658
2659 panela
2660 \family default
2661 rekin bide azkar eta erosoan profesional-itxurako adierazpen matematikoak
2662  idazteko aukera izango duzu.
2663 \end_layout
2664
2665 \begin_layout Section
2666 Matematika-era
2667 \end_layout
2668
2669 \begin_layout Standard
2670 Dokumentuko lekuren batean ondorengoa idatzi:
2671 \end_layout
2672
2673 \begin_layout LyX-Code
2674 Gogoko dut Einstein-ek esandakoa, E=mc^2, hain bakuna da.
2675 \end_layout
2676
2677 \begin_layout Standard
2678 Orain, ekuazio horiek ez dute itxura oso onik ez LyX-en ez irteeran ere;
2679  hizkien eta berdintasun ikurraren artean ez dago zuriunerik, eta "2" benetako
2680  goi-indize bezala egotea nahiko zenuke.
2681  Konposaketa okerra gertatu da, LyX-i matematikako ekuazio bat idazten ari
2682  garela ez baitiogu esan, eta ekuazioa testu arrunta bezala konposatu du.
2683
2684 \end_layout
2685
2686 \begin_layout Standard
2687 Horren ordez, formula bat sortu dugu egokiro konposatua izan dadin.
2688  Formula bat sortzeko, egin klik tresna-barrako
2689 \begin_inset Graphics
2690         filename ../../images/math-mode.png
2691
2692 \end_inset
2693
2694  botoian edo erabili
2695 \family typewriter
2696 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
2697 Matematika\SpecialChar \menuseparator
2698 Lerroko
2699 \begin_inset space ~
2700 \end_inset
2701
2702 formula
2703 \family default
2704  menua.
2705  LyX-ek laukitxo urdin bat txertatuko du; matematikako ekuazio hutsa izango
2706  da, eta kurtsorea bertan kokatuko duenez, idatzi
2707 \family typewriter
2708 E=mc^2
2709 \family default
2710  berriro.
2711  Adierazpen matematikoa urdinez dago, eta laukitxo urdina ekuazioa hutsa
2712  izateari uzten dion unean desagertuko da.
2713  Sakatu
2714 \family sans
2715 Ihes
2716 \family default
2717  tekla ekuaziotik ateratzeko.
2718  Markatzaile arrosa desagertuko da, kurtsorea adierazpenaren eskuinean kokatuz,
2719  eta orain zerbait idazten baduzu testu arrunta izango da.
2720 \end_layout
2721
2722 \begin_layout Standard
2723 Begiratu
2724 \family typewriter
2725 DVI
2726 \family default
2727  fitxategian.
2728  Konturatuko zarenez, adierazpen matematikoa era dotorean osatu da; hizki
2729  eta berdintasun ikurraren artean zuriunea du, eta "2" goi-indize bezala
2730  dauka.
2731  Matematika-eran hizkiak aldagai gisa hartzen dira, eta letra etzanez azaltzen
2732  dira.
2733  Zenbakiak zenbaki izaten jarraitzen dute.
2734 \end_layout
2735
2736 \begin_layout Standard
2737 Matematika editatzeko era berri hau WYSIWYM filosofiaren beste adibide bat
2738  da.
2739  LaTeX-en, matematikako adierazpenak testuaren eta
2740 \family typewriter
2741
2742 \backslash
2743 sqrt
2744 \family default
2745  bezalako komandoen bitartez idazten dira; LaTeX exekutatu arte ezin izango
2746  duzu ikusi nola inprimatuko diren, eta falta den parentesi edo bestelako
2747  zerbaiten bila denbora asko gal daiteke.
2748  LyX-ek, ordea, adierazpen matematikoa WYSIWYG eran ez azaldu arren, inprimatzea
2749 n edukiko duen ia itxura berdina bistaratzen du.
2750  Ondoren, LaTeX konposaketa profesionala lantzeaz arduratuko da.
2751 \end_layout
2752
2753 \begin_layout Section
2754 Ekuazioetan murgiltzea
2755 \end_layout
2756
2757 \begin_layout Standard
2758 Orain
2759 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
2760 \end_inset
2761
2762 aldatu
2763 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
2764 \end_inset
2765
2766 ekuaziora.
2767  Adierazpen barruan mugitzeko, erabili teklatuko geziak.
2768  Adierazpena sartzean matematika-eran zaudela argitzeko markatzaile arrosa
2769  azaltzen dela ohartu.
2770  Erabili teklatuko
2771 \family sans
2772 Ezkerrera
2773 \family default
2774  eta
2775 \family sans
2776 Eskuinera
2777 \family default
2778  geziak berdintasun ikurraren mailan kurtsorea mugitzeko, idatzi eta "1+".
2779  Erabili geziak ekuaziotik irteteko edo sakatu
2780 \family sans
2781 Ihes
2782 \family default
2783  tekla.
2784 \end_layout
2785
2786 \begin_layout Standard
2787 Matematika-eran idaztea testu arrunta editatzea bezala da, aurrerago azalduko
2788  dizkizugun tekla bereziak kontutan hartzen ez baditugu bederen.
2789  Ezabatzeko, erabili
2790 \family sans
2791 Ezabatu
2792 \family default
2793  edo
2794 \family sans
2795 Atzera tekla
2796 \family default
2797 .
2798  Testua hautatzeko bai teklatuko geziak bai sagua erabil ditzakezu.
2799
2800 \family sans
2801 Editatu\SpecialChar \menuseparator
2802 Desegin
2803 \family default
2804  menua matematika-eran berdin erabiltzen da, gauza bera ebaki eta itsasteko.
2805  Kontuz ibili gauza batekin: ekuazioaren ezkerraldean edo eskuinaldean eta
2806  kanpoan kurtsorea balego eta
2807 \family sans
2808 Ezabatu
2809 \family default
2810  edo
2811 \family sans
2812 Atzera
2813 \family default
2814 tekla sakatzean ekuazio osoa ezabatuko litzateke.
2815  Eskerrak adierazpen matematikoa berreskuratzeko
2816 \family sans
2817 Desegin
2818 \family default
2819  daukazun.
2820 \end_layout
2821
2822 \begin_layout Standard
2823 Eta
2824 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
2825 \end_inset
2826
2827  ordez
2828 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}+1$
2829 \end_inset
2830
2831  ekuaziora aldatu nahi baduzu? Beste behin, egin klik saguarekin kokaleku
2832  egokian.
2833  Nahi izanez gero, erabili teklatuko geziak.
2834  Kurtsorea "c" hizkiaren ondoren baina "2"-ren aurrean kokatuta balego,
2835  sakatu
2836 \family sans
2837 Gora
2838 \family default
2839  gezia goi-indizera igotzeko, "2"-ren aurretik kokatuko da.
2840  Gehitu ".5" balioa.
2841  Orain, sakatu
2842 \family sans
2843 Behera
2844 \family default
2845  gezia kurtsorea maila arruntera itzultzeko.
2846  Ekuazioko goi-indizean bazaude eta
2847 \family sans
2848 Zuriunea
2849 \family default
2850  sakatzen baduzu, jaitsi maila arruntera eta goi-indize ondoren kurtsorea
2851  kokatuko du, horrela "+1" idaztea bakarrik faltako zaizu.
2852 \end_layout
2853
2854 \begin_layout Section
2855 Berretzaile eta indizeak
2856 \end_layout
2857
2858 \begin_layout Standard
2859 Berretzaile bat
2860 \family sans
2861 Matematikako
2862 \begin_inset space ~
2863 \end_inset
2864
2865 tresna-barra
2866 \family default
2867  erabiliz sar daitekeen arren (ikus ondorengo atala), askoz ere azkarragoa
2868  da "^" erabiltzea.
2869  LyX-ek goi-indizean beste laukitxo urdin bat jarriko du, ondoren idazten
2870  duzuna goi-indizea izango da (letra-tamaina txikiagoa edukiko du).
2871
2872 \family sans
2873 Zuriunea
2874 \family default
2875  edo
2876 \family sans
2877 Ihes
2878 \family default
2879  (formulatik erabat irtetzeko) sakatu bitartean idazten duzun guztia goi-indizea
2880 n agertuko da.
2881 \end_layout
2882
2883 \begin_layout Standard
2884 Azpindizea idazteko bidea ere erraza da:
2885 \family sans
2886 Azpimarra
2887 \family default
2888  ("_") zapaldu.
2889  Dagoeneko ikasi duzu ondoren agertzen den ekuazioko goi-indizeak eta azpindizea
2890 k idazten:
2891 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
2892 \end_inset
2893
2894 .
2895 \end_layout
2896
2897 \begin_layout Standard
2898
2899 \series bold
2900 Ariketa
2901 \series default
2902 : ipini
2903 \family typewriter
2904 adibide_gordina.lyx
2905 \family default
2906  fitxategiko 1.
2907  ekuazioa matematika-eran.
2908 \end_layout
2909
2910 \begin_layout Section
2911 Matematikaren tresna-barra
2912 \end_layout
2913
2914 \begin_layout Standard
2915 Matematikako ikur eta funtzio osatuagoak sartzeko
2916 \family typewriter
2917 Matematikaren
2918 \begin_inset space ~
2919 \end_inset
2920
2921 tresna-barra
2922 \family default
2923  erabiltzea komenigarria izaten da.
2924  Eragiketa hauetariko asko teklatuarekin,
2925 \family sans
2926 Editatu\SpecialChar \menuseparator
2927 Matematika
2928 \family default
2929  edo
2930 \family sans
2931 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
2932 Matematika
2933 \family default
2934  menuen bidez sor daiteke.
2935  Hala ere,
2936 \family typewriter
2937 Matematika
2938 \family default
2939 ren
2940 \family typewriter
2941
2942 \begin_inset space ~
2943 \end_inset
2944
2945 tresna-barra
2946 \family default
2947  erabiltzen irakatsiko dizugu;
2948 \emph on
2949 Matematika
2950 \emph default
2951  eskuliburua irakurriz lasterbideak erabiltzen ikas dezakezu.
2952 \end_layout
2953
2954 \begin_layout Standard
2955 Matematikako tresna-barra erakusten da kurtsorea formulan dagoenean, eta
2956  aktibatu daiteke baita ere
2957 \family typewriter
2958 Ikusi\SpecialChar \menuseparator
2959 Tresna-barrak
2960 \family default
2961  menutik.
2962  Menu horretako 'Matematika'-ri dagokion kontrol-koadroa aktibatzean, tresna-bar
2963 ra agertzen da behin betirako leihoaren behean; egoera hau aldatzeko,
2964 \family typewriter
2965 Tresna-barrak
2966 \family default
2967  menuko
2968 \family typewriter
2969 Matematika
2970 \family default
2971 ren kontrol-koadroan klik egin berriro, eta kurtsorea formula baten barruan
2972  kokatzean soilik agertuko da matematikaren tresna-barra.
2973
2974 \end_layout
2975
2976 \begin_layout Subsection
2977 Grekoa eta ikurrak
2978 \end_layout
2979
2980 \begin_layout Standard
2981
2982 \family typewriter
2983 Matematikaren
2984 \begin_inset space ~
2985 \end_inset
2986
2987 tresna-barrak
2988 \family default
2989  matematikako ikur multzo handia aukeratzen uzten dizu: hainbat gezi, erlazio,
2990  eragile, batura, karaktere berezi eta integral.
2991  Jakin ezazu goi-indizeek eta azpindizeek batura eta integralen limitea
2992  jartzea eskaintzen dizutela.
2993 \end_layout
2994
2995 \begin_layout Subsection
2996 Erroketa, tilet eta mugatzaileak
2997 \end_layout
2998
2999 \begin_layout Standard
3000 Erroketa bat idazteko, egin klik
3001 \begin_inset Graphics
3002         filename ../../images/math/sqrt.png
3003
3004 \end_inset
3005
3006  botoian.
3007  Erro ikurra agertuko da, eta txertatze-gunea
3008 \begin_inset Foot
3009 status collapsed
3010
3011 \begin_layout Plain Layout
3012
3013 \emph on
3014 Itzultzailearen oharra
3015 \emph default
3016 : txertatze-gunea matematikako ekuazioa idazten den laukitxo urdinari deitzen
3017  zaio.
3018 \end_layout
3019
3020 \end_inset
3021
3022  bere barruan kokatuko da.
3023  Orain idatzi aldagaiak, zenbakiak, beste erroketak, zatikiak edota nahi
3024  duzun guztia.
3025  LyX-ek erroketaren tamaina automatikoki egokituko du edukieraren arabera.
3026 \end_layout
3027
3028 \begin_layout Standard
3029 Karaktere (
3030 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
3031 \end_inset
3032
3033 ) edo karaktere taldean (
3034 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
3035 \end_inset
3036
3037 ) tilet ikurra ezartzeko bide berdina lantzen da.
3038  Apaingarri motak tresna-barrako
3039 \begin_inset Graphics
3040         filename ../../images/math/hat.png
3041
3042 \end_inset
3043
3044  botoiaren bidez erabilgarri daude.
3045  Egin klik apaingarri batean, eta LyX-ek apaingarri hori txertatuko du txertatze
3046 -gune baten azpian (edo gainean).
3047  Idatzi nahi duzuna txertatze-gunean.
3048  Apaingarrien bi multzo daude: idazten duzun testuarekin bat tamainaz aldatzen
3049  direnak, eta finkatutako tamaina dutenak, hizki soilentzako egokiagoak
3050  direnak.
3051 \end_layout
3052
3053 \begin_layout Standard
3054 Parentesiak, giltzak edota kortxeteak bezalako mugatzaileak antzera erabili
3055  arren pitin bat zailtxoagoak dira erabiltzen.
3056  Sakatu
3057 \family sans
3058 Mugatzailea
3059 \family default
3060
3061 \begin_inset Graphics
3062         filename ../../images/dialog-show_mathdelimiter.png
3063
3064 \end_inset
3065
3066  botoia eta
3067 \family sans
3068 Mugatzaileak
3069 \family default
3070  elkarrizketa-koadroa agertuko da.
3071  Unean hautatutako mugatzailea leiho erdialdean agertuko da.
3072  Mugatzaileen uneko hautapena kutxa batean bistaratuko da.
3073  Parentesi-bikotea egoten da lehenetsi gisa, hautatu zuk nahi dituzun kortxete-b
3074 ikoteak, kortxete eta parentesiak, edo botoi hutsa "
3075 \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
3076 \end_inset
3077
3078 " bezalako zerbait idazteko (huts-mugatzailea tartekako marra bertikala
3079  bezala bistaratzen da LyX-en; inprimatzean, ordea, ez da azaltzen).
3080 \end_layout
3081
3082 \begin_layout Standard
3083 Alferra bazara, matematika-eran oraingo parentesiak idatz ditzakezu
3084 \family sans
3085 Mugatzailea
3086 \family default
3087  leihoaren ordez.
3088  Hala ere, parentesi horiek testu arruntaren letra-tamaina berdina izango
3089  dute, parentesi barruan zatiketa edo matrize bat idazten baduzu oso itsusi
3090  geldituko dira.
3091  Beraz, egokiagoa da mugatzaileen hiru botoietariko bat erabiltzea zuzenean
3092  (
3093 \begin_inset space ~
3094 \end_inset
3095
3096 ) bikotea txertatzea baino.
3097 \end_layout
3098
3099 \begin_layout Standard
3100 Existitzen den testu batean mugatzaileak, erroketak edo apaingarriak txerta
3101  ditzakezu.
3102  Hautatu egokitu nahi duzun ekuazioa, ondoren egn klik
3103 \family sans
3104 Matematikaren
3105 \begin_inset space ~
3106 \end_inset
3107
3108 tresna-barrako
3109 \family default
3110  nahi duzun botoian.
3111  Saia zaitez
3112 \noun on
3113 Newton
3114 \noun default
3115 -en bigarren legea eskalar eratik (
3116 \begin_inset Formula $f=ma$
3117 \end_inset
3118
3119 ) bektore erara (
3120 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=\overrightarrow{ma}$
3121 \end_inset
3122
3123 ) bihurtzen.
3124  Matrizeei buruz ikasitakoan parentesi edo kortxeteak modu honetan jar ditzakezu.
3125 \end_layout
3126
3127 \begin_layout Subsection
3128 Zatikiak
3129 \end_layout
3130
3131 \begin_layout Standard
3132 Egin klik
3133 \family sans
3134 Matematikaren
3135 \begin_inset space ~
3136 \end_inset
3137
3138 tresna-barrako
3139 \begin_inset Graphics
3140         filename ../../images/math/frac.png
3141
3142 \end_inset
3143
3144
3145 \family default
3146
3147 \family sans
3148 Zatikia
3149 \family default
3150  botoian.
3151  LyX-ek bi txertatze-gune jarriko ditu zatiki batean.
3152  Uste zenuen bezala, zatiki batean zehar kurtsorea mugitzeko teklatuko geziak
3153  erabil ditzakezu.
3154  Egin klik zenbatzaileari dagokion txertatze-gunean eta idatzi "1" zenbakia.
3155  Orain, sakatu
3156 \family sans
3157 Behera
3158 \family default
3159  gezia eta "2" zenbakia idatzi.
3160  Zatiki bat lortu duzu! Jakingo duzunez, bi txertatze-gunetan nahi duzuna
3161  idazteko aukera daukazu: berretzaileak dituzten aldagaiak, erro karratuak,
3162  beste zatiki batzuk, integralak edo bururatzen zaizun beste edozer.
3163 \end_layout
3164
3165 \begin_layout Standard
3166
3167 \series bold
3168 Ariketa
3169 \series default
3170 : jarri
3171 \family typewriter
3172 adibide_gordina.lyx
3173 \family default
3174  fitxategiko 2.
3175  ekuazioa matematika-eran.
3176 \end_layout
3177
3178 \begin_layout Subsection
3179 TeX era: limiteak, log, sinu eta bestelakoak
3180 \end_layout
3181
3182 \begin_layout Standard
3183 Matematika-eran hizkiak aldagaitzat hartzen direnez, matematika-eran "sin"
3184  idazten baduzu LyX-ek hiru aldagaien arteko biderketa (
3185 \begin_inset Formula $s$
3186 \end_inset
3187
3188 ,
3189 \begin_inset Formula $i$
3190 \end_inset
3191
3192  eta
3193 \begin_inset Formula $n$
3194 \end_inset
3195
3196 ) idazten ari zarela usteko du.
3197  Hirurak letra etzanarekin bistaratuko dira, baina "sin" hitza letra erromatarra
3198 rekin idatzi nahiko zenuen.
3199  Gainera, LyX-ek ez du tarterik sartuko "sin" eta "x" hitzen artean (zuriunea
3200  sakatuz matematika-eratik aterako zaitu).
3201  Nola lor dezakezu
3202 \begin_inset Quotes eld
3203 \end_inset
3204
3205
3206 \begin_inset Formula $\sin\left(x\right)$
3207 \end_inset
3208
3209
3210 \begin_inset Quotes erd
3211 \end_inset
3212
3213  ekuazioa
3214 \begin_inset Quotes eld
3215 \end_inset
3216
3217
3218 \begin_inset Formula $sin\left(x\right)$
3219 \end_inset
3220
3221
3222 \begin_inset Quotes erd
3223 \end_inset
3224
3225 -en ordez?
3226 \end_layout
3227
3228 \begin_layout Standard
3229 Egin klik
3230 \family sans
3231 Matematikaren
3232 \begin_inset space ~
3233 \end_inset
3234
3235 tresna-barrako
3236 \family default
3237
3238 \begin_inset Graphics
3239         filename ../../images/math/functions.png
3240
3241 \end_inset
3242
3243  botoian eta gero, agertzen den zerrendan hautatu "sin".
3244  "sin" hitza letra beltz eta erromatarrez idatziko da.
3245  Hitz osoa sinbolo soil baten gisa kudeatuko denez,
3246 \family sans
3247 Atzera
3248 \family default
3249  tekla sakatuz hitz osoa ezabatuko da.
3250  Idatzi orain "(x)", letra etzan urdinez idatziko da, matematika-eran espero
3251  zenuen bezala.
3252  Irteerako fitxategian adierazpen matematikoa egokiro konposatuko da.
3253  Saia zaitez.
3254 \end_layout
3255
3256 \begin_layout Standard
3257 Funtzioen zerrendan honako beste funtzioak aurki daiteke: trigonometriako
3258  funtzioak eta beraien alderantzizkoak, hiperbole funtzioak, logaritmoak,
3259  limiteak eta bestelako gutxi batzuk.
3260  Funtzio hauek goi-indize eta azpindizeak onartzen dituzte,
3261 \begin_inset Quotes eld
3262 \end_inset
3263
3264
3265 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
3266 \end_inset
3267
3268
3269 \begin_inset Quotes erd
3270 \end_inset
3271
3272  edo
3273 \begin_inset Quotes eld
3274 \end_inset
3275
3276
3277 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
3278 \end_inset
3279
3280
3281 \begin_inset Quotes erd
3282 \end_inset
3283
3284  bezalakoak idazteko garrantzitsuak izanik.
3285 \end_layout
3286
3287 \begin_layout Standard
3288
3289 \series bold
3290 Ariketa
3291 \series default
3292 : jarri
3293 \family typewriter
3294 adibide_gordina.lyx
3295 \family default
3296  fitxategiko 3.
3297  ekuazioa matematika-eran.
3298 \end_layout
3299
3300 \begin_layout Subsection
3301 Matrizeak
3302 \end_layout
3303
3304 \begin_layout Standard
3305 Egin klik
3306 \family sans
3307 Matematikaren
3308 \begin_inset space ~
3309 \end_inset
3310
3311 tresna-barrako
3312 \family default
3313
3314 \begin_inset Graphics
3315         filename ../../images/dialog-show_mathmatrix.png
3316
3317 \end_inset
3318
3319  botoian.
3320  Izen bereko elkarrizketa-koadroa agertuko da, matrizeko errenkada eta zutabe
3321  kopuruak zehazteko aukera eskainiz.
3322  Aukeratu 2 errenkada eta 3 zutabe, eta egin klik
3323 \family sans
3324 Ados
3325 \family default
3326  botoian.
3327  Txertatze-gune batzuk hutsik utz ditzakezu horrela nahi izanez gero.
3328 \end_layout
3329
3330 \begin_layout Standard
3331 Matrize bateko zutabeetan zehar mugitzeko
3332 \family sans
3333 Tabuladorea
3334 \family default
3335  erabil daiteke.
3336  Beste aukera bat da teklatuko geziak erabiltzea: gune-amaieran
3337 \family sans
3338 Eskuinera
3339 \family default
3340  sakatuz kurtsorea hurrengora bidaliko du,
3341 \family sans
3342 Behera
3343 \family default
3344  geziarekin azpiko errenkadara, eta abar.
3345 \end_layout
3346
3347 \begin_layout Standard
3348 Bat-batean errenkada edo zutabe gehiago behar badituzu, erabili
3349 \family sans
3350 Editatu\SpecialChar \menuseparator
3351 Errenkadak
3352 \begin_inset space ~
3353 \end_inset
3354
3355 eta
3356 \begin_inset space ~
3357 \end_inset
3358
3359 Zutabeak
3360 \family default
3361  menua edo matematikaren tresna-barrako
3362 \begin_inset Graphics
3363         filename ../../images/tabular-feature_append-row.png
3364
3365 \end_inset
3366
3367 ,
3368 \begin_inset Graphics
3369         filename ../../images/tabular-feature_delete-row.png
3370
3371 \end_inset
3372
3373 ,
3374 \begin_inset Graphics
3375         filename ../../images/tabular-feature_append-column.png
3376
3377 \end_inset
3378
3379 ,
3380 \begin_inset Graphics
3381         filename ../../images/tabular-feature_delete-column.png
3382
3383 \end_inset
3384
3385 .
3386 \end_layout
3387
3388 \begin_layout Standard
3389 Ikus
3390 \emph on
3391 Erabiltzailearen gida
3392 \emph default
3393  zutabe bakoitza lerrokatzen edo matrize osoaren kokapen bertikala nola
3394  aldatzen den ikasteko.
3395  Jabetu zaitez zeregin bakoitzarentzat tresna bat dagoela; testua daukan
3396  taula bat idazteko, erabili LyX-en taulentzako euskarri harrigarria, taulak
3397  idazteko ez da komeni matrizeak erabiltzea.
3398 \end_layout
3399
3400 \begin_layout Subsection
3401 Adierazpen-era
3402 \end_layout
3403
3404 \begin_layout Standard
3405 Orain arte idatzi ditugun ekuazioak, inguratzen zituzten testuaren lerro
3406  berdinean zeuden, lerroko formulak bezala ere ezagutzen dira.
3407  Ekuazio labur eta soilentzat ongi doa, baina gauza handiagoentzat, edo
3408  testutik urruntzea nahi badituzu, adierazpen eran idatzi beharko dira.
3409  Gainera, adierazpen erako ekuazioak etiketatu eta zenbatuak izan daiteke
3410  (ikus
3411 \emph on
3412 Erabiltzailearen Gida
3413 \emph default
3414 ), eta hainbat lerrotako ekuazioak adierazpen-eran egon behar dute.
3415 \end_layout
3416
3417 \begin_layout Standard
3418 Klik egin
3419 \family sans
3420 Matematikaren
3421 \begin_inset space ~
3422 \end_inset
3423
3424 tresna-barrako
3425 \family default
3426
3427 \begin_inset Graphics
3428         filename ../../images/math-display.png
3429
3430 \end_inset
3431
3432  botoian.
3433  Lerro berri batean, eta erdialdean zentratuta, txertatze-gune bat agertuko
3434  da.
3435  Orain idatzi ekuazio bat eta bistaratu DVI formatuan bere itxura ikusteko.
3436
3437 \family sans
3438 Adierazpen
3439 \begin_inset space ~
3440 \end_inset
3441
3442 era
3443 \family default
3444  botoia era batetik bestera txandakatzeko erabiltzen da: adierazpen eratik
3445  barneko erara aldatzeko, edo alderantziz.
3446  Adierazpen erak lerroko eratik bereizten dituen zenbait eginbide ditu:
3447 \end_layout
3448
3449 \begin_layout Itemize
3450 Letra-tamaina lehenetsia handiagoa da,
3451 \begin_inset Formula $\sum$
3452 \end_inset
3453
3454  eta
3455 \begin_inset Formula $\int$
3456 \end_inset
3457
3458  bezalako ikur gutxi batzuentzako.
3459 \end_layout
3460
3461 \begin_layout Itemize
3462 Batura eta limiteetan (integraletan ez) goi-indizeak eta azpindizeak ikurren
3463  azpira gehiago hurbiltzen dira alboetara baino.
3464 \end_layout
3465
3466 \begin_layout Itemize
3467 Testua zentratuta dago.
3468 \end_layout
3469
3470 \begin_layout Standard
3471 Desberdintasun hauek alde batera utziz, lerroko eta adierazpen erako ekuazioak
3472  oso antzekoak dira.
3473 \end_layout
3474
3475 \begin_layout Standard
3476 Azken ohar bat adierazpen-formula konposatzeari buruz: argi ibili ekuazioa
3477  paragrafo berri batean edo ez idazten duzunean.
3478  Ekuazioa sententzi edo paragrafo baten erdian idazten baduzu, ez sakatu
3479
3480 \family typewriter
3481 Sartu
3482 \family default
3483  tekla.
3484  Hori eginez gero, ekuazio
3485 \emph on
3486 osteko
3487 \emph default
3488  testua paragrafo berri batean hasiko baita.
3489  Ondorioz, testu hau koskatuko da, eta litekeena da hori nahi ez izatea.
3490 \end_layout
3491
3492 \begin_layout Standard
3493
3494 \series bold
3495 Ariketa
3496 \series default
3497 : jarri
3498 \family typewriter
3499 adibide_gordina.lyx
3500 \family default
3501  fitxategiko ekuazio batzuk adierazpen eran, eta ikusi bestelako konposaketa
3502  lantzen den.
3503 \end_layout
3504
3505 \begin_layout Standard
3506
3507 \series bold
3508 Ariketa
3509 \series default
3510 : atal honetan ikasitako zenbait tresnarekin, Hurrengo ekuazioa bezalako
3511  bat idazteko gai izan beharko zenuke
3512 \begin_inset Foot
3513 status collapsed
3514
3515 \begin_layout Plain Layout
3516 Bide zailenetik aritu ondoren, zergatik ez zara
3517 \family sans
3518 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
3519 Matematika\SpecialChar \menuseparator
3520 Kasu
3521 \begin_inset space ~
3522 \end_inset
3523
3524 ingurunea
3525 \family default
3526  menuarekin saiatzen?
3527 \end_layout
3528
3529 \end_inset
3530
3531 :
3532 \end_layout
3533
3534 \begin_layout Standard
3535 \begin_inset Formula
3536 \[
3537 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
3538 \log_{8}x & x>0\\
3539 0 & x=0\\
3540 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0
3541 \end{array}\right.
3542 \]
3543
3544 \end_inset
3545
3546
3547 \end_layout
3548
3549 \begin_layout Section
3550 Matematikari buruzko gauza gehiago
3551 \end_layout
3552
3553 \begin_layout Standard
3554 Matematika-eran gauza gehiago egin ditzake LyX-ek.
3555  Oraindaino oinarrizkoa bakarrik ezagutu duzu, irakurri
3556 \emph on
3557 Erabiltzailearen gida
3558 \emph default
3559  trikimailu hauek nola egiten diren jakiteko:
3560 \end_layout
3561
3562 \begin_layout Itemize
3563 Ekuazioak etiketatu eta zenbatzea.
3564 \end_layout
3565
3566 \begin_layout Itemize
3567 Lerro anitzeko ekuazioak sortzea.
3568 \end_layout
3569
3570 \begin_layout Itemize
3571 Letra-tipoak aldatzea, adibidez, adierazpen bateko testua letra lodiz idaztea.
3572 \end_layout
3573
3574 \begin_layout Itemize
3575 Ekuazio bateko letra-tipoa eta barruko tartea zehaztea (ez zaitez kezkatu
3576  honelakoengatik amaierako zirriborroa arte).
3577 \end_layout
3578
3579 \begin_layout Itemize
3580 Makroak idaztea.
3581  Oso baliagarriak dira, dokumentu baten hasieran definitu eta dokumentuan
3582  zehar erabili ahal izango dituzu.
3583
3584 \end_layout
3585
3586 \begin_layout Itemize
3587 Leku falta dela eta,
3588 \emph on
3589 Tutoretza
3590 \emph default
3591  honetan azaldu ezin dizugun beste gauza pila bat.
3592 \end_layout
3593
3594 \begin_layout Chapter
3595 Hainbat
3596 \end_layout
3597
3598 \begin_layout Section
3599 LyX-en beste eginbide garrantzitsu batzuk
3600 \end_layout
3601
3602 \begin_layout Standard
3603 Ez ditugu aipatu LyX-ekin erabil daitezken komando guztiak, eta ez daukagu
3604  asmorik.
3605  Informazio gehiagorako irakur ezazu
3606 \emph on
3607 Erabiltzailearen gida
3608 \emph default
3609  eta
3610 \emph on
3611 Kapsulatutako objektuak
3612 \emph default
3613 .
3614  LyX-ek egin ditzakeen zenbait gauza garrantzitsu soilik aipatuko ditugu:
3615 \end_layout
3616
3617 \begin_layout Itemize
3618 LyX-ek taulentzako WYSIWYG euskarria dauka.
3619  Taula bat lortzeko, erabili
3620 \family sans
3621 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
3622 Taula
3623 \family default
3624  menua (tresna-barrako
3625 \begin_inset Graphics
3626         filename ../../images/tabular-insert.png
3627
3628 \end_inset
3629
3630  botoia).
3631  Egin klik taulan saguaren eskuineko botoiarekin taularen
3632 \family sans
3633 Ezarpenak
3634 \family default
3635  elkarrizketa-koadroa irekitzeko, eta taula editatzeko aukera izango duzula.
3636
3637 \end_layout
3638
3639 \begin_layout Itemize
3640 LyX-ek hainbat formatuko irudiak txertatzeko euskarria dauka.
3641  Asmatu duzu:
3642 \family sans
3643 \bar under
3644 T
3645 \bar default
3646 xertatu\SpecialChar \menuseparator
3647
3648 \bar under
3649 I
3650 \bar default
3651 rudia
3652 \family default
3653  menua edo tresna-barrako
3654 \begin_inset Graphics
3655         filename ../../images/dialog-show-new-inset_graphics.png
3656
3657 \end_inset
3658
3659  botoia erabili.
3660  Ondoren, arakatu, biratu edo eskalatu nahi duzun irudi-fitxategia.
3661  Bai taulek bai irudiek epigrafeak eduki ditzakete, eta LyX-ek automatikoki
3662  irudi edota taulen zerrenda sortuko du.
3663 \end_layout
3664
3665 \begin_layout Itemize
3666 LyX oso konfiguragarria da.
3667  Gauza guztiak, LyX leihoen itxuratik hasita inprimatzeko irteerako emaitza
3668  arte, hainbat eratan konfigura daiteke.
3669  Konfigurazio gehienak
3670 \family sans
3671 Tresna
3672 \family default
3673 \SpecialChar \menuseparator
3674
3675 \family sans
3676 \bar under
3677 H
3678 \bar default
3679 obespenak
3680 \family default
3681  menutik lantzen dira.
3682  Argitasun gehiagorako, kontsultatu
3683 \family sans
3684 Laguntza\SpecialChar \menuseparator
3685 Pertsonalizazioa
3686 \family default
3687 .
3688 \end_layout
3689
3690 \begin_layout Itemize
3691 LyX bost kontinenteetako programatzaile-talde baten eskutik garatzen ari
3692  da.
3693  Horregatik, hainbat testu-prozesadorerekin konparatuz, ingeles hizkuntzak
3694  ez direnen euskarri hobeagoa dauka (alemanera, txekiera, grekoa, euskara,
3695  italiera, errusiera...).
3696  Eskuinetik ezkerrera idazten diren hizkuntzak ere onartzen ditu, hala nola
3697  Arabiera, Farsiera edo Hebreera adibidez, Txinera, Japoniera eta Koreera
3698  ere onartuta daude.
3699  Dokumentuak beste hizkuntza batzuetan idatz ditzakezu; LyX-ek menuak eta
3700  errore-mezuak beste hizkuntzetan erakuts ditzan ere konfigura dezakezu.
3701 \end_layout
3702
3703 \begin_layout Itemize
3704 LyX-eko menuek lasterbideak erabiltzen dituzte.
3705  Hots,
3706 \family sans
3707 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
3708 Ireki
3709 \family default
3710  menua hautatzeko
3711 \family sans
3712 Alt+F
3713 \family default
3714  idatzi eta ondoren
3715 \family sans
3716 O
3717 \family default
3718  sakatu, edo menuaren alboan agertzen den lotura erabili (
3719 \family sans
3720 Ktrl+O
3721 \family default
3722 lehenetsita dago).
3723  Laster-teklak ere konfiguragarriak dira.
3724  Honi buruzko argitasunak
3725 \family sans
3726 Laguntza\SpecialChar \menuseparator
3727 Pertsonalizazioa
3728 \family default
3729  menuan aurkituko dituzu.
3730 \end_layout
3731
3732 \begin_layout Itemize
3733 LyX-ek LaTeX formatuko dokumentuak irakur ditzake.
3734  Ikus
3735 \begin_inset CommandInset ref
3736 LatexCommand ref
3737 reference "atal:LaTeX-dokumentuak-inportatzea"
3738
3739 \end_inset
3740
3741
3742 \begin_inset space ~
3743 \end_inset
3744
3745 atala.
3746 \end_layout
3747
3748 \begin_layout Itemize
3749 Zuzentzaile ortografikoa, thesaurusa eta hitzen zenbaketak erabilgarri daude.
3750 \end_layout
3751
3752 \begin_layout Itemize
3753 Indize eta nomenklaturen/glosarioen sorreraren euskarria.
3754 \end_layout
3755
3756 \begin_layout Section
3757 LyX LaTeX-eko erabiltzaileentzat
3758 \begin_inset CommandInset label
3759 LatexCommand label
3760 name "atal:latexerabiltzaileak"
3761
3762 \end_inset
3763
3764
3765 \end_layout
3766
3767 \begin_layout Standard
3768 LaTeX-i buruz ezer ez badakizu, atal hau irakurri beharrik ez daukazu.
3769  Baliteke LaTeX buruzko zerbait
3770 \emph on
3771 ikasi
3772 \emph default
3773  nahi izatea, eta ondorioz atal hau irakurtzea.
3774  Hala ere, LyX erabiltzen hasten diren batzuei LaTeX ezaguna egingo zaie.
3775  Horietariko bat bazara, galde dezakezu ea LyX-ek LaTeX-ekin egin daitekeen
3776  gauza guztiak egiteko ahalmena al daukan.
3777  Erantzun labur bat da nola edo hala LyX hurbiltzen dela LaTeX-ekin egin
3778  daitekeen gauzetara, eta LaTeX formatuko dokumentu baten zati gehiena idaztea
3779  errazten duela.
3780 \end_layout
3781
3782 \begin_layout Standard
3783 Hau tutoretza bat bakarrik denez, LyX-eko erabiltzaile berriek interesa
3784  eduki dezaketen zenbait gauza aipatuko ditugu.
3785  Tutoretza hori labur gordetzearren, azalpen xumeak izango dira.
3786
3787 \emph on
3788 Eginbide gehigarriak
3789 \emph default
3790  eta
3791 \emph on
3792 Kapsulatutako objektuak
3793 \emph default
3794  eskuliburuek LyX eta LaTeX arteko desberdintasunei, eta LyX-en LaTeX-eko
3795  zenbait trikimailu nola erabili buruzko informazio asko dauka.
3796 \end_layout
3797
3798 \begin_layout Subsection
3799 TeX era
3800 \end_layout
3801
3802 \begin_layout Standard
3803 TeX eran idatzitako guztia pantailan gorriz agertuko da, eta zuzenean LaTeX-i
3804  bidaliko zaio.
3805  TeX komandoak LyX-en erabil ditzakezu
3806 \family sans
3807 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
3808 Tex
3809 \begin_inset space ~
3810 \end_inset
3811
3812 kodea
3813 \family default
3814  menua (tresna-barrako
3815 \begin_inset Graphics
3816         filename ../../images/ert-insert.png
3817
3818 \end_inset
3819
3820  botoia) aukeratuz.
3821  Honek testu-kutxa sortzen du eta barrukoa zuzenean LaTeX-i igorriko zaio.
3822 \end_layout
3823
3824 \begin_layout Standard
3825 TeX-ek matematika-era zertxobait ezberdin erabiltzen du.
3826  Sartu TeX eran alderantzizko barra, ("
3827 \backslash
3828 ") bat idatziz.
3829  Inprimatzean ez da agertuko, ondoren idazten duzun guztia gorriz egongo
3830  da.
3831  TeX eratik ateratzeko sakatu
3832 \family typewriter
3833 Zuriunea
3834 \family default
3835  tekla edo edozein karaktere ez-alfabetiko (zenbaki, azpimarra, berretzaile-ikur
3836 ra edo parentesi gisakoak).
3837  TeX eratik ateratzen zarenean, TeX-en zein komando idatzi duzun ezagutzen
3838  badu LyX-ek eta WYSIWYM-era bihurtuko du.
3839  Ekuazio batean
3840 \family typewriter
3841
3842 \backslash
3843 gamma
3844 \family default
3845  idatzi eta ondoren
3846 \family typewriter
3847 Zuriunea
3848 \family default
3849  tekla sakatzen baduzu, LyX-ek "gamma" gorria
3850 \begin_inset Quotes eld
3851 \end_inset
3852
3853
3854 \begin_inset Formula $\gamma$
3855 \end_inset
3856
3857
3858 \begin_inset Quotes erd
3859 \end_inset
3860
3861  urdin bihurtuko du.
3862  Hau oso konplexuak ez diren makro guztientzako balio du.
3863
3864 \family sans
3865 Matematikaren
3866 \begin_inset space ~
3867 \end_inset
3868
3869 tresna-barra
3870 \family default
3871 erabiltzea baino azkarragoa izan daiteke, batiz bat LaTeX-eko erabiltzaile
3872  adituentzako.
3873 \end_layout
3874
3875 \begin_layout Standard
3876 Bitxikeri bat, formula batean
3877 \begin_inset Quotes eld
3878 \end_inset
3879
3880
3881 \backslash
3882 {
3883 \begin_inset Quotes erd
3884 \end_inset
3885
3886  idazten baduzu, hasiera eta amaierako kortxeteak gorriz txertatuko dira
3887  eta kurtsorea kortxete artean kokatuko da.
3888  Argumentuak jasotzen dituzten komandoak idazteko komenigarria izaten da.
3889 \end_layout
3890
3891 \begin_layout Standard
3892 LyX-ek ezin ditu egin LaTeX-ekin egiten diren gauza guztiak.
3893  Landutako funtzio batzuk ez dira erabat onartzen, beste batzuk berriz erabilgar
3894 riak dira baina ez dira WYSIWYM.
3895  TeX erak erabiltzaileari LaTeX-en moldagarritasun osoa eskaintzeaz batera
3896  LyX-eko funtzionalitate erabilgarriekin gozatu (WYSIWYM matematikak, taulak
3897  eta edizioa bezalakoak) dezake.
3898  LyX-ek ezin izango ditu LaTeX-eko pakete guztiak onartu.
3899  Hala ere, hitzaurrean
3900 \family typewriter
3901
3902 \backslash
3903 usepackage{pakete_izena}
3904 \family default
3905  idatziz (ikus
3906 \begin_inset CommandInset ref
3907 LatexCommand ref
3908 reference "atal:aitzinsolasa"
3909
3910 \end_inset
3911
3912
3913 \begin_inset space ~
3914 \end_inset
3915
3916 atala), nahi dituzun pakete guztiak erabiltzeko gaitasuna izango duzu (kontutan
3917  izan pakete hauek WYSIWYM euskarria ez dutela izango).
3918 \end_layout
3919
3920 \begin_layout Subsection
3921 LaTeX dokumentuak inportatzea: tex2lyx
3922 \begin_inset CommandInset label
3923 LatexCommand label
3924 name "atal:LaTeX-dokumentuak-inportatzea"
3925
3926 \end_inset
3927
3928
3929 \end_layout
3930
3931 \begin_layout Standard
3932 LaTeX fitxategiak inporta ditzakezu LyX-era
3933 \family typewriter
3934 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
3935 Inportatu\SpecialChar \menuseparator
3936 LaTex
3937 \begin_inset space ~
3938 \end_inset
3939
3940 (soila)
3941 \family default
3942  menua erabiliz.
3943  Honek
3944 \family typewriter
3945 tex2lyx
3946 \family default
3947  programari deituko dio, eta adibidea.tex fitxategitik adibidea.lyx fitxategia
3948  sortuko du.
3949  LyX-ek sortu berri den fitxategi hori irekiko du ondoren.
3950  Bihurketak ez badu funtzionatzen,
3951 \family typewriter
3952 tex2lyx
3953 \family default
3954  komando-lerrotik deitzen saia zintezke aukera aurreratuago batzuk erabiliz.
3955
3956 \end_layout
3957
3958 \begin_layout Standard
3959 Bihurketak funtzionatzen duenean ere,
3960 \family typewriter
3961 tex2lyx
3962 \family default
3963  programak gauza guztiak bihurtzen ez dituen arren, LaTeX-eko gauza gehienak
3964  kudeatzen ditu.
3965  TeX moduan ulertzen ez dituen gauzei ezikusi egingo die; horrela,
3966 \family typewriter
3967 tex2lyx
3968 \family default
3969  programarekin fitxategi bat bihurtu ondoren, testu gorrian begira dezakezu
3970  eta eskuz editatu gauzak ongi egiteko.
3971 \end_layout
3972
3973 \begin_layout Standard
3974
3975 \family typewriter
3976 tex2lyx
3977 \family default
3978 -ek bere dokumentazio propioa dauka (
3979 \family typewriter
3980 man
3981 \family default
3982  eskuliburua), Unix/Linux sistemetako erabiltzaileek komando-lerroan
3983 \family typewriter
3984 man tex2lyx
3985 \family default
3986  idatziz irakur dezakete.
3987
3988 \family typewriter
3989 man
3990 \family default
3991  eskuliburuak onartzen ez diren LaTeX-eko komando eta inguruneak zerrendatzen
3992  ditu, zein akats dauden eta nola saihestu, eta aukera batzuk nola erabili
3993  azaltzen ditu.
3994 \end_layout
3995
3996 \begin_layout Standard
3997 Garrantzitsua da ulertzea
3998 \family typewriter
3999 tex2lyx
4000 \family default
4001  programak
4002 \begin_inset Quotes eld
4003 \end_inset
4004
4005 ezagunak
4006 \begin_inset Quotes erd
4007 \end_inset
4008
4009  diren dokumentu klaseak darabilten fitxategiak soilik bihur ditzake LyX
4010  formatura, hau da, dagokion LyX-eko diseinu fitxategia egonez gero.
4011  Diseinuaren fitxategirik ez egonez gero, errore bat gertatuko da bihurketa
4012  ezin izan dela burutu jakinaraziz.
4013  Gauzak horrela, zure LaTeX fitxategiaren dokumentu klasearen diseinua ez
4014  badaukazu,
4015 \family typewriter
4016 tex2lyx
4017 \family default
4018 -ek ezingo du jakin nola bihurtu aurkitzen dituen LaTeX-eko gauzak LyX-ek
4019  ulertzen dituen gauzetara.
4020  Diseinuen fitxategiei eta hauek nola sortzen diren buruzkoak
4021 \emph on
4022 Pertsonalizazioa
4023 \emph default
4024  eskuliburuan azaltzen dira xehetasunez.
4025 \end_layout
4026
4027 \begin_layout Subsection
4028 LyX dokumentua LaTeX-era bihurtu
4029 \end_layout
4030
4031 \begin_layout Standard
4032 LyX dokumentu bat LaTeX formatura bihurtzea nahi izango duzu.
4033  Adibidez, lankide edo eginkide batek LyX programa ez eduki arren dokumentuareki
4034 n lan egin behar du.
4035  Hori egitea huskeria bat da LyX-entzako.
4036  Hautatu
4037 \family sans
4038 Fitxategia\SpecialChar \menuseparator
4039 Esportatu\SpecialChar \menuseparator
4040 LaTeX
4041 \family default
4042 .
4043  Horrek editatzen ari zaren
4044 \family typewriter
4045 adibidetxoa.lyx
4046 \family default
4047  fitxategia beste fitxategi honetan bihurtuko du:
4048 \family typewriter
4049 adibidetxoa.tex
4050 \family default
4051 .
4052  Azken finean, LyX-ek dokumentuak bistaratu edo inprimatzean beti LaTeX
4053  behin-behineko fitxategiak sortzen dituenez, LaTeX sortzen trebea da.
4054 \end_layout
4055
4056 \begin_layout Subsection
4057 LaTeX hitzaurrea
4058 \end_layout
4059
4060 \begin_layout Subsubsection
4061 Dokumentu-klasea
4062 \end_layout
4063
4064 \begin_layout Standard
4065
4066 \family sans
4067 Dokumentua\SpecialChar \menuseparator
4068 Ezarpenak
4069 \family default
4070  elkarrizketa-koadroak dokumentu osoaren aukeren ardura du.
4071  Hemen aldatu dokumentuaren klasea, letra-tipoa eta paper-tamaina.
4072  Dokumentu-klasea aukeran LaTeX paketeentzako aukerak sar daiteke
4073 \family typewriter
4074 Klasearen
4075 \begin_inset space ~
4076 \end_inset
4077
4078 aukerak
4079 \family default
4080  eremuan.
4081 \end_layout
4082
4083 \begin_layout Subsubsection
4084 Aitzinsolaseko beste alderdi batzuk
4085 \begin_inset CommandInset label
4086 LatexCommand label
4087 name "atal:aitzinsolasa"
4088
4089 \end_inset
4090
4091
4092 \end_layout
4093
4094 \begin_layout Standard
4095 Aitzinsolasean komando bereziak jarri behar badituzu LaTeX fitxategi baterako,
4096  zuzenean LyX dokumentuan idatz ditzakezu.
4097  Horretarako,
4098 \family sans
4099 Dokumentua\SpecialChar \menuseparator
4100 Ezarpenak\SpecialChar \menuseparator
4101 LaTeX-en
4102 \begin_inset space ~
4103 \end_inset
4104
4105 aitzinsolasa
4106 \family default
4107  hautatu eta idatzi elkarrizketa-koadroan (edo dokumentuaren ezarpenen elkarrizk
4108 eta-koadrotik interfazearen arabera).
4109  Hor idazten duzun dena zuzenean LaTeX-i bidaliko zaio.
4110 \end_layout
4111
4112 \begin_layout Subsection
4113 BibTeX
4114 \end_layout
4115
4116 \begin_layout Standard
4117 LyX-ek BibTeX euskarria du, honekin erreferentzia bibliografikoen datu-baseak
4118  sortu eta hainbat dokumentutan erabiltzeko aukera izango duzu.
4119  Hautatu
4120 \family sans
4121 Txertatu\SpecialChar \menuseparator
4122 Zerrendak
4123 \begin_inset space ~
4124 \end_inset
4125
4126 /
4127 \begin_inset space ~
4128 \end_inset
4129
4130 Aurk.\SpecialChar \menuseparator
4131
4132 \bar under
4133 B
4134 \bar default
4135 ibTeX
4136 \begin_inset space ~
4137 \end_inset
4138
4139 bibliografia
4140 \family default
4141  menua
4142 \family sans
4143 BibTeX
4144 \family default
4145  motako fitxategi bat gehitzeko.
4146
4147 \family typewriter
4148 Datu-basea
4149 \family default
4150  eremuan BibTeX fitxategiak karga ditzakezu,
4151 \family typewriter
4152 Estiloa
4153 \family default
4154  eremuan berriz BibTeX-en estiloko fitxategiak.
4155 \end_layout
4156
4157 \begin_layout Standard
4158 Hori egindakoan, edozein bibliografia-sarreraren aipamenak egin ditzakezu
4159
4160 \family typewriter
4161 Txertatu
4162 \family default
4163 \SpecialChar \menuseparator
4164
4165 \family typewriter
4166 Aipamena
4167 \family default
4168  menua erabiliz (ikus
4169 \begin_inset CommandInset ref
4170 LatexCommand ref
4171 reference "atal:bibliografiak"
4172
4173 \end_inset
4174
4175
4176 \begin_inset space ~
4177 \end_inset
4178
4179 atala).
4180  LyX arduratuko da
4181 \family sans
4182 BibTeX
4183 \family default
4184  exekutatzeaz.
4185
4186 \family typewriter
4187 Aipamena
4188 \family default
4189  elkarrizketa-koadroko kutxan zure
4190 \family typewriter
4191 BibTeX
4192 \family default
4193  fitxategiko erreferentzia guztiak zerrendatuko dira.
4194 \end_layout
4195
4196 \begin_layout Section
4197 Erroreak!
4198 \end_layout
4199
4200 \begin_layout Standard
4201 Batzuetan dokumentu bat ikusten saiatzean erroreak gerta daiteke, LyX-ek
4202  edo LaTeX-ek ulertzen ez dituzten gauzengatik.
4203  Hori gertatzen bada, LyX-ek LaTeX-en erroreen elkarrizketa-koadroa irekiko
4204  du.
4205  Errore bakoitzaren gainean klik egitean, elkarrizketa-koadroak errorea
4206  gertatu den lekura eramango zaitu LyX dokumentuan, horretaz gain errorearen
4207  zergatia bistaratuko du.
4208 \end_layout
4209
4210 \end_body
4211 \end_document