1 #LyX 2.3 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
5 \save_transient_properties true
6 \origin /systemlyxdir/doc/eu/
9 % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!!
11 %This preamble is designed to ensure that the document prints
12 % out as advertised. If you mess with this preamble,
13 % parts of the document may not print out as expected. If you
14 % have problems LaTeXing this file, please contact
15 % the documentation team
16 % email: lyx-docs@lists.lyx.org
18 % the pages of the TOC is numbered roman
19 % and a pdf-bookmark for the TOC is added
20 \let\myTOC\tableofcontents
21 \renewcommand\tableofcontents{%
23 \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
27 \use_default_options false
28 \maintain_unincluded_children false
30 \language_package default
33 \font_roman "palatino" "default"
34 \font_sans "helvet" "default"
35 \font_typewriter "courier" "default"
36 \font_math "auto" "auto"
37 \font_default_family default
38 \use_non_tex_fonts false
41 \font_sf_scale 100 100
42 \font_tt_scale 100 100
44 \use_dash_ligatures false
46 \default_output_format pdf2
48 \bibtex_command default
49 \index_command default
53 \pdf_title "The LyX Tutorial"
54 \pdf_author "LyX Team"
55 \pdf_subject "LyX-documentation Tutorial"
56 \pdf_keywords "LyX, documentation"
58 \pdf_bookmarksnumbered true
59 \pdf_bookmarksopen true
60 \pdf_bookmarksopenlevel 1
65 \pdf_pdfusetitle false
66 \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue, pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false"
69 \use_package amsmath 0
70 \use_package amssymb 0
73 \use_package mathdots 1
74 \use_package mathtools 0
76 \use_package stackrel 0
77 \use_package stmaryrd 0
78 \use_package undertilde 0
80 \cite_engine_type default
84 \paperorientation portrait
94 \paragraph_separation indent
95 \paragraph_indentation default
100 \paperpagestyle headings
101 \tracking_changes false
102 \output_changes false
105 \html_be_strict false
118 egilea: \SpecialChar LyX
123 \begin_layout Plain Layout
124 Fitxategi honen arduradun nagusia
129 Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak \SpecialChar LyX
130 dokumentazioko posta-zerre
131 ndara: <lyx-docs@lists.lyx.org>.
133 \begin_inset Newline newline
136 Itzulpena: Iñaki Larrañaga Murgoitio (dooteo@euskalgnu.org) eta Sara Elorza,
138 \begin_inset Newline newline
141 Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>, 2004.
149 \begin_layout Standard
150 \begin_inset CommandInset toc
151 LatexCommand tableofcontents
158 \begin_layout Chapter
162 \begin_layout Section
163 Ongi etorri \SpecialChar LyX
167 \begin_layout Standard
168 Fitxategi hau \SpecialChar LaTeX
169 inoiz entzun barik edo ongi ezagutzen ez duten neska-mutilentzat
171 Lasai, ordea, \SpecialChar LyX
172 erabiltzeko \SpecialChar LaTeX
173 -i buruz ezer jakin beharrik ez daukazu.
174 Azken finean, \SpecialChar LyX
175 -en ezaugarrietako bat \SpecialChar LaTeX
178 What You See Is What You Get
180 ) interfazea eskaintzean datza.
181 Hori bai, \SpecialChar LyX
182 bere osotasunean erabiltzeko gauza batzuk ikasi beharko dituzu.
185 \begin_layout Standard
186 Ziurrenik, bi paragrafo artean hiru lerro zuri edo puntu "." baten ondoren
187 bi hutsune ezartzen saiatzeagatik eskuliburu hau irakurtzen ari zara.
188 Hainbat buruhauste izan eta gero, ezinezkoa dela ohartuko zinen.
189 Gertatzen dena hau da: bestelako testu prozesadoreetako zenbait trikimailu
191 -en ez direla erabilgarriak.
192 Hau da, erabili izan dituzun testu-prozesadore gehienetan tabulazioak,
193 zuriuneak, paragrafo-tarteak, letra-tipoak eta bestelako batzuk eskuz idatzi
195 Honekin jarraituz, dokumentuetako testua idazteaz gain beraren itxura eta
196 konposaketa-lanak ere erabiltzaile bakoitzak lantzen ditu.
198 -ek, ordea, itxura eta konposaketa-arloak lantzen ditu, gauza garrantzitsuena
199 zuri utziz: dokumentuaren edukia idaztea.
202 \begin_layout Standard
203 Beraz, zatoz gurekin eta jarraitu irakurtzen.
204 Tutoretza hau irakurrita denborari etekina aterako diozu.
207 \begin_layout Section
208 Tutoretza hau zer da eta zer ez da.
211 \begin_layout Standard
212 Atal honekin serioski hasi baino lehen, gauza bat argitu nahiko genuke.
221 eskuliburuan agertzen den idazkera erabiltzen du.
222 Lehenbizi eskuliburu hau irakurtzen ari bazara, hobe lehenago
229 \begin_layout Standard
230 Orain letra-tipo bakoitzaren esanahia dakizunez, tutoretza honen helburuez
231 zertxobait azaldu nahi dugu.
234 \begin_layout Subsection
235 Tutoretza erabilgarria izan dadin.
238 \begin_layout Standard
239 Tutoretza hau adibide eta ariketekin osatua dago.
240 Dokumentu honi zuku handiena ateratzeko irakurtzean zenbait ariketa idazteko
241 esango dizugu, gauza guztiak ongi ulertu dituzula ziurtatzeko.
242 Zure erosotasunerako, inprimatu dokumentu honen PDF bertsioa.
245 \begin_layout Standard
251 hau azkarrago irakur dezakezu, \SpecialChar LyX
252 -eko burutazio ugari \SpecialChar LaTeX
254 Nola nahi ere, Lyx-ek ikasi beharreko halako ezaugarriak ditu.
259 osoa irakurtzeko asmorik ez baduzu,
260 \begin_inset CommandInset ref
262 reference "atal:latexerabiltzaileak"
266 atala begiratzea aholkatzen dizugu, \SpecialChar LaTeX
267 -eko adituei zuzendua baitago.
270 \begin_layout Subsection
278 \begin_layout Itemize
280 -en eginbide guztien azalpen zehatzak.
285 \begin_layout Standard
288 Erabiltzailearen gida
294 \begin_layout Itemize
300 \begin_layout Standard
303 -ekin egin daitezkeen trikimailu batzuk ikasteko gogoa edukiz gero, eman
306 Kapsulatutako objektuak
312 \begin_layout Standard
313 Aurrera jarraitzeko ordua iritsi zaigu.
314 Zure lehenbiziko dokumentua egiteko unea da\SpecialChar ldots
318 \begin_layout Chapter
323 \begin_layout Section
324 Lehenbiziko \SpecialChar LyX
328 \begin_layout Standard
330 Idazten hasteko prest zaude.
331 Hasi aurretik, ordea,
335 hau hezigarri, erabilgarri eta atseginagoa gertatuko zaizulakoan, gauza
336 batzuk esan beharrean gaude.
339 \begin_layout Standard
340 Dagoen informazio asko hemen azalduko ez dugunez, laguntzako beste fitxategi
341 batzuk bilatu beharrean egongo zara.
342 Zorionez, erraza da: abiarazi \SpecialChar LyX
345 Erabiltzailearen gida
352 Horrela baderitzozu, kargatu
356 ere (une honetan pantailan irakurtzen ari ez bazara bederen).
357 Horrela, zure fitxategia \SpecialChar LyX
358 -en eginbideen erabilera gisa adibide ona izango
359 da, idazten ari zaren bitartean irakur baititzakezu
363 \begin_layout Plain Layout
364 Adibide gisa ere erabil ditzakezu \SpecialChar LyX
365 -en eginbide asko nola erabiltzen diren
372 Dokumentu bat baino gehiago irekita badituzu,
376 menua erabili hauen artean mugitzeko.
379 \begin_layout Standard
384 honetan programa hauek instalatuta dauzkazula onartuko dugu: ongi baino
385 hobekiago darabilen \SpecialChar LyX
386 -eko bertsio bat, baina \SpecialChar LaTeX
387 -en paketeak ere, PDF formatuen
389 GNU/Linux eta BSD banaketetako kasu litzateke hau, baita Windows sistemakoa
390 ere, \SpecialChar LyX
391 -en instalatzaileak ezartzen baititu.
394 \begin_layout Standard
395 Azkenik, zure trebezia lantzeko asmoz \SpecialChar LyX
396 -en fitxategi bat prestatu dugu.
402 Pentsatu \SpecialChar LyX
403 -eko eginbide dotoreak ezagutzen ez dituen batek idatzi duela.
404 Funtzio berriak ikasten ari zaren heinean
408 fitxategiko zati batzuk zuzentzeko eskatuko dizugu.
409 Gauzak zuzentzeko trikimailu politak dauzka
413 \begin_layout Plain Layout
414 Trikimailuak horia koloreko "oharretan" agertzen dira.
415 Horien gainean saguarekin klikatuz irakur ditzakezu.
422 Tranpa egin nahi baduzu (edo egindakoa aztertzeko asmoz),
426 fitxategia daukazu; berton \SpecialChar LyX
427 -en aditua den norbaitek idatzitako testu berdina
431 \begin_layout Standard
436 direktoriopean aurki Daiteke; hautatu
438 Fitxategia\SpecialChar menuseparator
445 botoian klikatuz lor ditzakezu.
446 Ireki Landugabeko dokumentua,
450 , eta horren gainean idazteko
452 Fitxategia\SpecialChar menuseparator
460 aukera erabiliz zure "etxeko" direktorioan kopia bat gorde.
461 Dokumentua zuzentzen duzun heinean, aldaketak DVI irteeran nola eragiten
465 \begin_layout Standard
470 direktorioan dauden beste adibide-fitxategiek \SpecialChar LyX
471 -ekin landuago dauden gauza
472 politak burutzen erakutsiko dizute.
473 Eskuliburuetan (bere luzera edo beste arrazoiengatik) agertzen ez diren
474 beste gauza erabilgarri batzuk erakusten dira.
475 Tutoretza hau irakurri ondoren, edo \SpecialChar LyX
476 -ekin gauza dotoreagoak egiteko orduan
477 zalantzarik edukiz gero, kontsultatu fitxategi hauek.
480 \begin_layout Subsection
481 Idaztea, ikustea eta inprimatzea
484 \begin_layout Itemize
485 Ireki fitxategi berria
487 Fitxategia\SpecialChar menuseparator
493 \begin_layout Itemize
494 Idatzi honelako esaldi bat: Nere \SpecialChar LyX
498 \begin_layout Itemize
501 Fitxategia\SpecialChar menuseparator
511 \begin_layout Itemize
512 Exekutatu \SpecialChar LaTeX
519 Ikusi\SpecialChar menuseparator
522 menuarekin edo tresna-barrako
530 -ek DVI ikustaria abiatuko du; horrek beste leiho berri bat sortuko du,
531 berton zure dokumentua inprimatua nola geldituko den erakutsiko dizun.
536 \begin_layout Plain Layout
537 PDFren ikustailea atzeko planoan exekutatzen utziz denbora aurrez dezakezu.
540 Ikusi\SpecialChar menuseparator
541 Eguneratu\SpecialChar menuseparator
544 edo tresna-barrako botoia
550 erabili eta \SpecialChar LaTeX
551 -en ekitaldia amaitzean
555 -ko leihoan klikatu .
563 \begin_layout Itemize
564 Prest dagoenean, esportatu nahi duzun formatura inprimatzeko dokumentura
567 Fitxategia\SpecialChar menuseparator
573 \begin_layout Standard
574 Zorionak! Zure lehenbiziko \SpecialChar LyX
575 dokumentua idatzi eta inprimatu duzu.
576 Beste guztia huskeriak bakarrik dira, beste eskuliburuetan zehar azalduko
580 \begin_layout Subsection
584 \begin_layout Standard
586 -ek testu-prozesadore batekin egin ditzakezun gauza gehienak egin ditzake.
587 Automatikoki hitzak banandu eta paragrafoak koska ditzake.
588 Ondoren, ekintza sinple batzuen azalpen laburrak dauzkazu.
591 \begin_layout Description
592 Desegin \SpecialChar LyX
593 -ek hainbat desegite-maila ditu, uneko dokumentua editatzen hasi
594 eta orain arteko guztiak desegin ditzakezu
596 Editatu\SpecialChar menuseparator
605 botoia) hautatuz behin eta berriz.
606 Gehiegi desegiten baduzu, aldaketak berreskuratzeko, hautatu
608 Editatu\SpecialChar menuseparator
621 \begin_layout Standard
622 Unean, desegin komandoa 100 urratsetara mugatua dago.
626 \begin_layout Description
627 Ebaki/Itsatsi/Kopiatu Erabili
629 Editatu\SpecialChar menuseparator
640 Editatu\SpecialChar menuseparator
651 Editatu\SpecialChar menuseparator
660 botoia) testua ebaki, itsatsi eta kopiatzeko.
661 Edo itsatsi automatikoki hautatutako testua (beste zenbait programetako
662 hautapenak ere bai) saguaren erdiko botoiarekin.
665 \begin_layout Description
666 Bilatu/Ordeztu Erabili
668 Editatu\SpecialChar menuseparator
682 arg "dialog-show findreplace"
685 botoia) esaldi edo hitzak bilatzeko.
686 Elkarrizketa-koadroan, bilatu
694 botoiarekin, eta erabil ezazu
698 aurkitu den hitza ordezteko
702 \begin_layout Plain Layout
703 Amaitzean leihotxoa itxi, edo irekita utzi lagungarriagoa dela baderitzozu.
705 -eko elkarrizketa-koadro gehienak modu honetan erabil ditzakezu.
706 Ziurtatu leiho nagusian fokua daukazula, edo elkarrizketa-koadro batean
707 komando bat idazten ari zarela.
713 Bilaketetan maiuskula eta minuskulak bereiz ditzan edo hitz osoak soilik
714 bilatzeko aukera eskaintzen zaizu.
715 Dokumentuan gorantz ere bilatu dezakezu.
718 \begin_layout Description
727 (karaktere etzanak, tresna-barrako
741 estiloa (normalean maiuskula txikiak izaten dira, pertsonen izenentzako,
748 botoia) eran ezartzeko, erabili
750 Diseinua\SpecialChar menuseparator
753 menua (tresna-barrako
756 arg "dialog-show character"
762 \begin_layout Description
763 Tresna-barra Ekintza erabilgarrienak lantzeko botoiak dauzka (menuen azpian
775 \begin_layout Standard
776 Noski, oraindik ez duzu nahikoa idatzi funtzio hauen erabilgarritasuna aztertzek
778 Gehiago idaztean desegin, itsatsi, kopiatu e.a.
779 erabiltzen saia zaitez.
782 \begin_layout Subsection
783 WYSIWYM: zuriuneak \SpecialChar LyX
787 \begin_layout Standard
788 Erabiltzaile berrientzako gauza zailenetariko bat \SpecialChar LyX
789 -ek zuriuneak erabiltzeko
790 modura ohitzea izaten da.
803 ) sakatu, lerro zuri bakarra lortuko duzu.
804 Nahiz eta tua sutu arte
812 izeneko 'luuuze' hori) astindu, zuriune bakar bat besterik ez duzu lortuko.
814 -ek ez dizu lerro huts batean zuriune bat sartzen utziko.
819 ez du testua koskatuko, gainera tabulaziorik ez dago! Orrialdearen gainean
820 marjinak edo tabulazioak ezartzeko erregelarik ere ez dago.
823 \begin_layout Standard
824 Testu-prozesadore asko WYSIWYG portaeran oinarritzen dira: "ikusten duzuna
827 -ek, ordea, "Ikusten duzuna
831 duzu" izakeran oinarritzen da.
832 Utzi \SpecialChar LyX
833 -en eskuetan idatzi nahi duzuna eta beste dena, konposaketa-lanak.
834 Lantxo hori txukun-txukun eta polit-polita uzten bera arduratuko baita.
839 batek paragrafoak gramatikalki bereizten ditu,
843 batek bi hitz bereizten dituen bezalaxe, eta gauzak horrela izanda, lerro-itzul
844 era gehiago sartu beharrik ez dago; bestalde,
848 batek ez dauka funtzio gramatikarik; beraz, \SpecialChar LyX
850 Azken finean, \SpecialChar LyX
851 erabiliz denborarik gehien dokumentuaren edukian buru-belarri
852 idazten igaroko duzu, eta gutxiengoa itxuran.
853 WYSIWYMren esanahia hobekiago ulertzeko, ikus
860 \begin_layout Standard
862 -ek dokumentuaren egitura fintzeko lantzeko aukera (asko) eskaintzen dizkizu.
863 Agian esan nahi zenuena ez du inprimatuko behar bezala.
866 Erabiltzailearen gida
868 -k honi buruzkoak argitzen dizkizu.
869 Horizontal eta bertikal betegarriei buruzko azalpenak ditu, hainbat zuriune
870 edo lerro hutsak baino gaitasun handiagoa daukate.
871 Paragrafo, lerrokatze, letra-tipo, letra-tamaina eta bestelakoak eskuz
873 Benetako ideia da zu zeu dokumentuaren edukian murgiltzea, eta amaitzean
874 soilik arduratzea gauzak fintzeaz.
875 Egungo testu-prozesadore arruntekin, idazten zabiltzan unean dokumentuaren
876 itxurak arreta galarazten dizu.
879 \begin_layout Section
883 \begin_layout Standard
884 Dokumentu bateko zati ezberdinek xede ezberdinak dituzte: zati horiei
889 Dokumentu bateko gehiengoa testu arrunta izan ohi da.
890 Ataleko (kapituluak, azpiatalak, e.a.) izenburuek azalduko den gai edo azpigai
891 berriak hastera doazela jakinarazten diote irakurleari.
892 Dokumentu mota batzuek ingurune bereziak dauzkate.
893 Egunkari bateko artikulu batek titulu eta laburpen bat edukiko du.
894 Gutun batek, berriz, horietakorik ez du edukiko, bidaltzailearen helbidea
895 edukitzeko ingurune aproposa edukiko du ziurrenik.
898 \begin_layout Standard
899 Inguruneak \SpecialChar LyX
900 -en oinarrizko "Ikusten duzuna esan nahi duzu" filosofiaren zati
902 Ingurune zehatz batek letra-tipo, letra-tamaina, koskatze, lerro arteko
903 tarte eta beste berezitasun batzuk eska ditzake.
904 Arazoa areagotzen da ingurune zehatz bat aldatzean: egunkari batek bere
905 tituluentzako letra lodia, 18 tamainakoa eta paragrafo zentratuak erabil
906 ditzaken bitartean beste batzuk 15 tamainako letra etzana eta ezkerrera
907 lerrokatuta erabil dezakete; hizkuntza ezberdinek koska-estandar ezberdinak
908 eska ditzakete; eta bibliografietako egiturak asko alda daitezke.
910 -ek formatu-estilo guztiak ikastea saihestuko dizu.
913 \begin_layout Standard
918 goitibeherako zerrenda tresna-barraren ezkerrean kokatua dago, eta honako
920 \begin_inset Graphics
921 filename ../clipart/ToolbarEnvBox.png
928 Une bakoitzean zein ingurunetan idazten ari zaren erakusten du.
929 Zure lehen dokumentua idazten ari zinen bitartean "
933 " azaltzen zuen, testuen ingurune lehenetsia.
934 Nola dabiltzan ikusteko, dokumentu berrian gune ezberdinak jar ditzakezu.
935 Ireki Ingurunea menua saguarekin klik eginez eta hautatu bertako edozein
939 \begin_layout Subsection
940 Atalak eta azpiatalak
943 \begin_layout Standard
948 zure \SpecialChar LyX
949 -eko fitxategiko lehen lerroan, eta
957 \begin_layout Plain Layout
958 Ez daukazu lerro osoa
963 Ezer ez baduzu hautatzen, \SpecialChar LyX
964 -ek unean dagoen paragrafoa hautatutako ingurunera
966 Bestalde, hainbat paragrafo-ingurune batera aldatzeko, hautatu lehenbizi
967 paragrafoak eta ondoren zehaztu ingurunea.
982 hautatzen duzula eta ez
986 , beherago azalduko da zergatia.
988 -ek atala "1" bezala zenbatzen du eta atalaren izenburua letra-tamaina
989 handiagoz ezartzen du.
990 Orain lerro-itzulera sakatu.
1003 " egoerara igarotzen da.
1004 Ataleko izenburuak, ingurune asko bezala,
1008 tekla sakatzean amaitzen direla onartzen da.
1009 Idatzi dokumentuaren sarrera:
1012 \begin_layout LyX-Code
1013 Hau nire \SpecialChar LyX
1014 -eko lehen dokumentuaren sarrera bat da.
1017 \begin_layout Standard
1032 zain dago "2" idatzi eta izenburu bat noiz idatziko.
1036 \begin_inset Quotes eld
1042 \begin_inset Quotes erd
1045 , eta ikusiko duzu ataleko izenburu bezala ezarriko duela.
1048 \begin_layout Standard
1049 Gauzak hobetuz doaz.
1051 atalaren amaierara ("nire \SpecialChar LyX
1052 -eko lehen" paragrafoaren atzera), sakatu Sartu
1059 berriro "2" eta ataleko izenburua noiz idatziko zain egongo da.
1062 Dokumentu honi buruz
1065 "Gauza gehiago" atala, lehenxeago 2.
1066 atala zena, automatikoki 3.
1067 atal bezala berzenbatua izan da! WYSIWYM egiazko eran, dokumentuko testuak
1068 atalen izenburu bezala identifikatu behar dituzu, \SpecialChar LyX
1069 arduratuko baita zenbatzeaz
1073 \begin_layout Standard
1082 ingurunera itzultzeko, eta datozen bost lerroak idatzi:
1085 \begin_layout LyX-Code
1086 Atalak eta azpiatalak beherago azaltzen dira.
1089 \begin_layout LyX-Code
1093 \begin_layout LyX-Code
1094 Atalak azpiatalen baino handiagoak dira.
1097 \begin_layout LyX-Code
1098 Azpiatalaren azalpena
1101 \begin_layout LyX-Code
1102 Azpiatalak atalak baino txikiagoak dira.
1105 \begin_layout Standard
1106 Bigarren lerroan kurtsorea kokatu eta
1116 -ek azpiatala "2.1" zenbatuko du, eta letra-tamaina testu arruntarena baino
1117 handiagoa eta atalen izenburuena baino txikiagoa ezarriko dio.
1122 ingurunera aldatu baita ere.
1123 Pentsatzen zenuen bezala, \SpecialChar LyX
1124 -ek azpiatala "2.2" bezala zenbatzen du.
1125 Beste atal bat sartzen baduzu 2.aren aurretik, 2.
1127 atalera berzenbatua izango da; beraren azpiatalak, berriz, "3.1" eta "3.2"ra.
1130 \begin_layout Standard
1131 Zatitzeko maila sakonagoak
1144 Hauekin zure kasa jolasten utziko dizugu.
1145 Paragrafo eta azpiparagrafoen izenburuek jatorriz zenbatu gabe eta azpiparagraf
1146 oak koskatuta daudela ohartuko zara; hori aldatzeko, irakurri
1148 Erabiltzailearen gida
1151 Atalen sailkapenean maila-altuena
1159 gainetik, baina \SpecialChar LyX
1160 dokumentuetako testu-klase batzuetan bakarrik erabil ditzakezu
1162 \begin_inset CommandInset ref
1164 reference "atal:dokumklaseak"
1171 \begin_layout Standard
1172 Azkenik, baliteke zenbatu gabeko atal eta azpiatalak nahi izatea.
1173 Horretarako ere badaude beste gune batzuk.
1182 zerrendan beherantz mugitu beharko duzu) aldatzen badituzu, \SpecialChar LyX
1184 o letra-tamaina berdina erabiliko du, baina ez ditu zenbatuko.
1185 Badaude "izardun" izenburuak
1194 Atal eta azpiatal bat edo beste izardun ingurunetara bihurtzen saiatu,
1195 eta ohartuko zara nola beste zenbakiak eguneratzen diren.
1198 \begin_layout Standard
1207 fitxategiko atal eta azpiataleko izenburuak.
1210 \begin_layout Subsection
1211 Zerrendak eta azpizerrendak
1214 \begin_layout Standard
1216 -ek zerrendak osatzeko zenbait ingurune ditu.
1217 Zerrenden hainbat ingurunek eskema bat idaztean,
1221 hainbat bider sakatzea edo zerrenda baten erdian puntu berri bat idaztean
1222 beste denak berzenbatzea saihestuko da.
1223 Horrela, zerrendaren edukiaz arduratuko zara soilik.
1224 Dokumentu mota desberdinek, noski, zerrenda ingurune ezberdinak behar dituzte:
1227 \begin_layout Itemize
1228 Diapositiben aurkezpeneko puntu ezberdinak deskribatzeko
1232 inguruneko buleten zerrenda erabili beharko luke.
1235 \begin_layout Itemize
1240 inguruneko zenbatutako zerrenda (eta hizkiz osatutako azpizerrendak) erabil
1244 \begin_layout Itemize
1245 Hainbat softwaretako paketeak azaltzen dituen dokumentu batek
1249 ingurunea erabil dezake, eta zerrendako elementu bakoitza letra lodia duen
1250 hitz batekin hasiko da.
1254 \begin_layout Itemize
1259 ingurunea (\SpecialChar LaTeX
1264 ingurunearekin konparatuz apur bat ezberdina da.
1267 \begin_layout Standard
1269 beste testu-prozesadoreak baino hobeago izatearen arrazoiei buruzko zerrenda
1271 Idatzi hau zure dokumentuaren leku batean:
1274 \begin_layout LyX-Code
1276 beste testu-prozesadoreak baino hobeagoa da zeren eta:
1279 \begin_layout Standard
1280 eta sakatu Sartu tekla.
1291 -ek lerro-hasieran bulet bat idazten du (berez "izartxo" bat, baina irteerako
1292 emaitzan borobil bihurtzen da).
1293 Idatzi zure zergatiak:
1296 \begin_layout LyX-Code
1297 Konposaketa-lana zure ordez egiten du.
1300 \begin_layout LyX-Code
1301 Matematikak WYSIWYG dira.
1304 \begin_layout LyX-Code
1305 Oso erraza da zerrendak sortzea!
1306 \begin_inset Newline newline
1312 \begin_layout Standard
1313 Zerrenda-motako inguruneak, izenburuen ez bezala,
1317 sakatzean ez dira amaitzen.
1318 Horren ordez, \SpecialChar LyX
1319 -ek zerrendako hurrengo elementuarekin jarraituko duzulakoan
1321 Aurreko adibidea hiru elementuz osatutako zerrenda bat da.
1322 Zerrendako elementu batean paragrafo bat baino gehiago edukitzeko jauzi
1328 Zerrenda ingurunetik irteteko, hautatu
1332 ingurunea (edo erabili
1335 \begin_inset space ~
1343 \begin_layout Standard
1344 Zerrenda polita lortu duzu.
1345 Inprimatzean zein itxura edukiko duen ikusteko, exekutatu \SpecialChar LaTeX
1347 Baina, zer gertatzen da arrazoiak zenbatuta eduki nahi badituzu? Hautatu
1352 \begin_layout Plain Layout
1354 -ek ez dizu lehenbiziko buleta aukeratzen utziko, zerrendaren aurreko paragrafoa
1355 ez baduzu aukeratzen, bederen, eta ziurrenik ez duzu hori egitea nahiko.
1356 Era berean, atalen izenburuen zenbakia ez du hautatzen utziko.
1371 Sinestezina, eh?! Esan genizun bezala, zerrendan elementu bat gehitean
1372 edo ezabatzean \SpecialChar LyX
1373 -ek zenbaketa guztia berregiten du.
1376 \begin_layout Standard
1377 Zerrenda hautatuta dagoen bitartean, beste bi zerrenda-ingurunetara alda
1386 , nolako itxura duten ikusteko.
1387 Bi kasuetan, zerrendako elementu bakoitzak "termino" eta definizio bat
1388 dauka, eta definizioa paragrafoan gelditzen den beste guztia da (Sartu
1390 Lehen terminoa letra lodiz (
1394 ) edo paragrafotik "Tabuladore"
1398 \begin_layout Plain Layout
1399 Konposaketako tabuladorea da, ordea, eta zerrendako "termino" handienaren
1400 neurrira moldatzeko aldatuko da, idazmakina bateko tabuladore lehor, goibel
1401 eta aldagaitz bat ez bezala.
1410 ) batekin bereiztua dago.
1411 Zenbait hitzetako terminoa lortzeko hitzak zuriune babestuaz bereizi.
1416 sakatzean sortzen da.
1419 \begin_layout Standard
1428 fitxategiko zerrenda.
1431 \begin_layout Standard
1432 Itxura erakargarriak osatuz, zerrenda batzuk beste batzuen barnean sar ditzakezu
1433 : kontzeptu honi 'habiaratzea' ere deitzen zaio euskaraz.
1434 Adibide gisa, eskemak.
1435 Zerrenda sinplea eta zenbatuak azpizerrendetan buleta eta zenbatze-mota
1436 ezberdinak eduki ditzakete.
1437 Zerrenda-mota ezberdinen azalpenak eta habiaratze-mailari (adib.
1438 azpizerrenda beste baten barruan, eta azken hau beste batean habiaratuta)
1441 Erabiltzailearen gida
1443 -n aurkituko dituzu.
1446 \begin_layout Subsection
1447 Beste inguruneak: Bertsoa, Zitazioa eta beste batzuk
1450 \begin_layout Standard
1451 Zitak ezartzeko bi ingurune daude:
1455 aipamen motzentzat eta
1467 \begin_layout Plain Layout
1468 tutoretza honetako adibide luzeetan erabilia
1479 letra-tipoarekin idazten du; kodea koskatzeko nahi adina zuriune jarraian
1480 idazteko baimena eskaintzen dizun \SpecialChar LyX
1481 -eko ingurune bakarra da.
1482 Olerkiak idatz ditzakezu
1486 ingurunea erabiliz, estrofak bereizteko lerro-itzulerak eta estrofa baten
1487 barruan lerroak banatzeko
1493 -ek eskaintzen dizkizun inguruneen xehetasunak ezagutzeko, ikus
1495 Erabiltzailearen gida
1500 \begin_layout Standard
1518 inguruneak honako fitxategian konpondu:
1519 \begin_inset Newline newline
1527 \begin_layout Chapter
1531 \begin_layout Standard
1532 Aurreko kapitulua \SpecialChar LyX
1533 -ekin idazten ohitzeko lagunduko zizulakoan gaude.
1534 Oinarrizko editatze-eragiketaz gain inguruneen ahalmenekin idaztea ere
1537 erabiltzen duen gehiengo batek dokumentuak idaztea dauka helburutzat:
1538 egunkariak, artikuluak, liburuak, gutunak edo eskuliburuak.
1539 Kapitulu honek testu bakun batetik dokumentu oso bat \SpecialChar LyX
1540 -ekin idaztera eramango
1542 Testu-klaseak aurkeztuko dizkizu, hainbat dokumentu mota idazteko.
1543 Testu bat dokumentu batera bihurtzeko behar dituzun eginbide asko azalduko
1544 dizkizu, adibidez, tituluak, oin-oharrak, erreferentzia gurutzatuak, bibliograf
1545 i eta gaien aurkibideak.
1548 \begin_layout Section
1550 \begin_inset CommandInset label
1552 name "atal:dokumklaseak"
1559 \begin_layout Standard
1560 Dokumentu mota bakoitza era desberdin batean konposatzen da.
1561 Adibidez, liburuak bi aldetatik inprimatu ohi diren bitartean, artikuluak
1562 orrialde bakarrekoak izaten dira.
1563 Gainera, dokumentu askok ingurune bereziak edukitzen dituzte: gutunak edukitzen
1564 duten zenbait ingurune (bidaltzailearen helbidea eta sinadura bezala) liburu
1565 edo artikulu batean ez daukate zentzurik.
1575 \begin_layout Plain Layout
1577 -eko erabiltzaileentzat: hau \SpecialChar LaTeX
1578 -eko dokumentu-klasearen (document-class) antzekoa
1584 hauen arteko ezberdintasunez arduratzen dira.
1585 Tutoretza hau, adibidez,
1589 (Book) dokumentu klasearekin idatzi da.
1590 Testu-klaseak WYSIWYM filosofiaren zatirik garrantzitsuenetarikoak dira;
1591 beraiek esaten baitiote \SpecialChar LyX
1592 -i dokumentu bat nola konposatu, ondorioz hau egiteko
1593 moduari buruz ez daukazu ezer jakin beharrik.
1596 \begin_layout Standard
1597 Litekeena da zure dokumentua
1601 (Article) dokumentu klasearekin idaztea
1605 \begin_layout Plain Layout
1606 Dokumentu klase lehenetsia izan ohi da.
1612 Saia zaitez beste dokumentu klase batera aldatzen (erabili
1614 Dokumentua\SpecialChar menuseparator
1617 menua), hauen konposaketa ezberdinak ikusteko.
1618 Aldatu zure dokumentua
1622 dokumentu klasera, eta
1626 zerrendan begiratzen baduzu dauden ingurune gehienak berdinak izango dira.
1631 ingurunea erabil dezakezu.
1632 Testu-klase batek zein ingurune eskaintzen dituen jakiteko,
1636 zerrenda aztertzearekin nahikoa duzu.
1639 \begin_layout Standard
1640 Egunkariek konposaketa-mota propioa eduki ohi dute: letra-tamainak, zutabe
1641 bateko (edo biko) inprimaketa, edo orriaren izenburuak bezala.
1642 Garai digital honetan, hauek artikulu elektronikoak onartzen hasi dira,
1644 estiloko fitxategiak sortu eta idazleak beraien artikuluak ongi konposatuta
1646 Horretarako ere prestatuta dago \SpecialChar LyX
1648 Adibidez, \SpecialChar LyX
1652 \begin_inset space ~
1657 dokumentu klasearen bidez Amerikar Matematika Elkarteko egunkarientzat
1658 (eta antzeko beste batzuentzat ere) konposaketa-euskarria eskaintzen du.
1661 \begin_layout Standard
1662 Jarraian zenbait testu-motari buruzko erreferentzia laburra azaltzen da.
1663 Xehetasun gehiagorako, ikus
1665 Eginbide gehigarriak
1669 Dokumentu klase bereziak
1674 \begin_layout Standard
1675 \begin_inset Tabular
1676 <lyxtabular version="3" rows="7" columns="2">
1677 <features tabularvalignment="middle">
1678 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
1679 <column alignment="center" valignment="top" width="0pt">
1681 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1684 \begin_layout Plain Layout
1690 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1693 \begin_layout Plain Layout
1701 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1704 \begin_layout Plain Layout
1710 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1713 \begin_layout Plain Layout
1714 orrialde bakarrekoa, kapitulurik gabe
1721 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1724 \begin_layout Plain Layout
1730 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1733 \begin_layout Plain Layout
1734 Amerikar Matematika Elkarteko diseinu eta inguruneak
1741 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1744 \begin_layout Plain Layout
1750 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1753 \begin_layout Plain Layout
1754 artikulua baino luzeagoa, bi orrialdetatik
1761 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1764 \begin_layout Plain Layout
1770 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1773 \begin_layout Plain Layout
1774 txostena + azala + kontrazala
1781 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1784 \begin_layout Plain Layout
1790 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1793 \begin_layout Plain Layout
1794 gardenkiak (Foil\SpecialChar TeX
1802 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1805 \begin_layout Plain Layout
1811 <cell alignment="center" valignment="top" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1814 \begin_layout Plain Layout
1815 helbide, sinadura eta bestelako inguruneak dauzka
1828 \begin_layout Section
1829 Txantiloiak: gutuna idaztea
1832 \begin_layout Standard
1833 Gutun bat idazteko orduan, ireki fitxategi berria eta aukeratu
1839 Dokumentua\SpecialChar menuseparator
1842 elkarrizketa-koadroan.
1843 Gutuna idazteko biderik errazena izan arren lan gehiago eskatzen duela
1845 Negozio-gutun bakoitza idaztean jasotzailearen eta zure helbideak, testuaren
1846 gorputza, sinadura e.a.
1848 Beraz, \SpecialChar LyX
1853 bat dauka, gutun-adibidea duena; behin txantiloi bat eskuartean daukazula,
1854 gutun berri bat idazten duzun bakoitzean zatiren bat edo beste aldatzen
1858 \begin_layout Standard
1859 Ireki fitxategi berri bat
1861 Fitxategia\SpecialChar menuseparator
1863 \begin_inset space ~
1874 Gorde eta inprima ezazu zenbait ingurune nola konposatzen diren aztertzeko.
1878 \begin_layout Standard
1883 menuan begiratzen duzunean beste testu-klase batzuetan ageri ez diren hainbat
1884 ingurune ikusiko dituzu, adibidez,
1887 \begin_inset space ~
1897 bezalako beste batzuk ezagunak egingo zaizkizu.
1898 Ingurune horiek nola erabiltzen diren ikusteko, haiekin jolasten ibil zaitezke.
1899 Ohartuko zara, adibidez,
1903 inguruneak gorri koloredun "
1907 " hitza testuaren aurretik agertzen duela.
1908 Fitxategia inprimatzen baduzu, ohartuko zara hitz hori ez duela erakusten.
1909 Sinaduraren kokapena jakiteko erabiltzen da.
1910 Horrez gain, jakin ezazu berdin dela
1914 lerroa non kokatzen den.
1915 Gogoratu \SpecialChar LyX
1916 programa WYSIWYM dela; nahi duzun lekuan
1920 ingurunea kokatu, \SpecialChar LyX
1921 -ek badaki inprimatzean sinadurak gutunaren amaieran
1925 \begin_layout Standard
1926 Txantiloi bat \SpecialChar LyX
1927 fitxategi arrunt bat besterik ez da.
1928 Hots, zure helbide eta sinadurekin bete eta txantiloi berri bat bezala
1930 Hemendik aurrera, gutun bat idatzi nahi duzun bakoitzean sortu berri duzun
1931 txantiloian oinarrituz denbora aurreztuko duzu.
1932 Egiazko "ariketa" bat egitea ongi baino hobekiago etorriko zaizula esan
1933 beharrik ez daukagu, idatz iezaiozu gutun bat lagun bati
1937 \begin_layout Plain Layout
1938 Abisu bat, txantiloitik idazten duzun kasurako.
1939 Ingurune bateko testua ezabatuz (zure helbidea sartzeko
1942 \begin_inset space ~
1947 eremua erabat ezabatzen baduzu) eta ondoren ezer idatzi gabe kurtsorea
1948 beste nonbaitera mugituz gero, gune hori desagertuko da.
1949 Ingurune gehienek testurik gabe ezin dute bizi.
1950 Itzultzeko, hautatu berriro
1954 zerrendako elementua.
1962 \begin_layout Standard
1963 Txantiloiek denbora asko aurrera dezaketenez, ahal duzun guztietan erabiltzea
1965 Gainera, testu-klase dotore batzuk nola erabiltzen diren erakusten dute.
1966 Azkenik, \SpecialChar LyX
1967 ordenagailuekin trebetasun gutxi daukaten erabiltzaileentzat
1968 lagungarri izan daiteke.
1969 Erabiltzaileek gutun-txantiloi bat erabiltzen badute errazagoa izateaz
1970 gain, \SpecialChar LyX
1971 erabiltzeko beldurra galduko dute.
1974 \begin_layout Section
1975 Dokumentuen tituluak
1978 \begin_layout Standard
1980 -ek (\SpecialChar LaTeX
1981 -ek bezala) titulua — uneko izenburua, egilea, data eta laburpena ere
1982 barne eduki ditzake — dokumentutik bereizitako zati bezala hartzen du.
1985 \begin_layout Standard
1986 Itzul zaitez zure \SpecialChar LyX
1987 dokumentura eta ziurtatu
1995 \begin_layout Plain Layout
1996 Gutun mota ez darabilzula,
2000 testu-klaseak titulurik ez baitu erabiltzen.
2005 dokumentu klasea erabiltzen ari dela.
2006 Idatzi titulua lehenbiziko lerroan eta lerroa
2010 ingurunearekin ezarri.
2011 Idatzi hurrengo lerroan zure izen-abizenak eta aldatu
2016 Idatzi data hirugarren lerroan
2021 Hori egin ondoren, laburtu dokumentuaren edukia bizpahiru paragrafotan
2022 (edo bakar batean) eta ezarri
2027 Ohartu zaitez titulua nola aurkezten den inprimatzean.
2028 Dokumentuaren formatua
2032 klasera aldatzen baduzu, tituluaren orrialdea bereiztuta agertuko da, tutoretza
2033 honetako aurreneko orrialdearen antzera.
2036 \begin_layout Standard
2041 : Zuzendu titulua, egilea eta data
2048 \begin_layout Section
2049 Etiketa eta erreferentzia gurutzatuak
2052 \begin_layout Standard
2053 Dokumentuko atalen goiburuak, zerrendako elementuak, formulak, oin-oharrak
2058 \begin_layout Plain Layout
2061 Erabiltzailearen gida
2065 Kapsulatutako objektuak
2067 eskuliburuetan azaltzen dira.
2072 etiketa jar diezaiekezu.
2073 Etiketa bat jarritakoan, dokumentuko beste edozein lekutan atal honi buruzko
2074 aipamenak sartzeko erreferentzia gurutzatuak erabil ditzakezu.
2075 Atalaren zenbakira edo kokatuta dagoen orrialdeari erreferentzia egin dezakezu.
2076 Atalen zenbaketaz bezala, erreferentzia gurutzatuez \SpecialChar LyX
2078 Etiketa eta erreferentzia gurutzatuak automatikoki kudeatzeko gaitasuna
2080 eta \SpecialChar LaTeX
2081 programen abantailarik onenetariko bat da, beste testu-prozesadoreekin
2085 \begin_layout Subsection
2086 Zure aurreneko etiketa
2089 \begin_layout Standard
2090 Joan gure bigarren atalera, "Dokumentu honi buruz" izenburua duena.
2091 Egin klik ataleko izenburuaren lerroaren amaieran eta hautatu
2098 \SpecialChar menuseparator
2103 menua edo tresna-barrako
2110 Elkarrizketa-koadro batek etiketaren izena eskatuko dizu, eta berak iradokizun
2116 botoian klik egindakoan, etiketaren izena kutxa batean ataleko izenburuaren
2120 \begin_layout Standard
2121 Orain arte ez dugu gauza askorik egin (
2125 fitxategiak itxura bera dauka, inprimatutako dokumentuan etiketarik ez
2127 Hala ere, etiketa gehitu duzunez, honi buruzko erreferentzia gurutzatuak
2128 erabil ditzakezu dokumentuan.
2129 Horitxi egingo dugu.
2132 \begin_layout Subsection
2133 Zure lehen erreferentzia gurutzatua
2136 \begin_layout Standard
2137 Kokatu kurtsorea zure dokumentuko 2.
2138 ataleko lekuren batean.
2142 \begin_layout LyX-Code
2143 Dokumentu honi buruz gehiago jakiteko asmoz,
2144 \begin_inset Newline newline
2147 ikus atala , orrialdean aurki dezakezu.
2150 \begin_layout Standard
2151 Orain, kokatu kurtsorea "atala" hitzaren aurrean eta hautatu
2153 Txertatu\SpecialChar menuseparator
2154 Erreferentzia gurutzatua
2156 menua edo tresna-barrako
2159 arg "dialog-show-new-inset ref"
2165 Erreferentzia gurutzatua
2167 izeneko leihoa bistaratuko da.
2168 Aipatu dezakezun etiketa-zerrenda bat dauka.
2178 izeneako goitibeherako zerrenda, eta hautatu '<erreferentzia> <orrialdea>
2179 orrialdean' elementua.
2184 " etiketa (lehenetsi gisa hautatuta egongo da), eta 'Erref+Testua: atal:dokumbur
2185 uz' erreferentziaren markatzailea agertuko da (egokia izateko,
2188 \begin_inset space ~
2193 bat jarri beharko zenuke erreferentzia eta 'atala'-ren artean).
2194 Hau egiteko badago beste bide bat: egin klik saguaren eskuineko botoiarekin
2195 atalaren alboa ezarritako etiketaren gainean eta erabili testuinguruko
2198 Kopiatu erreferentzia gisa
2201 Etiketa honen erreferentzia gurutzatua arbelean dago orain, eta kurtsorearen
2202 uneko posizioan kopia daiteke
2206 \SpecialChar menuseparator
2211 menua (edo Ktrl+V lasterbidea) erabiliz.
2212 Inprimatutako dokumentuan, erreferentziaren markatzaile hau atalaren eta
2213 orrialdearen zenbakiekin ordeztuta agertuko da.
2214 Ikusi zure dokumentua DVI gisa, eta ikusiko duzu \SpecialChar LaTeX
2216 '2 atala' adierazten du, 2.
2217 atalaren eta bere erreferentzia gurutzatuaren artean idatzi duzun testuaren
2218 luzeraren arabera 'orrialde honetan', 'hurrengo orrialdean' edo 'n orrialdean'
2223 orrialdearen zenbakia den) ikusiko duzu.
2226 \begin_layout Standard
2227 Erreferentzia gurutzatu batek hiperesteka baten antzera funtzionatzen du
2229 -en dokumentu bat editatzean; haren gainean klik egitean
2232 \begin_inset space ~
2237 elkarrizketa-koadroa bistaratuko da, egin klik
2240 \begin_inset space ~
2245 botoian kurtsorea erreferentziatutako etiketara mugitzeko.
2248 \begin_layout Subsection
2252 \begin_layout Standard
2253 Esan dizugu erreferentzia gurutzatuak zenbatzeaz \SpecialChar LyX
2254 arduratzen dela; probatzeko
2256 Gehitu atal berri bat 2.
2257 atalaren aurretik, jar iezaiozu izenburu panpox bat ("Neguko lore gardenak"
2259 Eguneratu DVI ikuspegia eta — 'Voilà!'— atalaren erreferentzia gurutzatua
2260 "3" izatera aldatu da! Aldatu "Dokumentu honi buruz" azpiatal ingurunera,
2261 eta erreferentzia gurutzatua 3 atalaren ordez 2.1
2262 \begin_inset space ~
2265 azpiatala bezala agertuko da.
2266 Hori bai, erreferentziaren orrialdea aldatzeko etiketaren aurretik testu
2267 asko daukan orrialde berri bat idatzi beharko duzu.
2271 \begin_layout Standard
2272 Etiketekin aritzeko, sartu etiketa berri bat lehenbiziko erreferentzia gurutzatu
2273 a zegoen lekuan, eta aipatu dokumentuko edozein lekutik.
2274 Erreferentzia gurutzatu ugari txertatzen ibiltzen bazara
2276 Erreferentzia gurutzatua
2278 elkarrizketa-koadroa irekita edukitzea komeniko zaizu.
2281 \begin_layout Standard
2282 Erreferentzia gurutzatuak dokumentu handietan ere ongi dabiltzala ziurtatu
2283 nahi baduzu, kopiatu
2285 Erabiltzailearen gida
2287 eskuliburuko orrialde batzuk eta
2295 \begin_layout Plain Layout
2296 Gauza bat, kapitulu baten izenburua kopiatzeak errore bat sor dezake, zeren
2297 eta artikulua klaseak kapitulurik ez baitu onartzen.
2298 Hori gertatzen bada, ezabatu kapituluaren izenburua.
2300 \begin_inset CommandInset ref
2302 reference "atal:dokumklaseak"
2307 \begin_inset space ~
2318 \begin_layout Standard
2323 : konpondu erreferentziak
2330 \begin_layout Section
2331 Oin-oharrak eta albokoak
2334 \begin_layout Standard
2335 Oin-oharrak gehitzeko, tresna-barrako
2338 arg "footnote-insert"
2345 \begin_layout Plain Layout
2346 Botoiak beltz koloreko testuaren azpian dagoen testu gorri batera zuzendutako
2347 gezia irudikatzen du.
2356 \SpecialChar menuseparator
2361 menua erabil dezakezu.
2362 Jarri kurtsorea dokumentuko "\SpecialChar LyX
2363 " hitzaren atzean eta klik egin
2366 arg "footnote-insert"
2370 Oin-oharrari dagokion kutxa bat agertuko zaizu; idatzi bertan oineko oharrari
2373 -ek kurtsorea oin-ohar kutxaren hasieran kokatuko du.
2377 \begin_layout LyX-Code
2379 konposaketarako testu-prozesadorea da.
2382 \begin_layout Standard
2383 Orain egin klik "oina" etiketa duen botoian.
2384 Oin-oharraren kutxa itxi egingo da, oin-oharraren markatzailea inprimatuko
2385 den testuaren kokalekua erakusteko botoia utziko du.
2386 Ekintza horri oin-oharra "tolestea" deitzen zaio.
2387 Oin-oharra zabaltzea nahi duzunean, egin klik "oina" botoian; horrela hango
2388 testua editatzeko aukera daukazu.
2391 \begin_layout Standard
2392 Oin-oharrak testu arrunt bezala ebaki eta itsats daitezke.
2393 Saia zaitez beldurrik gabe! Hautatu oin-oharraren
2397 \begin_layout Plain Layout
2398 Teklatuaren bitartez errazago hautatuko duzu.
2399 Saguarekin saiatzean oin-oharraren kutxa irekitzeko arriskua baitaukazu.
2413 Horretaz gain, testu arrunta oin-ohar batera alda dezakezu: hautatu testua
2417 arg "footnote-insert"
2421 Oin-oharra testu arruntera bihurtzeko, ireki oin-oharra eta kokatu kurtsorea
2422 hango testuaren hasieran, gero sakatu
2426 tekla, edo bestela kurtsorea esaldiaren amaieran kokatuta dagoela sakatu
2434 \begin_layout Standard
2435 Albo-oharrak gehitzeko, erabili tresna-barrako
2438 arg "marginalnote-insert"
2443 Txertatu\SpecialChar menuseparator
2447 Oin-oharrak bezala dihardute, honako hauek izan ezik:
2450 \begin_layout Itemize
2451 Pantailan kutxek "albo" daukate "oina" eduki ordez.
2454 \begin_layout Itemize
2455 Oharrak alboetan kokatzen dira, testuaren behealdean ordez.
2458 \begin_layout Itemize
2463 \begin_layout Standard
2464 Aldatu \SpecialChar LyX
2465 -eko oin-ohar bat testu arrunt egoerara, ondoren hautatu testu hori
2466 eta bihurtu ezazu albo-oharrera.
2467 Albo-oharra nola inprimatzen diren ikusteko, eguneratu DVI ikuspegia.
2470 \begin_layout Standard
2475 : konpondu oin-oharrak
2482 \begin_layout Section
2484 \begin_inset CommandInset label
2486 name "atal:bibliografiak"
2493 \begin_layout Standard
2494 Bibliografiak erreferentzia gurutzatuak bezalakoak dira.
2495 Bibliografiak erreferentzien zerrenda bat edukitzen du dokumentu amaieran,
2496 eta dokumentuaren zehar elementu hauek aipa daiteke.
2497 Ataletako izenburuekin gertatzen den bezala, \SpecialChar LyX
2498 eta \SpecialChar LaTeX
2499 -ek zure lana errazten
2500 dute bibliografiako elementuak automatikoki zenbatuz eta aipamenak aldatuz
2501 elementuen zenbakia aldatzen diren bakoitzean.
2504 \begin_layout Standard
2505 Joan dokumentuaren amaierara eta aldatu
2510 Orain, idazten duzun paragrafo bakoitza erreferentzi bat izango da.
2512 \begin_inset Quotes eld
2518 Tutoretza, \SpecialChar LyX
2519 -eko dokumentazio taldea
2522 \begin_inset Quotes erd
2525 zure aurreneko erreferentzia gisa.
2526 Ohartu zaitez erreferentzia bakoitzaren aurretik \SpecialChar LyX
2527 -ek automatikoki zenbaki
2528 bat daukan kutxa jartzen duela.
2529 Egin klik erreferentziaren zenbakiaren kutxaren gainean, eta
2532 \begin_inset space ~
2537 elkarrizketa-koadroa agertuko da.
2538 Lyx dokumentuan honi erreferentzia egiteko
2546 berriz irteeran agertzen da.
2547 Etiketa ez denean ezartzen (lehenetsia), bibliografiaren zenbakia agertuko
2554 \begin_inset Quotes eld
2564 \begin_layout Standard
2565 Orain, kokatu kurtsorea dokumentuko leku batean, erreferentzia txertatu
2566 nahi duzun kokalekuan hain zuzen.
2569 Txertatu\SpecialChar menuseparator
2575 arg "dialog-show-new-inset citation"
2583 elkarrizketa-koadroa agertuko da.
2584 Elkarrizketa-koadro honen eskuineko panelean bibliografiako sarrera guztiak
2585 zerrendatzen dira, eta eremu honek aipatzea nahi duzun bibliografiako elementua
2586 aukeratzea eskaintzen dizu.
2588 \begin_inset Quotes eld
2595 " (oraintxe bertan, dagoen bibliografiako elementu bakarra baita), ondoren
2596 erabili erdian dagoen
2601 Kokapen berean nahi haina zitazio eduki ditzakezu honen bidez hainbat gako
2603 Orain, begiratu DVI fitxategian, eta ikusiko duzu aipamenak giltzen artean
2604 agertzen direla testuan, dokumentu amaierako bibliografia erreferentziatuz.
2607 \begin_layout Standard
2612 elkarrizketa-koadroko
2615 \begin_inset space ~
2620 eremuak ohar bat sartuko du giltzen artean (erreferentziatzen den liburu
2621 edo artikulu bateko orrialde edo kapitulua zehazteko, adibidez).
2622 Inprimatzean erreferentziek zenbakien ordez etiketak edukitzea nahi baduzu
2624 egunkari batzuk Sorozabal andreak 1992an idatzitako dokumentu bat aipatzeko
2625 "[Sor92]" idaztiko lukete)
2627 Bibliografia-elementua
2629 elkarrizketa-koadroko
2634 Xehetasun gehiagorako, irakurri
2636 Erabiltzailearen gida
2641 \begin_layout Standard
2646 : zuzendu bibliografia eta zitazioak
2653 \begin_layout Section
2657 \begin_layout Standard
2658 Dokumentuaren hasieran gaien aurkibidea jartzea nahi izan dezakezu.
2660 -ekin erraz egingo duzu.
2661 Dokumentuko tituluaren ondoren eta testuaren aurretik sakatu
2667 Txertatu\SpecialChar menuseparator
2669 \begin_inset space ~
2673 \begin_inset space ~
2682 \begin_inset space ~
2688 Dokumentuko aurreneko lerroan "
2692 " esaldia duen botoi bat agertuko da.
2695 \begin_layout Standard
2696 Ez dirudi oso erabilkorra denik.
2701 fitxategian begiratzen baduzu, dokumentuko atal eta azpiatalak zerrendatzen
2702 dituen gaien aurkibidea ikusiko duzu.
2703 Ohitura den bezala, atalak berrantolatzean edo berriak sortzean, aldaketa
2708 fitxategi eguneratuan ikusiko dituzu.
2711 \begin_layout Standard
2712 Dokumentua pantailan editatzean, ez da gaien aurkibidea testu gisa azaltzen,
2713 ezinezkoa baita editatzea.
2714 Gaien aurkibideari dagokion botoian,
2716 Dokumentua\SpecialChar menuseparator
2719 menuan edo tresna-barrako
2722 arg "dialog-toggle toc"
2725 botoian klik eginez banandutako leiho batean zerrendatzen da.
2726 Nahiz eta dokumentuan "gaien aurkibidea" ez egon txertatuta, menuak funtzionatu
2728 Oso erabilgarria da dokumentuan zehar mugitzeko.
2729 Atal (edo azpiatal) baten izenburuan klik eginez bat elementuaren lerroa
2730 nabarmendu eta kurtsorea (\SpecialChar LyX
2731 editatzen den leihoan) dokumentuko leku horretan
2733 Teklatuko geziak ere erabil ditzakezu gaien aurkibidean gora eta behera
2735 Agian komenigarria izango duzu editatzen ari zarenean leiho hau irekita
2737 Antzeko gaitasuna Arakatu menutik lor dezakezu, eta gaien aurkibidea automatiko
2741 \begin_layout Standard
2742 Aurkibidea kentzeko dagokion botoia, beste edozein testu bezala, ezabatzearekin
2746 \begin_layout Standard
2751 : jarri gaien aurkibidea
2758 \begin_layout Chapter
2759 Matematika erabiltzea
2762 \begin_layout Standard
2763 Zientzialari askok \SpecialChar LaTeX
2764 erabiltzen dute, ekuazioak era dotore batean argitaratzen
2765 baititu, testu-prozesadoreek eta beraien ekuazio editoreak erabiltzen duten
2766 kontrol-karaktereak saihetsiz.
2767 Zientzilari askok goibelduak sentitzen dira, \SpecialChar LaTeX
2768 -ekin ekuazioak idatzi baino
2769 programaketa lan bat gehiago delako.
2770 Zorionez, \SpecialChar LyX
2771 -ek ekuazioentzako WYSIWYM euskarria dauka.
2773 erabiltzen baduzu, \SpecialChar LaTeX
2774 -eko matematika komandoak bide normal batean idatz
2775 daitekeela ikusiko duzu, eta horiek WYSIWYM eran erakutsiko dira.
2776 Bestalde, \SpecialChar LaTeX
2777 inoiz ez baduzu erabili, orduan
2780 \begin_inset space ~
2785 rekin bide azkar eta erosoan profesional-itxurako adierazpen matematikoak
2786 idazteko aukera izango duzu.
2789 \begin_layout Section
2793 \begin_layout Standard
2794 Dokumentuko lekuren batean ondorengoa idatzi:
2797 \begin_layout LyX-Code
2798 Gogoko dut Einstein-ek esandakoa, E=mc^2, hain bakuna da.
2801 \begin_layout Standard
2802 Orain, ekuazio horiek ez dute itxura oso onik ez \SpecialChar LyX
2803 -en ez irteeran ere; hizkien
2804 eta berdintasun ikurraren artean ez dago zuriunerik, eta "2" benetako goi-indiz
2805 e bezala egotea nahiko zenuke.
2806 Konposaketa okerra gertatu da, \SpecialChar LyX
2807 -i matematikako ekuazio bat idazten ari
2808 garela ez baitiogu esan, eta ekuazioa testu arrunta bezala konposatu du.
2812 \begin_layout Standard
2813 Horren ordez, formula bat sortu dugu egokiro konposatua izan dadin.
2814 Formula bat sortzeko, egin klik tresna-barrako
2822 Txertatu\SpecialChar menuseparator
2823 Matematika\SpecialChar menuseparator
2825 \begin_inset space ~
2832 -ek laukitxo urdin bat txertatuko du; matematikako ekuazio hutsa izango
2833 da, eta kurtsorea bertan kokatuko duenez, idatzi
2838 Adierazpen matematikoa urdinez dago, eta laukitxo urdina ekuazioa hutsa
2839 izateari uzten dion unean desagertuko da.
2844 tekla ekuaziotik ateratzeko.
2845 Markatzaile arrosa desagertuko da, kurtsorea adierazpenaren eskuinean kokatuz,
2846 eta orain zerbait idazten baduzu testu arrunta izango da.
2849 \begin_layout Standard
2855 Konturatuko zarenez, adierazpen matematikoa era dotorean osatu da; hizki
2856 eta berdintasun ikurraren artean zuriunea du, eta "2" goi-indize bezala
2858 Matematika-eran hizkiak aldagai gisa hartzen dira, eta letra etzanez azaltzen
2860 Zenbakiak zenbaki izaten jarraitzen dute.
2863 \begin_layout Standard
2864 Matematika editatzeko era berri hau WYSIWYM filosofiaren beste adibide bat
2867 -en, matematikako adierazpenak testuaren eta
2873 bezalako komandoen bitartez idazten dira; \SpecialChar LaTeX
2874 exekutatu arte ezin izango duzu
2875 ikusi nola inprimatuko diren, eta falta den parentesi edo bestelako zerbaiten
2876 bila denbora asko gal daiteke.
2878 -ek, ordea, adierazpen matematikoa WYSIWYG eran ez azaldu arren, inprimatzean
2879 edukiko duen ia itxura berdina bistaratzen du.
2880 Ondoren, \SpecialChar LaTeX
2881 konposaketa profesionala lantzeaz arduratuko da.
2884 \begin_layout Section
2885 Ekuazioetan murgiltzea
2888 \begin_layout Standard
2890 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
2894 \begin_inset Formula $E=1+mc^{2}$
2898 Adierazpen barruan mugitzeko, erabili teklatuko geziak.
2899 Adierazpena sartzean matematika-eran zaudela argitzeko markatzaile arrosa
2900 azaltzen dela ohartu.
2909 geziak berdintasun ikurraren mailan kurtsorea mugitzeko, idatzi eta "1+".
2910 Erabili geziak ekuaziotik irteteko edo sakatu
2917 \begin_layout Standard
2918 Matematika-eran idaztea testu arrunta editatzea bezala da, aurrerago azalduko
2919 dizkizugun tekla bereziak kontutan hartzen ez baditugu bederen.
2929 Testua hautatzeko bai teklatuko geziak bai sagua erabil ditzakezu.
2932 Editatu\SpecialChar menuseparator
2935 menua matematika-eran berdin erabiltzen da, gauza bera ebaki eta itsasteko.
2936 Kontuz ibili gauza batekin: ekuazioaren ezkerraldean edo eskuinaldean eta
2937 kanpoan kurtsorea balego eta
2945 tekla sakatzean ekuazio osoa ezabatuko litzateke.
2946 Eskerrak adierazpen matematikoa berreskuratzeko
2953 \begin_layout Standard
2955 \begin_inset Formula $E=mc^{2}$
2959 \begin_inset Formula $E=mc^{2.5}+1$
2962 ekuaziora aldatu nahi baduzu? Beste behin, egin klik saguarekin kokaleku
2964 Nahi izanez gero, erabili teklatuko geziak.
2965 Kurtsorea "c" hizkiaren ondoren baina "2"-ren aurrean kokatuta balego,
2970 gezia goi-indizera igotzeko, "2"-ren aurretik kokatuko da.
2976 gezia kurtsorea maila arruntera itzultzeko.
2977 Ekuazioko goi-indizean bazaude eta
2981 sakatzen baduzu, jaitsi maila arruntera eta goi-indize ondoren kurtsorea
2982 kokatuko du, horrela "+1" idaztea bakarrik faltako zaizu.
2985 \begin_layout Section
2986 Berretzaile eta indizeak
2989 \begin_layout Standard
2993 \begin_inset space ~
2998 erabiliz sar daitekeen arren (ikus ondorengo atala), askoz ere azkarragoa
3001 -ek goi-indizean beste laukitxo urdin bat jarriko du, ondoren idazten duzuna
3002 goi-indizea izango da (letra-tamaina txikiagoa edukiko du).
3011 (formulatik erabat irtetzeko) sakatu bitartean idazten duzun guztia goi-indizea
3015 \begin_layout Standard
3016 Azpindizea idazteko bidea ere erraza da:
3021 Dagoeneko ikasi duzu ondoren agertzen den ekuazioko goi-indizeak eta azpindizea
3023 \begin_inset Formula $A_{a_{0}+b^{2}}+C^{a_{0}+b^{2}}$
3029 \begin_layout Standard
3039 ekuazioa matematika-eran.
3042 \begin_layout Section
3043 Matematikaren tresna-barra
3046 \begin_layout Standard
3047 Matematikako ikur eta funtzio osatuagoak sartzeko
3050 \begin_inset space ~
3055 erabiltzea komenigarria izaten da.
3056 Eragiketa hauetariko asko teklatuarekin,
3058 Editatu\SpecialChar menuseparator
3063 Txertatu\SpecialChar menuseparator
3066 menuen bidez sor daiteke.
3074 \begin_inset space ~
3079 erabiltzen irakatsiko dizugu;
3083 eskuliburua irakurriz lasterbideak erabiltzen ikas dezakezu.
3086 \begin_layout Standard
3087 Matematikako tresna-barra erakusten da kurtsorea formulan dagoenean, eta
3088 aktibatu daiteke baita ere
3090 Ikusi\SpecialChar menuseparator
3094 Menu horretako 'Matematika'-ri (
3097 arg "toolbar-toggle math"
3100 ) dagokion kontrol-koadroa aktibatzean, tresna-barra agertzen da behin betirako
3101 leihoaren behean; egoera hau aldatzeko,
3109 ren kontrol-koadroan klik egin berriro, eta kurtsorea formula baten barruan
3110 kokatzean soilik agertuko da matematikaren tresna-barra.
3114 \begin_layout Subsection
3118 \begin_layout Standard
3122 \begin_inset space ~
3127 matematikako ikur multzo handia aukeratzen uzten dizu: hainbat gezi, erlazio,
3128 eragile, batura, karaktere berezi eta integral.
3129 Jakin ezazu goi-indizeek eta azpindizeek batura eta integralen limitea
3130 jartzea eskaintzen dizutela.
3133 \begin_layout Subsection
3134 Erroketa, tilet eta mugatzaileak
3137 \begin_layout Standard
3138 Erroketa bat idazteko, egin klik
3141 arg "math-insert \\sqrt"
3145 Erro ikurra agertuko da, eta txertatze-gunea
3149 \begin_layout Plain Layout
3152 Itzultzailearen oharra
3154 : txertatze-gunea matematikako ekuazioa idazten den laukitxo urdinari deitzen
3160 bere barruan kokatuko da.
3161 Orain idatzi aldagaiak, zenbakiak, beste erroketak, zatikiak edota nahi
3164 -ek erroketaren tamaina automatikoki egokituko du edukieraren arabera.
3167 \begin_layout Standard
3169 \begin_inset Formula $\overrightarrow{v}$
3172 ) edo karaktere taldean (
3173 \begin_inset Formula $\overrightarrow{a+b}$
3176 ) tilet ikurra ezartzeko bide berdina lantzen da.
3177 Apaingarri motak tresna-barrako
3180 arg "math-insert \\hat"
3183 botoiaren bidez erabilgarri daude.
3184 Egin klik apaingarri batean, eta \SpecialChar LyX
3185 -ek apaingarri hori txertatuko du txertatze-gu
3186 ne baten azpian (edo gainean).
3187 Idatzi nahi duzuna txertatze-gunean.
3188 Apaingarrien bi multzo daude: idazten duzun testuarekin bat tamainaz aldatzen
3189 direnak, eta finkatutako tamaina dutenak, hizki soilentzako egokiagoak
3193 \begin_layout Standard
3194 Parentesiak, giltzak edota kortxeteak bezalako mugatzaileak antzera erabili
3195 arren pitin bat zailtxoagoak dira erabiltzen.
3203 arg "dialog-show mathdelimiter"
3210 elkarrizketa-koadroa agertuko da.
3211 Unean hautatutako mugatzailea leiho erdialdean agertuko da.
3212 Mugatzaileen uneko hautapena kutxa batean bistaratuko da.
3213 Parentesi-bikotea egoten da lehenetsi gisa, hautatu zuk nahi dituzun kortxete-b
3214 ikoteak, kortxete eta parentesiak, edo botoi hutsa "
3215 \begin_inset Formula $a=\left\langle 7\right.$
3218 " bezalako zerbait idazteko (huts-mugatzailea tartekako marra bertikala
3219 bezala bistaratzen da \SpecialChar LyX
3220 -en; inprimatzean, ordea, ez da azaltzen).
3223 \begin_layout Standard
3224 Alferra bazara, matematika-eran oraingo parentesiak idatz ditzakezu
3229 Hala ere, parentesi horiek testu arruntaren letra-tamaina berdina izango
3230 dute, parentesi barruan zatiketa edo matrize bat idazten baduzu oso itsusi
3232 Beraz, egokiagoa da mugatzaileen hiru botoietariko bat erabiltzea zuzenean
3234 \begin_inset space ~
3237 ) bikotea txertatzea baino.
3240 \begin_layout Standard
3241 Existitzen den testu batean mugatzaileak, erroketak edo apaingarriak txerta
3243 Hautatu egokitu nahi duzun ekuazioa, ondoren egn klik
3246 \begin_inset space ~
3256 -en bigarren legea eskalar eratik (
3257 \begin_inset Formula $f=ma$
3261 \begin_inset Formula $\overrightarrow{f}=\overrightarrow{ma}$
3265 Matrizeei buruz ikasitakoan parentesi edo kortxeteak modu honetan jar ditzakezu.
3268 \begin_layout Subsection
3272 \begin_layout Standard
3276 \begin_inset space ~
3284 arg "math-insert \\frac-square"
3293 -ek bi txertatze-gune jarriko ditu zatiki batean.
3294 Uste zenuen bezala, zatiki batean zehar kurtsorea mugitzeko teklatuko geziak
3296 Egin klik zenbatzaileari dagokion txertatze-gunean eta idatzi "1" zenbakia.
3301 gezia eta "2" zenbakia idatzi.
3302 Zatiki bat lortu duzu! Jakingo duzunez, bi txertatze-gunetan nahi duzuna
3303 idazteko aukera daukazu: berretzaileak dituzten aldagaiak, erro karratuak,
3304 beste zatiki batzuk, integralak edo bururatzen zaizun beste edozer.
3307 \begin_layout Standard
3317 ekuazioa matematika-eran.
3320 \begin_layout Subsection
3322 era: limiteak, log, sinu eta bestelakoak
3325 \begin_layout Standard
3326 Matematika-eran hizkiak aldagaitzat hartzen direnez, matematika-eran "sin"
3327 idazten baduzu \SpecialChar LyX
3328 -ek hiru aldagaien arteko biderketa (
3329 \begin_inset Formula $s$
3333 \begin_inset Formula $i$
3337 \begin_inset Formula $n$
3340 ) idazten ari zarela usteko du.
3341 Hirurak letra etzanarekin bistaratuko dira, baina "sin" hitza letra erromatarra
3342 rekin idatzi nahiko zenuen.
3343 Gainera, \SpecialChar LyX
3344 -ek ez du tarterik sartuko "sin" eta "x" hitzen artean (zuriunea
3345 sakatuz matematika-eratik aterako zaitu).
3347 \begin_inset Quotes eld
3351 \begin_inset Formula $\sin\left(x\right)$
3355 \begin_inset Quotes erd
3359 \begin_inset Quotes eld
3363 \begin_inset Formula $sin\left(x\right)$
3367 \begin_inset Quotes erd
3373 \begin_layout Standard
3377 \begin_inset space ~
3385 arg "math-insert \\functions"
3388 botoian eta gero, agertzen den zerrendan hautatu "sin".
3389 "sin" hitza letra beltz eta erromatarrez idatziko da.
3390 Hitz osoa sinbolo soil baten gisa kudeatuko denez,
3394 tekla sakatuz hitz osoa ezabatuko da.
3395 Idatzi orain "(x)", letra etzan urdinez idatziko da, matematika-eran espero
3397 Irteerako fitxategian adierazpen matematikoa egokiro konposatuko da.
3401 \begin_layout Standard
3402 Funtzioen zerrendan honako beste funtzioak aurki daiteke: trigonometriako
3403 funtzioak eta beraien alderantzizkoak, hiperbole funtzioak, logaritmoak,
3404 limiteak eta bestelako gutxi batzuk.
3405 Funtzio hauek goi-indize eta azpindizeak onartzen dituzte,
3406 \begin_inset Quotes eld
3410 \begin_inset Formula $\cos^{2}\theta$
3414 \begin_inset Quotes erd
3418 \begin_inset Quotes eld
3422 \begin_inset Formula $\lim_{n\rightarrow\infty}$
3426 \begin_inset Quotes erd
3429 bezalakoak idazteko garrantzitsuak izanik.
3432 \begin_layout Standard
3442 ekuazioa matematika-eran.
3445 \begin_layout Subsection
3449 \begin_layout Standard
3453 \begin_inset space ~
3461 arg "dialog-show mathmatrix"
3465 Izen bereko elkarrizketa-koadroa agertuko da, matrizeko errenkada eta zutabe
3466 kopuruak zehazteko aukera eskainiz.
3467 Aukeratu 2 errenkada eta 3 zutabe, eta egin klik
3472 Txertatze-gune batzuk hutsik utz ditzakezu horrela nahi izanez gero.
3475 \begin_layout Standard
3476 Matrize bateko zutabeetan zehar mugitzeko
3481 Beste aukera bat da teklatuko geziak erabiltzea: gune-amaieran
3485 sakatuz kurtsorea hurrengora bidaliko du,
3489 geziarekin azpiko errenkadara, eta abar.
3492 \begin_layout Standard
3493 Bat-batean errenkada edo zutabe gehiago behar badituzu, erabili
3495 Editatu\SpecialChar menuseparator
3497 \begin_inset space ~
3501 \begin_inset space ~
3506 menua edo matematikaren tresna-barrako
3509 arg "tabular-feature append-row"
3515 arg "tabular-feature delete-row"
3521 arg "tabular-feature append-column"
3527 arg "tabular-feature delete-column"
3533 \begin_layout Standard
3536 Erabiltzailearen gida
3538 zutabe bakoitza lerrokatzen edo matrize osoaren kokapen bertikala nola
3539 aldatzen den ikasteko.
3540 Jabetu zaitez zeregin bakoitzarentzat tresna bat dagoela; testua daukan
3541 taula bat idazteko, erabili \SpecialChar LyX
3542 -en taulentzako euskarri harrigarria, taulak
3543 idazteko ez da komeni matrizeak erabiltzea.
3546 \begin_layout Subsection
3550 \begin_layout Standard
3551 Orain arte idatzi ditugun ekuazioak, inguratzen zituzten testuaren lerro
3552 berdinean zeuden, lerroko formulak bezala ere ezagutzen dira.
3553 Ekuazio labur eta soilentzat ongi doa, baina gauza handiagoentzat, edo
3554 testutik urruntzea nahi badituzu, adierazpen eran idatzi beharko dira.
3555 Gainera, adierazpen erako ekuazioak etiketatu eta zenbatuak izan daiteke
3558 Erabiltzailearen Gida
3560 ), eta hainbat lerrotako ekuazioak adierazpen-eran egon behar dute.
3563 \begin_layout Standard
3567 \begin_inset space ~
3579 Lerro berri batean, eta erdialdean zentratuta, txertatze-gune bat agertuko
3581 Orain idatzi ekuazio bat eta bistaratu DVI formatuan bere itxura ikusteko.
3585 \begin_inset space ~
3590 botoia era batetik bestera txandakatzeko erabiltzen da: adierazpen eratik
3591 barneko erara aldatzeko, edo alderantziz.
3592 Adierazpen erak lerroko eratik bereizten dituen zenbait eginbide ditu:
3595 \begin_layout Itemize
3596 Letra-tamaina lehenetsia handiagoa da,
3597 \begin_inset Formula $\sum$
3601 \begin_inset Formula $\int$
3604 bezalako ikur gutxi batzuentzako.
3607 \begin_layout Itemize
3608 Batura eta limiteetan (integraletan ez) goi-indizeak eta azpindizeak ikurren
3609 azpira gehiago hurbiltzen dira alboetara baino.
3612 \begin_layout Itemize
3613 Testua zentratuta dago.
3616 \begin_layout Standard
3617 Desberdintasun hauek alde batera utziz, lerroko eta adierazpen erako ekuazioak
3621 \begin_layout Standard
3622 Azken ohar bat adierazpen-formula konposatzeari buruz: argi ibili ekuazioa
3623 paragrafo berri batean edo ez idazten duzunean.
3624 Ekuazioa sententzi edo paragrafo baten erdian idazten baduzu, ez sakatu
3630 Hori eginez gero, ekuazio
3634 testua paragrafo berri batean hasiko baita.
3635 Ondorioz, testu hau koskatuko da, eta litekeena da hori nahi ez izatea.
3638 \begin_layout Standard
3647 fitxategiko ekuazio batzuk adierazpen eran, eta ikusi bestelako konposaketa
3651 \begin_layout Standard
3656 : atal honetan ikasitako zenbait tresnarekin, Hurrengo ekuazioa bezalako
3657 bat idazteko gai izan beharko zenuke
3661 \begin_layout Plain Layout
3662 Bide zailenetik aritu ondoren, zergatik ez zara
3664 Txertatu\SpecialChar menuseparator
3665 Matematika\SpecialChar menuseparator
3667 \begin_inset space ~
3672 menuarekin saiatzen?
3680 \begin_layout Standard
3681 \begin_inset Formula
3683 f(x)=\left\{ \begin{array}{cc}
3686 \sum_{i=1}^{5}\alpha_{i}+\sqrt{-\frac{1}{x}} & x<0
3695 \begin_layout Section
3696 Matematikari buruzko gauza gehiago
3699 \begin_layout Standard
3700 Matematika-eran gauza gehiago egin ditzake \SpecialChar LyX
3702 Oraindaino oinarrizkoa bakarrik ezagutu duzu, irakurri
3704 Erabiltzailearen gida
3706 trikimailu hauek nola egiten diren jakiteko:
3709 \begin_layout Itemize
3710 Ekuazioak etiketatu eta zenbatzea.
3713 \begin_layout Itemize
3714 Lerro anitzeko ekuazioak sortzea.
3717 \begin_layout Itemize
3718 Letra-tipoak aldatzea, adibidez, adierazpen bateko testua letra lodiz idaztea.
3721 \begin_layout Itemize
3722 Ekuazio bateko letra-tipoa eta barruko tartea zehaztea (ez zaitez kezkatu
3723 honelakoengatik amaierako zirriborroa arte).
3726 \begin_layout Itemize
3728 Oso baliagarriak dira, dokumentu baten hasieran definitu eta dokumentuan
3729 zehar erabili ahal izango dituzu.
3733 \begin_layout Itemize
3734 Leku falta dela eta,
3738 honetan azaldu ezin dizugun beste gauza pila bat.
3741 \begin_layout Chapter
3745 \begin_layout Section
3747 -en beste eginbide garrantzitsu batzuk
3750 \begin_layout Standard
3751 Ez ditugu aipatu \SpecialChar LyX
3752 -ekin erabil daitezken komando guztiak, eta ez daukagu
3754 Informazio gehiagorako irakur ezazu
3756 Erabiltzailearen gida
3760 Kapsulatutako objektuak
3764 -ek egin ditzakeen zenbait gauza garrantzitsu soilik aipatuko ditugu:
3767 \begin_layout Itemize
3769 -ek taulentzako WYSIWYG euskarria dauka.
3770 Taula bat lortzeko, erabili
3772 Txertatu\SpecialChar menuseparator
3775 menua (tresna-barrako
3778 arg "tabular-insert"
3782 Egin klik taulan saguaren eskuineko botoiarekin taularen
3786 elkarrizketa-koadroa irekitzeko, eta taula editatzeko aukera izango duzula.
3794 arg "toolbar-toggle table"
3799 the table toolbar will appear permanently.
3802 \begin_layout Itemize
3804 -ek hainbat formatuko irudiak txertatzeko euskarria dauka.
3810 xertatu\SpecialChar menuseparator
3817 menua edo tresna-barrako
3820 arg "dialog-show-new-inset graphics"
3824 Ondoren, arakatu, biratu edo eskalatu nahi duzun irudi-fitxategia.
3825 Bai taulek bai irudiek epigrafeak eduki ditzakete, eta \SpecialChar LyX
3827 irudi edota taulen zerrenda sortuko du.
3830 \begin_layout Itemize
3832 oso konfiguragarria da.
3833 Gauza guztiak, \SpecialChar LyX
3834 leihoen itxuratik hasita inprimatzeko irteerako emaitza
3835 arte, hainbat eratan konfigura daiteke.
3836 Konfigurazio gehienak
3840 \SpecialChar menuseparator
3848 menutik lantzen dira.
3849 Argitasun gehiagorako, kontsultatu
3851 Laguntza\SpecialChar menuseparator
3857 \begin_layout Itemize
3859 bost kontinenteetako programatzaile-talde baten eskutik garatzen ari da.
3860 Horregatik, hainbat testu-prozesadorerekin konparatuz, ingeles hizkuntzak
3861 ez direnen euskarri hobeagoa dauka (alemanera, txekiera, grekoa, euskara,
3862 italiera, errusiera...).
3863 Eskuinetik ezkerrera idazten diren hizkuntzak ere onartzen ditu, hala nola
3864 Arabiera, Farsiera edo Hebreera adibidez, Txinera, Japoniera eta Koreera
3866 Dokumentuak beste hizkuntza batzuetan idatz ditzakezu; \SpecialChar LyX
3867 -ek menuak eta errore-me
3868 zuak beste hizkuntzetan erakuts ditzan ere konfigura dezakezu.
3871 \begin_layout Itemize
3873 -eko menuek lasterbideak erabiltzen dituzte.
3876 Fitxategia\SpecialChar menuseparator
3887 sakatu, edo menuaren alboan agertzen den lotura erabili (
3892 Laster-teklak ere konfiguragarriak dira.
3893 Honi buruzko argitasunak
3895 Laguntza\SpecialChar menuseparator
3898 menuan aurkituko dituzu.
3901 \begin_layout Itemize
3903 -ek \SpecialChar LaTeX
3904 formatuko dokumentuak irakur ditzake.
3906 \begin_inset CommandInset ref
3908 reference "atal:LaTeX-dokumentuak-inportatzea"
3913 \begin_inset space ~
3919 \begin_layout Itemize
3920 Zuzentzaile ortografikoa, thesaurusa eta hitzen zenbaketak erabilgarri daude.
3923 \begin_layout Itemize
3924 Indize eta nomenklaturen/glosarioen sorreraren euskarria.
3927 \begin_layout Section
3930 -eko erabiltzaileentzat
3931 \begin_inset CommandInset label
3933 name "atal:latexerabiltzaileak"
3940 \begin_layout Standard
3942 -i buruz ezer ez badakizu, atal hau irakurri beharrik ez daukazu.
3943 Baliteke \SpecialChar LaTeX
3948 nahi izatea, eta ondorioz atal hau irakurtzea.
3949 Hala ere, \SpecialChar LyX
3950 erabiltzen hasten diren batzuei \SpecialChar LaTeX
3951 ezaguna egingo zaie.
3952 Horietariko bat bazara, galde dezakezu ea \SpecialChar LyX
3953 -ek \SpecialChar LaTeX
3954 -ekin egin daitekeen gauza
3955 guztiak egiteko ahalmena al daukan.
3956 Erantzun labur bat da nola edo hala \SpecialChar LyX
3957 hurbiltzen dela \SpecialChar LaTeX
3958 -ekin egin daitekeen
3959 gauzetara, eta \SpecialChar LaTeX
3960 formatuko dokumentu baten zati gehiena idaztea errazten
3964 \begin_layout Standard
3965 Hau tutoretza bat bakarrik denez, \SpecialChar LyX
3966 -eko erabiltzaile berriek interesa eduki
3967 dezaketen zenbait gauza aipatuko ditugu.
3968 Tutoretza hori labur gordetzearren, azalpen xumeak izango dira.
3971 Eginbide gehigarriak
3975 Kapsulatutako objektuak
3977 eskuliburuek \SpecialChar LyX
3978 eta \SpecialChar LaTeX
3979 arteko desberdintasunei, eta \SpecialChar LyX
3980 -en \SpecialChar LaTeX
3981 -eko zenbait trikimailu
3982 nola erabili buruzko informazio asko dauka.
3985 \begin_layout Subsection
3990 \begin_layout Standard
3992 eran idatzitako guztia pantailan gorriz agertuko da, eta zuzenean \SpecialChar LaTeX
3996 komandoak \SpecialChar LyX
3997 -en erabil ditzakezu
3999 Txertatu\SpecialChar menuseparator
4001 \begin_inset space ~
4006 menua (tresna-barrako
4013 Honek testu-kutxa sortzen du eta barrukoa zuzenean \SpecialChar LaTeX
4017 \begin_layout Standard
4019 -ek matematika-era zertxobait ezberdin erabiltzen du.
4020 Sartu \SpecialChar TeX
4021 eran alderantzizko barra, ("
4024 Inprimatzean ez da agertuko, ondoren idazten duzun guztia gorriz egongo
4027 eratik ateratzeko sakatu
4031 tekla edo edozein karaktere ez-alfabetiko (zenbaki, azpimarra, berretzaile-ikur
4032 ra edo parentesi gisakoak).
4034 eratik ateratzen zarenean, \SpecialChar TeX
4035 -en zein komando idatzi duzun ezagutzen badu
4037 -ek eta WYSIWYM-era bihurtuko du.
4048 tekla sakatzen baduzu, \SpecialChar LyX
4050 \begin_inset Quotes eld
4054 \begin_inset Formula $\gamma$
4058 \begin_inset Quotes erd
4062 Hau oso konplexuak ez diren makro guztientzako balio du.
4066 \begin_inset space ~
4071 erabiltzea baino azkarragoa izan daiteke, batiz bat \SpecialChar LaTeX
4072 -eko erabiltzaile adituentza
4076 \begin_layout Standard
4077 Bitxikeri bat, formula batean
4078 \begin_inset Quotes eld
4084 \begin_inset Quotes erd
4087 idazten baduzu, hasiera eta amaierako kortxeteak gorriz txertatuko dira
4088 eta kurtsorea kortxete artean kokatuko da.
4089 Argumentuak jasotzen dituzten komandoak idazteko komenigarria izaten da.
4092 \begin_layout Standard
4094 -ek ezin ditu egin \SpecialChar LaTeX
4095 -ekin egiten diren gauza guztiak.
4096 Landutako funtzio batzuk ez dira erabat onartzen, beste batzuk berriz erabilgar
4097 riak dira baina ez dira WYSIWYM.
4099 erak erabiltzaileari \SpecialChar LaTeX
4100 -en moldagarritasun osoa eskaintzeaz batera \SpecialChar LyX
4102 funtzionalitate erabilgarriekin gozatu (WYSIWYM matematikak, taulak eta
4103 edizioa bezalakoak) dezake.
4105 -ek ezin izango ditu \SpecialChar LaTeX
4106 -eko pakete guztiak onartu.
4107 Hala ere, hitzaurrean
4111 usepackage{pakete_izena}
4114 \begin_inset CommandInset ref
4116 reference "atal:aitzinsolasa"
4121 \begin_inset space ~
4124 atala), nahi dituzun pakete guztiak erabiltzeko gaitasuna izango duzu (kontutan
4125 izan pakete hauek WYSIWYM euskarria ez dutela izango).
4128 \begin_layout Subsection
4130 dokumentuak inportatzea: tex2lyx
4131 \begin_inset CommandInset label
4133 name "atal:LaTeX-dokumentuak-inportatzea"
4140 \begin_layout Standard
4142 fitxategiak inporta ditzakezu \SpecialChar LyX
4145 Fitxategia\SpecialChar menuseparator
4146 Inportatu\SpecialChar menuseparator
4148 \begin_inset space ~
4158 programari deituko dio, eta adibidea.tex fitxategitik adibidea.lyx fitxategia
4161 -ek sortu berri den fitxategi hori irekiko du ondoren.
4162 Bihurketak ez badu funtzionatzen,
4166 komando-lerrotik deitzen saia zintezke aukera aurreratuago batzuk erabiliz.
4170 \begin_layout Standard
4171 Bihurketak funtzionatzen duenean ere,
4175 programak gauza guztiak bihurtzen ez dituen arren, \SpecialChar LaTeX
4179 moduan ulertzen ez dituen gauzei ezikusi egingo die; horrela,
4183 programarekin fitxategi bat bihurtu ondoren, testu gorrian begira dezakezu
4184 eta eskuz editatu gauzak ongi egiteko.
4187 \begin_layout Standard
4192 -ek bere dokumentazio propioa dauka (
4196 eskuliburua), Unix/Linux sistemetako erabiltzaileek komando-lerroan
4200 idatziz irakur dezakete.
4205 eskuliburuak onartzen ez diren \SpecialChar LaTeX
4206 -eko komando eta inguruneak zerrendatzen
4207 ditu, zein akats dauden eta nola saihestu, eta aukera batzuk nola erabili
4211 \begin_layout Standard
4212 Garrantzitsua da ulertzea
4217 \begin_inset Quotes eld
4221 \begin_inset Quotes erd
4224 diren dokumentu klaseak darabilten fitxategiak soilik bihur ditzake \SpecialChar LyX
4226 hau da, dagokion \SpecialChar LyX
4227 -eko diseinu fitxategia egonez gero.
4228 Diseinuaren fitxategirik ez egonez gero, errore bat gertatuko da bihurketa
4229 ezin izan dela burutu jakinaraziz.
4230 Gauzak horrela, zure \SpecialChar LaTeX
4231 fitxategiaren dokumentu klasearen diseinua ez badaukazu,
4236 -ek ezingo du jakin nola bihurtu aurkitzen dituen \SpecialChar LaTeX
4237 -eko gauzak \SpecialChar LyX
4240 Diseinuen fitxategiei eta hauek nola sortzen diren buruzkoak
4244 eskuliburuan azaltzen dira xehetasunez.
4247 \begin_layout Subsection
4249 dokumentua \SpecialChar LaTeX
4253 \begin_layout Standard
4255 dokumentu bat \SpecialChar LaTeX
4256 formatura bihurtzea nahi izango duzu.
4257 Adibidez, lankide edo eginkide batek \SpecialChar LyX
4258 programa ez eduki arren dokumentuarekin
4260 Hori egitea huskeria bat da \SpecialChar LyX
4264 Fitxategia\SpecialChar menuseparator
4265 Esportatu\SpecialChar menuseparator
4270 Horrek editatzen ari zaren
4274 fitxategia beste fitxategi honetan bihurtuko du:
4279 Azken finean, \SpecialChar LyX
4280 -ek dokumentuak bistaratu edo inprimatzean beti \SpecialChar LaTeX
4282 fitxategiak sortzen dituenez, \SpecialChar LaTeX
4286 \begin_layout Subsection
4291 \begin_layout Subsubsection
4295 \begin_layout Standard
4298 Dokumentua\SpecialChar menuseparator
4301 elkarrizketa-koadroak dokumentu osoaren aukeren ardura du.
4302 Hemen aldatu dokumentuaren klasea, letra-tipoa eta paper-tamaina.
4303 Dokumentu-klasea aukeran \SpecialChar LaTeX
4304 paketeentzako aukerak sar daiteke
4307 \begin_inset space ~
4315 \begin_layout Subsubsection
4316 Aitzinsolaseko beste alderdi batzuk
4317 \begin_inset CommandInset label
4319 name "atal:aitzinsolasa"
4326 \begin_layout Standard
4327 Aitzinsolasean komando bereziak jarri behar badituzu \SpecialChar LaTeX
4329 zuzenean \SpecialChar LyX
4330 dokumentuan idatz ditzakezu.
4333 Dokumentua\SpecialChar menuseparator
4334 Ezarpenak\SpecialChar menuseparator
4337 \begin_inset space ~
4342 hautatu eta idatzi elkarrizketa-koadroan (edo dokumentuaren ezarpenen elkarrizk
4343 eta-koadrotik interfazearen arabera).
4344 Hor idazten duzun dena zuzenean \SpecialChar LaTeX
4348 \begin_layout Subsection
4353 \begin_layout Standard
4355 -ek Bib\SpecialChar TeX
4356 euskarria du, honekin erreferentzia bibliografikoen datu-baseak
4357 sortu eta hainbat dokumentutan erabiltzeko aukera izango duzu.
4360 Txertatu\SpecialChar menuseparator
4362 \begin_inset space ~
4366 \begin_inset space ~
4369 Aurk.\SpecialChar menuseparator
4376 \begin_inset space ~
4386 motako fitxategi bat gehitzeko.
4391 eremuan Bib\SpecialChar TeX
4392 fitxategiak karga ditzakezu,
4396 eremuan berriz Bib\SpecialChar TeX
4397 -en estiloko fitxategiak.
4400 \begin_layout Standard
4401 Hori egindakoan, edozein bibliografia-sarreraren aipamenak egin ditzakezu
4406 \SpecialChar menuseparator
4411 menua erabiliz (ikus
4412 \begin_inset CommandInset ref
4414 reference "atal:bibliografiak"
4419 \begin_inset space ~
4434 elkarrizketa-koadroko kutxan zure
4439 fitxategiko erreferentzia guztiak zerrendatuko dira.
4442 \begin_layout Section
4446 \begin_layout Standard
4447 Batzuetan dokumentu bat ikusten saiatzean erroreak gerta daiteke, \SpecialChar LyX
4450 -ek ulertzen ez dituzten gauzengatik.
4451 Hori gertatzen bada, \SpecialChar LyX
4452 -ek \SpecialChar LaTeX
4453 -en erroreen elkarrizketa-koadroa irekiko du.
4454 Errore bakoitzaren gainean klik egitean, elkarrizketa-koadroak errorea
4455 gertatu den lekura eramango zaitu \SpecialChar LyX
4456 dokumentuan, horretaz gain errorearen
4457 zergatia bistaratuko du.