lib/doc/eu/Intro.lyx

   1 #LyX 2.4 created this file. For more info see https://www.lyx.org/
   2 \lyxformat 620
   3 \begin_document
   4 \begin_header
   5 \save_transient_properties true
   6 \origin /systemlyxdir/doc/eu/
   7 \textclass article
   8 \begin_preamble
   9 % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!!
  10 %
  11 %This preamble is designed to ensure that the document prints
  12 % out as advertised. If you mess with this preamble,
  13 % parts of the document may not print out as expected.  If you
  14 % have problems LaTeXing this file, please contact
  15 % the documentation team
  16 % email: lyx-docs@lists.lyx.org
  17
  18 % the pages of the TOC is numbered roman
  19 % and a pdf-bookmark for the TOC is added
  20 \pagenumbering{roman}
  21 \let\myTOC\tableofcontents
  22 \renewcommand\tableofcontents{%
  23   \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
  24   \myTOC
  25   \cleardoublepage
  26   \pagenumbering{arabic} }
  27 \end_preamble
  28 \use_default_options false
  29 \maintain_unincluded_children no
  30 \language basque
  31 \language_package default
  32 \inputencoding utf8
  33 \fontencoding auto
  34 \font_roman "palatino" "default"
  35 \font_sans "helvet" "default"
  36 \font_typewriter "courier" "default"
  37 \font_math "auto" "auto"
  38 \font_default_family default
  39 \use_non_tex_fonts false
  40 \font_sc false
  41 \font_roman_osf false
  42 \font_sans_osf false
  43 \font_typewriter_osf false
  44 \font_sf_scale 100 100
  45 \font_tt_scale 100 100
  46 \use_microtype false
  47 \use_dash_ligatures false
  48 \graphics default
  49 \default_output_format pdf2
  50 \output_sync 0
  51 \bibtex_command default
  52 \index_command default
  53 \paperfontsize 12
  54 \spacing single
  55 \use_hyperref true
  56 \pdf_title "LyX Sarrera"
  57 \pdf_author "LyX Team"
  58 \pdf_subject "LyX-documentation Intro"
  59 \pdf_keywords "LyX, documentation"
  60 \pdf_bookmarks true
  61 \pdf_bookmarksnumbered true
  62 \pdf_bookmarksopen true
  63 \pdf_bookmarksopenlevel 2
  64 \pdf_breaklinks false
  65 \pdf_pdfborder false
  66 \pdf_colorlinks true
  67 \pdf_backref false
  68 \pdf_pdfusetitle false
  69 \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue, pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false"
  70 \papersize a4
  71 \use_geometry false
  72 \use_package amsmath 1
  73 \use_package amssymb 1
  74 \use_package cancel 1
  75 \use_package esint 1
  76 \use_package mathdots 1
  77 \use_package mathtools 1
  78 \use_package mhchem 1
  79 \use_package stackrel 1
  80 \use_package stmaryrd 1
  81 \use_package undertilde 1
  82 \cite_engine basic
  83 \cite_engine_type default
  84 \biblio_style plain
  85 \use_bibtopic false
  86 \use_indices false
  87 \paperorientation portrait
  88 \suppress_date false
  89 \justification true
  90 \use_refstyle 0
  91 \use_minted 0
  92 \use_lineno 0
  93 \index Indizea
  94 \shortcut idx
  95 \color #008000
  96 \end_index
  97 \secnumdepth 3
  98 \tocdepth 2
  99 \paragraph_separation indent
 100 \paragraph_indentation default
 101 \is_math_indent 0
 102 \math_numbering_side default
 103 \quotes_style english
 104 \dynamic_quotes 0
 105 \papercolumns 1
 106 \papersides 1
 107 \paperpagestyle default
 108 \tablestyle default
 109 \tracking_changes false
 110 \output_changes false
 111 \change_bars false
 112 \postpone_fragile_content false
 113 \html_math_output 0
 114 \html_css_as_file 0
 115 \html_be_strict false
 116 \docbook_table_output 0
 117 \docbook_mathml_prefix 1
 118 \end_header
 119
 120 \begin_body
 121
 122 \begin_layout Title
 123 \SpecialChar LyX
 124  Sarrera
 125 \end_layout
 126
 127 \begin_layout Author
 128 egilea:
 129  \SpecialChar LyX
 130  taldea.
 131 \begin_inset Foot
 132 status collapsed
 133
 134 \begin_layout Plain Layout
 135 Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak \SpecialChar LyX
 136  dokumentazioko posta-zerrenda honetara:
 137
 138 \lang english
 139
 140 \begin_inset CommandInset href
 141 LatexCommand href
 142 target "lyx-docs@lists.lyx.org"
 143 type "mailto:"
 144 literal "false"
 145
 146 \end_inset
 147
 148
 149 \lang basque
 150
 151 \begin_inset Newline newline
 152 \end_inset
 153
 154 Itzulpena:
 155  Iñaki Larrañaga Murgoitio <dooteo@euskalgnu.org>,
 156  2004,
 157  2010.
 158 \begin_inset Newline newline
 159 \end_inset
 160
 161 Zuzenketak:
 162  Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>,
 163  2004.
 164 \end_layout
 165
 166 \end_inset
 167
 168
 169 \end_layout
 170
 171 \begin_layout Standard
 172 \begin_inset CommandInset toc
 173 LatexCommand tableofcontents
 174
 175 \end_inset
 176
 177
 178 \end_layout
 179
 180 \begin_layout Section
 181 \SpecialChar LyX
 182 -en filosofia
 183 \end_layout
 184
 185 \begin_layout Subsection
 186 Zer da \SpecialChar LyX
 187 ?
 188 \end_layout
 189
 190 \begin_layout Standard
 191 \SpecialChar LyX
 192  dokumentuak prestatzeko sistema bat da.
 193  Matematikak,
 194  erreferentzia gurutzatuak,
 195  bibliografiak,
 196  indizeak eta bestelakoak erabiliz artikulu tekniko eta zientifiko konplexuak sortzeko aukera eskaintzen dizu.
 197  Edozein luzeratako dokumentuak idazteko gaitasuna duen tresna paregabea da:
 198  dokumentua hainbat ataletan edo orrialdetan automatikoki zatitzeko,
 199  zuzentzaile ortografikoak lantzeko eta bestelako eginbideak ditu.
 200  Amatxori eskutitz bat idazteko ere erabil dezakezu,
 201  nahiz eta ziurrenik hori egiteko programa sinpleagoren bat erabilgarri egon.
 202  Ez da iragarki,
 203  posterrak edo marrazkiak sortzeko tresna (gero azalduko da zergatia),
 204  nahiz eta gogorki saiatuta hori ere lor daitekeen.
 205  Beraren erabileraren gaineko zenbait adibide:
 206  memoriak,
 207  eskutitzak,
 208  desadostasunak eta horrelakoak,
 209  irakurtzeko oharrak,
 210  ikastarotako liburuxkak,
 211  hitzaldietarako laburpenak,
 212  softwareari buruzko dokumentazioa,
 213  liburuak (PostgreSQL,
 214  telepatia,
 215  kriptologia,
 216  fikziozko edota maitasunezko nobelak,
 217  olerkiak,
 218  bertsoak,
 219  umeentzako ipuinak e.a.),
 220  ekitaldi zientifikoetarako artikuluak,
 221  musika eta filmentzako script-ak,
 222  proiektuetarako txostenak \SpecialChar ldots
 223
 224 \end_layout
 225
 226 \begin_layout Standard
 227 \SpecialChar LyX
 228  ordenagailuen bitartez dokumentazioa idazteko tresna eraginkorra da,
 229  markatze-hizkuntza darabil,
 230
 231 \begin_inset Quotes eld
 232 \end_inset
 233
 234 idazmakina
 235 \begin_inset Quotes erd
 236 \end_inset
 237
 238  kontzeptu zaharkitua apurtuz.
 239  Ahalegin gutxirekin eta denbora oso labur batean dokumentu profesionalak sortu nahi dituztenentzako diseinatua dago,
 240  eta
 241 \begin_inset Quotes eld
 242 \end_inset
 243
 244 maketazioko
 245 \begin_inset Quotes erd
 246 \end_inset
 247
 248  aditua izan gabe.
 249  Maketazio lanez ordenagailua arduratzen da,
 250  ez egilea;
 251  \SpecialChar LyX
 252 -ekin egileak dokumentuaren edukian kontzentratzen da.
 253 \end_layout
 254
 255 \begin_layout Standard
 256 \SpecialChar LyX
 257  erabiltzeko lehen aurrerapausoa zuk,
 258  erabiltzaile zaren horrek,
 259  daukazun pentsaera aldatzean datza.
 260  Garai batean (sua asmatu eta mende gutxitara) dokumentuak sortzeko tresnak idazmakinak ziren,
 261  eta bere mugak gainditzeko hainbat trikimailu beharko ikasi.
 262  Honela,
 263  esaldia edo hitz bat azpimarratzeko
 264 \begin_inset Quotes eld
 265 \end_inset
 266
 267 _
 268 \begin_inset Quotes erd
 269 \end_inset
 270
 271  karakterearekin berridazten genuen,
 272  esaldiari garrantzi handiagoa emanez.
 273  Taula bat sortzeko,
 274  berriz,
 275  zutabe bakoitzaren zabalera zehaztu,
 276  eta kontuz kontu tabulazioz betetzen genuen.
 277  Gutunak eta bestelakoak sortzerakoan,
 278  eskuinera 'koskatu',
 279  e.a.
 280  Gainera,
 281  lerro-amaierako hitz banaketekin kontuz ibili beharra.
 282 \end_layout
 283
 284 \begin_layout Standard
 285 Beste hitzetan,
 286  denok entrenatuak izan ginen
 287 \begin_inset Quotes eld
 288 \end_inset
 289
 290 zer hizki zein lekutan kokatu
 291 \begin_inset Quotes erd
 292 \end_inset
 293
 294  lan egiteko era horiekin arduratzeko.
 295  Ondorioz,
 296  ia testu-prozesadoreen gehiengo batek oraindik bizimodu horrekin darrai.
 297  Tabuladorea leku batean zuriuneak ezartzeko erabiltzen da.
 298  Oraindik,
 299  orrialde batean gauza bakoitzak eduki behar duen kokapenarekin arduratu behar izaten dugu.
 300  Dokumentu zati baten letra-tipoa aldatzea,
 301  idazmakina baten idazgurpila aldatzea bezalako zerbait da.
 302  WYSIWYG motako testu-prozesadoreen filosofia da hori:
 303  "Ikusten duzuna lortzen duzu" (WYSIWYG,
 304  What You See Is What You Get).
 305  Zoritxarrez,
 306  paradigma honen emaitza "Ikusten duzuna da lortzen duzun guztia".
 307 \end_layout
 308
 309 \begin_layout Standard
 310 \SpecialChar LyX
 311 -eko oinarrizko izaera zer egiten ari garen horretan datza,
 312  eta ez
 313 \emph on
 314 nola
 315 \emph default
 316  egitean.
 317  "Ikusten duzuna lortzen duzu" (WYSIWYG,
 318  What You See Is What You Get) pentsamoldeko prozesadore baten ordez \SpecialChar LyX
 319 -en eredua "Ikusten duzuna
 320 \emph on
 321 esan nahi
 322 \emph default
 323  duzu" (WYSIWYM,
 324  What You See Is What You
 325 \emph on
 326 Mean
 327 \emph default
 328 ) da.
 329 \end_layout
 330
 331 \begin_layout Standard
 332 \SpecialChar LyX
 333  arlo honetan bereizten da,
 334  beste testu-prozesadore arrunt batekin konparatuz .
 335  Hizki bat leku zehatz batean egoteaz arduratu beharrik ez daukazu.
 336  Esan \SpecialChar LyX
 337 -i
 338 \emph on
 339 zer egiten ari zaren
 340 \emph default
 341 ,
 342  eta bera,
 343
 344 \emph on
 345 estilo
 346 \emph default
 347  izeneko arautegi bat jarraituz,
 348  beste denaz arduratuko da.
 349 \begin_inset Foot
 350 status collapsed
 351
 352 \begin_layout Plain Layout
 353  Zehatzago izatearren,
 354  bulegotikako suiteak (azken bertsioak) markatze-metodoaren antzekoa erabiltzen duten orri-estiloak dituzte.
 355  Nola nahi ere,
 356  gure esperientziaren arabera,
 357  eguneroko zereginetan oso gutxi erabiltzen dira.
 358 \end_layout
 359
 360 \end_inset
 361
 362  Ikus dezakegun adibide bat:
 363 \end_layout
 364
 365 \begin_layout Standard
 366 Demagun txosten bat idazten ari zarela.
 367
 368 \begin_inset Quotes eld
 369 \end_inset
 370
 371 Sarrera
 372 \begin_inset Quotes erd
 373 \end_inset
 374
 375  izeneko atal bat eduki nahi duzu txostenaren hasieran.
 376  Ireki zure testu-prozesadoreko letra-tipoen menua,
 377  letra-tamaina berria aukeratzeko.
 378  Ondoren,
 379  aktibatu letra lodiarekin.
 380  Jarraian idatzi
 381 \begin_inset Quotes eld
 382 \end_inset
 383
 384 1.
 385 \begin_inset space ~
 386 \end_inset
 387
 388 Sarrera
 389 \begin_inset Quotes erd
 390 \end_inset
 391
 392 .
 393  Nola ez,
 394  denbora pasa ahala,
 395  gero atal hau dokumentuko beste leku batean kokatzeko,
 396  edo aurretik beste atal bat idazteko asmoa edukiz gero,
 397  bai honi bai beste atal guztiei zenbatzailean zenbakiak aldatu beharko dizkiozu,
 398  eta nola ez,
 399  aurkibideko zenbaki guztiak aldatu.
 400 \end_layout
 401
 402 \begin_layout Standard
 403 \SpecialChar LyX
 404 -en berriz,
 405  kokatu goialdean dauden botoitxo guztien ezkerretara dagoen goitibeherako zerrendan,
 406  hautatu
 407 \family sans
 408 Atala
 409 \family default
 410  eta idatzi "Sarrera".
 411 \end_layout
 412
 413 \begin_layout Standard
 414 Hori da dena.
 415  Ebaki atal hori eta beste edonon itsatsiz gero,
 416  dena bere kasa berriz zenbatua izango da.
 417  Gainera,
 418  atal horri buruz errenferentziak sartzen badituzu (erreferentzia gurutzatuen etiketak txertatuz),
 419  \SpecialChar LyX
 420 -ek dokumentuaren barruko buruzko erreferentzia guztiak eguneratuko ditu,
 421  ez daukazu atalen zenbaketa gehiago idatzi beharrik.
 422 \end_layout
 423
 424 \begin_layout Standard
 425 Ohiko testu-prozesadore orokorrekin kontsistentzia-arazoak gertatzen dira.
 426  Bost egun igaro ondoren,
 427  txostena berriro ireki eta 4.
 428 \begin_inset space ~
 429 \end_inset
 430
 431 atala hasteko asmoa daukazu.
 432  18
 433 \begin_inset space ~
 434 \end_inset
 435
 436 neurriko letra lodia erabili behar dela ahaztu zaizu,
 437  eta 16
 438 \begin_inset space ~
 439 \end_inset
 440
 441 neurrikoa erabiltzen duzu;
 442  beraz,
 443  4.
 444 \begin_inset space ~
 445 \end_inset
 446
 447 ataleko izenburuko letra-tipoa eta 1.
 448 \begin_inset space ~
 449 \end_inset
 450
 451 atalean erabilitakoak desberdinak dira.
 452  \SpecialChar LyX
 453 -en ez dago arazo hori,
 454  zure ordez letra-tipoa eta tamainak egoki edukitzeaz ordenagailua arduratuko baita.
 455  Azken finean,
 456  horretarako sortu ziren ordenagailuak,
 457  guri bizitza errazteko.
 458 \end_layout
 459
 460 \begin_layout Standard
 461 Beste adibide bat.
 462  Demagun zerrenda bat egiten ari zarela.
 463  Beste testu-prozesadoreetan zerrenda bat tabulazio eta lerro berri (lerro-jauzi) batzuen ondorioa besterik ez da izaten,
 464  zerrendako elementu bakoitzaren etiketa non jarri,
 465  zer den,
 466  zenbateko tartea eta antzekoetan pentsatu behar duzu.
 467  \SpecialChar LyX
 468 -ekin,
 469  ordea,
 470  bi ardura hartu beharko dituzu,
 471  bata zelako zerrenda mota den,
 472  eta bestea,
 473  bertan zer idatzi behar duzun.
 474  Eta kitto!
 475 \end_layout
 476
 477 \begin_layout Standard
 478 Beraz,
 479  \SpecialChar LyX
 480 -en atzean dagoen ideia hau da:
 481  zer egin nahi duzun zehaztea,
 482  ez nola egin nahi duzun.
 483  "What You See Is What You Get" modeloaren ordez \SpecialChar LyX
 484 -ek "What You See Is What You
 485 \emph on
 486 Mean"
 487 \emph default
 488  edo "WYSIWYM" erabiltzen du.
 489  Ahalmen handiko burutazio honek dokumentuak idazteko zeregina oso sinplifikatzen du.
 490  Horregatik irudi edo iragarkiak sortzeko \SpecialChar LyX
 491  ez da erabilgarria.
 492  Kasu horietan,
 493  gauza bakoitza zein lekutan kokatu behar den zehaztu behar duzu,
 494  hemen ez baitago paragrafo,
 495  atal eta bestelako unitate funtzionalik.
 496  Ez du esan nahi \SpecialChar LyX
 497 -i zenbait funtzio falta zaizkiola.
 498  Esan nahi du lan horretarako ez dela tresna egokia – marrazkiak ukitzeko tresna egokiak dauden bezala,
 499  dokumentuak idazteko tresnen artean \SpecialChar LyX
 500  daukagu.
 501 \end_layout
 502
 503 \begin_layout Subsection
 504 \SpecialChar LyX
 505  eta testu-prozesadoreen arteko ezberdintasunak
 506 \end_layout
 507
 508 \begin_layout Standard
 509 Hona \SpecialChar LyX
 510 -en aurkituko ez dituzun eginbideen zerrenda:
 511 \end_layout
 512
 513 \begin_layout Itemize
 514 Erregela bat (marjinak ezartzeko)
 515 \end_layout
 516
 517 \begin_layout Itemize
 518 Tabuladoreak
 519 \end_layout
 520
 521 \begin_layout Itemize
 522 Tarte osagarriak (adib.
 523
 524 \family sans
 525 Sartu
 526 \family default
 527  edo
 528 \family sans
 529 Zuriune
 530 \family default
 531  tekla bi edo gehiagotan sakatzea)
 532 \end_layout
 533
 534 \begin_layout Standard
 535 Tabuladoreek zehazten dute erregela batean zehar orrialde bakoitzeko elementuak non kokatzen diren,
 536  \SpecialChar LyX
 537 -en alferrikakoak dira.
 538  Programa gauza bakoitzaren kokapenaz arduratzen da,
 539  zu ez.
 540  Zuriune osagarriekin ere antzera:
 541  \SpecialChar LyX
 542 -ek gehituko ditu,
 543  behar diren heinean eta inguruaren arabera.
 544  Hasieran,
 545  bi lerro huts jarraian ezin ezartzea nahiko bitxi gertatuko zaigu,
 546  baina 'WYSIWYM' pentsamoldea ibiltzen ikastean zentzu gehiago hartzen joango zara.
 547 \end_layout
 548
 549 \begin_layout Standard
 550 \SpecialChar LyX
 551 -ek aurkezten dizkizun eginbide batzuk,
 552  baina irudikatu dezakezun bezala erabiltzen ez direnak:
 553
 554 \end_layout
 555
 556 \begin_layout Itemize
 557 Koskatze-kontrolak.
 558 \end_layout
 559
 560 \begin_layout Itemize
 561 Orri-jauziak.
 562 \end_layout
 563
 564 \begin_layout Itemize
 565 Lerro-tartea (adb.
 566  zuriune sinplea,
 567  bikoitza,
 568  e.a.).
 569 \end_layout
 570
 571 \begin_layout Itemize
 572 Tarte horizontal eta bertikala.
 573 \end_layout
 574
 575 \begin_layout Itemize
 576 Letra-tipo eta tamainak.
 577 \end_layout
 578
 579 \begin_layout Itemize
 580 Letra-familia (lodia,
 581  etzana,
 582  azpimarratua,
 583  e.a.).
 584 \end_layout
 585
 586 \begin_layout Standard
 587 Nahiz eta \SpecialChar LyX
 588 -en agertu,
 589  oro har ez dira erabiltzen.
 590  \SpecialChar LyX
 591  gauza horietaz arduratzen da zure ordez,
 592  eta egiten ari zarenaren ondorioekin bat egiten du.
 593  Dokumentuko zati bakoitzari letra-tipo eta tamaina zehatzak automatikoki ezartzen dizkio.
 594  Paragrafoen koskak testuinguruaren menpe daude;
 595  paragrafo mota bakoitza era ezberdinean 'koskatzen' da.
 596  Orri-jauziak modu automatiko batean lantzen dira.
 597  Oro har,
 598  lerro,
 599  hitz eta paragrafo-tarteak aldakorrak dira,
 600  \SpecialChar LyX
 601 -ek ezartzen ditu.
 602 \begin_inset Foot
 603 status collapsed
 604
 605 \begin_layout Plain Layout
 606 Eginbide hauek denak zehatz ditzakezu (gutxi batzuk zehazteko \SpecialChar LaTeX
 607 -eko ezaguerak behar dira) bai dokumentu osorako bai eta zati baterako ere.
 608  Xehetasun gehiagotarako,
 609  ikusi
 610 \emph on
 611 Erabiltzailearen gida
 612 \emph default
 613  edota
 614 \emph on
 615 Eginbide gehigarriak
 616 \emph default
 617 .
 618 \end_layout
 619
 620 \end_inset
 621
 622
 623 \end_layout
 624
 625 \begin_layout Standard
 626 Azkenik,
 627  \SpecialChar LyX
 628 -ek (eta \SpecialChar LaTeX
 629 -ek ere bai) testu-prozesadore askori gainditzen dien arloak hauek dira:
 630
 631 \end_layout
 632
 633 \begin_layout Itemize
 634 Lerro-amaierako hitz-banaketa (Hipenazioa).
 635 \end_layout
 636
 637 \begin_layout Itemize
 638 Edozein motako zerrendak.
 639 \end_layout
 640
 641 \begin_layout Itemize
 642 Matematikak.
 643 \end_layout
 644
 645 \begin_layout Itemize
 646 Taulak.
 647 \end_layout
 648
 649 \begin_layout Itemize
 650 Erreferentzia gurutzatuak.
 651 \end_layout
 652
 653 \begin_layout Standard
 654 Egungo prozesadore askok matematikako ikurrak,
 655  taulak,
 656  lerro amaierako hitz bereizleak eta estilo-definizioa erabiltzen dituzte,
 657  eta WYSIWYM pentsamoldera hurbiltzen hasiak dira.
 658  Eginbide horiek ezartzen hasi berri dira;
 659  \SpecialChar LyX
 660 ,
 661  ordea,
 662  \SpecialChar LaTeX
 663  dokumentu-prestatze sisteman oinarritua dago.
 664  \SpecialChar LaTeX
 665  duela 20 urte baino gehiago sortu zen,
 666  eta
 667 \emph on
 668 funtzionatzen du
 669 \emph default
 670 .
 671
 672 \end_layout
 673
 674 \begin_layout Subsection
 675 Zer demontre da \SpecialChar LaTeX
 676 ?
 677 \end_layout
 678
 679 \begin_layout Standard
 680 \SpecialChar LaTeX
 681
 682 \begin_inset Foot
 683 status collapsed
 684
 685 \begin_layout Plain Layout
 686 Atal honetako informazioaren jatorria,
 687  Helmut Kopka eta Patrick Daly-k idatzitako "A Guide to \SpecialChar LaTeX2e
 688 "-a.
 689
 690 \emph on
 691 Erabiltzailearen Gida
 692 \emph default
 693 k bibliografia atalean honi buruzko sarrera bat dauka.
 694 \end_layout
 695
 696 \end_inset
 697
 698  da 1985-ean Leslie Lamport-ek diseinatutako dokumentazioa prestatzeko sistema da.
 699  1984-ean Donald Knuth-ek sortu zuen \SpecialChar TeX
 700  maketazio-konposaketa hizkuntzaren gainetik pixkanaka eraikita izan zen.
 701  Zehazki zer den,
 702  ordea,
 703  askok ez du ulertzen.
 704  ASCII (testu soila) fitxategian idatzitako komando-konposaketa zerrenda hartu eta landu egiten du.
 705  Idazmakina bat baino zailagoa da,
 706  baina argitaletxe baten espezializazio eta konplexutasunera heldu gabe.
 707  Edozein modutan,
 708  irteera bezala 'dispositibotik aske' (
 709 \begin_inset Quotes eld
 710 \end_inset
 711
 712 device independent
 713 \begin_inset Quotes erd
 714 \end_inset
 715
 716 ) izeneko formatuan sortzen du,
 717
 718 \family typewriter
 719 dvi
 720 \family default
 721  era motzean esateko.
 722
 723 \family typewriter
 724 dvi
 725 \family default
 726  fitxategia bistaratzeko programak edo PostScript bezalako beste formatu batera bihurtzen dutenak erabil ditzakezu.
 727 \end_layout
 728
 729 \begin_layout Standard
 730 Eginbide hau besterik ez balu,
 731  konposaketaren bihotza besterik ez zen izango.
 732  \SpecialChar TeX
 733 -ek,
 734  ordea,
 735  makroak ezarri eta zehazteko aukera eskaintzen digu.
 736  \SpecialChar TeX
 737  erabiltzen duten gehienek erabiltzen dute Knuth-ek sortutako Konposaketa-munduko ñabardurak ezkutatzeko makromultzoa.
 738  Erabiltzaile normalak \SpecialChar TeX
 739  (konposaketa komandoez bakarrik osatutako bizkarrezurra) garbi batekin lanik ez du egiten.
 740  Era gordinean makroak sortzen dituztenek bakarrik erabiltzen dute.
 741  Eta une hori da Leslie Lamport antzeztokira sartzen zaiguna.
 742  Berak makroak (komando multzo bat),
 743  taulak edo matematika formulak sortzeko bide sendo eta uniforme batean egon nahi zuen:
 744  erabiltzaileari begira gehiago zuzendua eta konposaketa arlora berriz gutxiago,
 745  horrenbesteko buru hausterik gabe.
 746  Honela sortu zen \SpecialChar LaTeX
 747 .
 748 \end_layout
 749
 750 \begin_layout Standard
 751 Orain,
 752  \SpecialChar LaTeX
 753 -en hedapen eta garapenekin bateratuz,
 754  beste gizaki batzuk \SpecialChar TeX
 755 -erako norberaren makro multzoak sortzen ari dira,
 756  matematika eta horrelako edizio arloetara zuzendutakoak.
 757  Batzuek zuzenean \SpecialChar TeX
 758  erabili zuten;
 759  besteak,
 760  berriz,
 761  \SpecialChar LaTeX
 762  moldatzen hasi ziren.
 763  Nahaspila hau konpontzeko asmoz,
 764  laurogeigarren hamarkadaren amaieran,
 765  \SpecialChar LaTeX
 766 -eko adituak (Lamport barne,
 767  noski) \SpecialChar LaTeX2e
 768 -en lanean hasi ziren,
 769  gaur egungo bertsioa.
 770  Bertsio berri hori makroak sortzeko erraztasun handiagoak eskaintzen dizkizuten komandoekin dator,
 771  letra-tipo berriak erabiltzeko laguntza eta hobekuntza gehiago.
 772  Beraren eskubide osoz,
 773  \SpecialChar LaTeX
 774  bere izaeran hizkuntza zabal bat da.
 775  Estandarraz gain,
 776  mundu osoko erabiltzaileek \SpecialChar LaTeX
 777 -entzat gehigarriak sortzen darraite.
 778 \end_layout
 779
 780 \begin_layout Standard
 781 \SpecialChar LaTeX
 782  hedatzeko bi modu daude:
 783  klaseak eta estiloak.
 784
 785 \emph on
 786 Klase
 787 \emph default
 788  bat da dokumentu-mota berri bat (liburu bat,
 789  edo artikulu bat) zehazten duen \SpecialChar LaTeX
 790 -eko (eta \SpecialChar TeX
 791 -ekoa ere) makro talde bat.
 792  Diapositibentzako klaseak daude,
 793  fisika eta matematikako argitalpenetan...
 794  zenbait unibertsitatek tesiak zehazten dituen formatuak dituzte.
 795
 796 \emph on
 797 Estiloa
 798 \emph default
 799  bat berriz,
 800  eta klase batetik ezberdinduz,
 801  ez du dokumentu berri bat zehazten,
 802  edozein dokumentutan erabil dezakezun
 803 \emph on
 804 jokabide
 805 \emph default
 806  berri bat baizik.
 807  Adibidez,
 808  \SpecialChar LyX
 809 -ek orriaren marjinak eta lerro-tarteak \SpecialChar LaTeX
 810 -eko bi estilo-fitxategi erabiliz kontrolatzen ditu.
 811  Dokumentu-motak lantzeko hainbat estilo-fitxategi daude:
 812  txartelak edo gutunazalak inprimatzeko,
 813  dokumentuaren koskak aldatzeko,
 814  letra-tipo berriak ezartzeko,
 815  irudiak moldatzeko,
 816  orriko goiburukoak diseinatzeko,
 817  bibliografiak nork bere erara egiteko,
 818  oin-oharren itxura eta kokalekuak aldatzeko,
 819  taulak eta irudiak,
 820  zerrendak pertsonalizatu,
 821  e.a.
 822 \end_layout
 823
 824 \begin_layout Standard
 825 Laburpen bat:
 826 \end_layout
 827
 828 \begin_layout Description
 829 \SpecialChar TeX
 830 :
 831  konposaketarako lengoaia,
 832  makroak sortu eta erabiltzeko ahalmenarekin.
 833 \end_layout
 834
 835 \begin_layout Description
 836 \SpecialChar LaTeX
 837 :
 838  \SpecialChar TeX
 839 -en gainean eraikitako makroen paketea.
 840 \end_layout
 841
 842 \begin_layout Description
 843 klaseak:
 844  dokumentu baten deskribapena,
 845  \SpecialChar LaTeX
 846  erabiliz.
 847 \end_layout
 848
 849 \begin_layout Description
 850 estiloak:
 851  nolabait \SpecialChar LaTeX
 852 -en izaera moldatzeko.
 853 \end_layout
 854
 855 \begin_layout Description
 856 \SpecialChar LyX
 857 :
 858  WYSIWYM testu-prozesadore bisuala,
 859  \SpecialChar LaTeX
 860 -en indar eta ahalmen guztiak erabiliz.
 861 \end_layout
 862
 863 \begin_layout Standard
 864 Atal honen asmoa izan da zuri argitzea \SpecialChar LyX
 865
 866 \emph on
 867 zergatik
 868 \emph default
 869  ezberdintzen den beste testu prozesadoreen lana jorratzeko bideez (bere funtzionamenduan).
 870  Zergatia garbia da:
 871  konposaketa oinarri bezala \SpecialChar LaTeX
 872  erabiltzen du.
 873  Azken hau bezala,
 874  zure idazkeraren inguruan kokatzen da (idazten ari zarena).
 875  Haren itxuraz ordenagailua arduratuko da.
 876 \end_layout
 877
 878 \begin_layout Section
 879 Dokumentazioan nabigatzea
 880 \end_layout
 881
 882 \begin_layout Standard
 883 Zure galderei errazago erantzuteko,
 884  eta \SpecialChar LyX
 885 -en eginbideak era egoki baten azaltzeko,
 886  dokumentazioa hainbat fitxategitan zatitu da.
 887  Zati bakoitzak bere helburua du,
 888  aurrerago azalduko den bezala.
 889  Fitxategi hauetariko batekin aurrez aurre aurkitu baino lehenago,
 890  begi bistan daukazun hau irakurtzea aholkatzen dizugu,
 891  denbora aurreztu dezazun informazio eta aipamen erabilgarri asko baitauka.
 892 \end_layout
 893
 894 \begin_layout Standard
 895 Zorionez,
 896  \SpecialChar LyX
 897 -en garapena ez denez inoiz geldituko,
 898  laguntzako dokumentuaren zati bat amaitu gabe edo zaharkitua egon daiteke.
 899  \SpecialChar LyX
 900 -eko beste guztia bezala,
 901  eskuliburuak boluntario-lanaren emaitzak dira,
 902  eta hauek "benetako lana" daukate;
 903  etxekoak,
 904  iloba zaindu,
 905  edalontziak garbitu,
 906  mozkorkerian gaupasa egin,
 907  e.a.
 908  Eskuliburuak egoera onean (eguneratuak) egon daitezen ahalegintzen gara.
 909  Laguntzeko prest bazaude,
 910  ziurta zaitez dokumentuko beste ezer baino lehen
 911 \begin_inset CommandInset ref
 912 LatexCommand ref
 913 reference "atal:auzolana"
 914 nolink "false"
 915
 916 \end_inset
 917
 918  atala irakurtzen.
 919 \end_layout
 920
 921 \begin_layout Standard
 922 Beste mesede bat egin dezakezu:
 923  eskuliburu hauetan zerbait argi ez badago edo akatsak baditu,
 924  guri jakinarazi!
 925  Dokumentazioa eguneratua edukitzen arduratuta dauden neska/mutilekin harremanetan jar zaitezke,
 926  horretarako idatzi
 927 \begin_inset CommandInset href
 928 LatexCommand href
 929 target "lyx-docs@lists.lyx.org"
 930 type "mailto:"
 931 literal "false"
 932
 933 \end_inset
 934
 935  helbidera.
 936  Dokumentazioan erantzuten ez den zerbaiti buruzko laguntza behar baduzu,
 937  erabili posta-zerrenda hau:
 938
 939 \begin_inset CommandInset href
 940 LatexCommand href
 941 target "lyx-users@lists.lyx.org"
 942 type "mailto:"
 943 literal "false"
 944
 945 \end_inset
 946
 947
 948 \end_layout
 949
 950 \begin_layout Subsection
 951 Eskuliburuen egitura
 952 \end_layout
 953
 954 \begin_layout Standard
 955 Agian,
 956  eskulibururen bat edo beste inprimatuta edukiko duzu,
 957  edo bestela \SpecialChar LyX
 958  erabiliz "pantailan" irakurtzen zaude.
 959  \SpecialChar LyX
 960 -eko fitxategia eta inprimatutakoaren artean ezberdintasun batzuk daude.
 961  Aurrenekoa,
 962  izenburua eskuliburuaren hasieran dago,
 963  ez da bereizitako orrialdean agertzen,
 964  inprimatutako bertsioan lehenbiziko orrialdean agertzen da.
 965  Bai oin-oharra,
 966  bai edukien aurkibidea ez daude beraien osotasunean bistaratuak.
 967  Edukien aurkibidea ikusteko menuko aukera bat badaukazu:
 968
 969 \family sans
 970 Arakatu
 971 \family default
 972 .
 973  Oin-ohar bat irakurtzeko,
 974  modu honetan agertzen da
 975 \begin_inset Foot
 976 status collapsed
 977
 978 \begin_layout Plain Layout
 979 Kaixo!
 980  Oin-ohar hau ixteko,
 981  ezkerraldeko laukitxo gris horretan klik egin\SpecialChar ldots
 982 Bai,
 983  "oina" hitza bertan idatzita agertzen da.
 984 \end_layout
 985
 986 \end_inset
 987
 988  eta saguaren ezker botoiaz bere gainean klikatu.
 989  Saia zaitez!
 990 \end_layout
 991
 992 \begin_layout Standard
 993 Inprimatutako eskuliburuetan,
 994  erreferentzia gurutzatu guztiak kapitulu,
 995  atal,
 996  azpiatal eta bestelakoen zenbatzaile bezala agertzen dira.
 997  Pantailan,
 998  ordea,
 999  erreferentzia gurutzatuak datorrena bezalako laukiluze grisetan agertzen dira:
1000
1001 \begin_inset CommandInset ref
1002 LatexCommand ref
1003 reference "atal:auzolana"
1004 nolink "false"
1005
1006 \end_inset
1007
1008
1009 \begin_inset space ~
1010 \end_inset
1011
1012 alegia (inprimatutako eskuliburuetan zenbakiak agertzen dira laukiluze hauen ordez).
1013  Laukiluzea saguaren ezker botoiarekin klik eginez dokumentuko erreferentzia gurutzatuen zerrenda daukan elkarrizketa-koadroa bistaratuko zaizu.
1014  Sarrera honek "atal:auzolana" izeneko bakar bat dauka.
1015  Erreferentziatu den atalera joateko,
1016  erabili elkarrizketa koadroan "Joan etiketara" botoia.
1017
1018 \begin_inset Quotes eld
1019 \end_inset
1020
1021 Joan atzerantz
1022 \begin_inset Quotes erd
1023 \end_inset
1024
1025  botoian klik eginez aurreko kokapenera itzuliko zara.
1026 \end_layout
1027
1028 \begin_layout Standard
1029 Fitxategi honen pantailazko eta inprimatutako bertsioaren arteko ezberdintasun batzuk ikusi ondoren,
1030  eskuliburu honen formatuaz mintzatzen has gaitezke.
1031  Noizean behin letra-tipo desberdineko elementuak aurkituko dituzu:
1032 \end_layout
1033
1034 \begin_layout Itemize
1035
1036 \emph on
1037 Enfasia estiloa
1038 \emph default
1039  orokorrean enfasietan erabiltzen da,
1040  arrazonamendu orokorretan,
1041  liburuen tituluetan,
1042  beste eskuliburuetako ataletan,
1043  eta idazleen (egile) oharretan.
1044 \end_layout
1045
1046 \begin_layout Itemize
1047
1048 \family typewriter
1049 Idazmakina
1050 \family default
1051 programa eta fitxategien izenetan,
1052  \SpecialChar LaTeX
1053  kodea eta \SpecialChar LyX
1054  kode eta funtzioetan erabiltzen da.
1055 \end_layout
1056
1057 \begin_layout Itemize
1058
1059 \family sans
1060 Sans Serif
1061 \family default
1062  menu,
1063  botoi,
1064  elkarrizketa-koadroetan eta teklatuko teklen izenetan erabiltzen da.
1065 \end_layout
1066
1067 \begin_layout Itemize
1068
1069 \noun on
1070 Izena
1071 \noun default
1072  pertsonen izena idazteko erabiltzen da.
1073 \end_layout
1074
1075 \begin_layout Itemize
1076
1077 \family sans
1078 \series bold
1079 Lodia
1080 \family default
1081 \series default
1082  \SpecialChar LaTeX
1083  kodean erabiltzen da.
1084 \end_layout
1085
1086 \begin_layout Standard
1087 Teklei erreferentzia egiterakoan erabilpen hauek jarraituko dira:
1088 \end_layout
1089
1090 \begin_layout Itemize
1091 "
1092 \family sans
1093 Ktrl-
1094 \family default
1095 "
1096 \family sans
1097 Kontrol
1098 \family default
1099  (
1100 \family sans
1101 Ctrl
1102 \family default
1103 ) tekla esanahi du.
1104 \end_layout
1105
1106 \begin_layout Itemize
1107 "
1108 \family sans
1109 Maius-
1110 \family default
1111 "
1112 \family sans
1113 Shift
1114 \family default
1115  tekla esanahi du.
1116 \end_layout
1117
1118 \begin_layout Itemize
1119 "
1120 \family sans
1121 Alt-
1122 \family default
1123 "
1124 \family sans
1125 Alt (Meta)
1126 \family default
1127  tekla adierazten du.
1128 \end_layout
1129
1130 \begin_layout Itemize
1131 "
1132 \family sans
1133 F1
1134 \family default
1135 "\SpecialChar ldots
1136 "
1137 \family sans
1138 F12
1139 \family default
1140 " funtzio teklak.
1141 \end_layout
1142
1143 \begin_layout Itemize
1144
1145 \family sans
1146 "Esc"
1147 \family default
1148
1149 \family sans
1150 'Ihes'
1151 \family default
1152  edo
1153 \family sans
1154 'Escape'
1155 \family default
1156  tekla da.
1157 \end_layout
1158
1159 \begin_layout Itemize
1160
1161 \family sans
1162 "Ezkerrera"
1163 \family default
1164 ,
1165
1166 \family sans
1167 "Eskuinera"
1168 \family default
1169 ,
1170
1171 \family sans
1172 Gora"
1173 \family default
1174 ,
1175
1176 \family sans
1177 "Behera"
1178 \family default
1179  beraien izenak dioen bezala,
1180  teklatuko geziak (kurtsoreak) dira.
1181
1182 \end_layout
1183
1184 \begin_layout Itemize
1185
1186 \family sans
1187 "Txertatu",
1188
1189 \family default
1190
1191 \family sans
1192 "Ezabatu",
1193
1194 \family default
1195
1196 \family sans
1197 "Hasiera",
1198
1199 \family default
1200
1201 \family sans
1202 "Amaiera",
1203
1204 \family default
1205  "
1206 \family sans
1207 Goratu Orria
1208 \family default
1209 " eta "
1210 \family sans
1211 Beheratu Orria
1212 \family default
1213 " gezien gainean egon ohi diren 6 tekla dira.
1214  Goratu Orria eta Beheratu Orria teklatu batzuetan
1215 \family sans
1216 Prior
1217 \family default
1218  eta
1219 \family sans
1220 Next
1221 \family default
1222  deitzen dira.
1223 \end_layout
1224
1225 \begin_layout Itemize
1226
1227 \family sans
1228 \begin_inset Quotes eld
1229 \end_inset
1230
1231 Sartu
1232 \begin_inset Quotes erd
1233 \end_inset
1234
1235
1236 \family default
1237  teklatu batzuk
1238 \family sans
1239 Return
1240 \family default
1241  daukate,
1242  beste batzuk
1243 \family sans
1244 Enter,
1245
1246 \family default
1247  beste batzuk berriz birritan daukate.
1248  \SpecialChar LyX
1249 -ek tekla denak berdin erabiliko ditu,
1250  beraz
1251 \family sans
1252 Sartu
1253 \family default
1254  erabiliko dugu.
1255 \end_layout
1256
1257 \begin_layout Itemize
1258 Uneko lasterbideen zerrenda Laguntza menuko Lasterbideak dokumentuan aurkitzen dira zehaztuta.
1259 \end_layout
1260
1261 \begin_layout Subsection
1262 Eskuliburuetan erabilitako unitateak
1263 \end_layout
1264
1265 \begin_layout Standard
1266 Dokumentazio honetan azaldutako unitateak ulertzeko,
1267
1268 \begin_inset CommandInset ref
1269 LatexCommand ref
1270 reference "tab:Unitateak"
1271 nolink "false"
1272
1273 \end_inset
1274
1275
1276 \begin_inset space ~
1277 \end_inset
1278
1279 taulak \SpecialChar LyX
1280 -eko unitate erabilgarri guztiak zerrendatzen ditu.
1281 \end_layout
1282
1283 \begin_layout Standard
1284 \begin_inset Float table
1285 placement document
1286 alignment document
1287 wide false
1288 sideways false
1289 status open
1290
1291 \begin_layout Plain Layout
1292
1293 \end_layout
1294
1295 \begin_layout Plain Layout
1296 \begin_inset Caption Standard
1297
1298 \begin_layout Plain Layout
1299 \begin_inset CommandInset label
1300 LatexCommand label
1301 name "tab:Unitateak"
1302
1303 \end_inset
1304
1305 Unitateak
1306 \end_layout
1307
1308 \end_inset
1309
1310
1311 \end_layout
1312
1313 \begin_layout Plain Layout
1314 \align center
1315 \begin_inset VSpace defskip
1316 \end_inset
1317
1318
1319 \begin_inset Tabular
1320 <lyxtabular version="3" rows="20" columns="2">
1321 <features tabularvalignment="middle">
1322 <column alignment="center" valignment="top">
1323 <column alignment="center" valignment="top">
1324 <row>
1325 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1326 \begin_inset Text
1327
1328 \begin_layout Plain Layout
1329 Unitatea
1330 \end_layout
1331
1332 \end_inset
1333 </cell>
1334 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1335 \begin_inset Text
1336
1337 \begin_layout Plain Layout
1338 Izena / deskripzioa
1339 \end_layout
1340
1341 \end_inset
1342 </cell>
1343 </row>
1344 <row>
1345 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1346 \begin_inset Text
1347
1348 \begin_layout Plain Layout
1349 mm
1350 \end_layout
1351
1352 \end_inset
1353 </cell>
1354 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1355 \begin_inset Text
1356
1357 \begin_layout Plain Layout
1358 milimetroa
1359 \end_layout
1360
1361 \end_inset
1362 </cell>
1363 </row>
1364 <row>
1365 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1366 \begin_inset Text
1367
1368 \begin_layout Plain Layout
1369 cm
1370 \end_layout
1371
1372 \end_inset
1373 </cell>
1374 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1375 \begin_inset Text
1376
1377 \begin_layout Plain Layout
1378 zentimetroa
1379 \end_layout
1380
1381 \end_inset
1382 </cell>
1383 </row>
1384 <row>
1385 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1386 \begin_inset Text
1387
1388 \begin_layout Plain Layout
1389 in
1390 \end_layout
1391
1392 \end_inset
1393 </cell>
1394 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1395 \begin_inset Text
1396
1397 \begin_layout Plain Layout
1398 hazbete
1399 \end_layout
1400
1401 \end_inset
1402 </cell>
1403 </row>
1404 <row>
1405 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1406 \begin_inset Text
1407
1408 \begin_layout Plain Layout
1409 pt
1410 \end_layout
1411
1412 \end_inset
1413 </cell>
1414 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1415 \begin_inset Text
1416
1417 \begin_layout Plain Layout
1418 puntu ( 72,27 = 1 hazbete)
1419 \end_layout
1420
1421 \end_inset
1422 </cell>
1423 </row>
1424 <row>
1425 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1426 \begin_inset Text
1427
1428 \begin_layout Plain Layout
1429 pc
1430 \end_layout
1431
1432 \end_inset
1433 </cell>
1434 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1435 \begin_inset Text
1436
1437 \begin_layout Plain Layout
1438 pica (1 pc = 12 pt)
1439 \end_layout
1440
1441 \end_inset
1442 </cell>
1443 </row>
1444 <row>
1445 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1446 \begin_inset Text
1447
1448 \begin_layout Plain Layout
1449 sp
1450 \end_layout
1451
1452 \end_inset
1453 </cell>
1454 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1455 \begin_inset Text
1456
1457 \begin_layout Plain Layout
1458 puntu eskalatua (65536 sp = 1 pt)
1459 \end_layout
1460
1461 \end_inset
1462 </cell>
1463 </row>
1464 <row>
1465 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1466 \begin_inset Text
1467
1468 \begin_layout Plain Layout
1469 bp
1470 \end_layout
1471
1472 \end_inset
1473 </cell>
1474 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1475 \begin_inset Text
1476
1477 \begin_layout Plain Layout
1478 puntu handia (72 bp = 1 hazbete)
1479 \end_layout
1480
1481 \end_inset
1482 </cell>
1483 </row>
1484 <row>
1485 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1486 \begin_inset Text
1487
1488 \begin_layout Plain Layout
1489 dd
1490 \end_layout
1491
1492 \end_inset
1493 </cell>
1494 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1495 \begin_inset Text
1496
1497 \begin_layout Plain Layout
1498 didot (72 dd
1499 \lang english
1500
1501 \begin_inset Formula $\approx$
1502 \end_inset
1503
1504
1505 \lang basque
1506 37,6 mm)
1507 \end_layout
1508
1509 \end_inset
1510 </cell>
1511 </row>
1512 <row>
1513 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1514 \begin_inset Text
1515
1516 \begin_layout Plain Layout
1517 cc
1518 \end_layout
1519
1520 \end_inset
1521 </cell>
1522 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1523 \begin_inset Text
1524
1525 \begin_layout Plain Layout
1526 cicero (1 cc = 12 dd)
1527 \end_layout
1528
1529 \end_inset
1530 </cell>
1531 </row>
1532 <row>
1533 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1534 \begin_inset Text
1535
1536 \begin_layout Plain Layout
1537 Eskala %
1538 \end_layout
1539
1540 \end_inset
1541 </cell>
1542 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1543 \begin_inset Text
1544
1545 \begin_layout Plain Layout
1546 Jatorrizko irudiaren zabaleraren %
1547 \end_layout
1548
1549 \end_inset
1550 </cell>
1551 </row>
1552 <row>
1553 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1554 \begin_inset Text
1555
1556 \begin_layout Plain Layout
1557 Testua %
1558 \end_layout
1559
1560 \end_inset
1561 </cell>
1562 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1563 \begin_inset Text
1564
1565 \begin_layout Plain Layout
1566 Testuaren zabaleraren %
1567 \end_layout
1568
1569 \end_inset
1570 </cell>
1571 </row>
1572 <row>
1573 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1574 \begin_inset Text
1575
1576 \begin_layout Plain Layout
1577 Zut %
1578 \end_layout
1579
1580 \end_inset
1581 </cell>
1582 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1583 \begin_inset Text
1584
1585 \begin_layout Plain Layout
1586 Zutabearen zabaleraren %
1587 \end_layout
1588
1589 \end_inset
1590 </cell>
1591 </row>
1592 <row>
1593 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1594 \begin_inset Text
1595
1596 \begin_layout Plain Layout
1597 Orria %
1598 \end_layout
1599
1600 \end_inset
1601 </cell>
1602 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1603 \begin_inset Text
1604
1605 \begin_layout Plain Layout
1606 Paperaren zabaleraren %
1607 \end_layout
1608
1609 \end_inset
1610 </cell>
1611 </row>
1612 <row>
1613 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1614 \begin_inset Text
1615
1616 \begin_layout Plain Layout
1617 Lerroa %
1618 \end_layout
1619
1620 \end_inset
1621 </cell>
1622 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1623 \begin_inset Text
1624
1625 \begin_layout Plain Layout
1626 Lerroaren zabaleraren %
1627 \end_layout
1628
1629 \end_inset
1630 </cell>
1631 </row>
1632 <row>
1633 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1634 \begin_inset Text
1635
1636 \begin_layout Plain Layout
1637 TAltuera %
1638 \end_layout
1639
1640 \end_inset
1641 </cell>
1642 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1643 \begin_inset Text
1644
1645 \begin_layout Plain Layout
1646 Testuaren altueraren %
1647 \end_layout
1648
1649 \end_inset
1650 </cell>
1651 </row>
1652 <row>
1653 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1654 \begin_inset Text
1655
1656 \begin_layout Plain Layout
1657 PAltuera %
1658 \end_layout
1659
1660 \end_inset
1661 </cell>
1662 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1663 \begin_inset Text
1664
1665 \begin_layout Plain Layout
1666 Paperaren altueraren %
1667 \end_layout
1668
1669 \end_inset
1670 </cell>
1671 </row>
1672 <row>
1673 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1674 \begin_inset Text
1675
1676 \begin_layout Plain Layout
1677 ex
1678 \end_layout
1679
1680 \end_inset
1681 </cell>
1682 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1683 \begin_inset Text
1684
1685 \begin_layout Plain Layout
1686 Uneko letra-tipoaren x hizkiaren altuera
1687 \end_layout
1688
1689 \end_inset
1690 </cell>
1691 </row>
1692 <row>
1693 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1694 \begin_inset Text
1695
1696 \begin_layout Plain Layout
1697 em
1698 \end_layout
1699
1700 \end_inset
1701 </cell>
1702 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1703 \begin_inset Text
1704
1705 \begin_layout Plain Layout
1706 Uneko letra-tipoaren M hizkiaren zabalera
1707 \end_layout
1708
1709 \end_inset
1710 </cell>
1711 </row>
1712 <row>
1713 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1714 \begin_inset Text
1715
1716 \begin_layout Plain Layout
1717 mu
1718 \end_layout
1719
1720 \end_inset
1721 </cell>
1722 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1723 \begin_inset Text
1724
1725 \begin_layout Plain Layout
1726 matematikako unitatea (1 mu = 1 / 18 em)
1727 \end_layout
1728
1729 \end_inset
1730 </cell>
1731 </row>
1732 </lyxtabular>
1733
1734 \end_inset
1735
1736
1737 \end_layout
1738
1739 \begin_layout Plain Layout
1740 \align center
1741
1742 \lang english
1743 \begin_inset VSpace defskip
1744 \end_inset
1745
1746
1747 \end_layout
1748
1749 \begin_layout Plain Layout
1750
1751 \end_layout
1752
1753 \end_inset
1754
1755
1756 \end_layout
1757
1758 \begin_layout Subsection
1759 Eskuliburuak
1760 \end_layout
1761
1762 \begin_layout Standard
1763 Dokumentazioa osatzen duten zatiak zerrendatzen dira ondoren:
1764 \end_layout
1765
1766 \begin_layout Description
1767 Sarrera Fitxategi hau.
1768 \end_layout
1769
1770 \begin_layout Description
1771 Tutoretza \SpecialChar LyX
1772  erabiltzen hasiberria bazara,
1773  eta orain arte \SpecialChar LaTeX
1774  inoiz ez baduzu entzun ez eta erabili ere,
1775  orduan hemendik hasi beharko duzu.
1776
1777 \emph on
1778 Tutoretza
1779 \emph default
1780  irakurri ostean,
1781  \SpecialChar LaTeX
1782  oraindik zabalegia delakoan ustearekin jarraitu dezakezu,
1783  baina \SpecialChar LyX
1784  nola erabili behar den jakingo duzu.
1785  \SpecialChar LaTeX
1786  erabili baduzu,
1787
1788 \emph on
1789 Tutoretza
1790 \emph default
1791 ko "\SpecialChar LyX
1792  \SpecialChar LaTeX
1793  erabiltzaileentzat" atala irakurri beharko zenuke (eta eskuliburuko beste atalek kalterik ez dizute egingo).
1794 \end_layout
1795
1796 \begin_layout Description
1797 Erabiltzailearen
1798 \begin_inset space ~
1799 \end_inset
1800
1801 gida Eskuliburu nagusia.
1802  Hemen \SpecialChar LyX
1803  programaren oinarrizko eginbide eta aukeren gehiengo bat argitzen saiatuko gara.
1804  Eskuliburu nagusiak \SpecialChar LaTeX
1805 -eko ezagutza batzuk dauzkazulakoan dago,
1806  edo
1807 \emph on
1808 Tutoretza
1809 \emph default
1810  irakurri duzula behintzat.
1811 \end_layout
1812
1813 \begin_layout Description
1814 Kapsulatutako
1815 \begin_inset space ~
1816 \end_inset
1817
1818 objektuak
1819 \emph on
1820 Erabiltzailearen gida
1821 \emph default
1822 ren hedapena da.
1823  Dokumentu honetan taulak,
1824  grafikoak,
1825  mugikorrak,
1826  oharrak,
1827  programen zerrendak eta koadroak nola erabiltzen diren erakusten du xehetasunez.
1828 \end_layout
1829
1830 \begin_layout Description
1831 Matematika
1832 \emph on
1833 Erabiltzailearen gida
1834 \emph default
1835 ren hedapena da.
1836  Edozein formula mota nola maketatzen den buruzko azalpen xehatuak ditu.
1837 \end_layout
1838
1839 \begin_layout Description
1840 Eginbide
1841 \begin_inset space ~
1842 \end_inset
1843
1844 gehigarriak
1845 \emph on
1846 Erabiltzailearen gida
1847 \emph default
1848 ren hedapena.
1849  \SpecialChar LaTeX
1850 -eko komandoak,
1851  diseinu gehigarriak,
1852  edizioko eginbide bereziak azaltzen ditu dokumentu honek.
1853 \end_layout
1854
1855 \begin_layout Description
1856 Pertsonalizazioa \SpecialChar LyX
1857 -en eginbide garatuen azalpena,
1858  programaren jarrera (izaera) orokorra pertsonalizatzea;
1859  tekla-lotura,
1860  nazioartekotza eta konfigurazioko fitxategi bezalakoak.
1861  Diseinuko fitxategiei buruzko informazioa ere dauka,
1862  \SpecialChar LyX
1863 -ek \SpecialChar LaTeX
1864 -eko klase edo paketeen euskarria edukitzeko beharrezkoa izanik.
1865 \end_layout
1866
1867 \begin_layout Description
1868 Lasterbideak Unean definitutako \SpecialChar LyX
1869 -en lasterbideak dituen taulak dira.
1870 \end_layout
1871
1872 \begin_layout Description
1873 \SpecialChar LaTeX
1874
1875 \begin_inset space ~
1876 \end_inset
1877
1878 konfigurazioa \SpecialChar LyX
1879 -ek,
1880  instalatzean,
1881  zure sistema aztertzen du.
1882  Fitxategi honek \SpecialChar LyX
1883 -ek zure instalazioari buruz ikasitakoaren informazioa dauka.
1884 \begin_inset Foot
1885 status collapsed
1886
1887 \begin_layout Plain Layout
1888
1889 \emph on
1890 Itzultzailearen oharra
1891 \emph default
1892 :
1893  dokumentu hau automatikoki sortzen denez ezin da euskaratu.
1894 \end_layout
1895
1896 \end_inset
1897
1898  Eduki beharreko zerbait falta bada,
1899  hemen begiratu beharko duzu.
1900 \end_layout
1901
1902 \begin_layout Standard
1903 Fitxategiok elkar erreferentziatzen dute,
1904  beharrezkoa denean.
1905  Adibidez,
1906
1907 \emph on
1908 Erabiltzailearen gida
1909 \emph default
1910 -k instalatze eta pertsonalizatze buruzko zerbait dio,
1911  baina irakurlea
1912 \emph on
1913 Pertsonalizazioa
1914 \emph default
1915  eskuliburura bidaltzen du informazio gehiago eskura dezan.
1916 \end_layout
1917
1918 \begin_layout Standard
1919 Berriro,
1920  gauza garrantzitsu bat azpimarratu behar dugu:
1921 \end_layout
1922
1923 \begin_layout Standard
1924 \begin_inset VSpace bigskip
1925 \end_inset
1926
1927
1928 \end_layout
1929
1930 \begin_layout Standard
1931 \align center
1932 \SpecialChar LyX
1933 -ekin hasiberria bazara,
1934
1935 \emph on
1936 Tutoretza
1937 \emph default
1938  irakur ezazu.
1939  Orain.
1940 \end_layout
1941
1942 \begin_layout Standard
1943 \begin_inset VSpace bigskip
1944 \end_inset
1945
1946
1947 \end_layout
1948
1949 \begin_layout Standard
1950 Bestela alferrik haserretuko zara zeure buruarekin.
1951  \SpecialChar LyX
1952 -ek testu-prozesadore batetik behar duzuna eskaintzen dizu,
1953  hori bai,
1954  erabilera ezberdin batekin.
1955 \end_layout
1956
1957 \begin_layout Section
1958 \SpecialChar LyX
1959  proiektuan laguntzea
1960 \begin_inset CommandInset label
1961 LatexCommand label
1962 name "atal:auzolana"
1963
1964 \end_inset
1965
1966
1967 \end_layout
1968
1969 \begin_layout Subsection
1970 Lagundu \SpecialChar LyX
1971 -i
1972 \end_layout
1973
1974 \begin_layout Standard
1975 \SpecialChar LyX
1976  ia bere osotasunean C++ programaketa hizkuntzan idatzia dago (\SpecialChar LaTeX
1977  inportatzeko tresna Python-en idatzia izan da).
1978  Proiektu handi bat da,
1979  eta gerta daiteke errore bat edo beste edukitzea,
1980  edo iturburua hobetu beharra izatea.
1981 \end_layout
1982
1983 \begin_layout Subsubsection
1984 Bidali errorea
1985 \end_layout
1986
1987 \begin_layout Standard
1988 \SpecialChar LyX
1989  erabiltzean portaeraren bat errorea dela pentsa dezakezu.
1990  Nahiz eta gutxitan gertatu,
1991  programa hondatu daiteke.
1992  \SpecialChar LyX
1993 -eko garatzaile-taldearen iritziz errore gehientsuenak erabiltzaile-interfazetik sor daiteke:
1994  \SpecialChar LyX
1995  interfazeko zein zati korapilatsua,
1996  zaila ulertzeko,
1997  azaltzen dituzten iradokizunak oso lagungarriak izaten dira.
1998 \end_layout
1999
2000 \begin_layout Standard
2001 \SpecialChar LyX
2002 -ek erroreen txostenak bidaltzeko eta kudeatzeko sistema bat erabiltzen du,
2003
2004 \family typewriter
2005
2006 \begin_inset Flex URL
2007 status collapsed
2008
2009 \begin_layout Plain Layout
2010
2011 https://www.lyx.org/trac/wiki/BugTrackerHome
2012 \end_layout
2013
2014 \end_inset
2015
2016
2017 \family default
2018  gunean aurki dezakezuna.
2019  Edozein errore buruzko txostena bidali aurretik erroreak kudeatzeko sistema horretan begiratzea eskatuko genizuke,
2020  aurrez beste norbaitek errore berdinari buruzko txosten bat bidalita eduki baitezake.
2021  Hau da,
2022  errore txosten berri bat bidali aurretik,
2023  egiaztatu errore berdinari buruzko beste txostenik ez dagoela erroreak kudeatzeko \SpecialChar LyX
2024 -ek darabilen sistema horretan.
2025  Erabili sistema errore-kudeatzaile hori dagoen errore bati buruzko iradokizunak,
2026  edo errore berri bati buruzko txostena bidaltzeko,
2027  edo,
2028  bestela,
2029  bidali mezu bat
2030 \begin_inset CommandInset href
2031 LatexCommand href
2032 target "lyx-devel@lists.lyx.org"
2033 type "mailto:"
2034 literal "false"
2035
2036 \end_inset
2037
2038  posta-zerrendara.
2039  Posta-zerrenda honen artxiboei zuzendutako estekak \SpecialChar LyX
2040 -en webgune nagusian jarri dira:
2041
2042 \family typewriter
2043
2044 \begin_inset Flex URL
2045 status open
2046
2047 \begin_layout Plain Layout
2048
2049 https://www.lyx.org/
2050 \end_layout
2051
2052 \end_inset
2053
2054
2055 \family default
2056 .
2057 \end_layout
2058
2059 \begin_layout Standard
2060 Errore-txosten on (erabilgarria) batek gutxienik arazoak dituen \SpecialChar LyX
2061  bertsioaren zenbakia eduki beharko luke.
2062  Honekin batera,
2063  azaldu \SpecialChar LyX
2064  zein sisteman eragile eta bertsiotan erabiltzen ari zaren.
2065  Zure sisteman instalatuta daukazun liburutegien bertsioak eta,
2066  interesgarria baderitzozu,
2067  \SpecialChar LyX
2068 -ek erabiltzen duen kanpoko programen bertsioak.
2069  Konpilatze- edo konfigurazio-arazo bat izanez gero,
2070  egokiena da
2071 \family typewriter
2072 config.log
2073 \family default
2074  fitxategia eranstea eta zein konpilatzaile erabiltzen ari zaren azaltzea.
2075 \end_layout
2076
2077 \begin_layout Subsubsection
2078 Lagundu finkatzen eta eginbide berrietan
2079 \end_layout
2080
2081 \begin_layout Standard
2082 Baldin eta \SpecialChar LyX
2083 -eko iturburuetan aldaketak egin badituzu eta \SpecialChar LyX
2084  proiektuko zati izatea garrantzitsua dela uste baduzu,
2085  bidal iezaguzu
2086 \family typewriter
2087 diff
2088 \family default
2089  fitxategi bat (formatu bateratu batean) arestiko posta-zerrendara,
2090  baita
2091 \family typewriter
2092 changelog
2093 \family default
2094  fitxategia eta zure txaplatak egiten duenari buruzko azalpena ere.
2095 \end_layout
2096
2097 \begin_layout Subsection
2098 Lagundu dokumentazioan
2099 \end_layout
2100
2101 \begin_layout Standard
2102 \SpecialChar LyX
2103 -en dokumentazioa zabala da.
2104  Nola nahi ere,
2105  \SpecialChar LyX
2106  beti garatzen ari da,
2107  eta kaleratze berri bakoitzak eginbide berriekin agertzen da.
2108  Dokumentazio batzuk eguneratu beharrean daudela aurki ditzakezu.
2109  Atal honek azaltzen du zer egin behar duzun errore bat edo hobekuntzaren bat aholkatu nahi badiguzu.
2110 \end_layout
2111
2112 \begin_layout Subsubsection
2113 Eskuliburuetako errore-txostena
2114 \end_layout
2115
2116 \begin_layout Standard
2117 Dokumentazioan arazorik aurkitzen baduzu bidali mezu bat
2118 \begin_inset CommandInset href
2119 LatexCommand href
2120 target "lyx-docs@lists.lyx.org"
2121 type "mailto:"
2122 literal "false"
2123
2124 \end_inset
2125
2126  posta-zerrendara.
2127  Dokumentazio-taldeak behar diren zuzenketak egingo dituzte.
2128 \end_layout
2129
2130 \begin_layout Subsubsection
2131 Dokumentazio-taldera elkartzea
2132 \end_layout
2133
2134 \begin_layout Standard
2135 \SpecialChar LyX
2136  dokumentazio-proiektuak (The \SpecialChar LyX
2137  Documentation Project),
2138  \SpecialChar LyX
2139  proiektuko beste guztiak bezala,
2140  laguntza erabiltzen du.
2141  Dokumentazio-proiektuan lagundu nahi baduzu,
2142  jorratu urrats hauek:
2143 \end_layout
2144
2145 \begin_layout Enumerate
2146 Eskuratu \SpecialChar LyX
2147 -en azken iturburuak hemendik:
2148 \begin_inset Newline newline
2149 \end_inset
2150
2151
2152 \begin_inset Flex URL
2153 status collapsed
2154
2155 \begin_layout Plain Layout
2156
2157 https://www.lyx.org/trac/browser/lyxgit/lib/doc?rev=master
2158 \end_layout
2159
2160 \end_inset
2161
2162
2163 \end_layout
2164
2165 \begin_layout Enumerate
2166 Ondoren,
2167  irakurri
2168 \emph on
2169 Erabiltzailearen gida
2170 \emph default
2171  eta
2172 \emph on
2173 Tutoretza
2174 \emph default
2175 .
2176 \begin_inset Newline newline
2177 \end_inset
2178
2179 Ariketa honen helburua zuri ideiak ematea dauka helburutzat.
2180
2181 \emph on
2182 Tutoretza
2183 \emph default
2184  eta
2185 \emph on
2186 Erabiltzailearen
2187 \begin_inset space ~
2188 \end_inset
2189
2190 gida
2191 \emph default
2192  izango dira dokumentaziotik gehien eguneratu behar direnak.
2193  Hauekin nolako eskuliburuak irakurri eta zein itxura eduki behar duten ohartuko zara.
2194 \end_layout
2195
2196 \begin_layout Enumerate
2197 Jarri taldearekin harremanetan:
2198
2199 \begin_inset Newline newline
2200 \end_inset
2201
2202
2203 \begin_inset CommandInset href
2204 LatexCommand href
2205 target "lyx-docs@lists.lyx.org"
2206 type "mailto:"
2207 literal "false"
2208
2209 \end_inset
2210
2211
2212 \begin_inset Newline newline
2213 \end_inset
2214
2215 nahi dituzun aldaketei buruz eztabaidatzeko,
2216  eta beraien ikuspuntuak jakiteko.
2217 \end_layout
2218
2219 \begin_layout Standard
2220 Egiten dituzun aldaketek testu aldetik garbiak izan behar dute,
2221  ulerterrazak alegia,
2222  dokumentazioaren berregituraketa sakonagoa egin ahal izateko.
2223  Hobekuntza guzti horiek jasotzea beti eskertzen da.
2224 \end_layout
2225
2226 \end_body
2227 \end_document