lib/doc/eu/Intro.lyx

   1 #LyX 2.1 created this file. For more info see http://www.lyx.org/
   2 \lyxformat 474
   3 \begin_document
   4 \begin_header
   5 \textclass article
   6 \begin_preamble
   7 % DO NOT ALTER THIS PREAMBLE!!!
   8 %
   9 %This preamble is designed to ensure that the document prints
  10 % out as advertised. If you mess with this preamble,
  11 % parts of the document may not print out as expected.  If you
  12 % have problems LaTeXing this file, please contact
  13 % the documentation team
  14 % email: lyx-docs@lists.lyx.org
  15
  16 \usepackage{ifpdf} % part of the hyperref bundle
  17 \ifpdf % if pdflatex is used
  18
  19  % set fonts for nicer pdf view
  20  \IfFileExists{lmodern.sty}{\usepackage{lmodern}}{}
  21
  22 \fi % end if pdflatex is used
  23
  24 % the pages of the TOC is numbered roman
  25 % and a pdf-bookmark for the TOC is added
  26 \pagenumbering{roman}
  27 \let\myTOC\tableofcontents
  28 \renewcommand\tableofcontents{%
  29   \pdfbookmark[1]{\contentsname}{}
  30   \myTOC
  31   \cleardoublepage
  32   \pagenumbering{arabic} }
  33 \end_preamble
  34 \use_default_options false
  35 \maintain_unincluded_children false
  36 \language basque
  37 \language_package default
  38 \inputencoding auto
  39 \fontencoding global
  40 \font_roman default
  41 \font_sans default
  42 \font_typewriter default
  43 \font_math auto
  44 \font_default_family default
  45 \use_non_tex_fonts false
  46 \font_sc false
  47 \font_osf false
  48 \font_sf_scale 100
  49 \font_tt_scale 100
  50 \graphics default
  51 \default_output_format default
  52 \output_sync 0
  53 \bibtex_command default
  54 \index_command default
  55 \paperfontsize 12
  56 \spacing single
  57 \use_hyperref true
  58 \pdf_title "LyX Sarrera"
  59 \pdf_author "LyX Team"
  60 \pdf_subject "LyX-documentation Intro"
  61 \pdf_keywords "LyX, documentation"
  62 \pdf_bookmarks true
  63 \pdf_bookmarksnumbered true
  64 \pdf_bookmarksopen true
  65 \pdf_bookmarksopenlevel 2
  66 \pdf_breaklinks false
  67 \pdf_pdfborder false
  68 \pdf_colorlinks true
  69 \pdf_backref false
  70 \pdf_pdfusetitle false
  71 \pdf_quoted_options "linkcolor=black, citecolor=black, urlcolor=blue, filecolor=blue, pdfpagelayout=OneColumn, pdfnewwindow=true, pdfstartview=XYZ, plainpages=false"
  72 \papersize a4paper
  73 \use_geometry false
  74 \use_package amsmath 1
  75 \use_package amssymb 1
  76 \use_package cancel 0
  77 \use_package esint 0
  78 \use_package mathdots 1
  79 \use_package mathtools 0
  80 \use_package mhchem 1
  81 \use_package stackrel 0
  82 \use_package stmaryrd 0
  83 \use_package undertilde 0
  84 \cite_engine basic
  85 \cite_engine_type default
  86 \biblio_style plain
  87 \use_bibtopic false
  88 \use_indices false
  89 \paperorientation portrait
  90 \suppress_date false
  91 \justification true
  92 \use_refstyle 0
  93 \index Indizea
  94 \shortcut idx
  95 \color #008000
  96 \end_index
  97 \secnumdepth 3
  98 \tocdepth 2
  99 \paragraph_separation indent
 100 \paragraph_indentation default
 101 \quotes_language english
 102 \papercolumns 1
 103 \papersides 1
 104 \paperpagestyle default
 105 \tracking_changes false
 106 \output_changes false
 107 \html_math_output 0
 108 \html_css_as_file 0
 109 \html_be_strict false
 110 \end_header
 111
 112 \begin_body
 113
 114 \begin_layout Title
 115 LyX Sarrera
 116 \end_layout
 117
 118 \begin_layout Author
 119 egilea: LyX taldea.
 120 \begin_inset Foot
 121 status collapsed
 122
 123 \begin_layout Plain Layout
 124 Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak LyX dokumentazioko posta-zer
 125 renda honetara:
 126 \lang english
 127
 128 \begin_inset CommandInset href
 129 LatexCommand href
 130 target "lyx-docs@lists.lyx.org"
 131 type "mailto:"
 132
 133 \end_inset
 134
 135
 136 \lang basque
 137
 138 \begin_inset Newline newline
 139 \end_inset
 140
 141 Itzulpena: Iñaki Larrañaga Murgoitio <dooteo@euskalgnu.org>, 2004, 2010.
 142 \begin_inset Newline newline
 143 \end_inset
 144
 145 Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>, 2004.
 146 \end_layout
 147
 148 \end_inset
 149
 150
 151 \end_layout
 152
 153 \begin_layout Standard
 154 \begin_inset CommandInset toc
 155 LatexCommand tableofcontents
 156
 157 \end_inset
 158
 159
 160 \end_layout
 161
 162 \begin_layout Section
 163 LyX-en filosofia
 164 \end_layout
 165
 166 \begin_layout Subsection
 167 Zer da LyX?
 168 \end_layout
 169
 170 \begin_layout Standard
 171 LyX dokumentuak prestatzeko sistema bat da.
 172  Matematikak, erreferentzia gurutzatuak, bibliografiak, indizeak eta bestelakoak
 173  erabiliz artikulu tekniko eta zientifiko konplexuak sortzeko aukera eskaintzen
 174  dizu.
 175  Edozein luzeratako dokumentuak idazteko gaitasuna duen tresna paregabea
 176  da: dokumentua hainbat ataletan edo orrialdetan automatikoki zatitzeko,
 177  zuzentzaile ortografikoak lantzeko eta bestelako eginbideak ditu.
 178  Amatxori eskutitz bat idazteko ere erabil dezakezu, nahiz eta ziurrenik
 179  hori egiteko programa sinpleagoren bat erabilgarri egon.
 180  Ez da iragarki, posterrak edo marrazkiak sortzeko tresna (gero azalduko
 181  da zergatia), nahiz eta gogorki saiatuta hori ere lor daitekeen.
 182  Beraren erabileraren gaineko zenbait adibide: memoriak, eskutitzak, desadostasu
 183 nak eta horrelakoak, irakurtzeko oharrak, ikastarotako liburuxkak, hitzaldietara
 184 ko laburpenak, softwareari buruzko dokumentazioa, liburuak (PostgreSQL,
 185  telepatia, kriptologia, fikziozko edota maitasunezko nobelak, olerkiak,
 186  bertsoak, umeentzako ipuinak e.a.), ekitaldi zientifikoetarako artikuluak,
 187  musika eta filmentzako script-ak, proiektuetarako txostenak \SpecialChar \ldots{}
 188
 189 \end_layout
 190
 191 \begin_layout Standard
 192 LyX ordenagailuen bitartez dokumentazioa idazteko tresna eraginkorra da,
 193  markatze-hizkuntza darabil,
 194 \begin_inset Quotes eld
 195 \end_inset
 196
 197 idazmakina
 198 \begin_inset Quotes erd
 199 \end_inset
 200
 201  kontzeptu zaharkitua apurtuz.
 202  Ahalegin gutxirekin eta denbora oso labur batean dokumentu profesionalak
 203  sortu nahi dituztenentzako diseinatua dago, eta
 204 \begin_inset Quotes eld
 205 \end_inset
 206
 207 maketazioko
 208 \begin_inset Quotes erd
 209 \end_inset
 210
 211  aditua izan gabe.
 212  Maketazio lanez ordenagailua arduratzen da, ez egilea; LyX-ekin egileak
 213  dokumentuaren edukian kontzentratzen da.
 214 \end_layout
 215
 216 \begin_layout Standard
 217 LyX erabiltzeko lehen aurrerapausoa zuk, erabiltzaile zaren horrek, daukazun
 218  pentsaera aldatzean datza.
 219  Garai batean (sua asmatu eta mende gutxitara) dokumentuak sortzeko tresnak
 220  idazmakinak ziren, eta bere mugak gainditzeko hainbat trikimailu beharko
 221  ikasi.
 222  Honela, esaldia edo hitz bat azpimarratzeko
 223 \begin_inset Quotes eld
 224 \end_inset
 225
 226 _
 227 \begin_inset Quotes erd
 228 \end_inset
 229
 230  karakterearekin berridazten genuen, esaldiari garrantzi handiagoa emanez.
 231  Taula bat sortzeko, berriz, zutabe bakoitzaren zabalera zehaztu, eta kontuz
 232  kontu tabulazioz betetzen genuen.
 233  Gutunak eta bestelakoak sortzerakoan, eskuinera 'koskatu', e.a.
 234  Gainera, lerro-amaierako hitz banaketekin kontuz ibili beharra.
 235 \end_layout
 236
 237 \begin_layout Standard
 238 Beste hitzetan, denok entrenatuak izan ginen
 239 \begin_inset Quotes eld
 240 \end_inset
 241
 242 zer hizki zein lekutan kokatu
 243 \begin_inset Quotes erd
 244 \end_inset
 245
 246  lan egiteko era horiekin arduratzeko.
 247  Ondorioz, ia testu-prozesadoreen gehiengo batek oraindik bizimodu horrekin
 248  darrai.
 249  Tabuladorea leku batean zuriuneak ezartzeko erabiltzen da.
 250  Oraindik, orrialde batean gauza bakoitzak eduki behar duen kokapenarekin
 251  arduratu behar izaten dugu.
 252  Dokumentu zati baten letra-tipoa aldatzea, idazmakina baten idazgurpila
 253  aldatzea bezalako zerbait da.
 254  WYSIWYG motako testu-prozesadoreen filosofia da hori: "Ikusten duzuna lortzen
 255  duzu" (WYSIWYG, What You See Is What You Get).
 256  Zoritxarrez, paradigma honen emaitza "Ikusten duzuna da lortzen duzun guztia".
 257 \end_layout
 258
 259 \begin_layout Standard
 260 LyX-eko oinarrizko izaera zer egiten ari garen horretan datza, eta ez
 261 \emph on
 262 nola
 263 \emph default
 264  egitean.
 265  "Ikusten duzuna lortzen duzu" (WYSIWYG, What You See Is What You Get) pentsamol
 266 deko prozesadore baten ordez LyX-en eredua "Ikusten duzuna
 267 \emph on
 268 esan nahi
 269 \emph default
 270  duzu" (WYSIWYM, What You See Is What You
 271 \emph on
 272 Mean
 273 \emph default
 274 ) da.
 275 \end_layout
 276
 277 \begin_layout Standard
 278 LyX arlo honetan bereizten da, beste testu-prozesadore arrunt batekin konparatuz
 279  .
 280  Hizki bat leku zehatz batean egoteaz arduratu beharrik ez daukazu.
 281  Esan LyX-i
 282 \emph on
 283 zer egiten ari zaren
 284 \emph default
 285 , eta bera,
 286 \emph on
 287 estilo
 288 \emph default
 289  izeneko arautegi bat jarraituz, beste denaz arduratuko da.
 290 \begin_inset Foot
 291 status collapsed
 292
 293 \begin_layout Plain Layout
 294  Zehatzago izatearren, bulegotikako suiteak (azken bertsioak) markatze-metodoare
 295 n antzekoa erabiltzen duten orri-estiloak dituzte.
 296  Nola nahi ere, gure esperientziaren arabera, eguneroko zereginetan oso
 297  gutxi erabiltzen dira.
 298 \end_layout
 299
 300 \end_inset
 301
 302  Ikus dezakegun adibide bat:
 303 \end_layout
 304
 305 \begin_layout Standard
 306 Demagun txosten bat idazten ari zarela.
 307
 308 \begin_inset Quotes eld
 309 \end_inset
 310
 311 Sarrera
 312 \begin_inset Quotes erd
 313 \end_inset
 314
 315  izeneko atal bat eduki nahi duzu txostenaren hasieran.
 316  Ireki zure testu-prozesadoreko letra-tipoen menua, letra-tamaina berria
 317  aukeratzeko.
 318  Ondoren, aktibatu letra lodiarekin.
 319  Jarraian idatzi
 320 \begin_inset Quotes eld
 321 \end_inset
 322
 323 1.
 324 \begin_inset space ~
 325 \end_inset
 326
 327 Sarrera
 328 \begin_inset Quotes erd
 329 \end_inset
 330
 331 .
 332  Nola ez, denbora pasa ahala, gero atal hau dokumentuko beste leku batean
 333  kokatzeko, edo aurretik beste atal bat idazteko asmoa edukiz gero, bai
 334  honi bai beste atal guztiei zenbatzailean zenbakiak aldatu beharko dizkiozu,
 335  eta nola ez, aurkibideko zenbaki guztiak aldatu.
 336 \end_layout
 337
 338 \begin_layout Standard
 339 LyX-en berriz, kokatu goialdean dauden botoitxo guztien ezkerretara dagoen
 340  goitibeherako zerrendan, hautatu
 341 \family sans
 342 Atala
 343 \family default
 344  eta idatzi "Sarrera".
 345 \end_layout
 346
 347 \begin_layout Standard
 348 Hori da dena.
 349  Ebaki atal hori eta beste edonon itsatsiz gero, dena bere kasa berriz zenbatua
 350  izango da.
 351  Gainera, atal horri buruz errenferentziak sartzen badituzu (erreferentzia
 352  gurutzatuen etiketak txertatuz), LyX-ek dokumentuaren barruko buruzko erreferen
 353 tzia guztiak eguneratuko ditu, ez daukazu atalen zenbaketa gehiago idatzi
 354  beharrik.
 355 \end_layout
 356
 357 \begin_layout Standard
 358 Ohiko testu-prozesadore orokorrekin kontsistentzia-arazoak gertatzen dira.
 359  Bost egun igaro ondoren, txostena berriro ireki eta 4.
 360 \begin_inset space ~
 361 \end_inset
 362
 363 atala hasteko asmoa daukazu.
 364  18
 365 \begin_inset space ~
 366 \end_inset
 367
 368 neurriko letra lodia erabili behar dela ahaztu zaizu, eta 16
 369 \begin_inset space ~
 370 \end_inset
 371
 372 neurrikoa erabiltzen duzu; beraz, 4.
 373 \begin_inset space ~
 374 \end_inset
 375
 376 ataleko izenburuko letra-tipoa eta 1.
 377 \begin_inset space ~
 378 \end_inset
 379
 380 atalean erabilitakoak desberdinak dira.
 381  LyX-en ez dago arazo hori, zure ordez letra-tipoa eta tamainak egoki edukitzeaz
 382  ordenagailua arduratuko baita.
 383  Azken finean, horretarako sortu ziren ordenagailuak, guri bizitza errazteko.
 384 \end_layout
 385
 386 \begin_layout Standard
 387 Beste adibide bat.
 388  Demagun zerrenda bat egiten ari zarela.
 389  Beste testu-prozesadoreetan zerrenda bat tabulazio eta lerro berri (lerro-jauzi
 390 ) batzuen ondorioa besterik ez da izaten, zerrendako elementu bakoitzaren
 391  etiketa non jarri, zer den, zenbateko tartea eta antzekoetan pentsatu behar
 392  duzu.
 393  LyX-ekin, ordea, bi ardura hartu beharko dituzu, bata zelako zerrenda mota
 394  den, eta bestea, bertan zer idatzi behar duzun.
 395  Eta kitto!
 396 \end_layout
 397
 398 \begin_layout Standard
 399 Beraz, LyX-en atzean dagoen ideia hau da: zer egin nahi duzun zehaztea,
 400  ez nola egin nahi duzun.
 401  "What You See Is What You Get" modeloaren ordez LyX-ek "What You See Is
 402  What You
 403 \emph on
 404 Mean"
 405 \emph default
 406  edo "WYSIWYM" erabiltzen du.
 407  Ahalmen handiko burutazio honek dokumentuak idazteko zeregina oso sinplifikatze
 408 n du.
 409  Horregatik irudi edo iragarkiak sortzeko LyX ez da erabilgarria.
 410  Kasu horietan, gauza bakoitza zein lekutan kokatu behar den zehaztu behar
 411  duzu, hemen ez baitago paragrafo, atal eta bestelako unitate funtzionalik.
 412  Ez du esan nahi LyX-i zenbait funtzio falta zaizkiola.
 413  Esan nahi du lan horretarako ez dela tresna egokia – marrazkiak ukitzeko
 414  tresna egokiak dauden bezala, dokumentuak idazteko tresnen artean LyX daukagu.
 415 \end_layout
 416
 417 \begin_layout Subsection
 418 LyX eta testu-prozesadoreen arteko ezberdintasunak
 419 \begin_inset Argument 1
 420 status collapsed
 421
 422 \begin_layout Plain Layout
 423 LyX eta beste testu-prozesadoreak
 424 \end_layout
 425
 426 \end_inset
 427
 428
 429 \end_layout
 430
 431 \begin_layout Standard
 432 Hona LyX-en aurkituko ez dituzun eginbideen zerrenda:
 433 \end_layout
 434
 435 \begin_layout Itemize
 436 Erregela bat (marjinak ezartzeko)
 437 \end_layout
 438
 439 \begin_layout Itemize
 440 Tabuladoreak
 441 \end_layout
 442
 443 \begin_layout Itemize
 444 Tarte osagarriak (adib.
 445
 446 \family sans
 447 Sartu
 448 \family default
 449  edo
 450 \family sans
 451 Zuriune
 452 \family default
 453  tekla bi edo gehiagotan sakatzea)
 454 \end_layout
 455
 456 \begin_layout Standard
 457 Tabuladoreek zehazten dute erregela batean zehar orrialde bakoitzeko elementuak
 458  non kokatzen diren, LyX-en alferrikakoak dira.
 459  Programa gauza bakoitzaren kokapenaz arduratzen da, zu ez.
 460  Zuriune osagarriekin ere antzera: LyX-ek gehituko ditu, behar diren heinean
 461  eta inguruaren arabera.
 462  Hasieran, bi lerro huts jarraian ezin ezartzea nahiko bitxi gertatuko zaigu,
 463  baina 'WYSIWYM' pentsamoldea ibiltzen ikastean zentzu gehiago hartzen joango
 464  zara.
 465 \end_layout
 466
 467 \begin_layout Standard
 468 LyX-ek aurkezten dizkizun eginbide batzuk, baina irudikatu dezakezun bezala
 469  erabiltzen ez direnak:
 470 \end_layout
 471
 472 \begin_layout Itemize
 473 Koskatze-kontrolak.
 474 \end_layout
 475
 476 \begin_layout Itemize
 477 Orri-jauziak.
 478 \end_layout
 479
 480 \begin_layout Itemize
 481 Lerro-tartea (adb.
 482  zuriune sinplea, bikoitza, e.a.).
 483 \end_layout
 484
 485 \begin_layout Itemize
 486 Tarte horizontal eta bertikala.
 487 \end_layout
 488
 489 \begin_layout Itemize
 490 Letra-tipo eta tamainak.
 491 \end_layout
 492
 493 \begin_layout Itemize
 494 Letra-familia (lodia, etzana, azpimarratua, e.a.).
 495 \end_layout
 496
 497 \begin_layout Standard
 498 Nahiz eta LyX-en agertu, oro har ez dira erabiltzen.
 499  LyX gauza horietaz arduratzen da zure ordez, eta egiten ari zarenaren ondorioek
 500 in bat egiten du.
 501  Dokumentuko zati bakoitzari letra-tipo eta tamaina zehatzak automatikoki
 502  ezartzen dizkio.
 503  Paragrafoen koskak testuinguruaren menpe daude; paragrafo mota bakoitza
 504  era ezberdinean 'koskatzen' da.
 505  Orri-jauziak modu automatiko batean lantzen dira.
 506  Oro har, lerro, hitz eta paragrafo-tarteak aldakorrak dira, LyX-ek ezartzen
 507  ditu.
 508 \begin_inset Foot
 509 status collapsed
 510
 511 \begin_layout Plain Layout
 512 Eginbide hauek denak zehatz ditzakezu (gutxi batzuk zehazteko LaTeX-eko
 513  ezaguerak behar dira) bai dokumentu osorako bai eta zati baterako ere.
 514  Xehetasun gehiagotarako, ikusi
 515 \emph on
 516 Erabiltzailearen gida
 517 \emph default
 518  edota
 519 \emph on
 520 Eginbide gehigarriak
 521 \emph default
 522 .
 523 \end_layout
 524
 525 \end_inset
 526
 527
 528 \end_layout
 529
 530 \begin_layout Standard
 531 Azkenik, LyX-ek (eta LaTeX-ek ere bai) testu-prozesadore askori gainditzen
 532  dien arloak hauek dira:
 533 \end_layout
 534
 535 \begin_layout Itemize
 536 Lerro-amaierako hitz-banaketa (Hipenazioa).
 537 \end_layout
 538
 539 \begin_layout Itemize
 540 Edozein motako zerrendak.
 541 \end_layout
 542
 543 \begin_layout Itemize
 544 Matematikak.
 545 \end_layout
 546
 547 \begin_layout Itemize
 548 Taulak.
 549 \end_layout
 550
 551 \begin_layout Itemize
 552 Erreferentzia gurutzatuak.
 553 \end_layout
 554
 555 \begin_layout Standard
 556 Egungo prozesadore askok matematikako ikurrak, taulak, lerro amaierako hitz
 557  bereizleak eta estilo-definizioa erabiltzen dituzte, eta WYSIWYM pentsamoldera
 558  hurbiltzen hasiak dira.
 559  Eginbide horiek ezartzen hasi berri dira; LyX, ordea, LaTeX dokumentu-prestatze
 560  sisteman oinarritua dago.
 561  LaTeX duela 20 urte baino gehiago sortu zen, eta
 562 \emph on
 563 funtzionatzen du
 564 \emph default
 565 .
 566
 567 \end_layout
 568
 569 \begin_layout Subsection
 570 Zer demontre da LaTeX?
 571 \end_layout
 572
 573 \begin_layout Standard
 574 LaTeX
 575 \begin_inset Foot
 576 status collapsed
 577
 578 \begin_layout Plain Layout
 579 Atal honetako informazioaren jatorria, Helmut Kopka eta Patrick Daly-k idatzitak
 580 o "A Guide to LaTeX2e"-a.
 581
 582 \emph on
 583 Erabiltzailearen Gida
 584 \emph default
 585 k bibliografia atalean honi buruzko sarrera bat dauka.
 586 \end_layout
 587
 588 \end_inset
 589
 590  da 1985-ean Leslie Lamport-ek diseinatutako dokumentazioa prestatzeko sistema
 591  da.
 592  1984-ean Donald Knuth-ek sortu zuen TeX maketazio-konposaketa hizkuntzaren
 593  gainetik pixkanaka eraikita izan zen.
 594  Zehazki zer den, ordea, askok ez du ulertzen.
 595  ASCII (testu soila) fitxategian idatzitako komando-konposaketa zerrenda
 596  hartu eta landu egiten du.
 597  Idazmakina bat baino zailagoa da, baina argitaletxe baten espezializazio
 598  eta konplexutasunera heldu gabe.
 599  Edozein modutan, irteera bezala 'dispositibotik aske' (
 600 \begin_inset Quotes eld
 601 \end_inset
 602
 603 device independent
 604 \begin_inset Quotes erd
 605 \end_inset
 606
 607 ) izeneko formatuan sortzen du,
 608 \family typewriter
 609 dvi
 610 \family default
 611  era motzean esateko.
 612
 613 \family typewriter
 614 dvi
 615 \family default
 616  fitxategia bistaratzeko programak edo PostScript bezalako beste formatu
 617  batera bihurtzen dutenak erabil ditzakezu.
 618 \end_layout
 619
 620 \begin_layout Standard
 621 Eginbide hau besterik ez balu, konposaketaren bihotza besterik ez zen izango.
 622  TeX-ek, ordea, makroak ezarri eta zehazteko aukera eskaintzen digu.
 623  TeX erabiltzen duten gehienek erabiltzen dute Knuth-ek sortutako Konposaketa-mu
 624 nduko ñabardurak ezkutatzeko makromultzoa.
 625  Erabiltzaile normalak TeX (konposaketa komandoez bakarrik osatutako bizkarrezur
 626 ra) garbi batekin lanik ez du egiten.
 627  Era gordinean makroak sortzen dituztenek bakarrik erabiltzen dute.
 628  Eta une hori da Leslie Lamport antzeztokira sartzen zaiguna.
 629  Berak makroak (komando multzo bat), taulak edo matematika formulak sortzeko
 630  bide sendo eta uniforme batean egon nahi zuen: erabiltzaileari begira gehiago
 631  zuzendua eta konposaketa arlora berriz gutxiago, horrenbesteko buru hausterik
 632  gabe.
 633  Honela sortu zen LaTeX.
 634 \end_layout
 635
 636 \begin_layout Standard
 637 Orain, LaTeX-en hedapen eta garapenekin bateratuz, beste gizaki batzuk TeX-erako
 638  norberaren makro multzoak sortzen ari dira, matematika eta horrelako edizio
 639  arloetara zuzendutakoak.
 640  Batzuek zuzenean TeX erabili zuten; besteak, berriz, LaTeX moldatzen hasi
 641  ziren.
 642  Nahaspila hau konpontzeko asmoz, laurogeigarren hamarkadaren amaieran,
 643  LaTeX-eko adituak (Lamport barne, noski) LaTeX2e-en lanean hasi ziren,
 644  gaur egungo bertsioa.
 645  Bertsio berri hori makroak sortzeko erraztasun handiagoak eskaintzen dizkizuten
 646  komandoekin dator, letra-tipo berriak erabiltzeko laguntza eta hobekuntza
 647  gehiago.
 648  Beraren eskubide osoz, LaTeX bere izaeran hizkuntza zabal bat da.
 649  Estandarraz gain, mundu osoko erabiltzaileek LaTeX-entzat gehigarriak sortzen
 650  darraite.
 651 \end_layout
 652
 653 \begin_layout Standard
 654 LaTeX hedatzeko bi modu daude: klaseak eta estiloak.
 655
 656 \emph on
 657 Klase
 658 \emph default
 659  bat da dokumentu-mota berri bat (liburu bat, edo artikulu bat) zehazten
 660  duen LaTeX-eko (eta TeX-ekoa ere) makro talde bat.
 661  Diapositibentzako klaseak daude, fisika eta matematikako argitalpenetan...
 662  zenbait unibertsitatek tesiak zehazten dituen formatuak dituzte.
 663
 664 \emph on
 665 Estiloa
 666 \emph default
 667  bat berriz, eta klase batetik ezberdinduz, ez du dokumentu berri bat zehazten,
 668  edozein dokumentutan erabil dezakezun
 669 \emph on
 670 jokabide
 671 \emph default
 672  berri bat baizik.
 673  Adibidez, LyX-ek orriaren marjinak eta lerro-tarteak LaTeX-eko bi estilo-fitxat
 674 egi erabiliz kontrolatzen ditu.
 675  Dokumentu-motak lantzeko hainbat estilo-fitxategi daude: txartelak edo
 676  gutunazalak inprimatzeko, dokumentuaren koskak aldatzeko, letra-tipo berriak
 677  ezartzeko, irudiak moldatzeko, orriko goiburukoak diseinatzeko, bibliografiak
 678  nork bere erara egiteko, oin-oharren itxura eta kokalekuak aldatzeko, taulak
 679  eta irudiak, zerrendak pertsonalizatu, e.a.
 680 \end_layout
 681
 682 \begin_layout Standard
 683 Laburpen bat:
 684 \end_layout
 685
 686 \begin_layout Description
 687 TeX: konposaketarako lengoaia, makroak sortu eta erabiltzeko ahalmenarekin.
 688 \end_layout
 689
 690 \begin_layout Description
 691 LaTeX: TeX-en gainean eraikitako makroen paketea.
 692 \end_layout
 693
 694 \begin_layout Description
 695 klaseak: dokumentu baten deskribapena, LaTeX erabiliz.
 696 \end_layout
 697
 698 \begin_layout Description
 699 estiloak: nolabait LaTeX-en izaera moldatzeko.
 700 \end_layout
 701
 702 \begin_layout Description
 703 LyX: WYSIWYM testu-prozesadore bisuala, LaTeX-en indar eta ahalmen guztiak
 704  erabiliz.
 705 \end_layout
 706
 707 \begin_layout Standard
 708 Atal honen asmoa izan da zuri argitzea LyX
 709 \emph on
 710 zergatik
 711 \emph default
 712  ezberdintzen den beste testu prozesadoreen lana jorratzeko bideez (bere
 713  funtzionamenduan).
 714  Zergatia garbia da: konposaketa oinarri bezala LaTeX erabiltzen du.
 715  Azken hau bezala, zure idazkeraren inguruan kokatzen da (idazten ari zarena).
 716  Haren itxuraz ordenagailua arduratuko da.
 717 \end_layout
 718
 719 \begin_layout Section
 720 Dokumentazioan nabigatzea
 721 \end_layout
 722
 723 \begin_layout Standard
 724 Zure galderei errazago erantzuteko, eta LyX-en eginbideak era egoki baten
 725  azaltzeko, dokumentazioa hainbat fitxategitan zatitu da.
 726  Zati bakoitzak bere helburua du, aurrerago azalduko den bezala.
 727  Fitxategi hauetariko batekin aurrez aurre aurkitu baino lehenago, begi
 728  bistan daukazun hau irakurtzea aholkatzen dizugu, denbora aurreztu dezazun
 729  informazio eta aipamen erabilgarri asko baitauka.
 730 \end_layout
 731
 732 \begin_layout Standard
 733 Zorionez, LyX-en garapena ez denez inoiz geldituko, laguntzako dokumentuaren
 734  zati bat amaitu gabe edo zaharkitua egon daiteke.
 735  LyX-eko beste guztia bezala, eskuliburuak boluntario-lanaren emaitzak dira,
 736  eta hauek "benetako lana" daukate; etxekoak, iloba zaindu, edalontziak
 737  garbitu, mozkorkerian gaupasa egin, e.a.
 738  Eskuliburuak egoera onean (eguneratuak) egon daitezen ahalegintzen gara.
 739  Laguntzeko prest bazaude, ziurta zaitez dokumentuko beste ezer baino lehen
 740
 741 \begin_inset CommandInset ref
 742 LatexCommand ref
 743 reference "atal:auzolana"
 744
 745 \end_inset
 746
 747  atala irakurtzen.
 748 \end_layout
 749
 750 \begin_layout Standard
 751 Beste mesede bat egin dezakezu: eskuliburu hauetan zerbait argi ez badago
 752  edo akatsak baditu, guri jakinarazi! Dokumentazioa eguneratua edukitzen
 753  arduratuta dauden neska/mutilekin harremanetan jar zaitezke, horretarako
 754  idatzi
 755 \begin_inset CommandInset href
 756 LatexCommand href
 757 target "lyx-docs@lists.lyx.org"
 758 type "mailto:"
 759
 760 \end_inset
 761
 762  helbidera.
 763  Dokumentazioan erantzuten ez den zerbaiti buruzko laguntza behar baduzu,
 764  erabili posta-zerrenda hau:
 765 \begin_inset CommandInset href
 766 LatexCommand href
 767 target "lyx-users@lists.lyx.org"
 768 type "mailto:"
 769
 770 \end_inset
 771
 772
 773 \end_layout
 774
 775 \begin_layout Subsection
 776 Eskuliburuen egitura
 777 \end_layout
 778
 779 \begin_layout Standard
 780 Agian, eskulibururen bat edo beste inprimatuta edukiko duzu, edo bestela
 781  LyX erabiliz "pantailan" irakurtzen zaude.
 782  LyX-eko fitxategia eta inprimatutakoaren artean ezberdintasun batzuk daude.
 783  Aurrenekoa, izenburua eskuliburuaren hasieran dago, ez da bereizitako orrialdea
 784 n agertzen, inprimatutako bertsioan lehenbiziko orrialdean agertzen da.
 785  Bai oin-oharra, bai edukien aurkibidea ez daude beraien osotasunean bistaratuak.
 786  Edukien aurkibidea ikusteko menuko aukera bat badaukazu:
 787 \family sans
 788 Arakatu
 789 \family default
 790 .
 791  Oin-ohar bat irakurtzeko, modu honetan agertzen da
 792 \begin_inset Foot
 793 status collapsed
 794
 795 \begin_layout Plain Layout
 796 Kaixo! Oin-ohar hau ixteko, ezkerraldeko laukitxo gris horretan klik egin\SpecialChar \ldots{}
 797 Bai,
 798  "oina" hitza bertan idatzita agertzen da.
 799 \end_layout
 800
 801 \end_inset
 802
 803  eta saguaren ezker botoiaz bere gainean klikatu.
 804  Saia zaitez!
 805 \end_layout
 806
 807 \begin_layout Standard
 808 Inprimatutako eskuliburuetan, erreferentzia gurutzatu guztiak kapitulu,
 809  atal, azpiatal eta bestelakoen zenbatzaile bezala agertzen dira.
 810  Pantailan, ordea, erreferentzia gurutzatuak datorrena bezalako laukiluze
 811  grisetan agertzen dira:
 812 \begin_inset CommandInset ref
 813 LatexCommand ref
 814 reference "atal:auzolana"
 815
 816 \end_inset
 817
 818
 819 \begin_inset space ~
 820 \end_inset
 821
 822 alegia (inprimatutako eskuliburuetan zenbakiak agertzen dira laukiluze hauen
 823  ordez).
 824  Laukiluzea saguaren ezker botoiarekin klik eginez dokumentuko erreferentzia
 825  gurutzatuen zerrenda daukan elkarrizketa-koadroa bistaratuko zaizu.
 826  Sarrera honek "atal:auzolana" izeneko bakar bat dauka.
 827  Erreferentziatu den atalera joateko, erabili elkarrizketa koadroan "Joan
 828  etiketara" botoia.
 829
 830 \begin_inset Quotes eld
 831 \end_inset
 832
 833 Joan atzerantz
 834 \begin_inset Quotes erd
 835 \end_inset
 836
 837  botoian klik eginez aurreko kokapenera itzuliko zara.
 838 \end_layout
 839
 840 \begin_layout Standard
 841 Fitxategi honen pantailazko eta inprimatutako bertsioaren arteko ezberdintasun
 842  batzuk ikusi ondoren, eskuliburu honen formatuaz mintzatzen has gaitezke.
 843  Noizean behin letra-tipo desberdineko elementuak aurkituko dituzu:
 844 \end_layout
 845
 846 \begin_layout Itemize
 847
 848 \emph on
 849 Enfasia estiloa
 850 \emph default
 851  orokorrean enfasietan erabiltzen da, arrazonamendu orokorretan, liburuen
 852  tituluetan, beste eskuliburuetako ataletan, eta idazleen (egile) oharretan.
 853 \end_layout
 854
 855 \begin_layout Itemize
 856
 857 \family typewriter
 858 Idazmakina
 859 \family default
 860 programa eta fitxategien izenetan, LaTeX kodea eta LyX kode eta funtzioetan
 861  erabiltzen da.
 862 \end_layout
 863
 864 \begin_layout Itemize
 865
 866 \family sans
 867 Sans Serif
 868 \family default
 869  menu, botoi, elkarrizketa-koadroetan eta teklatuko teklen izenetan erabiltzen
 870  da.
 871 \end_layout
 872
 873 \begin_layout Itemize
 874
 875 \noun on
 876 Izena
 877 \noun default
 878  pertsonen izena idazteko erabiltzen da.
 879 \end_layout
 880
 881 \begin_layout Itemize
 882
 883 \family sans
 884 \series bold
 885 Lodia
 886 \family default
 887 \series default
 888  LaTeX kodean erabiltzen da.
 889 \end_layout
 890
 891 \begin_layout Standard
 892 Teklei erreferentzia egiterakoan erabilpen hauek jarraituko dira:
 893 \end_layout
 894
 895 \begin_layout Itemize
 896 "
 897 \family sans
 898 Ktrl-
 899 \family default
 900 "
 901 \family sans
 902 Kontrol
 903 \family default
 904  (
 905 \family sans
 906 Ctrl
 907 \family default
 908 ) tekla esanahi du.
 909 \end_layout
 910
 911 \begin_layout Itemize
 912 "
 913 \family sans
 914 Maius-
 915 \family default
 916 "
 917 \family sans
 918 Shift
 919 \family default
 920  tekla esanahi du.
 921 \end_layout
 922
 923 \begin_layout Itemize
 924 "
 925 \family sans
 926 Alt-
 927 \family default
 928 "
 929 \family sans
 930 Alt (Meta)
 931 \family default
 932  tekla adierazten du.
 933 \end_layout
 934
 935 \begin_layout Itemize
 936 "
 937 \family sans
 938 F1
 939 \family default
 940 "\SpecialChar \ldots{}
 941 "
 942 \family sans
 943 F12
 944 \family default
 945 " funtzio teklak.
 946 \end_layout
 947
 948 \begin_layout Itemize
 949
 950 \family sans
 951 "Esc"
 952 \family default
 953
 954 \family sans
 955 'Ihes'
 956 \family default
 957  edo
 958 \family sans
 959 'Escape'
 960 \family default
 961  tekla da.
 962 \end_layout
 963
 964 \begin_layout Itemize
 965
 966 \family sans
 967 "Ezkerrera"
 968 \family default
 969 ,
 970 \family sans
 971 "Eskuinera"
 972 \family default
 973 ,
 974 \family sans
 975 Gora"
 976 \family default
 977 ,
 978 \family sans
 979 "Behera"
 980 \family default
 981  beraien izenak dioen bezala, teklatuko geziak (kurtsoreak) dira.
 982
 983 \end_layout
 984
 985 \begin_layout Itemize
 986
 987 \family sans
 988 "Txertatu",
 989 \family default
 990
 991 \family sans
 992 "Ezabatu",
 993 \family default
 994
 995 \family sans
 996 "Hasiera",
 997 \family default
 998
 999 \family sans
1000 "Amaiera",
1001 \family default
1002  "
1003 \family sans
1004 Goratu Orria
1005 \family default
1006 " eta "
1007 \family sans
1008 Beheratu Orria
1009 \family default
1010 " gezien gainean egon ohi diren 6 tekla dira.
1011  Goratu Orria eta Beheratu Orria teklatu batzuetan
1012 \family sans
1013 Prior
1014 \family default
1015  eta
1016 \family sans
1017 Next
1018 \family default
1019  deitzen dira.
1020 \end_layout
1021
1022 \begin_layout Itemize
1023
1024 \family sans
1025 \begin_inset Quotes eld
1026 \end_inset
1027
1028 Sartu
1029 \begin_inset Quotes erd
1030 \end_inset
1031
1032
1033 \family default
1034  teklatu batzuk
1035 \family sans
1036 Return
1037 \family default
1038  daukate, beste batzuk
1039 \family sans
1040 Enter,
1041 \family default
1042  beste batzuk berriz birritan daukate.
1043  LyX-ek tekla denak berdin erabiliko ditu, beraz
1044 \family sans
1045 Sartu
1046 \family default
1047  erabiliko dugu.
1048 \end_layout
1049
1050 \begin_layout Itemize
1051 Uneko lasterbideen zerrenda Laguntza menuko Lasterbideak dokumentuan aurkitzen
1052  dira zehaztuta.
1053 \end_layout
1054
1055 \begin_layout Subsection
1056 Eskuliburuetan erabilitako unitateak
1057 \end_layout
1058
1059 \begin_layout Standard
1060 Dokumentazio honetan azaldutako unitateak ulertzeko,
1061 \begin_inset CommandInset ref
1062 LatexCommand ref
1063 reference "tab:Unitateak"
1064
1065 \end_inset
1066
1067
1068 \begin_inset space ~
1069 \end_inset
1070
1071 taulak LyX-eko unitate erabilgarri guztiak zerrendatzen ditu.
1072 \end_layout
1073
1074 \begin_layout Standard
1075 \begin_inset Float table
1076 wide false
1077 sideways false
1078 status open
1079
1080 \begin_layout Plain Layout
1081
1082 \end_layout
1083
1084 \begin_layout Plain Layout
1085 \begin_inset Caption Standard
1086
1087 \begin_layout Plain Layout
1088 \begin_inset CommandInset label
1089 LatexCommand label
1090 name "tab:Unitateak"
1091
1092 \end_inset
1093
1094 Unitateak
1095 \end_layout
1096
1097 \end_inset
1098
1099
1100 \end_layout
1101
1102 \begin_layout Plain Layout
1103 \align center
1104 \begin_inset VSpace defskip
1105 \end_inset
1106
1107
1108 \begin_inset Tabular
1109 <lyxtabular version="3" rows="20" columns="2">
1110 <features rotate="0" tabularvalignment="middle">
1111 <column alignment="center" valignment="top">
1112 <column alignment="center" valignment="top">
1113 <row>
1114 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1115 \begin_inset Text
1116
1117 \begin_layout Plain Layout
1118 Unitatea
1119 \end_layout
1120
1121 \end_inset
1122 </cell>
1123 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1124 \begin_inset Text
1125
1126 \begin_layout Plain Layout
1127 Izena / deskripzioa
1128 \end_layout
1129
1130 \end_inset
1131 </cell>
1132 </row>
1133 <row>
1134 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1135 \begin_inset Text
1136
1137 \begin_layout Plain Layout
1138 mm
1139 \end_layout
1140
1141 \end_inset
1142 </cell>
1143 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1144 \begin_inset Text
1145
1146 \begin_layout Plain Layout
1147 milimetroa
1148 \end_layout
1149
1150 \end_inset
1151 </cell>
1152 </row>
1153 <row>
1154 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1155 \begin_inset Text
1156
1157 \begin_layout Plain Layout
1158 cm
1159 \end_layout
1160
1161 \end_inset
1162 </cell>
1163 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1164 \begin_inset Text
1165
1166 \begin_layout Plain Layout
1167 zentimetroa
1168 \end_layout
1169
1170 \end_inset
1171 </cell>
1172 </row>
1173 <row>
1174 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1175 \begin_inset Text
1176
1177 \begin_layout Plain Layout
1178 in
1179 \end_layout
1180
1181 \end_inset
1182 </cell>
1183 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1184 \begin_inset Text
1185
1186 \begin_layout Plain Layout
1187 hazbete
1188 \end_layout
1189
1190 \end_inset
1191 </cell>
1192 </row>
1193 <row>
1194 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1195 \begin_inset Text
1196
1197 \begin_layout Plain Layout
1198 pt
1199 \end_layout
1200
1201 \end_inset
1202 </cell>
1203 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1204 \begin_inset Text
1205
1206 \begin_layout Plain Layout
1207 puntu ( 72,27 = 1 hazbete)
1208 \end_layout
1209
1210 \end_inset
1211 </cell>
1212 </row>
1213 <row>
1214 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1215 \begin_inset Text
1216
1217 \begin_layout Plain Layout
1218 pc
1219 \end_layout
1220
1221 \end_inset
1222 </cell>
1223 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1224 \begin_inset Text
1225
1226 \begin_layout Plain Layout
1227 pica (1 pc = 12 pt)
1228 \end_layout
1229
1230 \end_inset
1231 </cell>
1232 </row>
1233 <row>
1234 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1235 \begin_inset Text
1236
1237 \begin_layout Plain Layout
1238 sp
1239 \end_layout
1240
1241 \end_inset
1242 </cell>
1243 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1244 \begin_inset Text
1245
1246 \begin_layout Plain Layout
1247 puntu eskalatua (65536 sp = 1 pt)
1248 \end_layout
1249
1250 \end_inset
1251 </cell>
1252 </row>
1253 <row>
1254 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1255 \begin_inset Text
1256
1257 \begin_layout Plain Layout
1258 bp
1259 \end_layout
1260
1261 \end_inset
1262 </cell>
1263 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1264 \begin_inset Text
1265
1266 \begin_layout Plain Layout
1267 puntu handia (72 bp = 1 hazbete)
1268 \end_layout
1269
1270 \end_inset
1271 </cell>
1272 </row>
1273 <row>
1274 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1275 \begin_inset Text
1276
1277 \begin_layout Plain Layout
1278 dd
1279 \end_layout
1280
1281 \end_inset
1282 </cell>
1283 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1284 \begin_inset Text
1285
1286 \begin_layout Plain Layout
1287 didot (72 dd
1288 \lang english
1289
1290 \begin_inset Formula $\approx$
1291 \end_inset
1292
1293
1294 \lang basque
1295 37,6 mm)
1296 \end_layout
1297
1298 \end_inset
1299 </cell>
1300 </row>
1301 <row>
1302 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1303 \begin_inset Text
1304
1305 \begin_layout Plain Layout
1306 cc
1307 \end_layout
1308
1309 \end_inset
1310 </cell>
1311 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1312 \begin_inset Text
1313
1314 \begin_layout Plain Layout
1315 cicero (1 cc = 12 dd)
1316 \end_layout
1317
1318 \end_inset
1319 </cell>
1320 </row>
1321 <row>
1322 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1323 \begin_inset Text
1324
1325 \begin_layout Plain Layout
1326 Eskala %
1327 \end_layout
1328
1329 \end_inset
1330 </cell>
1331 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1332 \begin_inset Text
1333
1334 \begin_layout Plain Layout
1335 Jatorrizko irudiaren zabaleraren %
1336 \end_layout
1337
1338 \end_inset
1339 </cell>
1340 </row>
1341 <row>
1342 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1343 \begin_inset Text
1344
1345 \begin_layout Plain Layout
1346 Testua %
1347 \end_layout
1348
1349 \end_inset
1350 </cell>
1351 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1352 \begin_inset Text
1353
1354 \begin_layout Plain Layout
1355 Testuaren zabaleraren %
1356 \end_layout
1357
1358 \end_inset
1359 </cell>
1360 </row>
1361 <row>
1362 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1363 \begin_inset Text
1364
1365 \begin_layout Plain Layout
1366 Zut %
1367 \end_layout
1368
1369 \end_inset
1370 </cell>
1371 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1372 \begin_inset Text
1373
1374 \begin_layout Plain Layout
1375 Zutabearen zabaleraren %
1376 \end_layout
1377
1378 \end_inset
1379 </cell>
1380 </row>
1381 <row>
1382 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1383 \begin_inset Text
1384
1385 \begin_layout Plain Layout
1386 Orria %
1387 \end_layout
1388
1389 \end_inset
1390 </cell>
1391 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1392 \begin_inset Text
1393
1394 \begin_layout Plain Layout
1395 Paperaren zabaleraren %
1396 \end_layout
1397
1398 \end_inset
1399 </cell>
1400 </row>
1401 <row>
1402 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1403 \begin_inset Text
1404
1405 \begin_layout Plain Layout
1406 Lerroa %
1407 \end_layout
1408
1409 \end_inset
1410 </cell>
1411 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1412 \begin_inset Text
1413
1414 \begin_layout Plain Layout
1415 Lerroaren zabaleraren %
1416 \end_layout
1417
1418 \end_inset
1419 </cell>
1420 </row>
1421 <row>
1422 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1423 \begin_inset Text
1424
1425 \begin_layout Plain Layout
1426 TAltuera %
1427 \end_layout
1428
1429 \end_inset
1430 </cell>
1431 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1432 \begin_inset Text
1433
1434 \begin_layout Plain Layout
1435 Testuaren altueraren %
1436 \end_layout
1437
1438 \end_inset
1439 </cell>
1440 </row>
1441 <row>
1442 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1443 \begin_inset Text
1444
1445 \begin_layout Plain Layout
1446 PAltuera %
1447 \end_layout
1448
1449 \end_inset
1450 </cell>
1451 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1452 \begin_inset Text
1453
1454 \begin_layout Plain Layout
1455 Paperaren altueraren %
1456 \end_layout
1457
1458 \end_inset
1459 </cell>
1460 </row>
1461 <row>
1462 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1463 \begin_inset Text
1464
1465 \begin_layout Plain Layout
1466 ex
1467 \end_layout
1468
1469 \end_inset
1470 </cell>
1471 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1472 \begin_inset Text
1473
1474 \begin_layout Plain Layout
1475 Uneko letra-tipoaren x hizkiaren altuera
1476 \end_layout
1477
1478 \end_inset
1479 </cell>
1480 </row>
1481 <row>
1482 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" usebox="none">
1483 \begin_inset Text
1484
1485 \begin_layout Plain Layout
1486 em
1487 \end_layout
1488
1489 \end_inset
1490 </cell>
1491 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1492 \begin_inset Text
1493
1494 \begin_layout Plain Layout
1495 Uneko letra-tipoaren M hizkiaren zabalera
1496 \end_layout
1497
1498 \end_inset
1499 </cell>
1500 </row>
1501 <row>
1502 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" usebox="none">
1503 \begin_inset Text
1504
1505 \begin_layout Plain Layout
1506 mu
1507 \end_layout
1508
1509 \end_inset
1510 </cell>
1511 <cell alignment="center" valignment="top" topline="true" bottomline="true" leftline="true" rightline="true" usebox="none">
1512 \begin_inset Text
1513
1514 \begin_layout Plain Layout
1515 matematikako unitatea (1 mu = 1 / 18 em)
1516 \end_layout
1517
1518 \end_inset
1519 </cell>
1520 </row>
1521 </lyxtabular>
1522
1523 \end_inset
1524
1525
1526 \end_layout
1527
1528 \begin_layout Plain Layout
1529 \align center
1530
1531 \lang english
1532 \begin_inset VSpace defskip
1533 \end_inset
1534
1535
1536 \end_layout
1537
1538 \begin_layout Plain Layout
1539
1540 \end_layout
1541
1542 \end_inset
1543
1544
1545 \end_layout
1546
1547 \begin_layout Subsection
1548 Eskuliburuak
1549 \end_layout
1550
1551 \begin_layout Standard
1552 Dokumentazioa osatzen duten zatiak zerrendatzen dira ondoren:
1553 \end_layout
1554
1555 \begin_layout Description
1556 Sarrera Fitxategi hau.
1557 \end_layout
1558
1559 \begin_layout Description
1560 Tutoretza LyX erabiltzen hasiberria bazara, eta orain arte LaTeX inoiz ez
1561  baduzu entzun ez eta erabili ere, orduan hemendik hasi beharko duzu.
1562
1563 \emph on
1564 Tutoretza
1565 \emph default
1566  irakurri ostean, LaTeX oraindik zabalegia delakoan ustearekin jarraitu
1567  dezakezu, baina LyX nola erabili behar den jakingo duzu.
1568  LaTeX erabili baduzu,
1569 \emph on
1570 Tutoretza
1571 \emph default
1572 ko "LyX LaTeX erabiltzaileentzat" atala irakurri beharko zenuke (eta eskuliburuk
1573 o beste atalek kalterik ez dizute egingo).
1574 \end_layout
1575
1576 \begin_layout Description
1577 Erabiltzailearen
1578 \begin_inset space ~
1579 \end_inset
1580
1581 gida Eskuliburu nagusia.
1582  Hemen LyX programaren oinarrizko eginbide eta aukeren gehiengo bat argitzen
1583  saiatuko gara.
1584  Eskuliburu nagusiak LaTeX-eko ezagutza batzuk dauzkazulakoan dago, edo
1585
1586 \emph on
1587 Tutoretza
1588 \emph default
1589  irakurri duzula behintzat.
1590 \end_layout
1591
1592 \begin_layout Description
1593 Kapsulatutako
1594 \begin_inset space ~
1595 \end_inset
1596
1597 objektuak
1598 \emph on
1599 Erabiltzailearen gida
1600 \emph default
1601 ren hedapena da.
1602  Dokumentu honetan taulak, grafikoak, mugikorrak, oharrak, programen zerrendak
1603  eta koadroak nola erabiltzen diren erakusten du xehetasunez.
1604 \end_layout
1605
1606 \begin_layout Description
1607 Matematika
1608 \emph on
1609 Erabiltzailearen gida
1610 \emph default
1611 ren hedapena da.
1612  Edozein formula mota nola maketatzen den buruzko azalpen xehatuak ditu.
1613 \end_layout
1614
1615 \begin_layout Description
1616 Eginbide
1617 \begin_inset space ~
1618 \end_inset
1619
1620 gehigarriak
1621 \emph on
1622 Erabiltzailearen gida
1623 \emph default
1624 ren hedapena.
1625  LaTeX-eko komandoak, diseinu gehigarriak, edizioko eginbide bereziak azaltzen
1626  ditu dokumentu honek.
1627 \end_layout
1628
1629 \begin_layout Description
1630 Pertsonalizazioa LyX-en eginbide garatuen azalpena, programaren jarrera
1631  (izaera) orokorra pertsonalizatzea; tekla-lotura, nazioartekotza eta konfiguraz
1632 ioko fitxategi bezalakoak.
1633  Diseinuko fitxategiei buruzko informazioa ere dauka, LyX-ek LaTeX-eko klase
1634  edo paketeen euskarria edukitzeko beharrezkoa izanik.
1635 \end_layout
1636
1637 \begin_layout Description
1638 Lasterbideak Unean definitutako LyX-en lasterbideak dituen taulak dira.
1639 \end_layout
1640
1641 \begin_layout Description
1642 LaTeX
1643 \begin_inset space ~
1644 \end_inset
1645
1646 konfigurazioa LyX-ek, instalatzean, zure sistema aztertzen du.
1647  Fitxategi honek LyX-ek zure instalazioari buruz ikasitakoaren informazioa
1648  dauka.
1649 \begin_inset Foot
1650 status collapsed
1651
1652 \begin_layout Plain Layout
1653
1654 \emph on
1655 Itzultzailearen oharra
1656 \emph default
1657 : dokumentu hau automatikoki sortzen denez ezin da euskaratu.
1658 \end_layout
1659
1660 \end_inset
1661
1662  Eduki beharreko zerbait falta bada, hemen begiratu beharko duzu.
1663 \end_layout
1664
1665 \begin_layout Standard
1666 Fitxategiok elkar erreferentziatzen dute, beharrezkoa denean.
1667  Adibidez,
1668 \emph on
1669 Erabiltzailearen gida
1670 \emph default
1671 -k instalatze eta pertsonalizatze buruzko zerbait dio, baina irakurlea
1672 \emph on
1673 Pertsonalizazioa
1674 \emph default
1675  eskuliburura bidaltzen du informazio gehiago eskura dezan.
1676 \end_layout
1677
1678 \begin_layout Standard
1679 Berriro, gauza garrantzitsu bat azpimarratu behar dugu:
1680 \end_layout
1681
1682 \begin_layout Standard
1683 \begin_inset VSpace bigskip
1684 \end_inset
1685
1686
1687 \end_layout
1688
1689 \begin_layout Standard
1690 \align center
1691 LyX-ekin hasiberria bazara,
1692 \emph on
1693 Tutoretza
1694 \emph default
1695  irakur ezazu.
1696  Orain.
1697 \end_layout
1698
1699 \begin_layout Standard
1700 \begin_inset VSpace bigskip
1701 \end_inset
1702
1703
1704 \end_layout
1705
1706 \begin_layout Standard
1707 Bestela alferrik haserretuko zara zeure buruarekin.
1708  LyX-ek testu-prozesadore batetik behar duzuna eskaintzen dizu, hori bai,
1709  erabilera ezberdin batekin.
1710 \end_layout
1711
1712 \begin_layout Section
1713 LyX proiektuan laguntzea
1714 \begin_inset CommandInset label
1715 LatexCommand label
1716 name "atal:auzolana"
1717
1718 \end_inset
1719
1720
1721 \end_layout
1722
1723 \begin_layout Subsection
1724 Lagundu LyX-i
1725 \end_layout
1726
1727 \begin_layout Standard
1728 LyX ia bere osotasunean C++ programaketa hizkuntzan idatzia dago (LaTeX
1729  inportatzeko tresna Python-en idatzia izan da).
1730  Proiektu handi bat da, eta gerta daiteke errore bat edo beste edukitzea,
1731  edo iturburua hobetu beharra izatea.
1732 \end_layout
1733
1734 \begin_layout Subsubsection
1735 Bidali errorea
1736 \end_layout
1737
1738 \begin_layout Standard
1739 LyX erabiltzean portaeraren bat errorea dela pentsa dezakezu.
1740  Nahiz eta gutxitan gertatu, programa hondatu daiteke.
1741  LyX-eko garatzaile-taldearen iritziz errore gehientsuenak erabiltzaile-interfaz
1742 etik sor daiteke: LyX interfazeko zein zati korapilatsua, zaila ulertzeko,
1743  azaltzen dituzten iradokizunak oso lagungarriak izaten dira.
1744 \end_layout
1745
1746 \begin_layout Standard
1747 LyX-ek erroreen txostenak bidaltzeko eta kudeatzeko sistema bat erabiltzen
1748  du,
1749 \family typewriter
1750
1751 \begin_inset Flex URL
1752 status collapsed
1753
1754 \begin_layout Plain Layout
1755
1756 http://www.lyx.org/trac/wiki/BugTrackerHome
1757 \end_layout
1758
1759 \end_inset
1760
1761
1762 \family default
1763  gunean aurki dezakezuna.
1764  Edozein errore buruzko txostena bidali aurretik erroreak kudeatzeko sistema
1765  horretan begiratzea eskatuko genizuke, aurrez beste norbaitek errore berdinari
1766  buruzko txosten bat bidalita eduki baitezake.
1767  Hau da, errore txosten berri bat bidali aurretik, egiaztatu errore berdinari
1768  buruzko beste txostenik ez dagoela erroreak kudeatzeko LyX-ek darabilen
1769  sistema horretan.
1770  Erabili sistema errore-kudeatzaile hori dagoen errore bati buruzko iradokizunak
1771 , edo errore berri bati buruzko txostena bidaltzeko, edo, bestela, bidali
1772  mezu bat
1773 \begin_inset CommandInset href
1774 LatexCommand href
1775 target "lyx-devel@lists.lyx.org"
1776 type "mailto:"
1777
1778 \end_inset
1779
1780  posta-zerrendara.
1781  Posta-zerrenda honen artxiboei zuzendutako estekak LyX-en webgune nagusian
1782  jarri dira:
1783 \family typewriter
1784
1785 \begin_inset Flex URL
1786 status open
1787
1788 \begin_layout Plain Layout
1789
1790 http://www.lyx.org/
1791 \end_layout
1792
1793 \end_inset
1794
1795
1796 \family default
1797 .
1798 \end_layout
1799
1800 \begin_layout Standard
1801 Errore-txosten on (erabilgarria) batek gutxienik arazoak dituen LyX bertsioaren
1802  zenbakia eduki beharko luke.
1803  Honekin batera, azaldu LyX zein sisteman eragile eta bertsiotan erabiltzen
1804  ari zaren.
1805  Zure sisteman instalatuta daukazun liburutegien bertsioak eta, interesgarria
1806  baderitzozu, LyX-ek erabiltzen duen kanpoko programen bertsioak.
1807  Konpilatze- edo konfigurazio-arazo bat izanez gero, egokiena da
1808 \family typewriter
1809 config.log
1810 \family default
1811  fitxategia eranstea eta zein konpilatzaile erabiltzen ari zaren azaltzea.
1812 \end_layout
1813
1814 \begin_layout Subsubsection
1815 Lagundu finkatzen eta eginbide berrietan
1816 \end_layout
1817
1818 \begin_layout Standard
1819 Baldin eta LyX-eko iturburuetan aldaketak egin badituzu eta LyX proiektuko
1820  zati izatea garrantzitsua dela uste baduzu, bidal iezaguzu
1821 \family typewriter
1822 diff
1823 \family default
1824  fitxategi bat (formatu bateratu batean) arestiko posta-zerrendara, baita
1825
1826 \family typewriter
1827 changelog
1828 \family default
1829  fitxategia eta zure txaplatak egiten duenari buruzko azalpena ere.
1830 \end_layout
1831
1832 \begin_layout Subsection
1833 Lagundu dokumentazioan
1834 \end_layout
1835
1836 \begin_layout Standard
1837 LyX-en dokumentazioa zabala da.
1838  Nola nahi ere, LyX beti garatzen ari da, eta kaleratze berri bakoitzak
1839  eginbide berriekin agertzen da.
1840  Dokumentazio batzuk eguneratu beharrean daudela aurki ditzakezu.
1841  Atal honek azaltzen du zer egin behar duzun errore bat edo hobekuntzaren
1842  bat aholkatu nahi badiguzu.
1843 \end_layout
1844
1845 \begin_layout Subsubsection
1846 Eskuliburuetako errore-txostena
1847 \end_layout
1848
1849 \begin_layout Standard
1850 Dokumentazioan arazorik aurkitzen baduzu bidali mezu bat
1851 \begin_inset CommandInset href
1852 LatexCommand href
1853 target "lyx-docs@lists.lyx.org"
1854 type "mailto:"
1855
1856 \end_inset
1857
1858  posta-zerrendara.
1859  Dokumentazio-taldeak behar diren zuzenketak egingo dituzte.
1860 \end_layout
1861
1862 \begin_layout Subsubsection
1863 Dokumentazio-taldera elkartzea
1864 \end_layout
1865
1866 \begin_layout Standard
1867 LyX dokumentazio-proiektuak (The LyX Documentation Project), LyX proiektuko
1868  beste guztiak bezala, laguntza erabiltzen du.
1869  Dokumentazio-proiektuan lagundu nahi baduzu, jorratu urrats hauek:
1870 \end_layout
1871
1872 \begin_layout Enumerate
1873 Eskuratu LyX-en azken iturburuak hemendik:
1874 \begin_inset Newline newline
1875 \end_inset
1876
1877
1878 \begin_inset Flex URL
1879 status collapsed
1880
1881 \begin_layout Plain Layout
1882
1883 http://www.lyx.org/trac/browser/lyxgit/lib/doc?rev=master
1884 \end_layout
1885
1886 \end_inset
1887
1888
1889 \end_layout
1890
1891 \begin_layout Enumerate
1892 Ondoren, irakurri
1893 \emph on
1894 Erabiltzailearen gida
1895 \emph default
1896  eta
1897 \emph on
1898 Tutoretza
1899 \emph default
1900 .
1901 \begin_inset Newline newline
1902 \end_inset
1903
1904 Ariketa honen helburua zuri ideiak ematea dauka helburutzat.
1905
1906 \emph on
1907 Tutoretza
1908 \emph default
1909  eta
1910 \emph on
1911 Erabiltzailearen
1912 \begin_inset space ~
1913 \end_inset
1914
1915 gida
1916 \emph default
1917  izango dira dokumentaziotik gehien eguneratu behar direnak.
1918  Hauekin nolako eskuliburuak irakurri eta zein itxura eduki behar duten
1919  ohartuko zara.
1920 \end_layout
1921
1922 \begin_layout Enumerate
1923 Jarri taldearekin harremanetan:
1924 \begin_inset Newline newline
1925 \end_inset
1926
1927
1928 \begin_inset CommandInset href
1929 LatexCommand href
1930 target "lyx-docs@lists.lyx.org"
1931 type "mailto:"
1932
1933 \end_inset
1934
1935
1936 \begin_inset Newline newline
1937 \end_inset
1938
1939 nahi dituzun aldaketei buruz eztabaidatzeko, eta beraien ikuspuntuak jakiteko.
1940 \end_layout
1941
1942 \begin_layout Standard
1943 Egiten dituzun aldaketek testu aldetik garbiak izan behar dute, ulerterrazak
1944  alegia, dokumentazioaren berregituraketa sakonagoa egin ahal izateko.
1945  Hobekuntza guzti horiek jasotzea beti eskertzen da.
1946 \end_layout
1947
1948 \end_body
1949 \end_document