1 #LyX 1.5.0svn created this file. For more info see http://www.lyx.org/
13 \font_typewriter courier
14 \font_default_family default
20 \paperfontsize default
28 \paperorientation portrait
31 \paragraph_separation indent
33 \quotes_language english
36 \paperpagestyle default
37 \tracking_changes false
52 \begin_layout Standard
53 Fitxategi honen arduradun nagusia
58 Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak LyX dokumentazioko
59 posta-zerrenda honetara: <lyx-docs@lists.lyx.org>
61 Itzulpena: Iñaki Larrañaga
62 Murgoitio <dooteo@euskalgnu.org>, 2004.
64 Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako
65 Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>, 2004.
73 \begin_layout Standard
74 \begin_inset LatexCommand tableofcontents
85 "Osaba Cosmo, zergatik deitzen diote honi testu-prozesadorea?"
90 Ikusi duzu jaki prozesagailu batek jakiei zer egiten dien, bai?"
96 --- Jeff MacNelly, "Shoe"
103 \begin_layout Standard
104 LyX dokumentuak prestatzeko sistema bat da.
105 Matematikak, erreferentzia gurutzatuak, bibliografiak, indizeak eta bestelakoak
106 erabiliz artikulu tekniko eta zientifiko konplexuak sortzeko aukera eskaintzen
108 Edozein luzeratako dokumentuak idazteko gaitasuna duen tresna paregabea
109 da: dokumentua hainbat ataletan edo orrialdetan automatikoki zatitzeko,
110 zuzentzaile ortografikoak lantzeko eta bestelako ezaugarriak ditu.
111 Amatxori eskutitz bat idazteko ere erabil dezakezu, nahiz eta ziurrenik
112 hori egiteko programa sinpleagorik eskuragarri egon.
113 Ez da iragarki, posterrak edo marrazkiak sortzeko tresna (gero azalduko
114 da zergatia), nahiz eta gogorki saiatuta hori ere lor daitekeen.
115 Beraren erabileraren gaineko zenbait adibide: memoriak, eskutitzak, desadostasu
116 nak eta horrelakoak, irakurtzeko oharrak, ikastarotako liburuxkak, hitzaldietara
117 ko laburpenak, softwareari buruzko dokumentazioa, liburuak (PostgreSQL,
118 telepatia, kriptologia, fikziozko edota maitasunezko nobelak, olerkiak,
119 bertsoak, umeentzako ipuinak e.a.), ekitaldi zientifikoetarako artikuluak,
120 musika eta filmentzako script-ak, proiektuetarako txostenak \SpecialChar \ldots{}
125 \begin_layout Standard
126 LyX ordenagailuen bitartez dokumentazioa idazteko tresna eraginkorra da,
127 markatze-hizkuntza darabil,
128 \begin_inset Quotes eld
132 \begin_inset Quotes erd
135 kontzeptu zaharkitua apurtuz.
136 Ahalegin gutxirekin eta denbora oso labur batean dokumentu profesionalak
137 sortu nahi dituztenentzako diseinatua dago, eta
138 \begin_inset Quotes eld
142 \begin_inset Quotes erd
146 Maketazio lanez ordenagailua arduratzen da, ez egilea; LyX-ekin egileak
147 dokumentuaren edukian kontzentratzen da.
150 \begin_layout Standard
151 LyX erabiltzeko lehen aurrerapausoa zuk, erabiltzaile zaren horrek, daukazun
152 pentsakera aldatzean datza.
153 Garai batean (sua asmatu eta mende gutxitara) dokumentuak sortzeko tresnak
154 idazmakinak ziren, eta bere mugak gainditzeko hainbat trikimailu beharko
156 Honela, esaldia edo hitz bat azpimarratzeko
157 \begin_inset Quotes eld
161 \begin_inset Quotes erd
164 karakterearekin berridazten genuen, esaldiari garrantzi handiagoa emanez.
165 Taula bat sortzeko, berriz, zutabe bakoitzaren zabalera zehaztu, eta kontuz-kon
166 tuz tabulazioz betetzen genuen.
167 Gutunak eta bestelakoak sortzerakoan, eskuinera 'koskatu', e.a.
168 Gainera, lerro-amaierako hitz banaketekin kontuz ibili beharra...
169 Ene! (arnasotsa) Zelako garaiak haiek!
172 \begin_layout Standard
173 Beste hitzetan, denok entrenatuak izan ginen
174 \begin_inset Quotes eld
177 zer hizki zein lekutan kokatu
178 \begin_inset Quotes erd
181 lan egiteko era horiekin arduratzeko.
182 Ondorioz, ia testu-prozesadoreen gehiengo batek oraindik bizimodu horrekin
184 Oraindik, orri batean gauza bakoitzak eduki behar duen kokapenarekin arduratu
186 Tabuladorea leku batean zuriuneak ezartzeko erabiltzen da.
187 Dokumentu zati baten letra-tipoa aldatzea, idazmakina baten idazgurpila
188 aldatzea bezalako zerbait da.
191 \begin_layout Standard
192 LyX-eko oinarrizko izaera zer egiten ari garen horretan datza, eta ez
199 "Ikusten duzuna lortzen duzu" (WYSIWYG, What You See Is What You Get) pentsamol
200 deko prozesadore baten ordez LyX-en eredua "Ikusten duzuna
206 duzu" (WYSIWYM, What You See Is What You
215 \begin_layout Standard
216 LyX arlo honetan bereizten da, beste testu-prozesadore normal batekin konparatuz
218 Hizki bat leku zehatz batean egoteaz arduratu beharrik ez daukazu.
231 izeneko arautegi bat jarraituz, beste denaz arduratuko da
235 \begin_layout Standard
236 Zehatzago izatearren, bulegotikako suiteak (azken bertsioak) markatze-metodoare
237 n antzekoa erabiltzen duten orri-estiloak dituzte.
238 Nola nahi ere, gure esperientziaren arabera, eguneroko zereginetan oso
239 gutxi erabiltzen dira.
245 Ikus dezakegun adibide bat:
248 \begin_layout Standard
249 Demagun dokumentu bat idazten ari zarela.
251 \begin_inset Quotes eld
255 \begin_inset Quotes erd
258 izeneko atal bat eduki nahi duzu.
259 Ireki zure testu-prozesadoreko menua, hautatu neurria eta letra-tipoa.
260 Ondoren, utzi esaldia letra lodiarekin.
262 \begin_inset Quotes eld
267 \begin_inset Quotes erd
271 Nola ez, denbora pasa ahala, gero atal hau dokumentuko beste leku batean
272 kokatzeko, edo aurretik beste atal bat idazteko asmoa edukiz gero, bai
273 honi bai beste atal guztiei zenbatzailean zenbakiak aldatu beharko dizkiozu,
274 eta nola ez, aurkibideko zenbaki guztiak aldatu.
277 \begin_layout Standard
278 LyX-en, berriz, kokatu goialdean dauden botoitxo guztien ezkerretara dagoen
285 eta idatzi "Sarrera".
288 \begin_layout Standard
290 Ebaki atal hori eta beste edonon itsatsiz gero, dena bere kasa berriz zenbatua
292 Gainera, LyX-ek dokumentuaren barruan egon daiteken atal honi buruzko erreferen
293 tzia guztiak egunera ditzake, ez daukazu atalen numerazioa gehiago idatzi
297 \begin_layout Standard
298 Ohiko testu-prozesadore orokorrekin kontsistentzia-arazoak gertatzen dira.
299 Bost egun igaro ondoren, 4.\InsetSpace ~
300 atala hasteko asmoa daukazu.
302 neurriko letra lodia erabili behar dela ahaztu zaizu, eta 16\InsetSpace ~
304 erabiltzen duzu; beraz, 4.\InsetSpace ~
305 ataleko izenburuko letra-tipoa eta 1.\InsetSpace ~
307 oa ezberdin erabili dituzu.
308 LyX-en ez dago arazo hori, zure ordez letra-tipoa eta tamainak egoki edukitzeaz
309 ordenagailua arduratuko baita.
310 Azken finean, horretarako sortu ziren ordenagailuak, guri bizitza errazteko.
313 \begin_layout Standard
315 Demagun zerrenda bat egiten ari zarela.
316 Beste testu-prozesadoreetan zerrenda bat tabulazio eta lerro berri (lerro-jauzi
317 ) batzuen ondorioa besterik ez da izaten, zerrendako elementu bakoitzaren
318 etiketa non jarri, zer den, zenbateko tartea eta antzekoetan pentsatu behar
320 LyX-ekin, ordea, bi ardura hartu beharko dituzu, bata zelako zerrenda-mota
321 den, eta bestea, bertan zer idatzi behar duzun.
325 \begin_layout Standard
326 Beraz, LyX inguruan dagoen ideia hau da: zer egin nahi duzun zehaztea, ez
327 nola egin nahi duzun.
328 "What You See Is What You Get" modeloaren ordez LyX-ek "What You See Is
335 edo "WYSIWYM" erabiltzen du.
336 Ahalmen handiko burutazio honek dokumentuak idazteko zeregina oso sinplifikatze
340 \begin_layout Standard
341 Horregatik irudi edo iragarkiak sortzeko LyX ez da erabilgarria -- kasu
342 horietan, gauza bakoitza zein lekutan kokatu behar den zehaztu behar duzu,
343 hemen ez baitago paragrafo, atal eta bestelako unitate funtzionalik.
344 Ez du esan nahi LyX-i zenbait funtzio falta zaizkiola.
345 Esan nahi du lan horretarako ez dela tresna egokia -- marrazkiak ukitzeko
346 tresna egokiak dauden bezala, dokumentuak idazteko tresnen artean LyX daukagu.
349 \begin_layout Section
350 LyX eta testu-prozesadoreen
352 arteko ezberdintasunak
356 \begin_layout Standard
357 LyX eta beste testu-prozesadoreak
366 \begin_layout Standard
367 Ez, gerra-santu bat irabazteko asmoarekin ez gabiltza.
368 LyX-en berezitasunak aipatzea garrantzitsua dela deritzogu.
369 Berezitasun garrantzitsuenetariko bat WYSIWYM da, jendearen %99-ak testua
370 ekoizteko daukan kontzeptuaz erabat ezberdintzen delako.
378 \begin_layout Standard
379 Hona LyX-en aurkituko ez dituzun ezaugarrien zerrenda:
382 \begin_layout Itemize
383 Erregela bat (marjinak ezartzeko)
386 \begin_layout Itemize
390 \begin_layout Itemize
391 Zuriune osagarriak (adbz.
399 edo zuriune tekla bi edo gehiagotan sakatzea)
402 \begin_layout Standard
403 Tabuladoreek zehazten dute erregela batean zehar orrialde bakoitzeko elementuak
404 non kokatzen diren, LyX-en alferrikakoak dira.
405 Programa gauza bakoitzaren kokapenaz arduratzen da, zu ez.
406 Zuriune osagarriekin ere antzera: LyX-ek gehituko ditu, behar diren heinean
407 eta inguruaren arabera.
408 Hasieran, bi lerro huts jarraian ezin ezartzea nahiko bitxi gertatuko zaigu,
409 baina 'WYSIWYM' pentsamoldea ibiltzen ikastean zentzu gehiago hartzen joango
413 \begin_layout Standard
414 LyX-ek aurkezten dizkizun ezaugarri batzuk, baina irudikatu dezakezun bezala
415 erabiltzen ez direnak:
418 \begin_layout Itemize
422 \begin_layout Itemize
426 \begin_layout Itemize
428 zuriune sinplea, bikoitza, e.a.).
431 \begin_layout Itemize
432 Zuriunea, horizontal eta bertikala.
435 \begin_layout Itemize
436 Letra-tipo eta tamainak.
439 \begin_layout Itemize
440 Letra-itxura (lodia, etzana, azpimarratua, e.a.).
443 \begin_layout Standard
444 Nahiz eta LyX-en agertu, oro har ez dira erabiltzen.
445 LyX gauza horietaz arduratzen da zure ordez, eta egiten ari zarenaren ondorioek
447 Dokumentuko zati bakoitzari letra-tipo eta tamaina zehatzak automatikoki
449 Paragrafoen koskak kontestuaren menpe daude; paragrafo mota bakoitza era
450 ezberdinean 'koskatzen' da.
451 Orri-jauziak modu automatiko batean lantzen dira.
452 Oro har, lerro, hitz eta paragrafo-tarteak aldakorrak dira, LyX-ek ezartzen
458 \begin_layout Standard
459 Ezaugarri hauek denak zehatz ditzakezu (gutxi batzuk zehazteko LaTeX-eko
460 ezaguerak behar dira) bai dokumentu osorako bai eta zati baterako ere.
461 Xehetasun gehiagotarako, ikusi
465 Erabiltzailearen gida
481 \begin_layout Standard
482 Azkenik, LyX-ek (eta LaTeX-ek ere bai) testu-prozesadore askori gainditzen
483 dien arloak hauek dira:
486 \begin_layout Itemize
487 Lerro-amaierako hitz-banaketa (Hipenazioa).
490 \begin_layout Itemize
491 Edozein motatako zerrendak.
494 \begin_layout Itemize
498 \begin_layout Itemize
502 \begin_layout Itemize
503 Erreferentzia gurutzatuak.
506 \begin_layout Standard
507 Egungo prozesadore askok matematikako ikurrak, taulak, lerro amaierako hitz
508 bereizleak eta estilo-definizioa erabiltzen dituzte, eta WYSIWYM pentsamoldera
509 hurbiltzen hasiak dira.
510 Ezaugarri horiek ezartzen hasi berri dira; LyX, ordea, LaTeX dokumentu-prestatz
511 e sisteman oinarritua dago.
512 LaTeX duela 15 urte baino gehiago sortu zen, eta
522 \begin_layout Section
523 Zer demontre da LaTeX?
526 \begin_layout Standard
531 \begin_layout Standard
532 Atal honetako informazioaren jatorria, Helmut Kopka eta Patrick Daly-k idatzitak
533 o "A Guide to LaTeX2e"-a.
540 k bibliografia atalean honi buruzko sarrera bat dauka.
545 da 1985-ean Leslie Lamport-ek diseinatutako dokumentazioa prestatzeko sistema
547 1984-ean Donald Knuth-ek sortu zuen TeX maketazio-konposaketa hizkuntzaren
548 gainetik pixkanaka eraikita izan zen.
549 Zehazki zer den, ordea, askok ez du ulertzen.
550 ASCII (testu soila) fitxategian idatzitako komando-konposaketa zerrenda
551 hartu eta landu egiten du.
552 Idazmakina bat baino zailagoa da, baina argitaletxe baten espezializazio
553 eta konplexutasunera heldu gabe.
554 Edozein modutan, irteera bezala 'dispositibotik aske' (
555 \begin_inset Quotes eld
559 \begin_inset Quotes erd
562 ) izeneko formatuan sortzen du,
575 fitxategia bistaratzeko programak edo beste formatu batera (PostScript®
576 edo PDF) bihurtzen dutenak erabil ditzakezu.
579 \begin_layout Standard
580 Ezaugarri hau besterik ez balu, konposaketaren bihotza besterik ez zen izango.
581 TeX-ek, ordea, makro-ak ezarri eta zehazteko aukera eskaintzen digu.
582 Hemen hasten da akelarrea!
585 \begin_layout Standard
586 TeX erabiltzen duten gehienek erabiltzen dute Knuth-ek sortutako Konposaketa-mun
587 duko ñabardurak ezkutatzeko makro-multzoa.
588 Erabiltzaile normalak TeX (konposaketa komandoez bakarrik osatutako bizkarrezur
589 ra) garbi batekin lanik ez du egiten.
590 Era gordinean makro-ak sortzen dituztenek bakarrik erabiltzen dute.
591 Eta une hau da Leslie Lamport antzeztokira sartzen zaiguna.
592 Berak makro-ak (komando multzo bat), taulak edo matematika formulak sortzeko
593 bide sendo eta uniforme batean egon nahi zuen: erabiltzaileari begira gehiago
594 zuzendua eta konposaketa arlora berriz gutxiago, horrenbesteko buru hausterik
596 Honela sortu zen LaTeX.
599 \begin_layout Standard
600 Orain, LaTeX-en hedapen eta garapenekin bateratuz, beste gizaki batzuk TeX-erako
601 norberaren makro multzoak sortzen ari dira, matematika eta horrelako edizio
602 arloetara zuzendutakoak.
603 Batzuek zuzenean TeX erabili zuten; besteak, berriz, LaTeX moldatzen hasi
605 Nahaspila hau konpontzeko asmoz, laurogeigarren hamarkadaren amaieran,
606 LaTeX-eko adituak (Lamport barne, noski) LaTeX2e-en lanean hasi ziren,
607 gaur egungo bertsioa.
608 Bertsio berri hori makro-ak sortzeko erraztasun handiagoak eskaintzen dizkizute
609 n komandoekin dator, letra-tipo berriak erabiltzeko laguntza eta hobekuntza
611 Beraren eskubide osoz, LaTeX bere izakeran hizkuntza zabal bat da.
612 Estandarraz gain, mundu osoko erabiltzaileek LaTeX-entzat gehigarriak sortzen
616 \begin_layout Standard
617 LaTeX hedatzeko bi modu daude: klaseak eta estiloak.
624 bat da dokumentu-mota berri bat (liburu bat, edo artikulu bat) zehazten
625 duen LaTeX-eko (eta TeX-ekoa ere) makro talde bat.
626 Diapositibentzako klaseak daude, fisika eta matematikako argitarapenetan...
627 zenbait unibertsitatek tesiak zehazten dituen formatuak dituzte.
634 bat berriz, eta klase batetik ezberdinduz, ez du dokumentu berri bat zehazten,
635 edozein dokumentutan erabil dezakezun
642 Adibidez, LyX-ek orriaren marjinak eta lerro-tarteak LaTeX-eko bi estilo-fitxat
643 egi erabiliz kontrolatzen ditu.
644 Dokumentu-motak lantzeko hainbat estilo-fitxategi daude: txartelak edo
645 gutunazalak inprimatzeko, dokumentuaren koskak aldatzeko, letra-tipo berriak
646 ezartzeko, irudiak moldatzeko, orriko goiburukoak diseinatzeko, bibliografiak
647 nork bere erara egiteko, oin-oharren itxura eta kokalekuak aldatzeko, taulak
648 eta irudiak, zerrendak pertsonalizatu, e.a.
651 \begin_layout Standard
655 \begin_layout Labeling
656 \labelwidthstring 00.00.0000
657 TeX: Konposaketa-hizkuntza, makroak sortu eta erabiltzeko ahalmenarekin.
660 \begin_layout Labeling
661 \labelwidthstring 00.00.0000
662 LaTeX: Tex-en gainean eraikitako makroen paketea.
665 \begin_layout Labeling
666 \labelwidthstring 00.00.0000
667 klaseak: dokumentu baten deskribapena, LaTeX erabiliz.
670 \begin_layout Labeling
671 \labelwidthstring 00.00.0000
672 estiloak: nolabait LaTeX-en izakera moldatzeko.
675 \begin_layout Labeling
676 \labelwidthstring 00.00.0000
677 LyX: WYSIWYM testu-prozesadore bisuala, LaTeX-en indar eta ahalmen guztiak
681 \begin_layout Standard
682 Atal honen asmoa izan da zuri argitzea LyX
688 ezberdintzen den beste testu prozesadoreen lana jorratzeko bideez (bere
690 Zergatia garbia da: konposaketa oinarri bezala LaTeX erabiltzen du.
691 Azken hau bezala, zure idazkeraren inguruan kokatzen da (idazten ari zarena).
692 Haren itxuraz ordenagailua arduratuko da.
695 \begin_layout Standard
696 Epaaa! Gauza bat gehiago.
697 LaTeX TeX bezala ahoskatzen da.
698 "Hey blech"-ekin errimatzen du.
699 Lamport-ek bere liburuan, ordea, dio "lay-tecks" ere izan daitekeela.
700 Bestalde, "LyX" "licks" "lucks" edo "looks" ahoska daiteke, herri bakoitzeko
706 \begin_layout Standard
709 Itzultzailearen oharra
711 : euskaraz "liks" esan dezakegu, hots, "lix".
720 \begin_layout Chapter
721 Dokumentazioan nabigatzea
724 \begin_layout Standard
725 Zure galderei errazago erantzuteagatik, eta LyX-en ezaugarriak era egoki
726 baten azaltzeko, dokumentazioa hainbat fitxategitan bereiztua izan da.
727 Zati bakoitzak bere helburua du, aurrerago azalduko den bezala.
728 Fitxategi hauetariko batekin aurrez aurre aurkitu baino lehenago, begi
729 bistan daukazun hau irakurtzea aholkatzen dizugu, denbora aurreztu dezazun
730 informazio eta aipamen erabilgarri asko baitauka.
733 \begin_layout Standard
734 Nahiz eta LyX-ek "1.0 bertsioa" ongi igarota eduki, laguntza dokumentuaren
735 zati bat amaitu gabe edo zaharkitua egon daiteke.
736 LyX-eko beste guztia bezala, eskuliburuak boluntario-lanaren emaitzak dira,
737 eta hauek "benetako lana" daukate; etxekoak, iloba zaindu, edalontziak
738 garbitu, mozkorkerian gaupasa egin, e.a.\SpecialChar \ldots{}
739 Eskuliburuak egoera onean (eguneratuak)
740 egon daitezen ahalegintzen gara.
741 Laguntzeko prest bazaude, ziurta zaitez dokumentuko beste ezer baino lehen
743 \begin_inset LatexCommand ref
744 reference "atal:auzolana"
750 \begin_layout Standard
751 Beste mesede bat egin dezakezu: eskuliburu hauetan zerbait argi ez badago
752 edo akatsak baditu, guri jakinarazi! Dokumentazioa eguneratua edukitzen
753 arduratuta dauden neska/mutilekin harremanetan jar zaitezke, horretarako
758 lyx-docs@lists.lyx.org
764 \begin_layout Standard
765 Dokumentazioarekin zerikusirik ez duten eta erantzun azkarra eskatzen duten
766 galderentzat, erabil posta-zerrenda hau:
770 lyx-users@lists.lyx.org
775 \begin_layout Section
779 \begin_layout Standard
780 Agian, eskulibururen bat edo beste inprimatuta edukiko duzu, edo bestela
781 LyX erabiliz "monitorean" irakurtzen zaude.
782 LyX-eko fitxategia eta inprimatutakoaren artean ezberdintasun batzuk daude.
783 Aurrenekoa, izenburua eskuliburuaren hasieran dago, ez da bereizitako orrialdea
784 n agertzen, inprimatutako bertsioan lehenbiziko orrialdean agertzen da.
785 Bai oin-oharra, bai edukien aurkibidea ez daude bistaratuak.
786 Edukien aurkibidea ikusteko menuko aukera bat badaukazu:
793 Oin-ohar bat irakurtzeko, modu honetan agertzen da
797 \begin_layout Standard
798 Kaixo! Oin-ohar hau ixteko, ezkerraldeko laukitxo gris horretan klikatu\SpecialChar \ldots{}
800 "oina" hitza bertan idatzita agertzen da.
805 eta saguaren ezker botoiaz bere gainean klikatu.
809 \begin_layout Standard
810 Inprimatutako eskuliburuetan, erreferentzia gurutzatu guztiak kapitulu,
811 atal, azpiatal eta bestelakoen zenbatzaile bezala agertzen dira.
812 Pantailan, ordea, erreferentzia gurutzatuak datorrena bezalako laukiluze
813 grisetan agertzen dira:
814 \begin_inset LatexCommand ref
815 reference "atal:auzolana"
819 alegia (inprimatutako eskuliburuetan zenbakiak agertzen dira laukiluze hauen
821 Laukiluzea saguaren ezker botoiarekin klikatuz dokumentuko erreferentzia
822 gurutzatuen zerrenda daukan elkarrizketa-koadroa bistaratuko zaizu.
823 Sarrera honek "atal:auzolana" izeneko bakar bat dauka.
824 Erreferentziatu den atalera joateko, erabili elkarrizketa koadroan "Joan"
832 zapalduz berriz, aurreko kokapenera itzuliko zara.
836 \begin_inset Quotes eld
841 "-ren esanahia beheraxeago argitzen da).
844 \begin_layout Standard
845 Fitxategi honen pantailazko eta inprimatutako bertsioaren arteko ezberdintasun
846 batzuk ikusi ondoren, eskuliburu honen formatuaz mintzatzen has gaitezke.
847 Noizean behin hizki mota ezberdindun elementuak aurkituko dituzu:
850 \begin_layout Itemize
855 orokorrean enfasietan erabiltzen da, arrazonamendu orokorretan, liburuen
856 tituluetan, beste eskuliburuetako ataletan, eta idazleen (egile) oharretan.
859 \begin_layout Itemize
864 programa eta fitxategien izenetan, LaTeX kodea eta LyX kode eta funtzioetan
868 \begin_layout Itemize
873 mota menu, botoi, elkarrizketa-koadroetan eta teklatuko teklen izenetan
877 \begin_layout Itemize
882 mota pertsonen izena idazteko erabiltzen da.
885 \begin_layout Standard
886 Menuen laster-teklak eta beste tekla-loturei buruz gehiago jakiteko, irakurri
898 Tekla-loturei erreferentzia egiterakoan erabilpen hauek jarraituko dira:
901 \begin_layout Itemize
919 \begin_layout Itemize
933 \begin_layout Itemize
944 tekla, ia teklatu gehienetan
953 \begin_layout Itemize
958 "\SpecialChar \ldots{}
966 \begin_layout Itemize
986 \begin_layout Itemize
1009 beraien izenak dioen bezala, teklatuko geziak (kurtsoreak) dira.
1013 \begin_layout Itemize
1044 " gezien gainean egon ohi diren 6 tekla dira.
1045 Goratu Orria eta Beheratu Orria teklatu batzuetan
1060 \begin_layout Itemize
1084 Beste batzuek birritan daukate.
1085 LyX-ek tekla denak berdin erabiliko ditu, beraz
1101 \begin_layout Standard
1114 " bezalakoekin aurkituko zara.
1115 "Ezaugarri Hedatuak" eskuliburuan jatorrizko tekla-loturak zerrendatu ditugu,
1116 beraz bertan begiradatxo bat bota dezakezu.
1117 Ohartu zaitez LyX erabiltzaileen artean bi tekla-lotura mapa ezberdin erabiltze
1118 n direla: "CUA" tankeraduna, non hau PC arlotik datorrenarentzat ezaguna
1119 eta jatorrizkoa izaten den, eta "emacs" tankerakoa, hau berriz Unix sistemekin
1120 "hazi" eta "Emacs" editorea erabiltzen dutenentzako ohikoa izaten da.
1121 Bestelakorik ez bada zehazten, dokumentuetan erabiltzen den tekla-loturak
1122 CUA motako mapan oinarritutakoak izaten dira.
1123 Emacs atsegingarria egiten bazaizu, eskuliburuak irakurtzeko eta loturak
1124 zure kasa egiteko gai izango zarelakoan gaude.
1127 \begin_layout Section
1131 \begin_layout Standard
1132 Dokumentazioa osatzen duten zatiak zerrendatzen dira ondoren:
1135 \begin_layout Description
1140 \begin_layout Standard
1145 \begin_layout Description
1150 \begin_layout Standard
1151 LyX erabiltzen hasiberria bazara, eta orain arte LaTeX inoiz ez baduzu entzun
1152 ez eta erabili ere, orduan hemendik hasi beharko duzu.
1159 irakurri ostean, LaTeX oraindik zabalegia delakoan ustearekin jarraitu
1160 dezakezu, baina LyX nola erabili behar den jakingo duzu.
1163 \begin_layout Standard
1164 LaTeX erabili baduzu,
1170 -ko "LyX LaTeX erabiltzaileentzat" atala irakurri beharko zenuke (eta eskuliburu
1171 ko beste atalek kalterik ez dizute egingo).
1174 \begin_layout Standard
1175 Edozein unetan LyX-ekiko iparra (edo norabidea) galdu egin duzulakoan bazaude,
1176 beste edozein eskulibururen bat irakurri eta ulertu aurretik,
1182 irakurtzeak on egingo dizu.
1183 Abiatzeko gune ona baita.
1187 \begin_layout Description
1188 Erabiltzailearen\InsetSpace ~
1193 \begin_layout Standard
1195 Hemen LyX programaren oinarrizko ezaugarri eta aukeren gehiengo bat argitzen
1197 Eskuliburu nagusiak LaTeX-eko ezagutza batzuk badauzkazulakoan dago, edo
1204 irakurri duzula behintzat.
1208 \begin_layout Description
1209 Ezaugarri\InsetSpace ~
1214 \begin_layout Standard
1217 Erabiltzailearen Gida
1220 LaTeX-eko komandoak, diseinu gehigarriak, edizioko ezaugarri bereziak eta
1221 LaTeX-eko adituen trikimailu batzuk azaltzen ditu dokumentu honek.
1225 \begin_layout Description
1230 \begin_layout Standard
1231 LyX-en ezaugarri garatuen azalpena, programaren jarrera (izakera) orokorra
1232 pertsonalizatzea; tekla-lotura, nazioartekotza eta konfigurazio-fitxategi
1240 irakurri gabe hau irakurtzea ezta bururatu ere.
1244 \begin_layout Description
1250 \begin_layout Standard
1251 LyX-ek, instalatzerakoan, zure sistema aztertzen du.
1252 Fitxategi honek LyX-ek zure instalazioari buruz ikasitakoaren informazioa
1257 \begin_layout Standard
1260 Itzultzailearen oharra
1262 : dokumentu hau automatikoki sortzen denez ezin da euskaratu.
1268 Eduki beharreko zerbait falta bada, hemen egiazta beharko duzu.
1272 \begin_layout Standard
1273 Fitxategiok elkar erreferentziatzen dute, beharrezkoa denean.
1278 Erabiltzailearen Gida
1280 -k instalatze eta pertsonalizatze buruzko zerbait dio, baina irakurlea
1286 eskuliburura bidaltzen du informazio gehiago eskura dezan.
1289 \begin_layout Standard
1290 Berriro, gauza garrantzitsu bat azpimarratu behar dugu:
1293 \begin_layout Standard
1294 \begin_inset VSpace bigskip
1300 \begin_layout Standard
1302 LyX-ekin hasiberria bazara,
1312 \begin_layout Standard
1313 \begin_inset VSpace bigskip
1319 \begin_layout Standard
1320 Bestela alferrik haserretuko zara zeure buruarekin.
1321 LyX-ek testu-prozesadore batetik behar duzuna eskaintzen dizu, hori bai,
1322 erabilera ezberdin batekin.
1325 \begin_layout Chapter
1326 \begin_inset LatexCommand label
1327 name "atal:auzolana"
1330 LyX proiektuan laguntzea
1333 \begin_layout Section
1337 \begin_layout Standard
1338 LyX ia bere osotasunean C++ programaketa hizkuntzan idatzia dago (LaTeX
1339 inportatzeko tresna Perl-en idatzia izan da).
1340 Proiektu handi bat da, eta gerta daiteke errore bat edo beste edukitzea,
1341 edo iturburua hobetu beharra izatea.
1344 \begin_layout Subsection
1348 \begin_layout Standard
1349 LyX erabiltzerakoan jokaeraren bat errore bezala dela pentsa dezakezu.
1350 Nahiz eta gutxitan gertatu, programa hondatu daiteke.
1351 LyX-eko garatzaile-taldearen iritziz errore gehientsuenak erabiltzaile-interfaz
1352 etik sor daiteke: LyX interfazeko zein zati korapilotsua, zaila ulertzeko,
1353 azaltzen dituzten iradokizunak oso lagungarriak izaten dira.
1356 \begin_layout Standard
1357 LyX-ek erroreen txostenak bidaltzeko eta kudeatzeko sistema bat erabiltzen
1363 \begin_inset LatexCommand htmlurl
1364 name "LyX bug tracker"
1365 target "http://bugzilla.lyx.org/"
1370 gunean aurki dezakezuna.
1371 Edozein errore buruzko txostena bidali aurretik erroreak kudeatzeko sistema
1372 hori egiaztatzea eskatuko genizuke, aurrez beste norbaitek errore berdinari
1373 buruzko txosten bat bidalita eduki baitezake.
1374 Hau da, errore txosten berri bat bidali aurretik, egiaztatu errore berdinari
1375 buruzko beste txostenik ez dagoela erroreak kudeatzeko LyX-ek darabilen
1377 Erabili sistema errore-kudeatzaile hori dagoen errore bati buruzko iradokizunak
1378 , edo errore berri bati buruzko txostena bidaltzeko, edo, bestela, bidali
1383 lyx-devel@lists.lyx.org
1386 Posta-zerrenda honen artxiboei zuzenduriko estekak LyX gune nagusian jarri
1392 \begin_inset LatexCommand htmlurl
1394 target "http://www.lyx.org/"
1402 \begin_layout Standard
1403 Errore-txosten on (erabilgarria) batek gutxienik arazoak dituen LyX bertsioaren
1404 zenbakia eduki beharko luke.
1405 Honekin batera, azaldu LyX zein sisteman eragile eta bertsiotan erabiltzen
1407 Zure sisteman instalatuta daukazun liburutegien bertsioak eta, interesgarria
1408 baderitzozu, LyX-ek erabiltzen duen kanpoko programen bertsioak.
1409 Konpilatze- edo konfigurazio-arazo bat izanez gero, egokiena da config.log
1410 fitxategia eranstea eta zein konpilatzaile erabiltzen ari zaren azaltzea.
1413 \begin_layout Standard
1414 Izan zehatza, nahiago dira xehetasunez azaldutako deskribapenak - garatzaileek
1415 zenbat eta denbora gehiago
1418 \begin_layout Standard
1419 igaro errorea non dagoen aurkitzen, orduan eta denbora gutxiago eskainiko
1420 diote programaren bestelako hobekuntzei.
1423 \begin_layout Standard
1424 LyX hondatzeko gai bazara, eskertuko genizuke "backtrace
1428 \begin_layout Standard
1431 Itzultzailearen oharra
1433 : "backtrace" hitza nolabait azaldu arren, programa bat erabiltzerakoan
1434 honek sortzen dituen mezuak izaten dira.
1435 Mezuok terminal batean agertzen dira.
1436 Mezuen ibilbidea jarraituz garatzaileek errorea non kokatzen den errazago
1437 aurkitu ahal izaten dute.
1442 "-a sortzeko denbora hartuko bazenu lyx exekutagarri ez-garbi bat erabiliz.
1443 Zure iturburuen direktorioan eraikitakoari deitzen diogu exekutagarri ez-garbia
1444 , sisteman instalatua daukazun kode bitarrari berriz garbia deitzen diogularik.
1445 Beraz, gdb tresna erabiliz LyX exekutatu, adibidez idatzi "
1448 gdb /users/estitxu/lyx-1.0.x/src/lyx
1456 Ondoren, itzuli LyX hondatzea egin eta gdb tresnara.
1457 Erabili "bt" "backtrace"-a sortzeko eta txertatu ezazu errore-txostenean
1461 \begin_layout Standard
1462 perfektua izatea nahi baduzu, erabili "
1472 komandoak pila batzuen mailetako aldagai lokalen balioak plazaratzeko
1478 Posiblea bazaizu, azaldu zein urrats landu dituzun LyX hondatzeko, zeren
1479 eta "backtrace" bera baino garrantzitsuagoa baita, horrela guri gure "backtrace
1480 " propioa sortzeko aukera eskainiko baitiguzu.
1481 Errorea berriro sortzea ez den kasuan "backtrace" bat edukitzea ezinbestekoa
1482 da, hori bakarrik edukiko genukeelako.
1485 \begin_layout Subsection
1486 Lagundu finkatzen eta ezaugarri berrietan
1489 \begin_layout Standard
1490 Baldin eta LyX-eko iturburuetan aldaketak egin badituzu eta LyX proiektuko
1491 zati izatea garrantzitsua dela uste baduzu, bidal iezaguzu
1497 fitxategi bat (formatu bateratu batean) arestiko posta-zerrendara, baita
1504 fitxategia eta zure txaplatak (
1508 ) egiten duenari buruzko azalpena ere.
1511 \begin_layout Section
1512 Lagundu dokumentazioan
1515 \begin_layout Standard
1516 LyX-en dokumentazioa zabala da.
1517 Nola nahi ere, LyX beti garatzen ari da, eta kaleratze berri bakoitzak
1518 ezaugarri berriekin agertzen da.
1519 Dokumentazio batzuk eguneratu beharrean daudela aurki ditzakezu.
1520 Atal honek azaltzen du zer egin behar duzun errore bat edo hobekuntzaren
1521 bat aholkatu nahi badiguzu.
1524 \begin_layout Subsection
1525 Eskuliburuetako errore-txostena
1528 \begin_layout Standard
1529 Dokumentazioan arazorik aurkitzen baduzu bidali mezu bat
1533 lyx-docs@lists.lyx.org
1536 Dokumentazio-taldeak behar diren zuzenketak egingo dituzte.
1539 \begin_layout Subsection
1540 Dokumentazio-taldera elkartzea
1543 \begin_layout Standard
1544 LyX dokumentazio-proiektuak (The LyX Documentation Project), LyX proiektuko
1545 beste guztiak bezala, laguntza erabiltzen du.
1546 Dokumentazio-proiektuan lagundu nahi baduzu, jorratu urrats hauek:
1549 \begin_layout Enumerate
1550 Eskuratu LyX-en azken iturburuak.
1555 \begin_layout Standard
1556 Abenturazaleek dokumentazioa LyX-eko CVS eduki-sistematik anonimoki eskura
1558 Edukien sistema honek
1570 Bertan lib/doc/ izeneko direktorioa aurkituko duzu.
1577 izeneko fitxategia dago.
1578 Irakurri, dokumentazioaren estilo orria baita.
1581 \begin_layout Enumerate
1586 Erabiltzailearen gida
1598 \begin_layout Standard
1599 Ariketa honen helburua zuri ideiak ematea dauka helburutzat.
1610 Erabiltzailearen\InsetSpace ~
1613 izango dira dokumentaziotik gehien eguneratu behar direnak.
1614 Hauekin nolako eskuliburuak irakurri eta zein itxura eduki behar duten
1619 \begin_layout Enumerate
1620 Jarri taldearekin harremanetan:
1624 \begin_layout Standard
1627 lyx-docs@lists.lyx.org
1630 \begin_layout Standard
1631 nahi dituzun aldaketei buruz eztabaidatzeko, eta beraien ikuspuntuak jakiteko.
1635 \begin_layout Standard
1636 Egiten dituzun aldaketek testu aldetik garbiak izan behar dute, ulerterrazak
1637 alegia, dokumentazioaren berregituraketa sakonagoa egin ahal izateko.
1638 Hobekuntza guzti horiek jasotzea beti eskertzen da.