1 #LyX 1.6.0svn created this file. For more info see http://www.lyx.org/
13 \font_typewriter courier
14 \font_default_family default
21 \paperfontsize default
30 \paperorientation portrait
33 \paragraph_separation indent
35 \quotes_language english
38 \paperpagestyle default
39 \tracking_changes false
55 \begin_layout Plain Layout
56 Fitxategi honen arduradun nagusia
61 Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak LyX dokumentazioko
62 posta-zerrenda honetara: <lyx-docs@lists.lyx.org>
63 \begin_inset Newline newline
66 Itzulpena: Iñaki Larrañaga Murgoitio <dooteo@euskalgnu.org>, 2004.
67 \begin_inset Newline newline
70 Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>, 2004.
78 \begin_layout Standard
79 \begin_inset CommandInset toc
80 LatexCommand tableofcontents
92 "Osaba Cosmo, zergatik deitzen diote honi testu-prozesadorea?"
97 Ikusi duzu jaki prozesagailu batek jakiei zer egiten dien, bai?"
101 \begin_inset space \hfill{}
104 --- Jeff MacNelly, "Shoe"
107 \begin_layout Section
111 \begin_layout Standard
112 LyX dokumentuak prestatzeko sistema bat da.
113 Matematikak, erreferentzia gurutzatuak, bibliografiak, indizeak eta bestelakoak
114 erabiliz artikulu tekniko eta zientifiko konplexuak sortzeko aukera eskaintzen
116 Edozein luzeratako dokumentuak idazteko gaitasuna duen tresna paregabea
117 da: dokumentua hainbat ataletan edo orrialdetan automatikoki zatitzeko,
118 zuzentzaile ortografikoak lantzeko eta bestelako ezaugarriak ditu.
119 Amatxori eskutitz bat idazteko ere erabil dezakezu, nahiz eta ziurrenik
120 hori egiteko programa sinpleagorik eskuragarri egon.
121 Ez da iragarki, posterrak edo marrazkiak sortzeko tresna (gero azalduko
122 da zergatia), nahiz eta gogorki saiatuta hori ere lor daitekeen.
123 Beraren erabileraren gaineko zenbait adibide: memoriak, eskutitzak, desadostasu
124 nak eta horrelakoak, irakurtzeko oharrak, ikastarotako liburuxkak, hitzaldietara
125 ko laburpenak, softwareari buruzko dokumentazioa, liburuak (PostgreSQL,
126 telepatia, kriptologia, fikziozko edota maitasunezko nobelak, olerkiak,
127 bertsoak, umeentzako ipuinak e.a.), ekitaldi zientifikoetarako artikuluak,
128 musika eta filmentzako script-ak, proiektuetarako txostenak \SpecialChar \ldots{}
133 \begin_layout Standard
134 LyX ordenagailuen bitartez dokumentazioa idazteko tresna eraginkorra da,
135 markatze-hizkuntza darabil,
136 \begin_inset Quotes eld
140 \begin_inset Quotes erd
143 kontzeptu zaharkitua apurtuz.
144 Ahalegin gutxirekin eta denbora oso labur batean dokumentu profesionalak
145 sortu nahi dituztenentzako diseinatua dago, eta
146 \begin_inset Quotes eld
150 \begin_inset Quotes erd
154 Maketazio lanez ordenagailua arduratzen da, ez egilea; LyX-ekin egileak
155 dokumentuaren edukian kontzentratzen da.
158 \begin_layout Standard
159 LyX erabiltzeko lehen aurrerapausoa zuk, erabiltzaile zaren horrek, daukazun
160 pentsakera aldatzean datza.
161 Garai batean (sua asmatu eta mende gutxitara) dokumentuak sortzeko tresnak
162 idazmakinak ziren, eta bere mugak gainditzeko hainbat trikimailu beharko
164 Honela, esaldia edo hitz bat azpimarratzeko
165 \begin_inset Quotes eld
169 \begin_inset Quotes erd
172 karakterearekin berridazten genuen, esaldiari garrantzi handiagoa emanez.
173 Taula bat sortzeko, berriz, zutabe bakoitzaren zabalera zehaztu, eta kontuz-kon
174 tuz tabulazioz betetzen genuen.
175 Gutunak eta bestelakoak sortzerakoan, eskuinera 'koskatu', e.a.
176 Gainera, lerro-amaierako hitz banaketekin kontuz ibili beharra...
177 Ene! (arnasotsa) Zelako garaiak haiek!
180 \begin_layout Standard
181 Beste hitzetan, denok entrenatuak izan ginen
182 \begin_inset Quotes eld
185 zer hizki zein lekutan kokatu
186 \begin_inset Quotes erd
189 lan egiteko era horiekin arduratzeko.
190 Ondorioz, ia testu-prozesadoreen gehiengo batek oraindik bizimodu horrekin
192 Oraindik, orri batean gauza bakoitzak eduki behar duen kokapenarekin arduratu
194 Tabuladorea leku batean zuriuneak ezartzeko erabiltzen da.
195 Dokumentu zati baten letra-tipoa aldatzea, idazmakina baten idazgurpila
196 aldatzea bezalako zerbait da.
199 \begin_layout Standard
200 LyX-eko oinarrizko izaera zer egiten ari garen horretan datza, eta ez
205 "Ikusten duzuna lortzen duzu" (WYSIWYG, What You See Is What You Get) pentsamol
206 deko prozesadore baten ordez LyX-en eredua "Ikusten duzuna
210 duzu" (WYSIWYM, What You See Is What You
217 \begin_layout Standard
218 LyX arlo honetan bereizten da, beste testu-prozesadore normal batekin konparatuz
220 Hizki bat leku zehatz batean egoteaz arduratu beharrik ez daukazu.
229 izeneko arautegi bat jarraituz, beste denaz arduratuko da
233 \begin_layout Plain Layout
234 Zehatzago izatearren, bulegotikako suiteak (azken bertsioak) markatze-metodoare
235 n antzekoa erabiltzen duten orri-estiloak dituzte.
236 Nola nahi ere, gure esperientziaren arabera, eguneroko zereginetan oso
237 gutxi erabiltzen dira.
243 Ikus dezakegun adibide bat:
246 \begin_layout Standard
247 Demagun dokumentu bat idazten ari zarela.
249 \begin_inset Quotes eld
253 \begin_inset Quotes erd
256 izeneko atal bat eduki nahi duzu.
257 Ireki zure testu-prozesadoreko menua, hautatu neurria eta letra-tipoa.
258 Ondoren, utzi esaldia letra lodiarekin.
260 \begin_inset Quotes eld
268 \begin_inset Quotes erd
272 Nola ez, denbora pasa ahala, gero atal hau dokumentuko beste leku batean
273 kokatzeko, edo aurretik beste atal bat idazteko asmoa edukiz gero, bai
274 honi bai beste atal guztiei zenbatzailean zenbakiak aldatu beharko dizkiozu,
275 eta nola ez, aurkibideko zenbaki guztiak aldatu.
278 \begin_layout Standard
279 LyX-en, berriz, kokatu goialdean dauden botoitxo guztien ezkerretara dagoen
284 eta idatzi "Sarrera".
287 \begin_layout Standard
289 Ebaki atal hori eta beste edonon itsatsiz gero, dena bere kasa berriz zenbatua
291 Gainera, LyX-ek dokumentuaren barruan egon daiteken atal honi buruzko erreferen
292 tzia guztiak egunera ditzake, ez daukazu atalen numerazioa gehiago idatzi
296 \begin_layout Standard
297 Ohiko testu-prozesadore orokorrekin kontsistentzia-arazoak gertatzen dira.
298 Bost egun igaro ondoren, 4.
302 atala hasteko asmoa daukazu.
307 neurriko letra lodia erabili behar dela ahaztu zaizu, eta 16
311 neurrikoa erabiltzen duzu; beraz, 4.
315 ataleko izenburuko letra-tipoa eta 1.
319 atalean erabilitakoa ezberdin erabili dituzu.
320 LyX-en ez dago arazo hori, zure ordez letra-tipoa eta tamainak egoki edukitzeaz
321 ordenagailua arduratuko baita.
322 Azken finean, horretarako sortu ziren ordenagailuak, guri bizitza errazteko.
325 \begin_layout Standard
327 Demagun zerrenda bat egiten ari zarela.
328 Beste testu-prozesadoreetan zerrenda bat tabulazio eta lerro berri (lerro-jauzi
329 ) batzuen ondorioa besterik ez da izaten, zerrendako elementu bakoitzaren
330 etiketa non jarri, zer den, zenbateko tartea eta antzekoetan pentsatu behar
332 LyX-ekin, ordea, bi ardura hartu beharko dituzu, bata zelako zerrenda-mota
333 den, eta bestea, bertan zer idatzi behar duzun.
337 \begin_layout Standard
338 Beraz, LyX inguruan dagoen ideia hau da: zer egin nahi duzun zehaztea, ez
339 nola egin nahi duzun.
340 "What You See Is What You Get" modeloaren ordez LyX-ek "What You See Is
345 edo "WYSIWYM" erabiltzen du.
346 Ahalmen handiko burutazio honek dokumentuak idazteko zeregina oso sinplifikatze
350 \begin_layout Standard
351 Horregatik irudi edo iragarkiak sortzeko LyX ez da erabilgarria -- kasu
352 horietan, gauza bakoitza zein lekutan kokatu behar den zehaztu behar duzu,
353 hemen ez baitago paragrafo, atal eta bestelako unitate funtzionalik.
354 Ez du esan nahi LyX-i zenbait funtzio falta zaizkiola.
355 Esan nahi du lan horretarako ez dela tresna egokia -- marrazkiak ukitzeko
356 tresna egokiak dauden bezala, dokumentuak idazteko tresnen artean LyX daukagu.
359 \begin_layout Section
360 LyX eta testu-prozesadoreen
361 \begin_inset Newline newline
364 arteko ezberdintasunak
368 \begin_layout Plain Layout
369 LyX eta beste testu-prozesadoreak
378 \begin_layout Plain Layout
379 Ez, gerra-santu bat irabazteko asmoarekin ez gabiltza.
380 LyX-en berezitasunak aipatzea garrantzitsua dela deritzogu.
381 Berezitasun garrantzitsuenetariko bat WYSIWYM da, jendearen %99-ak testua
382 ekoizteko daukan kontzeptuaz erabat ezberdintzen delako.
390 \begin_layout Standard
391 Hona LyX-en aurkituko ez dituzun ezaugarrien zerrenda:
394 \begin_layout Itemize
395 Erregela bat (marjinak ezartzeko)
398 \begin_layout Itemize
402 \begin_layout Itemize
403 Zuriune osagarriak (adbz.
412 edo zuriune tekla bi edo gehiagotan sakatzea)
415 \begin_layout Standard
416 Tabuladoreek zehazten dute erregela batean zehar orrialde bakoitzeko elementuak
417 non kokatzen diren, LyX-en alferrikakoak dira.
418 Programa gauza bakoitzaren kokapenaz arduratzen da, zu ez.
419 Zuriune osagarriekin ere antzera: LyX-ek gehituko ditu, behar diren heinean
420 eta inguruaren arabera.
421 Hasieran, bi lerro huts jarraian ezin ezartzea nahiko bitxi gertatuko zaigu,
422 baina 'WYSIWYM' pentsamoldea ibiltzen ikastean zentzu gehiago hartzen joango
426 \begin_layout Standard
427 LyX-ek aurkezten dizkizun ezaugarri batzuk, baina irudikatu dezakezun bezala
428 erabiltzen ez direnak:
431 \begin_layout Itemize
435 \begin_layout Itemize
439 \begin_layout Itemize
441 zuriune sinplea, bikoitza, e.a.).
444 \begin_layout Itemize
445 Zuriunea, horizontal eta bertikala.
448 \begin_layout Itemize
449 Letra-tipo eta tamainak.
452 \begin_layout Itemize
453 Letra-itxura (lodia, etzana, azpimarratua, e.a.).
456 \begin_layout Standard
457 Nahiz eta LyX-en agertu, oro har ez dira erabiltzen.
458 LyX gauza horietaz arduratzen da zure ordez, eta egiten ari zarenaren ondorioek
460 Dokumentuko zati bakoitzari letra-tipo eta tamaina zehatzak automatikoki
462 Paragrafoen koskak kontestuaren menpe daude; paragrafo mota bakoitza era
463 ezberdinean 'koskatzen' da.
464 Orri-jauziak modu automatiko batean lantzen dira.
465 Oro har, lerro, hitz eta paragrafo-tarteak aldakorrak dira, LyX-ek ezartzen
471 \begin_layout Plain Layout
472 Ezaugarri hauek denak zehatz ditzakezu (gutxi batzuk zehazteko LaTeX-eko
473 ezaguerak behar dira) bai dokumentu osorako bai eta zati baterako ere.
474 Xehetasun gehiagotarako, ikusi
476 Erabiltzailearen gida
490 \begin_layout Standard
491 Azkenik, LyX-ek (eta LaTeX-ek ere bai) testu-prozesadore askori gainditzen
492 dien arloak hauek dira:
495 \begin_layout Itemize
496 Lerro-amaierako hitz-banaketa (Hipenazioa).
499 \begin_layout Itemize
500 Edozein motatako zerrendak.
503 \begin_layout Itemize
507 \begin_layout Itemize
511 \begin_layout Itemize
512 Erreferentzia gurutzatuak.
515 \begin_layout Standard
516 Egungo prozesadore askok matematikako ikurrak, taulak, lerro amaierako hitz
517 bereizleak eta estilo-definizioa erabiltzen dituzte, eta WYSIWYM pentsamoldera
518 hurbiltzen hasiak dira.
519 Ezaugarri horiek ezartzen hasi berri dira; LyX, ordea, LaTeX dokumentu-prestatz
520 e sisteman oinarritua dago.
521 LaTeX duela 15 urte baino gehiago sortu zen, eta
529 \begin_layout Section
530 Zer demontre da LaTeX?
533 \begin_layout Standard
538 \begin_layout Plain Layout
539 Atal honetako informazioaren jatorria, Helmut Kopka eta Patrick Daly-k idatzitak
540 o "A Guide to LaTeX2e"-a.
545 k bibliografia atalean honi buruzko sarrera bat dauka.
550 da 1985-ean Leslie Lamport-ek diseinatutako dokumentazioa prestatzeko sistema
552 1984-ean Donald Knuth-ek sortu zuen TeX maketazio-konposaketa hizkuntzaren
553 gainetik pixkanaka eraikita izan zen.
554 Zehazki zer den, ordea, askok ez du ulertzen.
555 ASCII (testu soila) fitxategian idatzitako komando-konposaketa zerrenda
556 hartu eta landu egiten du.
557 Idazmakina bat baino zailagoa da, baina argitaletxe baten espezializazio
558 eta konplexutasunera heldu gabe.
559 Edozein modutan, irteera bezala 'dispositibotik aske' (
560 \begin_inset Quotes eld
564 \begin_inset Quotes erd
567 ) izeneko formatuan sortzen du,
576 fitxategia bistaratzeko programak edo beste formatu batera (PostScript®
577 edo PDF) bihurtzen dutenak erabil ditzakezu.
580 \begin_layout Standard
581 Ezaugarri hau besterik ez balu, konposaketaren bihotza besterik ez zen izango.
582 TeX-ek, ordea, makro-ak ezarri eta zehazteko aukera eskaintzen digu.
583 Hemen hasten da akelarrea!
586 \begin_layout Standard
587 TeX erabiltzen duten gehienek erabiltzen dute Knuth-ek sortutako Konposaketa-mun
588 duko ñabardurak ezkutatzeko makro-multzoa.
589 Erabiltzaile normalak TeX (konposaketa komandoez bakarrik osatutako bizkarrezur
590 ra) garbi batekin lanik ez du egiten.
591 Era gordinean makro-ak sortzen dituztenek bakarrik erabiltzen dute.
592 Eta une hau da Leslie Lamport antzeztokira sartzen zaiguna.
593 Berak makro-ak (komando multzo bat), taulak edo matematika formulak sortzeko
594 bide sendo eta uniforme batean egon nahi zuen: erabiltzaileari begira gehiago
595 zuzendua eta konposaketa arlora berriz gutxiago, horrenbesteko buru hausterik
597 Honela sortu zen LaTeX.
600 \begin_layout Standard
601 Orain, LaTeX-en hedapen eta garapenekin bateratuz, beste gizaki batzuk TeX-erako
602 norberaren makro multzoak sortzen ari dira, matematika eta horrelako edizio
603 arloetara zuzendutakoak.
604 Batzuek zuzenean TeX erabili zuten; besteak, berriz, LaTeX moldatzen hasi
606 Nahaspila hau konpontzeko asmoz, laurogeigarren hamarkadaren amaieran,
607 LaTeX-eko adituak (Lamport barne, noski) LaTeX2e-en lanean hasi ziren,
608 gaur egungo bertsioa.
609 Bertsio berri hori makro-ak sortzeko erraztasun handiagoak eskaintzen dizkizute
610 n komandoekin dator, letra-tipo berriak erabiltzeko laguntza eta hobekuntza
612 Beraren eskubide osoz, LaTeX bere izakeran hizkuntza zabal bat da.
613 Estandarraz gain, mundu osoko erabiltzaileek LaTeX-entzat gehigarriak sortzen
617 \begin_layout Standard
618 LaTeX hedatzeko bi modu daude: klaseak eta estiloak.
623 bat da dokumentu-mota berri bat (liburu bat, edo artikulu bat) zehazten
624 duen LaTeX-eko (eta TeX-ekoa ere) makro talde bat.
625 Diapositibentzako klaseak daude, fisika eta matematikako argitarapenetan...
626 zenbait unibertsitatek tesiak zehazten dituen formatuak dituzte.
631 bat berriz, eta klase batetik ezberdinduz, ez du dokumentu berri bat zehazten,
632 edozein dokumentutan erabil dezakezun
637 Adibidez, LyX-ek orriaren marjinak eta lerro-tarteak LaTeX-eko bi estilo-fitxat
638 egi erabiliz kontrolatzen ditu.
639 Dokumentu-motak lantzeko hainbat estilo-fitxategi daude: txartelak edo
640 gutunazalak inprimatzeko, dokumentuaren koskak aldatzeko, letra-tipo berriak
641 ezartzeko, irudiak moldatzeko, orriko goiburukoak diseinatzeko, bibliografiak
642 nork bere erara egiteko, oin-oharren itxura eta kokalekuak aldatzeko, taulak
643 eta irudiak, zerrendak pertsonalizatu, e.a.
646 \begin_layout Standard
650 \begin_layout Labeling
651 \labelwidthstring 00.00.0000
652 TeX: Konposaketa-hizkuntza, makroak sortu eta erabiltzeko ahalmenarekin.
655 \begin_layout Labeling
656 \labelwidthstring 00.00.0000
657 LaTeX: Tex-en gainean eraikitako makroen paketea.
660 \begin_layout Labeling
661 \labelwidthstring 00.00.0000
662 klaseak: dokumentu baten deskribapena, LaTeX erabiliz.
665 \begin_layout Labeling
666 \labelwidthstring 00.00.0000
667 estiloak: nolabait LaTeX-en izakera moldatzeko.
670 \begin_layout Labeling
671 \labelwidthstring 00.00.0000
672 LyX: WYSIWYM testu-prozesadore bisuala, LaTeX-en indar eta ahalmen guztiak
676 \begin_layout Standard
677 Atal honen asmoa izan da zuri argitzea LyX
681 ezberdintzen den beste testu prozesadoreen lana jorratzeko bideez (bere
683 Zergatia garbia da: konposaketa oinarri bezala LaTeX erabiltzen du.
684 Azken hau bezala, zure idazkeraren inguruan kokatzen da (idazten ari zarena).
685 Haren itxuraz ordenagailua arduratuko da.
688 \begin_layout Standard
689 Epaaa! Gauza bat gehiago.
690 LaTeX TeX bezala ahoskatzen da.
691 "Hey blech"-ekin errimatzen du.
692 Lamport-ek bere liburuan, ordea, dio "lay-tecks" ere izan daitekeela.
693 Bestalde, "LyX" "licks" "lucks" edo "looks" ahoska daiteke, herri bakoitzeko
699 \begin_layout Plain Layout
702 Itzultzailearen oharra
704 : euskaraz "liks" esan dezakegu, hots, "lix".
713 \begin_layout Chapter
714 Dokumentazioan nabigatzea
717 \begin_layout Standard
718 Zure galderei errazago erantzuteagatik, eta LyX-en ezaugarriak era egoki
719 baten azaltzeko, dokumentazioa hainbat fitxategitan bereiztua izan da.
720 Zati bakoitzak bere helburua du, aurrerago azalduko den bezala.
721 Fitxategi hauetariko batekin aurrez aurre aurkitu baino lehenago, begi
722 bistan daukazun hau irakurtzea aholkatzen dizugu, denbora aurreztu dezazun
723 informazio eta aipamen erabilgarri asko baitauka.
726 \begin_layout Standard
727 Nahiz eta LyX-ek "1.0 bertsioa" ongi igarota eduki, laguntza dokumentuaren
728 zati bat amaitu gabe edo zaharkitua egon daiteke.
729 LyX-eko beste guztia bezala, eskuliburuak boluntario-lanaren emaitzak dira,
730 eta hauek "benetako lana" daukate; etxekoak, iloba zaindu, edalontziak
731 garbitu, mozkorkerian gaupasa egin, e.a.\SpecialChar \ldots{}
732 Eskuliburuak egoera onean (eguneratuak)
733 egon daitezen ahalegintzen gara.
734 Laguntzeko prest bazaude, ziurta zaitez dokumentuko beste ezer baino lehen
736 \begin_inset CommandInset ref
738 reference "atal:auzolana"
745 \begin_layout Standard
746 Beste mesede bat egin dezakezu: eskuliburu hauetan zerbait argi ez badago
747 edo akatsak baditu, guri jakinarazi! Dokumentazioa eguneratua edukitzen
748 arduratuta dauden neska/mutilekin harremanetan jar zaitezke, horretarako
751 lyx-docs@lists.lyx.org
757 \begin_layout Standard
758 Dokumentazioarekin zerikusirik ez duten eta erantzun azkarra eskatzen duten
759 galderentzat, erabil posta-zerrenda hau:
761 lyx-users@lists.lyx.org
766 \begin_layout Section
770 \begin_layout Standard
771 Agian, eskulibururen bat edo beste inprimatuta edukiko duzu, edo bestela
772 LyX erabiliz "monitorean" irakurtzen zaude.
773 LyX-eko fitxategia eta inprimatutakoaren artean ezberdintasun batzuk daude.
774 Aurrenekoa, izenburua eskuliburuaren hasieran dago, ez da bereizitako orrialdea
775 n agertzen, inprimatutako bertsioan lehenbiziko orrialdean agertzen da.
776 Bai oin-oharra, bai edukien aurkibidea ez daude bistaratuak.
777 Edukien aurkibidea ikusteko menuko aukera bat badaukazu:
782 Oin-ohar bat irakurtzeko, modu honetan agertzen da
786 \begin_layout Plain Layout
787 Kaixo! Oin-ohar hau ixteko, ezkerraldeko laukitxo gris horretan klikatu\SpecialChar \ldots{}
789 "oina" hitza bertan idatzita agertzen da.
794 eta saguaren ezker botoiaz bere gainean klikatu.
798 \begin_layout Standard
799 Inprimatutako eskuliburuetan, erreferentzia gurutzatu guztiak kapitulu,
800 atal, azpiatal eta bestelakoen zenbatzaile bezala agertzen dira.
801 Pantailan, ordea, erreferentzia gurutzatuak datorrena bezalako laukiluze
802 grisetan agertzen dira:
803 \begin_inset CommandInset ref
805 reference "atal:auzolana"
813 alegia (inprimatutako eskuliburuetan zenbakiak agertzen dira laukiluze hauen
815 Laukiluzea saguaren ezker botoiarekin klikatuz dokumentuko erreferentzia
816 gurutzatuen zerrenda daukan elkarrizketa-koadroa bistaratuko zaizu.
817 Sarrera honek "atal:auzolana" izeneko bakar bat dauka.
818 Erreferentziatu den atalera joateko, erabili elkarrizketa koadroan "Joan"
824 zapalduz berriz, aurreko kokapenera itzuliko zara.
828 \begin_inset Quotes eld
833 "-ren esanahia beheraxeago argitzen da).
836 \begin_layout Standard
837 Fitxategi honen pantailazko eta inprimatutako bertsioaren arteko ezberdintasun
838 batzuk ikusi ondoren, eskuliburu honen formatuaz mintzatzen has gaitezke.
839 Noizean behin hizki mota ezberdindun elementuak aurkituko dituzu:
842 \begin_layout Itemize
847 orokorrean enfasietan erabiltzen da, arrazonamendu orokorretan, liburuen
848 tituluetan, beste eskuliburuetako ataletan, eta idazleen (egile) oharretan.
851 \begin_layout Itemize
856 programa eta fitxategien izenetan, LaTeX kodea eta LyX kode eta funtzioetan
860 \begin_layout Itemize
865 mota menu, botoi, elkarrizketa-koadroetan eta teklatuko teklen izenetan
869 \begin_layout Itemize
874 mota pertsonen izena idazteko erabiltzen da.
877 \begin_layout Standard
878 Menuen laster-teklak eta beste tekla-loturei buruz gehiago jakiteko, irakurri
888 Tekla-loturei erreferentzia egiterakoan erabilpen hauek jarraituko dira:
891 \begin_layout Itemize
907 \begin_layout Itemize
919 \begin_layout Itemize
928 tekla, ia teklatu gehienetan
935 \begin_layout Itemize
940 "\SpecialChar \ldots{}
948 \begin_layout Itemize
964 \begin_layout Itemize
981 beraien izenak dioen bezala, teklatuko geziak (kurtsoreak) dira.
985 \begin_layout Itemize
1010 " gezien gainean egon ohi diren 6 tekla dira.
1011 Goratu Orria eta Beheratu Orria teklatu batzuetan
1022 \begin_layout Itemize
1026 \begin_inset space ~
1045 Beste batzuek birritan daukate.
1046 LyX-ek tekla denak berdin erabiliko ditu, beraz
1049 \begin_inset space ~
1061 \begin_layout Standard
1073 " bezalakoekin aurkituko zara.
1074 "Ezaugarri Hedatuak" eskuliburuan jatorrizko tekla-loturak zerrendatu ditugu,
1075 beraz bertan begiradatxo bat bota dezakezu.
1076 Ohartu zaitez LyX erabiltzaileen artean bi tekla-lotura mapa ezberdin erabiltze
1077 n direla: "CUA" tankeraduna, non hau PC arlotik datorrenarentzat ezaguna
1078 eta jatorrizkoa izaten den, eta "emacs" tankerakoa, hau berriz Unix sistemekin
1079 "hazi" eta "Emacs" editorea erabiltzen dutenentzako ohikoa izaten da.
1080 Bestelakorik ez bada zehazten, dokumentuetan erabiltzen den tekla-loturak
1081 CUA motako mapan oinarritutakoak izaten dira.
1082 Emacs atsegingarria egiten bazaizu, eskuliburuak irakurtzeko eta loturak
1083 zure kasa egiteko gai izango zarelakoan gaude.
1086 \begin_layout Section
1090 \begin_layout Standard
1091 Dokumentazioa osatzen duten zatiak zerrendatzen dira ondoren:
1094 \begin_layout Description
1099 \begin_layout Standard
1104 \begin_layout Description
1109 \begin_layout Standard
1110 LyX erabiltzen hasiberria bazara, eta orain arte LaTeX inoiz ez baduzu entzun
1111 ez eta erabili ere, orduan hemendik hasi beharko duzu.
1116 irakurri ostean, LaTeX oraindik zabalegia delakoan ustearekin jarraitu
1117 dezakezu, baina LyX nola erabili behar den jakingo duzu.
1120 \begin_layout Standard
1121 LaTeX erabili baduzu,
1125 -ko "LyX LaTeX erabiltzaileentzat" atala irakurri beharko zenuke (eta eskuliburu
1126 ko beste atalek kalterik ez dizute egingo).
1129 \begin_layout Standard
1130 Edozein unetan LyX-ekiko iparra (edo norabidea) galdu egin duzulakoan bazaude,
1131 beste edozein eskulibururen bat irakurri eta ulertu aurretik,
1135 irakurtzeak on egingo dizu.
1136 Abiatzeko gune ona baita.
1140 \begin_layout Description
1142 \begin_inset space ~
1149 \begin_layout Standard
1151 Hemen LyX programaren oinarrizko ezaugarri eta aukeren gehiengo bat argitzen
1153 Eskuliburu nagusiak LaTeX-eko ezagutza batzuk badauzkazulakoan dago, edo
1158 irakurri duzula behintzat.
1162 \begin_layout Description
1164 \begin_inset space ~
1171 \begin_layout Standard
1174 Erabiltzailearen Gida
1177 LaTeX-eko komandoak, diseinu gehigarriak, edizioko ezaugarri bereziak eta
1178 LaTeX-eko adituen trikimailu batzuk azaltzen ditu dokumentu honek.
1182 \begin_layout Description
1187 \begin_layout Standard
1188 LyX-en ezaugarri garatuen azalpena, programaren jarrera (izakera) orokorra
1189 pertsonalizatzea; tekla-lotura, nazioartekotza eta konfigurazio-fitxategi
1195 irakurri gabe hau irakurtzea ezta bururatu ere.
1199 \begin_layout Description
1201 \begin_inset space ~
1208 \begin_layout Standard
1209 LyX-ek, instalatzerakoan, zure sistema aztertzen du.
1210 Fitxategi honek LyX-ek zure instalazioari buruz ikasitakoaren informazioa
1215 \begin_layout Plain Layout
1218 Itzultzailearen oharra
1220 : dokumentu hau automatikoki sortzen denez ezin da euskaratu.
1226 Eduki beharreko zerbait falta bada, hemen egiazta beharko duzu.
1230 \begin_layout Standard
1231 Fitxategiok elkar erreferentziatzen dute, beharrezkoa denean.
1234 Erabiltzailearen Gida
1236 -k instalatze eta pertsonalizatze buruzko zerbait dio, baina irakurlea
1240 eskuliburura bidaltzen du informazio gehiago eskura dezan.
1243 \begin_layout Standard
1244 Berriro, gauza garrantzitsu bat azpimarratu behar dugu:
1247 \begin_layout Standard
1248 \begin_inset VSpace bigskip
1254 \begin_layout Standard
1256 LyX-ekin hasiberria bazara,
1264 \begin_layout Standard
1265 \begin_inset VSpace bigskip
1271 \begin_layout Standard
1272 Bestela alferrik haserretuko zara zeure buruarekin.
1273 LyX-ek testu-prozesadore batetik behar duzuna eskaintzen dizu, hori bai,
1274 erabilera ezberdin batekin.
1277 \begin_layout Chapter
1278 \begin_inset CommandInset label
1280 name "atal:auzolana"
1284 LyX proiektuan laguntzea
1287 \begin_layout Section
1291 \begin_layout Standard
1292 LyX ia bere osotasunean C++ programaketa hizkuntzan idatzia dago (LaTeX
1293 inportatzeko tresna Perl-en idatzia izan da).
1294 Proiektu handi bat da, eta gerta daiteke errore bat edo beste edukitzea,
1295 edo iturburua hobetu beharra izatea.
1298 \begin_layout Subsection
1302 \begin_layout Standard
1303 LyX erabiltzerakoan jokaeraren bat errore bezala dela pentsa dezakezu.
1304 Nahiz eta gutxitan gertatu, programa hondatu daiteke.
1305 LyX-eko garatzaile-taldearen iritziz errore gehientsuenak erabiltzaile-interfaz
1306 etik sor daiteke: LyX interfazeko zein zati korapilotsua, zaila ulertzeko,
1307 azaltzen dituzten iradokizunak oso lagungarriak izaten dira.
1310 \begin_layout Standard
1311 LyX-ek erroreen txostenak bidaltzeko eta kudeatzeko sistema bat erabiltzen
1315 \begin_inset Flex URL
1318 \begin_layout Plain Layout
1320 http://bugzilla.lyx.org/
1327 gunean aurki dezakezuna.
1328 Edozein errore buruzko txostena bidali aurretik erroreak kudeatzeko sistema
1329 hori egiaztatzea eskatuko genizuke, aurrez beste norbaitek errore berdinari
1330 buruzko txosten bat bidalita eduki baitezake.
1331 Hau da, errore txosten berri bat bidali aurretik, egiaztatu errore berdinari
1332 buruzko beste txostenik ez dagoela erroreak kudeatzeko LyX-ek darabilen
1334 Erabili sistema errore-kudeatzaile hori dagoen errore bati buruzko iradokizunak
1335 , edo errore berri bati buruzko txostena bidaltzeko, edo, bestela, bidali
1338 lyx-devel@lists.lyx.org
1341 Posta-zerrenda honen artxiboei zuzenduriko estekak LyX gune nagusian jarri
1345 \begin_inset Flex URL
1348 \begin_layout Plain Layout
1360 \begin_layout Standard
1361 Errore-txosten on (erabilgarria) batek gutxienik arazoak dituen LyX bertsioaren
1362 zenbakia eduki beharko luke.
1363 Honekin batera, azaldu LyX zein sisteman eragile eta bertsiotan erabiltzen
1365 Zure sisteman instalatuta daukazun liburutegien bertsioak eta, interesgarria
1366 baderitzozu, LyX-ek erabiltzen duen kanpoko programen bertsioak.
1367 Konpilatze- edo konfigurazio-arazo bat izanez gero, egokiena da config.log
1368 fitxategia eranstea eta zein konpilatzaile erabiltzen ari zaren azaltzea.
1371 \begin_layout Standard
1372 Izan zehatza, nahiago dira xehetasunez azaldutako deskribapenak - garatzaileek
1373 zenbat eta denbora gehiago
1376 \begin_layout Standard
1377 igaro errorea non dagoen aurkitzen, orduan eta denbora gutxiago eskainiko
1378 diote programaren bestelako hobekuntzei.
1381 \begin_layout Standard
1382 LyX hondatzeko gai bazara, eskertuko genizuke "backtrace
1386 \begin_layout Plain Layout
1389 Itzultzailearen oharra
1391 : "backtrace" hitza nolabait azaldu arren, programa bat erabiltzerakoan
1392 honek sortzen dituen mezuak izaten dira.
1393 Mezuok terminal batean agertzen dira.
1394 Mezuen ibilbidea jarraituz garatzaileek errorea non kokatzen den errazago
1395 aurkitu ahal izaten dute.
1400 "-a sortzeko denbora hartuko bazenu lyx exekutagarri ez-garbi bat erabiliz.
1401 Zure iturburuen direktorioan eraikitakoari deitzen diogu exekutagarri ez-garbia
1402 , sisteman instalatua daukazun kode bitarrari berriz garbia deitzen diogularik.
1403 Beraz, gdb tresna erabiliz LyX exekutatu, adibidez idatzi "
1406 gdb /users/estitxu/lyx-1.0.x/src/lyx
1414 Ondoren, itzuli LyX hondatzea egin eta gdb tresnara.
1415 Erabili "bt" "backtrace"-a sortzeko eta txertatu ezazu errore-txostenean
1419 \begin_layout Plain Layout
1420 perfektua izatea nahi baduzu, erabili "
1428 komandoak pila batzuen mailetako aldagai lokalen balioak plazaratzeko
1434 Posiblea bazaizu, azaldu zein urrats landu dituzun LyX hondatzeko, zeren
1435 eta "backtrace" bera baino garrantzitsuagoa baita, horrela guri gure "backtrace
1436 " propioa sortzeko aukera eskainiko baitiguzu.
1437 Errorea berriro sortzea ez den kasuan "backtrace" bat edukitzea ezinbestekoa
1438 da, hori bakarrik edukiko genukeelako.
1441 \begin_layout Subsection
1442 Lagundu finkatzen eta ezaugarri berrietan
1445 \begin_layout Standard
1446 Baldin eta LyX-eko iturburuetan aldaketak egin badituzu eta LyX proiektuko
1447 zati izatea garrantzitsua dela uste baduzu, bidal iezaguzu
1451 fitxategi bat (formatu bateratu batean) arestiko posta-zerrendara, baita
1456 fitxategia eta zure txaplatak (
1460 ) egiten duenari buruzko azalpena ere.
1463 \begin_layout Section
1464 Lagundu dokumentazioan
1467 \begin_layout Standard
1468 LyX-en dokumentazioa zabala da.
1469 Nola nahi ere, LyX beti garatzen ari da, eta kaleratze berri bakoitzak
1470 ezaugarri berriekin agertzen da.
1471 Dokumentazio batzuk eguneratu beharrean daudela aurki ditzakezu.
1472 Atal honek azaltzen du zer egin behar duzun errore bat edo hobekuntzaren
1473 bat aholkatu nahi badiguzu.
1476 \begin_layout Subsection
1477 Eskuliburuetako errore-txostena
1480 \begin_layout Standard
1481 Dokumentazioan arazorik aurkitzen baduzu bidali mezu bat
1483 lyx-docs@lists.lyx.org
1486 Dokumentazio-taldeak behar diren zuzenketak egingo dituzte.
1489 \begin_layout Subsection
1490 Dokumentazio-taldera elkartzea
1493 \begin_layout Standard
1494 LyX dokumentazio-proiektuak (The LyX Documentation Project), LyX proiektuko
1495 beste guztiak bezala, laguntza erabiltzen du.
1496 Dokumentazio-proiektuan lagundu nahi baduzu, jorratu urrats hauek:
1499 \begin_layout Enumerate
1500 Eskuratu LyX-en azken iturburuak.
1505 \begin_layout Plain Layout
1506 Abenturazaleek dokumentazioa LyX-eko CVS eduki-sistematik anonimoki eskura
1508 Edukien sistema honek
1518 Bertan lib/doc/ izeneko direktorioa aurkituko duzu.
1523 izeneko fitxategia dago.
1524 Irakurri, dokumentazioaren estilo orria baita.
1527 \begin_layout Enumerate
1530 Erabiltzailearen gida
1540 \begin_layout Standard
1541 Ariketa honen helburua zuri ideiak ematea dauka helburutzat.
1549 \begin_inset space ~
1554 izango dira dokumentaziotik gehien eguneratu behar direnak.
1555 Hauekin nolako eskuliburuak irakurri eta zein itxura eduki behar duten
1560 \begin_layout Enumerate
1561 Jarri taldearekin harremanetan:
1565 \begin_layout Standard
1568 lyx-docs@lists.lyx.org
1571 \begin_layout Standard
1572 nahi dituzun aldaketei buruz eztabaidatzeko, eta beraien ikuspuntuak jakiteko.
1576 \begin_layout Standard
1577 Egiten dituzun aldaketek testu aldetik garbiak izan behar dute, ulerterrazak
1578 alegia, dokumentazioaren berregituraketa sakonagoa egin ahal izateko.
1579 Hobekuntza guzti horiek jasotzea beti eskertzen da.