1 #LyX 1.6.2svn created this file. For more info see http://www.lyx.org/
9 \use_default_options false
14 \font_typewriter courier
15 \font_default_family default
22 \paperfontsize default
31 \paperorientation portrait
34 \paragraph_separation indent
36 \quotes_language english
39 \paperpagestyle default
40 \tracking_changes false
57 \begin_layout Plain Layout
58 Fitxategi honen arduradun nagusia
63 Bidali iradokizunak edo erroreei buruzko zuzenketak LyX dokumentazioko
64 posta-zerrenda honetara: <lyx-docs@lists.lyx.org>
65 \begin_inset Newline newline
68 Itzulpena: Iñaki Larrañaga Murgoitio <dooteo@euskalgnu.org>, 2004.
69 \begin_inset Newline newline
72 Zuzenketak: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza <hizpol@ej-gv.es>, 2004.
80 \begin_layout Standard
81 \begin_inset CommandInset toc
82 LatexCommand tableofcontents
94 "Osaba Cosmo, zergatik deitzen diote honi testu-prozesadorea?"
99 Ikusi duzu jaki prozesagailu batek jakiei zer egiten dien, bai?"
103 \begin_inset space \hfill{}
106 — Jeff MacNelly, "Shoe"
109 \begin_layout Section
113 \begin_layout Standard
114 LyX dokumentuak prestatzeko sistema bat da.
115 Matematikak, erreferentzia gurutzatuak, bibliografiak, indizeak eta bestelakoak
116 erabiliz artikulu tekniko eta zientifiko konplexuak sortzeko aukera eskaintzen
118 Edozein luzeratako dokumentuak idazteko gaitasuna duen tresna paregabea
119 da: dokumentua hainbat ataletan edo orrialdetan automatikoki zatitzeko,
120 zuzentzaile ortografikoak lantzeko eta bestelako ezaugarriak ditu.
121 Amatxori eskutitz bat idazteko ere erabil dezakezu, nahiz eta ziurrenik
122 hori egiteko programa sinpleagorik eskuragarri egon.
123 Ez da iragarki, posterrak edo marrazkiak sortzeko tresna (gero azalduko
124 da zergatia), nahiz eta gogorki saiatuta hori ere lor daitekeen.
125 Beraren erabileraren gaineko zenbait adibide: memoriak, eskutitzak, desadostasu
126 nak eta horrelakoak, irakurtzeko oharrak, ikastarotako liburuxkak, hitzaldietara
127 ko laburpenak, softwareari buruzko dokumentazioa, liburuak (PostgreSQL,
128 telepatia, kriptologia, fikziozko edota maitasunezko nobelak, olerkiak,
129 bertsoak, umeentzako ipuinak e.a.), ekitaldi zientifikoetarako artikuluak,
130 musika eta filmentzako script-ak, proiektuetarako txostenak \SpecialChar \ldots{}
135 \begin_layout Standard
136 LyX ordenagailuen bitartez dokumentazioa idazteko tresna eraginkorra da,
137 markatze-hizkuntza darabil,
138 \begin_inset Quotes eld
142 \begin_inset Quotes erd
145 kontzeptu zaharkitua apurtuz.
146 Ahalegin gutxirekin eta denbora oso labur batean dokumentu profesionalak
147 sortu nahi dituztenentzako diseinatua dago, eta
148 \begin_inset Quotes eld
152 \begin_inset Quotes erd
156 Maketazio lanez ordenagailua arduratzen da, ez egilea; LyX-ekin egileak
157 dokumentuaren edukian kontzentratzen da.
160 \begin_layout Standard
161 LyX erabiltzeko lehen aurrerapausoa zuk, erabiltzaile zaren horrek, daukazun
162 pentsakera aldatzean datza.
163 Garai batean (sua asmatu eta mende gutxitara) dokumentuak sortzeko tresnak
164 idazmakinak ziren, eta bere mugak gainditzeko hainbat trikimailu beharko
166 Honela, esaldia edo hitz bat azpimarratzeko
167 \begin_inset Quotes eld
171 \begin_inset Quotes erd
174 karakterearekin berridazten genuen, esaldiari garrantzi handiagoa emanez.
175 Taula bat sortzeko, berriz, zutabe bakoitzaren zabalera zehaztu, eta kontuz-kon
176 tuz tabulazioz betetzen genuen.
177 Gutunak eta bestelakoak sortzerakoan, eskuinera 'koskatu', e.a.
178 Gainera, lerro-amaierako hitz banaketekin kontuz ibili beharra...
179 Ene! (arnasotsa) Zelako garaiak haiek!
182 \begin_layout Standard
183 Beste hitzetan, denok entrenatuak izan ginen
184 \begin_inset Quotes eld
187 zer hizki zein lekutan kokatu
188 \begin_inset Quotes erd
191 lan egiteko era horiekin arduratzeko.
192 Ondorioz, ia testu-prozesadoreen gehiengo batek oraindik bizimodu horrekin
194 Oraindik, orri batean gauza bakoitzak eduki behar duen kokapenarekin arduratu
196 Tabuladorea leku batean zuriuneak ezartzeko erabiltzen da.
197 Dokumentu zati baten letra-tipoa aldatzea, idazmakina baten idazgurpila
198 aldatzea bezalako zerbait da.
201 \begin_layout Standard
202 LyX-eko oinarrizko izaera zer egiten ari garen horretan datza, eta ez
207 "Ikusten duzuna lortzen duzu" (WYSIWYG, What You See Is What You Get) pentsamol
208 deko prozesadore baten ordez LyX-en eredua "Ikusten duzuna
212 duzu" (WYSIWYM, What You See Is What You
219 \begin_layout Standard
220 LyX arlo honetan bereizten da, beste testu-prozesadore normal batekin konparatuz
222 Hizki bat leku zehatz batean egoteaz arduratu beharrik ez daukazu.
231 izeneko arautegi bat jarraituz, beste denaz arduratuko da
235 \begin_layout Plain Layout
236 Zehatzago izatearren, bulegotikako suiteak (azken bertsioak) markatze-metodoare
237 n antzekoa erabiltzen duten orri-estiloak dituzte.
238 Nola nahi ere, gure esperientziaren arabera, eguneroko zereginetan oso
239 gutxi erabiltzen dira.
245 Ikus dezakegun adibide bat:
248 \begin_layout Standard
249 Demagun dokumentu bat idazten ari zarela.
251 \begin_inset Quotes eld
255 \begin_inset Quotes erd
258 izeneko atal bat eduki nahi duzu.
259 Ireki zure testu-prozesadoreko menua, hautatu neurria eta letra-tipoa.
260 Ondoren, utzi esaldia letra lodiarekin.
262 \begin_inset Quotes eld
270 \begin_inset Quotes erd
274 Nola ez, denbora pasa ahala, gero atal hau dokumentuko beste leku batean
275 kokatzeko, edo aurretik beste atal bat idazteko asmoa edukiz gero, bai
276 honi bai beste atal guztiei zenbatzailean zenbakiak aldatu beharko dizkiozu,
277 eta nola ez, aurkibideko zenbaki guztiak aldatu.
280 \begin_layout Standard
281 LyX-en, berriz, kokatu goialdean dauden botoitxo guztien ezkerretara dagoen
286 eta idatzi "Sarrera".
289 \begin_layout Standard
291 Ebaki atal hori eta beste edonon itsatsiz gero, dena bere kasa berriz zenbatua
293 Gainera, LyX-ek dokumentuaren barruan egon daiteken atal honi buruzko erreferen
294 tzia guztiak egunera ditzake, ez daukazu atalen numerazioa gehiago idatzi
298 \begin_layout Standard
299 Ohiko testu-prozesadore orokorrekin kontsistentzia-arazoak gertatzen dira.
300 Bost egun igaro ondoren, 4.
304 atala hasteko asmoa daukazu.
309 neurriko letra lodia erabili behar dela ahaztu zaizu, eta 16
313 neurrikoa erabiltzen duzu; beraz, 4.
317 ataleko izenburuko letra-tipoa eta 1.
321 atalean erabilitakoa ezberdin erabili dituzu.
322 LyX-en ez dago arazo hori, zure ordez letra-tipoa eta tamainak egoki edukitzeaz
323 ordenagailua arduratuko baita.
324 Azken finean, horretarako sortu ziren ordenagailuak, guri bizitza errazteko.
327 \begin_layout Standard
329 Demagun zerrenda bat egiten ari zarela.
330 Beste testu-prozesadoreetan zerrenda bat tabulazio eta lerro berri (lerro-jauzi
331 ) batzuen ondorioa besterik ez da izaten, zerrendako elementu bakoitzaren
332 etiketa non jarri, zer den, zenbateko tartea eta antzekoetan pentsatu behar
334 LyX-ekin, ordea, bi ardura hartu beharko dituzu, bata zelako zerrenda-mota
335 den, eta bestea, bertan zer idatzi behar duzun.
339 \begin_layout Standard
340 Beraz, LyX inguruan dagoen ideia hau da: zer egin nahi duzun zehaztea, ez
341 nola egin nahi duzun.
342 "What You See Is What You Get" modeloaren ordez LyX-ek "What You See Is
347 edo "WYSIWYM" erabiltzen du.
348 Ahalmen handiko burutazio honek dokumentuak idazteko zeregina oso sinplifikatze
352 \begin_layout Standard
353 Horregatik irudi edo iragarkiak sortzeko LyX ez da erabilgarria – kasu horietan,
354 gauza bakoitza zein lekutan kokatu behar den zehaztu behar duzu, hemen
355 ez baitago paragrafo, atal eta bestelako unitate funtzionalik.
356 Ez du esan nahi LyX-i zenbait funtzio falta zaizkiola.
357 Esan nahi du lan horretarako ez dela tresna egokia – marrazkiak ukitzeko
358 tresna egokiak dauden bezala, dokumentuak idazteko tresnen artean LyX daukagu.
361 \begin_layout Section
362 LyX eta testu-prozesadoreen
363 \begin_inset Newline newline
366 arteko ezberdintasunak
370 \begin_layout Plain Layout
371 LyX eta beste testu-prozesadoreak
380 \begin_layout Plain Layout
381 Ez, gerra-santu bat irabazteko asmoarekin ez gabiltza.
382 LyX-en berezitasunak aipatzea garrantzitsua dela deritzogu.
383 Berezitasun garrantzitsuenetariko bat WYSIWYM da, jendearen %99-ak testua
384 ekoizteko daukan kontzeptuaz erabat ezberdintzen delako.
392 \begin_layout Standard
393 Hona LyX-en aurkituko ez dituzun ezaugarrien zerrenda:
396 \begin_layout Itemize
397 Erregela bat (marjinak ezartzeko)
400 \begin_layout Itemize
404 \begin_layout Itemize
405 Zuriune osagarriak (adbz.
414 edo zuriune tekla bi edo gehiagotan sakatzea)
417 \begin_layout Standard
418 Tabuladoreek zehazten dute erregela batean zehar orrialde bakoitzeko elementuak
419 non kokatzen diren, LyX-en alferrikakoak dira.
420 Programa gauza bakoitzaren kokapenaz arduratzen da, zu ez.
421 Zuriune osagarriekin ere antzera: LyX-ek gehituko ditu, behar diren heinean
422 eta inguruaren arabera.
423 Hasieran, bi lerro huts jarraian ezin ezartzea nahiko bitxi gertatuko zaigu,
424 baina 'WYSIWYM' pentsamoldea ibiltzen ikastean zentzu gehiago hartzen joango
428 \begin_layout Standard
429 LyX-ek aurkezten dizkizun ezaugarri batzuk, baina irudikatu dezakezun bezala
430 erabiltzen ez direnak:
433 \begin_layout Itemize
437 \begin_layout Itemize
441 \begin_layout Itemize
443 zuriune sinplea, bikoitza, e.a.).
446 \begin_layout Itemize
447 Zuriunea, horizontal eta bertikala.
450 \begin_layout Itemize
451 Letra-tipo eta tamainak.
454 \begin_layout Itemize
455 Letra-itxura (lodia, etzana, azpimarratua, e.a.).
458 \begin_layout Standard
459 Nahiz eta LyX-en agertu, oro har ez dira erabiltzen.
460 LyX gauza horietaz arduratzen da zure ordez, eta egiten ari zarenaren ondorioek
462 Dokumentuko zati bakoitzari letra-tipo eta tamaina zehatzak automatikoki
464 Paragrafoen koskak kontestuaren menpe daude; paragrafo mota bakoitza era
465 ezberdinean 'koskatzen' da.
466 Orri-jauziak modu automatiko batean lantzen dira.
467 Oro har, lerro, hitz eta paragrafo-tarteak aldakorrak dira, LyX-ek ezartzen
473 \begin_layout Plain Layout
474 Ezaugarri hauek denak zehatz ditzakezu (gutxi batzuk zehazteko LaTeX-eko
475 ezaguerak behar dira) bai dokumentu osorako bai eta zati baterako ere.
476 Xehetasun gehiagotarako, ikusi
478 Erabiltzailearen gida
492 \begin_layout Standard
493 Azkenik, LyX-ek (eta LaTeX-ek ere bai) testu-prozesadore askori gainditzen
494 dien arloak hauek dira:
497 \begin_layout Itemize
498 Lerro-amaierako hitz-banaketa (Hipenazioa).
501 \begin_layout Itemize
502 Edozein motatako zerrendak.
505 \begin_layout Itemize
509 \begin_layout Itemize
513 \begin_layout Itemize
514 Erreferentzia gurutzatuak.
517 \begin_layout Standard
518 Egungo prozesadore askok matematikako ikurrak, taulak, lerro amaierako hitz
519 bereizleak eta estilo-definizioa erabiltzen dituzte, eta WYSIWYM pentsamoldera
520 hurbiltzen hasiak dira.
521 Ezaugarri horiek ezartzen hasi berri dira; LyX, ordea, LaTeX dokumentu-prestatz
522 e sisteman oinarritua dago.
523 LaTeX duela 15 urte baino gehiago sortu zen, eta
531 \begin_layout Section
532 Zer demontre da LaTeX?
535 \begin_layout Standard
540 \begin_layout Plain Layout
541 Atal honetako informazioaren jatorria, Helmut Kopka eta Patrick Daly-k idatzitak
542 o "A Guide to LaTeX2e"-a.
547 k bibliografia atalean honi buruzko sarrera bat dauka.
552 da 1985-ean Leslie Lamport-ek diseinatutako dokumentazioa prestatzeko sistema
554 1984-ean Donald Knuth-ek sortu zuen TeX maketazio-konposaketa hizkuntzaren
555 gainetik pixkanaka eraikita izan zen.
556 Zehazki zer den, ordea, askok ez du ulertzen.
557 ASCII (testu soila) fitxategian idatzitako komando-konposaketa zerrenda
558 hartu eta landu egiten du.
559 Idazmakina bat baino zailagoa da, baina argitaletxe baten espezializazio
560 eta konplexutasunera heldu gabe.
561 Edozein modutan, irteera bezala 'dispositibotik aske' (
562 \begin_inset Quotes eld
566 \begin_inset Quotes erd
569 ) izeneko formatuan sortzen du,
578 fitxategia bistaratzeko programak edo beste formatu batera (PostScript®
579 edo PDF) bihurtzen dutenak erabil ditzakezu.
582 \begin_layout Standard
583 Ezaugarri hau besterik ez balu, konposaketaren bihotza besterik ez zen izango.
584 TeX-ek, ordea, makro-ak ezarri eta zehazteko aukera eskaintzen digu.
585 Hemen hasten da akelarrea!
588 \begin_layout Standard
589 TeX erabiltzen duten gehienek erabiltzen dute Knuth-ek sortutako Konposaketa-mun
590 duko ñabardurak ezkutatzeko makro-multzoa.
591 Erabiltzaile normalak TeX (konposaketa komandoez bakarrik osatutako bizkarrezur
592 ra) garbi batekin lanik ez du egiten.
593 Era gordinean makro-ak sortzen dituztenek bakarrik erabiltzen dute.
594 Eta une hau da Leslie Lamport antzeztokira sartzen zaiguna.
595 Berak makro-ak (komando multzo bat), taulak edo matematika formulak sortzeko
596 bide sendo eta uniforme batean egon nahi zuen: erabiltzaileari begira gehiago
597 zuzendua eta konposaketa arlora berriz gutxiago, horrenbesteko buru hausterik
599 Honela sortu zen LaTeX.
602 \begin_layout Standard
603 Orain, LaTeX-en hedapen eta garapenekin bateratuz, beste gizaki batzuk TeX-erako
604 norberaren makro multzoak sortzen ari dira, matematika eta horrelako edizio
605 arloetara zuzendutakoak.
606 Batzuek zuzenean TeX erabili zuten; besteak, berriz, LaTeX moldatzen hasi
608 Nahaspila hau konpontzeko asmoz, laurogeigarren hamarkadaren amaieran,
609 LaTeX-eko adituak (Lamport barne, noski) LaTeX2e-en lanean hasi ziren,
610 gaur egungo bertsioa.
611 Bertsio berri hori makro-ak sortzeko erraztasun handiagoak eskaintzen dizkizute
612 n komandoekin dator, letra-tipo berriak erabiltzeko laguntza eta hobekuntza
614 Beraren eskubide osoz, LaTeX bere izakeran hizkuntza zabal bat da.
615 Estandarraz gain, mundu osoko erabiltzaileek LaTeX-entzat gehigarriak sortzen
619 \begin_layout Standard
620 LaTeX hedatzeko bi modu daude: klaseak eta estiloak.
625 bat da dokumentu-mota berri bat (liburu bat, edo artikulu bat) zehazten
626 duen LaTeX-eko (eta TeX-ekoa ere) makro talde bat.
627 Diapositibentzako klaseak daude, fisika eta matematikako argitarapenetan...
628 zenbait unibertsitatek tesiak zehazten dituen formatuak dituzte.
633 bat berriz, eta klase batetik ezberdinduz, ez du dokumentu berri bat zehazten,
634 edozein dokumentutan erabil dezakezun
639 Adibidez, LyX-ek orriaren marjinak eta lerro-tarteak LaTeX-eko bi estilo-fitxat
640 egi erabiliz kontrolatzen ditu.
641 Dokumentu-motak lantzeko hainbat estilo-fitxategi daude: txartelak edo
642 gutunazalak inprimatzeko, dokumentuaren koskak aldatzeko, letra-tipo berriak
643 ezartzeko, irudiak moldatzeko, orriko goiburukoak diseinatzeko, bibliografiak
644 nork bere erara egiteko, oin-oharren itxura eta kokalekuak aldatzeko, taulak
645 eta irudiak, zerrendak pertsonalizatu, e.a.
648 \begin_layout Standard
652 \begin_layout Labeling
653 \labelwidthstring 00.00.0000
654 TeX: Konposaketa-hizkuntza, makroak sortu eta erabiltzeko ahalmenarekin.
657 \begin_layout Labeling
658 \labelwidthstring 00.00.0000
659 LaTeX: Tex-en gainean eraikitako makroen paketea.
662 \begin_layout Labeling
663 \labelwidthstring 00.00.0000
664 klaseak: dokumentu baten deskribapena, LaTeX erabiliz.
667 \begin_layout Labeling
668 \labelwidthstring 00.00.0000
669 estiloak: nolabait LaTeX-en izakera moldatzeko.
672 \begin_layout Labeling
673 \labelwidthstring 00.00.0000
674 LyX: WYSIWYM testu-prozesadore bisuala, LaTeX-en indar eta ahalmen guztiak
678 \begin_layout Standard
679 Atal honen asmoa izan da zuri argitzea LyX
683 ezberdintzen den beste testu prozesadoreen lana jorratzeko bideez (bere
685 Zergatia garbia da: konposaketa oinarri bezala LaTeX erabiltzen du.
686 Azken hau bezala, zure idazkeraren inguruan kokatzen da (idazten ari zarena).
687 Haren itxuraz ordenagailua arduratuko da.
690 \begin_layout Standard
691 Epaaa! Gauza bat gehiago.
692 LaTeX TeX bezala ahoskatzen da.
693 "Hey blech"-ekin errimatzen du.
694 Lamport-ek bere liburuan, ordea, dio "lay-tecks" ere izan daitekeela.
695 Bestalde, "LyX" "licks" "lucks" edo "looks" ahoska daiteke, herri bakoitzeko
701 \begin_layout Plain Layout
704 Itzultzailearen oharra
706 : euskaraz "liks" esan dezakegu, hots, "lix".
715 \begin_layout Chapter
716 Dokumentazioan nabigatzea
719 \begin_layout Standard
720 Zure galderei errazago erantzuteagatik, eta LyX-en ezaugarriak era egoki
721 baten azaltzeko, dokumentazioa hainbat fitxategitan bereiztua izan da.
722 Zati bakoitzak bere helburua du, aurrerago azalduko den bezala.
723 Fitxategi hauetariko batekin aurrez aurre aurkitu baino lehenago, begi
724 bistan daukazun hau irakurtzea aholkatzen dizugu, denbora aurreztu dezazun
725 informazio eta aipamen erabilgarri asko baitauka.
728 \begin_layout Standard
729 Nahiz eta LyX-ek "1.0 bertsioa" ongi igarota eduki, laguntza dokumentuaren
730 zati bat amaitu gabe edo zaharkitua egon daiteke.
731 LyX-eko beste guztia bezala, eskuliburuak boluntario-lanaren emaitzak dira,
732 eta hauek "benetako lana" daukate; etxekoak, iloba zaindu, edalontziak
733 garbitu, mozkorkerian gaupasa egin, e.a.\SpecialChar \ldots{}
734 Eskuliburuak egoera onean (eguneratuak)
735 egon daitezen ahalegintzen gara.
736 Laguntzeko prest bazaude, ziurta zaitez dokumentuko beste ezer baino lehen
738 \begin_inset CommandInset ref
740 reference "atal:auzolana"
747 \begin_layout Standard
748 Beste mesede bat egin dezakezu: eskuliburu hauetan zerbait argi ez badago
749 edo akatsak baditu, guri jakinarazi! Dokumentazioa eguneratua edukitzen
750 arduratuta dauden neska/mutilekin harremanetan jar zaitezke, horretarako
753 lyx-docs@lists.lyx.org
759 \begin_layout Standard
760 Dokumentazioarekin zerikusirik ez duten eta erantzun azkarra eskatzen duten
761 galderentzat, erabil posta-zerrenda hau:
763 lyx-users@lists.lyx.org
768 \begin_layout Section
772 \begin_layout Standard
773 Agian, eskulibururen bat edo beste inprimatuta edukiko duzu, edo bestela
774 LyX erabiliz "monitorean" irakurtzen zaude.
775 LyX-eko fitxategia eta inprimatutakoaren artean ezberdintasun batzuk daude.
776 Aurrenekoa, izenburua eskuliburuaren hasieran dago, ez da bereizitako orrialdea
777 n agertzen, inprimatutako bertsioan lehenbiziko orrialdean agertzen da.
778 Bai oin-oharra, bai edukien aurkibidea ez daude bistaratuak.
779 Edukien aurkibidea ikusteko menuko aukera bat badaukazu:
784 Oin-ohar bat irakurtzeko, modu honetan agertzen da
788 \begin_layout Plain Layout
789 Kaixo! Oin-ohar hau ixteko, ezkerraldeko laukitxo gris horretan klikatu\SpecialChar \ldots{}
791 "oina" hitza bertan idatzita agertzen da.
796 eta saguaren ezker botoiaz bere gainean klikatu.
800 \begin_layout Standard
801 Inprimatutako eskuliburuetan, erreferentzia gurutzatu guztiak kapitulu,
802 atal, azpiatal eta bestelakoen zenbatzaile bezala agertzen dira.
803 Pantailan, ordea, erreferentzia gurutzatuak datorrena bezalako laukiluze
804 grisetan agertzen dira:
805 \begin_inset CommandInset ref
807 reference "atal:auzolana"
815 alegia (inprimatutako eskuliburuetan zenbakiak agertzen dira laukiluze hauen
817 Laukiluzea saguaren ezker botoiarekin klikatuz dokumentuko erreferentzia
818 gurutzatuen zerrenda daukan elkarrizketa-koadroa bistaratuko zaizu.
819 Sarrera honek "atal:auzolana" izeneko bakar bat dauka.
820 Erreferentziatu den atalera joateko, erabili elkarrizketa koadroan "Joan"
826 zapalduz berriz, aurreko kokapenera itzuliko zara.
830 \begin_inset Quotes eld
835 "-ren esanahia beheraxeago argitzen da).
838 \begin_layout Standard
839 Fitxategi honen pantailazko eta inprimatutako bertsioaren arteko ezberdintasun
840 batzuk ikusi ondoren, eskuliburu honen formatuaz mintzatzen has gaitezke.
841 Noizean behin hizki mota ezberdindun elementuak aurkituko dituzu:
844 \begin_layout Itemize
849 orokorrean enfasietan erabiltzen da, arrazonamendu orokorretan, liburuen
850 tituluetan, beste eskuliburuetako ataletan, eta idazleen (egile) oharretan.
853 \begin_layout Itemize
858 programa eta fitxategien izenetan, LaTeX kodea eta LyX kode eta funtzioetan
862 \begin_layout Itemize
867 mota menu, botoi, elkarrizketa-koadroetan eta teklatuko teklen izenetan
871 \begin_layout Itemize
876 mota pertsonen izena idazteko erabiltzen da.
879 \begin_layout Standard
880 Menuen laster-teklak eta beste tekla-loturei buruz gehiago jakiteko, irakurri
890 Tekla-loturei erreferentzia egiterakoan erabilpen hauek jarraituko dira:
893 \begin_layout Itemize
909 \begin_layout Itemize
921 \begin_layout Itemize
930 tekla, ia teklatu gehienetan
937 \begin_layout Itemize
942 "\SpecialChar \ldots{}
950 \begin_layout Itemize
966 \begin_layout Itemize
983 beraien izenak dioen bezala, teklatuko geziak (kurtsoreak) dira.
987 \begin_layout Itemize
1012 " gezien gainean egon ohi diren 6 tekla dira.
1013 Goratu Orria eta Beheratu Orria teklatu batzuetan
1024 \begin_layout Itemize
1028 \begin_inset space ~
1047 Beste batzuek birritan daukate.
1048 LyX-ek tekla denak berdin erabiliko ditu, beraz
1051 \begin_inset space ~
1063 \begin_layout Standard
1075 " bezalakoekin aurkituko zara.
1076 "Ezaugarri Hedatuak" eskuliburuan jatorrizko tekla-loturak zerrendatu ditugu,
1077 beraz bertan begiradatxo bat bota dezakezu.
1078 Ohartu zaitez LyX erabiltzaileen artean bi tekla-lotura mapa ezberdin erabiltze
1079 n direla: "CUA" tankeraduna, non hau PC arlotik datorrenarentzat ezaguna
1080 eta jatorrizkoa izaten den, eta "emacs" tankerakoa, hau berriz Unix sistemekin
1081 "hazi" eta "Emacs" editorea erabiltzen dutenentzako ohikoa izaten da.
1082 Bestelakorik ez bada zehazten, dokumentuetan erabiltzen den tekla-loturak
1083 CUA motako mapan oinarritutakoak izaten dira.
1084 Emacs atsegingarria egiten bazaizu, eskuliburuak irakurtzeko eta loturak
1085 zure kasa egiteko gai izango zarelakoan gaude.
1088 \begin_layout Section
1092 \begin_layout Standard
1093 Dokumentazioa osatzen duten zatiak zerrendatzen dira ondoren:
1096 \begin_layout Description
1101 \begin_layout Standard
1106 \begin_layout Description
1111 \begin_layout Standard
1112 LyX erabiltzen hasiberria bazara, eta orain arte LaTeX inoiz ez baduzu entzun
1113 ez eta erabili ere, orduan hemendik hasi beharko duzu.
1118 irakurri ostean, LaTeX oraindik zabalegia delakoan ustearekin jarraitu
1119 dezakezu, baina LyX nola erabili behar den jakingo duzu.
1122 \begin_layout Standard
1123 LaTeX erabili baduzu,
1127 -ko "LyX LaTeX erabiltzaileentzat" atala irakurri beharko zenuke (eta eskuliburu
1128 ko beste atalek kalterik ez dizute egingo).
1131 \begin_layout Standard
1132 Edozein unetan LyX-ekiko iparra (edo norabidea) galdu egin duzulakoan bazaude,
1133 beste edozein eskulibururen bat irakurri eta ulertu aurretik,
1137 irakurtzeak on egingo dizu.
1138 Abiatzeko gune ona baita.
1142 \begin_layout Description
1144 \begin_inset space ~
1151 \begin_layout Standard
1153 Hemen LyX programaren oinarrizko ezaugarri eta aukeren gehiengo bat argitzen
1155 Eskuliburu nagusiak LaTeX-eko ezagutza batzuk badauzkazulakoan dago, edo
1160 irakurri duzula behintzat.
1164 \begin_layout Description
1166 \begin_inset space ~
1173 \begin_layout Standard
1176 Erabiltzailearen Gida
1179 LaTeX-eko komandoak, diseinu gehigarriak, edizioko ezaugarri bereziak eta
1180 LaTeX-eko adituen trikimailu batzuk azaltzen ditu dokumentu honek.
1184 \begin_layout Description
1189 \begin_layout Standard
1190 LyX-en ezaugarri garatuen azalpena, programaren jarrera (izakera) orokorra
1191 pertsonalizatzea; tekla-lotura, nazioartekotza eta konfigurazio-fitxategi
1197 irakurri gabe hau irakurtzea ezta bururatu ere.
1201 \begin_layout Description
1203 \begin_inset space ~
1210 \begin_layout Standard
1211 LyX-ek, instalatzerakoan, zure sistema aztertzen du.
1212 Fitxategi honek LyX-ek zure instalazioari buruz ikasitakoaren informazioa
1217 \begin_layout Plain Layout
1220 Itzultzailearen oharra
1222 : dokumentu hau automatikoki sortzen denez ezin da euskaratu.
1228 Eduki beharreko zerbait falta bada, hemen egiazta beharko duzu.
1232 \begin_layout Standard
1233 Fitxategiok elkar erreferentziatzen dute, beharrezkoa denean.
1236 Erabiltzailearen Gida
1238 -k instalatze eta pertsonalizatze buruzko zerbait dio, baina irakurlea
1242 eskuliburura bidaltzen du informazio gehiago eskura dezan.
1245 \begin_layout Standard
1246 Berriro, gauza garrantzitsu bat azpimarratu behar dugu:
1249 \begin_layout Standard
1250 \begin_inset VSpace bigskip
1256 \begin_layout Standard
1258 LyX-ekin hasiberria bazara,
1266 \begin_layout Standard
1267 \begin_inset VSpace bigskip
1273 \begin_layout Standard
1274 Bestela alferrik haserretuko zara zeure buruarekin.
1275 LyX-ek testu-prozesadore batetik behar duzuna eskaintzen dizu, hori bai,
1276 erabilera ezberdin batekin.
1279 \begin_layout Chapter
1280 \begin_inset CommandInset label
1282 name "atal:auzolana"
1286 LyX proiektuan laguntzea
1289 \begin_layout Section
1293 \begin_layout Standard
1294 LyX ia bere osotasunean C++ programaketa hizkuntzan idatzia dago (LaTeX
1295 inportatzeko tresna Perl-en idatzia izan da).
1296 Proiektu handi bat da, eta gerta daiteke errore bat edo beste edukitzea,
1297 edo iturburua hobetu beharra izatea.
1300 \begin_layout Subsection
1304 \begin_layout Standard
1305 LyX erabiltzerakoan jokaeraren bat errore bezala dela pentsa dezakezu.
1306 Nahiz eta gutxitan gertatu, programa hondatu daiteke.
1307 LyX-eko garatzaile-taldearen iritziz errore gehientsuenak erabiltzaile-interfaz
1308 etik sor daiteke: LyX interfazeko zein zati korapilotsua, zaila ulertzeko,
1309 azaltzen dituzten iradokizunak oso lagungarriak izaten dira.
1312 \begin_layout Standard
1313 LyX-ek erroreen txostenak bidaltzeko eta kudeatzeko sistema bat erabiltzen
1317 \begin_inset Flex URL
1320 \begin_layout Plain Layout
1322 http://bugzilla.lyx.org/
1329 gunean aurki dezakezuna.
1330 Edozein errore buruzko txostena bidali aurretik erroreak kudeatzeko sistema
1331 hori egiaztatzea eskatuko genizuke, aurrez beste norbaitek errore berdinari
1332 buruzko txosten bat bidalita eduki baitezake.
1333 Hau da, errore txosten berri bat bidali aurretik, egiaztatu errore berdinari
1334 buruzko beste txostenik ez dagoela erroreak kudeatzeko LyX-ek darabilen
1336 Erabili sistema errore-kudeatzaile hori dagoen errore bati buruzko iradokizunak
1337 , edo errore berri bati buruzko txostena bidaltzeko, edo, bestela, bidali
1340 lyx-devel@lists.lyx.org
1343 Posta-zerrenda honen artxiboei zuzenduriko estekak LyX gune nagusian jarri
1347 \begin_inset Flex URL
1350 \begin_layout Plain Layout
1362 \begin_layout Standard
1363 Errore-txosten on (erabilgarria) batek gutxienik arazoak dituen LyX bertsioaren
1364 zenbakia eduki beharko luke.
1365 Honekin batera, azaldu LyX zein sisteman eragile eta bertsiotan erabiltzen
1367 Zure sisteman instalatuta daukazun liburutegien bertsioak eta, interesgarria
1368 baderitzozu, LyX-ek erabiltzen duen kanpoko programen bertsioak.
1369 Konpilatze- edo konfigurazio-arazo bat izanez gero, egokiena da config.log
1370 fitxategia eranstea eta zein konpilatzaile erabiltzen ari zaren azaltzea.
1373 \begin_layout Standard
1374 Izan zehatza, nahiago dira xehetasunez azaldutako deskribapenak - garatzaileek
1375 zenbat eta denbora gehiago
1378 \begin_layout Standard
1379 igaro errorea non dagoen aurkitzen, orduan eta denbora gutxiago eskainiko
1380 diote programaren bestelako hobekuntzei.
1383 \begin_layout Standard
1384 LyX hondatzeko gai bazara, eskertuko genizuke "backtrace
1388 \begin_layout Plain Layout
1391 Itzultzailearen oharra
1393 : "backtrace" hitza nolabait azaldu arren, programa bat erabiltzerakoan
1394 honek sortzen dituen mezuak izaten dira.
1395 Mezuok terminal batean agertzen dira.
1396 Mezuen ibilbidea jarraituz garatzaileek errorea non kokatzen den errazago
1397 aurkitu ahal izaten dute.
1402 "-a sortzeko denbora hartuko bazenu lyx exekutagarri ez-garbi bat erabiliz.
1403 Zure iturburuen direktorioan eraikitakoari deitzen diogu exekutagarri ez-garbia
1404 , sisteman instalatua daukazun kode bitarrari berriz garbia deitzen diogularik.
1405 Beraz, gdb tresna erabiliz LyX exekutatu, adibidez idatzi "
1408 gdb /users/estitxu/lyx-1.0.x/src/lyx
1416 Ondoren, itzuli LyX hondatzea egin eta gdb tresnara.
1417 Erabili "bt" "backtrace"-a sortzeko eta txertatu ezazu errore-txostenean
1421 \begin_layout Plain Layout
1422 perfektua izatea nahi baduzu, erabili "
1430 komandoak pila batzuen mailetako aldagai lokalen balioak plazaratzeko
1436 Posiblea bazaizu, azaldu zein urrats landu dituzun LyX hondatzeko, zeren
1437 eta "backtrace" bera baino garrantzitsuagoa baita, horrela guri gure "backtrace
1438 " propioa sortzeko aukera eskainiko baitiguzu.
1439 Errorea berriro sortzea ez den kasuan "backtrace" bat edukitzea ezinbestekoa
1440 da, hori bakarrik edukiko genukeelako.
1443 \begin_layout Subsection
1444 Lagundu finkatzen eta ezaugarri berrietan
1447 \begin_layout Standard
1448 Baldin eta LyX-eko iturburuetan aldaketak egin badituzu eta LyX proiektuko
1449 zati izatea garrantzitsua dela uste baduzu, bidal iezaguzu
1453 fitxategi bat (formatu bateratu batean) arestiko posta-zerrendara, baita
1458 fitxategia eta zure txaplatak (
1462 ) egiten duenari buruzko azalpena ere.
1465 \begin_layout Section
1466 Lagundu dokumentazioan
1469 \begin_layout Standard
1470 LyX-en dokumentazioa zabala da.
1471 Nola nahi ere, LyX beti garatzen ari da, eta kaleratze berri bakoitzak
1472 ezaugarri berriekin agertzen da.
1473 Dokumentazio batzuk eguneratu beharrean daudela aurki ditzakezu.
1474 Atal honek azaltzen du zer egin behar duzun errore bat edo hobekuntzaren
1475 bat aholkatu nahi badiguzu.
1478 \begin_layout Subsection
1479 Eskuliburuetako errore-txostena
1482 \begin_layout Standard
1483 Dokumentazioan arazorik aurkitzen baduzu bidali mezu bat
1485 lyx-docs@lists.lyx.org
1488 Dokumentazio-taldeak behar diren zuzenketak egingo dituzte.
1491 \begin_layout Subsection
1492 Dokumentazio-taldera elkartzea
1495 \begin_layout Standard
1496 LyX dokumentazio-proiektuak (The LyX Documentation Project), LyX proiektuko
1497 beste guztiak bezala, laguntza erabiltzen du.
1498 Dokumentazio-proiektuan lagundu nahi baduzu, jorratu urrats hauek:
1501 \begin_layout Enumerate
1502 Eskuratu LyX-en azken iturburuak.
1507 \begin_layout Plain Layout
1508 Abenturazaleek dokumentazioa LyX-eko CVS eduki-sistematik anonimoki eskura
1510 Edukien sistema honek
1520 Bertan lib/doc/ izeneko direktorioa aurkituko duzu.
1525 izeneko fitxategia dago.
1526 Irakurri, dokumentazioaren estilo orria baita.
1529 \begin_layout Enumerate
1532 Erabiltzailearen gida
1542 \begin_layout Standard
1543 Ariketa honen helburua zuri ideiak ematea dauka helburutzat.
1551 \begin_inset space ~
1556 izango dira dokumentaziotik gehien eguneratu behar direnak.
1557 Hauekin nolako eskuliburuak irakurri eta zein itxura eduki behar duten
1562 \begin_layout Enumerate
1563 Jarri taldearekin harremanetan:
1567 \begin_layout Standard
1570 lyx-docs@lists.lyx.org
1573 \begin_layout Standard
1574 nahi dituzun aldaketei buruz eztabaidatzeko, eta beraien ikuspuntuak jakiteko.
1578 \begin_layout Standard
1579 Egiten dituzun aldaketek testu aldetik garbiak izan behar dute, ulerterrazak
1580 alegia, dokumentazioaren berregituraketa sakonagoa egin ahal izateko.
1581 Hobekuntza guzti horiek jasotzea beti eskertzen da.